AEX-index
naar nieuw
dieptepunt
'Trek opties af van winst'
Koopjesjager grijpt nu naar het huismerk
Wedden datje
er niet in komt
Rechtszaak
tegen
Aegon
Rechter: Easygroup
schond auteurswet
Koers dollar weer lager
HRM'ers
op maat
4* -
Overheid Non-profit
nrc handelsblad
Woensdag
Door onze financiële redactie
Amsterdam, 29 jan. De financiële markten zijn vanoch
tend verder gedaald door toenemende vrees voor oorlog in
Irak en voor verkoopdwang bij financiële instellingen. De
Amerikaanse dollar verloor wederom terrein aan de euro.
In Amsterdam duikelde de toon
aangevende AEX-index vanoch
tend tussentijds naar een nieuw
dieptepunt van 273 punten. De
beursgraadmeter heeft sinds 13 no
vember 1996 niet meer dit niveau
bereikt.
Directe aanleiding voor de som
bere markten zijn de reacties van
de Verenigde Staten op de eerste
bevindingen van de wapeninspec
teurs. De Amerikaanse president
Bush kondigde aan dat de Verenig
de Staten zal aantonen dat Irak
langdurig de resoluties van de Ver
enigde Naties schendt.
De vrees dat de lage aandelen
koersen financiële instellingen tot
de kapitaalversterking dwingt,
zette de beurskoersen vanochtend
verder onder druk. Een recentie
studie van de Amerikaanse zaken
bank Merrill Lynch schat dat circa
20 procent van de beleggingen van
Europese verzekeraars uit aande
len bestaat. Bank- en verzekerings
instelling ING was vanochtend een
van de grootste dalers in Europa
omdat de markt bang is voor een
uitgifte van nieuwe aandelen.
Bestuursvoorzitter E. Kist van
ING verklaarde vorige week
woensdag dat bij een verdere da
ling van de AEX-index van 10 tot 15
procent nieuw kapitaal moet wor
den aangetrokken. In vergelijking
met de dag dat hij zijn uitspraken
tegenover persbureau Reuters
deed lag de AEX-index vanochtend
op zijn dieptepunt 9,3 procent la
ger. Een woordvoerder gaf echter
aan dat van concrete plannen om
bijvoorbeeld nieuwe aandelen uit
te geven absoluut geen sprake was.
ING kwam vanochtend na een
koersdaling van 6,3 procent met
12,90 euro op het laagste niveau in
52 weken.
De Europese beurzen zijn de af
gelopen dagen scherper gedaald
dan de aandelenmarkten in Ameri
ka. De gestaag dalende dollar zorgt
voor extra koersdruk in Europa.
Vanochtend werd de dollar en hal
ve eurocent minder waard. De
koers van de euro steeg van 1,082
dollar naar 1,087 dollar.
Een lagere dollar verslechtert de
exportpositie van het Europese be
drijfsleven en verlaagt de waarde
van de winst die de ondernemin
gen in de VS maken. Van de afgelo
pen twaalf dagen is de dollar elf da
gen in waarde gedaald.
LUX
Beleggers wisten het al een tijd
je, menig ondernemer ook. En
nu begint het besef bij de ooit zo
enthousiaste gebruiker door te
dringen. De toekomst van het
wereldwijde internet ligt aan
diggelen. Wie onbegrensd wil
surfen heeft aan één enkele na
tionaliteit niet meer genoeg.
Eerder deze week bepaalde een
Arnhemse rechter dat Nederlan
ders die via internet een gokje
willen wagen voortaan de toe
gang moet worden versperd. De
uitspraak geldt in eerste instan
tie alleen voor het Britse wed
kantoor Ladbrokes dat onder
deel is van de Hilton-groep.
Maar De Lotto, die een kort ge
ding had aangespannen, is zeker
van plan om ook concurrerende
aanbieders aan te pakken.
De paspoortcontrole bij de
voordeur is geen primeur voor
internet. Eerder bepaalde een
rechter al dat zoekmachine
Google sites met nazi-sympa
thieën niet aan Duitse internet
ters mocht aanbieden. En Yahoo
mocht met zijn veiling 'Frank
rijk' niet in zodra Nazi-spullen
onder de hamer gingen.
Voor de beperkte toetreding
zijn vaak goede argumenten. Zo
dreigt De Lotto te worden inge
haald door concurrenten die zich
niet aan de Nederlandse wetge
ving hoeven te houden. Geen
verplichting om aan goede doe
len te schenken, geen verplicht
beleid om gokverslaving tegen te
gaan. Oneerlijke concurrentie
dus.
En wie kan er iets van zeggen
dat mensen een veiling van nazi
spullen buiten de landsgrenzen
trachten te houden? Allemaal
waar, maar bij dergelijke rechts
zaken lijkt niemand de belangen
van internet en zijn gebruikers
in het oog te houden.
De hype rond internet mag op
de beurs tot het verleden beho
ren, het netwerk heeft in de
praktijk nog altijd een grote eco
nomische potentie. Één van de
sterke punten is juist het wereld
omvattende karakter en dat staat
meer en meer op het spel. Voor
wie concurrentie vreest via het
web is het raadzaam om te bekij
ken of zijn (voormalige) klanten
geen surfverbod opgelegd kun
nen krijgen. Is er voor de Neder
landse boekhandel geen juri
disch motief te vinden om het
Amerikaanse Amazon of het Bel
gische Proxis buiten de deur te
houden? Ze wagen het toch niet
om onder onze vaste boekenprijs
te zitten? En druist spraaktelefo
nie via internet niet in tegen de
algemene voorwaarden van
KPN?
Uit de uitspraak van de Arn
hemse rechter valt voor buiten
landse concurrenten van De Lot
to in elk geval één lichtpuntje te
halen: inzetten via een 0800-tele-
foonnummer heeft de rechter ex
pliciet niet verboden. Bellen mag
dus, inbellen niet. Nog even en
de postduif wordt weer in ere
hersteld.
Erik van der Walle
Van den Boogaart
p ERSONEELSZAKEN
vast óf interim
www.vandenboogaart.nl
0182-59 60 06
AEX
Stand 279.14 Stand 8.088.84
-5.711 +99,28
Dow Jones Euro in dollars Rente 10-jaars
Stand 1,0869 Stand 4,06
-0,0049 +0,4
1.10
9.200
Snelle denker, gericht
op resultaat
Loopbaan: pagina 18
Koers ener de afgelopen 3 maanden - stand vandaag 12 30 uur - verschil met slotkoers vonge dag
Hoopvol meezingen
met John Lennon
Actueel: pagina 19
Werving selectie van professionals. Vast of Interim. Bel met Miriam Kok.
YERES
«0UNG EMCUIIVE MCKVnHEKT
js 23032 - 1100 DM Amsterdam ZO -Tel 020 - 69'50 II -E-mail amsterdamOyernl - «nwyernl
'Autoritaire leider
goed voor belegger'
Verenigde Staten: pagina 20
haikou - Afvalverwerking in de Chinese provincie Hainan: een man brengt een kar met honderden lege plastic flessen en containers naar een
fabriek waar ze worden gerecycled. Volgens een recent milieu-onderzoek wordt de helft van alle pastic afval in China op straat en in rivieren
achtergelaten en stevent het land af op een enorm milieu-probleem. (Foto Reuters)
Door onze financiële redactie
den haag, 29 jan. Een groep
aandeelhouders is in opstand ge
komen tegen Aegon. De aandeel
houders verwijten de verzekeraar,
bij monde van de Amerikaanse ad-
vocatenfirma Milberg Weiss Bers-
had Lerach, dat het de vooruit
zichten vorig jaar te mooi heeft
voorgespiegeld.
Dat heeft het Amerikaanse advo
catenkantoor Milberg bekendge
maakt. De firma heeft namens de
aandeelhouders een rechtszaak
aangespannen tegen de verzeke
raar. Aegon zou maandenlang
„valse en misleidende" informatie
naar buiten hebben gebracht over
de gang van zaken in 2002.
Op de Amsterdamse effecten
beurs reageerden beleggers van
morgen aanvankelijk zeer negatief
op het nieuws. Het aandeel noteer
de in de eerste helft van de ochtend
ruim 6 procent lager. Rond het
middaguur stond Aegon op 10,56
euro, een verlies van 4 procent.
Terwijl vanaf april vorig jaar de
beurzen hard onderuit gingen, en
talloze branchegenoten met winst
waarschuwingen kwamen, hield
Aegon vol dat de nettowinst over
2002 gelijk zou blijven aan die van
het jaar ervoor. Toen de Neder
landse verzekeraar op 22 juli 2002
alsnog een winstwaarschuwing
gaf, daalde het aandeel in twee da
gen met 4,74 euro tot 11,06 euro.
De advocaten van Milberg, ge
vestigd in New York, vinden dat
beleggers die tussen zomer 2001 en
de winstwaarschuwing aandelen
Aegon hebben gekocht, zijn mis
leid en daarom een schadevergoe
ding verdienen. Het advocaten
kantoor roept aandeelhouders op
zich aan te sluiten bij de claim.
Een zegsman van Aegon liet van
morgen weten dat het bedrijf zich
ten alle tijden aan de Amerikaanse
en Nederlandse regelgeving heeft
gehouden. „Meer kunnen we er
niet over zeggen", aldus de woord
voerder.
In 1998 overkwam softwarebe
drijf Baan, inmiddels niet meer
beursgenoteerd en overgenomen
door het Britse bedrijf Invensys,
hetzelfde. Ruim honderd boze
aandeelhouders hadden zich toen
gewend tot zeven Amerikaanse ad
vocatenkantoren. De beschuldi
gingen luidde destijds dat mana
gers van Baan „inhoudelijk onjuis
te en misleidende financiële ver
klaringen" hadden afgegeven over
de financiële toestand van het be
drijf.
Door onze redacteur
Menno Tamminga
Amsterdam, 29 jan. Nederland
se ondernemingen moeten de wer
kelijke kosten van hun optierege
lingen voor managers en mede
werkers van hun winst aftrekken.
Dat heeft de regelgever voor de Ne
derlandse boekhoudnormen, de
Raad voor de Jaarverslaggeving,
unaniem besloten.
„Dit is een onvermijdelijke ont
wikkeling", zegt voorzitter M.
Hoogendoorn van de raad, waarin
het bedrijfsleven, de vakbeweging,
financiële analisten en de controle
rende accountants zijn vertegen
woordigd.
Opties zijn kooprechten op aan
delen. Als de beurskoers boven de
optieprijs stijgt, wordt het profij
telijk om het kooprecht uit te oefe
nen en het verschil tussen die twee
te incasseren.
In 2001 hielden Nederlandse on
dernemingen een bedrag van ze
ker 900 miljoen euro buiten de
winst door opties niet als kosten te
boeken, zo bleek vorig jaar uit on
derzoek van deze krant.
De huidige internationale situ
atie, waarin bedrijven opties bui
ten de winst houden, heeft tot felle
kritiek geleid na verscheidene be-
drijfsdcbacles in de Verenigde Sta
ten en Europa. Beleggers voelden
zich misleid door concerns als
Worldcom en Enron, waar de be-
drijfstop op grote schaal opties te
gelde maakten, terwijl aandeel
houders na het bankroet de waarde
van hun beleggingen zagen ver
dampen.
De raad steunt met zijn besluit
het standpunt van de internatio
nale adviesraad voor boekhoud
normen, de IASB, die vooral in
vloedrijk is in Europa. De Neder
landse Raad wil echter pas defini
tief akkoord gaan met 'opties zijn
kosten' als de Amerikanse bedrij
ven daartoe ook verplicht worden
door hun regelgever. „Alle onder
nemingen moeten dezelfde kant
op", zegt Hoogendoorn, „anders
leiden de verschillen tussen de Ver
enigde Staten en Europa tot per
manente winstverschillen".
In het Amerikaanse bedrijfsle
ven heeft de discussie felle reacties
opgeroepen, zegt Hoogendoorn.
„Geen enkel onderwerp is daar zo
controversieel als dit. Het is tot in
het Congres toe besproken. En dat
overkomt boekhoudkundige on
derwerpen niet zo vaak."
Amerikaanse bedrijven als Coca-
Cola, General Electric en de finan
ciële bedrijfstak hebben inmiddels
aangekondigd hun opties vrijwil
lig als kostenpost in hun resulta
ten te verwerken.
Door een onzer redacteuren
Rotterdam, 29 jan. De inter-
netcafé's van het Britse concern
Easy Group (waartoe ook Easyjet
behoort) hebben de auteurswet
overtreden door klanten muziek
te laten downloaden en eigen cd's
te laten branden. Dat heeft een
Britse rechter gisteren bepaald.
Het proces was aangespannen
door de overkoepelende organisa
tie van de Britse Muziekindustrie,
de BPI. Ze ziet het downloaden
van muziek als illegaal en als een
inkomstenbedreiging.
Bij de Easy intemetcafé's kon
den klanten voor vijf pond (8 euro)
muziek downloaden. Aan de balie
konden cd's worden gekocht. Easy
internet heeft fillialen in onder
meer Nederland, Duitsland en
Spanje. Het op cd zetten van mu
ziek is in elk land met een auteurs
wet illegaal. Toen de zaak werd
aangespannen stopten de café's
onmiddellijk met de service.
„Ik zag dit aankomen", zegt Ea
sy Group-eigenaar Stelios Haji-Io-
annou in een telefonische reactie.
Hij voelt zich niet aansprakelijk
voor wat klanten doen met de mu
ziek die ze in de café's downloa
den. Muziek kopiëren is volgens
Stelios hetzelfde als het opnemen
van een video. Hij gaat in beroep
tegen de uitspraak.
BPI-voorzitter Peter Jamieson
beschouwt de uitspraak als een
belangrijk precedent ter regule
ring van muziek op internet.
In de economische malaise
zoeken consumenten naar
koopjes. Consumenten
ontdekken huismerken als
goedkoop alternatief voor
dure merkproducten.
Door onze redacteur
Frits Baltesen
Amsterdam, 29 jan. Topmer
ken als Douwe Egberts, Coca Cola,
Unox en Pampers leggen het de
laatste maanden vaker af tegen de
huismerken van supermarkten. De
stagnerende economie cn dalende
koopkracht dwingen veel consu
menten naar de winkelschappen te
lopen met de meestal saaie verpak
kingen van de huismerk-produc
ten. Die zijn vaak even goed als A-
merken, maar een stuk goedkoper.
Deze maand kan de winkelende
consument tientallen euro's be
sparen door gebruik te maken van
de forse aanbiedingen die vrijwel
alle supermarkten hebben. Een
klein deel stapt over naar goedko
pere concurrenten als C1000, Dirk
van den Broek, Aldi en Lidl. Maar
veel klanten ontdekken de laatste
maanden bij hun supermarkt het
vaak al lang bestaande huismerk.
Alle supermarktketens melden
dezer dagen een sterke omzetstij
ging van huismerken over de laat
ste maanden. Het omzetaandeel
van huismerken binnen super
markten daalde de afgelopen jaren
licht, van 16,3 procent in 1999 naar
15,7 procent in 2001.
Door de toenemende aandacht
voor prijzen is daar een einde aan
gekomen. De enige keten die een
exact getal wil noemen, Plus (200
supermarkten), zegt dat de omzet
door een eindspurt vorig jaar liefst
25 procent is gestegen ten opzichte
van 2001.
Edah, Super De Boer en Konmar
noteren een 'significante stijging",
beaamt de woordvoerster van moe
derconcern Laurus. Ze wil uit con-
currentieoverwegingen geen
nauwkeuriger cijfers geven. Dat
zelfde geldt voor Albert Heijn en
C1000. De verkoop van 'AH Huis
merk' stijgt matig volgens een
woordvoerster, maar die van het
tweede huismerk 'Euroshopper'
„neemt enorm toe". Ook 'C1000
Selectie', het huismerk van C1000,
laat volgens een woordvoerder een
„nadrukkelijke stijging" zien.
Huismerken hebben doorgaans
vrijwel dezelfde kwaliteit als A-
merken, zeggen de supermarktke
tens, maar de prijzen ervan liggen
in Nederland ruwweg 20 procent
lager. 'AH Huismerk' is minimaal
tien tot 30 procent goedkoper, 'Su
per', het huismerk van Super De
Boer cn Konmar, is gemiddeld 15
procent goedkoper, net als 'Edah'.
Het huismerk 'Perfekt* van de
Limburgse supermarktketen Jan
Linders is rond 30 procent goedko
per dan de topmerken. C1000
spant de kroon met een prijsver
schil van gemiddeld 40 procent.
Een woordvoerder bezweert dat
die producten niet of nauwelijks in
kwaliteit verschillen. Uit recente
tests van de Consumentenbond
worden enkele huismerkartikelen
van C1000 aangemerkt als Treste
koop'. Dat wil zeggen: goede kwa
liteit voor een redelijke prijs.
Euroshopper van Albert Heijn
neemt een aparte positie in. De
kwaliteit van dit huismerk is vol
gens kenners niet te vergelijken
met producten van bedrijven als
Unilever, Procter Gamble en Ver
kade. Maar Euroshopper is gemid
deld wel 70 procent goedkoper vol
gens een woordvoerster.
Door de opmars van de huismer
ken hebben de meeste super
marktbedrijven plannen om hun
assortiment uit te breiden. Albert
Heijn kondigde vorige week aan
het aantal producten te vergroten
met ongeveer 200. Laurus wil elk
jaar 200 nieuwe huismerkartike
len introduceren bij zijn ketens
Edah, Super De Boer en Konmar.
Ook C1000 wil zijn selectie van 400
producten vergroten, maar moe
derconcern Schuitema kan nog
niet zeggen hoeveel.
„Het zal me niet verbazen als de
omzet van huismerken in deze
maanden met 20 procent is geste
gen," schat voorzitter Klaas van
den Doel van het Centraal Bureau
Levensmiddelenhandel. Hij ver
wacht dat de verkoop van huismer
ken sterk doorzet, omdat super
marktketens in de huidige prijzen
slag hun klanten willen wijzen op
goedkope alternatieven. Veel klan
ten zullen het huismerk ontdek
ken als goed en niet duur, meent
Van den Doel. „Huismerken waren
vorig jaar goed voor 17 procent van
de supermarktomzet. De kans is
groot dat dat over een paar jaar zal
zijn gestegen naar 27 procent."
Chloortransporten
per spoor mogen
van rechter blijven
almelo, 29 jan. Erzijngeenaan
toonbaar grote risico's verbonden
aan het vervoer van chloor per
spoor. Het chemieconcern Akzo
Nobel hoeft dan ook niet met on
middellijke ingang te stoppen met
chloortransporten. Dit heeft de
president van de Almelose recht
bank in kort geding bepaald.
Pagina 20
Grootste winst
ooit voor Sony
Rotterdam, 29 jan. Het Japan
se elektronicaconcern Sony heeft de
grootste kwartaalwinst uit zijn ge
schiedenis geboekt. Dat kwam
vooral door kassuccessen bij films
en de waardevermindering van de
yen ten opzichte van de euro. Dat
heeft Sony vandaag bekendge
maakt. Pagina 19
Uitgaven voor
tv-reclame stijgen
Amstelveen, 29 jan. Het be
drijfsleven heeft vorig jaar 5 pro
cent meer uitgegeven aan reclame
op de Nederlandse televisie-zen
ders. De nettobestedingen kwamen
uit op 717 miljoen euro, een stijging
van 34 miljoen euro. In 2001, toen
de vele internet- en telecomrecla-
mes wegvielen, waren de bestedin
gen nog met 43 miljoen euro ge
daald. Voor dit jaar wordt een groei
verwacht van 3,5 procent.
Pagina 20
Omzetgroei voor
France Telecom
parijs, 29 jan. France Telecom
heeft in het vierde kwartaal van vo
rig jaar de omzet zien stijgen met
6,7 procent tot 12,2 miljard. De
groei was vooral te danken aan de
goede resultaten van de mobiele
telefoniedochter Orange en inter-
netdochter Wanadoo. Over heel
2002 nam de omzet toe met 8,4
procent tot 46,6 miljard euro, aldus
het Franse telecombedrijf vandaag.
Het concern verwacht verder dat de
winst vóór belasting, rente, en af
schrijvingen ook aanzienlijk en bo
ven de verwachting van analisten
zal toenemen. (Bloomberg, FDA)
UPS presteert
boven verwachting
Atlanta. 29 jan. De Amerikaan
se pakketbezorger UPS (United
Parcel Service) heeft in het vierde
kwartaal van 2002 een nettowinst
geboekt van 670 miljard dollar (620
miljoen euro). In dezelfde periode
in het voorgaande jaar was dat 645
miljoen dollar. Analisten hadden
verwacht dat de winst ongeveer ge
lijk zou blijven. De omzet ging ook
omhoog, van 8 naar 8,3 miljard dol
lar. Het lopende kwartaal zal geen
groei te zien geven. Maar over heel
2003 zal de winst per aandeel door
investeringen 10 tot 15 procent stij
gen, zo verwacht het bedrijf. (ANP)
ILO: herstel
toerisme blijft uit
geneve, 29 jan. In de toerisme
sector zijn de afgelopen twee jaar
over de hele wereld 6,6 miljoen ba
nen verloren gegaan. De branche
zat een aantal jaren achtereen in de
lift met een groei van 4 procent of
meer, maar in de loop van 2001
kwam daar de klad in, blijkt uit cij
fers die de Internationale Arbeids
organisatie (ILO) gisteren heeft be
kendgemaakt. Ook voor 2003 zijn
de verwachtingen niet best. De ILO
heeft voorlopig geen aanwijzingen
dat de sector zal aantrekken. Het
niveau van het jaar 2000 zal op zijn
vroegst in 2005 worden gehaald.
(AFP)
Crisis deert Duitse
bierdrinker niet
wiesbaden, 29 jan. De DuitSC
bierliefhebbers trekken zich weinig
aan van de economische crisis in
hun land. Ze blijven nagenoeg de
zelfde hoeveelheid gerstenat drin
ken, blijkt uit cijfers van het Duitse
bureau voor de statistiek. Vorig jaar
bedroeg de afeet van de Duitse
brouwerijen 107,7 miljoen hectoli
ter, 0,1 procent minder dan in 2001.
Opvallend is dat de Duitsers hun
biertjes steeds meer mixen met an
dere dranken, zoals limonade, cola
en vruchtensappen. In 2002 ging
het in totaal om 2,9 miljoen hectoli
ter, 29 procent meer dan een jaar
eerder. (DPA)
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
NRC Handelsblad 290103 Bron Thomson Financial Datastream en Bloomberg
AEX-index sinds 1996 niet zo laag geweest
AEX-index, in punten
800
700
