Kom me staat achter
de regering
BSP aanvaardt
Europese leger
Toestand gunstig,
nog niet veilig
Vergeefs gevecht op een
wilde Noordzee
Mossadeq weenl
in pyjama voor
zijn rechters
Begrafenis
in Triest
Korte parade
van Rode Legei
Daar komt Fred
van de trein'
Dodelijk schot
op stroper
Zwaar bewolkt
Verrassende verklaring
op vijfde KVP-congres
Maandag 9 November 1953
Negende Jaargang Nummer 2597
Het VrijeVolk
CITO. N.V. DE ARBEIDERSPERS. DIRECTIE JBt w
H. V. kuilenburg en c. v. a. wAERDEN. DEMOCRATISCH-SOCIALISTISCH DAGBLAD - HOOFDREDACTEUR: K. VOSKUIL
6 November 1953
De dijk is dicht!
Ex-premier Mossadeq van Perzië
vie! bijna op de grond, toen hij
Zondag de zaal betrad, waarin het
proces tegen hem begon.
Mossadeq droeg een grijze kamer
jas over eeh grijze pyjama.
Zwaar ademhalend, als was hij
uitgeput, vroeg hij eerst om een
kacheltje toen hij was gaan zitten,
omdat hij het koud had.
Toen zijn naam werd gevraagd,
noemde hij die en voegde er scherp
aan toe: „Wettig premier van Per
zië".
Binnen enkele minuten was hi.i
met de rechtbank in fel debat. Hij
wenste te spreken over de vrijheid
der Perzische verkiezingen en be
twistte het hof de bevoegdheid, over
hem te oordelen.
Mossadeq barstte tijdens zijn be
toog in snikken uit. Al huilend
vroeg hij het hof Engeland niet in
de liar.rt te spelen door hem te ver
oordelen.
Er werd geklapt toen de president
verklaarde, dat geen der leden van
het hof voor het buitenland werkt.
Mossadeq wordt beschuldigd van
ongehoorzaamheid jegens de sjah,
poging om het bewind omver te wer
pen en onwettige ontbinding van
het parlement.
Meer dan 50.000 personen sloegen
de ruim twee kilometer lange stoet
gade toen Zondag in Triest de zes
slachtoffers van de botsingen van
Donderdag en Vrijdag ter aarde
werden besteld.
In Rome woonden premier Pella
en de overige leden van het Ita
liaanse kabmet een rouwdienst bij.
In heel Italië hingen talrijke
vlaggen halfstok, ten teken van
rouw.
De stoffelijke resten werden eerst
naar de kathedraal van Triest over
gebracht, waar bisschop Santin een
mis opdroeg. In een door de radio
uitgezonden toespraak verzocht hij
de bevolking kalm en rustig te blij
ven.
Ook premier Pella heeft de bevol
king per radio opgeroepen kalm te
blijven.
Vandaag zullen alle Italiaanse ar
beiders het werk gedurende tien mi
nuten stilleggen. De Italiaanse bla
den blijven aandringen op het af
treden van generaal Winterton, de
Britse commandant in Triest.
Engeland cn Italië hebben Zater
dag over en weer geprotesteerd over
de onlusten in Triest. Het Italiaanse
protest was gericht tegen het op
treden van generaal Winterton.
Slechts 20 minuten heeft Zaterdag
de militaire parade op het Rode
Plein geduurd ter gelegenheid van
de 36ste verjaardag der Octoberrevo-
lutie.
Daarna was er een parade van vier
uur van Russische arbeiders.
Premier Malenkow nam de parade
af, staande op het mausoleum van
Lenin en Stalin en omgeven door de
acht topleiders der Sowj et-Unie.
De niet-militaire stoet werd ge
opend door 6000 sportbeoefenaars,
mannen en vrouwen.
's Avonds gaf Molotow, de minister
van Buitenlandse Zaken, een ont
vangst. Er waren ongeveer 1000 gas
ten.
Grote vijf
Volkomen onverwacht had Molo
tow aan een aparte tafel een gezellig
diner gearrangeerd voor de ambassa
deurs van Amerika, Engeland, Frank
rijk en communistisch China.
Van Russische zijde namen behal
ve Molotow ook Kaganowltsj, Boel-
ganin en Mikoyan aan het etentje
deel. Voorts zaten aan vice-premier
Ulbricht van Oost,-Duitsland en de
ambassadeurs van Argentinië en Bir
ma.
Er werden talrijke toasts uitge
bracht op de vrede en het wederzijd
se begrip en de Russen deden kenne
lijk him best, het hun gaslen zo aan
genaam mogelijk te maken.
(Van onze parlementsredacteur)
Prof. mr. C. P. M. Romme, leider van de KVP-fractie in de
Tweede Kamer, heeft Zondag op het vijfde congres van zijn
partij een verrassende loyaliteitsverklaring afgelegd ten op
zichte van het derde kabinet-Drees.
Prof. Romme heeft daarbij alsnog ontkend, dat de KVP-
fractie bij de algemene beschouwingen uit zou zijn geweest op
het verwekken van spanningen of het peuteren aan de positie
van het kabinet.
De opvatting, dat de positie van het kabinet door het op
treden van de KVP aan het wankelen zou zijn gebracht, achtte
hij „in redelijkheid uitgesloten."
De heer Romme heeft bij deze ge
legenheid dus de reserves, welke hij
sedert de formatie tegenover het
tegenwoordige kabinet in acht ge
nomen, laten varen. Hij wees daarbij
ten eerste op het feit, dat hij zes van
zijn beste geestverwanten het vorige
jaar de toetreding tot het kabinet
„niet had ontraden"; ten tweede op
zijn ongeschokte voorkeur voor een
brede basis en ten derde op de om
standigheid dat het tegenwoordige
kabmet inmiddels een programma
heeft gebouwd op de richtlijnen,
welke bij de formatie werden opge
steld.
In het bijzonder heeft de heer
Romme zijn best gedaan van de rol
•an de KVP tijdens de jongste Ka
merdebatten een uiterst zachtzinnige
uitleg te geven.
Zo verklaarde hij, dat de KVP zeer
is ingenomen met de „eerste forse
schreden" op weg naar verlichting
der lasten, welke de 540 millioen gul
den belastingverlaging inhoudt.. Met
de besteding van meer dan 500 mil
lioen gulden van dit bedrag was de
KVP geheel accoord. Ten aanzien van
het restant van 23 millioen gulden
was hij slechts van mening, dat, dit
wellicht nog nuttiger besteed had
kunnen worden.
Het zou echter uitzinnig zijn ge
weest, zo vond de heer Romme, wan
neer de KVP op dit punt de beteke
nis van de bereikte overeenstemming
in gevaar zou hebben gebracht. Het
eindresultaat heeft voor de KVP „een
ruim overschot aan voldaanheid" op
geleverd.
De motie
Ook over zijn aangehouden motie
ter verkrijging van een vrijere loon
politiek liet de heer Romme zich
thans heel anders uit dan hij in de
Kamer bij de verdediging daarvan
had gedaan. Die motie was bedoeld
als een „forse stoot", zo verklaarde
hij nu, om de wagen van de loon
politiek in het rechte spoor te hou
den.
En waarom hij tot die stoot op zulk
een ongebruikelijk ogenblik was over
gegaan? Omdat het vastlopen van het
overleg in de Stichting van de Arbeid
over de komende loonronde in de
socialistische partijpers een actie had
doen ontstaan ter handhaving van
het thans geldende systeem van ge
leide loonpolitiek!
Deze „buiten-parlementaire actie",
zoals de heer Romme haar noemde,
achtte hij klaarblijkelijk een bijzon
der groot gevaar voor de plannen tot
bestudering van het systeem der
loonpolitiek, welke het kabinet te
voren reeds kenbaar had gemaakt.
De heer Romme meende ook, dat
hij met zijn motie reeds de nodige
successen had geboekt. Met name zou
ze minister Suurhoff de verzekering
hebben doen geven, dat het resultaat
van het overleg in het kabinet en
van het kabinet met het bedrijfsleven
over de loonpolitiek stellig met tot
„St. Juttemis" zou uitblijven.
Diegenen, die door het optreden van
de KVP over spanningen zijn gaan
spreken, hebben, volgens de heer
Romme, te weinig gelet op het zake
lijke verloop van het debat. De wens
was zijns inziens de vader van de ge
dachte aan spanningen geweest, maar
de moeder van die gedachte noemde
hij „domheid".
Vervolg op pagina 2
Ouwerkerk verrijst uit de zee. Voor
het eerst in vele maanden spoelt geen
water van de opkomende vloed meer
door het plaatsje. De dijk is immers
dicht. Als ook de lekken in de dam
gestopt zullen zijn, zal men ook de
resterende plassen kunnen leegpom
pen.
Dan zullen de mensen in Ouwer
kerk terugkeren en het zal een moei
lijke gang zijn. Hoeveel staat nog
overeind? Hoeveel huizen zullen te
zeer ondermijnd zijn om nog bewoond
of zelfs hersteld te kunnen worden?
Maar er kan weer gewerkt worden.
Dan zal de moed daartoe er óók
zijn! Luchtopname ANP-foto)
(Van onze Brusselse correspondent)
Het congres der Belgische Socia
listische Partij heeft Zondag de
socialistische Kamerleden aanbevo
len voor het verdrag in zake de
Europese Defensiegemeenschap te
stemmen.
De desbetreffende resolutie werd
met 451 tegen 248 stemmen en 47
onthoudingen aanvaard. Het debat
duurde Zaterdag de hele dag tot
negen uur 's avonds en een goed
deel van de Zondag.
Opmerkelijk is, dat de meeste
Vlaamse gedelegeerden alle Ant
werpenaren en alle Gentenaren
Twee kleindochters heoben opa en
oma Deuss Zaterdag bij hun aan
komst op Schiphol met bloemen ont
vangen.
Op 16 Juli vertrokken de heer en
mevrouw Deuss uit Zeist voor een
wandeltocht naar Rome. 91 dagen
later kwamen zij in de Italiaanse
hoojdstad aan. Acht dagen eerder
dan zij zelf berekend hadden.
De KLM Super Constellation ..Elec
tron" bracht hen Zaterdag in vijj uur
va.n Rome naar Schiphol35 minuten
later dan de KLM-dienstregeling
aangeeft.
Lopen gaat soms vlugger dan u
denkt, vliegen kan soms langer duren
dan u vermoedt.
tegen de EDG waren, terwijl de
Walen op enkelen na vóór stemden.
De thans aanvaarde resolutie ver
zoekt de socialistische Kamerleden
in de eerste plaats aan te dringen
op een verdaging van de debatten
over de EDG in de Kamer, zolang
er geen defintief accoord is over de
samenwerking met Engeland en we
gens de onduidelijke bepalingen over
de democratische controle.
Aangezien dit voorstel tot verda
ging zonder twijfel zal worden ver
worpen door de andere Kamerfrac
ties, wordt aan de socialistische
leden de aanbeveling gegeven voor
de EDG te stemmen, op voorwaarde,
dat de regering de Kamer zal ge
ruststellen wat de samenwerking met
Engeland betreft.
Voorts moet de regering zich ver
binden aan de andere leden der
EDG de oprichting voor te stellen
van een politieke gemeenschap on
der democratische controle. De Bel
gische regering moet bovendien zo
spoedig mogelijk bij de andere ge
allieerden aandringen op onderhan
delingen met de Russen over een
niet-aanvalsverdrag en een verdrag
van wederzijdse veiligheid.
Op uitnodiging van de president
der Nederlandse Spoorwegen, ir
F. Q. den Hollander, zal de
Amerikaanse spoorwegconducteur
Fred. Hotchkiss met zijn vrouw
op 14 November aan boord van
de Nieuw Amsterdam stappen.
Dat gebeurt omdat hij een
schitterend idee heeft gehad. Om.
de slachtoffers van de watersnood
in Nederland te helpen, stelde hij
voor een trein te laten rijden.
Zijn directeur vond het goed en
op 14 Maart madlcte de „dijk-
trein" zijn rit van 14 uur langs
vele Amerikaanse steden.
Op 50 plaatsen werd gestopt
om geld in te zamelen. „En dat",
zo schrijft ir. Den Hollander, „was
misschien wel een van de mooiste
voorbeelden vak een goed denk
beeld dat leidde tot een grootse
demonstratie uait vriendschap en
hulpvaardigheid.
Als dank zullen Fred en zijn
vrouw twee weken gasten zijn in
Nederland, met een bezoekje aan
Parijs als slot.
Verdiend!
(Eigen nieuwsdienst) In de nacht
van Zaterdag op Zondag is de 27-
jarige stroper M. van Straten uit
Oirschot dodelijk in de buik getrof
fen door een schot van de jachtop
ziener N. uit Best.
Van Straten was met een Jongere
broer bezig met lichtbakken in het
gebied Best en Oirschot rond de
grenzen van Eindhoven. Het licht
trok de aandacht van de jachtopzie
ner. die de stroper* op heterdaad be
trapte. Tijdens het handgemeen, dat
hierop volgde, is de revolver van de
jachtopziener afgegaan.
Bomontploffing in
Marokkaanse trein
Zeven personen, drie Marokkanen
vier Europeanen zijn Zaterdag om
het leven gekomen, toen een bom
ontplofte in de trein van Casablanca
naar Algiers.
Twee anderen werden ernstig ge
wond.
Nog hard werken bij Ouwerkerk
(Van onze speciale verslaggever)
De situatie bij het voormalige stroomgat van Ouwerkerk is
gunstig, maar nog lang niet veilig.
Iedere zes uur vliegt zes millioen kubieke meter water onder
en langs de borstwering van vier Phoenixpontons en de kleinere
caissons, de polder in of uit. Er zijn twee moeilijke „spuiters",
en zoals de verwachting was een groot aantal lekkages,
die lastig maar niet gevaarlijk zijn.
Een gierende storm geen abnormaal verschijnsel in No
vember 76a tijdens de eerstkomende dagen nog rampzalige
gevolgen kunnen hebben. De blokkade in het gat blijft kwets
baar, ook al ligt er een hoeveelheid beton, goed voor 240 flat
woningen.
Een kleine 2000 arbeiders, mieren
op de vierkante kilometers van de
werkterreinen bij Ouwerkerk, hebben
Zaterdag en Zondag onafgebroken
doorgewerkt. Er was maar 'n handje
vol aflossers met de beurt naar huis.
Alle anderen hebben gewerkt als
paarden, of er Maandag of Dinsdag
op de kalender stond.
Wie verwacht mocht hebben, dat
de energie na de dichting zou over
slaan in een onproductieve zelfvol
daanheid heeft de plank ver misge
slagen. Na de opwindende Vrijdag
nacht is er een bom van nieuwe acti-
Matroos De Haan, kapitein Olden-1 de „Columbus", verging bij Texel,
burger en kok Van Staalduinen toen het in een harde wind slagzij
(v.l.n.r.) zijn Zondag na een angstig maakte. Alle opvarenden werden ge-
avontuur op de Noordzee behouden red.
in IJmuiden aangekomen. Hun schip,
(Van een onzer verslaggevers)
Met een slagzij van meer dan zestig graden bakboord op een gruwelijk
wilde zee met hooglopende golven heeft kaptein Rienus Oldenburger samen
met zijn kok. Piet van Staalduinen, zes uur lang getracht zijn schip, dc
coaster „Columbus" varende te houden. Er was geen houden aan.
Op het laatste moment, Zaterdagmiddag tegen half vijf, besloten de beide
mannen het schip te verlaten. En geen twintig minuten later verdween de
„Columbus" op 54 graden Noorderbreedte en 2.48 graden Oosterlengte in de
golven.
Zo luidt het sobere relaas, dat wij
van de kapitein en de kok te horen
kregen, toen zij Zondagmorgen om
half acht veilig van de Belgische
kotter „La Madeion" in IJmuiden
aan wal stapten. Met een zucht van
verlichting. Het was op het kantje
af.
In de nacht van Vrijdag op Zater
dag is het begonnen. Het was ruw
weer met windkracht zeven en uit
schieters tot negen uit het zuidwes
ten. Er liepen mirakels hoge zeeën.
De kok had de wacht.
Het was half vier, toen hij plot
seling bemerkte, dat de „Colum
bus" naar bakboord overhelde. En
hij sloeg alarm. Tussen vijf en half
zes zag de kapitein, dat het fout
ging. Het schip maakte een slagzij
van vijf en dertig graden aan bak
boordzij.
Hoe dat kwam, kan de kapitein
noch de kok noch matroos Siebke de
Haan uit Hantum in Friesland, die
met de Belgische kotter „Mayflower"
in IJmuiden binnenkwam, vertellen.
Waarschijnlijk is de lading En
gelse kolen, bestemd voor Zweden
gaan werken. Dat gebeurt bij ruw
weer wel meer. En men kan er in
de regel weinig aan doen.
Toen kapitein Oldenburger zag,
dat het misging met zijn schip, heeft
hij een noodsein de aether ingezon
den.
Er waren drie visserschepen in
zijn nabijheid, de twee Belgen uit
Zeebrugge en de Engelse trawler
„Prince Victor" uit Grimsby.
De sleepboot „Holland" van Doek-
sen meldde, inmiddels met volle
kracht naar de plek des onheils op
te stomen. Hij zou echter te laat
komen.
Begeleid door een hels kabaal van
gierende wind en overstormend water
zijn acht leden van de bemanning
daarna in de reddingsloep gestapt
en door de „Prince Victor" opgepikt.
Vervolg op pagina 2
viteit gebarsten. Omdat iedereen be
seft, dat het einddoel ook nu nóg ver
in het verschiet ligt. De minste ver
waarlozing of onachtzaamheid kan
aanleiding geven tot kritieke situa
ties.
Sedert het ogenblik van de
dichting tot en met Zondagnacht
heeft de vloed vier maa.1 stormge
lopen tegen de barricaden in het
gat. die echter geen millimeter
weken, ook al hoorden de arbeiders
de losliggende stenen onder de
pontons rommelen.
In de polder ligt de waterstand op
NAP. Bij vloed staat het water bui
ten ongeveer twee meter hoger. Op
één plaats, tussen de oostponton en
de sluitponton, spuit het water met
orkaankracht door een brede spleet.
Deze „spuiter" baart de grootste zor
gen. Er zijn bakken vol stenen voor
gestort en torpedonetten neergelaten,
om het vulmateriaal te verstrikken
en op zijn plaats te houden. Bij het
oostelijke landhoofd is de „guillo
tine" die lekte als een mandje met
klei stevig ingepakt. Het water
zoekt nu een weg onder de land-
hoofdcaissons door.
Verzakking
De grootste activiteit is echter ge
concentreerd op het westelijke land
hoofd, waar Donderdagnacht kleine
caissons begonnen te verzakken en
een precaire situatie ontstond,
Het gevaar werd zo acuut, dat er
zelfs zandzakken vreemde ver
schijningen waar beton, stenen en
staal de dienst uitmaken aan te
pas moesten komen. De caissons
braken, en er ontstonden geulen.
Achter het landhoofd is in de loop
van het weekeind een nooddijk van
blokken basalt opgeworpen, Een
persleiding spoot een zandlichaam
tussen landhoofd en nooddijk. De
situatie blijft hier uiterst moeilijk.
De gehele Zondag voeren onafge
broken bakken vol steen, klei én
zand naar het geblokkeerde sluitgat.
Voor de pontons zijn verschillende
grote rijsbedden tot zinken gebracht.
De verwachting is, dat de weg tus
sen Zierikzee en Zijne omstreeks
Kerstmis droog zal vallen.
Het revolutionnaire hof van
Egypte heeft Zondag bevolen, alle
eigendommen in- beslag te nemen
van de voormalige koninklijke fami
lie. Dit geldt ook voor de eigendom
men van verwanten. „De bezittingen
zullen aan de natie terug worden
gegeven," zo verklaarde een zegsman.
De weersverwach
ting, medegedeeld
door het KNMI te
De Bilt, geldig tot
Maandagavond
f Zwaar bewolkt
met plaatselijk
lichte regen of
motregen. Matige
tot krachtige en
langs de Wadden
dat wordt mot kust af en toe
harde zuidweste
lijke wind. Middagtemperaturen on
geveer dezelfde als vandaag.
Dinsdag: zon op: 7.51 uur; onder
16.57 uur; maan op; 11.58 uur; on
der: 19.11 uur.
