Dr. Süss roept lutheranen opnieuw op tot actie Grondvlak Meditatie „Naardense Bijbel rekt Nederlands soms wat te ver op Leider Kazachstan wil zending beperken Reformatorisch Dagblad Kerk en Godsdienst dinsdag 29 januari 2008 PAGINA 2 Het vonnis „Indien Ik niet gekomen was, en tot u gesproken had, zij hadden geen zonden." Johannes 15:22 Er zal geen voorwendsel voor onze zonden overblij ven, wanneer wij in ons on geloof en onze onbekeer- lijkheid volharden. Hoe noodzakelijk is het dan dat de zondaar de stem van God gehoorzaam wordt. Verbeeld u eens de ontzettende toestand van een mens, die daar staat voor het oordeel van de op perste Rechter en die geen voorwendsel heeft voor zijn zonden. Hij kan niets tot zijn ver ontschuldiging inbrengen. Hij is ten volle schuldig aan de heiligste plichten tegen God en de mensen. Schul dig aan de verwerping van het aanbod van de genade, aan de versmading van de liefde van de Heiland. Hij is schuldig aan het in de wind slaan van alle vermaningen van een barmhartig God. Schuldig aan de hardnekki ge volharding in het kwaad, niettegenstaande de allerteerste drangreden van de liefde, die zijn hart had moeten breken. Zo staat hij daar voor die grote Rechter, Wiens al ziend oog tot op de bodem van zijn hart ziet. Hij is door niets te misleiden en door grondt alle uitvluchten vol komen. Zo staat hij daar voor die Rechter, de mens die de verlossing van Christus ver worpen heeft. Nu blijft er geen slachtoffer meer over voor zijn zonden. De straf die hij tegemoet- gaat, is zwaarder dan die van Sodom en Gomorra, die geen zonde hadden in ver gelijking met deze zonden. Ewaldus Kist, predikant te Dordrecht ("Leerredenen", 1840) Beroepingswerk PROTESTANTSE KERK IN NED. Bedankt: voor Bodegraven (herv. wijkgem. 2), F. Hoek te IJsselmuiden-Grafhorst (herv.). HERSTELD HERV. KERK Beroepen: te Nijkerk-Zwarte- broek/Terschuur, N. den Ouden te Genemuiden. Bedankt: voor Hasselt Rouveen Zwolle e.o., P. den Ouden te Wouterswoude. GEREF. GEMEENTEN Bedankt: voor Genemuiden, C. A. van Dieren te Rijssen-Noord. OUD GEREF. GEMEENTEN Beroepen: te Terneuzen, C. L. Onderdelinden te Oldebroek. Ds. J. Bezemer overleden MIDDELBURG - Op 25 januari is ds. J. Bezemer overleden. Jacob Bezemer werd geboren op 9 november 1930 in Stolwijk. Hij studeerde theologie in Utrecht en werd in 1961 her vormd predikant te Wolsum. Daarna stond hij te Augustinus- ga (1965), Beverwijk-Heemskerk (1970), Westlcapelle (1976) en Geldermalsen (1985). Ds. Bezemer ging in 1992 met emeri taat. Inventarisatie tekort aan organisten Cultuurredactie APELDOORN - Uit een on derzoek van bureau Kaski bleek recent dat binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) over een aantal jaar een tekort aan organisten en kerkmusici zal ontstaan. Deze krant probeert in kaart te brengen of het probleem van het organis tentekort ook binnen de gereformeerde gezindte speelt of dreigt te gaan spelen. Is er in uw kerkelijke ge meente sprake van een te kort aan organisten? Voorziet u als kerken raad over tien jaar een probleem? Speelt u als organist zon dags in 'vreemde' gemeen ten, omdat deze zelf geen organist hebben? Laat het de redactie we ten. Mail naar cul- tuur@refdag.nl. Binnen kort zal de redactie in een aantal artikelen de kwestie aan de orde stel len. Appèl Kerk en Israël belegt dag rond "Luther en zijn leugens" Kerkredactie AMSTERDAM - De lutheranen dienen de anti-Joodse uitspra ken in het werk van Maarten Lu ther „met schrik" te signaleren, er afstand van te nemen, er spijt over te betuigen en zich ervoor te verontschuldigen. „Maar daarmee", zei dr. René Süss gis termorgen in Amsterdam, „is de klus nog niet geklaard." De Lutheronderzoelcer verzorgde de hoofdlezing op de jaarlijkse conferentie van het Appèl Kerk en Israël binnen de Protestantse Kerk, in de Amsterdamse Rode Hoed. Thema was dit keer "Lu ther en zijn leugens - Antisemi tisme in het hart van de christe lijke theologie". In zijn referaat keerde dr. Süss zich opnieuw tegen de onlangs verschenen uitgave "Martin Lu ther. Zijn leven, zijn werlc" (uitg. Kok, Kampen). „Welk beeld van Luther wordt ons hierin gepre senteerd? Helaas, een sterk gere toucheerd, vergoelijkend beeld." Vooral de manier waarop de houding van de reformator ten opzichte van de Joden en in de boerenoorlog wordt beschreven, stemt volgens hem „niet vrolijk." Naar Süss' oordeel hebben we in Luther „niet alleen met een theo logische anti-judaïst te maken, zoals in het geval van Karl Barth; maar vooral met een rabiate an tisemiet." Niet ver genoeg De Lutherse Wereld Federatie (LWF) nam in 1983 nadrukkelijk afstand van de geschriften waar in Luther anti-Joodse standpun ten inneemt, waaronder "Over de Joden en hun leugens" - dat Süss recent in het Nederlands vertaalde. Voor de laatste is de LWF hiermee echter niet ver ge noeg gegaan. Süss: „Het heeft weinig zin om zich te veront schuldigen voor Luthers anti- Joodse uitingen en aanvallen op de Joden als men verzuimt klip en ldaar de structurele, theologi sche samenhang aan te tonen van die uitingen en aanvallen." Het wachten is op een verkla ring van de LWF waarin dat wel gebeurt, gaf hij aan. „En üc ben. wel zo onbescheiden om te me nen dat mijn studie "Luthers the ologisch testament" kan dienen tot de nodige verheldering op dit punt." Overigens verbraken de Nederlandse lutheranen eerder deze maand het contact met Süss. Als voorbeeld van hoe het moet, wees de voormalige her vormde predikant (nu actief bin nen de Joodse gemeenschap) op de verklaring van de Evangelisch- Lutherse Kerk in Beieren uit 1998. Daarin wordt gesteld dat de kerk zich van alle anti-judaïs- me in de lutherse theologie dient te distantiëren. „Hierbij moeten", aldus de verklaring, „Ook de grote humanist Eras mus was Joden bepaald niet gunstig gezind" „niet alleen zijn strijdschriften tegen de Joden, maar alle plaat sen onder de loep worden geno men waarin Luther het geloof van de Joden ongenuanceerd als religie van de werkgerechtigheid tegenover het Evangelie plaatst." Programma In Süss' optiek zou het volgende „programma" moeten worden uitgevoerd. In de eerste plaats dienen de (Nederlandse) luthera nen Luthers anti-Joodse uitspra ken „met schrik" te signaleren, er afstand van te nemen, er spijt over te betuigen en zich ervoor te verontschuldigen. Maar daarmee is de klus nog niet geklaard, „zoals velen me nen." „Dit is pas het voorwerk", zei Süss, „dit zijn pas de EHBO- activiteiten." Vervolgens moet er namelijk „nauwgezet studie gemaakt wor den van Luthers teksten in het kader van zijn Schriftgebruik om na te gaan of het om incidenten dan wel om constanten gaat. Ik heb in mijn proefschrift aange toond dat er sprake is van conti nuïteit, dat er een anti-Joodse structuur in Luthers uitlatingen aanwijsbaar is." Zijn we het daarover eens ge worden, aldus Süss, „dan volgt het met zoveel woorden afwijzen van het anti-Joodse paradigma dat Luther aan die structuur heeft ontleend en het ontwikke len van alternatieven. Deze pun ten zouden gaandeweg in kerke lijke verklaringen hun neerslag moeten vinden, opdat men er zich op kan beroepen. Een grote verantwoordelijkheid rust dus op de kerk van nu." Meerdere wegen Gistermiddag bespraken de con ferentiegangers in groepen een mogelijke „alternatieve" christe lijke theologie, zoals voorgesteld door de theologen Paul van Bu ren, Friedrich Marquardt en Ma- nuela Kalsky. Laatstgenoemde wil vooral het spoor van de Ame rikaanse theologe Rosemary Rad- ford Ruether volgen. Alle volken hebben het recht op hurt eigen openbaringservaringen, aldus Ruether. „Er is niet een, maar er zijn meerdere wegen die naar het heil van God leiden." Opnieuw onheil Prof. dr. J. B. G. (Hans) Jansen, die begin jaren tachtig het gerucht makende werk "Christelijke the ologie na Auschwitz - Theologi sche en kerkelijke wortels van het antisemitisme" publiceerde, verwacht niet dat er aan Süss' oproep gehoor gegeven zal wor den, zei hij gistermorgen desge vraagd. Blij is hij er wel mee dat de thematiek opnieuw in de be langstelling staat. Overigens con stateerde Süss zelf in zijn lezing dat er van de „bredere discussie" die hij naar aanleiding van zijn boek (2006) had verwacht nog niet zo veel is terechtgekomen. „Zal dat na vandaag anders wor den?" zo vroeg hij zich af. Prof. Jansen: „Zeker met het vertalen van Luthers boek "Over de Joden en hun leugens" heeft Süss ons een grote dienst bewe zen. üc neem het de lutheranen ook kwalijk dat zij hebben beslo ten het contact met hem te ver breken. Als kerk kun je dat niet maken, vind ik." Enige moeite zegt de hervorm de theoloog er wel mee te heb ben „dat Süss elke keer, als een refrein, de verbinding legt tussen Luther en de Holocaust. Ilc denlc dat je historisch niet kunt verifi ëren dat daar een rechte lijn tus sen ligt. Luther heeft wel het kli maat geschapen waarin, in de 19e en 20e eeuw, het antisemitis me kon floreren." Prof. Jansen -niet te verwarren met de Utrechtse arabist- vreest dat luthers anti-Joodse teksten de komende decennia wel eens opnieuw „onheil" teweeg zouden kunnen gaan brengen. „Mensen kunnen zich hierbij ook beroe pen op Luther: hij was toch de grote reformator? En ik moet zeggen: Juist gisteren heb üc nog wat van hem zitten lezen, maar je schrikt je echt wezenloos." Overigens: dat ook de grote, als tolerant bekend staande, huma nist Erasmus, de Joden bepaald niet gunstig gezind was, weet nauwelijks iemand, constateert prof. Jansen, die hier in het we tenschappelijk tijdschrift van de Stichting Auschwitz een essay aan wijdde. Eramus' Jodenhaat was echter „diepgeworteld en mateloos", zo blijkt bijvoorbeeld uit het boek "Wurzeln des Anti- semitismus" van de Lutherlcen- ner Heilco A. Oberman. Prof. Jan sen: „Maar ook Erasmus ligt zeer gevoelig, weet ik uit ervaring." refdag.nl voor de volledige lezing van dr. Süss. Kerkredactie VUGHT - Met de Naardense Bij bel had ds. P. Oussoren maar één doel voor ogen: de schade die je aanbrengt door het verta len van de Bijbel uit het He breeuws en Grieks zo veel mo gelijk beperken. Critici noemen het Nederlands dat hij in 'zijn' Bijbel gebruikt echter „Neder- hebreeuws" en „Nedergrielcs". Ze vinden dat ds. Oussoren de Nederlandse taal soms wat te ver oprekt in zijn vertaling. Zeven drukken, 17.000 verkochte exemplaren. Albert Ronhaar van uitgeverij Skandalon (Vught) is niet ontevreden. „De dundruk- uitgave van de Naardense Bijbel is momenteel niet meer te ver krijgen. Maar gelukkig is de uit gave 2008, zoals we die hier noe men, al wel een heel stuk lichter dan de tafeluitgave. Hoe dan ook: de belangstelling voor de Êijbelvertaling van Pieter Ousso ren is groter dan we eerst had den gedacht." Door middel van het boekje "Van aanschijn tot zaaizaad" pro beert Skandalon de Naardense Bijbel nog meer bekendheid te geven. In het promotieboekje gaat Theo van Willigenburg in vierentwintig lemma's van a tot z in op vragen van lezers. Verta ler ds. Oussoren geeft de ant woorden en licht toe waarom hij voor een bepaalde vertaling, een bepaalde stijlvorm of een be paald woord heeft gekozen. Vroomvogel Waarom wordt er in de Naarden se Bijbel bijvoorbeeld nauwelijks nog gesproken over goddelozen? En waar zijn de Joden en de hei denen gebleven? En hoe ziet een vroomvogel er eigenlijk uit? En waarom heeft de vertaler-predi kant zo veel mogelijk gekozen voor de tegenwoordige tijd? Het zijn vragen die steeds weer terugkomen, weet Ronhaar. „Daarom leek het ons goed ds. Oussoren te laten uitleggen waarom er in deze vertaling voor bepaalde uitdrukkingen en ver taalprincipes gekozen is." In het boekje van uitgeverij Skandalon krijgt niet alleen ds. Oussoren de ruimte om zijn ver taling toe te lichten, maar schrijft ook een criticus een hoofdstuk. Prof. dr. J. Dubbink, bijzonder hoogleraar Bijbelse theologie aan de Vrije Universi teit van Amsterdam, gaat in een „essay" in op allerlei bijzonder heden in de Naardense Bijbel. En natuurlijk heeft deze „bewonde raar" van de Naardense Bijbel tussen de kleine kritiekpuntjes door vooral ook veel lof voor de Naardense Bijbel. Altijd schade Zo valt prof. Dubbink ds. Ousso ren volmondig bij als hij schrijft dat bij het vertalen van de Bijbel de schade zo veel mogelijk be perkt dient te worden. Want hoe zorgvuldig je ook te werk gaat: vertalen richt altijd schade aan. Daarom eindigt de Amsterdamse hoogleraar zijn essay met de wens dat „geen andere tekst dan de grondtekst van Oude en Nieu we Testament ooit 'gecanoni seerd' zal worden." Ds. Oussoren op zijn beurt zal prof. Dubbink hierin overigens ongetwijfeld weer bijvallen. Hij heeft immers altijd aangegeven dat zijn vertaling bedoeld is om mensen die de grondtalen niet kunnen lezen toch, zij het vanaf de zijlijn, te laten meelezen in het Hebreeuws en in het Grieks. De Naardense Bijbel is volgens de Utrechtse predikant bedoeld om mensen „onder water" te laten meekijken naar wat er werkelijk gebeurt in het Hebreeuws of het Grieks. En dat meekijken levert, aldus prof. Dubbink, soms mooie ver gezichten op. Maar tegelijk leidt het letterlijk vertalen volgens hem soms ook tot het inbrengen van informatie „die de oorspron kelijke tekst juist niet bevatte, of althans niet op de nadrukkelijke manier die het in de vertaling krijgt." Zo heeft volgens de hoog leraar het Hebreeuwse telsys- teem „op zich geen andere bete kenis dan het onze. "Honderd ja ren en vijfjaren" in plaats van "honderdenvijfjaar" wekt de in druk dat er met die formulering iets heel bijzonders aan de hand is, terwijl dat niet het geval is." Getallenmystiek, noemt prof. Dubbink dat. In drie gevallen in het Oude Testament, onder andere in Ge nesis 23:1, moet er volgens prof. Dubbink echter wel voor deze vorm van vertalen gekozen wor den omdat daar in de grondtekst drie keer "jaar" voorkomt. Kerkredactie ASTANA - De president van Ka zachstan, Noersoeltan Nazarba- jev, beschouwt buitenlandse zendelingen als een bedreiging voor de nationale stabiliteit en zou hun activiteiten wettelijk willen inperken. In het Centraal-Aziatische land zijn duizenden zendingsorgani saties werkzaam, aldus de Duitse protestantse nieuwsdienst Idea. Hun activiteiten zijn echter niet te controleren, verklaarde presi dent Nazarbajev eerder deze maand op een bijeenkomst van zijn partij Noer Otan, in de Ka- zachse hoofdstad Astana. „Wij zijn een seculiere staat, waarin religie en staat geschei den zijn", zei Nazarbajev. „Maar dat betekent niet dat wij tot een vuilnisberg voor alle mogelijke religieuze bewegingen worden", zo citeert de Moscow Times het staatshoofd. Volgens de Kazachse president moet zijn partij „de structieve fenomenen", zoals re ligieus radicalisme en politiek extremisme, weerstaan, bericht te het persagentschap Interfax naar aanleiding van de uitspra ken van de president. Kazachstan telt 15,2 miljoen in woners, van wie zo'n 65 procent moslim is. Het overige deel van de bevolking bestaat voor het grootste deel uit Russen, van wie velen tot de Orthodoxe Kerk be horen. Daarnaast zijn er in het land kleine protestantse gemeen ten, lutheranen en baptisten. AMSTERDAM - In de Amsterdamse Rode Hoed had gisteren de jaarlijkse conferentie plaats van het Appèl Kerk en Israël binnen de Protestantse Kerk. Dr. René Süss, auteur van de studie "Lu thers theologisch testament. Over de Joden en hun leugens" (2006), verzorgde de hoofdlezing, over "Luther en zijn leugens". Gistermiddag gingen de conferentiegangers in groepen in ge sprek over de vraag of er een christelijke theologie mogelijk is die niet bedreigend is voor Joden. Foto Michael Jacobs ri honderd jaar. Kerkenraad en gemeente willen dit feit die dag herdenken in een samenkomst in de Adventslcerk aan de Laan van Nieuw Blankenburg 4, zo meldt het christelijke gereformeerde orgaan De Wekker. Het jubileum wordt verder ge vierd op zaterdag 12 april met een „fees telijk samenzijn" van 10.00 tot 16.00 uur in de Adventslcerk. Vernieling kerk Oost-Souburg De historische kerk in Oost-Souburg is al enige tijd het doelwit van vandalisme. Vorige week werden de ramen aan de zuidzijde van het kerkgebouw ingegooid. Dat gebeurde in oktober en november vo rig jaar ook al, zo meldt dagblad de PZC. Op twee plaatsen zijn vijf rijen ruitjes met stenen kapotgegooid. Een vrijwilli ger van de kerk ontdekte de vernieling en de stenen gisterochtend rond tien uur. Deze alarmeerde kerlcrentmeester De Vis ser, die aangifte deed bij de politie. De politie is bezig met een onderzoek, maar zegt vooralsnog geen verdachten te hebben. Ook is het niet duidelijk of er ooggetuigen zijn van de vernielingen. De kerlc van de Souburgse protestantse ge meente heeft ramen van antiek glas. De ze zijn tijdelijk gerepareerd met gewoon glas. Het is nog niet duidelijk wanneer er weer antiek glas in de ramen zit. „Dat heeft een extra lange levertijd", vertelt kerlcrentmeester De Visser. Er zijn plannen om de ramen te beveili gen met gaas of kunststof. Het is echter de vraag of dat financieel haalbaar is. Ook moet er rekening mee worden ge houden dat de kerk een monument is. „We kunnen dus niet zomaar iets plaat sen en het mag niets afdoen aan de uit straling van het monument", aldus de kerlcrentmeester. De rubriek Grondvlak is bedoeld voor nieuws vanuit plaatselijke gemeenten. Be richten die voor plaatsing in aanmerking lcomen, kunnen gemaild worden naar: gi-ondvlak@refdag.nl. Post lean gestuurd worden naar: Reformatorisch Dagblad, t.a.v. kerkredactie, Postbus 670, 7300 AR Apel doorn. Redactie: W. H. van Egdom en A. Groothedde De Lichtboog in Houten Burgemeester C. H. J. Lamers heeft zater dag in Houten het nieuwe gebouw van de Nederlands gereformeerde kerk, De Lichtboog, geopend. De gemeente heeft met name de laatste jaren een „onstuimi ge groei" doorgemaakt, zo meldt zij op haar website, en telt nu ongeveer 1200 le den, inclusief gastleden. „Mensen met al le mogelijke kerkelijke achtergronden hebben zich aangesloten, alsmede een groeiend aantal mensen dat tot geloof ge komen is vanuit een niet-lcerkelijke ach tergrond." Oude kerk geref. gem. Tholen Het voormalige kerkgebouw van de gere formeerde gemeente aan de Hoogaars- straat te Tholen wordt waarschijnlijk hal verwege dit jaar gesloopt. Dat zegt de ei genaar van de grond, projectontwikke laar Aan de Stegge, in het dagblad de PZC. In de plaats van het kerkgebouw komen acht zogenaamde patiowoningen. Het oorspronkelijke plan ging niet door we gens gebrek belangstelling. In december zijn de nieuwe typen huizen in de ver koop gegaan. Het is de bedoeling dat hal verwege dit jaar het kerkgebouw wordt gesloopt, zodat begonnen lean worden met de bouw van de woningen. De gereformeerde gemeente in Tholen nam enkele jaren geleden een nieuw kerkgebouw in gebruüc in de nieuwe wijk Stadszicht. Samenwerking luthersen Lutherse gemeenten in het oosten van Nederland zijn met elkaar in gesprek over mogelijke samenwerking. Het gaat om de gemeenten van Apeldoorn, Zut- phen, Doesburg, Doetinchem en Arnhem. Dat meldt het lutherse orgaan Elldcwar- taal. Alle gemeenten hebben in de nabije toekomst te maken met ontwikkelingen zoals teruglopende ledentallen, emerita- ten van predikanten en nieuwe beroepin gen. De gemeenten van Apeldoorn, Arnhem en Zutphen hebben aangegeven in de iiieuw te vormen protestantse gemeen ten in de drie plaatsen als lutherse ge meente zelfstandig te willen blijven. In de Protestantse Kerlc kunnen lutherse ge meenten, net als hervormde gemeenten en gereformeerde kerken, ervoor kiezen zelfstandig voort te bestaan. Omdat de drie lutherse gemeenten daarvoor geko zen hebben, kijken ze nu naar de moge lijkheid van eventuele regionale samen werking. De lutherse gemeente in Deven ter is wel opgegaan in de nieuw gevorm de protestantse gemeente. De lutherse gemeenten in Doesburg en Doetinchem zijn in gesprek met de loka le protestantse (wijlc)gemeenten over sa menwerking. In Nijmegen beraden de lu theranen zich nog op de toekomst. Geref. gem. Wageningen 75 jaar Op zaterdag 9 februari is het 75 jaar gele den dat er in Wageningen een gerefor meerde gemeente werd geïnstitueerd, zo meldt het jongste nummer van De Saam binder. Ter gelegenheid hiervan wordt 's middags een bijeenkomst gehouden voor leden en oud-leden. Deze begint om 15.30 uur. De predikant van de gemeente, ds. F. Mulder, zal een meditatie verzorgen. Ook wordt er een herdenkingsboek gepresen teerd, geschreven door L. Vogelaar uit Scherpenzeel. Het boelc is van 9 tot en met 29 februari te koop voor 20 euro, daarna voor 29,50 euro (exclusief porto kosten) en lean worden besteld bij W. Nieuwenhuizen van de commissie her denkingsboek: 0318-415378, en wnieu- wenhuizen@ldilcsafe.nl. Cgk Rozenburg 100 jaar De christelijke gereformeerde lcerlc in Ro zenburg bestaat op donderdag 14 februa- HOUTEN - Burgemeester C. H. J. Lamers heeft zaterdag De Lichtboog, het nieuwe kerkge bouw van de Nederlands gereformeerde kerk in Houten, geopend. Foto Erik Kottier i

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 2008 | | pagina 2