„Hitier, leven en ondergang
van een tiran"
Vrouwen die in zijn leven een
rol hebben gespeeld
ph/ushave]
A.B.T.B. is het oneens met
belastingpolitiek
vmET UW LEVERANCIER
VRIJMDED'S
OUDE "SPOT,EL"
EENEVER jrfïfER
Politie schiet op betogers
vóór Mossadeq
Vru'tïag 13 November 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Derde blad
Boek van Alan Bullock
A DOLF HITLER is ons bekend geworden als-de tirannieke figuur, die
als bezitter van wereldlijke macht de menselijke waarden en
begrippen negeerde en het botvieren van zijn macht over de volken als
zijn ideaal zag boven het bouwen aan het geluk er mensen. De man
echter, die door zijn grenzenloze begeerte naar roem en schijngrootheid
zo dikwijls de menselijkheid uit het oog verloor, was, hoe verwrongen
zijn begrippen ook mogen zijn geweest, zelf een doodgewoon mens van
vlees en bloed, met al zijn zwakheden. Er is dezer dagen een boek
verschenen, dat ons behalve op dc Hitler, die als een schrikbeeld zal
blijven voortleven, ons een blik vergunt te werpen op zijn persoonlijke,
intieme leven. En dan blijkt dat, voorbijgezien aan deze boze grillen van
zijn onevenwichtige natuur, deze man als mens dezelfde gevoelens heeft
gekend, die ieder mens beroeren en dat zich achter het grimmige masker,
dat hij het liefst aan de wereld vertoonde, zich toch een mens verborg,
die niet ongevoelig was voor hem betoonde aanhankelijkheid en trouw
en zelfs voor liefde.
De mens Hitier
"W7Ü hebben het oog op het boek
w „Hitier, leven en ondergang van
een tiran", uitgave van A. W. Bruna
en Zoon, Utrecht, waarin de schrijver
Alan Bullock genadeloos zijn visie
geeft op deze wonderlijke figuur in
de grote politiek van het recente ver
leden, die uit het niets opkomt en zich
een gedachte en in Mein Kampf te
boek gestelde carrière verwezen
lijkt als bijna zonder weerga is in de
geschiedenis. Genadeloos is die visie
op de man die zelf geen genade ken
de, maar Alan Bullocks boek zou geen
volledige biografie zijn als de schrij
ver niet had gepoogd dieper door te
dringen in het innerlijke wezen van
het object van zijn studie en als hij
dit doet, slaagt hij er in tegenover de
onmenselijkheid van het handelen een
debet van menselijke gevoelens te stel
len, die deze man, men zou haast ge
neigd zijn te zeggen op zijn zwakke
momenten moeten hebben bezield.
Bullock, die een meesterlijk verteller
is, verhaalt dan van Hitiers houding
tegenover de vrouwen, die in zijn leven
een, zij 't bescheiden, rol hebben ver
vuld. Wat men wellicht niet van hem
verwachten zou, was dat Hitier graag
in gezelschap van vrouwen was. In
het begin van zijn loopbaan was hij
veel verschuldigd aan de aanmoediging
van vrouwen als Helene Bechstein,
Carola Hoffmann en Winfried Wag
ner, welke laatste hij dikwijls op Haus
Wahnfried, het huis van de familie
Wagner in Bayreuth, ontmoette. Veel
vrouwen werden ook geboeid door
Hitiers hypnotische krachten; er be
staan volgens Bullock bevestigde ver
slagen van de hysterie, die vrouwen
tijdens de vergaderingen waarop hij
sprak overviel.
Hitier zelf schijnt veel waarde te
hebben gehecht aan de stemmen der
vrouwen. Als er dames aan tafel aan
wezig waren kon hij attent en inne
mend zijn, tenminste, als hij er de lust
toe gevoelde. Kletspraatjes hebben
zijn naam met een aantal vrouwen
verbonden. Men ging graag in op gis
singen wat betreft zijn verhouding tot
deze vrouwen, van Henny Hoffmann,
de dochter van zijn fotograaf en Leni
Riefenstahl, de regisseuse van de par
tijfilms tot aan Unity Mitford, de
schoonzuster van de Engelse fascisten
leider Sir Oswald Mosley toe. Met
grote stelligheid meent Alan Bullock
echter te kunnen beweren dat in Hit-
Iers leven geen vrouw ooit een rol
heeft vervuld, die men kan vergelijken
met die van een madame de Main-
tenon of een Pompadour. Dit wordt
bevestigd door al wat men weet van
zijn verhouding tot de enige twee
vrouwen, voor wie hij meer dan een
voorbijgaande belangstelling heeft ge
toond, zijn nichtje Geli Raubal en de
met wie hij aan het eind van
HET MAUSOLEUM, in een buitenwijk
van de Turkse hoofdstad Ankara, is
gereed gekomen. Het stoffelijk over
schot van Kemal Ataturk, de stich
ter van de Turkse republiek, is naar
dit gebouw overgebracht. Het
nieuwe mausoleum is boven op een
heuvel gelegen, zodat het vanuit de
verte reeds ie zien is.
zijn victorie is getrouwd en zich van
het leven heeft beroofd, Eva Braun.
De episode
Geli Raubal
Geli cn Friedl Raubal, de dochters
van Hitiers halfzuster, de weduwe
Angela Raubal, gingen met hun moeder
mee. toen deze in 1925 voor Hitier op
de Obersalzberg de huishouding kwam
doen. Geli was toen 17, aantrekkelijk
en eenvoudig met een prettige stem,
die zij wilde laten vormen om zan
geres te worden. De volgende zes jaar
werd zij Hitiers voortdurende metge
zellin. Deze periode heeft Hitier latei-
als de gelukkigste in zijn leven be
schreven; hij verafgoodde dit meisje,
dat 20 jaar jonger was dan hij zelf;
hij nam haar mee waar hij maar kon,
kortom hij werd verliefd op haar. Of
Geli ooit van hem gehouden heeft, is
twijfelachtig. Ze was gevleid en ge-
imponeerd door haar beroemde oom,
ze ging vaak met hem mee, maar leed
onder zijn overgevoelige jaloezie. Hit-
Ier weigerde haar in alle opzichten
een eigen leven te laten leiden, hij
weigerde haar naar Wenen te laten
gaan om haar stem te laten vormen
cn was buiten zichzelf van woede toen
hij er achter kwam dat ze Emil Mau
rice, zijn chauffeur, haar het hof had
laten maken en verbood haar met
welke man ook iets te maken te heb
ben. Geli nam aanstoot aan deze hui
selijke tirannie en op den duur maak
te haar deze omstandigheid zo onge
lukkig, dat ze alleen de dood nog als
uitkomst zag.
Onder de schok van zijn verlies
stortte Hitier ineen. Wekenlang was
hij ontroostbaar, weigerde hij iemand
te ontvangen en sprak er zelfs van
een einde aan zijn leven te willen
maken. De rest van zijn leven heeft
de man, die speelde met het leven van
millioenen, nooit over Geli gesproken
of de tranen sprongen hem in de ogen.
Haar kamer op de Berghof werd pre
cies zo gelaten als zij die verlaten had
en toen het oorspronkelijke Haus
Wachenfeld werd herbouwd, werd deze
kamer onaangeroerd gelaten. Haar
foto hing in zijn kamer in München
en Berlijn en op de verjaardag van
haar geboorte en dood werden daar
bloemen bij geplaatst.
Was het wroeging, sentimentaliteit,
een pose of was het werkelijk een
passie? In ieders persoonlijkheid be
staan mysteriën en zeker in die
vreemde, tegenstrijdige en verwron
gen persoonlijkheid, die Adolf Hitler
was.
Leeghoofdige blondine
De houding van de Duitse dictator
tot Eva Braun lag volgens Bullock op
een ander niveau. Meer dan twintig
jaar jonger dan Hitier kwam ze uit
een Beiers middenstandsgezin en werd
door Hoffmann, zijn „hof"-fotograaf,
in diens fotozaak te werk gesteld. Door
Hoffmann heeft zij Hitier leren ken
nen en enige tijd na Geli's dood is zij
zijn maitresse geworden. Hitier gaf
haar een villaatje in München, 'n eigen
aüto en 'n toelage. Later deed zij haar
intrede op de Berghof en aan de lunch
zat zij altijd links van Hitler. In de
loop der tijden moet Hitier veel van
NU DE CAISSONS de vorige week
het dijkgat bij Ouwerkerk hebben
afgesloten, wordt de onmiddellijke
omgeving versterkt met enorme
zinkstukken. Grote zware keien
gaan van hand tot hand vanuit de
schuiten naar de zinkstukken, waar
na deze op de grond terecht komen
naast de caissons.
haar zijn gaan houden. Zij won zijn
genegenheid door haar trouw en als
beloning daarvoor stemde Hitier er
aan het einde van zijn dagen in toe
haar te trouwen. Daarvóór had hij
steeds geweigerd over een huwelijk te
spreken, omdat dit zijn loopbaan in de
weg zou staan.
Eva Braun was hartelijk en impul
sief zonder pretenties wat intellec
tuele gaven betrof. Van politiek schijnt
ze helemaal geen weet te hebben ge
had. Alan Bullock noemt haar een
aantrekkelijke, leeghoofdige blondine.
(Advertentie)
ELECTRISCH DROOGSCHE ER APPARAAT
Wat ze aan ideeën bezat was ont
leend aan goedkope romannetjes en
films, die speculeerden op een goed
koop sentiment.
Men heeft vaak beweerd, dat Eva
Braun Hitier een of zelfs twee kin
deren heeft geschonken, maar daar
voor heeft men volgens Bullock geen
bewijzen.
Toen de oorlog uitbrak werd Eva
Braun in Hitiers leven naar de ach
tergrond gedrongen, haar minnaar
ging geheel op in de oorlog, waarin
hij zelf zo'n dominerende rol vervul
de. Bullock twijfelt er heel erg aan of
Hitler, die zeer egocentrisch was, wel
ooit werkelijk intensief heeft lief
gehad. Zijn stemmingen waren daar
voor te onberekenbaar, hij was wan
trouwig, kleingeestig. Grootmoedigheid
was een deugd die hij niet kende, hij
was onverschillig tegenover het lijden
van anderen, hij miste alle gevoel van
medeleven, was wreed, onverdraag
zaam en hardvochtig. Medelijden en
genade, beschouwde hij als humanitair
gewauwel en als een teken van zwak
heid.
Het huwelijk in
de bunker
Pas toen alles om hem heen ineen
stortte, toen het gebulder van de ka
nonnen doordrong tot de bunker onder
de Rijkskanselarij, waarin Hitier en
de zijnen een goed heenkomen hadden
gezocht en het door hen zelf ontketen
de geweld op hen kwam aanstormen,
stemde Hitler toe in een huwelijk met
Evan Braun. Tussen 1 en 3 uur voor
middags op de 29ste April 1945 is dit
huwelijk inderhaast voltrokken in de
kaartenkamer met Goebbels en Martin
Bormann als getuigen. Het was een
weinig pompeuze plechtigheid, als
bruiloftsgasten waren aanwezig Goeb
bels' vrouw, een paar secretaressen en
adjudanten en een keukenmeisje. Zij
dronken champagne en vulden de tijd
met vol heimwee te praten over de
heerlijke tijd die achter hen lag..^.
Jaarvergadering in Arnhem
„Ernstig gevaar voor het bedrijfsleven"
In zijn openingsrede tot de algemeen jaarvergadering van de A.B.T.B., die
Donderdag in Arnhem werd gehouden en waarop 212 van de 243 afdelingen
waren vertegenwoordigd, heeft de voorzitter, de heer A. J. de Goey critiek
geoefend op de huidige belastingpolitiek. „De belastingpercentages hebben een
hoogte bereikt, welke voorheen ondenkbaar was en de vraag rijst of deze hoge
percentages in het huidige Nederland niet een zodanige druk op het bedrijfs
leven leggen, dat een gezonde ontplooiing er van ernstig in gevaar wordt ge
bracht. Ons streven moet daarom gericht zijn op verlaging der belastingen", zei
spreker, die de verzekering gaf dat de A.B.T.B. alles zal doen wat tot het
beoogde resultaat kan bijdragen. Voorts vroeg hij aandacht voor de loonpolitiek.
Het spreekt wel haast vanzelf dat boer en tuinder groot belang hebben bij de
te volgen loonpolitiek in ons land. Derhalve is bezinning op dit punt en de
bepaling van een standpunt van grote betekenis.
De vraag, waarom het gaat bij de
verandering van het loonsysteem,
betreft vooral het toestaan van be
paalde marges boven en beneden de
huidige richtlijn der overheid. Voor
zover een vrijere loonpolitiek beoogt
om in het loon meer dan in het ver
leden de prestatie te kunnen waar
deren, kan ik mij hiervan een over
tuigd voorstander verklaren, aldus
spreker. De bezwaren van het hui
dige systeem zijn echter, dat nog
teveel goede en minder goede ar
beidskrachten op gelijk niveau wor
den beloond. Is dit een nadeel voor
de arbeiders zelf, voor boer en tuin
der evenzeer. Sprekend over de eco
nomische situatie van de bedrijven
en de houding en de politiek van de
overheid, wees spreker vervolgens
op de akkerbouw. Mij is bekend, zei
hij, dat er van de zijde van het be
drijfsleven wel enige critiek is geuit
op de regeling, die de overheid ten
aanzien van 'de rogge heeft getroffen.
Deze critiek en ongerustheid inzake
't regeringsbeleid in dezen wordt ge
uit in die gebieden, waar de rogge
hoofdzakelijk marktproduct is. Voorts
vertonen nu de prijzen van de land
bouwproducten een tendenz tot da
ling, hetgeen de vraag actueel maakt
wat de overheid met het oog op do
bestaanszekerheid van goed geleide
bedrijven van plan is te doen. Spre
ker wees er daarbij echter op, dat
het volledig onjuist zou zijn om te
trachten ieder risico in handen van
de overheid te leggen. Ondernemer
zijn en willen blijven betekent nu
eenmaal zowel goede als kwade kan
ten durven te aanvaarden.
Loonsverhoging voert
kostprijs op.
Over de toekomst van de koude-
grondcultuur zei de heer De Goey,
dat deze met een niet al te groot op
timisme tegemoet mag worden ge
zien. De uitkomsten der pluimvee
houderij zijn in het afgelopen jaar
APELDOORN - TEL 3312
ALLEEN VERTEGENWOORDIGING VOOR GELDERLAND
Eén dode en 96 arrestanten
TEHERAN. Perzische troepen
hebben op demonstranten geschoten,
die betoogden ten gunste van ex-
premier Mossadeq, tegen wie de dood
straf is geëist. Twee demonstranten
z(jn hierbij, blijkens een mededeling
van militaire zijde, om het leven ge
komen.
Militairen en politie beletten in
stromende regen communisten en aan
hangers van Mossadeq de aangekon
digde algemene staking ten uitvoer te
leggen. Wel werden honderden win
kels bezit van aanhangers van de
voormalige premier, gesloten, terwijl
ook vele, door communisten opge
stelde pamfletten, w.erden verspreid.
Overigens was er echter niet veel van
steun aan Mossadeq te bespeuren.
Minister Eden krijgt
hei pi
er
LONDEN. Premier Churchill heeft
lord Reading benoemd als tweede
minister van staat voor Buiteniandse
Zaken, teneinde de werkzaamheden
van minister Eden te verlichten. Tot
dusverre was lord Reading onder
minister. De andere minister van
staat, Selwyn Lloyd, leidt op het
ogenblik de Britse deiegatie bij de
Verenigde Naties.
De graaf van Selkirk is tot opvol
ger benoemd van lord Cherwell, die
is afgetreden om aan de universiteit
van Oxford weer filosofie te gaan
doceren. De belangrijkste taak va.i
lord Cherwell was het adviseren van
premier Churchill in kwesties b;-
treffende het kernonderzoek. Zijn
opvolger zal geen zitting in' het kabi
net hebben.
wel bevredigend geweest. Ook over
1953 heeft de pluimveehouderij tot op
heden geen reden tot klagen gehad.
Andere punten, die spreker aan een
beschouwing onderwierp, waren het
melkprijsbeleid voor het jaar
1953/1954, de varkenshouderij en
uite.aard de verhoging der lonen
met ingang van het komende jaar,
Dienaangaande zei hij, dat hij gaarne
de redelijkheid van deze loonsver
hoging wilde erkennen. Wanneer ech
ter in land- en tuinbouwkringen be
zorgdheid is gewekt door deze ko
mende loonsverhoging, dan is dit te
wijten aan de onzekerheid met betrek
king tot de economische ontwikkeling
in de agrarische sector. Immers voor
bedrijven, die met vreemde arbeids
krachten werken, wordt de kostprijs
door deze loonsverhoging weer opge
voerd. Het is echter niet juist om het
zo voor te stellen alsof deze loons
verhoging geen invloed zou hebben
op de afzet van onze productie, zo zei
spreker, die tenslotte nog wees op
enkele organisatorische aangelegen
heden, vooral ten aanzien van de be
hartiging der geestelijke belangen der
leden.
Na de pauze hield prof. dr Th. L.
M. Thurlings uit Wageningen een
inleiding over ..Het familiebedrijf als
onderneming". Het slot werd ge
vormd door de traditionele toespraak
van de geestelijk adviseur pastoor
Hendriksen.
Volgens een officiële bekendmaking
hebben de relletjes aan één persoon
het leven gekost, terwijl twee per
sonen verwondingen hebben opge
lopen. Er zijn 96 arrestaties verricht.
Vele anti-Mossadeq gezinde winkel
eigenaren sloten toch. als een gebaar
van solidariteit tegenover hun col
lega's, hun winkels. Enkele zaken
werden weer geopend, toen de politie
begon Ie noteren welke winkèls wa
ren gesloten.
Minister Algera bezocht
Ouwerkerk
DEN HAAG. De minister van Ver
keer en Waterstaat, mr J. Algera, heeft
een werkbezoek gebracht aan Ouwer
kerk.
Grote bouwplannen in
Amsterdam
AMSTERDAM. De ontvanghal van
het thans 64 jaar oude Centraal
station te Amsterdam zal in de ko
mende drie jaren op drastische wijze
worden verbouwd, opdat er voor de
stroomvan vertrekkende reizigers
meer ruimte zal komen.
De nieuwe hal zal rechthoekig
worden met slechts één controle-
doorgang in het midden in het ver
lengde van de tunnel naar ie
perrons.
Ook in de omgeving van het Cen-
traal-Station zal gebouwd worden.
Waarschijnlijk zal in 1955, naast het
Centraal-Station, hoog boven de weg
op het spoorwegcomplex tussen Oos
terdok cn de De Ruyterkade een
nieuw postkantoor verrijzen.
Besprekingen tussen het gemeente
bestuur van Amsterdam, de directie
der Nederlandse Spoorwegen en die
der P.T.T. hebben er toe geleid, dat
de P.T.T. over een deel van dit
spoorwegcomplcx de beschikking zal
krijgen en wel dat deel, waarop thans
geen treinverkeer is, doch slechts
reservewagens geplaatst zijn.
Doden herdacht in
Oude Tonge
OUDE TONGE. In Oude Tonge, op
het eiland Goeree-Ovcrflakkee, is
gistermiddag een eenvoudige herden
kingsplechtigheid gehouden van de
slachtoffers van de Stormvloedramp
op 1 Februari jl. In Oude Tonge treurt
men over het verlies van 299 inwoners,
die thans, op drie na, geborgen zijn
en begraven liggen in het massagraf
in de kruin van de Spuidijk, tezamen
met nog veertien doden van andere
plaatsen op het eiland.
Zo goed als alle inwoners van het
dorp waren verenigd in het kerk
gebouw der Hervormde kerk, waar
het herstehverk even rustte voor deze
plechtigheid. Tot de aanwezigen be
hoorden onder meer de Commissaris
der Koningin in de provincie Zuid-
Holland, "mr L. A. Kesper, het ge
meentebestuur van Haarlem en het
adoptiecomité van die stad. vertegen
woordigers van de Flakkeese gemeen
schap, verscheidene burgemeesters van
het eiland Flakkee alsmede de beeld
houwster Janeke Ducro-Kruijer. Op
het massagraf werd een monument
onthuld dat door Haarlems adoptie-
comité werd aangeboden.