Stikken door verslikken is
heel goed te voorkomen
Snel vermageren op eigen houtje met
vloeibaar eiwit kan levensgevaarlijk zijn
Omstreden bezoek gereformeerden aan Z.-Afrika
ZOEK DE TIEN VERSCHILLEN
Hard
moederlijke
overpeinzingen
thea beekman
kerkbeeld
24
fwrrrrwFfjRd-pi V I»PFN
ZATERDAG 28 JANUARI 1978
UTRECHTS NIEUWSBLAD
c8m»r fraiix r.
arï.s
Imlikor
HARTDOOD wordt niet al
leen veroorzaakt door
een hartinfarct. Alle toe
standen waarbij de zuurstof
voorziening te kort schiet,
kunnen leiden tot een hart
stilstand. Als de longen bij
voorbeeld niet functioneren
en dus niet voldoende zuur
stof voor, onder andere, het
hart leveren, zal het uiteinde
lijk stil gaan staan.
Verslikking, verdrinking en sa
menvallen van een van de longen
zijn voorbeelden van een tekort
schieten van de longfunctie. Een
hartinfarct, elpktrocutie en shock
zijn voorbeelden van een tekort
schieten van de circulatie.
In al deze gevallen kan hartmas
sage en beademing uitkomst bie
den. Hartmassage en beademing
moeten m eer vaste volgorde ge
daan worden. U moet precies we
ten wat te doen in een noodsitua
tie, zodf.t, u niet hoeft na te den
ken. De volgorde van de handelin
gen hangt ook af van het feit of u
alleen b°nt of met meer personen.
Als u bijvoorbeeld met z'n tweeën
bent, dan kan de één beademen en
de ander hartmassage toepas
sen.
Het A.B.C van de rescusitatie
(weer tot leven brengen) bestaat
uit het openen van de luchtweg,
beademing en hartmassage m deze
volgorde.
Uitkomst
U moet de technieken, die hier
voor nodig zijn, vooral door erva
ring leren. Onoordeelkundig toege
past kurunem ze schade veroorza
ken, zoals gebroken ribben en der
gelijke. Ook als u wel geoefend
bent, kunnen deze complicaties
voorkomen.
In het geval van een acute hart
stilstand echter, waarbij de pa
tiënt in enkele minuten dood is,
wegen deze natuurlijk niet zo
zwaar meer.
Een bekende oorzaak voor eerst
adem- en dan hartstilstand komt
nogal eens voor bij kinderen en
ook volwassenen, en dat is stikken
door verslikken.
Kinderen lopen soms ,rond met
voorwerpen in hun mond, zoals
elke moeder weet. Dit kan leiden
tot het in het „verkeerde keelgat
schieten" van dit voorwerp, dat
wil zéggen dat het in het strotten
hoofd of de luchtweg terecht
komt.
Bij voiwassenen is het verslik
ken vooral bekend in de periode
van de feestdagen. We zien dan
vaak een combinatie van alcoholge
bruik, een vals gebit en grote hap
pen slecht gekauwd voedsel (voor
al vlees) als boosdoener.
'.medische rubriek
Voorkomen is ook nu weer Veel
beter dan genezen, daarom eerst
een aantal tips.
1. Maak uw voedsel fijn tot
kleine stukken en kauw langzaam
en gronctig, zeker als u een kunst
gebit heeft.
2. Vermijd lachen en praten tij
dens het kauwen en slikken
(„praat niet met een volle mond")
en vermijd ook overvloedig drin
ken van alcohol voor en tijdens de
maaltijd. Het drinken van veel al
cohol maakt dat u nauwelijks
proeft wat u eet Een echte gour
met zal nooit veel drinken voor of
tijdens het eten.
3. Sta niet toe dat uw kinderen
rondlopen of spelen, als ze voedsel
of andere voorwerpen in de mond
hebben. Zorg ook dat voorwerpen,
die kleine kinderen aanspreken,
zoals knikkers, kralen, punaises,
uit hun buurt blijven.
Constanie angst
In Amerika wordt het aantal
doden door verslikken geschat op
3000 per jaar. Uit eigen ervaring
weet ik hoe vooral veel moeders
een constante angst hebben voor
dit verschijnsel.
Voorkomen doet al heel wat,
maar een ongeluk zit in een klem
hoekje. U kunt tenslotte» niet 24
uur per dag achter uw kind aanlo
pen. Mocht u ooit in een situatie
komen, dat een kind of volwasse
ne zich verslikt en geen adem
meer kan halen, dan is het goed
om te weten wat u moet doen.
Volgende week een aantal eenvou
dige en vaak zeer doeltreffende
handelingen.
te zijn, dait bij afwezigheid een in
eenstorting en bewusteloosheid
kan teweeg brengen.
De Amerikaanse FDA (Food and
Drug Administration) wil nu fabri
kanten van diëten met vloeibaar
eiwit opdragen deze dieetpakketten
te voorzien van een etiket, waarop
~V logboek der
|-Jg,| wetenschap
vermeld moet staan dat het dieet
onder bepaalde omstandigheden
risico's voor de gebruiker mee
brengt, in aansluiting op de waar
schuwing het niet te gebruiken zon
der medisch advies en niet te geven
aan zwangere zogende vrouwen zo
mede aan kinderen.
Negentig pond
Men is daartoe min of meer ge
dwongen door een onderzoek naar
de dood van tien van de zestien
op dat dieet gezette vrouwen tus
sen de 25 en 44 jaar die gemiddeld
negentig pond aan gewicht verlo
ren hadden (New Sientist).
Gas uit huisvuil
DINDADOPPEN, maispillen en
A dergelijke worden in Indone
sië, Tanzania en Nigeria, door ver
branding omgezet in gas waarop
motoren kunnen draaien. Deze
motoren drijven machines aan of
leveren elektrische energie.
Het betreft hier een vergassings
project van de afdeling chemische
technologie van de technische (ho
geschool Twente. Sinds een jaar
neemt de projectgroep ook proe
ven met huisvuil. Het vuil wordt
als brandstof met een kleine hoe-
Zie voor oplossing
pagina denksporten
i K wil toch nog even terugko-
men op het verschijnsel kin-
derlog'.ca waarvan volwassenen zo
weinig schijnen te hegrijpen. Over
het fiasco van het tandenborsteltje
heb ik het al gehad. Maar daarbij
kwam een oude herinnering naar
boven Lang geleden, ik moet zo'n
jaar o' zeven, acht geweest zijn,
tobde ik met m'n gebit. Ik was aan
het wisselen, maar de melkkiezen
wilden niet uitvallen en moesten
stuk voor stuk getrokken worden.
Ik zat d?ts nog al 'ns in de wacht
kamer bij de tandarts en daar
hing een grote kleurenplaat. Op de
bovenste helft zag je een jongen
die vriendelijk glimlachte, maar
zijn gebxt was een puinhoop, vol
gaten, zwarte vlekken en het bood
'n afschuwelijke aanblik. De tekst
luidde: Dit is Jan die nooit zijn
tanden poetst."
De onderste helft van de plaat
werd ingenomen door precies zo'n
jongèn met een hagelwit gaal ge
bit smakelijk in een appel beet.
„Dit is Jan die driemaal daaas zijn
tanden poetst Ik vond de bood-
srhan volkomen Ionisch en het
geheel maakte dieve indruk op me.
Ik sloeg verwoed aan het poetsen,
weigerde zuurtjes aan te nemen
en beet bij voorkeur in appels.
Teqemooordig worden zulke af
schrikwekkende platen niet meer
opgehangen in de wachtkamer. Te
genwoordig sparen we de tere kin
derzieltjes. We beelden een on-
schudliq tandenborsteltje af. weg
gestopt in een hoekje zodat het
niemand opvalt en zijn dan ver
baasd wanneer de kinderen het
niet bearijpen.
Maar kinderen redeneren niet
volaens krommen. En aan abstrac
ties komen ze voor hun twaalfde
jaar niet eens toe. Bangmaken
mag met meer Kinderen worden
voorzichtig benaderd en heel be
hoedzaam op gevaren geioezen op
dat ze er vooral niet van zullen
schrikken. En dus maken ze onge
lukken.
Vroeger waren de opvoeders
niet zo fijngevoelig. Als ik terug
denk aux> de verkeerslessen op de
lagere school...
Ik zat toen in de vijfde klas.
Met. de hele school zouden we naar
buiten gaar om te oefenen in „o-
versteken," want het verkeer nam
toe en de overheid vond dat de
kinderen moesten worden voorge
licht. Het hoofd van de school, een
barse autoritaire man, hield een
toespraak nadat de grondregels
on duidelijk waren uitgelegd,
„...en denk er om, jongens en meis
jes, dat jullie je, als we de straat
opgaan precies houdt aan de in
structies. Wie dat niet doet, wordt
onherroepelijk doodgereden."
Boem! Er ging een schok door ons
heen. Dat was niet misMet ang
stig bonzend hart dromde we en
masse naar buiten en gedroegen
ons volstrekt model.
Ik doe het nog, het is een twee
de natuur geworden bij het over
steken. Nachtmerries heb ik er ech
ter nooit van gehad. Waarom zou
ik? Kinderzieltjes zijn niet zo teer.
Harde, niet mis te verstane logica
bezoemt diep respect in. Je ver
geet die wrede woorden niet meer.
]WT ET een telescopische bril kan
11 de Joegoslaaf Zivota Miloeti-
novitsj, die bijna blind was, weer
zien. In eert Nejo Yorkse kliniek
is deze bril speciaal voor hem ge
maakt. In Amerika kreeg hij hulp
van Vera Kondev, correspondente
van het Joegoslaafse persbureau
Tan joeg, die als een tglk optrad.
veelheid lucht verbrand, waardoor
brandbaar gas ontstaat dat na zui
vering in een andere ruimte ver
brand kan worden.
Met dit in Enschede ontwikkel
de systeem kunnen veel kleinere
installaties worden gebruikt. Bij
de verbranding van het verkregen
gas komen geen schadelijke stof
fen vrij. Het schone gas van een
vergassingsreactor kan direct aan
een elektrische centrale worden
geleverd. Behalve het grote voor
deel dat er geen verontreinigde
rookgassen ontstaan is ook belang
rijk dat er in de zones met hoge
temperaturen van de vergasser
geen bewegende delen zijn, waar
door een belangrijke storingskans
is uitgeschakeld.
Transpireren
AAN de technische hogeschool
Twente heeft ir. J. A. van Eij-
den een uiterst gevoelig meet
instrument ontworpen waarmee
het transpireren van planten
nauwkeurig is vast te stellen. In
beginsel wordt, het instrument ook
toepasselijk geacht voor het meten
van het transpiratiegedrag van
mensen.
Van Eijdens apparaat zou zo ge
voelig zijn dat het de reacties van
een plant op het voor de zon schui
ven van een wolk, en zelfs het
neerstrijken van een insect op de
plant onmiddellijk aangeeft. Ver
damping uit de bladeren kan van
minuut tot minuut worden vastge
legd.
Het apparaat is in eerste aanleg
bedoeld voor onderzoek naar de
transpiratie van tomatenplanten,
wat van belang is voor de glas
tuinbouw en de Nederlandse uit
voer.
Röntgentje
nR. LO I YIN, verbonden aan
een ruimtevaartcentrum in
Greenbelt (Verenigde Staten)
heeft op een congres in San Fran
cisco een röntgenapparaat gede-
(Van onze wetenschappelijke
medewerker)
OPGEPAST met pogingen
om snel en radicaal af te
slanken. Het kan de
dood voor de mens beteke
nen. Dat minder gewicht het
best wordt bereikt door min
der te eten, en ook iets anders
te eten, aanvaardt niet ieder
een. Vandaar dat wel naar
middelen wordt gegrepen die
niet onschuldig blijken te
zijn.
Een van de succesvolste diëten
van de laatste jaren in de Ver
enigde Staten bestaat uit vloeibare
eiwitten waarin het vet vertegen
woordigd wordt door 600 calo
rieën per' dag, plus nog wat vita
minen en vloeibare voedingsstof
fen.
Dit door dr. Blackburn van de
Harvard Medical School samen
gestelde dieet is inmiddels door
het populairs boek The Last Chan
ce Diet (vrij vertaald: uw laatste
kans om te vermageren), dat een
andere arts samenstelde, zeer in
zwang gekomen.
Elf doden
Ook medici kunnen ongelukkig
zijn bij het samenstellen van
diëten niet alleen leken dus
want men heeft inmiddels al elf
doden geteld onder hen die dat
"betrouwbare" dieet hielden en be
zweken aan hart- en nierdefeoten.
Een Van de tekortkomingen van
het dieet bleek gebrek aan kalium
monstreerd. Het apparaatje, zo
groot alsv een flinke zaklantaarn
iets méér dan "handvullend"
werkt op een batterijtje. Er wordt
een zwakke röntgenstraal mee ver
kregen, tien tot twintig milli-Curie,
die echter voldoende is om tand-
wortelen te bezien en bijvoorbeeld
fouten in gedrukte elektronische
bedrading kan opsporen.
Een' voor het Amerikaanse leger
voor nachtkijkers ontwikkelde
beeldversterker maakte het zak-
apparaat mogelijk. De stralings
belasting voor de patiënt bedraagt
slechts een duizendste van de bij
gewone röntgenopname gebruike
lijke hoeveelheid.
FINSE technici hebben een appa
raatje gemaakt dat woord om
zet in spraak. De woorden worden
getikt op een toetsenbord, waarna
de luidspreker de tekst laat horen.
Het Fins wordt precies zo uitge
sproken als het wordt geschreven.
Het toestel kost ruim drieduizend
(Door Hans Achterhuis)
EEN ZES MAN sterke de
legatie uit de gerefor
meerde kerken die een
bezoek aan Z.-Afrika bracht,
vormde daar vorige week
voorpaginanieuws. Dat was
geen wonder, want voor de
blanke Zuidafrikaanse chris
tenen was dit bezoek uit ons
land van groot belang.
De blanke Nederduitse ge
reformeerde kerk, waartoe
meer dan negentig procent
van de Afrikaanders behoort,
staat in de wereldkerk nl. vol
strekt geïsoleerd.
Zij onderhoudt alleen nog maar
oecumenische contacten met de
Nederlandse gereformeerden.
Juist deze laatste contacten nu,
dreigden de afgelopen jaren ver
broken te worden. Doel van het
bezoek van de Nederlandse delega
tie was o.m. de tussen beide ker
ken gerezen meningsverschillen
uitvoerig te bespreken.
De eerste problemen tussen de
twee kerken deden zich voor in
1974. De Nederlandse gereformeer
den besloten in dat jaar het pro
grammater bestrijding van het
racisme van de Wereldraad van
Kerken te gaan ondersteunen. In
blank Zuid-Afrika werd dit als ver
raad beschouwd, als steun aan
geweld en terrorisme. Dit laatste
dan omdat vanuit de Wereldraad
humanitaire hulp werd verleend
aan bevrijdingsbewegingen die ook
in Zuid-Afrika opereren. De Neder
duitse gereformeerde kerk stelde
de Nederlandse zusterkerk een ul
timatum. Als deze laatste de steun
aan het wereldraadsprogramma
niet zou staken, zouden alle ban
den tussen beide kerken verbro
ken worden.
Hoe vreemd het ook mag klin
ken, de Nederlandse gereformeer
den zijn voor dit ultimatum ge
zwicht. In mei 1976 besloot de
gereformeerde synode de financië
le steun aan het programma ter
bestrijding van het racisme te sta
ken. Wel stelde de synode zich op
halfhartige wijze achter de alge
mene doelstellingen van dit pro
gramma. Maar gezien het feit dat
de concrete steunverlening opge
schort werd, had dit weinig om
het lijf.
Weg vrij
Met dit laatste besluit was de
weg vrij om het gesprek met de
blanke christenen in Zuid-Afrika
te heropenen. Er volgde al snel
een uitnodiging om naar Zuid-Afri
ka te komen om de relaties tussen
beide kerken te bespreken.
Zodra deze officiële uitnodiging
bekend werd, werd er van vele
zijden bij de gereformeerde syno
de op aangedrongen om er niet
zonder meer op in te gaan. De
alternatieve gereformeerde jonge-
rensynode sprak zich bijvoorbeeld
fel tegen het bezoek uit. En ook de
werkgroep Kairos, die binnen de
Nederlandse kerken aandacht
vraagt voor de strijd tegen apart
heid, achtte het zeer onverstandig
als de uitnodiging aanvaard zou
worden.
Wat waren de argumenten voor
en tegen het voorgenomen bezoek?
De leiding van de gereformeerde
kerken had zich toch altijd ondub
belzinnig tegen de Zuidafrikaanse
apartheidspolitiek verklaard.
Waarom zou men een gerefor
meerde delegatie niet naar Zuid-
Afrika laten gaan om daar op
grond van het gemeenschappelijk
beleden evangelie in een broeder
lijk gesprek tegen de apartheid te
geruigen? De voorstanders van het
bezoek verklaarden dat een chris
ten altijd „op hoop tegen hoop" in
wonderen moet blijven geloven.
Als zo'n mogelijk wonder zag men
kennelijk de „bekering" van de
blanke Zuidafrikaanse christen
broeders.
Naïef
De tegenstanders van het be
zoek meenden dat deze opstelling
naief was en voorbijging aan de
Zuidafrikaanse realiteit. Als men
dan toch zo nodig naar Zuid-Afri
ka wil gaan, zo betoogden zij, dan
zou men daar een gezamenlijk ge
sprek moeten organiseren met alle
Nederduits gereformeerde kerken,
niet alleen met de blanke, maar
ook met de zusterkerken uit de
Afrikaanse, de kleurlingen- en de
Indische gemeenschap. Door al
leen met de blanken rond de tafel
te gaan zitten, zouden de Neder
landse bezoekers de apartheids
structuren, die ook in de kerken
bestaan, voor iedereen zichtbaar
aanvaarden.
Geen breuk
Daarnaast wezen de tegenstan
ders van het bezoek erop dat de
blanke Zuidafrikanen elk contact
uitleggen als een althans gedeel
telijke ondersteuning van hun
beleid. In ieder geval zien de zwar
te Zuidafrikanen dit soort „apar
te" besprekingen als een verraad
van hun zaak, zo betoogden een
aantal zwarte Zuidafrikanen die in
ons land theologie studeren.
Ondanks al deze verzoeken om
niet naar Zuid-Afrika te gaan,
meenden de gereformeerden de
uitnodiging toch te moeten aan
vaarden. De besprekingen tussen
de twee delegaties vonden vorige
week gedurende twee dagen in
Pretoria plaats. Voorlopig lijkt het
erop dat ze beslist niet tot een
breuk tussen beide kerken hebben
geleid, al vond men elkaar niet in
een gemeenschappelijke slotverkla
ring.
De afzonderlijke verklaringen
benadrukken echter dat de ge
sprekken vruchtbaar en openhar
tig waren en in een goede geest
plaats vonden. Uiteindelijk zal ech
ter de gereformeerde synode die
later dit jaar bijeenkomt en die
een verslag van de besprekingen
zal ontvangen, over de voortzet
ting van de contacten met Zuid-
Afrika moeten beslissen.
