PALOMA Een haven overwint mistgevaar Parker 51 Rotterdams radar in aanbouw door W Vogt AURA Een teleurstelling voor onze oud-verpleegsters ELSEVIERS WEEKBLAD Zaterdag 14 November 1953 Kunnen wij ons een voorstelling ma ken van het begrip duurtijdsver loop? De tijd, die is verstreken se dert de geboorte van de planeten uit het zonnestelsel, doet ons duizelende ouderdom der zon en der sterren over spant het voorstellingsvermogen. Ook aan de andere zijde van de tijdschaal laat het ons in de steek. De levensduur van een neutraal me son, atoomkern-deeltje, dat geboren kan worden uit de werking van kos mische stralen, is het honderdste deel van een billioenste seconde. „Goed!" zal men misschien zeggen, „dat zijn de getallen van de Natuur". „Zij is grenzeloos in haar waarden en getallen". Maar kunnen wij ons dan wèl een 'voorstelling maken van de tijdsduur van sommige door mensen verwerkte pro cessen? Toen wij deze week een aantal bijzonder heden vernamen over de in aanbouw zijnde wal-radar-installatie voor de Waterweg van Rotterdam, drong deze vraag zich onweer staanbaar op. Tijdsduur is een wonderlijk begrip. Hij is relatief en subjectief, wanneer wij de tijd beleven, zonder hem af te lezen op instrumenten op een klok. Met gemoeds-ervaringen als„gezellig heid kent geen tijd", „de avond vloog om", Radar-bedieningstafel van het type, dat in Rotterdam in de radartorens wordt opgesteld. Het havenbeeld (bij mist) wordt op de radarschermen geprojecteerd „de uren kropen voorbij", „deze lutttele mi nuten leken een eeuwigheid", kunnen wij, buiten de poëzie, de roman, of het bewogen gesprek, niest veel aanvangen. Wij moeten de passage van de tijd op on bewogen, koel registrerende, instrumenten waarnemen. Laten we er maar van af zien, die klokke- tiid aan een scherp onderzoek te onderwer pen want dan zijn er weer nieuwe precise ringen nodig. Een slinger-uurwerk, dat aan de evenaar de „juiste" tijd aanwijst, loopt aan dc Noord- of de Zuidpool vóór. Ver schillen in de aantrekkingskracht der aarde spelen ons parten! Seimtekens, die bet moment der gelijk tijdigheid van waarnemen moeten overbren gen, behoeven correctie, met betrekking tot de afstand, die zij moesten afleggen, alvo rens. de plaats van de waarnemer te berei ken. Laat ons in 's hemelsnaam aan de tijd van de sterrenwacht niet twijfelen. Zulk een houding bespaart ons een massa discussie. Zonder veel verbeeldingskracht kunnen wij ons een tijdsverloop van een seconde wel voorstellen. Over een tiende seconde aanvaarden wij zij het niet altijd zónder morren dc uitspraak van de chronometers in de hand van de tijdopnemers bij athletiek- cn zwem wedstrijden. Maar wat nu te zeggen, van de duur en het aantal, van de golfstoten. die straks, door de zenders van de Rotterdamse haven- radar, zullen worden afgevuurd op het ha vengebied en dus ook op de schepen, die hun weg bij slecht zicht, of mist, zullen vin den naar en door de Waterweg? Iedere energie-stoot van de zender duurt één tienmillioenste deel van een seconde. Per seconde zijn er ongeveer 3000 van die stoten. Lijkt de rusttijd van de zender geen eeuwigheid tegenover zijn momenten van werkzaamheid? Bij de arbeidende mens, zou deze verde ling van werk- en rusttijden, gelijk staan met een man, die, na één dag werken, telkens 10 jaar vacantie neemt! Deze onvooorstelbaar korte arbeidsperioden zijn het kenmerk van radar. Daarom kunnen bij deze seinmethode, bij betrekkelijk zwakke energiebronnen, .zulke geweldig sterke energie-stoten worden gegeven. „Kunstoog" De havenradar, die nu voor de Rotter damse haven in aanbouw is, zal de kapitein van een binnenlopend schip de beschikking geven over een loods, die, als 't ware met een zesde zintuig is toegerust. Een loods, die zijn vak- en ervaringsken nis van het vaarwater en zijn nautische scho ling, ziet aangevuld met een „kunstoog", dat door mist en sneeuwjachten heen kan waar nemen en dat het natuurlijke-gezichtszin tuig in wijdheid van horizon, verre over treft. Het is alsof men het over spoorweg-bevei liging heeft, inplaats van óver havenbelood- sing, wanneer men verneemt van „radar- blokposten", die er voor zullen zorgen, dat, wanneer een schip zich in een van de zeven „blokken" bevindt, waarin de Waterweg radar-organisatorisch zal worden verdeeld, zich daarin geen ander vaartuig behoeft op te houden, dat gevaar oplevert voor het be- loodste scnip. Radar zou bij de ouderwetse Indianen stam aanstonds de naam ontvangen van „oog, dat kan zien door de mist". Wat dat voor de zeeman betekent, is wel voor iedereen duidelijk. Dat „oog" zit in de kathodestraalbuis (be kend van het televisietoestel!). Het „ziet" door de dikste mist heen, het gehele havenbeeld, van monding tot kadetegenliggers, veer diensten, betonningen en dwarsverkcer incluis. Wat het ziet, rapporteert het per FM-radio, naar zg. portofoons, kleine draagbare ontvanginstallaties, die de loods met zich mee aan boord brengt. Heeft de kapitein van een schip eenmaal besloten, om, bij slecht zicht, binnen te lopen, dan brengt dit besluit mee, dat hij, zonder iets aan zijn verantwoordelijkheid of gezag in te boeten, vertrouwen wil stellen in de waarnemingen en raadgevingen, die het radar-oog aan de vaste wal, hem en de loods verschaft. Allen, die zich op de brug bevinden, horen die aanwijzingen, uit de luidspreker van de portofoon. Het Ra piot-systeem Met het. besluit tot het stichten van deze havenradar verrichtte Rotterdam pionierswerk. Deze van geest drift tintelende stad schonk aanstonds aan- /- dacht aan de nieuwste mogelijkheden van de electronica. Reeds in de winter van 194445, toen de kranen van haar havens nog als een kluwen verwrongen staalspant op de ver woeste kaden lagen, ontstond de allereerste vonk van een initiatief. Het denkbeeld van de toepassing van havenradar voor de Rotterdamse Waterweg is uitgegaan van B. en W. van Rotterdam, die zich begin 1948 ter zake tot de regering wendden. Deze vroeg hierover advies aan de staats commissie „Onderzoek Radio-technische Hulpmiddelen voor de Navigatie", een college van een 25-tal, op electronisch en nau tisch gebied deskundige leden, onder voorzitter schap van de heer A. J. W. van Anrooy, oud hoofdinspecteur, hoofd van de Dienst voor Scheepvaart in Neder- lands-Indië. Deze commissie bracht medio 1948 haar rap port uit, vergezeld van een vóórproject van de hand van haar lid, kapi- lein-ter-zee jh.r A. van Foreest, directeur van het Loodswezen, die daarbij samenwerkte met het lid, luitenant ter-zee H. M. Kooh. Dit rapport gaf B. en W. van Rotterdam aan leiding, een Radar-Com missie voor de Water weg in te stellen, onder presidium van Tnr P. E. Barbas, welke in het najaar van 1951, na ingewonnen advies van de staatscommissie, aanbeval het Neder lands Radarproefstation te Noordwijk aan j Zee, dat onder leiding staat van de heer J. M. F. A. van Dijk, op te dragen het I voorontwerp nader uit te werken. Bij die uitwerking is dankbaar gebruik ge maakt van een vinding van het Radarproef station, het zg. Raplotsysteem, waardoor het mogelijk is, de geleidelijnen van 't vaarwater op liet radarscherm zichtbaar te maken. Deze geleidelijnen, aangegeven door geleide- bakens, welke bij goed zicht, bü dag en nacht waarneembaar zijn, wijzen de te vol gen vaargeul aanen het is uiteraard van eminent belang, dat ook bij mist kan worden bevorderd, dat de schepen volgens die ge leidelijnen varen. De radar-scanners (volgens het model van IJ muiden), die ook langs de Waterweg zullen worden geplaatst. Dit zijn ronddraaiende radar spiegels, die een deel van de Waterweg met hun radar-impulsen bestrijken zo gesteld, dat het veronderstelde „mieux", „l'ennemi du bien", dreigt te wonden. Zo ook hier. Er worden nieuwe denkbeelden aan de hand gedaan, die nog bezonkenheid missen. Het is echter nodig, dat de wal-radar-voor- lichting voor de navigatie bij slecht zicht op de Waterweg er volgens het door de staats commissie aanbevolen plan, komt. Oók en juist omdat nu steeds meer grote en kleine schepen met eigen radar aan boord bij slecht zicht de rivier op gaan stomen. Hierdoor kan groot gevaar voor aanva ringen ontstaan, omdat immers alleen de waf-radar de scheepvaart kan inlicjiten, over deze dient alleen voor de verzekering van een veilige „approaoh" van de havenmond (de sluizen). Gedurende de zware mistperiode van het vorige najaar, was het met behulp van deze havenradar-installatie mógelijk, de vertra ging der in- en uitgaande schepen tot een minimum te beperken, terwijl in andere havens van West-Europa vertragingen van tientallen uren, soms wel van enkele dagen, aan de orde van de dag waren. Zijn uit zee komende sohepen eenmaal de sluizen gepasseerd, dan kost het bevaren van het betrekkelijk smalle Noordzeekanaal, waarvan de oevers wel altijd te onderschei den zijn, weinig moeite. Daarvoor is geen oever-radar nodig. De mogelijkheid om bij slecht zicht of mist veilig een 35 km lange zee-arm, als de Waterweg te kunnen'opstomen, onder on onderbroken loods voorlichting van de wal af, is uniek. Geen wonder, dat de grote zeehavens der wereld, die, evenals Rotterdam, eerst bereikt kunnen worden, na een delicate navigatie op betrekkelijk smalle toegangs wateren, Rotterdams experiment met grote spanning volgen. Voor de Nederlandse electronische indu strie openen zich hier aantrekkelijke ver gezichten. Zo is aan het Nederlands Radar proefstation te Noordwijk, door de West- duitse regering opgedragen, een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheid van toe passing van havenradar voor het vaarwater naar Hamburg. Onze ingenieurs bouwden reeds yele zeehavens in het buitenland, onze bag germolens zorgden er voor dat zij niet verzandden. Thans overwint Nederland zijn lastig ste nationale gast: de mist. Op het ogenblik dat deze zijn verlammende Vrijwillige verkeersadviseurs Er zijn van 200 tot 300 „misturen" per jaar op de Waterweg. Bedenk eens wat voor verkeersverlammingen of -opstoppingen, deze mistperioden kunnen veroorzaken en hoeveel kostbare vaar- en lösuren er voor een grote haven, waar tijd geld is, verloren gaan, wanneer de Waterweg „dioht" zit. Denk aan de risico's van calamiteiten als b.v. van de Faustus-ramp! Denk aan de Michael Strogoff-achtige gevaren van de uitstoting van vloeibare brandstof over de rivier, tengevolge van een aanvaring, nu er op. de Waterweg zoveel tanker-vaart is! Het grote radar-project wordt nu door Philips uitgevoerd, teneinde het gereed te maken voor de overname er van door het Radar proefstation, dat optreedt voor de gemeente Rotterdam. De eerste steen voor de radar- blokpost Sluisjesdijk is op 18 September door staatssecretaris vice-admiraal Moor man gelegd. In 1955 hoopt men alle zeven blokposten te hebben voltooid. Het is bij deze nieuwe vindingen dikwijls Model van een van de radartorens zoals ze langs de Waterweg worden opgericht verder-op ten anker liggende schepen, tegen liggers, veerboten en dwarsverkeer uit zij havens. Deze walradar kan tevens uitstekend fun geren als vrijwillig gekozen verkeersadvi- seur, bij het bepalen van het juiste ogenblik van binnenlopen te Hoek van Holland en vertrek uit Rotterdam. Het' nieuwe hulpmiddel zal des te inten siever worden gebruikt, naarmate het ver trouwen er in door ervaring is gesterkt. Het is bekend, dat er in zeevaartkringen een zekere „reluctancy" bestaat, tegen het geen men geneigd schijnt te voelen als „een dirigeren van de wal af". Dit gevoel is mis leidend maar begrijpelijk. Daarom is het goed er op te wijzen, dat onderzoekingen zich ook reeds bewegen in de richting van eenvoudige apparaturen, die met radar uit geruste schepen veroorloven, zelfstan dig hulpwaarnemingen te doen, die een toets betekenen, op de van wal ontvangen aanwijzingen. Maar zó ver is men nog niet, dat deze betrouwbaar kun nen worden aanbevolen. Zeker! Ook de ha>^en van Amsterdam heeft haar havenradar in IJmuidenmaar Dè Kerst-attentie voor Uw zakenrelaties Een zó gedistingeerd en practisch geschenk als de volmaakte Parker „51" set zal bij Uw zakenrelaties zeker gewaardeerd worden. De Parker „51" set is een attentie, die Uw goede wensen op de prettigste wijze overbrengt en levendig houdt. Diiailprffzeri Parker „51" vulpen en vulpotlood «men roei goldfilled dop f 135-50 Afzonderlijk reap, f 89.75 en f 45.75 Parker „51" vulpen en vulpotlood «men mei lustraloy dop f 104.50 Afzonderlijk reap, f69.50 en f 35.- 1 Vraag Uw Parker-dealer - of schrijf o 's werelds meest gevraagde vulpen - om de speciale condities bij kwantum sfnar kille wade over het waterverkeer legt. Of, wanneer wolkbreuk of sneeuwjacht, het oog van de zeeman, hoe geoefend ook en hoe scherp, doemen tot machte loosheid. In die gevallen is hetA ripa lux. Van de oevers komt het licht. Dc bleek groene scintillaties op de radarschermen aan de wal worden per zender en porto foon aan dc blinde schepen vertaald, in een taal, die de zeeman verstaat. Zijn taal. En als de blinde, die op zijn geleide hond vertrouwt, vindt hij zijn weg. Dank zij radar! Tijdens Uw afwezigheid of als U slaapt schakelt dit vernuftige klokje op elk gewenst moment electiische'apparaten automatisch in of uit. In een liandomdtaoi stelt U de Hapé Aura in en U hebt et geen omkijken meet naar. Ideaal voor: kunslverlichting pluimveebedrij'ven o acculadlng radioprogramma's •eta lageverlichting verwarmingsinstallaties Hupé schakelklok de kfok-die voor U Hapé, Nieuwe Herongracht 11, A'dam-C. Tel. 4 Offervaardig Nederland heeft in een betrekkelijk korte tijd een groot be drag bijeengebracht voor de oud verpleegsters die zich in ernstige finan ciële moeilijkheden bevinden. Met grote dankbaarheid moge ik als voorzitter van het „Erefonds voor Oud-verpleegsters" herinneren aan de vijfhonderd duizend gulden, die thans bijeen zijn, een kapitaal waaruit een deel der noden kan worden bestreden. Dit gebeurt reeds! Van de zevenhonderd aanvragen om hulp, ont vangen van oud-verpleegsters uit alle delen van ons land, zijn er driehonderd in behandeling genomen. Het bestuur van de stichting heeft ge meend met de hulpverlening niet te moeten wachten totdat het kapitaal bijeen was om alle in nood verkerende zusters te helpen, doch direct hulp te bieden in diè gevallen, waarin de nood wel zeer hoog was geste gen. Uit het onderzoek, dat werd ingesteld, is wel overduidelijk gebleken hoe dringend noodzakelijk het is, dat Nederland de hand biedt aan die oude getrouwe verpleegsters, die veelal een leven lang haar dienende taak verrichtten, en die nu zelf geholpen moeten worden. Velen van deze zusters zijn te oud om nog te kunnen werken, te jong om van het zogenaamde Dreespensioen te kunnen genieten. Het is voor het werk-comité van het Erefonds voor Oud-verpleegsters" een grote teleurstelling, dat de regering afwij zend heeft beschikt op ons verzoek sub sidie te verlenen aan het fonds, opdat alle zich in nood bevindende verpleegsters snel geholpen zouden kunnen worden aan de allernoodzakelijkste levensbehoeften. Daar het Rijk dus geen medewerking verleent om de bittere noden onder de oud verpleegsters te lenigen, zullen wij nog maals een beroep moeten doen op het Ne derlandse volk, op het particuliere initiatief en op de één-en-negenlig plaatselijke actie- comité's van het Erefonds, die gezamenlijk reeds een half millioen bijeenbrachten. Met grote dankbaarheid herinner ik nog eens aan de Rebusprijsvraag, welke door Prinses Beatrix en haar klasgenoten werd ontworpen, en die de kapitale som van honderdtienduizend gulden opbracht. Het is verheugend te kunnen zeggen dat het Erefonds voor Oud-verpleegsters met een minimum aan onkosten werkt, omdat allen, die zich beijveren om de oud-verpleeg sters uit haar noden te helpen, dit volkomen belangeloos doen, ja zelfs alle kosten die daaraan verbonden zijn zelf willen dragen. Zij voelen dit allen als een ereplicht tegen over die oude zuster». Na liet teleurstellende bericht van onze regering doe ik thans een nieuw beroep op het gehele Nederlandse volk zijn bijdrage te schenken aan het Erefonds voor Oud verpleegsters. Mogen op ons gironummer 3650 ten name van liet werk-comité. Heren gracht 306 te Amsterdam (Secretariaat mevr. T. Zelle-Braaksma) weldra zóveel bijdragen worden gestort, dat alle verpleeg sters, die in nood verkeren snel geholpen kunnen worden. Dan zal ons gehele volk een ereplicht hebben vervuld jegens zijn zusters, die altijd dienden en nimmer vroegen. P. A. HEERES (Voorzitter Erefonds voor Oud-verpleegsters) DRY PALE Prijs per lies t 5.60 PALOMINO VERGARA JEREZ DE LA FRONTERA - SPAIN IMP. WED. G OUD PZN Co. HAARLEM 4 A.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2