riJ FATALE COMBINATIE
ZEEWERING
BEREKEND
OP 3,5 METER
EXTRA WATER
Si
Bouw van de Deltawerken 1954-1997j
Met de bouw van de Deltawerken
werd in 1954 begonnen om
het zuidwesten van Nederland
voortaan te beschermen
tegen stormvloeden.
melijk nog steeds naar het oos
ten en kwam boven de Britse
Eilanden terecht: Hierdoor
bleef het luchtdrukverschil op
de Noordzee erg groot zodat de
noorderstorm op 1 februari
nog een groot deel van de dag
aanhield, zeker langs de Ne
derlandse westkust. Ook de
waterstand bleef erg hoog; tij
dens hoogwater in de middag
bedroeg de opzet nog altijd 2
meter. De gehavende dijken
waren nog steeds een gemak
kelijke prooi voor het water en
opnieuw verdronken veel
mensen. Pas in de vroege och
tend van 2 februari zakte de
windsnelheid voor de Zeeuw
se kust tot onder stormkracht,
windkracht 9.
De dagen na de stormvloed
werd het rustiger, maar ook
kouder. Er vielen geregeld
sneeuwbuien bij temperatu
ren van dichtbij nul en 's
nachts vroor het soms flink.
februari 1953, 00.00 uur
Onderdeel van de
Compartimenteringswerken
Project voor het aanleggen van een
aantal compartimenten die nodig zijn
om een zo'n groot mogelijk getijde-
verschil in de Oosterschelde te
houden. Ook zorgen ze voor een
scheiding tussen zoet
en zout water.
Het
moet
wel heel
gek lopen wil
waters
nood zoals die van
1953 zich kunnen
herhalen. Vrijwel de
gehele Noordzeekust is
berekend op die super-
storm die zich statistisch eens
in de zoveel duizend jaar kan
voordoen. Alleen voor een vijftal
plaatsen is de veiligheid nog niet
gegarandeerd. Als het aan de
hoogste waterambtenaar van Ne
derland, H. Dijk, ligt, is die garan
tie er nog voor het komend storm
seizoen.
Over Ter Heijde - tussen Den
Haag en Hoek van Holland-, Cal-
lantsoog, de Hondsbossche zeewe
ring, het Flauwe Werk bij Oud
dorp en de kust ten westen van
Breskens bestaan twijfels. Twee
jaar geleden leek het er nog op dat
de hele kust voldeed aan de eisen
maar nieuwe metingen hebben
twijfel gezaaid. Vermoedelijk is de
ondermij nende invloed van de gol
ven op de kust groter dan was ver
wacht, waardoor de veiligheidsga
rantie voor deze vijf plaatsen op
drijfzand bleek te berusten.
Dijk, directeur Water van het
ministerie van Verkeer en Water
staat, benadrukt dat dit niet bete
kent dat de zeewering op deze
plaatsen op doorbreken staat. „Het
is niet iets om wakker van te liggen
maar wij willen er zeker van zijn."
Daarom zijn er maatregelen aange
kondigd.
Voor plaatsen waar de zeewe
ring uit relatief smalle duinen be
staat, zoals bij Ter Heijde, Cal-
lantsoog en Ouddorp, betekent dit
dat er extra zand aan de zeekant
van de duinen wordt neergelegd.
Bij de Hondsbossche zeewering,
die uit een dijk met kribben be
staat, moet iets gebeuren omdat er
bij golfslag te veel water overheen
slaat. Dit maakt de grond achter
dijk slap waardoor de wering
wordt ondermijnd. Een oplossing
voor dit probleem is aan de zee
kant grote blokken neerleggen die
het opstuwende water van de gol
ven, de zogeheten golfoploop, op
vangen.
Deze maatregelen kunnen geen
kwestie van jaren zijn, vindt Dijk.
„Ik denk eerder aan maanden,
voor dit najaar het stormseizoen
begint. Maar die beslissing is uit-
ZWAKKE PLEKKEN
Petten
Hondbossche-^
zeewering aan Zee
Egmond
izee aanZee
«Zandvoort®
Ter Heijde Amsterdam
Flaauwe
kust ten We!k «Den Haag
westen
van
Breskens_
eindelijk wel aan de politiek." Dat
betekent nog niet dat het dan af is
en Dijk vanaf komend najaar op
zijn lauweren kan rusten. Het kli
maat verandert, de zeespiegel
stijgt, en de kust is continu in be
weging. Alleen al de zandhonger
vereist dat er jaarlijks bergen zand
voor de kust moeten worden neer
gelegd. Langs de kust loopt name
lijk een geul, de zogenoemde zand-
rivier, die het zand op natuurlijke
wijze in noordelijke richting af
voert.
Verder zijn er structurele maat
regelen nodig omdat de dijken op
sommige plaatsen simpelweg te
laag of de duinenrijen te smal zijn.
Vooral in het laatste geval heeft dat
nogal wat voeten in de aarde. De
waterschappen of provincies die
over de duinen gaanzien het liefst
dat de duinen aan de zeekant wor
den versterkt maar dit kost han
denvol geld. Verbreding aan de
landkant ligt meer voor de hand,
maar is minder populair omdat
daarvoor woningen en bedrijven
moeten wijken.
De discussie over deze perma
nente maatregelen op de vijf
zwakke plekken langs de kust is
net van start gegaan. Maar zelfs
als deze structurele maatregelen
zijn getroffen en de kust klaar lijkt
voor die ene superstorm, blijft pe
riodieke controle noodzakelijk, al
dus Dijk. De vijf zwakke schakels
die uit de laatste metingen naar
voren kwamen, staven die bewe
ring. (ANP)
De waterbouwers gaan voor de verdedi
ging van de Hollandse kust uit van een su
perstorm die volgens de statistiek eens in
de 10.000 jaar kan voorkomen, voor het
Deltagebied is dat 4000 jaar. Hierbij is een
gemiddelde stijging van de zeespiegel van
60 centimeter de komende eeuw meege
nomen. Ter vergelijking: de dijken in het
rivierengebied moeten bestand zijn tegen
een waterstand die eens in de 1250 jaar
voorkomt.
Zo'n superstorm is vele malen erger dan
die van 31 januari 1953. Was toen de wind
snelheid hooguit 110 kilometer per uur, bij
de statistische superstorm is dat 135 kilo
meter, zo blijkt uit berekeningen van het
KNMI. Dit verschil lijkt klein maar heeft
grote gevolgen omdat de waterhoogte ex
ponentieel groter wordt met een verho
gingvan de windsnelheid. In 1953 kwam er
2,35 meter water bovenop het hoogwater-
peil van 2,20 boven NAP, bij de super
storm zal dat zo'n 3,50 meter zijn. Dat zou
betekenen dat het water een meter hoger
komt dan in 1953. (ANP)
EB EN VLOED
Vloed ontstaat wanneer de maan
boven het aardoppervlak staat en
het water iets optilt.
Hierdoor ontstaat een verhoging
in het zeeoppervlak.
De aarde roteert sneller dan de
maan beweegt. De verhoging
beweegt zich over het
aardoppervlak.
Is de verhoging voorbij
dan daalt het water-
oppervlak en spreekt
men van eb.
Wanneer de positie aarde- Een storm„|oed
is een sterke verhoging van de zeespiegel langs de kust
maan en sarde- zon in een (j00r (je wjnd. z0'n extra verhoging boven het astronomisch getij, opzet
hoek van 90 d^aen staan, genoemd, hangt af van windrichting en windkracht over de hele Noordzee.
aan zwakken de krachten j:en trechtervormige kustlijn kan de opzet nog verder verhogen en dat
elkaar at en spreekt men geldt ook voor een diepe zee en in mindere mate voor algehele luchtdruk.
van doodtij.
Zeespiegel staat meer dan 2,50 meter boven O De vloed komt op. Astronomisch gezien een spring-
fllAP. De dijken beginnen te breken, vloed. Samen met de storm wordt dit een stormvloed.
Staan aarde, maan en zon in één lijn dan
versterken de krachten van maan en zon zich en
wordt het water nog meer opgetild.
Het is dan springvloed.
