Het mugje en zijn maten speelden subliem
Jl
Weiterjnood '1953
Een bijeengeraapt elftal
50 jaar na de
Profs dwingen via Watersnoodwedstrijd
het beroepsvoetbal af in Nederland
ZATERDAG 25 JANUARI 2003
„Zelfs het Wilhelmus mocht niet worden gezongen", herin
nert Kees Rijvers zich van de Watersnoodwedstrijd. „Voor de
KNVB waren wij het uitschot." Foto GPD/Johan van Gurp
Het was een bij elkaar geraapt elftal, dat de historische Water
snoodwedstrijd speelde. Initiatiefnemer Theo Timmermans wilde
rechtsbinnen spelen, zodat Kees Rijvers noodgedwongen links
binnen werd. Bram Appel, de stormrammidvoor, werd rechtsbui
ten. Gerrie Vreeken, een aanvaller, speelde voor de gelegenheid
rechtsback. Arie de Vroet, van huis uit linkshalf/linksbinnen,
kwam linksback te staan, tegenover de beroemde Raymond Kopa.
Het later beroemd geworden elftal bestond uit (doel, verdediging,
middenveld, aanval):
Frans de Munck (1. FC Köln, ex-Sittardse Boys);
Gerrie Vreeken (Nantes, ex-ADO), Cor van der Hart (Lille, ex-
Ajax), Arie de Vroet (Rouen, ex-Feyenoord);
Rinus Schaap (Racing Club de Paris, ex-'t Gooi), Joop de Kubber
(Bordeaux, ex-VUC);
Bram Appel (Reims, ex-Sittard), Theo Timmermans (Nïmes, ex-
ADO), Jan van Geen (Nantes, ex-Scheveningen), Kees Rijvers
(St. Etienne, ex-NAC), Bertus de Harder (Bordeaux, ex-VUC).
Nadat het profvoetbal in Nederland was geïntroduceerd maakten
zeven spelers van dit elftal hun rentree in het Nederlands elftal of
dwongen alsnog een Oranjecarrière af. Vreeken, Van Geen en De
Kubber speelden nooit in het echte Oranje.
De Munck: maakte als 32-jarige zijn rentree in Oranje en speel
de nog 29 interlands, de laatste toen hij al 37 was.
Van der Hart: vertrok al als 22-jange naar Frankrijk, maakte in
1955 als 27-jarige zijn debuut in Oranje. Speelde nog 44 inter
lands.
De Vroet: had Oranjecarrière (22 caps) al achter de rug, toen hij
als 31-jarige nog naar Frankrijk ging. Was al 34 ten tijde van de
Watersnoodwedstrijd.
Schaap: 5 interlands als amateur, nog 8 als prof. Bleef tot zijn
39ste betaald voetbal spelen.
Appel: prachtloopbaan, pas op 27-jarige leeftijd bekroond met
debuut in Oranje, op de Spelen van 1948. Rentree in Oranje in
1955, speelde nog 11 interlands, tot in 1957.
Timmermans: sensatie bij Oranjedebuut, tegen de Franse profs,
in 1949, als 23-jarige. Drie goals! Jaar later naar Frankrijk.
Speelde 12 interlands, waarvan 8 na ontstaan profvoetbal.
Rijvers: pas 19 toen hij in 1946 debuteerde in Oranje, speelde 19
interlands tot vertrek naar Frankrijk. Rentree als 31 -jarige, laatste
interland in 1960. Rijvers was 34.
De Harder: de trukendoos was al 33, bij de Watersnoodwed
strijd, maar nog steeds de beste linksbuiten van de profcompetitie
in Frankrijk. In 1955 maakte hij als 35-jarige rentree in Oranje,
bijna 17 jaar na zijn debuut. Bracht het tot 12 caps; het hadden
er 60 kunnen zijn.
Het profvoetbal dankt Nederland aan elf mannen die
op donderdagmiddag 12 maart 1953 in Parijs de Wa
tersnoodwedstrijd speelden. Kees Rijvers voelde zich
echter 'uitschot'. En zo benoemt hij het 50 jaar later.
Eigenlijk is het 'een lolletje' voor de jon
gens die de nu befaamde Watersnoodwed
strijd gaan spelen. Wel een bijzondere
vriendschappelijke wedstrijd: elf in het
buitenland spelende Nederlandse profs
tegen het nationale elftal van Frankrijk.
Maar het is geen interland, zelfs het W il
helmus mag niet worden gezongen. Zelfs
oranje shirtjes zijn verboden! Kees Rij
vers, iets te zwaar, maar glimmend van
gezondheid: „Wij waren het uitschot."
Zo denkt tenminste de leiding van de KNVB.
voorzitter Karei Lotsy voorop, over de voetbal
lers die in het buitenland zijn gaan spelen voor
geld. Bah! "Deserteurs' worden ze genoemd,
"verraders'. Pers en publiek denken er het hunne
van. AI jaren worden de liefhebbers getrakteerd
op matig clubvoetbal en ronduit tranen verwek
kend interlandvoetbal.
Oranje verliest praktisch alles in deze tijd. zonder
de topspelers die in Duitsland, Italië en vooral
Frankrijk voetballen. Het is zo erg dat de KNVB
besluit niet mee te doen aan de kwalificatiewed
strijden voor de WK's van 1950 en 1954; het Ne
derlands elftal is eenvoudigweg te zwak...
Doodsbang
Dan is het ineens 1 februari 1953. De water
snoodramp. Nederland in droefenis. AI op 4 fe
bruari worden her en der de eerste wedstrijden
gespeeld ten bate van de slachtoffers van de
ramp. Frankrijk biedt de KNVB een interland
aan, maar de bond weigert, doodsbang dat het
10-0 wordt tegen de sterke Fransen, die net nog
van toplanden als West-Duitsland en Oostenrijk
hebben gewonnen.
Theo Timmermans van Nïmes bedenkt dan het
plan om met Nederlandse profs tegen Frankrijk te
spelen. Prins Bernard wordt ingeschakeld, die het
idee van harte steunt, waarna de KNVB moeilijk
nog kan dwarsliggen. Lotsy kan het overigens
niet opbrengen naar Parijs te komen, Abe Lenstra
wel. Die kijkt zijn ogen uit! Hij niet alleen.
Kees Rijvers: „Het hele belang van de wedstrijd
drong eigenlijk pas geleidelijk, en dan vooral pas
lang na de wedstrijd, tot ons door. We zouden op
de wedstrijddag om 11.00 uur een bespreking
hebben. Bram Appel had als aanvoerder een
speech voorbereid, die ik vooraf te lezen kreeg.
Hij had van alle spelers een analyse gemaakt:
sterke kanten, waar ze op moesten letten. Kei
hard. Maar die bespreking werd steeds maar uit
gesteld omdat het hotel vol zat met journalisten,
vrienden en supporters. We wisten met wat we
meemaakten. In het stadion ook. Het was bom
vol!"
Naar schatting 8000 Nederlandse voetballiefheb
bers zijn naar Parijs gereisd voor deze merkwaar
dige wedstrijd. Tien in Frankrijk spelende profs
plus keeper Frans de Munck (van 1. FC Köln) te
gen het grote Frankrijk. Ten behoeve van het
Rampenfonds.
Vliegende storm
Rijvers: „Van die catastrofe wist je eigenlijk niks.
Ik heb pas vorige week voor het eerst televisie
beelden gezien." Terwijl hij in de buurt is in die
vreselijke dagen. „Ik was met de auto vanuit
Frankrijk onderweg naar Breda. Voorbij Antwer
pen werd het echt noodweer. Vliegende storm.
Toen we de volgende morgen van de ramp hoor
den, verbaasde me dat eigenlijk niks. Maar hoe
geweldig de ellende was, bleef vaag voor je."
Vorige week was hij in Zeeland, waar hij door de
NOS werd gefilmd. „Ik stond op een dijk. Het
was koud, het waaide en ik keek uit over de Oos-
terschelde. Allemaal water, aan de andere kant
kleine huisjes. Dan kun je je iets voorstellen bij
wat er is gebeurd. Indrukwekkend."
De wedstrijd in het Pare des Princes is ook m-
Het elftal dat met 2-1 van Frankrijk won. Staand vanaf tweede van links Gerrie Vreeken, Rinus Schaap, Frans de Munck,
Joop de Kubber en Arie de Vroet. Knielend vanaf links: Bram Appel, Kees Rijvers, Jan van Geen, Theo Timmermans en
Bertus de Harder. Foto archief ANP
De Harder maakt de 1-1, Appel kort voor tijd de
1-2. Twee keer is Rijvers de aangever. Rijvers
wordt geroemd door Kuiphof. 'Neem Keesje Rij
vers. Vroeger ging hij een straatje om als er fors
geduelleerd moest worden en wie nam het hem
eigenlijk kwalijk? Een mugje moet geen hamer
slagen opzoeken, nietwaar?' En: 'Niet meer dat
lange gepingel en gedraai, maar een correcte, lan
ge pass aan een medespeler. En een verbluffend
uithoudingsvermogen siert zijn virtuoze, maar
niet langer onpraktische spel. Hij gaat er ander
half uur lang in formidabel tempo tegen aan'
Ze zijn allemaal sterk vooruitgegaan in het bui
tenland, concludeert Kuiphof, ze zijn vooral een
stuk harder geworden, 'storten zich onverwijld in
tackles'. Het Vrije Volk schrijft: 'Wat jammer,
wat heel jammer, dat het Nederlandse publiek,
dat zondag in, zondag uit naar wedstrijden moet
kijken waaraan reuk noch smaak zit, dit sublieme
spel van onze profs onthouden is'.
Met het spelen van deze wedstrijd zit de hulp van
de profs er op. Het Rampenfonds krijgt een
prachtig bedrag overhandigd. Meer lukt niet.
Kees Rijvers. „We wilden meteen een retumwed-
strijd organiseren, die zou helemaal een formida
bel bedrag hebben opgeleverd. Maar de KNVB
weigerde medewerking." De KNVB wilde uiter
aard al helemaal niet aan een wedstrijd tussen de
ze profs en het officiële Nederlands elftal...
Rijvers en consorten als de steen des aanstoots.
Nog even. De Watersnoodwedstrijd verandert het
denken over beroepsvoetbal definitief Een half
Natuurlijk heeft hij zijn favorieten. „Rivaldo,
Henry, hoe heet-ie, Zidane, die vind ik fantastisch
om te zien, zoals ze overeind blijven tegen agres
sieve tegenstanders. Van Nistelrooy vind ik ook
heel erg meevallen. Wat die heeft gepresteerd na
zijn blessure. Hij blijft maar doorgaan, heel knap.
Scoren en laten scoren. Ronaldo? Als hij fit is.
Maar vergelijk hem niet met Pele of Cruijff, zeg!
Van mijn generatie worden altijd Faas Wilkes en
Abe Lenstra genoemd, maar volgens mij was
Kick Smit de beste. Die had een aanbieding van
het grote Arsenal, maar mocht niet. Dramatisch!
Smit hoort in een rijtje met Di Stefano en Pele."
Beter dan Wilkes? Lenstra9 „Die waren gefixeerd
op specialismen. Maar ik weet niet of Faas min
der was dan Ronaldo. Faas had niet alleen een
dribbel, hij had een schot en hij kon afwerken."
En de grote kleine man zelf? Kees Rijvers was
een magnifieke binnenspeler, een van de beste
voetballers die Nederland heeft gehad Technisch
bekwaam, gezegend met inzicht en vooral geze
gend met een prachtige wedstrijdmentaliteit. Rij
vers was een knokker, een werker - ondanks zijn
van god gekregen talent en balgevoel. Ook als
trainer bleek hij een man die stond voor sportief,
aanvallend, technisch voetbal.
Rijvers speelde 33 interlands, als speler van NAC
en Feyenoord, het hadden er 88 kunnen zijn.
Vooral als de KNVB hem vanwege zijn profsta-
tus niet jaren over het hoofd had gezien.
HENRI VAN DER STEEN
Bertus de Harder, tweede van rechts, brengt het Nederlands elftal weer naast de Fransen. Tweede van links, liggend, Bram Appel.
jaar later start een wilde profcompetitie, ander
halfjaar is het officiële beroepsvoetbal in Neder
land een feit.
Je kunt je nu nauwelijks nog voorstellen dat Kees
Rijvers en zijn makkers er rond de jaren veertig
en vijftig vele jaren over doen weg te komen. Rij
vers: „Ik kreeg al meteen na de oorlog een aan
bieding van Lille. En daarna elk jaar. van andere
Franse clubs. Bij de bond waarschuwden ze ons.
'Het zijn bandieten in het buitenland, je wordt
opgelicht.' En dat geloofde je nog ook. Toen ik
uiteindelijk wel de beslissing nam om te gaan,
wilden ze nog met meewerken aan de overschrij
ving, die moest ik op het bondsbureau gaan opei
sen, waar ze weer op me inpraatten. Wat ik deed
was heel erg ondankbaar, vonden ze."
Het definitieve vertrek naar Frankrijk komt nog
hals over kop. Vrouw Annie wordt letterlijk het
land uit gesmokkeld, met een zes weken oude ba
by in de armen en wat lijfgoed in een tas. In Ant
werpen wacht Kees zijn echtgenote op, samen
gaan ze verder.
Rijvers, zoon van een Bredase schoenmaker en
van beroep elektricien, gaat bij St. Etienne voet
ballen, maar niet alleen voor het geld „Ik kon
van mijn hobby mijn beroep maken en er werd
daar op een veel hoger niveau gespeeld. En ik
ging goed verdienen, hoewel ik pas na een half
jaar een tweedehands Cheveautje (Citroen 2CV,
red.) kocht."
Hij woont intussen alweer jaren in Frankrijk, op
het eiland d'OIeron, voor de kust bij Bordeaux.
Tot voor enkele jaren speelde Rijvers (bijna 77)
er nog regelmatig op het strand met de plaatselij
ke jeugd, vier tegen vier. „Dat lukt niet meer,
sinds ik vier omleggingen heb gehad en een
maaghemia. Daarom ben ik ook twaalf kilo te
zwaar. Fietsen gaat nog, voetballen nu niet
meer."
Voetballen kijken nog wel, maar Rijvers taalt niet
meer naar voetbal op televisie. Zelfs als bonds
coach maakte hij er geen gewoonte van de televi
sie aan te zetten voor voetballen. „Ik vind het een
ramp. Je ziet ook alleen de balacties, je kunt het
spel niet goed volgen. En het gaat alleen nog om
balbezit. Ze zeggen dat het spel sneller is gewor
den. Nou, de druk op de defensies is groter ge
worden, daarom moeten ze sneller afspelen te
genwoordig.
Kick Smit
boycot, maar die in Sportkroniek wel wordt nabe
sproken. Herman Kuiphof is lyrisch over het spel
van het 'uitschot', dat een 'diepe indruk' heeft
gemaakt in binnen- en buitenland. „Het peil van
dit beroepsvoetbal is VOORTREFFELIJK De
ontmoeting tegen Frankrijk leverde VELE MO
MENTEN MET MAGNIFIEK VOETBAL op."
Kees Rijvers: „Aanvankelijk waren de Fransen
veel beter, bij rust had het 4 of 5-0 kunnen staan,
als Frans de Munck niet zo geweldig had ge
keept. Oioioi. De Munck. Bij ons bestond er een
kick om deze wedstrijd te spelen, maar er was
ook onrust. We hadden maar één verdediger, Cor
van der Hart. Het was een samengeraapt elftal.
Vreeken en De Vroet werden back gezet, maar
dat waren geen backs. In de rust kwamen we tot
de ontdekking dat het pas 1 -0 was. En wij moes
ten beter kunnen. Bram Appel kreeg commen
taar. 'Bram, sodemieter op uit die achterhoede,
naar voren!' Na rust zijn we toen gaan aanval
len."
Blunder
Hij zet een videoband aan, met de beroemde
beelden van de wedstrijd. Eerst die ontroerende
shots van het elftal dat met een grote voetbal ta
felvoetbal speelt. Een guitig kijkende Keesje Rij
vers speelt met plezier mee. Dan de wedstrijd.
Rijvers attendeert op het Franse doelpunt, na een
fout van Bertus de Harder.
„Een truc mislukte. Frankrijk scoorde. Tegen
woordig zou De Harder meteen zijn gewisseld.
Die tip heb ik nog wel voor jonge trainers: laat de
beste man van je ploeg staan als hij een blunder
heeft gemaakt. Niemand die meer gebukt gaat
onder zo'n fout dan die speler zelf. En hij zal het
goed willen maken."
'De Goddelijke Kale' maakt het meer dan goed,
hij wordt de beste man van het veld in die tweede
helft. Kuiphof wijdt in zijn verslag nog een ho
nende alinea aan de tijd dat Rat Verlegh voorzit
ter is van de Keuze Commissie. Die had het, vier
jaar eerder, aangedurfd te stellen dat De Harder te
oud was voor Oranje. De Harder was toen... 29.
drukwekkend De profs leveren het bewijs dat het
wel wat anders is hooguit twee keer in de week te
trainen of twee keer per dag. En dan doet de bes
te, Faas Wilkes, niet eens mee. Hij krijgt van To
rino geen toestemming.
De Watersnoodwedstrijd in Parijs krijgt een extra
dimensie omdat het echte Nederlands elftal vijf
dagen eerder ook een wedstrijd speelt ten behoe
ve van het Rampenfonds. Een heuse interland,
thuis in de Kuip, tegen Denemarken. Dat moet
wat kunnen worden, want de Denen doen ook al
jaren niks anders dan verliezen. De Kuip zit hele
maal vol, met 65.000 liefhebbers voor deze Of
ferwedstrijd, zoals de interland wordt genoemd.
Nederland verliest evenwel weer op treurige wij
ze.
Dan de profjongens! Frankrijk-Nederland is een
wedstrijd die dan wel door de KNVB wordt ge-
Bram Appel (links) schudt de Franse aanvoer
der Rene Marche de hand.
