Reünie van de grijzende jeugd
CINEMASCOPE BINNENKORT IN
NEDERLANDSE BIOSCOPEN
Concert met werken van de groep der „Six"
ANANAS
ATELIER 17 EXPOSEERT
BIJ MARTINET
GEVECHT MET KROKODIT
Ve1
Vrachtauto vloog na botsing in brand
Keukenhof schrijft prijsvraag
uit voor beeldhouwkunst
Prof. dr J. Severijn gehuldigd
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DONDERDAG 3 DECEMBER 1953
7
(Van een correspondent)
P a r ij s, 2 December
Een van de belangrijkste gebeurtenis
sen van de maand November op
muziekgebied is een avond in het
Théatre des Champs-Elysées geweest,
waar de vrienden die ongeveer dertig
jaar geleden de groep ,,des Six" sticht
ten, weer eens enkele uren bijeen wa
ren. De Parijse artistieke bent was in
groten getale opgekomen om de zes com
ponisten toe te juichen, waarvan er op
zijn minst genomen drie representatief
zijn gebleven voor de hedendaagse Fran
se muziek.
Wellicht zal men zich de geschiedenis
der Six herinneren; zij kregen hun naam
van de muziekrecensent, Henri Collet,
die ze in 1920 aldus doopte in zijn kroniek
m het blad öomoedia. Boven het artikel
stond „De vijf Russen en de zes Fran
sen" en Collet stelde als opvolgers
de vijf grote Russen uit de vorige eeuw
zes Franse componisten voor: Honeggers
Danus Milhaud, Auric, PoulencDurey
en Germame Tailleferre, die welisioaar
door vriendschap verbonden waren, m
op muziekgebied niet veel gemeen had
den. Het was vrijwel een toeval dat zij
tezamen op een programma verenigd
waren. Maar de naam „des Six" sloeg in
als een slogan; zij aanvaardden dit
etiket en besloten hun gemeenschappe
lijke concerten voort te zetten, en wel
m de Rue Huyghensin het atelier van
een oubistische schilder.
In zijn Notes sur la Musi que" on
derstreepte Milhaud, dat de aldus ge
legde band niet van willekeur was ont
bloot. „Wij waren ongelijk van tempera
ment, onze gehele aard liep uiteen.
Auric en Poulence waren de ideeën van.
Cocteau toegedaan, Honegger was ver
want met de Duitse romantiek en ik
met de lyriek van de Franse Middel
landse Zee." In weerwil van die ver
schillen viel de groep niet uiteen, de
Zes bleven aaneengesloten, in de eerste
plaats door genegenheid en misschien
ook wel door een vleugje ,,Cocteau'se
ideologie" (in Le Coq et l'Arlequin).
Wat ze gemeen hadden was misschien
niet meer dan een aantal bedoelingen:
reactie tegen het wazige van Debussy
of wat in die dagen als zodanig werd
beschouwd terugkeer naar melodie,
contrapunt, een muziek die moest her
winnen wat zij in de kunst als bij uit
stek Frans beschouwden, nl. evenwicht,
soberheid, klaarheid. Door succes aan
eengesmeed volgde ieder der Zes niette
min z(jn eigen weg. Het vruchtbare
talent van Honegger en Milhaud schoof
dezen al aanstonds naar de eerste plaats.
Honegger, die het verst van de groep en
haar aesthetica stond, komt steeds meer
in verzet tegen Debussy, hoewel hij de
trouvailles van de impressionistische
school gebruikt. Hij assimileert die zo
als hg de vondsten van Strawinsky of
Schönberg in een eigen ernstige en
zelfs strenge taal vertolkt. Milhaud, van
top tot teen Fransman uit het Zuiden,
aanvaardt de polyionaliteit, zijn muziék
wemelt van ideeën, hij geeft kleur, sen
sualiteit en een soort van gulhartige hu
mor. Zijn Zuidamerikaanse trilogie
Christophe Colomb, Maximilien, Bolivar
heeft een plaats veroverd-in de opera
zalen en zijn laatste symphonieën komen
op alle programma's voor. Louis Durey
en Germaine Tailleferre waren minder
vruchtbare en minder krachtige figuren;
zij zijn de „brillants seconds" uit de
groep. Toch is hun werk niet zonder
verdienste, hoewel het wat kort van
adem is, eerder aangenaam dan indruk
wekkend.
IJ het concert in het Thé&tre des
Champs Elysées ging de strijd om
de e'erste plaats vooral tussen de
twee die aanvankelijk zo dicht bij elkan
der stonden, Auric en Poulenc. Om
streeks 1925 scheen Auric met zijn fijn
gevoelig melodisch temperament, zijn
puntige en soms zelfs wat wrange geest
Poulenc te zullen overtreffen, wiens pril
le, vlotte muziek sommigen alleen ge
roepen scheen om een licht amusement,
zo vergankelijk als een eendagsvlieg,
te blijven. Maar Auric, heeft zich 15
jaar lang toegelegd op filmmuziek. Twee
balletten, ,,Le Peintre et son Modèle"
in 1948, „Phèdre" in 1950, hebben een
ogenblik de misleidende indruk kunnen
geven dat hij sommige kanten van zijn
vroeger talent had teruggevonden. Maar
helaas heeft de op h'et laatste concert
uitgevoerde aan dit ballet „Phèdre" ont
leende Suite, gescheiden als zij was van
het visuele element van de dans, het
publiek en de critiek teleurgesteld. Auric
schijnt nu wel definitief gedoemd te zijn,
een brillante componist van filmmuziek
te blijven.
De op hetzelfde concert uitgevoerde
cantate van Poulenc, „Sécheresse" is
stellig niet een van zijn beste werken,
maar het talent van de componist van
Concert Champêtre, van melodieën als
de Banalités, de Chansons Villageoises,
Tel jour, telle nuit, enz. is nog steeds
groeiende. By de bevalligheid, de onop
zettelijke sensualiteit, bij de zo volko
men Franse geest van zijn oeuvre ko
men steeds meer ernstige werken als de
Motets, als het bewonderenswaardige
Stabat Mater (dat in Amerika de prijs
van de muziekcritiek heeft verworven in
concurrentie met een werk van Strawins
ky), werken voor piano van een onfeil
bare techniek, definitieve werken als de
Sonate voor twee piano's die Gold
Fitzdale eerstdaags in de Salie Gaveau
zullen spelen. Zonder nog te spreken van
een voor de Scala bestelde nieuwe opera,
waarnaar, nog vóór de voleindiging,
reeds van verschillende zijden gedongen
wordt.
De avond in de „Champs Elysées"
eindigde met een vlaag van geestdrift
als hier maar Zelden wordt gezien het
was een triomf zoals het vaak vergeet
achtige Parijse publiek alleen over heeft
voor ontwijfelbaar talent.
Prijzen voor compositie
verleend
De minister van Onderwijs, K. en W.
heeft in de compositiewedstrijd voor een
werk voor één instrument zonder bege
leiding, of voor één zangstem zonder be
geleiding de volgende pryzen verleend;
eerste prijs aan H. B. van der Meer te
Amsterdam, voor zijn Suite voor Piano;
tweede prijs aan Th. H. Smit Sibinga te
Amstelveen, voor zijn Toccata pour le
Clavecin; derde prijs aan Th. van Essen
te Zaandam, voor zijn Sonatine voc"
Piano 1953.
Adspirant film-figurante
weer thuis
Het 17-jarige Maastrichtse meisje, dat
onlangs verklaarde, dat zij drie maanden
op proef bij de M.G.M.-filmstudio in
Londen werkzaam zou zijn en daarna als
figurante waarschijnlijk naar Amerika
zou vertrekken, is weer thuis uit Lon
den. Het was vacantie, geen filmcon
tract...
Te Luxemburg is thans officieel mede
gedeeld, dat prinses Josephine Charlotte
een blijde gebeurtenis verwacht.
Eerst demonstraties in Flora, daarna hoofdfilm The Robe
(Van onze film-redactrice)
HET CinemaScope-systeem, dat geen
driedimensionale doch ruimtelijke
filmbeelden te zien geeft, een waar
voor de toeschouwer geen polaroid© bril
nodig heeft, omdat een diepte-illusie,
respectievelijk een panorama-effect,
wordt geschapen door een groot, gebo
gen projectiescherm, zal vermoedelijk
nog vóór het einde van dit jaar worden
gedemonstreerd in Amsterdams Flora-
Theater door Twentieth Century Fox, de
maatschappij, die de rechten van het
procédé in handen heeft. Spoedig na
deze demonstraties zal de eerste Techni
color-speeifilni in CinemaScope in het
openbaar worden vertoond, The Robe,
naar de roman van Lloyd C. Douglas,
waarover onze Londense correspondent
verleden week heeft geschreven naar
aanleiding van de première in Enge
land. In het New Yorkse Roxy-Theater
zorgt deze rolprent op het ogenblik voor
de grootste recette die de geschiedenis
van het bioscoopvermaak vermeldt, en
men zou hieruit kunnen afleiden, dat
CinemaScope de geduchte concurrentie
van de Amerikaanse televisie alsmede
de filmmoeheid van het bioscooppubliek
in de V.S. twee factoren, die de over
haaste probeersels met 3-D en de ont
wikkeling van Cinerama en Cinema-
Scope hebben veroorzaakt met suc
ces bestrijdt. Althans zolang het nieuw
tje er nog niet af is. In elk geval heeft
CinemaScope het voorlopig gewonnen
van alle andere systemen, ongeveer drie
duizend in totaal, waarvoor patenten
zijn aangevraagd, nu de conjunctuur
voor reliëf- en panorama-films zo gun
stig is. Zeven grote Hollywoodse maat
schapgen hebben aangekondigd, dat zy
films in CinemaScope zullen vervaar
digen, Fox alleen heeft er reeds tien
gereed of in productie, vijftien in voor
bereiding, en de exploitanten die, zich de
kosten van de nieuwe installatie zullen
getroosten, zullen op een regelmatige
aanvoer van CiriemaScope-films kunnen
rekenen.
Hun bioscopen moeten worden voor
zien van een nieuw projectiescherm, dat
goed reflecteert, licht gebogen is
twee en een half maal zo breed is
hoog (ongeveer volgens de visuele
maten van het menselijk oog-)nieuwe
lenzen om bij de projectie het door de
CinemaScope-camera sterk geconden
seerde, veel-omva.ttende beeld te rectifi
ceren; en vier luidsprekers, om de gelui
den, op vier geluidsbanden vastgelegd,
(Ingez. med.-advertentie)
Een maaltijd met tropische bekoring!
Geurig, verfrissend. Niet te zuur en niet
te zoet. Die zonnige, goudgele schijven
Del Monte Ananas zijn een streling
voor oog, neus en mond tegelijk. Mals
en sappig, verfijnd van smaak, net als
de verse vrucht.
Is de heerlijkste
die- U ooit proefde!
Maar.vraag vooral om Del Monte
Stanley W. Hayter, pionier der moderne grafiek
IN 1927 stichtte de Engelse graficus
Stanley W. Hayter zijn „Atelier 17"
in Parijs, op nummer 17, Rue Cam
pagne Premier. En met dit atelier, dat
bleef bestaan tot de oorlog hem in 1940
zijn arbeidsterrein naar de Verenigde
Staten deed verleggen, werd Hayter tot
een figuur, die uit de geschiedenis van
de moderne grafiek niet meer valt weg
te denken: experimentator en pionier,
onder wiens leiding gehele generaties
van moderne kunstenaars de grafiek als
een rijk en volwaardig uitdrukkingsmid
del voor hun twintigste-eeuwse artistieke
intenties hebben ontdekt en toegepast.
Een hele reeks namen valt hier te noe
men: Picasso, Miró, Kandinsky, Masson,
Ernst, Calder, Tanguy, Jacques Villon,
Pierre Courtin, Brignóni, Alechinsky; de
Amerikaanse tyd bracht weer grote in
vloed onder de jongeren van dat wereld-
deel, zodat de hedendaagse Amerikaanse
grafiek, dezer dagen in het Haagse
museum geëxposeerd, voor een belang
rijk deel uit zijn school afkomstig is.
In Amsterdam kan men tot 23 December
bij Martinet op de Oude Zijds Voorburg
wal 100 onder de titel „Autour de
Atelier 17" kennismaken met het gra
fisch werk van veertien kunstenaars,
die allen op zijn atelier hebben gewerkt:
naast Hayter zelf onder meer Max
Ernst, Joan Miró, Roger Vieillard,
Pierre Alechinsky, Serge Brignóni en
Enrique Zanartu.
Een bepaalde invloed op de artistieke
stijl en opvatting van de kunstenaar
heeft Hayter met zijn atelier niet beoogd.
Experimenteel en inventief beoefenen
van alle grafische technieken, die hij
ontdekte maar voor een groot deel ook
herontdekte op grond van zijn waarlijk
wetenschappelijke kennis van de gehele
geschiedenis der grafiek, was zyn be
langrijke bijdrage tot de vernieuwing
van de grafische kunsten in onze eeuw.
Wel werd hij daarbij door één groot
artistiek credo geleidde overtuiging,
dat de grafiek niet een eerder gevormde
inhoud moet afbeelden en nabootsen,
ar dat zij haar eigen expressieve
waarden bezit, die immanent zijn aan
het materiaal en al doende tijdens het
creatief proces uit een soort dialoog
tussen de graficus en zyn materiaal
ontstaan: het materiaal schept mee.
Hayter heeft met zijn ateliergenoten
de grenzen van de grafiek als uitdruk
kingsmiddel zeer verruimd, maar de
steendruk terzijde gelaten. Wat hij
bracht was het werken, apart maar
vooral ook combinatief, met de burijn
en de droge naald, in aquatint en mezzo
tint en in alle vormen, waarin het
lineaire van het graveren te verenigen
is met de kleurtoon, vooral door het
gebruik van textiel en andere materialen
in „vernis mou", teneinde door het meer
of minder transparante van de kleur
(ook door reliëfwerkingen) tot geraffi
neerd ruimtelijke effecten te komen. De
voorbeelden bij Martinet variëren van
een abstract expressionisme tot een
irrationalistisch surrealisme. Men vindt
er prachtige voorbeelden van Hayters
techniek en expressief vermogen; onder
meer het grote „Tropic of Cancer";
bijzonder mooi zijn ook de drie aqua-
tinten van Max Ernst, zeer recent werk.
Drie vroegere werken van Jacques Vil
lon (uit 1913 o.a.) zijn op historische
gronden interessant, maar- vallen in feite
buiten dit geheel. De zeer belangrijke
expositie omvat tevens werk van
Herold, Nina Negri, Hellen Phillips,
Raoul Ubac, Kolos Vari en Courtin.
Hs. R.
stereofonisch te reproduceren. De stereo-
fonische illusies moeten de visuele illu
sies aanvullen en verstex-ken. Door Fox
zullen in de toekomst alleen nog films
volgens het CinemaScope-systeem wor
den geproduceerd; wel zal deze maat
schappij gedurende de overgangsperiode
ook gewone films van onafhankelijke
producenten distribueren.
Een aantal Nedei-landse bioscopen
heeft reeds CinemaScope-installaties
besteld bij de vijf Nederlandse firma's,
die deze kunnen leveren. Tiet Asta-
Theater in Den Haag en Luxor in Rot
terdam zullen na Flora voor Cinema-
Scope worden ingericht. Na The Robe
zal men er de CinemaScope-comedie
How to Marry a Millionaire vertonen.
KUNSTENAARS EN DE
HUURVERHOGING
Het bestuur der Nederlandse Fede
ratie van Beroepsverenigingen van Kun
stenaars heeft zich tot de minister van
O., K. ©n W. g-eiwenid inzake de gevolgen
van de huurverhoging" voor de kunste-
naars. Het bestuur betoogt in zijn brief,
dat de maatschappelijke positie van de
kunstenaars meebrengt, dat voor hen
de betrekkelijk eenvoudige maatregelen
t.a.v. de loontrekkers niet kunnen wór
den genomen en men voor de kunste-
naax-s de toekomst niet kan overlaten
aan de ontwikkeling van hun inkomsten,
zoals dit t.a.v. andere niet-loontrekkers
wellicht mogelijk is. Ten behoeve van de
kunstenaars, die als werknemers in
dienst staan van instellingen die van
wege het Rijk worden gesubsidieerd
vraagt het bestuur der Federatie -een
evenredige subsidieverhoging voor ge
noemde instellingen. Voor de zelfstan
digen onder de kunstenaars zal de huur-
verhoging zeer ernstige gevolgen heb
ben. Dit geldt vooral voor de beeldende
kunstenaars. Het adres der Fedei'atie
pleit te hunnen behoeve voor maatrege
len die leiden tot een huurbijslag voor
beeldende kunstenaars, in de zin van het
advies van de Sociaal Economische Raad
over de gevolgen van de huurverhoging.
Voorts wordt aangedrongen op aanmer
kelijke verhoging van de uitkeringsbe
dragen der sociale bijstandsregeling.
Tenslotte wijst het bestuur erop dat
voor letterkundigen compenserende
maatregelen mogelijk zijn door verlening
van faciliteiten bij de betaling van in
komstenbelasting; het federatiebestuur
roept de bemiddeling van de minister
van O., K. en W. bij de minister van
Financiën in, om deze faciliteiten, die
bijvoorbeeld in Engeland bestaan, met
terdaad te verlenen.
G. BUURKE TE LAREN
GEHULDIGD
Een comité, waarin behalve verschei
dene autoriteiten ook vele kunstschil
ders zitting hebben, heeft vanmiddag
in hotel Hamdorff te Laren de heer
G. Buurke gehuldigd ter gelegenheid
van het feit, dat hij juist een kwart
eeuw geleden de exploitatie van dit
hotel in handen heeft genomen nadat
de oude Jan Hamdorff zich uit de
zaken had teruggetrokken. De heer
Buurke nam ook de traditie van zijn
voorganger over de kunstenaarswereld
de helpende hand toe te steken. Ver
scheidene schilders zyn doof hem „op
het paard" geholpen. Hy schiep in zijn
hotel bovendien mogelijkheden om te
kunnen exposeren en heeft de kunstzaal
enige malen gemoderniseerd,
De heer Buurke heeft destijds de
N.V. Hotelmaatschappij Gooiland opge
richt, dn de directie waarin nu ook zijn
twee zoons zitting hebben. Deze N.V.
exploiteert thans drie hotels, namelijk
Hamdorff in Laren, het Gooiland-com
plex met hotel en schouwburg te Hil
versum rn kasteel de Hooge Vuursche
te Baarn.
De Finse maatschappij Suomi Film
heeft een film gemaakt ter ere van Fin-
lands nationale componist, Sibelius, die
a.s. Dinsdag zijn 88ste verjaardag zal
vieren. De film voert de toeschouwer
door het Finse landschap van meren en
bossen, waarbij de muzikale omlijsting
bestaat uit composities van Sibelius, die
zelf de keuze van muziek heeft bepaald.
DEZE ZWEMMER kwam tijdens een
duik een gevaarlijke krokodil tegen. Hef.
dier bleek allerminst te zijn gestéld op
dit bezoek en' trachtte de. man aan te
vallendoch de duiker Ross Allen
greep het dier bij een poot vast en hield
m.et de andere hand de muil dicht.
Waarvan deze foto getuigenis aflegt.
Later slaagde de- man er in het dier
onschadelijk te maken.
CHAUFFEUR KWAM OM
HET LEVEN
(Van onze correspondent)
Delft, 3 December
van het vliegveld Ypenburg reed
vanmorgen even voor half acht een
vrachtauto, beladen met zakken meel en
komende uit de richting van Rotterdam
tegen een vrachtauto op, die van links
van de weg naar het vliegveld wilde
oversteken. Ten gevolge van de botsing,
waarbij beide auto's tegen het hek van
het vliegveld tot stilstand kwamen,
scheurde de benzinetank van de vracht
wagen en de zeer brandbare vloeistof
stond spoedig in lichter laaie. De 57-
jarige chauffeur, die in de cabine reeds
in brand raakte, trachtte uit de auto te
komen, maar stapte daarbij in een plas
benzine, waaruit onmiddellijk grote
steekvlammen omhoog schoten. De man
zakte ineen. Toen men hem uit de plas
FESTIVAL VAN MILITAIRE
MUZIEK TE DELFT
(Van onze correspondent)
Delft, 3 December
Volgend jaar vermoedelijk in de twee
de week van Augustus, zal In Delft een
groot muziekfestival van militaire orkes
ten worden gehouden, dat onder auspi
ciën zal staan van de stichting Delfesta.
Men rekent op de medewerking van de
Koninklijke Militaire Kapel, de kapel
van de Kon. Luchtmacht en de kapel
van de Kon. Marine, het stafmuziek-
eorps uit Assen en een militair ox'kest
uit België, in totaal zes tot acht korp
sen. Minister Staf heeft reeds zijn toe-
stefnming voor deelneming van de Ne-
derladnse orkesten gegeven. De concer
ten zullen worden gegeven van Zater
dag tot en met Zaterdag, behoudens
uiteraard op Zondag. De orkestleden zul
len in ceremonieel tenue zijn gekleed. In
de lengterichting van de Markt, de
plaats waar de concex-ten zullen worden
gegeven, komen grote tribunes te staan,
Concertgebouworkest terug
uit Zwitserland
Hedenavond 22.48 uur keert het
Concertgebouworkest van zijn succes
volle touraée naar Zwitserland terug,
Het laatste concert werd Woensdag
avond in Ziirich gegeven, waar de uit
voering van Bruckner's Zevende sym-
phonle een stormachtig applaus ont
ketende.
Eduard van Belnum ontving ook dit
maal een bloemenhulde, de sopraan
Maria Stader en de trompettist hadden
na de contate „Jauchzet Gott in allen
Landen" van Bach een ovatie in ont
vangst te nemen.
Het succes van deze tournée was zo
groot, dat reeds nu onderhandelingen
gaande zrjn over een tournée in het sei
zoen 1954/1955.
op,
(Van onze medewei'ker voor
beeldende kunsten)
een persconferentie in het I.C.C.
ontvouwde gistermiddag de heer
Van Waveren namens het bestuur
van „Keukenhof" de nieuwste plannen
in zake beeldhouwkunst tussen de bollen,
waarbij hij werd geassisteerd door de
beeldhouwer Wezelaar namens de Ne
derlandse Kring van Beeldhouwers en
de heer H. L, Swart van de stichting
„Kunst en Gezin". Met medewerking
van „Kunst en Gezin" die in de
twee jaar van haar bestaan reeds veer
tig tentoonstellingen heeft tot stand ge
bracht heeft men reeds enige jaren
op bescheiden schaal beelden van heden
daagse Nederlandse kunstenaars tussen
de bolbloemen van de grote jaarlijkse
tentoonstelling „Keukenhof" opgesteld.
De betekenis en het succes van deze
poging, de honderdduizenden bezoekers
op deze niet nadi-ukkelijke wijze met
de hedendaagse kunstuitingen in contact
te brengen, heeft het bestuur van „Keu
kenhof" doen- besluiten, dit werk nog
systematischer voort te zetten, door het
langzaam opbouwen van een vaste en
blijvende kern. Dank zij de steun van
het ministei-ie van Kunsten en Weten
schappen heeft men daaraan voor het
jaar 1954 de vorm kunnen geven van
een prijsvraag, te organiseren door de
stichting „Kunst en Gezin", terwijl de
bekroonde wei-ken tezamen met een keu
ze uit het overige ingezonden werk op
„Keukenhof" geëxposeerd zullen wor
den. Alle in Nederland gevestigde beeld
houwers kunnen aan deze prijsvraag
deelnemen. De voornaamste eis is, dat
het werk, als tuinbeeld e.d., voor plaat
sing in de openlucht geschikt is, ter
wijl oorlogs- en grafmonumenten zijn
uitgesloten.
Er zijn prijzen uitgeloofd voor een ge
zamenlijk bedrag van 4000, terwijl
voor het bekroonde werk een aankoop
som van 6000 beschikbaar is. Uit de
woorden van de heer Van Waveren
bleek voorts, dat men er toe is over
gegaan, de aanleg van „Keukenhof" ar
chitectonisch op de beelden te ontwer
pen, dat men ook in het buitenland
aan dit streven een ruime publicatie
geeft, terwijl na de strubbelingen der
eerste jaren het probleem van het naakt-
beeld geen rol meer speelt. Het ziet er
dus naar uit, dat de beelden op Keuken
hof, een van de helaas te schaarse initia
tieven op dit gebied na de oorlog, tot
een blijvende en belangrijke manifesta
tie van onze levende beeldhouwkunst
gaat uitgroeien, en dan met name ter
stimulering van het openluchtbeeld in
pai-ken, tuinen en plantsoenen.
benzine had getrokken, bleek hij reeds
te zijn overleden.
De chauffeur van de meelwagen en
een 14-jarige knaap, die naast hem zat,
kwamen er goed af. Wel werd de cabine
in elkaar gedrukt, maar beiden bleven
ongedeerd.
Omzet totalisator bijna
anderhalf millioen
hoger
In de te Zwolle gehouden najaarsver
gadering van het Verbond van Vereni
gingen van Langebaandraveryen en Ren
nen in Nedex-land, waarop nagenoeg alle
21 Nederlandse banen waren vertegen-
woox-digd, is medegedeeld dat de animo
voor de totalisator nog steeds stijgende
is, In de periode van 1 Januari 1953 tot
30 November 1953 bedroeg de omzet
7.297.878.50 tegen een totaal bedrag
van ƒ5.828.132.50 over dezelfde periode
in 1952.
(Ingez. med.-advertentie)
TEGEN HAARUITVAL EN ROOS
TÉGEN HA^iMgljLLEN ROOS
HAARUIT V E N
TTVAL
W'A fREGÈN
ROCII^HHv iaA^ÜTTVAL
TEGEN A1 EN,ROOS
TEGÉN HAARUITVAL E N R O OS
DRALLESCHIEDAM
Ridder in de orde van
de Ned. Leeuw
Aan prof. dr J. Severijn, ex-hoog
leraar in de godsdienst-wijsbegeerte enz.
aan de universiteit te Utrecht, is een
hulde gebracht. Zoals wij al hebben ge
meld, heeft hij dezer dagen een leer
opdracht voor zijn vakken ontvangen en
zet hij dus zijn colleges, voort.
De president-curator, mr dr G. A. W.
ter Pelkwijk, stelde de betekenis van de
figuur van prof. Severijn en zijn weten
schappelijke arbeid in het licht; cura
toren achten het een voorrecht, dat hij
door zyn leeropdracht en door zyn bij
zonder hoogleraarschap vanwege de
Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk aan
de universiteit behouden blijft. Spr,
deelde daarop mede, dat het H.M. de
Koningin heeft behaagd, prof. Severijn
tot ridder in de orde van de Ned. Leeuw-
te benoemen
Prof. ds- H, C. Rümke, de rector'
magnificus, dankte vervolgens zijn col
lega Severijn voor alles wat deze voor
de universiteit heeft gedaan; hij hul
digde deze als een persoonlijkheid met
zin voor humor en een klaar inzicht.
Prof. dr A. H. Edelkoort voerde het
woord namens de theologische faculteit,
en zeide o.a. dat hem ook voor zijn
werk in de oorlogsjaren hulde en dank
toekomt, voor zijn liefde voor het vader
land en trouw aan het beginsel.
Voor de theologische studenten sprak
de heer M. M. van Rhïjn; hij dankte de
hoogleraar voor de blijvende invloed,
die zijn lessen voor zijn studenten hebben
gehad. Dr H. Bout, Ned. Herv. predi
kant te Utrecht, hield een toespraak
namens het huldigingscomité en schets
te de persoon en de arbeid van prof.
Severijn, die zich in trouw aan de be
lijdenis altyd weer heeft gegeven; spr.
dankte inzonderheid namens die oud-
leerlingen, die bij prof. Severijn zijn
gepromoveerd, en schonk hem ziin door
de Larense schilder Jacques Erics ge
schilderde portret, benevens een album
met handtekeningen.
Hierna betuigde prof. Severijn In een
sprankelende rede zijn dank voor de
gesproken woorden en de geschenken;
hij richtte zich in het bijzonder tot de
vertegenwoordiger van de minister van
Onderwijs en tot de burgemeester van
Utrecht, jhr De Ranitz, voor hun aan
wezigheid. Hij zeide voorts, zeer verrast
te zijn zowel door de hem geschonken
koninklijke onderscheiding als door het
geschilderd portret, en voegde daaraan
o.m. toe, van plan te zijn om als hij
tijd krijgt als emeritus bij enig-e zijner
collegae college te lopen, daar hij gaarne
iets zou willen weten van de kern-
physica, de krlstalchemie en de biologie;
'zo gaat het als men encyclopaedic do
ceert.
Huldiging, aldus spr. daarna, Is ten
slotte ook ijdelheid; het laten opnemen
van zijn schilderij straks in de senaats
zaal is een stukje ijdelheid; maar spr.
zag het toch ook als waardering van
allen, die belangstellen in de arbeid der
universiteit. Hij dankte dr Bout voor
zijn omvangrijke arbeid, en in hem
allen, die 'tot deze huldiging hebben
bijgedragen. Dank bracht spreker ten
slotte bovenal jegens God die dit alles
wilde geven. De achtergrond van spr.'s
werk is het geloof in de levende God
en in het licht van Zijn voorzienigheid:
ihiet is Gods genade", die over allen
Waakt.
Het gezelschap begaf aich daarop
naar de senaatszaal, waar een druk be
zochte receptie volgde. Honderden heb
ben hier prof. en mevr. Severijn de hand
gedrukt, o.a. de curator mr dr J. Donner,
president van de Hoge Raad, de heer
NOGMAALS GOEZENKO
De subcommissie voor de binnen
landse veiligheid van de Amerikaanse
Senaat heeft de voorwaarden van de
Canadese regering voor een horen van
Goezenko, voormalig codeerklerk van
de Russische ambassade te Ottawa
aanvaard. De subcommissie verzocht
minister Foster Dulles regelingen te
treffen voor het horen van Goezenko
op een besloten bijeenkomst. Goezenko
zelf heeft echter verklaard niet bereid
te zyn zich te laten verhoren.
spiJDENS het hoge water, vanmiddag
om. twaalf uur, is het ten dele ge
lukt, het Finse stoomschip „Bore VI",
dat in de rampnacht op het strand van
Schouwen (nabij de trap van Westen-
schouwen) werd geworpen, los te krij
gen. Direct na de ramp heeft het ge
strooide schip belangrijke diensten be
wezen. De radio-installatie van het schip
vormde n.l. de enige mogelijkheid om
van dit deel van het zwaar getroffen
eiland berichten door te geven, Geruime
tijd heeft de radio van de „Bore VI"
dienst gedaan als centraal punt voor de
verbindingen met de buitenwereld. Eind
October werd deze luchtfoto van het
schip gemaakt, toen men bezig was een-
slede onder de kiel aan te brengen in
(Luchtfoto A.N.P.-Foto)
de hoop het vaartuig gemakkelijker
naar zee te kunnen slepen. Deze slede
is inderdaad van groot nut gebleken en
deaanvankelijk verliep de operatie bui
tengewoon vlot. Het was een prachtig
gezichtte zien hoe het schip op eigen
kracht zeewaarts trok. Het tij bleek
echter niet hoog genoeg te zijn, want na
een afstand van ongeveer honderd meter
te hébben afgelegd, bleef de „Bore VI"
opnieuw steken. Zij maakt thans een
zeer goede kans om met het springtij
van d.s, Zondag geheel vlot te geraken.
De situatie, waarin het schip thans ver
keert, wettigt de verwachting, dat het
succes voor de hand ligt.
J. Platteel, referendaris aan het departe
ment van Onderwijs, namens de mi
nister, ds H, J. F. Wesseldijk, praeses
der Gen. Synode van de Herv. Kerk en
andere leden van het moderamen dezer
Synode, generaal L. F. Duymaer van
Twist, oud-lid van het hoofdbestuur vani
de Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk,
leden van het hoofdbestuur van deze
bond, en prof. J. J. van der Schuit,
hoogleraar aan de Theol. Hogeschool
der Chr. Geref. Kerken.
Leidse Studentenvereniging
„Catena"
Ontvangt steun van de
Unitates en Bonden
Op een te Utrecht gehouden bijeen
komst heeft de praeses van de gecom
bineerde senatenvei-gadering van de Fe
deratie van stud.enten-unita.tes- en bon
den de heer W. G. Fischer het standpunt
van déze Federatie in de kwestie over
„Catena", de nieuwe Leidse studenten
vereniging uiteengezet. Naar men weet
is „Catena enige tijd geleden opgericht;
de genoemde Federatie ziet in de oplich
ting van de nieuwe vereniging geen
doorbreking van de Leidse civitas, maar
wel een streven naar een rijker studen
tenleven, dat door erkenning van Catena
en haar vertegenwoordiging in het con
silium verdient te worden gesteund.
In een persconferentie heeft, behalve
de heer Fischer, ook prof. dr A. C. de
Vooys deze mening van de Federatie uit
eengezet; o,m. betogend, dat het schep
pen van één organisatie voor het gezel
ligheidsleven niet mogelijk is; aan de
grote universiteiten moet wel een split
sing tot stand worden gebracht. Wan
neer er slechts één vereniging bestaat,
neemt het nihilisme nog groter omvang
aan, en wij moeten ons dus op het stand
punt van de bevordering en differen
tiatie van het gëzelligheidsleven stellen.
Te Leiden waren van de drieduizend
studenten duizend lid van het Corps en
de rest was nihilist. Maar onder de ni
hilisten waren er die de noodzaak van
een tweede geze-lligheidsvereniging ge
voelden, en daarom is „Catena" opge
richt.
De praeses van „Catena" zeide daarop,
dat zijn vereniging geen groep buiten
de Leidse Civitas wil vormen, en voorts
werd nog medegedeeld, dat „Catena" nog
niet als lid van de Unitates en Bonden
is aangenomen, daar men geen druk wil
uitoefenen op de verdei'e ontwikkeling te
Leiden; de Federatie Unitates en Bon
den staat wel achter het streven van
„Catena" en volgt met grote belangstel
ling de toekomst van haar „candidaat-
lid". De nieuwe vereniging telt thans
honderd leden. De Leidse Civitas, zo
werd betoogd, moet het als natuurlijke
loop van zaken beschouwen, dat „Cate
na" erkenning vei'krijgt.
UTRECHTSE UNITAS
De senaat van Unitas Studiosorum Rheno-
Traiectina is thans samengesteld uit de
heren: O. A. van Dobbenburgh, rector; A. J.
Pastunink, ab-actis; M. Hulst, fiscus: A. P.
Hartman, pro-rector: mei. C. Hermann, vice
ab-actïs, en de. heren J. J. P. Groenweg, as
sessor I, en W. van Goor, assessor II.
academische examens
Amsterdam. Bev. tot doctor in de
radioactiviteit", de heer R. van Lieshout
en op id. „De functie van thiamine
pyrophosphaat bij de oxydatieve decarboxy-
lering van hyrodruivenzuur in dierlijk
weefsel", de heer H. Onrust. Doet. natuur
kunde de heer A. S. Reiner.
msterdam. Bev. tot arts de dames
3. van OenenHenniger en L. F. S. M.
Marsman en de heren J. Th. Groen, G.
Loselcoot, J, J. van Oenen, H. W. ten Cate,
S. van Steemvïjk, G. J. Tuinman en C. Baas.
Semi-artsex. 'mej. G. A. Cohen en de
heren J. H. Schneider, E. W. Kranenburg,
H. J. M. v. d. Yen, A. J. W. Leenders en
H. W. Kramer.
Leide
wis- en natuur-
van der Molen.
A. Geubels.
FRANCIS PICALEIA
OVERLEDEN
Francis Picabia, die als dadaïst in
het begin van onze eeuw naam heeft
gemaakt, is eergisteravond in zyn wo
ning te Parijs overleden. Hij is 75 jaar
geworden. Vrijdag a.s. wordt hij op
ivlontmartre begraven.
Picabia is gestorven in het huis nabij
de Place Vendóme, waarin hij op 22 Ja
nuari 1879 werd geboren als zoon van
de toenmalige Cubaanse ambassadeur,
die met een Frangaise was gehuwd. Zijn
volledige naam was Francis Martinez
de Picabia de la Torré. Zijn adellijke
Spaanse vooroudei's Vérhuisden indertijd
van Sevilla naar Cuba.
Picabia is als impressionnist begon
nen, in 1910 begon hij als cubist te
werken en in 1917 komt hy te New
Vork in aanraking met Man Ray, de ver
vaardiger van abstracte films. Sindsdien
is Picabia. als dadaïst bekend 'gewor
den. Toen hy in Europa was weerge
keerd heeft hij in Barcelona. Zürich en
Parns gewerkt, waar hij met figuren
als Tristan Tzara, André Breton, Hans
Arp en de dichter Guillaume Apollinaire
samenwerkte. In 1924 heeft Picabia voor
het toen te Parijs optredende Zweedse
ballet décors ontworpen voor het ballet
Relache. Zyin bekendste werk is uit
1913: Catch as catch can. In 1952 heeft
hy na sinds twee jaar tengevolge
van ziekte niet meer te hebben ge
schilderd voor het laatst te Parijs
een tentoonstelling gehouden.
Zaterdag 5 December zullen twee ca
rillonconcerten worden gegeven: een op
de Westerkerktoren door de heer p. van
der Hoeven van 's middags twee tot drie
uur en een op de Oudekerkstoren door de
.e,'. P;. Roelofs, van drie tot vier uur des