Eerbetoon aan slachtoffers Shoah
Automobilist
onderschat
bijwerking
medicijnen
.Kinderwebsites vol misleiding'
Bemiddelaar aan de
slag in conflict politie
De babbeltrucs van listige Leendert
Reformatorisch Dagblad
Binnenland
dinsdag 29 januari 2008 PAGINA 3
AMSTERDAM - De Amsterdammer J. Sajet overleefde de Holocaust; een groot deel van zijn familie niet. Hij roept zijn leeftijdgenoten op verhalen en foto's van de slachtoffers op het Digitaal
Joods Monument te plaatsen.
Foto Michael Jacobs
UTRECHT (ANP) - Automobilis
ten die onder invloed van ver
suffende geneesmiddelen ach
ter het stuur zitten, zijn net zo
gevaarlijk als chauffeurs met
een stevige borrel op. Toch zien
veel mensen die dergelijke ge
neesmiddelen gebruiken dit
niet als reden om de auto te la
ten staan.
Dat blijkt uit gisteren gepresen
teerd onderzoek van het Neder
lands instituut voor onderzoek
van de gezondheidzorg Nivel.
Volgens -Han de Gier, hoog
leraar farmaceutische patiënten
zorg aan de Rijksuniversiteit Gro
ningen, vielen er in 2006 naar
schatting 70 doden en 1600 ge
wonden in het verkeer als gevolg
van medicijnen. Vooral gebrui
kers van slaap- en kalmerings
middelen kunnen de verkeers
veiligheid in gevaar brengen.
Ook bepaalde antidepressiva en
sommige middelen tegen aller
gieën kunnen het reactievermo
gen verminderen.
Het is moeilijk om voor medi-
Onder invloed
Onderzoek; Medicijngebruik
door verkeersdeelnemers ge
vaarlijk.
Veel gebruikers blijven even
wel autorijden.
Zorgsector pleit voor nieuw
waa rsch uwi n gssysteem
RIJSWIJK (ANP) - Minister Ter
Horst van Binnenlandse Zaken
gaat een bemiddelaar aanstel
len om een doorbraak te berei
ken in het conflict met de poli
tiebonden over een cao.
Dat zei ze gisteravond na afloop
van overleg met de vakbonden,
dat niets opleverde. „De bedoe
ling is dat de bemiddelings
poging binnen twee weken
wordt afgerond", zei Ter Horst.
Wie de bemiddelaar wordt,
is nog niet bekend. De vakbon
den laten mede daarvan afhan
gen of zij doorgaan met hun ac
ties.
Het overleg van gisteren volgde
op anderhalve week van verken
nende gesprekken, waarin de
partijen hun standpunten nader
toelichtten. Daar was een top
ambtenaar van het ministerie bij
aanwezig. Gisteren wilde de mi
nister zelf met de bonden pra
ten.
Van onderhandelingen over
een nieuwe arbeidsovereen
komst is sinds half december
geen sprake meer. De bonden
braken deze af uit onvrede met
het bod van de minister, die
cijngebruik, net zoals bij alcohol
gebruik, een maximumnorm in
te stellen, doordat de verschillen
de soorten geneesmiddelen op
bepaalde mechanismen in het li
chaam werken. Geneesmiddelen
gebruikers moeten daarom nog
zelf bepalen of ze aan het ver
keer deelnemen of niet.
Veel van hen zeggen geen hin
der van de geneesmiddelen te
hebben in het verkeer, ze zijn er
aan gewend. Ze weten welke
soorten middelen gevaarlijk zijn
in het verkeer en welke effecten
ze hebben. Velen weten echter
niet dat bijvoorbeeld de kans
op een verkeersongeval in de
eerste weken van gebruik groter
is.
Artsen en apothekers zeggen in
een reactie op het onderzoek dat
de gele waarschuwingssticker op
geneesmiddelen die weggebrui
kers beïnvloeden, te algemeen is.
Zij pleiten voor een soort stop
lichtsysteem met groene, gele en
rode stickers op medicijnen.
Daarnaast willen ze een website
met een test lanceren waarmee
medicijngebruikers hun reactie
vermogen kunnen meten.
In september beginnen het mi
nisterie van Verkeer en Water
staat en het ministerie van Volks
gezondheid, Welzijn en Sport
een bewustwordingscampagne
om het rijden onder invloed van
geneesmiddelen terug te drin
gen.
werkgever is van de politiemen
sen. Ook op een nieuw bod van
de bewindsvrouw gingen de vak
organisaties niet in.
Inmiddels heeft de politie twee
keer landelijk gestaakt. Afgelo
pen donderdag legden in de
meeste korpsen politiemensen
het werk voor ongeveer vier uur
neer, maandag duurden de ac
ties vrijwel overal de hele dag.
Alleen voor dringende zaken kon
het publiek op het politiebureau
terecht.
Van een noodgeval was sprake
in Breda. Daar moest een deel
van de stakers aan de slag, zei
voorzitter Van Duijn van de poli-
tïevakbond NPB, nadat een 18-ja-
rige leerling van het Florijn Col
lege een 16-jarige medescholier
had neergestoken.
In 's-Hertogenbosch hielden po
litieambtenaren een kleinere ac
tie dan ze van plan waren, in ver
band met de dood van een jonge
collega. Voor de komende dagen
zijn meer acties gepland. Don
derdag is er opnieuw een lande
lijke stakingsactie. Vanaf vrijdag
wil de vakbond ACP gaan actie
voeren rondom voetbalwedstrij
den in de eerste en de eredivisie.
L Vogelaar
AMSTERDAM - Een naam, een
geboortedatum. Soms is er nau
welijks meer bekend van de
slachtoffers van de Holocaust.
De Amsterdamse chemicus ir. J.
Sajet deed gisteren een oproep
uitgaan aan zijn leeftijdgenoten
om zo veel mogelijk verhalen,
foto's en documenten aan te le
veren. „Dat maakt de overlede
ne meer tot mens en minder tot
dossier."
Een veelkleurige mozaïek, ogen
schijnlijk zonder enige beteke
nis, vult de internetpagina van
www.joodsmonument.nl. Een
muisklik op een willekeurige
plaats doet echter de gegevens
oplichten van een Nederlands
slachtoffer van de Shoah, de
beestachtige poging om het Jood
se volk te verdelgen.
Bezoekers van de website mo
gen gegevens aanreiken. Graag
over pornofilm
Redactie politiek
DEN HAAG - De christelijke
fracties in de Tweede Kamer
zijn verontwaardigd dat de pu
blieke omroepen BNN en VPRO
eind februari een pornofilm
willen uitzenden.
De SGP heeft vanmorgen schrif
telijke vragen gesteld aan minis
ter Plasterk van Onderwijs en
aan minister Rouvoet voor Jeugd
en Gezin. SGP-Kamerlid Van
der Vlies wil dat het kabinet alles
in het werk stelt om uitzending
te voorkomen. Verder wil de
staatkundig gereformeerde
voorman weten wat het effect
van deze film kan zijn op de
jeugd.
ChristenUnie-Kamerlid Slob
walgt van het initiatief; „"Deep
Throat" is een historisch sym
bool van de schaamteloze seksu
ele uitbuiting en pervers winst
bejag. De zogenoemde hoofdrol
speelster heeft immers later ver
klaard dat ze tot acteren ge
dwongen werd onder bedreiging
door haar partner."
zelfs. Het Joods Historisch Muse
um ondersteunt het initiatief
van Sajet, die gisteren een „op
roep aan alle 70-, 80- en 90-jari-
gen die in de oorlog familieleden
hebben verloren" deed om zo
veel mogelijk correcties en aan
vullingen aan te leveren. Zelf is
het museum ook bezig foto's aan
de namen in de database te kop
pelen.
Jaap Sajet werd op 5 mei 1945,
toen Nederland bevrijd werd, 12
jaar. Met zijn ouders en een an
der Joods gezin -eveneens be
staand uit ouders en één kind
had hij de Tweede Wereldoorlog
overleefd op een onderduikadres
in Amsterdam. „Een bijzondere
onderduiktijd: op hetzelfde
adres als mijn ouders; dat was
bij veel Joodse kinderen anders.
Vader heeft me, hoewel hij geen
onderwijzer was, in die periode
alle leerstof van de vierde, vijfde
en zesde klas bijgebracht, zodat
ik nauwelijks achterliep toen ik
WEKELIJKS VERSLAG VANUIT DE RECHTSZAAL
J. Visscher
MIDDELBURG - Van tijd tot tijd
levert het kleine krantenberich
ten op: "Bejaarde opgelicht na
babbeltruc". Wie zitten daar
achter? Bij de politierechter in
Middelburg staat zo'n sluwe
praatjesmaker terecht. „Ik be
taal alles terug."
Als de tengere Leendert T. (22) de
rechtszaal binnen komt stappen,
verdwijnt iedere gedachte aan
een misdadige oplichter spoedig.
Leendert uit Zuid-Beijerland
lijkt de goedigheid zelve. Een bos
blonde kleine krullen tot in de
in 1945 weer naar school kon.
Onze verzorger, die zelf niet in
het huis woonde, bracht ons 22
maanden lang elke dag eten."
Na de bevrijding bleek dat er
nauwelijks nog familieleden in
leven waren; alleen wat neven en
nichten van Sajets ouders. Groot
ouders, ooms en tantes waren
weggevoerd en omgebracht. „En
zelfs m'n zieke overgrootmoeder
van 84 jaar werd gedeporteerd.
Wij waren heel laat ondergedo
ken, in juni 1943. Toch hebben
we het overleefd. M'n ouders
hebben hun leven weer opge
bouwd, al was vooral mijn moe
der de eerste jaren heel emotio
neel."
Het Joods Historisch Museum
plaatste de database op internet
waarin prof. les Lipschits jaren
lang de gegevens van de Neder
landse Holocaustslachtoffers ver
zameld had. Toen ir. Sajet (74) op
dit Digitaal Joods Monument
(DJM) zijn familieleden vond, ble-
dat voor traditionele media bijna
iedereen zich wel houdt aan de
regels voor kinderreclame. Op in
ternet nemen adverteerders hier
een loopje mee, aldus de stich
ting. Advertenties voldoen niet
aan de Nederlandse Reclame Co
de, schenden de privacywetge
ving, de telecommunicatiewet
en EU-richtlijnen over commer
cie gericht op kinderen. De stich
ting pleit ervoor dat scholen, ou
ders en de overheid gezamenlijk
aan de slag moeten met reclame
makers en websitebouwers om
te voorkomen dat kinderen scha
de ondervinden van misleidende
advertenties. Ouders kunnen het
niet alleen omdat het op inter
net domweg niet mogelijk is elke
stap te volgen.
nek, een crèmekleurig jasje bo
ven een spijkerbroek, een stu
dentikoze bril op een bleek, timi
de gezicht. Misschien had Leen
dert daarom zo veel succes bij
zijn pogingen oudjes in het
Zeeuwse geld uit de knip te bab
belen. Zo'n arme jongen stop je
toch wat toe?
Rap bergafwaarts gaat het in de
herfst van 2007 met Leendert. De
jongeman, die kampt met adhd,
komt op straat te staan en vlucht
in de drugs. Om die te kunnen
bekostigen, belt hij aan bij oud
jes. Leendert hangt een zielig ver
haal op en weet op diverse adres
sen in Vlissingen geld los te pra
ten.
In fraai juridisch proza heet
het dat Leendert „door het aan
nemen van een valse naam en/of
valse hoedanigheid en/of door
een of meer listige kunstgrepen
en/of door een samenweefsel van
verdichtsels" zes slachtoffers
geld uit de zak heeft geklopt.
Neem Leenderts schelmenstre
ken op 1 oktober 2007. In Vlissin
gen belt hij aan bij een bejaarde
man. Leendert doet zich voor als
familie van de buren. Daar had
ken er slechts wat kale feiten
over hen vermeld te zijn. „Zo is
het bij veel slachtoffers: de gege
vens zijn meestal wel juist, maar
de mens komt er niet uit. Ik was
oud genoeg om alles te beseffen,
'lc Heb mijn familieleden goed
gekend. Grootvader was niet een
man op een namenlijstje, maar
de persoon met wie ik gewan
deld heb en die ik bij zijn werk
hielp. Dat wilde ik terugbrengen.
De slachtoffers hebben geen graf
gekregen, maar op deze wijze
krijgen ze toch een „bekoved-
lich" (eervol) graf."
Vandaar de oproep die Sajet,
ondersteund door het Joods His
torisch Museum, gisteren deed.
„Als ik denk aan al die mensen,
die soms geen vlieg kwaad de
den, maar die zijn uitgemoord,
dan kan ik het drama nog altijd
niet bevatten."
Boeken over de Jodenvervol
ging las hij zelden, en tientallen
jaren bezocht hij geert enkele
Binnenlandredactie
ZUTPHEN - Het Leger des Heils
in Zutphen gaat met de omwo
nenden van het Hagepoortplein
in gesprek over geluidsoverlast.
Dat zijn landelijke vertegenwoor
digers van het Leger des Heils en
burgemeester J. A Gerritsen van
Zutphen gisteren met elkaar
overeengekomen.
Omwonenden hadden de afge
lopen jaren geklaagd over de
kerkdiensten en de doordeweek
se bijeenkomsten waarbij de
brassband van het Leger des
Heils speelt. De gemeente legde
het Leger des Heils daarop een
dwangsom op om de geluids
overlast in te perken. Het Leger
maakte op haar beurt bezwaar
tegen deze dwangsom.
hij geld willen lenen voor een rit
naar Middelburg. Maar zijn fami
lie is niet thuis. Of de oude man
hem alsjeblieft geld wil lenen.
Die is de beroerdste niet en stopt
Leendert 50 euro toe.
Argwanende omwonenden ver
trouwen het zaakje niet en scha
kelen de politie in. De jongeman
wordt in de kraag gevat, maar al
snel weer heengezonden.
Leendert blijkt van het hard
nekkige soort. Amper twee uur
nadat hij de deur van het politie
bureau achter zich heeft dichtge
daan. slaat hij opnieuw toe. Dit
maal is een oude vrouw de klos.
Leendert speldt haar op de
mouw dat hij bij haar buren lo
geert. Helaas is de deur dichtge-
waaid en kan hij niet bij zijn
spullen. Pijnlijk genoeg ligt zijn
moeder in het ziekenhuis in
Goes. Daar wil hij snel naartoe,
met de taxi. Dus zou Leendert
graag 30 euro willen lenen. Bla-
blabla. Ook deze vrouw strijkt
haar hand over haar hart.
Met dit soort leugens troggelt
listige Leendert zijn slachtoffers
in totaal 225 euro af. Topper is
100 euro. Het praatje erbij: Vader
herdenkingsbijeenkomst. „Dat
had ik niet nodig. De herinneinn-
gen zaten in mijn hoofd; ik leef
met de gedachten aan de doden.
Later ben ik met mijn kinderen
en kleinkinderen wel naar her
denkingen gegaan, om hen het
besef bij te brengen wat er ge
beurd is."
Het bijeenbrengen van materi
aal kan veel emoties oproepen.
„Zelf wilde ik op het monument
de gegevens opzoeken van mijn
buurjongen en schoolkameraad
David Koopman. Er bleken meer
dan 5600 Koopmans vermoord te
zijn."
Toch moet het monument zo
veel mogelijk worden aangevuld,
aldus Sajet. „Als wij, 70-, 80-, en
90-jarigen dit niet doen, zal het
nooit meer kunnen geschieden.
Wij hebben deze informatie nog
in ons hoofd en soms in onze fo
toalbums. Aan onze kinderen
kunnen we dit nauwelijks vra
gen. Ik reken op u."
Het Leger des Heils en de ge
meente spraken af dat er een ge
sprek komt met omwonenden
over de overlast. De gemeente
zal daarvoor het initiatief ne
men. Ook zal het Leger des Heils
buurtbewoners op de hoogte
houden van haar activiteiten.
Volgens A. M. Rietveld, hoofd
algemene zaken van het Leger
des Heils, kan dit er overigens
niet toe leiden dat er normen
worden gesteld aan het aantal
keren dat er geluidsoverlast is.
„Het gaat hier om erediensten.
Het kan niet zo zijn dat we een
vergunning aan moeten vragen
voor het geluid dat daarbij wordt
gemaakt." Wel zegt hij dat er re
kening wordt gehouden met om
wonenden. Bovendien vindt hij
het ongepast om het op een juri
disch geschil aan te laten komen.
en moeder liggen in het zieken
huis en ik heb geld nodig om
met de trein in Goes te komen.
„Zo makkelijk gaat dat dus",
zegt politierechter R. Reinarz
met enige verbazing in haar
stem. „Je ziet een woning en je
belt aan." Met enig cynisme: „Je
kunt ook een uitzendbureau bin
nenlopen, hè?"
Leendert: „Als je op straat te
rechtkomt, ga je dit soort dingen
verzinnen om aan geld te ko
men."
Leendert zegt zijn leven te wil
len beteren. Hij heeft inmiddels
een eigen kamer via een hulpor
ganisatie, en er is professionele
hulp en een uitkering geregeld.
Ook is hij een opleiding gestart.
Jawel: commerciële communica
tie...
„Je weet
een hoge
mate van
zieligheid
uit te stralen"
Zorgverzekeraar
geeft sjoemelende
tandarts aan
TILBURG (ANP) - Zorgverzeke
raar CZ heeft bij justitie en de
Nederlandse Zorgautoriteit
alarm geslagen over een tand
arts in Amsterdam die patiën
ten niet zou behandelen maar
wel rekeningen aan zorgverze
keraars stuurt.
CZ maakte dat gisteren bekend.
De zorgverzekeraar vroeg de pa
tiënten of ze bij de tandarts wa
ren geweest, maar zij verklaar
den massaal dat gedeclareerde
behandelingen helemaal niet
hadden plaatsgevonden of dat ze
al heel lang bij de tandarts weg
waren. Sommigen verklaarden
zelfs nog nooit bij de tandarts te
zijn geweest.
De tandarts declareerde voor
gemiddeld 5000 euro per pati
ent. De meeste patiënten ver
schenen na één bezoek niet
meer. CZ spreekt van een schen
ding van het vertrouwen.
Hof berispt
advocaat
Moszkowicz
DEN BOSCH (ANP) - Advocaat
Bram Moszkowicz heeft giste
ren een berisping gekregen van
het hof van discipline, naar aan
leiding van klachten van een
voormalige cliënt.
Eerder deelde de raad van disci
pline, het tuchtrechterlijke or
gaan van de advocatuur, een zo
geheten enkele waarschuwing
uit in deze zaak. De voormalige
cliënt ging met succes in hoger
beroep. Het hof van discipline,
dat uitspraak deed in Den Bosch,
acht meer klachten (gedeeltelijk)
gegrond dan de raad van discipli
ne.
De klager is zowel door de
rechtbank als in hoger beroep
veroordeeld voor de moord
op zijn vrouw. Moszkowicz
was zijn advocaat van 1999 tot
2003.
Ondervoeding
verhoogt kans
op verslaving
ROTTERDAM (ANP) - Ernstige
ondervoeding van een baby tij
dens de eerste drie maanden
van de zwangerschap kan lei
den tot verslavingsstoornissen
op latere leeftijd.
Dat concluderen onderzoekers
van Bouman GGZ en Erasmus
Medisch Centrum in het weten
schappelijk tijdschrift Addiction.
De wetenschappers baseren
zich op hun onderzoek naar de
relatie tussen prenatale onder
voeding tijdens de hongerwinter
van 1944-1945 en verslaving later
in het leven.
Bij de patiënten die momenteel
voor een verslavingsstoornis wor
den behandeld, zijn mensen die
de eerste drie maanden van hun
bestaan in de baarmoeder heb
ben doorgemaakt in de honger
winter oververtegenwoordigd.
Dat eerste kwartaal viel in de pe
riode van half oktober 1944 tot
half mei 1945.
Aangezien de hongerwinter on
dervoeding betekende, conclude
ren de onderzoekers dat onder
voeding tijdens de eerste drie
maanden van de zwangerschap
een verhoogd risico geeft op ver
slaving.
De onderzoeksresultaten beves
tigen het eerder aangetoonde
schadelijke effect van ernstige
ondervoeding op de hersenont-
wikkeling en -rijping van onge
boren kinderen.
Plechtig belooft Leendert dat
hij al de gedupeerden hun geld
terug zal brengen. „Binnen een
week."
Officier van justitie E. Harder
wijk noemt de praktijken van
Leendert „best heftig." „Je ziet er
niet uit als een junk. Je weet een
hoge mate van zieligheid uit te
stralen. In hun ruimhartigheid
geven mensen geld uit hun al
niet zo gevulde portemonnee. La
ter blijkt dat ze zijn opgelicht.
Daardoor verliezen mensen hun
vertrouwen in anderen."
Leendert heeft reeds 27 dagen
vastgezeten voor zijn praktijken.
„Dat was de tik op zijn neus."
Wat de aanklager betreft blijft
het daar voorlopig bij. Hij eist 60
dagen cel. waarvan 33 dagen
voorwaardelijk.
De rechter gaat daar in haar
vonnis in mee. Ze waardeert de
inspanningen van Leendert om
zijn leven weer op de rails te krij
gen. „Ik hoop dat het lek boven
is en dat dit eens was maar nooit
weer." Buiten de rechtszaal
klampt een dochter van een ge
dupeerde de veroordeelde aan.
„Maak wat van je leven."
Leger des Heils bespreekt overlast
NIJMEGEN - Het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis en de Sint Maartenskli
niek in Nijmegen doen er alles aan om de eigen medewerkers te attende
ren op het belang van goede handhygiène. In beide ziekenhuizen worden
duizenden wegwerpbekertjes voor koffie en thee verspreid, met daarop
het campagnelogo voor goede handhygiène. Ook op het toiletpapier zijn
tips voor en cartoons over hygiëne gedrukt. Foto cwz
DEN HAAG (ANP) - Commerciële
websites voor kinderen staan
vol met misleidende reclame.
Het gaat om advertenties en an
dere commerciële uitingen die
voor kinderen niet als zodanig
zijn te herkennen.
Dat concludeerde de stichting
Mijn Kind Online gisteren na een
onderzoek naar digitale reclame
voor kinderen. De stichting zag
op de websites vrijwel nergens
staan dat het om een advertentie
gaat. zelfs niet in kleine letter
tjes. Kinderkrant Kidsweek is de
enige die consequent "adverten
tie" bij zijn uitingen zet. „Verlei
ding heeft plaatsgemaakt voor
misleiding", aldus de stichting.
Ook komen kinderen mislei-
Christelijke
fri/'Hoc Knr»c
dende reclame tegen op tikfou
tendomeinen, zoals www.polce-
mom.nl of www.sesamstaat.nl.
Onderzoekers van de stichting
hebben ongeveer tachtig van de
ze sites gevonden. Soms leidt dit
tot onwenselijke confrontaties
met schadelijke inhoud, zoals
pornografisch materiaal.
De onderzoekers zien verder
dat spelomgevingen en educatie
ve websites steeds vaker in el
kaar overgaan. Een educatieve
omgeving is niet noodzakelijk
meer een plek die gevrijwaard is
van commercie. In de VS is de
helft van alle educatieve sites al
gevuld met advertenties, en in
Nederland is die ontwikkeling
ook in gang gezet.
Mijn Kind Online constateert
idbys'
,4tle«ei>s-
