PAGINA 2
MET roeibootjes toerden vele mensen uit ondergelopen polders gered. Hier een beeld van zo'n redding in de
buurt van Moerdij k. foto stramer
ZATERDAG 29 JANUARI 1983
VLISSINGEN: Boten voeren door de straten.
TOEN het toater weer was verdwenen bleek hoe groot de aangerichte schade was. Hier een ver
nielde woning bij Raamsdonksveer. - fotoanp
UIT tal van landen kwam hulp. Op deze foto Amerikaanse militairen vlakbij
de Moerdij kbruggen, nog juist op Zevenbergs grondgebied, bezig met het maken
van wallen om het water te keren. - foto sturm
KONINGIN Juliana was erg begaan
met het lot van de bevolking in de on
dergelopen gebieden. Met laarzen aan
trok ze rond en troostte persoonlijk
mensen, die familieleden hadden verlo
ren. Onder meer deed ze dat in Halste
ren, een van de zwaarst getroffen dor
pen in West-Brabant. Naast haar burge
meester mr. A. Eikhuizen, de latere bur
gemeester van Oosterhout.(foto
rechts) - foto sturm
OVERAL in het land werden de evacués ondergebracht. Dat gebeurde onder meer in Concordia te
Breda, waar auto's en bussen met mensen af en aan reden. - foto stramer
KERKWERVE, een dorp op Schou
wen- Duiveland. Het water maakte
vooral veel slachtoffers in het noorden
van Zeeland en op de Zuidhollandse
eïlanden.(foto boven)
- foto klm aerocarto
door Bas Augustijn
1 februari 1953. Dat er een storm
op komst was op een moment dat
ook op springtij moest worden
gerekend, wist men tevoren. Dat
het zo erg zou worden had
niemand vermoed. Hoge golven
beukten de dijken, die op tal van
plaatsen te laag of te zwak bleken
te zijn. Vooral in Zeeland, het
ALLES wat rijden kon werd ingezet om vluchtelingen uit de overstroomde gebieden te halen. Zelfs met paard en
wagen kwamen heel wat mensen naar veiliger oorden. F0-
OOK de prinsessen lieten zich niet onbetuigd. Prinses Beatrix geeft op deze foto een pop aan de vierjarige
Corry Kesteloouit Zierikzee, die pas in een opvangcentrum is aangekomen. Rechts naast Beatrix prinses Irene. - fotoanp
Westbrabantse kleigebied en de
Zuidhollandse eilanden stroomde
het water met grote, verwoestende
kracht polders, steden en dorpen
binnen. In het donker werden mens
en dier verrast. Toen het licht werd
kwam het besef welke enorme
ramp het zuidwesten van
Nederland had getroffen. Later
bleek dat de verliezen nog groter
waren dan in eerste instantie werd
gedacht. In totaal kwamen 1835
mensen om, 35.000 koeien,
paarden, schapen en geiten
vonden de dood, 47.000 huizen,
boerderijen en andere gebouwen
werden vernield of liepen forse
schade op. In totaal liep ruim
200.000 hectaren onder water en
72.000 mensen moesten worden
geëvacueerd. De materiële schade
werd later op vijftien miljard
geraamd. Na de eerste massale
reddingsoperaties kwam al de
kreet: „Dit nooit meer. De
zeearmen moeten omwille van
onze veiligheid dicht". Een kreet,
die gestalte kreeg in de vorm van
het Deltaplan. Al op 18 februari
1953 werd de Deltacommissie de
vraag voorgelegd hoe de zeearmen
waren af te sluiten. Nu, dertig jaar-
later, op deze pagina een terugblik
op de ramp van toen.
begon de ellende Ernstige
bezorgdheid over de bewoners van de
Biesbosch Huilende vrouwen en
kinderen „Het ging allemaal zo
allemachtig vlug. Ik zat de koeien te
melken en voor ik het wist zat ik tot over
mijn middel in het water. Drie kilometer
ver ben ik meegespoeld door het
kokende water. Mijn moeder heb ik niet
meer gezien". Dat vertelt een zoon van
de .Wed. Stoop in Zwaluwe De
Groenendijk in Lage Zwaluwe met kerk
en school en al is geheel geïsoleerd. Er
zitten nog vijftig kinderen, die gehaald
moeten worden. Militairen zwoegen.
„Soms is het erg ondankbaar,
meneer", zeggen er een paar, die nat
zijn tot hun nek. „Er zijn mensen bij,
die, al staan ze tot hun middel in het
water, niet mee te krijgen zijn uit hun
huizen. En je kunt ze toch ook niet
laten verdrinken" André Gelens:
held van Moerdijk Diep menselijk
leed, gecentraliseerd in de sombere
evacuatieposten in Zevenbergen,
Zevenbergschen Hoek en Klundert.
Een dapper vrouwtje verbindt één van
I haar kinderen: moeder Gelens, die zich
kan beroepen op een held van een
man: André Gelens. Van 's morgens
vroeg tot 's middags sjouwde hij in een
roeibootje op en neer om gezinnen van
de zolders te halen. Toen vonden
omstaanders het genoeg: Gelens ging
te ver, hij zou zichzelf in de dood
hebben willen werken om anderen het
leven te laten behouden.Zonder
pardon ging hij een auto in. „Het is
altijd een waterrat geweest", zegt
moeder Gelens. Maar dit is geen
waterrattenwerk meer De familie
Polak uit Zwingelspaan wacht rustig af.
„We hebben alles in de steek gelaten
om het vege lijf te redden". De kleine
pukken beseffen de ernst van de
toestand niet. Een anderhalf jarig
meisje moest en zou een brandende
lucifer uitblazen. Gelukkige kindsheid
Een oud vrouwtje uit Moerdijk zit
eenzaam alleen. „Zij nemen mij toch
ook mee naar Breda?" „Och, natuurlijk
Moederke", Schrijnende taferelen in
andere zaalhoekjes. Huilende meisjes
en moeders. Een jonge moeder
verzorgt haar baby Water zakt
Om half een vannacht bereikte ons uit
Terheijden het verheugende bericht,
dat op dat tijdstip, gerekend van half
twaalf Zondavond af, het water acht
centimeter was gezakt op de Tysseweg
ten Noorden van Wagenberg, in de
polder daargelegen Anders was
het gesteld aan de Duivenhoek. Daar
begaf de dijk het plotseling en het
water, dat met woeste kracht de polder
in stroomde, vernielde huizen en
boerderijen. Drie naast elkaar wonende
gezinnen werden het slachtoffer. Twee
kinderen, respectievelijk achten negen
jaar oud van de familie A. Taalman-
Mathijssen, verdronken en met hen
verdween de moeder in de vloed. Het
elf-jarig zoontje van de familie kon,
zwaar gewond, gered worden
Commando's geïsoleerd
Reddingstroepen onderweg Rond
één uur in de nacht bereikte ons het
bericht, dat een troep mannen van de
commandotroepen uit Roosendaal, die
naar Rilland-Bath zijn vertrokken om
assistentie te verlenen, zelf geïsoleerd
zijn geraakt. Onmiddellijk werden op de
Engelbrecht van Nassaukazerne
maatregelen genomen om de
ingesloten manschappen te redden.
Om een uur stonden nieuwe
commandotroepen gereed, die met
behulp van boten van de KMA
pogingen zouden gaan doen om hun
i makkers te redden Een tragisch
ongeval heeft zich voorgedaan met een
auto van een Rotterdamse zakenman,
die zich met een lifter in de auto,
onbewust van het grote gevaar, naar de
Moerdijk spoedde. Op ongeveer acht
kilometer van de Moerdijk werd de auto
overvallen door het water.
De automobilist wist zich na veel
moeite te redden, maar zijn lifter is
spoorloos verdwenen en vermoedelijk
verdronken Huizenhoge golven
beukten passagiers Brits schip in
Ierse zee vergaan 139 opvarenden
verdronken Ook in België en
Engeland Te Oostende zijn vier
personen in bed door het water verrast
en verdronken. Een kind werd dooreen
j windvlaag uit de armen van zijn moeder
gerukt en verdronk in het water, dat op
de straat stond Sjaak Beerendonk
van de buurtschap Fijnaart onder
Heiningen werd om half drie door het
water verrast, dat toen reeds tot de
bovenverdieping van de woning was
doorgedrongen. Met zijn broers en
verdere familieleden begaf Sjaak zich
naar de huiszolder. Het waterwas zo
hoog gestegen, dat de familie op de
zolderbalken moest klimmen om zich
veilig te stellen. Vervolgens werd er een
gat in het dak gemaakt. Toen konden
de mensen zich naar beneden laten
glijden en bereikten zij de
Driehoeksedijk Gevolgen voor
Willemstad waren ontzettend
Noodtoestand in Fijnaart Klundert en
Zevenbergen zwaar geteisterd Uit de
duisternis en het brakke water doken
mensen op, die vertelden alles te
hebben verloren, ook hun dierbaren.
Honderden anderen, zij die dieper in
het polderland woonden, zagen geen
kans meer weg te komen. Zij hadden
zich begeven naar de
bovenverdiepingen van hun woningen,
zwaaiden door de stuk geslagen ramen
met gordijnen naar hulpkolonnes, die
als vastgenageld op de dijken stonden,
wetende dat er geen materiaal
I beschikbaar was van zulk een kwaliteit,
bestand tegen deze vreselijke
springvloed. Met het licht van de
morgen spoelden de eerste lijken aan.
Doktoren pasten kunstmatige
ademhaling toe. Het volk huilde en was
radeloos
l'ldiUlilUJMII:*»
