vragen staat
s
V
A fjrtyjn
II
De sterrenhemel in februari
cketa uan ltW
10
Reformatorisch Dagblad
vrijdag 29 januari 1993
Vragen insturen naar Reformatorisch Dagblad. Postbus 670,7300 AR Apeldoorn met op
envelop of briefkaart „Vragen staat vrij". Wij kiezen uit de vragen die binnenkomen die
vragen uit, die van algemeen belang zijn. Alleen de antwoorden
daarvan worden
Balsem op de wonde!
Waarom zijn de potjes kloosterbalsem uit
de handel genomen?Je kunt nu wel andere
zalfjes kopen tegen kloven in de huid en
dergelijke kleine wondjes en tegen spierpijn,
maar dat is toch een andere samenstelling.
Antwoord: De fabriek heeft de produk-
tie weliswaar gestaakt, maar er is één adres
waar u desgewenst nog vele potjes vol
van die balsem kunt inslaan. Dat is "De Pa-
pillon", Choorstraat 60,2611JH Delft,
telefoon 015- 140239.
Gezondheidskleding
Weet u het adres van een handel in gezond
heidsondergoed en bij voorbeeld heupgordels,
bandages voor enkel en knie, en kleding
voor reumapatiënten
Antwoord: In de meeste grote plaatsen
kunt u zulk ondergoed wel bij een speciaal
zaak verkrijgen, of weet een grote drogis
terij of apotheek u te helpen. Bandages, gor
dels en protheses zijn verkrijgbaar bij za
ken in Orthopedische artikelen en die kunt
u onder die rubriek in de Gouden gids
voor uw rayon vinden. Voorts kunt u bij de
Reuma-patiëntenbond, Postbus 1370,
3800 BJ Amersfoort, telefoon 033 -
616364, informeren naar het adres van
de dichtstbijzijnde patiëntenvereniging. De
bestuursleden kunnen in de regel ook
enkele geschikte adressen in uw omgeving
Op de heupen!
Een jaar geleden heupoperatie gehad. Ben
voor controle bij de orthopedische chirurg ge
weest. Alles wasgoed. Ontving nu reke
ning ivaarop voor „eerste consult91 gulden
vermeld, stond. Geldt voor specialisten geen
regeling ivat ze mogen berekenen
Antwoord: De tarieven in de Neder
landse ziekenhuizen zijn onderworpen aan
de goedkeuring van het ministerie van
economische zaken. Dit betreft zowel de
hoogte van de bedragen alsook het aan
tal te berekenen visites en consulten. Deze
tariefberekening heeft ook de instem
ming van de particuliere ziektekostenverze
keraars. In de Tweede Kamer zijn de ta
rieven van de specialisten herhaaldelijk ter
sprake gekomen en werden verschillen
de wettelijke maatregelen voorgesteld om
deze te verlagen of althans te bevriezen.
Er zijn namelijk méér patiënten die het,
precies als u, op hun heupen kregen bij
de ontvangst van zulke (en hogere) rekenin
gen. Maar de specialisten voeren aan dat
zij op (te) hoge lasten zitten. Die willen zij
op hun patiënten (blijven) afwentelen.
Gratis mispels!
Wij hebben nog enkele reacties gekregen op
de mispels en mispelbomen. Daaruit blijkt op
nieuw dat "Vragen staat vrij niet alleen
wordt gelezen, maar dat deze rubriek ook leu
ke reacties oproept. Hierna stoppen we met
vragen en antivoorden over mispels.
Antwoord: We kregen een advertentie
toegestuurd van een boomkwekerij die ook
de ouderwetse mispelbomen verkoopt.
Dat is C. van Hoven Zonen, Dorpsweg
7, Hoornaar, tel. 01838-1305/1545. U
kunt het ook gewoon in eigen omgeving
proberen, want er zijn meer kwekers die
mispels hebben. Nu komt het mooiste voor
de vraagsteller. Lees maar: „In onze tuin
staat een zeer grote mispelboom die de
meeste jaren overvloedig vruchten geeft.
Wie graag mispels wil hebben, kan ze de
volgende herfst komen halen. Wel graag
eersteven een telefoontje: 05225-1734
Als die vriendelijke meneer nu in de
herfst maar niet schrikt van overstelpende
belangstelling... Zijn er misschien nog
meer filantropen onder onze lezers? Ap
pels... peren...?
Splijtbaar
Kunt u mij vertellen hoe ik aan zo veel
splijtbaar kom? Ik was twee keer per week
mijn haar met shampoo tegen vet haar.
Antwoord: Metdat"splijthaar" bedoelt
u zeker dat de uiteinden van een aantal van
uw haren zijn gespleten. Dat is geen af
wijking, maar een beschadiging van de
haarpunten. Natuurlijk is het goed om
uw haar regelmatig te wassen, maar u doet
er verstandig aan uw haar van tijd tot tijd
te laten "punten", dat wil zeggen: de punten
van het haar af te (laten) knippen. Dat
kan bij de kapper gebeuren, maar u kunt het
ook zelf doen. Als dit niet voldoende is,
kunt u de kapper een flink stuk van het haar
laten afknippen en het daarna weer laten
groeien.
Kieren poetsen
Als ik koper gepoetst heb, blijven er altijd
resten koperpoets achter in ae kieren en andere
openingen. Die worden na verloop van tijd
grijs. Hoe krijg ik die restanten weg?
Antwoord: Dergelijke restanten van het
poetsmiddel kunt u met een houten tan
denstoker of een afgebrande lucifer (dus
niet met metaaldraad of iets dergelijks) uit
de kieren en gaatjes verwijderen. Nog
verstandiger is het bij het poetsen van koper
de pasta niet te dik op te brengen, zodat
er geen klontjes in de openingen terecht
kunnen komen. Mocht dat wel gebeu
ren tijdens het poetsen, dan kunt u die rest
jes beter gelijk met een tandenstoker en
daarop gestoken watje weghalen als ze nog
zacht en enigszins vloeibaar zijn.
Kunt u mij aan een vertrouwd adres hel
pen waar ik een officieel stuk met zegel zonde*
datum kan laten onderzoeken ter bepaling
van de herkomst en de ouderdom?
Antwoord: Wij kunnen u hiervoor naar
het stadsarchief van uw (of zonodig een gro
tere) gemeente verwijzen, want de stads
archivarissen hebben in de regel wel kijk op
en ervaring met zulke zegels. Informeert
u echter vooraf naar de kosten.
Vrijstellingsbewijs
Enkele maanden geleden schreven wij over
reizen in het buitenland met een vrijstellings-
beivijs voor de verplichte motorvoertuigen
verzekering. In het antwoord stond helaas niet
vermeld dat zo 'n bewijs tegenwoordig ook
in een flink aantal andere landen dan Neder
land geldigis. Om iedereen het volle pond
te geven, volg hier een volledige uiteenzetting.
Antwoord: Personen op wie volgens de
wet de verzekeringsplicnt drukt, kunnen
daarvan vrijstelling krijgen op grond van
gemoedsbezwaren. Om voor vrijstelling in
aanmerking te komen, moet blijken dat
men overwegende gemoedsbezwaren heeft
tegen élke verzekering en dat men daar
om noch zichzelf, noch iemand anders,
noch zijn eigendommen heeft verze
kerd. Als maatstaf hiervoor geldt meestal of
men op grond van gemoedsbezwaren is
vrijgesteld van de verplichtingen die voort
vloeien uit de sociale verzekeringswet
ten. U mag dus niet verzekerd zijn, noch
een uitkering genieten op grond van een
of meer van die wetten. Indien u als ge-
moedsbezwaarde wilt worden aange
merkt, dient u een aanvraagformulier
(WAM-A) in te vullen, dan verkrijgbaar
is bij de afdeling Verzekeringswezen van het
ministerie van financiën, Postbus
202012500 EE, Den Haag. Als uw ge
moedsbezwaren zijn erkend, kunt u op
aanvraag door middel van een WAM-B-
formulier voor elk van uw motorvoer
tuigen een vrijstellingsbewijs krijgen, dat
geldig is voor een jaar. Dit papier ont
vangt u tegen betaling van een bijdrage, be
stemd voor het Fonds gemoedsbezwaar
den van het Waarborgfonds Motorverkeer.
De hoogte van deze bijdrage is afhanke
lijk van het soort motorvoertuig. De bijdra
ge per soort wordt jaarlijks door het mi
nisterie van financiën vastgesteld. Met het
Nederlandse vrijstellingsbewijs kan aan
het verkeer worden deelgenomen in de vol
gende landen: België, Duitsland, Dene
marken, Finland, Frankrijk, Groot-Brit-
tannië inclusief de Kanaaleilanden en
het eiland Man, Hongarije, Ierland, Italië,
Liechtenstein, Luxemburg, Monaco,
Noorwegen, Noord-Ierland, Oostenrijk,
San Marino, Tsjechië, Slowakije, Vati
caanstad, Zweden en Zwitserland.
Amsterdam In het Nationaal Vak
bondsmuseum wordt van 4 februari tot 29
mei een tentoonstelling gehouden over
de roemruchte spoorwegstakingen van
1903. Het museum is er voor het eerst in
geslaagd in één expositie originele docu
menten samen te brengen uit de archie
ven van de overheid, de vakbeweging en de
spoorwegmaatschappijen. Een conflict
in het vroege voorjaar van 1903 in de Am
sterdamse haven tussen arbeiders en
werkgevers doet spoorwegarbeiders beslui
ten zich solidair te verklaren en geen „be
smet" werk te verrichten. Op 29 januari
wordt een groot deel van het werk stilge
legd. De burgemeester van Amsterdam
roept de hulp van leger en marine in. De
spoorwegdirecties zijn overrompeld. Alle
eisen van de stakers worden ingewilligd.
De staking wordt beëindigd op 31 januari.
Amsterdam - De Verzetstram rijdt van
22 tot 28 februari weer langs verschillende
plaatsen in Amsterdam die te maken
hebben met de Februaristaking, het verzet
en de Tweede Wereldoorlog. Op de
ochtend van 25 februari 1941 besloot het
grootste gedeelte van het Amsterdamse
trampersoneel niet uit te rijden uit protest
tegen de jodenvervolging. In de binnen
straat van het Amsterdamse stadhuis wordt
van 2 tot en met 25 februari een kleine
overzichtstentoonstelling over de Februari
staking gehouden.
Amsterdam - Op 2 februari gaat dr.
Vincent Icke van de Sterrenwacht Leiden in
op de theorieën van Einstein en "Zwarte
Gaten". De lezing wordt gehouden in het
Artis Planetarium en begint om 20.00
uur.
Den Haag In de Statenhal van het Ne
derlands Congresgebouw wordt op 6 febru
ari de "Op Paa-beurs voor actieve va
kanties gehouden. Open van 10.00 tot
17.00 uur.
Deventer Morgen vindt van 10.00 tot
15.00 uur in het Postiljon hotel een ansicht-
kaartenbeurs plaats.
Dordrecht De heer D. van Luttikhui-
zen houdt op zaterdag 6 februari een lezing
voor de Vereniging van Organisten der
In de Bergkerk in Deventer is tot28 fe
bruarifotogafisch werk van Wijnanda De-
roo te zien. Typerend is dat op haar foto 's
zelden of nooit mensen voorkomen en „dat er
iets met licht is". Deze opname ("Lower
East Side geeft een beeld van de joodse ge
meenschap in New York. Foto Wijnanda Deroo
Gereformeerde Gemeenten. Het onder
werp gaat over improviseren en begelei
den in de eredienst. Aanvang 14.00 uur in
de Julianakerk, Mauritsweg 286.
Gouda Tot 6 februari toont de Chr.
Agrarishe School "Groen College", Sport-
laan 83, de expositie "Landbouw, Na
tuur- en Lancfschapsbelang".
Kloosterburen - Van 4 tot 7 februari
vindt in het Konkelhoes de bollententoon-
stelling Marneflora plaats. De organisa
tie is in handen van de afdeling Groningen
van de Koninklijke Algemene Vereni
ging van Bloembollencultuur. Marneflor
1993 wordt om 14.00 uur op donderdag
4 februari geopend. De overige dagen is de
show van 10.00 tot 22.00 uur te bezich
tigen.
Tilburg - Tot 18 april heeft het Noord
brabants Natuurmuseum de tentoonstel
ling "Tot op het bot" in huis. Zij gaat
over de verschillende manieren waarop die
ren of resten daarvan bewaard kunnen
blijven. Topstukken in de expositie zijn o.a.
een mammoetbaby en het skelet van een
giraffe. Het museum presenteert tot 7 fe
bruari ook 150 foto's van natuurfotogra-
fen uit de hele wereld. De opnamen zijn ge
selecteerd uit een totaal van 10.000 in
zendingen.
IJmuiden - Het Pieter Vermeulen Mu
seum heeft van 1 februari tot 15 mei de ten
toonstelling "De kerkuil in Nederland"
in huis. Op 23 februari houdt Luc Smit uit
Middenmeer een lezing over deze vo
gels. De avond begint om 20.00 uur.
Zuidlaren - Tot 4 februari biedt de
Prins Bernhardhoeve onderdak aan Carava-
na '93, volgens de organisatoren „de
grootste overdekte camping ter wereld". In
formatie over toegangstijden en -prij
zen: 05905-98888.
De sterrenhemel van februari
wordt gekenmerkt door talrijke
fraaie hemelobjecten. De planeet
Venus schittert aan het begin van de
avond boven de zuidwestelijke ho
rizon. Een andere planeet die 's
avonds zichtbaar is, Mars, vormt
samen met de sterren Castor en Pol
lux een opvallende driehoek in het
sterrenbeeld Tweelingen. Vooral laat
op de avond staat deze driehoek
hoog aan de hemel. Meer naar het
zuidwesten staat, wat lager, het
prachtige wintersterrenbeeld Orion,
met er links onder Sirius, na de
zon de helderste ster aan hemel.
Tegen het einde van de maand februari
zijn vier van de vijf heldere planeten zicht
baar. Mercurius bereikt op 21 februari
zijn grootste afstand tot de zon en is 's
avonds, wanneer de zon achter de hori
zon verdwenen is, laag in het westen te zien.
Venus staat eveneens aan de westelijke
avondhemel. Ze is echter veel helderder dan
Mercurius en staat hoger aan de hemel.
De heldere planeet vraagt aan het begin van
de avond alle aandacht; ze gaat pas vier
uur na de zon onder.
In de periode 22-25 februari vindt
een aantal interessante samenstanden plaats
tussen de planeten Mercurius en Venus
en de maan. Op 22 februari is omstreeks
18.50 uur boven de westelijke horizon
de zeer smalle maansikkel te zien. Het zal
niet altijd even gemakkelijk zijn om het
'maanflintertje' te zien; gebruik eventueel
een verrekijker als hulpmiddel. Op het
genoemde tijdstip staat de planeet Mercu
rius links boven de maan; nog weer ho
ger staat Venus. De avond erna is te zien dat
de maan inmiddels boven Mercurius
uitgestegen is en langzaam naar Venus toe
'klimt'. Aan de avondhemels van 24 en
25 februari kan men zien hoe de maan vlak
onder, respectievelijk boven de schitte
rende planeet staat.
De rode planeet Mars is een groot
deel van de nacht te zien. Hij verwijdert
zich langzaam van de aarde en zijn nel-
derheid neemt dus af. Maar nog steeds is
Mars een opvallend heldere 'ster' in het
sterrenbeeld Tweelingen.
Jupiter prijkt een groot deel van de
nacht in het sterrenbeeld Maagd. Laat op de
avond kan men hem in het oosten be-
De sterrenhemel in februari omstreeks
22 uur. De planeet Mars staat hoog aan de he
mel in zuidelijke richting in het sterren
beeld Tweelingen.
wonderen. In de loop van de nacht beweegt
de planeet langzaam in westelijke rich
ting. In de nanacht en vroege ochtend van
10 en 11 februari kan men waarnemen
hoe de (halve) maan traag onder Jupiter
langs beweegt.
Landelijke Sterrenkijkdagen
Een deel van bovengenoemde hemel
verschijnselen kan men ook bewonderen
tijdens de Landelijke Sterrenkijkdagen,
die op vrijdag 26 en zaterdag 27 februari
voor de 17e achtereenvolgende maal
worden gehouden. Op enkele tientallen
plaatsen in heel Nederland worden op
die dagen 's avonds telescopen opgesteld.
En ook de meeste volkssterrenwachten
zullen hun deuren openen. Daar kunt u, al
dan niet voor het eerst, kennismaken
met de sterrenhemel. Bovendien worden op
veel plaatsen alternatieve programma's
georganiseerd, voor het geval het weer 's
avonds niet meewerkt.
Informatie over adressen waar tele
scopen staan opgesteld en de activiteiten die
daar worden georganiseerd, kunt u ver
krijgen bij het bureau van Stichting "De
Koepel", Zonnenburg2, 3512 NL
Utrecht, tel. 030-311360 (ma-vr van 9.30
tot 16.30 uur).
Ma
i aartje wordt
momenteel min of meer gemangeld
tussen de twee oudsten en de jong
ste. De reden daarvan is vrij simpel.
Dolf en Hilleke trekken een sprint
richting puberteit en zijn vrijwel ge
lijktijdig van start gegaan. Jong en
dynamisch, brandend van energie. De
ene keer ligt Dolf iets voor, alleen al
vanwege zijn brugklaservaring, het
volgende moment is het een nek-
aan-nek-race met Hilleke, die door
haar vrouw-zijn het fenomeen pu
berteit sneller behapt. Niemand ver
veelt zich hier dus. Ademloze span
ning tijdens de rustpauzes, in afwach
ting van de volgende explosie. Een
huilbui van Hilleke, zonder dat zijzelf
daarvan de reden weet, een onrede
lijke woedeaanval van Dolf, waarbij
een der overige gezinsleden meestal
het slachtoffer is. Of, wat bepaald geen
zeldzaamheid is, een tintelende ru
zie tussen de twee onderling. Gezonde
kinderen doen het precies volgens
de boeken. Niet dat ik ook maar een
enkel naslagwerk bezit omtrent dit
onderwerp, maar ik poneer deze con
clusie met ruime armslag.
Bas vangt eveneens voldoende
belangstelling. Hij bezit het voorrecht
de jongste te zijn en heeft boven
dien de leeftijd waarop de dingen zoals
hij ze zegt bij allen aanslaan. „Ik wil
naar buiten", geeft hij bii voorbeeld te
kennen. „Neezeg ik, „net re
gent". Hij kijkt naar de ramen achter,
waar de regen tegenaan kliedert, de
wind staat erop. Daarna kijkt hij naar
de voorruit, die droog is. „Ik ga wel
door de voordeur buitenspelen, daar
regent het niet". Vertedering alom.
Of: „Mam, ik wou dat ik vroeger was".
„Waarom dan?" „Ik wil zo graag
jouw baby zijn". Of: „Bas, kom mee,
naar bed". Bas speelt door, met zijn
ballon. „Bas, naar béd!" „Ik ga ook
naar bed, maar mijn ballon werkt
niet mee".
Succes verzekerd door dit jonge
tje. Maartje is niet meer de koddige
kleuter, en heeft nog niet de na
drukkelijke aanwezigheid der groten.
Klein, tenger meisje is ze nu. Zegt
peinzend aan tafel: „Hè, wat lastig. Nu
wil ik aan Bimbo (de hond die we
hadden) denken, en ik denk steeds aan
iets anders". Ik weet dat ze Bimbo
nog steeds mist, maar kans om daar op
in te gaan krijg ik niet, want Hille
ke is mij voor en zegt op haar speciale
toon: „Ja, dat kun je zo hebben hè,
dan wil je dat je gedachten rechtdoor
gaan en dan slaan ze opeens linksaf,
dan gaat er gewoon iets mis in de cen
trale
Bam. Bulderende lach van Dolf.
Het bekende, vette lachje van Bas, die
lacht omdat Dolf lacht. Maartje
huilt. Ze knippert met haar ogen en
wil niet meer over Bimbo praten.
Zegt, om haar woede af te reageren:
„Ik ga vanmiddag niet naar school,
ik moet alsmaar rekenen". Aanleiding
voor nog meer commentaar ter lin
ker- en ter rechterzijde, waarna ik me
zelf in de strijd gooi en kort en
krachtig duidelijk maak dat ik degene
ben die opvoed. (We hebben het
nu niet over de resultaten.)
Zo gaat het dus en zo zal het
voorlopig wel blijven gaan. Maartje
komt er wel, ze heeft alleen tijd no
dig, en aanmoediging. Sinds ik mij be
wust ben van haar strategisch on
gunstige positie in dit gezin, ben ik
naar supporter. Tenslotte zat ik
vroeger in dezelfde positie. Cornelis
en Marchje boven mij, die alles al
tijd beter wisten. Ik moet het ze nage
ven: ze deden het ook beter, vooral
gezien de resultaten op school. Koen
een heel eind onder mij. Grote
blauwe ogen en krullen. Zo'n jongetje
dat iedereen wilde knuffelen.
En ik was het lelijke eendje. Kon
niets moois aan mezelf ontdekken,
zelfs niet als ik heel lang in de spie
gel keek. Te dun, oren te flap, geen
krullen, een brilletje. Ik ontdekte
zelfs roestvlekken in mijn ogen. Er was
dus maar één manier om op te val
len: dwarsliggen. Soms, als ik Maartje
hoor mopperen, daagt er een ge
voel van herkenning: „Bah, wat heb ik
toch een rare neus" en als ik er een
zoen op geef en zeg dat ik 'm mooi
vind en dat ook meen: „en toch is
het een gekke neus". Of een rare teke
ning, of enzovoorts.
Gelukkig wilde ze op zwemles
en nu heb ik tenminste twee keer per
week de kans om de rol van sup
porter uit te buiten. We hebben een
nieuw badpak gekocht. De aller
mooiste, met bloemen en een strik op
de rug. Als ik de eerste les bijwoon,
zie ik twee Maartjes. Van alle winter
kleren ontdaan, blijft weliswaar
opeens mijn eigen kleine mupje over,
maar als ze vlak daarop weghup-
pelt, de strik meedansend op haar rug,
zie ik tegelijk hoe ze met een zeer
vrouwelijk gebaar elegant het schou
derbandje van haar bloemencreatie
rechttrekt. Laat Maartje maar schui
ven. Die raakt niet zomaar onder
gesneeuwd.
