De jongens van de 80m band
I
26,27 Programmaoverzicht en Filmrubriek
1 Achterop: Lijstjes, en Han Lips
Radioamateurs
herstelden
het contact
AANGRIJPEND en indringend
door de klare bewoordingen
is het voor veel Zeeuwse ra
diozendamateurs kenmer
kende heldenverhaal van een van
hen, de TH-student Koopman,
operator in Zierikzee. In zijn sta
tionsrapport schrijft hij
'Op zaterdag, 31 januari was ik op
mijn motor voor een weekend
naar mijn ouders gegaan, die een
boerderij op drie kilometer af
stand van Zierikzee bewonen,
's Nachts om ongeveer 3 uur wer
den we in onze slaap door het wa
ter overvallen. We moesten naar
het dak vluchten. Met mijn za
klantaarn begon ik SOS te seinen.
Zoals later bleek waren deze licht
signalen door vele mensen ge
zien, doch die verkeerden zelf in
nood en konden dus niets voor
ons doen.'
'Met een roeibootje werden we
zondagmiddag van het dak ge
haald en naar Zierikzee gebracht.
Na droge kleren te hebben aange
trokken, ging ik naar de radiowin
kel van Weltevreden, waar P. Hoss-
felt al bezig bleek met het bou
wen van een primitieve zender.'
'Ook Hossfelt was ternauwernood
aan de dood ontsnapt. Zijn huis
was reddeloos verloren. Gelukkig
waren zijn vrouw en kinderen in
Eindhoven, daarover behoefde hij
zich dus geen zorgen te maken. El
kaar aanvullend, waar de ander te
kort schoot, knutselden we samen
een noodzender in elkaar, een
zender die een vakman de haren
te berge zou doen rijzen. Geen van
beiden hadden we ooit een zender
gebouwd of ermee gewerkt. Ette
lijke moeilijkheden moesten wij
overwinnen, daar lang niet alle
delen voorhanden waren.'
DE TEKST komt uit het hoekje
Kanaal 3700, naar de kHz-fre-
quentie waarop de amateurs
elkaar radiografisch vonden, be
ter bekend als de 80m band, in
1954 gepubliceerd door de Veron,
Vereniging voor Experimenteel
Radio-Onderzoek in Nederland,
en ter gelegenheid van deze her
denking opnieuw uitgegeven. Het
verslag maakt vooral duidelijk
hoe het komt dat eigenlijk nie
mand in Nederland en daarbuiten
zich die zondagmorgen bewust
was van de omvang van de ramp
die zich die nacht had voltrokken.
Een van de initiators van de her
denking 2003 is radiozendama
teur Leo Unlandt (55), die zelf pas
sinds 1996 in Zeeland woont. Hij
richtte twee jaar geleden 'uit be
wondering' de Verenigde Radio
zendamateurs Watersnood Her
denking 1953-2003 op. VRWH, die
naast de Nationale Herdenking
'Delta 2003' (www.delta2003.nl)
bescheiden aandacht vraagt voor
wat de amateurs in de eerste tien
dagen na de ramp hebben bijge
Zendamateurs tijdens de watersnoodramp.
dragen, aan de redding van mis
schien wel honderden mensen.
De voornaamste activiteit van de
VRWH is het nabouwen van het
noodnet, zoals dat in 1953 is opge
zet. Honderd amateurs uit het
hele land richten daartoe twaalf
zendstations in op de plekken
waar ze toen ook hebben gestaan.
Ze zullen met gerestaureerde, au
thentieke apparatuur met elkaar,
maar ook met buitenlandse sta
tions contact zoeken. De meeste
stations zijn 1 en 2 februari voor
publiek toegankelijk; de gegevens
zijn te vinden op website
www50jaarkanaal3700.nl.
In een legertent van de buiten
landse journalisten bij Ouwer-
kerk, waar koningin Beatrix op 1
februari komt. verzorgt de VRWH
een kleine, eenmalige zendsta
tionopstelling. Op het Binnen
plein van brasserie de Drvkkery in
Middelburg is inmiddels een klei
ne tentoonstelling geopend rond
het boekje Kanaal 3700, met tek-
sten, foto's en tekeningen. Er is
ook een 'shack' nagebouwd, een
werkhoek met apparatuur uit die
tijd, en er zijn voorwerpen, ge
leend van het Museum Waters
nood '53 in Ouwerkerk.
Los van deze aandacht in Zeeland
heeft het Museum voor Commu
nicatie in Den Haag een inmid
dels ook geopende, grootser opge
zette tentoonstelling ingericht
over het noodlijnnetwerk In
beeld en geluid kan de bezoeker
zich daar verplaatsen naar de pe
riode van de ramp. Nadere infor
matie op www.muscom.nl.
Uit het boekje Kanaal 3700, in zijn
geheel te downloaden van de be
treffende website, wordt vooral
duidelijk hoe moeizaam, maar
toch snel het radiozendverkeer óp
gang kwam. die zondag. Aanvan
kelijk waren de autoriteiten hui
verig met de amateurs in zee te
gaan. Maar vanuit een centrale
post in Middelburg werden ama
teurs al gauw zo goed en kwaad
mogelijk naar plekken gestuurd
waarmee geen telefoon- of telex-
verkeer meer mogelijk was, om
vandaar door te seinen welke
hulp nodig was Eén van de ama
teurs liet zich hiertoe zelfs onder
een afgeladen helikopter vastbin
den. In kloeke taal wordt van zul
ke manhaftige daden verslag ge
daan: 'Zij allen begrijpen ter
stond, dat de tijd is gekomen hun
liefhebberij in dienst te stellen
van de gemeenschap. Dit volko
men in overeenstemming met de
geest welke het amateurisme be
zielt.' Of ook, uit de mond van
ruis
Het NCRV-bestuur heeft direc
teur Harry Hemink op non-actief
gezet en zelf zijn taken overge
nomen. Er zou een vertrouwens
breuk zijn ontstaan door com
municatieproblemen. Hemink
voelt zich overvallen en is ver
bijsterd dat het verschil in inzicht
niet te overbruggen valt
Het Bedrijfsfonds voor de
Pers verstrekt het Katholiek
Nieuwsblad een uitkering van
340.648 euro voor een actie om
abonnees te werven. Het be
stand van het weekblad is ge
zakt van 22.000 naar ruim tien
duizend. Dat moeten er weer
vijftienduizend worden.
Het Tros-programma Vermist
gaat i-mode gebruiken om per
sonen op te sporen. Vanaf van
daag kunnen hun foto's worden
bekeken op deze mobiele tele
foon. Toestelleverancier KPN
Mobile reageert enthousiast De
verkoop is tot nu toe achterge
bleven bij de verwachtingen.
juist tijdens het bezoek van prin
ses Wilhelmina te hulp gesnelde
Friese amateurs: 'Het voorbeeld
van Onze Landsmoeder, die. Haar
jaren niet tellend, terstond troost
was gaan brengen aan onze ge
troffen landgenoten, gebood ons
vol te houden.'
Na tien dagen waren er voldoende
professionele mensen ingescha
keld, ook door internationale
hulpverlening, zodat de amateurs
konden worden bedankt voor hun
diensten. Wat hen bitter viel, was
de oekaze zich vanaf dat moment
niet meer te bemoeien met het za
kelijke radioverkeer; een radio
zendamateur mag. van regerings
wege. zijn speelgoed alleen ge
bruiken om over koetjes en kalfjes
te communiceren. Die maatregel
was even opgeheven, maar nu
weer volledig van kracht. In elk
geval hadden ze bewezen meer te
kunnen.
MAURITS SCHMIDT
dubbele punt:
Het Italiaanse Canale 5 van
premier Berlusconi wil liever
geen homoseksueel in de derde
editie van II Grande Fratello (Big
Brother). "Niet dat we tegen ho
moseksuelen zijn, maar we zou
den ons niet bij voorbaat moeten
richten op extreme gevallen," al
dus de directeur.
"Journalisten zijn er op ge
traind je dingen te laten zeg
gen waar je spijt van krijgt.
En dat deed ik ook. Continu.
Want het domste wat je tegen
ze kunt zeggen is: ik ben niet
dom."
Daphne Deckers in Nieuwe Revu.
Tijdens de Zeeuwse watersnoodramp, in de nacht van
31 januari op 1 februari 1953, raakte het primitieve
verbindingsstelsel van telegraaf en telefoon in het
ongerede. Vrijwel alle rampgebieden waren van de
buitenwereld afgesloten. Het waren de radiozend
amateurs die de eerste contacten herstelden.
Hei PAROOL vrijdag 24 januari 2003
