Witte steenkool
OOSTENRIJKSE PROBLEMEN (II)
bevordert de economische integratie
Yerkiezingsprogram der
Belgische liberalen
Eenmaal per jaar
ziet U in de spiegel
de beeltenis van St. Nicolaas!
De Papieren
Spiegel
ALGEMEEN HANDELSBLAD
OPBOUWENDE CRITIEK BIJ DEFENSIE
NUTTIG EN NODIG
Me). Tendeloo heeft belastingacademie
poort geforceerd
Schumanpool grijpt kartels
nog niet aan
160 Jaar Rynbende jubelt de klok!
Vele leden betwijfelen of meer dan
drie divisies mogelijk zijn
Nogmaals de humanistisch geestelijke verzorging
4
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DONDERDAG 3 DECEMBER 1933
Enorme hydra-electrische centralen sullen
25 billioen K.W.U. naar West-Europa
exporteren
(Van een onzer redacteuren)
Wenen, November
T^EN probleem, dat door Oostenrijk met veel energie wordt aangepakt is
dat der electriciteitsvoorziening. „Witte Steenkool" is liet belangrijkste
economische project na de Tweede Wereldoorlog geworden. Vóór 1914 kwa
men de benodigde steenkolen uit Bohemen, Moravië en Silezië, toen gebieden
behorende tot de Oostenrijks-Hongaarse monarchie. Bjj het uiteenvallen van
het Keizerrijk was men aangewezen op Oostenrijkse kolen, die van een minder
goede en zachte kwaliteit zijn. Weliswaar is Oostenrijk de eerste olie-pródu-
cent van W.-Europa, doch de olievelden liggen bij Zisterdorf in de Russische
zone en zullen voorlopig nog wel Russisch bezit blijven. Met dit sombere beeld
van de toekomstige electriciteitsvoorziening voor ogen, besloot het Ministerie
van Energie een hydro-electrisch project op te stellen het Kaprunproject
dat er op gericht is electriciteit op te wekken door gebruik van de natuur
lijke waterkracht der Oostenrijkse Alpen.
BISSCHOPPELIJK VERZET
TEGEN APARTHEID
Aartsbisschop Clayton van Kaapstad
heeft het Woensdag „betreurenswaar
dig" genoemd, dat een minister in vre
destijd de macht krijgt om „instellingen
buiten de wet te plaatsen en personen
om nietgenoemde redenen van hun vrij
heid te beroven". Indien deze uitbrèi-
ding van bevoegdheden werkelijk nood
zakelijk is, werpt dit wel een schril
licht op de toestand van het land, aldus
de aartsbisschop, die voorts een lans
brak voor samenwerking tussen groepen
van verschillend ras.
Er wordt dag en nacht gearbeid aan
de werken in de bossen rond de Grosz-
glockner, de hoogste berg in de Oos
tenrijkse Alpen. Achttienduizend man
zijn hier tewerkgesteld. De eerst klaar
gekomen dam, de Limbergdam, waar
van wij een foto publiceren werd
reeds in tegenwoordigheid van de pre
sident der Republiek, Theodor Koemer,
in gebruik genomen. De gesmolten
sneeuw en het water, dat uit de bergen
komt zal worden opgevangen in een
serie bassins gevormd door een aantal
dammen, waarvan sommige een hoogte
van 60 meter bereiken. De Limbergdam
werd in drie jaar gebouwd en mag be
schouwd worden als één der modernste
ter wereld. Hierbij moet in aanmerking
worden genomen, dat gezien de grote
hoogte waarop het werk diende te wor
den uitgevoerd, de ingenieurs sléchts
vijf maanden van het jaar konden lateii
werken. Een Amerikaanse-Engelse film
maatschappij is reeds begonnen een
kleurenfilm rond deze werken te laten
speleïL
IN 1931 bedroeg de totale'hgdro-elec-
trische productie van Oostenrijk
2.500 millioen K.W.U. Na de 'Buitse be
zetting was zjj tot S mülidrd gestegen.
Dit jaar is de productie reeds tót 8 mil
liard opgelopen. De totale kosten van
de uit te voeren werken zullen S 150
millioen bedragen, waarvan 80 mil
lioen door de Marshall-hulp-organisatie,
beschikbaar werden gesteld. Deze kós
ten drukken vooralsnog zwaar op de
financiën van het in opbouw zijnde Oos
tenrijk, maar het Ministerie V'ci/n Energie
venvacht, dat tegen de huidige prijs van
t 1 millioen voor 1 millard kilO'Wattuur,
over tien tot vijftien jaar, bij een ver
wachte uitvoer van 25 milliard K.W.U
deze export de schatlcist een jaarlijks
inkomen van 115 millioen zal opleve
ren.
De geographische ligging van het
land en de situatie van de te bouwen
centrales tonen aan, dat de export van
deze Witte Steenkool ideaal genoemd
zou kunnen worden. Zowel voor de
Oostenrijkse economie, als voor die der
imliggende landen zal deze nieuwe bron
van electriciteit van groot belang kun
nen worden. Het gehele Kaprun-project,
zal dan ook naar verwacht wordt een
belangrijke rol gaan spelen, zowel bij
de economische als bij de politieke in
tegratie van de Europese landen. De
O.E.E.C. (Organization of European
Economie Co-operation) heeft al stap
pen ondernomen om een samenwerking
en coördinatie bij de levering van hydro-
eléetrisehe energie.tot stand te brengen.
Thans wordt reeds 1 milliard K.W.U.
naar Europese landen gëëxporteèrd. Brj
dé voltooiing van het Kaprun-project z«'
Oostenrijk de gehele binnenlandse vraag
kunnen dekken eri bovendien nog, zo
als reeds gezegd. 25 milliard K.W.U.
kunnen uitvoeren. Oostenrijk heeft zich
zelf 'voorzien van een machtig econo
misch ruilmiddel en een misschien effi
ciënt wapen, waarmede het zijn huren
meer begrip zal kunnen afdwingen voor
de betekenis, welke het voor het Westen
heeft.
FILMWAGEN VOOR
SURINAME
(Van een onzer verslaggevers)
De Stichting voor Culturele Samen
werking zal met de Nestor, die op 8 De
cember vertrekt, een filmwagen naar
Suriname zenden, welke daar door het
Cultureel Centrum Suriname in gebruik
zal worden genomen. De wagen, die in
Engeland is gebouwd, zal dienen ter
vervanging van de bestaande, verouder
de apparatuur Tot de uitrusting behoren
twee geluidssmalfilmprojectoren, "film
stripprojector, wire-recorder, enz. Het
projectiescherm van 1-80 m bij 2,40 m
kan zowel op de wagen als daarbuiten
worden opgesteld. De bediening is zo.
dat de operateur op afstand ook de
stroombron in de wagen kan bedienen.
De bedoeling is in de buitendistricten
van Suriname voorstellingen van zowel
speelfilms als documentaires te geven,
welke gratis voor de bevolking toegan
kelijk zijn.
Scherpe critiek op school- en taalpolitiek
der Katholieke regering
(Van onze- correspondent)
Brussel, 2 December
r\E Brusselse liberalen hebben een verkiezingsprogramma opgesteld, en het ziet
er naar uit, dat zij in de hoofdstad een vinnige strijd zullen leveren zowel
tegen de socialisten als tegen de katholieke meerderheidspartij. De heer Roger
Motz, voorzitter van de Internationale der Liberale Partijen, heeft dit „platform"
voor het Brusselse arrondissement geredigeerd. Hij verklaarde, dat de socialisten
en katholieken alle Wachten zullen inspannen om de middenstand in hun vaar-
water te krijgen. Maar de Belgische middenstand -is traditioneel liberaal. Sinds
twintig jaren stijgt de nood van deze bevolkingsgroep voortdurend, zij wordt ver
pletterd onder belastingen in zover, dat de vrije economie niet meer behoorlijk kan
functionneren.
regiem der gemeenten aan de resultaten
m de telling."
Te Brussel zijn de bekende liberalen
Julius Hoste, Cooremans en Dierckx op
nieuw eandidaat. De oud-minister van
Defensie Albert Devèzezal te Brussel,
waarschijnlijk zonder voorverkiezing,
kopman worden van de candidaten der
liberale lijst voor de Kamer.
De liberalen verwerpen de idee van
de vestigingswet en zijn tegen Zondags-
sluiting. In België is er op het ogenblik
een stagnatie in de zakenwereld, aldus
zeide de heer Motz. De uitvoer vermin
dert en de regering doet niets om de
export te bevorderen-. Wanneer de rege
ring zich afzijdig zou houden, maar
anderzijds de concurrerende positie van
de franc zou versterken, zou men die
afzijdigheid, van libéraal standpunt be
keken, nog kunnen goedkeuren. Maar
.dat is helaas niet het geval. De Bel
gische landbouwpolitieke dient te worden
herzien. Het protectionisme moet wor
den verzacht-, zonder aan de essentiële
belangen, van de boeren te i'alten. Hét
herstel van een gezónde monetaire toe
stand is.slechts mogelijk wanneer de
staatsuitgaven worden verminderd. Dit
is niet. gemakkelijk, aldus flé heer Motz,
maar wat zeker, mogelijk is,, is.de.ver
hoging van de productiviteit van het
bestuursapparaat.
Ook keerde de liberale leider zich
U verrast dan Uw huisgenotenUw
vrienden en kennissen met een of meer
aantrekkelijke geschenken. Daarbij mag
dit jaar „De Papieren Spiegelzeker niet
ontbreken!
Dit fraaie boekwerk geeft de lezer een
levendig beeld van de geschiedenis van
Nederland, zoals deze van 1828 tot heden
in het „Algemeen Handelsblad" tot uiting
kwam.
Een zeer aantrekkelijke
uitgave van 440 pagina's,
gedrukt op zwaar, houtvrjj
papier, verlucht met ver
scheidene illustraties, en
gebonden in 'fraaie linnen band, voorzien wan een
in Kleuren; uitgevoerde stofomslag.
f 6.50 per ex.
voor de lezers van het Handelsblad. Toezending
uitsluitend tegen vooruitbetaling. Na 1 Januari,
a.s. (indien nog voorradig) ook verkrijgbaar voor
andere bèlangstellenden. Voor hen wordt de prijs
echter
f 12.50 per ex
Bestellingen dienen rechtstreeks te worden gericht
tot het Hoofdkantoor of de Bijkantoren van het
Reeds 125 jaar'n lé"ende krant!
POSTGIRO No 35853
GeWi. Giro H 1900
tegen de schoolpolitiek van de huidige
minister van Onderwijs, de katholieke
Senator Pierre Harmei, hoogleraar aan
de Rijksuniversiteit te Luik. In een bud
get van frs 100 milliard, dat zwaar op
de natie weegt, heeft men nog een mid
del gevonden om frs 2 milliard aan de
partijscholen der Katholieken te geven,
aldus zeide Motz. Wanneer morgen in
het parlement een meerderheid kan
worden gevormd om deze schoolwetten
van de C.V.P. ongedaan te maken, mag
men er zeker van zijn, dat de liberalen
niet zullen aarzelen. Indien het zo voort-'
gaat zal het nationaal officieel onder
wijs verdwijnen, want de schoolvrij hèid,
zoals de huidige minister wan Onderwijs
die ziet, is een dwangregiem voor het
officiële onderwijs.
De huidige gemeentewet moet herzien
worden, zo vervolgde Motz, Op het ge
bied der Vlaams-Waalse verhoudingen
dient er voor te worden gezorgd, dat de
Vlamingen en Walen zich te Brussel
thuis voelen, maar wij zijn gekant tegen
de z.g. wetenschappelijke fixering van
de taalgrens. „Wh" willen niets weten
van een IJzeren Gordijn rondom Brus
sel; daar de hoofdstad de natuurlijke
tendens vertoont om zich uit te breiden.
Het is normaal dat de wil van de be
volking beslist over het gebruik dei-
talen en daartoe is er maar één middel,
een tienjaarlijkse telling van de bevol
king en' de aanpassing van het taal-
Interpellatie in Belgisch
parlement over talrijke
mijnongelukken
In 1952 zijn in de Belgische mijnen'
175 arbeiders om het leven gekomen en
in 1953 meer dan 200.
Meer dan 50 procent der mijnwerkers
in België bestaat uit Italianen; zij be
taalden een zware tol, want tot nu toe
lieten er niet minder dan 314 het leven
bij mijnongevallen. Voöi-al na de mijn-
gasontploffing te Seraing (Ougrée-Mari-
haye) van dit jaar, waarbij 26 doden
en 14 zwaar gewonden te betreuren wa
ren en na het ongeval met een liftkooi
te Douvrain, waardoor 19 mijnwerkers
honderden meters lager op de modderi
ge bodem van een mijnschacht te plet
ter stortten, is grote beroering ontstaan
onder de mijnwerkers van Wallonië, die
er de mijndirecties van beschuldigen
onvoldoende veiligheidsmaatregelen te
nemen.
De genoemde ongevallen zijn ook uit
voerig besproken in de Italiaanse pers,
die haar eigen verslaggevers naar Bel
gië had gezonden. De in het Italiaanse
parlement gestelde vragen culmineerden
m een schrijven der Italiaanse regering
aan' de Belgische, waarin eerstgenoem
de uiting geeft aan haar ongerustheid
over het lot der Italiaanse mijnwerkers.
Het resultaat van deze sta,p was, dat
dé Belgische regering op 27 October in
de Kamer bekend maakte, dat een bij
zondere Belgisch—Italiaanse commissie
zal "worden gevormd, bestaande int le
den van het parlement en. Belgische en
Italiaanse mijningenieurs. Het Hoge Ge
zagsorgaan der Europese. Kolen en.
Staal Gemeenschap, hiertoe aangezocht
(Van onze parlementaire redacteur)
's-G ravenhage, 3 December.
ER ging gisteravond in de kennelijk al
wat begrotingsmoe geworden en
daardoor slechts matig bezochte
Kamervergadering, welke onder voorzit
terschap stond van prof. Gerbrandy. (dr
Kortenhorst laat zich tegenwoordig des
avonds ook nogal eens vervangen) om
streeks halfelf iets van een hoeraatje op
in de richting van mejuffrouw Tendeloo
(arb.).
Een hoeraatje, dat ook bepaald wel op
zijn plaats was, want na een strijd van
drie jaar voor het openen van de poort
van de belastingacademie ook voor de
vrouw, heeft zij de overwinning be
haald. Staatssecretaris Van den Berge
zegde haar toe, de belemmeringen, welke
tot nu toe tegen de intrede van de vróuw
aldaar waren opgeworpen, thans uit de
weg te zullen mimen,
De staatssecretaris gaf eerst nog
enige toelichting op de overwegingen,
welke tot de aanvankelijk afwijzende
houding hadden geleid. Zij waren vrijwel
'gelijk aan die. weike wij in ons vorige
overzicht reeds noemden. 'Men kan, zo
zei hij, hier niet een volledige vergelij
king trekken met het Hoger Onderwijs.
Het geldt hier een zeer specialistische
vakopleiding, die het rijk geld kost en
wannéér het'aantal vrouwelijke studen
ten inderdaad eens groot mocht worden,
zou het „gevaar" van een huwelijk wel
wat dreigend'en wat kostbaar worden.
Ondertussen meent de staatssecretaris
waarschijnlijk terecht dat de am
bitie van dé vroufyen -vóórde 'fiscale1
richtliig in de hogere- functies -tóch- wel
nooit zo groot zal worden en daarom
durfde men het er nu wel op te wagen
n het risico te nemen.
Daarmede is dan weer een steen des
'anstoots weggenomen en behoeft mej:
Tendeloo dus ook haar voor een volgend
jaar uitgesproken bedreiging om met
een amendement tot symbolische verla
ging van een begrotingspost te komen,
niet tot uitvoering te brengen.
IN de middagvergadering van gisteren
is het debat over de begrotingen van
Oorlog en Marine begonnen. Wanneer
minister Staf gemeend mocht hebben,
dat zijn M.v.A. vele vragen van de
Kamerleden zou hebben afgesneden, dan
moet dat eerste gedeelte van de Kamer
beschouwingen hem wel reeds tot ander
inzicht hebben gebracht.
Er waren integendeel heel wat vragen
en niet alleen vragen uit nieuwsgierig
heid, maar ook vragen van meer cri-
tische aard. Die vragenzijn ook door
onze militaire medewerker opgeworpen
en het was de heer Korthals (v.v.d.),
die een zeer fris en opbouwend betoog
hield en daarbij wederom (want hij
heeft het al meer gedaan) de belang
rijke bijdrage prees, welke verscheidene
dagbladen op het militaire terrein in
constructieve zin leveren. Het was op
vallend, dat de heer Tilanus (c.li.) daar
blijkbaar enigszins anders over dacht.
Zowel de critiek in de dagbladen als wat
de critiek in de Kamer betreft voelde
deze blijkbaar behoefte, de hem geest
verwante minister 'in bescherming te
nemén.
Ten onrechte, naar wij menen, want
noch in het algemeen in de pers, noch
in de Kamer, richt de critiek, voor zo
ver die er is, zich in het bijzonder tegen
de minister en zij richt zich evenmin
tegen de legerleiding. De verschillen,
die er zijn, liggen volkomen in de zake
lijke en militair-technische sfeer en
wanneer de heer Tilanus uitroept, dat
er in betrekkelijk korte tijd tocli al
„iets groots" is verricht, dan zal nie
mand, die onze defensie een goed hart
toedraagt, dit in zijn algemeenheid
ontkennen.
Niettemin betreft het hier toch nog
steeds een apparaat, dat nog volledig in
opbouw is en waaraan organisatorisch
en materieel nog altijd heel veel ont
breekt. En waar dat zo is, geloven wij,
dat critiek, 'mits zij in opbouwende zin
geschiedt, uiterst nuttig, zelfs beslist
noodzakelijk is. Maar gelukkig heeft
minister Staf tot nu toe niet de indruk
gewekt, daar anders over te denken.
Uiteraard hadden de ook in ons blad
ter sprake gebrachte uitlatingen van de
direoteur-generaal van Oorlog, de heer
Duyverman, en van de generaal mr
Schepers de belangstelling van ver
scheidene sprekers wij noemen in het
bijzonder de heren Vermeer (arb.),
Fens (k.v.p.) en Korthals (v.v.d.)
benevens het in de M. v. A. aangekon
digde nieuwe plan voor een of twee
nieuwe divisies de meeste belangstel
ling. En vooralsnog bleelc hier nogal
van enige ongerustheid. De heren Ver
meer (arb.) en Fens (k.v.p.) maakten
zich ongerust, dat wij op deze wijze in
plaats van drie complete, goed ui-tgerus-
ie divisies nu.misschien vijf divisies zou
den krijgen, die gebrek aan materieel-
hebben.
Men kan het echter,' zoals onzei'zijda
is geschied, ook in andere richting
zoeken. Als men het bestaande plan in
zyn geheel te zwak acht, dan moet een
mogelijkheid tot verdere uitbreiding en
uitbouw worden toegejuicht en zullen
de wegen moeten worden gezocht, om
vraagstukken als die van de grotera
materieelvoorziening op te lossen.
De heer Korthals (v.v.d.) legde voor
al de nadruk op een ander zwak punt:
de territoriale verdediging. Een punt,
waaraan trouwens ook de heer Vermeer
aandacht wijdde. De heer Korthals
vreesde van die uitbreiding met twee
nieuwe divisies een nieuwe achterstel
ling van de territoriale verdediging en
hij heeft de inderdaad grote bezwaren
van een verwaarlozing dier verdediging
nog eens duidelijk aangewezen.
Behalve de militair-technische en
strategische vraagstukken en die van de
internationale samenwerking in Euro
pees en Navo-verband speelt de laatste
jaren bij ieder begrotingsdebat over
Oorlog en Marine een vraagstuk in de
hier te lande altyd zeer gevoelige gees
telijk-politieke sfeer een rol. Wij bedoe
len de kwestie van de geestelijke ver
zorging en de plaats, welke de organen
van het Humanistisch Verbond daarbij
kunnen innemen. Wij hebben daar bij
•vorige gelegenheden al over geschre
ven en zullen er in dit stadium van het
debat nu niet veel over zeggen. Wjj be
perken ons voor het ogenblik tot het
betuigen van onze hartelijke instem
ming met wat de heer Korthals in dit
verband opmerkte: „Wil men, als parti
culier, het humanisme van het Huma
nistisch Verbond met geestelijke wape
nen en desnoods scherp bestrijden,
accoord. Maai- de overheid heeft hier
geen enkele rem aan te leggen".
Het debat over de defensie zou heden
middag worden voortgezét en het zal
wel in de namiddag worden, voor de
minister en vérvolgens de staatssecre
tarissen aan het woord kunnen komen,
Groeiende ontevredenheid over politiek der Hoge
Autoriteit en Frans-Duitse achterdócht
(Van een correspondent)
Luxemburg, 3 December.
E bestuurderen van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap zullen
voorlopig de export-kartels in de staalindustrie niet aanpakken, al heeft
de vice-president van het Hoge Gezagsorgaan, Franz Etzel, nog geen drie
weken geleden gewaarschuwd dat, als de staalfabrikanten niet zelf deze
kartels zouden ontbinden, het Gezagsorgaan zou ingrijpen. Een van meer
voorzichtigheid getuigend standpunt van het Hoge Gezagsorgaan werd gis
teren bekendgemaakt op de zesde vergadering van de Consultatieve Com
missie van de KSG, die in Luxemburg onder, voorzitterschap van de Duitser
Jacob Burckhardt bijeen was. Deze commissie telt vijftig leden, vertegen
woordigers van de producenten, de arbeiders en de verbruikers.
door de Belgische regering, zal even
eens door middel van een vertegenwoor
diger (een Franse mijningenieur) zitting
hebben in genoemde commissie, die' in
het bijzonder het probleem der veilig
heid in de Belgische mijnen zal onder
zoeken.
Van linkse zijde in de Kamer geïnter
pelleerd over de ongelukken in de mij
nen, heeft de minister, van Economische
Zaken Duvieusart medegedeeld, dat.
reeds strenge sancties zijn genomen te
gen een mijningenieur uit Seraing, die
had nagelaten de veiligheidsmaatrege
len te conti-oleren. De Justitie stelt in
middels een onderzoek in naar de oor
zaak va.n andere ongevallen.
Uit het debat bleek evenwel, dat ook
de buitenlandse mijnwerkers dikwijls de
veiligheidsvoorschriften overtreden. Het
is voorgekomen, dat zij'na afdaling in
de mijnen nog sigaretten en lucifers bij
zich hadden.
De Belgische zeeloodsen zijn te Oost
ende in vergadering- bijeen geweest. Zij
hebben besloten de staking1 te Vlissingen
voor onbepaalde tijd voort te zetten.
De eei'ste ronde in de strijd tussen dé
staalfabrikanten en de KSG is hiermede"
door de industrie gewonnen. Maar de
eindbeslissing is er nog niet. Want de
kartels, overtreden naar de mening van
het Gezagsorgaan de voorschriften van
het KSG-verdrag.
De strijd vindt zijn oorsprong in de
groeiende ontevredenheid van de grote
staalfabrikanten, vooral in België en
Luxemburg, over de werking van de
KSG. Een aantal fabrikanten,- wier. ex
port naar landen buiten de „pool"-
scherp gedaald zijn tengevolge van En
gelse en Japanse concurrentie, verzet
ten zich tegen de ontbinding van de
export-kartels die zij gevormd hebben.
Zij voeren aan dat de 'Engelsen onlangs
hun prijzen met 5 pond per ton hebben
verlaagd en dat .de Japanse staalprijzen
10 k 25 dollar per ton beneden de Euro
pese liggen. De bond van 'staalfabrikan
ten in België en Luxemburg houdt vol
dat het Hoge Gezagsorgaan niets te
zeggen heeft over de export naar niet-
aangesloten landen en dat het alleen
jurisdictie heeft over de prijzen binnen
de KSG. Ook de 'Franse staalfabrikan
ten wensen de kartels gehandhaafd te
zien. Deze zijn voornamelijk gericht op
de Amerikaanse marlet.
In Duitsland is men meer geneigd
aan de wens tot opheffing van de kar
tels toe te geven, maar daar is men
weer gekant tegen het denkbeeld, om
ze te vervangen door een systeem van
maximum- en minimumprijzen. Op de
huidige sterk aan concurrentie onder
hevige wereldmarkt moet de staalin
dustrie grotere vrijheid hebben om de
(Ingez. med.-advertentie)
Z.O GENEVER WHITE LABEL JONGE JENEVER ■"NIÉUW ROOD -..LIKEURËN
BEGROTING VAN OORLOG IN TWEEDE KAMER
(Van onze parlementaire verslaggever)
's-Gravenhage, 2 December
IN het verder verloop van de hedenmid
dag in de Tweede Kamer begonnen
debatten over de begrotingen van Oor
log en van Marine sprak na de heer
Fens de afgevaardigde mr A. B. Roos-
jen (a.r.). Hü wenste minister Staf
geluk met het tot heden bereikte resul-
.aat, en verklaarde vertrouwen te heb
ben in zijn beleid en in dat der staats
secretarissen. Maar, aldus vroeg spr,
zich af. mi-kt de minister niet te hoog
wat de vorming ener vierde divisie be
treft? Kunnen wij wel rekenen op het
Amerikaanse materieel te zijner tijd?
Zal op-peil-houding en onderhoud van
het eerste legerkorps niet zoveel eisen,
dat er voor nieuwe divisies geen mate
rieel meer beschikbaar is?
Ook nir Roosjen vroeg inlichtingen
over het bericht uit Brussel betreffende
de combinatie der Nederlandse en Bel
gische divisies, respectievelijk met Britse
en Duitse. Na met grote erkentelijkheid
te hebben gewaagd van de reputatie die
de Koninklijke Marine, ook in net buiten
land. geniet, wees spr. op de zwakke
plekken die nog vallen te constateren bij
de luchtmacht.
Drs H. A. Korthals (v.v.d.) ver
klaarde, dat er in het leger te weinig
wordt gedaan, door interne voorlichting,
om de militair by te brengen waar het
om gaat. Spr. vroeg aan minister Staf,
of hij iets kan zeggen over de geruchten
betreffende het terugnemen van Ameri
kaanse troepen uit Europa en over plan
nen van Amerika voor een zgn. perife
rische verdediging van Europa. Spr.
doet opmerken dat de M. v. A. deze
problemen helemaal niet noemt, hoewel
zij toch voor de verdediging van Europa
van centrale betekenis zijn.
Hoe stelt de regering zich voor ons
militair apparaat, en wel het in het idee
van de minister vergrote apparaat,
in de toekomst te handhaven en op peil
te houden WH moeten oppassen dat wij
ons niet "overeten, aldus spr. De territo
riale verdediging is van dé grootste be
tekenis. aldus ging hij verder; het geeft
niets allerlei goed-uitgeruste ver- voor
uitgeschoven divisies te hebben,, ais de
vijand in het land achter de linies kan
doordringen. Liever dan naar twee
nieuwe divisies zouden wij moeten stre
ven naar verbetering van onze territo
riale verdediging, naar de verdediging
van onze havens bijvoorbeeld.
De vorming van twee nieuwe; divisies
zou betekenen dat wij onze Navo-ver-
pUchtingen zoals die in 1951 waren,
gaa/n verzwaren, aldus spr. Wie heeft
het initiatief tot deze verzwaring geno
men, vraagt spr. en hébben ook anxdere
Navo-landen Imi prestatie verhoogd
Gedurende het verder yeiioop van zijn
rede vroeg spr. o.a„ ook verhoging van
de pensioenen voor de weduwen eh wezen
van de mobilisatie-slaohtoffers 1914
1918; deze kwestie-moet'nu- éindelijk
eens tót een oplossing kómen," Wat op
het ogenblik de houding tegenóver hét
Humanistisch Verbond betreft, c"~
brengt allen in het geweer, wie de vrij
heid ter harte gaat. Wanneer men het
humanisme wil bestrijden moet men dat
doen met geestelijke wapenen, dé ovér^
heid mag liier geen remmen aanleggen.
Het humanisme heeft ïn elk geval de
verdienste dat het velen belet in nihil
me weg te zinken.
De heer H. W. Tilanus (c.h.) ver
klaart vertrouwen te hebben in het ma-
rinebeleid, en zal met zijn fractie gaarne
zijn stem aan de begroting van Marine
geven. Wat de begroting van Oorlog be
treft, komt de minister met zijn 1350
millioen toe voor alle plannen, die hij
er mee heeft? Spr. ondersteunde het
voorstel van de heer Fens, die aan
minister een nota over de defensie
vroeg.
De heer E. Vi sc.h (k.v.p.) drong aan
op een volkomen parate luchtverdedi
ging, Spr. vraagt met nadruk de Nato-
raad te verzoeken het tempo in de op
bouw van de luchtmacht aanzienlijk te
versnellen. Spr. dringt er bjj de minister
op aa,ji het rapport van de commissie, d.e
een onderzoek instelt naar de oorzaken
van de vele ongelukken bij de lucht
macht, te zijner tijd aan de Kamer
over te leggen.
De heer J. H a k e n (comm.) zeide dat
de daden der regering in tegenspraak
zijn tot haar woorden en zette nog eens
de opinie der communisten uitéén, wat
defensie, E.D.G. en andere internationale
kwesties betreft. Voor' de militairen
vroeg hij verbetering van dè verlofrege
ling en verhoging van de soldij.
klaarde dat geestelijke verzorging
bij de strijdkrachten altijd kerkelijk-
godsdienstlge verzorging is geweest. Dat
wil zeggen: het was een verzorging van
staatswege georganiseerd. Dit heeft ver
troebelend gewerkt. Beter zou het ge
weest zijn als de vei-zorging der strijd
krachten rechtstreeks door de
kerken zou zijn gebeurd. In dat geval
zou nooit de vraag van een humanis
tische verzorging als gelijkwaardige van
de godsdienstig-kerkelijk zijn opgeko
men. Spr. betreurt, dat; men is gaan
spréken van geestelijke verzorging
naast de godsdienstige, zoals pater
Stokman deed. De a.r. menen, dat de
staat als staat die God erkent, alles moet
doen om het Evangelie te bevorderen, en
alles moet bestrijden wat het Evangelie
niet bevordert. Het humanisme is prin
cipieel anti-godsdienstig, dus behoort
het te worden geweerd, aldus spr. Incon
sequent is het met een - Humanistisch
Vormingscentrum rekening te houden,
zoals de regering doet en anderzijds hu-
manistisch-geestelijke verzorging'te wei
geren. De regering had zich op het
standpunt moeten stellen dat zij chris
tendom en humanisme niet ge-Hik mag
stellen, althans niet tijdens diensttijd.
Bij de Militaire Tehuizen ligt het geval
anders. Deze bedoelen ln de vrflé tp
van de militair het huiselijk milieu te
vervangen. Subsidie voor Militaire Te
huizen op humanistische grondslag is
dus gerechtvaardigd, aldus spr.
De heer G. Ritmeester (v.v.d.)
vond het ongewenst om ter wille van
personeelsmoeilijkheden bij de Marine tot
temporisatie te komen. Een tweede
vliegkampschip naast de Karei Doorman
is zeker nodig. Is' het juist dat de De
Ruyter straks zal uitvaren zonder dat
de vuurleiding gereed is? De minister
zal zich moeten bei-aden op de vraag of
in Nieuw-Guinea niet ook land- en lucht-
macht voor defensie nodig zullen zijn.
Het afvloeien van het personeel bij de
Koninklijke Marine vervult spr. met
zorg; dit'is een punt dat ook meer'aam-
dacht van de minister verdient.
Tegen zeven uur. na zes uur middag
vergadering dus, schorste de voorzitter
de besprekingen.
prijzen aan te passen aan de markt
situatie, aldus de Duitse industriëlen.
Ook op dit punt heeft de KSG, althans
voorlopig, zijn voorgenomen actie ge
staakt. In Luxemburg werd gisteren
verklaard, dat de tijd nog niet rijp is
voor het vaststellen van maximum- en
minimumprijzen. De commissie-vergade
ring van gisteren handelde eigenlijk
niets af, want ook de kwesties van
discriminerende practyken en van de
publicatie van prijslijsten werden uit
gesteld!
Intussen is de oppositie tegen het be
leid van het Hoge Gezagsorgaan groei
ende. Ook de-„belastingpolibiek" van de
KSG vindt geen onverdeelde instem
ming, De staalindustrie betaalde de
eersteacht maanden een bedrag van
ongeveer 800 millioen gulden. Dat geld
ligt nog altijd, zo klaagt men, onge
bruikt in de banksafes. Oorspronkelijk
was het bestemd voor een garantiefonds
voor leningen, waaruit investeringen
bekostigd zouden worden. „Het Hoge
Gezagsorgaan is er tot dusverre niet in
geslaagd ook maar één lening te krij
gen", zo zeggen de Duitse staalfabri
kanten. Onderhandelingen met de V.S.
zjjn nog niet begonnen en pogingen om
een Zwitserse lening te krijgen zijn
mislukt. Ten slotte heerst ook op diit
terrein de oude achter ioeh-t tussen
Fransen en Duitsers, die wederkerig
menen dat de andere party in een gun
stiger positie verkeert.
Geruchten dat Monnet wilde heen
gaan vonden voedsel in deze moeilijk
heden, maar zyn natuurlijk tegenge
sproken.
(Handelsblad-U.P.-dienst)
RADIO-ACTIVITEIT
BOVEN PARIJS
Franse geleerden breken zich op het
ogenblik het hoofd over de abnormale
radio-activiteit, die het water van en de
lucht boven Parijs de laatste maanden
vertonen.
Deskundigen op het gebied van kos
mische stralingen verklaren dat deze on
gewone radio-activiteit „geen gevaar"
voor de bevolking opleverde, maar dat
zy niet begrijpen dat zij niet in staat
zijn een wetenschappeiyke verklaring
voor dit nieuwe verschijnsel te geven.
Proeven, die zijn genomen door de
Franse Academie van Wetenschappen,
tonen dyidelyk aan, dat de laatste maan
den water en lucht van en boven Parijs
een aanzienlijkhogere radio-activiteit
vertonen dan normaal en dit ondanks
het feit, dat er sinds enige tijd geen
atoom-ontploffingen in Amerika of in de
Pacific hebben plaatsgevonden. Voor
heen verklaarde men een grotere radio
activiteit in Frankrijk uit het feit, dat
radio-actieve deeltjes door luchtstromin
gen duizenden mijlen ver zouden zijn
gedragen en op die wijze van de plaats,
waar een atoom-ontploffing was bewerk
stelligd, in. .Frankrijk terecht kwamen.
EUTHANASIE IN HET
DERDE RIJK
Een Duitse rechtbank te Goettingen
beeft de 42-jarige vrouwelijke arts dr
Wesse tot twee jaar gevangenisstraf
veroordeeld wegens het ter dood brengen
van 30 geesteszieke vrouwen. Zy be
toogde in haar verdediging, dat zij een
euthanasie-decreet van Hitier tot uit
voering had gebracht. Zij werd, evenals^
een mannelijke collega, vrijgesproken
terzake van het ter dood brengen va.n
130 lichamelyk misdeelde kinderen, op
grond van hetzelfde decreet. De recht
bank was van mening, dat in dit laatste
geval te goeder trouw, was gehandeld,
maar dat dr Wesse lp het eerste' geval
niet te goeder trouw was geweest.
De eerste Russische gezant In Israël
sinds de hervatting van de diplomatieke
betrekkingen tussen beide landen
Alexander Abramov ls uit Rome op
het vliegveld Lydöa aangekomen.
