ORKAAN
EN SPRINGVLOED
's-Gravendeel,
Numansdorp
en Strijen
zwaar geteisterd
zweepten water op tot een kolkende massa
80% van Putten
onder water
nieuwsblad
Extra Bull et-in
Nieuwsblad voor de Hoeksche Waard, IJselmonde en Putten
Vrijdag I februari 1963
VCOR OE HOEKSCHE WAARD sn IJSELMONDE
■Zl?..;-: r»i
- rn;: haisifiS v«rcarsa«tkv
- c-r- pu&Xiö^rvr. va» dit bul-
fyroticna-.-:. v r-<- ~+vyrcir.<Sir«^-cri, niet be.
ma;vr r.U -u rr<::r*Eê bij
We dachten, dat we veilig waren.
De dijken zouden het water wel kunnen
weerstaan. Sinds mensenheugenis was
er niets gebeurd, dachten we. Totdat
in die rampzalige nacht van de eerste
februari 1953 klokgelui en sirenegeloei
ons ruw uit onze slaap rukten. De
noordwester storm, windkracht 12,
joeg het water de Nederlandse zee
armen in. Een etmaal lang beukte de
orkaan het lage land, vernietigend, wat
in lange jaren was opgebouwd.
Die nacht werd een verschrikking. Ruim
1800 mensen kwamen om in de zie
dende golven. Ellende en rouw kwamen
over het volk.
De volgende dagen, toen de storm was
gaan liggen, boden de rampgebieden
een troosteloze aanblik. Geraamten
van huizen, kale pieken van bomen
stonden somber te staren over de
eindeloze watervlakte. Kadavers dre
ven rond
cy-TUi:
-tv.-.iis,-.
acht
h\;n
ALG2M3H
in folJS
■•.'55, -:ur. n
^t.oravj \f era,
et t.i-t r.ii-
re-V. - i, rcr-: r - bi.i A* üy«Bs« g:~
-r r- u* rcl.fi, ,a ic dringend
in «-i'. van it bail»vin, «Ui nsTle-
- t .Tay-jf; ~i'- ir- v-.r,
- t -.t éil 7 ..-ti:; cvr-->r 1sar- -
ru <i< d T - fewer. «4» in-
r>- i - "- -■ C-- ia sfcrcora v*,n
'-Ï- - - 8C -- r - --3 sijn 7P.CAc.rt
:r" *"rt- stv*Tl. Veer zcvc-r
zal ar. ~'i; ir. ie.,..:! -- iv; v?.r -:r.r,9 iï^vihg m ójwte
.r -:.rr-'i:-. v -r,. t? tos. i i.e.
f.:JT - 1.K 78 Tf-aé-B-vi.: ••rlsnê :i jsrl&£$L is
d u ""ii v_n, V - -* as.tf.ei i.&«
j; 5u." -Ci-isi - r .-vc* -u 'oea-s k&vèn sjuiar
t-.'r-au. bs^G—-i .u; tj.':- r.,t i; &1&
•■ini VGëh a 1 .-.Mi :-B
«rv.-i.il '.nid-
-.Y3n,fen»
Niemand begreep in de nacht van I februari precies wat er
gebeurde. Niemand wist de omvang van de catastrofe, die
veroorzaakt werd door een noodlottige samenloop van
omstandigheden. Behalve de felle wind was het ook nog
springvloed. Het water werd zo hoog opgestuwd, dat het
drie tot vier meter boven het normale peil kwam te staan.
De waterkeringen waren daartegen niet bestand. Het erover
heen vloeiende water holde ze uit, de beukende golven sloe
gen ze kapot. Vooral Zeeland en het westen van Brabant
werden zwaar geteisterd. In die gebieden verdronken hon
derden mannen, vrouwen en kinderen.
De hulp en het medeleven waren overweldigend. Niet alleen
Nederland spande zich in, om de getroffen landgenoten, die
van huis en haard waren verdreven te helpen, ook het buiten
land bood krachtige hulp. In vrij korte tijd liepen de giften
aan het Nationale Rampenfonds op tot een bedrag van ruim
138 miljoen gulden.
Een trieste watervlakte tussen Puttershoek en Strijen.
Ook de Zuidhollandse eilanden hadden het in die dagen zwaar te verduren.
Dijk na dijk bezweek. Met verbeten ijver vochten de mannen om te behouden
wat droog was gebleven en om te herwinnen wat was overstroomd. 's-Graven-
deel, Strijen, Numansdorp en Zuidland kregen tientallen doden te betreuren.
Honderden moesten evacueren, duizenden stuks vee kwamen om.
De verbinding van de Hoeksche Waard met Rotterdam was vrijwel afgesneden
omdat de Boonsweg niet meer begaanbaar was. Op 7 februari begon de
R. T. M. een bootverbinding tussen het eiland en de stad. De „Minister Lely"
bood plaats aan 650 personen terwijl ook vee en vracht een onderkomen vonden
op de boot. In de droge gebieden begon de R. T. M. busdiensten.
Een van de gebieden in de Hoeksche
Waard, die geheel droog bleven was
de polder Oud-Beijerland. Hierdoor
bleef ook het dorp Oud-Beijerland in
tact. Al gauw werd het dorp dan ook
de centrale plaats van het eiland, waar
uit de overstroomde gebieden werden
bevoorraad en waar alle mogelijke re
gelingen werden getroffen. Hulpmid
delen en arbeidskrachten werden naar
de rampgebieden in de omgeving ge
stuurd en talloze evacuees vonden hier
een onderkomen. Elektriciteit, gas en
waterleiding waren er al weer gauw,
zodat alles goed kon functioneren. De
haven was nuttig omdat per schip ben
zine, levensmiddelen en medicamenten
uit andere delen van het land konden
worden aangevoerd, ernstige zieken
werden via deze haven naar de zieken
huizen vervoerd.
De zwaarst getroffen gemeente in de
Hoeksche Waard was wel 's-Graven-
deel, dat voor 97 blank stond. De
Molendijk was vrijwel geheel wegge
slagen, er waren tientallen doden en
honderden werden van huis en haard
vedreven. Ook een groot deel van de
veestapel ontkwam niet aan het be
gerige water. Het was een immense
watervlakte, die reikte van Puttershoek
tot aan de Dordtse Kil en Strijensas.
Aanvankelijk zat het dorp zonder een
enkele verbinding maar het veer her
vatte vrij gauw zijn diensten, zodat
Dordrecht kon worden bereikt. H. M.
de Koningin, leden van Gedeputeerde
Staten en verschillende persvertegen
woordigers uit binnen- en buitenland
toonden hun belangstelling voor de
gemeente van de toenmalige burge
meester Van Heezen.
Ondanks alle verliezen en ellende bleef
's-Gravendeel niet bij de pakken neer
zitten. De inwoners werkten als paar
den om zo gauw mogelijk het dorp
weer enigszins bewoonbaar te maken.
Maar het gehavende dorp kreeg hulp.
Het eiland Putten kwam voor 80
onder water te staan. Dit werd mede
veroorzaakt doordat de Oudenhoornse
dijk op vele plaatsen bezweek. De ver
binding tussen het eiland en Rotterdam
was bijzonder moeilijk. Om via de
Spijkenisserbrug het eiland te mogen
betreden was de toestemming van de
burgemeester van Spijkenisse nodig.
Via het veer Nieuw-BeijerlandHeke
lingen ging het ook niet zo maar. Ook
hier was vergunning nodig van een
burgemeester uit een van de omliggende
gebieden. Bij de Schenkeldijk in Spij
kenisse werden alleen transporten toe
gelaten van minder dan vijf ton. Ook
hiervoor was vergunning nodig De
Groene Kruisweg, die de eerste dagen
na de ramp vol ambulances was, was
slechts te berijden tot de splitsing
AbbenbroekHeenvliet. Het noord
westelijk deel van het eiland kwam er
het beste af, omdat de dam van Oost-
voorne naar Rozenburg het hield.
De meeste verwoestingen vond men in
de buurt van Zuidland. Het dorp zelf
verloor twintig inwoners. De toegang
tot Abbenbroek, dat geheel onder water
stond, was gesloten. Het dorp werd ge
heel geëvacueerd.
Oudenhoorn bood een trieste aanblik.
Ondanks de taaie volharding van hon
derden, waaronder de genietroepen, be
zweek de Oudelandsedijk. De Kater-
waalsedijk en de Achterdijk ondergin
gen het zelfde lot. Evenals Abbenbroek
werd de gemeente geheel ontruimd.
Spijkenisse is niet overstroomd. Wel
kwamen in de buurt een aantal dijk
breuken voor, maar het dorp bleef be
houden. In Poortugaal, op IJsselmon-
de, vielen zes doden te betreuren. De
gemeente Rhoon op dat eiland was voor
twee derden overstroomd. Heerjans-
dam werd niet ernstig gedupeerd.
Honderden militairen w.o. 200 ma
riniers boden hun diensten aan op
Putten, evenals 350 studenten.
k - -
Overblijfselen van huis te 's-Gravendeel.
Ook Strijen heeft zijn deel gehad met de catastrofe.
Dagenlang vocht men een verbeten gevecht om dat
gedeelte van het dorp. dat droog was, droog te houden.
Van alle kanten werd de gemeente door het water be
dreigd. Strijensas was wel het meest kritieke punt in
de waterkering. Hier stond het water om half twee in de
rampnacht 3.85 meter hoog en het bleef stijgen. Er werd
zelfs een hoogte van 4.10 meter bereikt. Dat was te
veel. Het water stroomde over de dijken, die moesten
wijken voor de kokende watermassa.
Tientallen inwoners gingen ten onder in de golven.
Honderden personen moesten naar elders worden ver
voerd. De materiële schade was zeer groot mede door
dat ongeveer 1000 dieren het leven verloren.
Om alle werkzaamheden centraal te kunnen leiden,
werd het gemeentehuis ingericht als magazijn. Onmid
dellijk werd een noodorganisatie in het leven geroepen,
die uitmuntend functioneerde.
Bedrijvigheid in de Oud-Beijerlandse haven.