INDIA: 370 millioen zielen
Amerikaan wil nog steeds
„go-getter" zijn
Henri Bernstein,
1953
Stuwdammen, óteden en j^alrieben
IN
BEELD
Azië heden II
V.S. tegen „pool"
voor voedsel
I ifijiffii]
AMERIKA ZOEKT ZICHZELF III
Ook op Long Island kan men nog in
enige jaren vele millioenen verdienen
„plui f-^arióien. qu 'ttn Pc
anóien
Stempel van de
eerste generatie
Die Freiheit over
neutralisme
Amerikaanse militairen achten
jen-koers te hoog
4
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN ZATERDAG 5 DECEMBER 1953
CHANDIGARH: een droom wordt
waarheidzij het nog slechts voor
weinigen.
SS**»» '>ra3mr!9-vam»^
Chandigarh, de nieuwe hoofdstad van de Poensjab,
wordt gebouwd volgens plannen
van Le Corbusier
(Van een onzer redacteoren)
DE resultaten van de volkstelling worden nu in India druk besproken.
In 1951 telde bet land 357 millioen inwoners. Elk jaar vermeerdert
de bevolking met 4% tot 5 millioen zielen. Terwijl de laatste tien jaar de
toeneming 45% millioen betrof of bijna 15moesten de steden 30 millioen
opnemen van de aanwas. De enorme groei van de stedenbevolking, boewei
een internationaal verschijnsel, berokkent aan het arme India zware
zorgen. Reeds werken in de industrie 37% millioen mensen, in transport
en handel 27 millioen, in allerlei diensten 43 millioen. Doch het aantal
vrouwen en meisjes, die in enig bedrijf haar eigen brood verdienen, is
gering. De werkloosheid onder de jonge mannen is groot. De tewerkstelling
in de industrie van één volwassen geworden man of vrouw vereist een
investering van 14.000 roepies, afgezien van de bedragen voor woning
bouw, geneeskundige verzorging enz. De 357 millioen mensen van 1951
beschikten over 64% millioen woningen. Maar in Calcutta was er per
persoon niet meer ruimte dan... tweederde vierkante meter; en 20%
der inwoners sliep op waranda's, binnenplaatsen of op straat!
In 19J/8 besloot de regering, een nieuwe
hoofdstad te bouwen voor de Indische
Poensjab. Niemand minder dan de be
roemde architect Le Corbusier ontioierp
plannen, bijgestaan door Pierre
■JeanneretMaxwell Fry en Jane Drew.
De nieuwe stad, waarvan het centrum
met de regeringsgebouwen op 7 October
door president Rajendra Prasad officieel
in gebruik is gesteld, is genoemd naar
Tegen deze achtergrond moet men de
formidabele pogingen der Indische rege
ring zien, om door middel van het vijf
jarenplan het levenspeil te verheffen.
Binnen de eerste twee jaar is de voedsel
productie (door gunstige oogsten) met
5 millioen ton vermeerderd, de steen-
kolènwinning van 32 tot 36 millioen ton
gestegen, In 1956 hoopt men 20% meer
grond te hebben gewonnen en drie maal
zoveel electriciteit, door 135 hydro-
eleotrisehe werken, die zowel de irri
gatie als de stroomopwekking dienen. De
Indische stuwdammen behoren tot de
grootste en modernste ter wereld. Als
de Poensjab-projectcn zijn voltooid, zal
alleen dit gewest een millioen ton voed
sel voortbrengen, benevens 800.000 balen
katoen. De huidige staalproduetie van
1% millioen ton moet in 1956 zijn ver
dubbeld.
Doch ook deze inspanning zal nauwe
lijks voldoende zijn. In de afgelopen
twee jaar verkreeg India aan giften,
eredieten en leningen ongeveer een mil
liard dollar van het Gemenebest, de V.S.
en de Internationale Herstelbank. Zal
men straks op voortzetting van die hulp
kunnen rekenen? De gezinshoofden en
vrijgezellen die nu werken of arbeid zoe
ken, z;jn voor negentig procent ontevre
den geworden met hun lot. Veel moet
echter worden gedaan voor de komende
generaties.
Het bevolkingsprobleem wordt der
halve als nijpend beschouwd. In de
twee rapporten (1951 en 1952) over het
vijfjarenplan, ondertekend door premier
Nehroe, wordt aangedrongen op ge
boortebeperking, Gemiddeld wordt een
aantal van drié kinderen per gezin wen
selijk geacht. Daarover wordt echter
veel gedebatteerd. Zo wordt opgemerkt,
dat het niet heslist nodig is, dat India
zich, wat voedsel betreft, zelf bedruipt,
Het zou door industrialisatie fabrieks-
producten kunnen uitvoeren en levens
middelen kunnen invoeren, zoals Japan.
Maar sommige autoriteiten achten een
Het Algemeen Handels
blad gaat begin 1954 een
oud gebruik in ere her
stellen: de uitgave van
fotografisch
j jaaroverzicht
I waarin de belangrijkste
gebeurtenissen uit het
afgelopen Jaar een plaats
zullen vinden. Het wordt
'n documentaire
I een bijzonder nummer,
dat 40 pag. zal omvatten,
op halve grootte van het
B Handelsblad, met een
aantrekkelijk uitgevoer-
I de voorpagina.
I „1953 in Beeld"
I zal vóór 15 Januari a.s.
gratis
worden toegezonden aan
de abonné's van ons blad.
1 Op elk abonnement kan
I slechts één exemplaar
1 van dit nummer worden
l verstrekt. Het zal niet
in de handel worden ge-
I bracht.
ALGEMEEN HANDELSBLAD
De omgeving waarin Chandigarh zal
verrijzen.
bevolking van 450 millioen een maxi
mum, terwijl bg de huidige toeneming
India in 1980 ongeveer 520 millioen zie
len zou tellen. Op het ogenblik zijn er
reeds bijna 370 millioen.
D' groei der stedenbevolking maakt
uitbreiding met nieuwe wijken steeds
weer noodzakelijk. Voor de stedenbouw
bestaat dan ook een grote belangstel
ling. Na de verdeling van de Poensjab
tussen India en Pakistani kwam de oude
hoofdstad Lahore in Pakistan te liggen.
een godin uit de Indische mythologie,
Chandi, en Chandigarh gedoopt. Wat
huizenbouw, materiaal, straten- en we
genaanleg, het weren en benutten van
zonlicht aangaat zijn de nieuwste
methoden toegepast. De verdeling in
sectoren berust op het beginsel, dat een
stad evenals het menselijk lichaam een
levend organisme is, dat zijn materiële
basis, longen om te ademen, een zenuw
stelsel en hersenen heeft. Karakteristiek
zijn de door liehte pilaren gestutte gale
rijen en de muren met gebroken vlak
ken, waarin naar voren springende
steengroepen schaduwen werpen.
Chandigarh, gelegen in het Noorden
van India, op de weg van Delhi naar
Kasjmir en Tibet, zal een belangrijk
knooppunt worden in het verkeer. Ont
worpen in een vallei, waar men de bouw
vallen van een oeroude stad heeft opge
graven, is zij tevens het symbool van
een zich vernieuwende cultuur.
Amerika heeft drie plannen van de
P.A.O., de voedsel- en landbouworgani
satie, afgewezen. De Amerikaanse dele
gatie diende zelf een voorstel in ter
bestrijding van voedselnood, doch ver
wierp de vorming van een „levensmid
delen-pool", omdat „de warmte van de
menselijke solidariteit, waarmee het
hoofd Is geboden aan de twee laatste
dreigende hongersnoden, misschien zal
veranderen in gebrek aan belangstel
ling, wanneer een bureau wordt omgezet,
dat alle spontane hulp overbodig zal
maken." Het vormen van een interna
tionaal fonds en een gezamenlijke voed
selvoorraad is daardoor onwaarschijn
lijk geworden.
Carlos Socarras, de afgezette premier
van Cuba, en zijn oud-minister van
Buitenlandse Zaken zijn te Miami (Flo
rida) gearresteerd onder verdenking
van medeplichtigheid aan export van
wapens en wapentuig uit de V.S. in
strijd met de Export Control Act.
De secretaris-generaal van de Chi
leense regering heeft bekend gemaakt,
dat de president de minister van Buiten
landse Zaken, Oscar Fenner, verzocht
heeft ontslag te nemen. Politieke krin
gen voorzien in het ontslag van nog
enkele ministers, die van Landbouw,
Financiën, Landerijen en Arbeid.
(Ingez. med.-advertentie),
/euectbl kabelA
I HlTTfBf STEMBUS
INT. VRIJ VAKVERBOND
CONTRA FRANCO
Het dagelijks bestuur van het Int.
Vrij Vakverbond dat in Brussel bijeen
is, heeft geprotesteerd tegen de over
eenkomst, die werd ondertekend tussen
Amerika en Spanje. In een resolutie
wordt verklaard, dat „de Franco-rege
ring een dictatoriaal systeem is, dat
schuldig is aan voortdurende onderdruk
king van de fundamentele rechten van
de mens, en dat het afsluiten van het
pact Franco zal helpen zyn greep op
het Spaanse volk te versterken". In de
resolutie werd verder de communistische
politiek van agressie verantwoordelijk
gesteld voor het ondertekenen van het
Amerikaans-Spaanse pact.
SPAANS VLIEGTUIG
NEERGESTORT
Een twee-motorig passagiersvliegtuig
van het type Bristol is met 27 passagiers
en een bemanning van vflf koppen aan
boord in de bergachtige streek van
Somo Siërra, ongeveer 93 kilometers ten
Noorden van Madrid, neergestort. Het
vliegtuig van de Spaanse luchtvaart
maatschappij „Aviacion y Commercio"
vloog langs de vaste route Bilbao-Madrid
toen het in een hevige storm terecht
kwam.
Volgens voorlopige berichten kwamen
22 passagiers om het leven, onder wie
een Engelsman en een Amerikaan. De
bemanning zou gered zijn alhoewel
ernstig gewond.
De gezant van de Sowjet-Unie in
Israël, Alexander Abramof, heeft zijn
fdoofsbrdeven aangeboden aan de
sraeMsche president, Ben Zwi,
Hij sprak bij deze gelegenheid de hoop
uit, dat zich handelsbetrekkingen tussen
Israël en de Sowjet-Unie zullen ontwik
kelen, De president van Israël gaf de
wens te kennen, dat de Sowjet-Unie de
emigratie van joden, in de Sowjet-Unie
naar Israël zou toestaan.
Bij een gevecht tussen Philippijnse
militairen en een zelfmoordgroep van de
opstandige Hoeks is de leider van de
groep, Fangalinan, die opdracht had de
nieuw gekozen president, Ramon Mag-
saysay, uit de weg te ruimen, gedood.
Een parlementaire commissie is in
België ingesteld om de mogelijkheid in
studie te nemen va,n een verkorting van
de verplichte militaire dienst in België.
(Van een onzer redacteuren)
New York, December.
C^RGENS op Long Island had een bus ons achtergelaten op een aehtbaans-
heirweg. Het was op de kruising van de wegen 52 en 114. Wij waren
op zoek naar Mr Olson, een handelaar in tweedehands auto's die, naar men
ons had verteld, behalve dat hij ook big-time-real-estate-operator was, enige
millioenen dollar had verdiend in een luttel aantal jaren en ondanks deze
onheilspellende eigenschappen, betrekkelijk eerlijk zou zijn in auto-zaken.
Wij voelden ons enigszins verloren daar op die heirweg waarover honderden
auto's in razende vaart langs ons heen snelden. Wij waren met de Long
Island Railroad uit de diepten van het rotseiland Manhattan onder de rivier
doorgerateld en hadden meer dan een uur lang de conducteur onverstaanbare
plaatsnamen horen afroepen van villawijken, industrievoorsteden en arbei-'
dersdorpen, die op Long Island de millioenen huisvesten, welke overdag
Manhattans bevolking vormen. In een van die plaatsen waren wij overgestapt
op een bus, die ons naar weg 52 had gebracht.
doelloos ronddraaien, terwijl niemand
kijkt. Achter ons in de verte een fabriek
eri een vliegveld. Daartussenin een on
afzienbare woonwijk: eenvormige drie-
kamerhuisjes, neergezet in diagonalen,
alsof een reus met suikerklontjes heefl
gespeeld. Links van de weg in een gras
veldje een mislukte poging tot een villa-
wijkje in hout. beton en glas.
Na een wandeling van vijf minuten
staa.n we in de winkel waar twee auto
sleeën staan te pronken in het nson-
Boven ons een grijze hemel, langs de
weg enige spik-splinternieuvve benzine
stations met hun rode en blauwe
reclame-schuttingen, waarop steeds
weer de woorden „Super-Super" in
super-letters voorkomen. Verderop een
winkelpaleis, eenzaam tussen twee
bouwlandjes: nog iets verderop een rij
winkels en kantoorgebouwen in wit
beton en glas, gedeeltelijk nog in aan
bouw. Rechts een paar hangars van
glas, waarin de nieuwste auto-creaties
B'J het overlijden de vorige
week van Henri Bern
stein, de Franse toneelschrijver,
wiens oeuvre elders in ons blad
reeds werd besproken, is gezegd
dat Parijs zonder hem ondenk
baar is. Deze overdreven uit
spraak past volkomen bij een
figuur als Bernstein, geboren
te Parijs en Parljzenaar in hart
en-nieren. Zijn gehele leven
heeft hij imidden in het Parijse
leven gestaan en bij tijd en wijle
voor dramatische effecten zorg
gedragen. Want hij leefde zoals
de personen uit zijn toneelstuk
ken: heftig, strijdbaar en boor
devol romantiek. Een kostelijk
personnage dus om hier- in dit
rubriekje te herdenken. Toen hij
Maandag jl. op het kerkhof van
Passy ter aarde werd besteld,
schreef een dagblad op wreed-spot-
ie toon dat de belangstelling,
welke buitengemeen groot was, in
hoofdzaak bestond uit.... voormalige
vijanden, die zich met hem hadden
verzoend.
In 1900 debuteerde Henri Bernstein
als auteur met Le Marché, en tot-en-
met 1914 verscheen hij elk jaar met
gaan om u te bewonderen: ik beschouw
dit als mijn „eeuwige vastentijd"...
GEDURENDE de jaren vóór de eerste
Wereldoorlog en in de periode tus
sen de twee oorlogen was Henri
Bernstein een rumoerige figuur, die het
Parijse kunst- en mondaine leven op
geregelde tijden stof verschafte voor
sensationele gebeurtenissen. Hij had het
met velen aan de stok en verrichtte
daarbij daden, die hem in opspraak
brachten, hetgeen ook zijn bedoeling
was.
Auteur, die 27 toneelstukken schreef
en 12 keer duelleerde
een nieuw stuk, welks titel steeds weer
uit zes letters bestond, waaraan hij een
magische kracht toeschreef: Le Détour,
Le Bercail, Le Voleur, Samson, La
Rafale. Le Secret, enz. Natuurlijk waren
er ook enkele uitzonderingen zoals La
Galerie des glacés, Le Messager en Le
Bonheur. Maar na de jongste oorlog
hervatte 'hij zijn zes-regelig stelsel en
zijn laatste stuk heette Victor. De ver-
maard9te Franse acteurs en actrices van
Coquelln, Francen en Lucien Gultry
(vader van Sacha) tot Elvire Popesco,
Slmone en Yvonne Prlntemps toe, speel
den hoofdrollen ln kzijn werken. Een
hooggeplaatst geestelijke zelde eens tot
Yvonne de Bray, die triomfen vierde ln
een van Berhstelns stukken: „Mijn
status belet mij naar de schouwburg te
Vermaard is geworden zijn interven
tie in het proces-Caillaux in Juli 1914,
dus enkele weken vóór het uitbreken
van de eerste Wereldoorlog. Madame
Caillaux, de echtgenote van Joseph
Caillaux (ettelijke malen minister-pre
sident en minister van Financiën), nad
Gaston Calmette, directeur van de Fi
garo, vermoord. Calmette voerde in zijn
rcactionnaire dagblad een meedogenlo
ze campagne tegen de radicale Caillaux
er. gebruikte daarbij de grofste midde
len. Hij publiceerde o.a. verscheidene
particuliere brieven door Caillaux en
zijn echtgenote (zij was zijn tweede
vrouw) vóór hun huwelijk geschreven.
Kortom, een onverkwikkelijke zaak met
politieke achtergrond en een amoureus
vernis aan de buitenka.nt. Mevrouw
Caillaux .geraakte dermate van streek'
Vermaard duel (1988) van Henri Bern
stein en Eduard Bourdet in de twin van
de villa van de actrice SpimeïLi even
buiten Parijs. (Rechts Bernstein, links
Bourdet).
over de zondvloed van intieme onthul
lingen in de Figaro, dat zij zich op een
namiddag naar het redactiebureau be
gaf, Calmette te spreken vroeg en hem
toen h\j haar verzoek om zijn cam
pagne te staken en de compromitteren
de brieven terug te geven, niet wilde
inwilligen pardoes doodschoot.
scenes h faire, zoals een hedendaags
toneelschrijver er waaz-schijnlijk geen
meer zou kunnen schrijven. Maltre La-
bori, de pleiter, vermaard om zijn rol
in de Dreyfusznnk, verdedigde Mme.
•aillaux. Natuurlijk trad ook Henri
Bernstein in het stuk op. Hij was mede
werker van de Figaro en een persoon-
lijk vriend van Calmette, dus werd hij
als getuige gehoord.
De dag tevoren had Caillaux, die zijn
vrouw met het vuur en dewanhoop
der liefde in oescherming nam, Bern
stein (die toen niet aanwezig was) een
onwaardige getuige genoemd en daarbij
gezinspèeld op het feit dat Bernstein
air vurig antimilitarist in zijn jonge ja
ren uit het leger was gedeserteerd.
Bernstein verscheen een dag later om
als getuige te worden gehoord. Zijn en-
trée was meesterlijk geënsceneerd. I-11J
liep met vaste stap naar de getuigen
bank, keek de zaal rond, zoekend naar
Caillaux, en bulderde: „Caillaux, vous
êtes lii?" Het „Monsieur" Caillaux acht-
i' hij overbodig, Caillaux was er, er
kreeg te horen dat hij zó ongevoelig was,
dat hij niet kon geloven dat iemand
voor de nagedachtenis van een gestor
ven vriend opkwam, zoals Bernstein
voor Calmette. „Neen," voegde Bem-
steLi er aan toe, „in plaats daarvan
klimt hij boven op de doodkist van het
slachtoffer van zijn vrouw om zijn ei
gen apologie te houden"... De zaal brul
de en loeide bij deze woorden.
De president trachtte Bemstein het
woord te ontnemen, maar Bemstein riep
met donderende stem: „Nu ben ik aan
het woord. Ik betreur de jeugdfout, die
ik maakte door te .deserteren. Maar
sindsdien heb ik gedaan gekregen dat ik
opnieuw in dienst werd genomen. Als
binnen enkele dagen de algemene mobi
lisatie mocht worden afgekondigd (het
was 28 Juli 1914) vertrek ik de vierde
dag naar de grens. Wanneer Gaillaux
gaat weet ik niet. Want in de oorlog
kun je, om te schieten, je niet door
je vrouw laten vervangen!"... Het tumult
na deze woorden was dermate hevig,
dat de boden de zaal moesten ontruimen.
'Men herinnert zich: Mme Caillaux
werd vrijgesproken juist even vóórdat
de oorlog met al zijn geweld losbarstte;
Caillaux zelf zou in 1920 op instigatie
van Clemenceau door het Hooggerechts
hof tot verbanning worden veroordeeld
wegens „verstandhouding met de
vijand".)
'in totaal heeft Bemstein... twaalf
duels in zijn leven uitgevochten, bijna
altijd met schouwburgdirecteuren en
toneelcritici. Het waren echter veeleer
mondaine gebeurtenissen dan bloedige
tweegevechten op het pistool of met
de degen. Zijn laatste duel werd in
1938 met veel gratie gestreden tegen
Edouard Bourdet, zelf toneelschrijver,
maar tevens administrateur van de
Comédie Frangaise. Bourdets voorgan
ger, Fabre, had Bemsteins Judith op het
repertoire geplaatst, doch Bourdet maak
te niet de minste haast met de instude
ring ervan. De overgevoelige (en hoogst
ijdele) Bernstein ontstak hierover in
woede, en er ontstond een briefwisseling
tussen de twee heren, die door de per-
-•oniyke beledigingen en hatelijke toe
spelingen door het publiek werd ver-;
slonde-n.
Rondom het middaguur van de 19de
Mei 1938 kruisten de literaire sterren
de degens ln de tuin van het buitenhuis
der bekende actrice Spinelli te Rueil-
Malmaison. Bij de tweede reprise werd
Bourdet licht aan de arm gewond, de
strijd werd gestaakt en de eer (wiens
eer eigenlijk?) was gered.
Bij het uitbreken van de tweede We
reldoorlog wist Bemstein naar de Ver,
Staten uit te wijken, waar hij een groep
Fransen om zich verenigde, die met
ïartstochtelijke vaderlandsliefde zich
tegen het verraderlijke regime van
Maarschalk Pétain en Laval keerde en
de Franse zaak 'n Amerika grote dien
sten bewees. Aan Bemstein en vele
anderen (o.a. Eva Curie!) werd door
vichy ue Franse nationaliteit ontnomen.
Zij kregen haar allen glorieus terug
na de bevrijding.
Frangols Mauriac schreef zojuist bij
de dood van Henri Bemstein, dat deze
i. gestorven aan opwinding over het
„schandaal", dat de menigte zich tegen
woordig verdringt om te kijken naar
stukken van dichters en zelfs van wijs
geren, waarvan zij geen letter begrijpt
en bovendien duur betaalt om zich te
vervelen... L. A.
licht. Een negermonteur roept iets naar
een grasveld waar een groep werklui
een put aan het graven Is. Even later
schudden wij dc stevige hand van een
28-jarige, blonde Amerikaan van
Zweedse afkomst in blauwe werkbroek
en geel hemd. Zijn open gezicht met een
paar staalharde blauwe ogen vraagt ons:
„Blijft u in Amerika?" Een lichte
teleursteling, wanneer het antwoord
ontkennend is. „Waarom niet? U daar
ginds leeft zo langzaam. Dan kom je
nooit tot iets, Hier leven we vlug en
produceren daarom meer." „Neen, in
tweede-hands auto's handel ik niet
meer", zo vertelt Fred Olson, „daar
kom nu de klad ln"... Wij zijn dus voor
niets gekomen... Met een wijds gebaar
wijst Fred naar buiten. „Ik ben op het
ogenblik van plan daarginds langs de
weg een „Kiddies Fair" neer te zetten"
(Dat is een soort gemechaniseerde
speelplaats voor kinderen, waar deze
mèt de auto's geparkeerd kunnen wor
den, terwijl hun eigenaars uitrusten ir
een grote koffie-, melk- en sandivich-
salon.) Fred vertelt er meteen bij, dat
hij van plan ls de Kiddies Fair annex
overgedlmensionneerde cafetaria, gedu
rende één jaar zelf te exploiteren, „tot
dat de business er in is gekomen";
daarna kan hij het dan verpachten.
UiRED is trots op dit deel van Long
Island, dat hij heeft helpen opbou
wen en welks groei hem geen wind
eieren heeft gelegd. Zijn demonstratie
ijver kent geen grenzen. In zijn wagen
van het nieuwste model rijden wij u
rond door deze streek, die allereerst
door de oorlogsindustrie en daarna door
de bevolkingstoeneming van Neiu York,
tot een weliswaar lelijke, maar dan toch
aan haar doel beantwoordende conglo
meratie va,n voorsteden is gegroeid. De
jonge man wijst op de huizenblokken,
ir drie jaar geleden nog „waarde
loze" aardappelvelden waren (die 1'
toen opkocht). Indien men hem vraagt
over zijn slechts zeven oude verleden
vertelt hij hoe hij nu partner is gewor
den in dertien maatschappijen, die deze
hiiisjes in een tempo van drie per dag
voor 8000 dollar per stuk neerzetten. Hij
vertelt, hoe hij vlak na de oorlog vele
stukken land langs de heirweg voor een
appel en een el heeft opgekocht, omdat
1' er zeker van was, dat daar in de toe
komst een zakenwijk zou ontstaan.
Hoe hy begon?... Tijdens de oorlog
hij was toen 18 jaar oud werkte hij
als monteur in een garage. Hü kocht op
crediet -wegens benzinesehaarste
waardeloos geworden wagens per dozijn
en verkocht zé in het Zuiden, waar zij
onder de boeren aftrek vonden. Met het
verdiende geld kocht hij wat land en be
gon te speculeren. „De rest ging van
zelf". aldus Olson.. „Ik moet met mijn
neus overal bovenop zitten", geeft hij
glimlachend toe. Een renteniersleveh,
dat thans gemakkelijk realiseerbaar zou
zijn, trekt hem niet. „Vori^f jaar heb ik
rriijn vrouw met de kinderen naar
Hawaii' gestuurd met vacantie. Ikzelf
kon jammer genoeg niet weg."
Fred Olson rijdt maar door, toont ons
vol trots een vliegveld, al90f het zou
verschillen van enig ander ln de wereld
en een bioscoop (gebouwd op zijn
grond). Wanneer hij stopt voor een
meubelpaleis („Olsons Furniture", na
tuurlijk) waarin de interieurtjes in de
leegte gapen, komen we plotseling over
zjjn ouders te spreken. Er klinkt iets
B'
van glimlachende verachting in zijn
stem. wanneer hij vertelt over zijn
vader, de Zweedse immigrant, die nooit
méér heeft willen zjjn dan een goed
metselaar en die thans als zodanig zijn
brood verdient in een van de onderne
mingen van zjjn zoon. Even later
spreekt hjj er "van hoe hij als kleuter
tijdens de depressie honger heeft ge
leden. ..Doch dat was allemaal gevolg
van politics en corruptie. „Fred had
MacArthur graag als President gezien.
het station neemt Fred met
stevige handdruk afscheid en wenst
ons het beste bij onze speurtocht
naar een goede tweedehands auto. Heel
even licht hij dan een sluier op van de
geheimen der Amerikaanse, zakenwereld.
„Sommige handelaars", zo vertrouwt hij
ons toe", gebruiken een bepaald parfum
om oude wagens van binnen als nieuw
te laten ruiken." „Look out sharp", is
zijn advies.
De trein schudt ons terug naar da
binnenstad. De Fred Olsons vormen een
minderheid. Doch het type van de Ame
rikaan van de eerste generatie, dat zij
vertegenwoordigen, heeft een stempel
gedrukt op de massa. De Amerikanen
van de tweede en derde generatie, die de
meerderheid vormen, hebben het indivi
duele initiatief prijsgegeven voor de
jacht naar sociale zekerheid en het ver
langen naar conformiteit met de hen
omringende wereld. Doch vele van
Olsons eigenschappen: de verachting
voor het onmiddellijke verleden, de koel
heid ten aanzien van de ouders en de
concentratie op het functionele in het
leven, zijn permanente karaktertrekken
geworden, welke de Amerikaan steeds
weer beletten tot rust en inkeer te
komen. Al te graag nog houdt hij de
fictie van de „go-getter" als ideaalbeeld
voor ogen.
Even voordat de trein, weer de tunnel
naar het rotseiland van Manhattan in
dunkt, glijdt de laatste suburb voorbij.
Een villawijkje met rechte straten, de
glanzende auto's netjes voor de gras
perken geparkeerd. Een heirweg, die de
zijstraten overbrugt, niet files suizende
auto's, die nu in de vallende duisternis
hun schijnwerpers op eikaars glim
mende huid laten- spelen. Een zakenwijk
met fel verlichte panden; een warenhuis
een zee van licht, neon-reclames, die
aan en uit flitsen, drukke winkelstraten,
die verstopt raken met auto's welke ge
duldig wachten voor oranje verkeers
lichten. Ergens bovenop een huis knip
pen neonletters aan en uit: zij schrijven
het woord „Funeral Home" (rouwlca-
m,ers) tegen de rode en zwarte nacht
hemel, Dan wordt het donker buiten en
begint het geraas van de tunnelt
In een artik'el in een Westduits socia
listisch blad wordt aangedrongen op vor
ming van een „blok" tussen Rusland en
Amerika, waarvan Engeland de leiding
zou moeten hebben. In het artikel, afge
drukt in „Die Freiheit". wordt gezegd,
dat alle landen, die zich ervan bewust
zijn dat een botsing tussen het Oostelijke
en het Westelijke blok gelijk zou staan
met hun vernietiging, zich moeten ver
enigen en dat Engeland en het Gemene
best niettegenstaande hun duidelijke
pro-Westelijke houding in toenemende
mate een buitenlandse politiek hebben
ontwikkeld, die betrekkelijk onafhanke
lijk is van Amerika. India, geleid door
de verstandige Nehroe, is een beslissen
de hoeksteen geworden van de Britse
buitenlandse politiek die op het punt staat
weer het instrument van het politieke
evenwicht te worden. Het artikel, dat
niet het standpunt weergeeft der socia
listische partijleiding wijst op een
groeiend „neutralisme" in Zweden, De
nemarken, Noorwegen. Finland, Zwitser
land „en goed bekeken ook in Frank
rijk."
(Van onze corres
pondent)
Tokio December
VOLGENS sommige
Amerikaanse autori
teiten te Tokio drei
gen inflatie-gevaren in
Japan. Het vorige jaar
bedroeg de totale export
van Japan ongeveer 1.2
millard dollar. De Ame
rikaanse aankopen wa
ren daarin vertegenwoor
digd met een bedrag van
816 millioen, voor goede
ren en diensten. De voor
1953 te verwachten cij
fers der Amerikaanse
dollaruitgaven liggen
wederom tussen de 800
en 900 millioen dollar.
Maar de soldaten be
klagen zich over de „on
realistische" koers van
de jen. Die officiële koers
bedraagt op het ogenblik
360 jen voor de dollar'en
sommige Amerikanen
menen, dat een koers van
600 op 1 logischer zou
zijn. In ieder geval lijkt
een verhouding van 400
of 500 tegen 1 verant
woord. Op de vrije geld
markt in Hongkong
varieert de dagkoers van
380 tot 450 jen per
dollar.
In Japanse kringen is
men .gekanj tegen een
wijziging van de officiële
koers. Japan streeft er
naar. de geldvoorraad te
verminderen, de prijzen
te verlagen, en de export
te bevorderen. In werke
lijkheid echter volgt de
regering een inflationis-
tische politiek, zo menen
Amerikaanse autoritei
ten. Dit wordt geïllus
treerd door het goedkeu
ren van twee aanvullen
de begrotingen, waar
door de staatsuitgaven
nog stijgen, terwijl de re
gering geen krachtige
maatregelen neemt om
de prijzen van de belang
rijkste artikelen laag te
houden. Daarom menen
deze Amerikanen daA de
V.S. binnen korte tijd
maatregelen zullen moe
ten nemen om tot een
realistische koers van de
jen te komen.
(Handelsblad
U.P.-dienst).