Première
Verontwaardiging over
vreemde arrestaties
DAG-PUZZLE
2
DE DIJKEN
ZIJN DICHT!
De doden herdacht
Onderscheidingen
en benoemingen
LAXEER-AKKERTJES
JEANNINE BONJEAN
Geen maatregelen
van de artsen
Concertgeb. orkest
Geen wet voor
televisiebestel
Algemeen Dagblad
Maandag 9 November 1953
ALGEMEEN DAGBLAD
Pag. 3
REVUE. Lnxr
sderlatidso OperaDt
S-. Rctlé Sloc.swlJks Rerue: Op en
Circa? Sirisshurm
7 9.3IU: CapitolMeisjes
151: Centraal: De Iwee
7 9.15); Cineac: Obses-
—5.15); Colosseum: SU-
12 7 9.15); Harmonie:
mc« de 1' amour 12 7 9.15); Victoria. Een
In Ierland f2 7 9.151.
SCHIEDAM
FILM. PassageMoulin House (2 8. Do a
Monopole: De boekaniers iler zeven zeeén
DiZonen der Sloux 12 7 91
DEN HAAG
TONEEL. Schouwburg 8: Het. Vrüe Toneel
of niet: Kleine Comedie 8. Gezelschap I'm
dierental.
MUZIEK. Diligentla 8: Kou. zunperenlsins
FILM. Apollo: Gevaar U2 2.3(1 4.45 7 9.15
The snows of Kilin
Voestijnratreo (2 ?i
die begeerden (2.39 7 9.15)
2,"n 6.45 9 15):
7 9.15):
9.30); Hor
Capltol:
>e man
n (2.30
Veroordeelde Hongaar speelt duister spel
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
AMSTERDAM. „Operatie
9.15)_: Metrocele: Bekentenis en
5): Odeon: Slop you're killing
ssase: Tbunderbay (2.30 6.45 9 15
kllbns ine (2 30 7 9.151: R.
n IS 81: R exAbbott en C'o
:#.30 11.30 1.30 3.30
Het
Sr4npo.it: Dageraad der Vri
Wist-End: Dageraad der Vrilheid
AMSTERDAM
REVUE. Carré S: Bouwmeester
CABARET. Kleine Komedie 8" l
3.15 8.1.'
Revue
plein Theater 8: Cabaret Martle
OPERETTE. Centraa.l Theater
be: Wiener Bint.
MUZIEK. Concertgebouw 8.17:
dn.do Manclnelll. piano.
S: Hoofdsladoperet-
kleine zaal: Man-
ij ltegee.-den (2.15 6.41
7.15 0 30): Luxor: Boom
Bandieten van Minnesota tl.30 3.45 7,15 9.30): C
Damrak: Europa '51 (9.30 11.30 1.30. 3.30 5.30
9.30); Piaza: Europa '51 (1! 15 1.30 3.45 7.15 9
Flora: The snows of Kilimanjaro (1.30 3.45 7.15 9
RiaRo: The snows of Kilimanjaro (1.15 3.30 7 15 9
Boxy: Moulin Rouse (1.30 3.15 7 9.30): Royal:
me 1 30 3.45 7 9.30); Apollo: 'n Dorpsschandaaltje
(2 7.15 9.30)Bio- Spel met de duivel 12 7 15 9 30
Ceintuur Het huls der verloren vrouwen (2 7.
9.30): Edison: Schandaal om een kind. Do: Madan
Bovzrr (2 7.15 9.30): Hallen; Thunder In the Ea
(2 7.15 9.30); D» Liefde: Alwnvs In jny heart, fl
nü 2 30' De Circuslongen (2.30 8t; Rrx: N'iasai
(2 7,15 9 30); Victoria: Vrouwenpolltle (2 7 15 9 30
West-End: Stad der duizend gevaren (2 7.16 9.S0
DELFT
FELXL City: Moulin Rouse (2.SO 7 9.15): Delflt
Rechter Thomas (2.30 7 9): Doelen K!no: De me
tn« de wassen heelden 12 70 7 9): Flora: Zt) dans.
slechts een zomer (7 9.13); Roxy: Malou van Mont
r der
>n: 8.15): Tltalla:
grijs (3 S 15: Do:
r; Do: Klokslag
8.15)
twaalf (S 8.15; Do: 8.1-5).
UTRECHT
TONDEL. Stadsschouwburg R: Vereniging vat
Spoorwegambtenaren; Het Chlncete Landhuis.
FOM. Rembrandt: Het ls feest In Parijs (2.30 6.4i
Pt: Clrv: Salomê (2.30 6 45 Nlagart
(2-30 J.4S p-. r Aiyoer;: VMev „'eren en vergeter
2.S3 6 45 91 VreeburgCltlïa Cabana 12.30 6 45 9)
JPïUee: Nzehlruiters too de Wolrcnkreek RVr Zt
en Zr.: 6.45 9): Olympia: Het rimboe-meisje (6.4;
8.45: Wo: 2.30 6.45 8.45): FUmao en Spoorbio: Nieuws
HAARLEM
MTOIHK. Minerva 8: Hee in steedse Kunstkring
Concert.
FTLM. Rembrandt: Het gebeurde In Rome (2 4.1'
de koning
Twee
Fran
Kal'
TTLM Casino: De zoon
Dldo' Zwart baard de Plraa'
tri ge ln het Ons-en (2 30 7
Di: 2.30 8);
li Trianon: TT"t
FIIOT. Grand: De Zwarte monnik
The Golden Gtrl (2 S): Luxor
ten ('2 4 81; Palace: De eenogige I
FrLM Metropol*
aags: (3 R.1S)1
(2 6.45 9): Cblca
6.45 9).
CABARET, N.
FILM. Luxer
Royal: Her gouder
bouw: De zwarte k
'8.15)
('2.34
God ertse
EINDHOVEN
FJÏM. Chtcagot Het niTslerle vso het leven (2 4.15
T 9.15): Rembrand'' Het eiland van begeerte. Do
9.1-5 Rouw past Electra |2 4.15 9 9,15): Cinema Pari
sian" Op de Bres 12 4 15 7 9.151: PlazaDe kuise
bruidegom (2 5): City: Zorg dat je erbij komt.
vanaf Di: Klopjr.-ht (2,30 8).
ARNHEM
MOTTEK. Musis Sacrum 8! Afscheidsavond To Yln-
FTLSf. Luxor: Moulin Rouge. Savkia: Raahnmon.
Palace- Copacaba-na Do: Lnul*e4Loit«I. Arnhem*:
Bloedvlag boven Quinto. Cor«o: De scha(grarvers van
■Dood akopel land. Vanaf Di: De man. die een ander
was. (TUden alle bioscopen 2 -70 6.45 9).
NIJMEGEN
FILM. Vereniging Za tot en met Di: HeïdL Astrt:
Rechter Thomas. Centrum', Perrueha. Scala: BH lie:
licht van de zilveren maan. Corso: Revolvcrdulvelr
(Tijden alle bioscopen 2.30 6.45 9),
LEEUWARDEN
FILM. Tlvoll: Maske In Blau (2.30 81: Cinema:
Verraad (2.30 8); Leeuwarder: Alarm hl) de kust
wacht. Do: Berliner Ballade (8; Do: 7 9.16).
GRONINGEN
FILM. Ltlxor: De raadselachtige Mr Motto (2.20
6.30 9); Cinema: Moulin Rouge (2.30 6 30 9): Grand:
Carrie (3 7 9.30): Beura: SllTor Blver (2.30 6.30 9);
Luxor Short: Nieuws.
Te Valkenburg zal vandaag de afslui
ting en bewaking van de overweg in
de spoorlijn Maastricht-Simpelveld in de
Stefensweg worden opgeheven. Bij deze
overweg zal een automatische knipper-
lichtinstallatie i.n dienst worden gesteld.
Cura?ao, schilderend en geschilderd,
•welke tentoonstelling op initiatief van
de vereniging van Antilliaanse studeren
den in Nederland tot stand is gekomen,
zal van 13 November tot 8 December in
het kasteel te Hoensbroek worden on
dergebracht.
'No a
In deze puzzle zijn de letters van de
•woorden van het kruiswoordschema ver
vangen door cijfers. Men vraagt het oor
spronkelijke schema terug te vinden.
Horizontaal: 2. (121110271312); 8.
(14—15); 10. (164—1—2—17); 11. (3—6—18);
13. (18—11—3); 15. (15-2—10—2-9); 17. (9—
5); 18. (9-2—7-2); 19. (17-14^-2—19); 21.
(4—10); 22. (10—14—2—7—12): 24. (17—6—16);
25, (1Z-2—1); 27. (16-8-16—2—7); 29. (10—
4); 30. (5—14—7); 31. (17—13—1).
Verticaal: 1. (5—14—3); 3. (11—16); 4 (10—
4—13—2);-5. (2111—9—17—2); 6. (7—23);
7. (13—17); 9. (15615—2—10); 12. (18—2—
7); 14. (8—6—19): 16. (10—2—10—6—16); 17.
921221018. (9—4—3); 20. (14—7—12);
23. (14—16—2—17); 24. (17—6—7); 26. <1-4-
20); 27. (16—14); 28. (7—13).
(123) (4-5-6—7) (84793) (1—
27) (9—2—2—7) (8—10—11—2—92—7) vor
men een spreekwoord.
gg
3
4
5
6
7
e
9
10
ti
12
U
/3
m
'4
15
/6
B
'7
18
m
'9
20
21
22
23
s
m
24
m
2.5
26
2-7
2Ö
2.9
so
m
3/
Oplossing van de vorige puzzle
Horizontaal: 1. abeel, 5. kub, 8. Ie, 9. Ve-
luwe, 10. steen. 11. najade. 14. twee, 16.
Asen. 17. renner. 19. rival. 21. moedig, 23.
de, 24. aal, 25. nevel.
Verticaal: 1. als, 2. Betuwe. 3. evenen, 4.
Lena, 5. kuras, 6. uw, 7. beven, 12. jarige,
13. decade, 14. trema, 15. enkel, 18. Erin,
80. lel, 22. o.a,
meineed", zo heeft men het op
treden van de politie genoemd
dat dezer dagen grote veront
waardiging heeft gewekt bij de
slachtoffers, maar ook bij allen
die het goed menen met de
rechtsstaat Nederland en die op
de hoogte zijn gekomen van het
schandaal dat zich achter deze
„operatie meineed" heeft
speeld.
Ongeveer twee jaar geleden werd
een Hongaar, een zekere W.. gearres
teerd wegens verduistering en oplich
ting. Deze man had kans gezien het
vertrouwen te winnen van een politie
ambtenaar, zoals hij destijds het ver-
Advertentie
CoU/ta. Nieuutt!
De sluiting
van het laatste
stroomgat bij 3
Ouwerkerk, in
tegenwoordig
heid van H.M.
de Koningin.
(Een uitgebreide
Polygoon-reportage)
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
AMSTERDAM. Voor de achtste
maal sinds de bevrijding kwam men
Zaterdagmiddag in de Nieuwe kerk te
Amsterdam bijeen, voor de jaarlijkse
herdenking van de in twee wereldoor
logen gesneuvelde geallieerde militairen.
De plechtigheid werd door tal van
autoriteiten bijgewoond. Als vertegen
woordiger van het Koninklijk paar was
er de vice-admiraal N. A. Rost van Ton
ningen. chef van het militaire huis en
namens de regering mr F. J. Kranen
burg. staatssecretaris van oorlog; Mr J.
A. Jonkman vertegenwoordigde de eer-
rle kamer.
De belangstelling uit het buitenland
bliek uit de aanwezigheid van majoor
J Ri.vef van het Britse legion uit Lon
den en generaal-majoor L. W. Foster
van de «Imperial war-graves commission
uil Brussel. Autoriteiten en verschei
dene deputaties legden tezamen vier on
twintig kransen, op de plaats waar
mannen van de koninklijke landmacht
de dodenwcht hielden.
Prof, dr ir A. J. Kluyver, voorzitter van
de Koninklijke Nederlandse academie van
wetenschappen, is door het Britse Konink
lijke genootschap, voor zijn belangrijke bij
dragen tot het. fundamentele karakter van
de micro-biologische wetenschap, onder
scheiden met de Copley-medaille, die als
de hoogste onderscheiding op wetenschap
pelijk gebied ter wereld geldt.
Prof. dr A. G. van Melsen. hoogleraar in
de wijsbegeerte, logica, logistiek en natuur-
philosophie aan de r.k. universiteit te Nij
megen, js benoemd tot ere-doctor van de
Duquesne-universlteit te Pittsburg.
De heer J. Kluit, hoofdcommies, is tijde
lijk belast met de waarneming van de func
tie van secretaris van de commissie vergun
ningen personenvervoer.
Alles gaat beter
als Uw sto/uiisseling in
orde is! Niets beter dan
trouwen wist te krijgen van de auto
riteiten van het Militair Gezag. Hoe
het mogelijk is geweest dat men deze
W. een vertrouwenspositie had gege
ven bij het Militair Gezag en hoe het
mogelijk is geweest dat deze man blijk
baar het volste vertrouwen genoot
van een Amsterdamse politïe-ambtenaar,
is tot nog toe een raadsel. Hoe het ook
zij, de man kreeg doordat hij over ver
scheidene belangrijke papieren beschik
te, grote macht.
Als Hongaar kon hij vrijelijk in aller
lei kampen van politieke delinquenten
binnenkomen. Hij beschikte over faci
liteiten die hem in staat stelden met
enig gezag allerlei families te bezoeken
die of zelf in concentratiekampen in
Nederland zaten dan wel familieleden
hadden die hier waren opgesloten en die
er gaarne zo snel mogelijk uit wilden.
Hij maakte een dankbaar gebruik van
zjjn macht en bezocht families van wie
hij kon verwachten dat men er wel wat
voor over had indien een gevangen fa
milielid snel vrij kwam.
Zo wist hij een bakker in de Ferdi
nand Bolstraat op te lichten voor een
bedrag van 3500 gulden. Een kelner
wiens zoon als politiek delinquent in
een J:am,p zat, wist hij 500 gulden Af
handig te maken met de belofte dat hij
wel eens zou proberen om de gevangene
zo spoedig mogelijk vrij te krijgen. Van
een caféhouder wiens zwager in een
kamp zat, zou hij een aantal flessen ge-
never en likeur krijgen. Een familie
uit Hilversum werd eveneens voor een
belangrijk bedrag opgelicht. Toen hij
eindelijk werd ontmaskerd en voor de
rechtbank werd gedaagd, kreeg hij een
gevangenisstraf van twee jaren. I-Ioogst
merkwaardig ook alweer is het dat
deze oplichter de twee jaren niet vol
ledig heeft uitgezeten doch voordat zijn
tijd om was alweer op vrije 'voeten
was.
Vermoedelijk heeft de man kans
gezien vermindering van straf te
krijgen. Men zou zich hierover geen
zorgen behoeven te maken ware het
niet dat deze zelfde verdachte Hon
gaar kans heeft gezien zeven getui
gen, die destijds zijn slachtoffers wa-
geworden, aan te klagen wegens
meineedNog ernstiger wordt deze
zaak wanneer men bedenkt dat al
deze zeven getuigen door de politie
zijn gearresteerd en vier dagen zijn
vastgehouden, verdacht van het ple
gen van meineden.
Weliswaar zijn alle zeven verdachten
na vier dagen weer vrijgelaten, doch
zij hebben dan toch maar vier dagen en
vier nachten in politiecellen te Amster
dam doorgebracht en dat op aanklacht
van ees man over wiens antecedenten
de Justitie toch volledig was ingelicht.
Men zal zich met verwondering af
vragen, welke de duistere machten zijn,
die deze Hongaar in staat hebben ge
steld zijn spel te spelen.
Nieuwste haringlogger
grootste van het land
DEN HAAG (A.N.P.) Van de Sche-
veniingse sleephellingmaatschappij
Zaterdagmiddag te water gelaten de sta
len motorlogger Sch 54 Oceaan 9. Het
schip is gebouwd voor rekening van re
derij A. van der Zwan en Zonen te
Scheveningen. De logger heeft een lengte
van 43.80 m, en is de grootste haring-
logger welke tot heden in Nederland
is gebouwd. In het schip bevindt zich
een industriemotor van zeshonderd p.k.
en het heeft een laadvermogen van 1450
kantjes haring. Het schip zal zowel de
haringdrijfnetvïsserij alsook de haring-
trawlvisserïj gaan uitoefenen. Schipper
is de heer J. Harteveld.
Toon Kelder exposeert
AMSTERDAM (A.N.P.) In het Ste
delijk Museum te Amsterdam is als on
derdeel van de permanente tentoon
stelling „De vijf generaties" een zaal in
gericht met recent werk van de 53-
jarige schilder Toon Kelder. De tot 30
November durende expositie omvat en
kele schilderijen, penseeltekenïngen-in-
lijn en gouaches, alsmede abstracte me
taalplastieken.
Boekhouder, verdacht van
knoeierijen, ontvlucht
ENKHUIZEN (A.N,P.) De hoofd
boekhouder D. de R. van een handel
maatschappij te Enkhuizen wordt ver
dacht van knoeierijen in zijn administra
tie. Hoe groot het verduisterde bedrag
is kon nog niet worden vastgesteld, doch
'het zou in de duizenden lopen.
De directeur had een achterstand in
zijn administratie en enkele foutieve
posten daarin ontdekt. Hij ontbood de
man op een avond, doch De R. ver
scheen niet.
Een politie-onderzoek wees uit, dat de
man de vlucht had genomen.
Opvolgster van Alfred Cortot
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
DEN HAAG. Dinsdagavond zal
Jeannïne Bonjean in het Mauritshuis
in Den Haag een pianorecital geven
op dezelfde plaats waar ook Maurits
van Nasau Maurits de Braziliaan
zijn muzikale geneugten zocht. In
deze historische omgeving zal de
Union Bel Canto dan een begin ma
ken met een reeks concerten, die in
het teken zullen staan van het in-;
strumentaal bel canto.
Jeannine Bonjean werd geboren
Venders in het muzikale Walenland, dat
ook César Franck voortbracht. Reeds op
haar derde jaar speelde zij op huiscon
certen en als meisje van veertien debu
teerde zij met erkest te Luik. Brussel
werd haar conservatoriumstad en na
schitterend einddiploma begon haar
eigenlijke pianotalent zich pas volledig
te ontplooien. Zij ging naar Parijs, waar
Alfred Cortot haar mentor weid. Zelden
zal deze nestor der Franse klavierspelers
zoveel plezier in een leerlinge hebben
gehad als in dit tengere, sterk vergees
telijkte meisje.
Zij werd dan ook door de grijze Cor
tot tot zijn opvolgster bestemd als pae-
dagoge aan de door hem gestichte Ecole
Normale de Musique de Paris. Jeannine
Bonjean, die door haar huwelijk met een
arts van het Institut Pasteur Paul
Munier Franaise geworden, aanvaard
de deze belangrijke muzikale staatsbe.
trekking gaarne.
Haar lessen en recitals in binnen- er
buitenland wisselt zij af met zitting ne
men in internationale jury's. Met ko
ningin Elisabeth van België verbindt
haar een grote vriendschap en Jeannine
Bonjean is dan ook regelmatig een der
juryleden in het zo belangrijke muzikale
Concours de la Reine, dat Brussel grote
faam heeft bezorgd,
Jeannine Bonjean speelt Dinsdag
werken van Handel, Friedemann Bach,
Pasquini en Ravel. Van Brahms, wiens
Het genootschap voor geschiedenis
der geneeskunde, wiskunde en natuur
wetenschappen zal op 21 en 22 Novem
ber te Enschede zijn jaarvergadering
houden.
Dr E. Funke te Rheden herdenkt r
gen de dag dat hij vijftig jaar geleden
aan de rijksuniversiteit te Leiden promo
veerde tot doctor in de rechtsweten
schappen.
Te Amsterdam is Zaterdagmiddag
voor de achtste maal de jaarlijkse her
denking van de gevallen geallieerde mi
litairen uit beide wereldoorlogen ge
houden. De sobere, indrukwekkende
plechtigheid stond onder auspiciën van
het Nederlands oorlogsgravencomité.
Hel gemeentebestuur van Almelo
heeft een tweedaags werkbezoek
bracht aan Zierikzee, dat door Almelo
is geadopteerd.
Een Nederlandse studiegroep, bestaan
de uit vijf deskundigen, die in de Ver
enigde Staten de mechanisatie van het
boerenbedrijf aan een onderzoek heb
ben onderworpen, keert vandaag met
het s.s. Veendam in Nederland terug.
Te Nijmegen zal deze maand worden
begonnen met de bouw van het r.k.
schipperskinderen-internaat St. Nico-
laas, dat door de broeders van Maria
Onbevlekte Ontvangenis te Maastricht
wordt gesticht.
Advertentie
Niet langer met tegenzin
Resultaat:
Handen als fluweel
U behoeft de dagelijkse afwas niet
meer met tegenzin te doen, Dat verve
lende werk wordt een pleziertje met
Castella Vaatwas. In een handomdraai
is alles aan kant.... ook het vuilste en
vetste vaatwerk blink U weer tegen.
Een eetlepeltje Castella Vaatwas ver
schaft U genoeg Actief Schuim, om
stapels borden, lepels, pannen, etc. in
een ommezien te reinigen. U kunt ook
Uw handen zonder ongerustheid aan
dit heerlijke sop toevertrouwen: zfj
worden zacht als fluweel! Haal zo'n
pak Castella Vaatwas (25 ct) nog van
daag ln huis!
Dode en gewonde bij
auto-ongeluk
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
ROOSENDAAL, Tussen Roosendaal
en Bergen op Zoom is Zondagmiddag
ter hoogte van Wouw een uit Amsterdam
afkomstige auto geslipt en tegen een
boom opgereden. De bestuurder, P. uit
Amsterdam, kon met moeite uit de
wrakstukken worden bevrijd waarna hij
in zorgwekkende toestand naar een zie
kenhuis te Roosendaal is gebracht. Zijn
52-jarige passagier B., eveneens uit Am
sterdam, is bij dit ongeval op slag ge
dood.
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
AMSTERDAM. De verhouding tus
sen ziekenfondsen en artsen is moeilijk
en houdt gevaren in voor een conflict,
aldus het hoofdbestuur van de Maat
schappij tot bevordering van de genees
kunde. Ontkend wordt echter, dat door
de maatschappij nieuwe maatregelen in
voorbereiding zouden zijn om tegen de
ziekenfondsen op te treden. In het ver
leden zijn door de artsen geen bezwaren
geuit tegen het ziekenfondsenbesluit en
verhoging van de loongrens. In 1950
echter is duidelijk gemaakt, dat voor de
laatste keer is toegegeven door de artsen,
zonder dat aan de hoofdbezwaren is
tegemoet gekomen. Wanneer een conflict
werkelijk niet meer te vermijden zou
zijn. dan zullen alle leden zich stellen
achter de beslissingen door het hoofdbe
stuur van de maatschappij genomen. Zij
hebben zich al enkele jaren geleden
daartoe verplicht.
Op het ogenblik worden de besprekin
gen tussen beide partijen nog intensief
gevoerd en nog steeds wordt gehoopt op
een spoedige oplossing.
Het chr. paedagogisch studiecentrum
belegt op 16 en 17 November te Woud-
schoten bij Zeist een conferentie voor
bestuursleden van christelijke scholen.
HOGER ONDERWIJS
Ir A. A. van Douwen zall 18 November
zijn ambt als hoogleraar aan de techni
sche hogeschool te Delft, om onderwijs
te geven in de leer der staallconstuctie,
aanvaarden
Dr F. L. J. Jordan zal 16 November
zijn ambt als gewoon hoogleraar in de
faculteit der geneeskunde, om onderwijs
te geven in de leer der staalconstructie,
de propaedeutische kliniek, aanvaarden.
Prof. dr K. H. Heeroma heeft Zaterdag zijn
ambt van gewoon hoogleraar in de Neder-
sakslsche taal en letterkunde aan de uni
versiteit te Groningen aanvaard.
Tweede pianoconcert zij onder Paul van
Kempen zal vertolken, staat eveneens
een sonate op het instrumentale bel
canto-programma, terwijl het voor velen
Interessant zal zijn het zelden gespeelde
Islamey van Balakirev eens te kunnen
horen.
Ballet te middernacht
DEN HAAG. Een aardig idee om de
Haagse Kunstmaand ook choreografisch
uit te luiden. Zaterdagnacht danste Ma-
rova's Ensemble in de Aula van het
Haagse Gemeente Museum. Geen geluk
kig podium voor Terpsichore's kunst,
maar de leidster had de danszettingen
wijselijk zoveel mogelijk statisch ge
houden. Toch bleek achter de fraaie
costumering en de eenvoudig gehouden
balletfiguren wel degelijk danskunde en
enthousiasme te schuilen.
Aufschwung van Schumann, diens
lyrische Romance en een fragment uil
Scaramouche van Milhaud gaven vooral
Tilly de Groot, Winja Marova en Leo
Vromans gelegenheid hun zuiverheid
van intentie en vorm te demonstreren.
Paula Vogel bleek ook in het karakter-
werk geen onbekende te zijn, getuige
haar eigen levendige danszelt'ing van
Voormolens Bachante en haar aandeel in
een gestyleerd Cancan-fragment van
Offenbach. Gasta Zeydel begeleidde deze
decoratieve bewegingskunst vaardiger
dan haar pianosoli deden vermoeden.
DELBOY BAER.
In één oogopslag
Advertentie
DE SIGARENBEURS
BEURSGEBOUW ROT TEROAM
DEN HAAG. Na de met haar echo
effecten in orgelstijl geschreven fantasie
voor strijkorkest van Vaughan Williams
op een thema van Thomas Tallis was
Zaterdag het optreden van de Amerikaan
se mezzo-sopraan Jenny Tourel een te
leurstelling. Afgezien van het feit, dat
haar stem voor het Gebouw van Kunsten
en Wetenschappen te klein is, trad zij
Mahlers Kindertoteniieder liefdeloos te
gemoet, de intenties en aanwijzingen
van de dirigent Josef Krips negerend.
Deze door hartebloed gekleurde liederen
zijn bepaald geen terrein voor prima
donna-allures.
Behalve in de Haydn-variaties van
Brahms, waarvan de contrasterende
tempi opmerkelijk scherp waren gesteld,
ontplooide het orkest zijn kwaliteiten in
de eerste symhonie van Schumann, door
Krips opnieuw „ontdekt". Zijn pittige
en fleurige leiding, die zowel aan de
krachtige als aan de zangerige thema's
alle recht deed, was doeltreffend,
Josephine Vadala
In Diligentia bewees de Amerikaanse
sopraan Josephine Vadala Zondagmiddag
in liederen van Mahler, Debussy, Hin-
demith en Rachmaninow dat zij een
gevoelig en intellectueel musiciënne is,
Bij de voordracht, die op een goede
uitspraak van de drie moderne talen
steunde, bleef de stem echter aanmerke
lijk achter. De tonen zitten nog lang
niet allemaal, en het snelle vibrato doet
door zijn trillerachtig karakter de stem
schijnbaar flakkeren. Er kan echter een
liederzangeres van formaat uit groeien,
want zij weet wat de muziek van haar
vraagt. Johan Otten begeleidde ge
ïnspireerd.
Advertentie
WONDEN GENEZEN SNELLER MET
20.
Martyn kwam. Het werd een wonderlijk
gesprek. Za zaten naast elkaar alsof ze
wachtten tot het doek zou opgaan. De pluche
stalles-stoelen dempten het geluid van hun
stemmen. Ze hoorden Jacko achter het to
neel bezig en ergens in een kamer ver af
was iemand aan het hameren en zagen.
Eerst voelde Martyn zich niet op haar ge
mak, maar Poole praatte over het theater
en de problemen van een acteur en al spoe
dig luisterde ze vol aandacht naar wat hij
zei. Haar nervositeit en onzekerheid waren
verdwenen en ten slotte was ze in staat te
spreken over de dingen, die haar korte toneel
ervaring haar had geleerd.
Jacko kwam op het toneel. Hij beschutte
zijn ogen met zijn hand en tuurde de zaal in.
„Adam!" riep hij.
„Ja, hallo, wat is er?"
„Helena is aan de telefoon. Ze vraagt
waarom je haar niet om vier uur hebt op-
gebeld, het is nu half zes. Wil je het gesprek
in het kantoor overnemen?"
„Goeie hemel," riep hij opstaande. „Nu,
miss Tarne, werk nu verder volgens de richt
lijnen die we hebben besproken, dan zult u
het best aankunnen. We nemen onze inval
lers hier altijd au sérieux en beschouwen ze
graag als een integrerend deel van het ge
zelschap. U repeteert morgenochtend weer
en..." Hij zweeg plotseling zonder verklaar
bare reden en voegde er toen haastig bij
„U is toch blij met deze regeling?"
„O ja, heel blij", zei ze.
„Mooi." Hij aarzelde weer even, zei toen:
„Ik moet gaan" en liep de middengang door
naar de voorkant van het gebouw. Hij riep:
„Ik blijf een poosje in het kantoor, Jacko,
als iemand me soms nodig mocht hebben."
Een deur sloeg dicht.
Jacko liep naar het voetlicht. „Waar ben
je?" riep hij.
„Hier", riep Martyn terug.
„Ik zie je. of althans een stukje van je.
Waar is de rest? Er is werk aan de winkel."
Het werk bleek het in elkaar naaien van een
fantastisch gewaad te zijn, dat door Jacko
zelf was geknipt en in elkaar gespeld. Het
had een opvallend zwart-geel dessin van dub-
belkoppige adelaars en was gedeeltelijk van
coulissen-linnen vervaardigd. Er stond een
electrische naaimachine in de garderobe-ka
mer naast die van J. G. Darcey en daar
werkte ze het volgende uur onder Jacko's
veeleisend toezicht, terwijl hij zelf over de
grond kroop om andere kledingstukken te
knippen voor het artistenbal. Om half zeven
ging hij uit en zei dat hij met wat eten zou
terugkomen.
Martyn naaide door. Soms zei ze haar rol
op, haar stem overheerst door het geratel
der machine. Soms kwam het haar, als ze
met handwerk bezig was, voor, of ze in de
stille kamer een nieuw bestaan begonnen
was en een geheel ander persoontje was ge
worden. Opeens kreeg ze weer even dezelfde
impuls die haar had bezield toen ze voor
het eerst haar scène met Poole speelde. Ze
wilde die vasthouden en legde daarom haar
werk neer en liet haar hoofd op haar armen
rusten zoals in het stuk werd vereist. Ze
bleef in die houding wachten en riep al haar
hulpbronnen te baat en toen ze zover was
hief ze haar hoofd op ten einde de man
tegenover haar aan te zien.
Gay Gainsford stond aan de andere kant
van de tafel en sloeg haar gade.
m.
Martyn schrok zo hevig dat ze een gil
slaakte en een zwaaiend gebaar met haar
armen maakte. Een schaar viel op de grond.
„Het spijt me, dat ik je heb laten schrik
ken", zei Gay.
„Ik ben heel zachtjes binnengekomen. Ik
dacht dat je sliep, maar ik merk nu dat je
je rol doornam. Is 't niet zo?"
„Ik mag invalster zijn", zei Martyn.
„Je hebt al een auditie en een repetitie
öoor nq&io md-RSh
gehad, hè?"
„Ja. Ik was zo slecht op die repetitie, dat
ik 't nu nog eens voor mezelf wilde probe
ren."
„Je hoeft niet te trachten het makkelijker
voor me te maken", zei Gay.
Martyn keek haar bezoekster, nog verward
en beverig, aan. Ze zag een knap gezichtje
dat onder de make-up behuild was. Zelfs
terwijl ze haar aankeek stroomden de grote,
photogenieke ogen vol en trilde het kleine
mondje.
„Ik neem aan, dat je wel weet wat je me
aandoet?" zei Gay.
„Goeie hemel", riep Martyn, „wat bete
kent dit allemaal? Wat heb ik gedaan? Ik
mag als het nodig is voor je invallen. Ik
hen er heel dankbaar voor, maar heb er
tot nu toe al heel weinig van terecht ge
bracht."
„Doe nu maar niet zo, ik wéét wat er
gebeurt."
„Er gebeurt niets. Toe, huil alsjeblieft
niet", smeekte Martyn, geslingerd tussen
medelijden en opkomende angst. „Ik ben al
leen maar een invalster."
„Ik moet zeggen, dat is kras", zei Gay
Gainsford, haar stem grotesk overslaand als
die van een jongen in de overgangsjaren,
„om te spreken over „alleen maar een in
valster" als je er zó uitziet. Wat zeggen ze
allemaal als ze denken dat ik niet in de
buurt ben? „Dat is het geschikte type." Het
kan hun niets schelen dat ik mijn haar heb
moeten verven omdat ze hier niet van prui
ken houden. Ik ben nog altijd niet het ge
schikte type. Ik had donkerblond haar tot
op mijn schouders en ik moest een jongens
kop laten knippen en het zwart verven en
al wat ik krijg als dank, zijn beledigingen.
In elk ander theater", ging ze heftiger voort,
„zou de auteur niet tegen de acteurs te keer
mogen gaan zoals die man het tegen mij
doet. Daar zou een artiste beschermd wor
den tegen zo'n behandeling. Adam is, als
't kan, nog erger. Hij is zo akelig geduldig
en meegaand en de helft van de tijd weet
ik niet waar hij het over heeft."
Ze haalde diep adem, snikte en zocht in
haar tasje naar een zakdoek. Martyn zei:
„Het spijt me zo. Het is afschuwelijk als
het slecht gaat op de repetities. Maar
de slechtste repetities geven altijd de beste
opvoeringen. En het is een prachtig stuk,
vind je niet?"
„Ik haat het stuk. Ik vind het een massa
zwaarwichtige nonsens en het kan me niets
schelen wie het hoort. Waarom kon oom Ben
me niet laten waar ik was? Ik speelde er
hoofdrollen en tweede rollen in een veertien
daags repertoire. We waren net een geluk
kig gezin onder elkaar, iedereen had pret
en er was niet zo'n kerkhofatmosfeer als hier.
Ik was al ellendig genoeg voor jij hier
kwam, maar nu is het meer dan ik ver
werken kan."
„Maar ik zal de rol immers niet spelen",
zei Martyn wanhopig. „Jij zult het heel goed
doen. Je bent nu alleen maar even wat over
stuur. Ik zou het toch niet kunnen."
„Ze zeggen allemaal, dat het zo jammer
is, dat je te laat bent gekomen."
„Nonsens. Dat verbeeld je je maar om
die gelijkenis."
,,0 ja? Laat ik je dan vertellen, dat ik
me niet alles verbeeld wat ze van je zeg
gen. En van Adam. Hoe kun je hier blij
ven en dat accepteren? Tenzij het waar is.
Is het waar?"
Martyn kneep haar handen om het naai
werk. „Ik wil niet weten wat ze zeggen."
„Dus die gelijkenis is zuiver toeval? Bestaat
er geen verwantschap tussen jullie?"
„We schijnen heel in de verte familie van
elkaar te zijn, zó ver, dat de gelijkenis toe
val is. Ik wou het niemand zeggen, van die
relatie. Het betekent ook helemaal niets. Ik
heb er ook geen gebruik van gemaakt om
in het theater te komen."
Wordt vervolgd
Ik geloof, dat-ie verloren heeft.
ONDANKS VERLAAGDE INVOER
RECHTEN blijft koffie aan de
Duitse grens een gewilde smok
kelwaar. Duitse douaniers uit
Aken hebben in de maand Octo
ber negen auto's genaast, 1.900 kilo
koffie in beslag genomen en 300
smokkelaars aangehouden en dat
alles was meer dan het dubbele
van wat de maand September aan
buit opleverde.
TACHTIG JAAR OUD was Zaterdag
de Nijverheidsschool voor meisjes
te Arnhem. Voor haar eerbied
waardige verjaardag kreeg zij het
praedicaat „koninklijke", maar de
oudste blijft de Koninklijke nij
verheidsschool voor meisjes te
Amsterdam, die al 88 jaar bestaat.
HALF NEDERLAND bezocht dit jaar
de Amsterdamse dierentuin, die
kortheidshalve met Artis wordt
aangeduid. Het aantal bezoekers
is thans reeds veel en veel groter
dan verleden jaar, maar ook al
zijn het er dan 500.500, er moet
nog altoos geld bij.
DEN HAAG. (A.N.P.) Het schijnt
met in de bedoeling te liggen het tele
visiebestel, zoals dat thans op het depar
tement van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen wordt uitgewerkt, bij de
wet te regelen. In de loop van 'deze
maand zou een ministeriële beschikking
kunnen worden verwacht. Uiteraard zul
len de benodigde gelden op een aanvul
lende begroting worden aangevraagd. In
een nota aan het parlement zal een
uiteenzetting worden gegeven van de
bedoelingen der regering, zoals die dan
in bedoelde beschikking zullen zijn ver
vat.
PROF. ZERNIKE
GEHULDIGD
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
GRONINGEN. In een besloten ver
gadering van senaat en curatoren van
de Groninger Rijksuniversiteit is Za
terdagmiddag de Nobelprijswinnaar prof.
dr F. Zernike gehuldigd.
De president-curator dr E. H. Ebels
opende de vergadering met oo te mer
ken dat volgens oud gebruik het moge
lijk is, dat het college van curatoren en
de senaat een gemeenschappelijke ver
gadering, Senatus amplissimus genaamd,
houden. Daartoe bestaat slechts aanlei
ding in zeer bijzondere gevallen. De
toekenning van de Nobelprijs voor phy-
sica aan prof. Zernike is een gebeurte
nis van een zo groot belang voor de
Groninger universiteit, dat president-
curator en rector-magnificus besloten
zulk een zeer bijzondere bijeenkomst
samen te roepen.
Het Groninger studentencorps Vindicat
Atque Polit bracht 's avonds nog een
serenade aan Nobelprys-winnaar.
Haagse kunstmaand
werd uitgeluid
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
DEN HAAG Van klokke midder
nacht tot het ochtendgloren hebben de
inveté's van het Haags Cultureel Cen
trum Zaterdag het einde van de kunst
maand gevierd in het Gemeentemuseum.
Het kleine toneel van de filmzaal van
de Uitkijk bood nauwelijks ruimte aan
het amateurdansgroepje van Lydia
Marova, dat uitmuntte door cosstuums en
choreografie. Des te beter voldeed het
voor het optreden van Cruys Voorbergh,
die het thema van de kunstmaand:
pluche en plastic, illustreerde met de
oude costuums uit zijn museum en
moderen avondjaponnen. Van zijn ver
bindende voordrachten vielen vooral de
kolderversjes van Daan Zonderland in
de smaak van het talrijke publiek. In
de met kleurige bollen en stroken
papier versierde museumhal was daarna
gelegenheid tot dansen, waarvan een ge
animeerd gebruik is gemaakt.
Hoofdkantoor:
Witte de Withstraat 73
Rotterdam
Telefoon (K 1800) 11.32.70
Nachtverbindingen van
23.00 tot 8.30 uur met uit
zondering van Zaterdag-
11.10.05
11.10.08
11.32.73
11.32.71
27.0.16
27.0.18
11.10.01
nacht:
Hoofdredactie
Binnenland
Buitenland
Sport
Stenografen
en
Expeditie en be
zorging
Zaterdag van 15.00
—21.00 uur 11.10.09
Zaterdag van 21.00
uur tot Zondag
20 uur11.10.03
Giro Nr28.48.00
Kantoren:
Rotterdam: Polderlaan 44a,
tel. 73067; Den Haag: Sta
tionsweg 26, tel. 11.70.33
en 11.15.18; Amsterdam:
N.Z. Voorburgwal 157, tel.
33050.
