„Deltawerken zijn onze kathedralen" Reformatorisch Dagblad vrijdag 31 januari 2003 pagina 22 a. Een stuk Hollands glorie van de bovenste plank. Neder land heeft met de bouw van de Oosterscheldekering zijn in ternationale positie als voor aanstaande waterbouwkundi ge natie aanzienlijk versterlct. Foto Waterland Neeltje Jans 1953-2003 MMs New York heeft een Vrijheidsbeeld, Parijs een Eiffeltoren en Nederland de Oosterschelde kering. Niet zonder reden geldt de dam als het achtste wereldwonder. Nederland heeft wereld wijde faam overgehouden aan de bouw van de deltawerken. Bij veel internationale maritieme projecten spelen Nederlandse ingenieurs een grote rol. Gerard ten Voorde De watersnoodramp van 1953 heeft diepe voren ge trokken. Geschokt reageert de samenleving op het resultaat van 900 dijkdoorbraken met 1835 slacht offers. De veiligheid van het laaggelegen.landje aan de zee staat ter discussie. In 1956 besluit Nederland daarom tot aanleg van de deltawerken. Verschillen de zeearmen worden definitief afgesloten. In 1967 is de Oosterschelde aan de beurt. Rijks waterstaat treft voorbereidingen om het .zeegat de finitief te dichten. De eerste werkeilanden worden opgespoten. In 1972 staat een kabelbaan klaar om met basaltblokken en zand een dam aan te leggen. Maar een deel van de bevolking is niet enthousiast meer. Politiek en samenleving discussiëren jarenlang fel over de wenselijkheid van afsluiting van de Ooster schelde. Milieubeweging, mossel- en oestervissers pleiten gezamenlijk voor een open verbinding. Ne derland blijkt ernstig verdeeld. De helft is voor, de helft tegen. De Tweede Kamer hakt in november 1976 de knoop door: de Oosterschelde blijft groten deels open, maar kan met een beweegbare storm vloedkering zonodig worden afgesloten. „Een overwinning voor de milieubeweging", re ageert Hein Engel, destijds als hoofd van de Delta dienst verantwoordelijk voor de aanleg van de Oos terscheldekering. „Zo'n klapper hadden ze nog niet eerder gemaakt en hebben ze later ook nooit meer gemaakt. Het besluit heeft in ons land een omme keer in het denken over het milieu teweeggebracht." Riskant De politiek plaatst waterbouwkundig Nederland voor een probleem. De bouw van een beweegbare kering in nagenoeg open zee is nog niet eerder ver toond. Ingenieurs kunnen zich bij het project ner gens aan vastklampen. Ontwerpregels voor dit soort waterbouwkundige constructies zijn niet voorhan den, expertise uit vergelijkbare projecten ontbreekt. De omstandigheden in de monding van de Ooster schelde zijn bovendien buitengewoon moeilijk. „De getijdenstromingen zijn enorm", legt Engel uit, „ook al door de enorme oppervlakte van de Ooster schelde. Bij eb en vloed worden elke keer flinke hoeveelheden zand verplaatst. Een bijkomende complicatie is dat de dijken'in dit gebied bij verza diging erg gevoelig zijn voor inzakking." Na maanden intensieve studie presenteren de wa- terbouwkundigen hun plannen. „Nederland had het lef het project door te zetten." De Oosterschelde krijgt tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beve land een dam van 9 kilometer lengte. Drie open stroomgalen worden over éeti totale lengte van 3000 meter voorzien van 65 betonnen pijlers en. 62 be weegbare stalen schuiven. Het water moet vrij onder deze schuiven kunnen kolken en schuimen. Plannen ontwikkelen op de tekentafel is één, maar de realisering ter plekke js een verhaal apart. De in genieurs van de Deltadienst moeten aan de lopende band nieuwe oplossingen ontwikkelen. Tot en met het gereedschap toe. „Een riskant project", zegt het voormalige hoofd Deltadienst. „Een sprong in het diepe." Hij haalt zijn schouders op. „Er kon van al les misgaan. Maar zonder risico heb je geen leven." Engel lacht. „Als je alles moet uitvinden, speelt geld niet de hoofdrol." De kosten voor het kunstwerk lopen flink uit de hand, met alle commotie van dien. Op het prijs kaartje prijkt uiteindelijk een bedrag van 5 miljard gulden (2,3 miljard euro), een overschrijding met dik 25 procent. Minister Smit-Kroes heeft daarmee heel wat uit te leggen aan de Tweede Kamer. Innovatief Nooit eerder heeft een project zo'n hoeveelheid in novatie, management en milieuzorg opgeleverd. De spin-off (afgeleide toepassingen) van de storm vloedkering is wel eens vergeleken met het Apollo- ruimtevaartprogramma in de VS. Neem bijvoor beeld de vloot. Rijkswaterstaat heeft een reeks schepen laten maken om de bouw van de Ooster scheldekering mogelijk te maken. Om het zand onder de fundering te verdichten, laat de Deltadienst de "Mytilus" bouwen. Dit diepte- verdichtingsschip moet met vier naalden van 18 meter lengte en 2,1 meter doorsnee de ondergrond aan trillen. De "Cardium" -„een matrassenlegger"- moet nieuw aangespoeld zand verwijderen en te gelijkertijd een geprefabriceerde funderingsmat van 200 x 42 meter neerleggen op de op diepte ge zogen bodem. „De 36 centimeter dikke mat werd als een grote wc-rol van het schip afgerold", vertelt En- gel- De Deltadienst laat de 65 pijlers maken in een

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 2003 | | pagina 12