ZATERDAG 30 JANUARI 1993 £TD~) 2 ATEIt HAG PAGINA 40
VEERTIG JAAR l\IA DE WATERSNOOD
Aart Klein
De Spiegel belde hem, en
Time/Life. Een ramp in
Zeeland, uitrukken! Nog
die zondagavond van de
eerste februari zat Aart
Klein, fotograaf te Am
sterdam, in Bergen op
Zoom. Vandaaruit liftend
met militairen 'en andere
behulpzame mensen' trok
Klein het watersnoodge-
bied in, slechts gewapend
met een paar laarzen, en
kele 'blitzlampjes', zijn
Rolleiflex 6 x 6, en wat II-
fordfilmpjes.
„Ik sliep met de militairen
in een droogstaand gym
nastieklokaal. Ik had geen
idee waar ik was, een
kaart bezat ik niet, je ging
waar je kon komen. En ik
heb vastgelegd wat ik
kon. Maar ook toen ai met
het idee het anders te
doen dan anderen, te se
lecteren tijdens het werk.
Je wilde laten zien wat je
kon."
Ook nu nog ademen de
platen van Klein, vergele
ken met de stroom van
foto's uit die dagen, een
andere sfeer. Zijn beelden
tonen de ontsteltenis, niet
in woeste tekening, maar
vooral met oog voor het
detail en voor de symbo
liek van het onderwerp.
„Het meest werd ik ge
troffen door al die dode
dieren, overal waar je
ging. De menselijke
slachtoffers werden na
tuurlijk zo snel mogelijk
geborgen, maar aan die
dieren kon je zien wat de
mensen meegemaakt
moeten hebben. Dat heeft
op mij de meeste indruk
gemaakt."
Zo snel als hij naar Zee
land kwam, zo snel ver
trok hij er ook weer.
Maandagavond 2 februari
stond hij al in zijn doka in
Amsterdam. Want ook in
de afwerking is Klein kies
keurig. „Anderen zeggen
vaak 'te zwart', maar voor
mij is fotografie wit maken
op zwart. Om de essentie
van het moment te van
gen."
-
ÜJ
DE RAMP
IN CIJFERS
1835 dodelijke
slachtoffers,
tienduizenden
gewonden en
nabestaanden.
Meer dan 140
getroffen gemeenten
in Zuid-Holland,
Zeeland en
Noord-Brabant.
Meer dan 120
dijkdoorbraken en
ruim 140 kilometer dijk
beschadigd.
44.000 woningen,
3.400 boerderijen en
189 schoolgebouwen
beschadigd;
10.000 daarvan
slooprijp.
200.000 hectare land
overstroomd.
Ruim 20.000 koeien,
10.000 varkens,
2.300 paarden,
14.000 schapen en
geiten en
140.000 stuks pluimvee
verdronken.
Schade in handel en
industrie
115 miljoen; schade
aan motorvoertuigen
20 miljoen;
herstelkosten
landbouwgrond
75 miljoen; schade
aan gebouwen meer
dan 160 miljoen;
schade aan huisraad
121 miljoen; schade
aan dijken, wegen en
gemalen meer dan
ƒ270 miljoen; totale
schade meer dan
1 miljard gulden (ruim
2% van het toenmalige
Bruto Nationaal
Produkt van 47 miljard
gulden).
Waarde buitenlandse
geschenkzendingen
(waaronder 500 houten
prefabwoningen uit
Scandinavië)
34 miljoen.
100.000 mensen
geëvacueerd (16% van
de totale bevolking in
het getroffen gebied).
Kosten evacuatie
mensen en dieren
46 miljoen; berging
kadavers 6 miljoen.
Herstel
werkzaamheden:
138.000 manjaren
arbeid.
Bron om CBS Statistische en
Econometrische Onderzoekin
gen, 8ste laargang 1953
