Westland weer vei
achter stevige
ilig
dijk
Er komt geen
vloed meer
Zeewering die uniek
is in heel Europa
Radio bracht
dichting in
huiskamers
Frans dagblad
stuurt z'n
moderedactrice
Commissaris De Casembroot:
Bevolking moet ten
spoedigste terug7
2 a a s e 2 s
STAALCONSTRUCTEURS
CONSTRUCTIETEKENAARS
RIP KIRBY's Honey gaat op reis...
HET VRIJE VOLK
MAANDAG 9 NOVEMBER 1953
(Van een onzer verslaggevers)
OOK HET WESTLAND kan gerust zijn: de Delflandse zee
wering is geheel hersteld van de zware stormschade. Van Hoek
van Holland tot Scheveningen is de zeewering weer op hoogte
en sterk genoeg om eventuele aanvallen van de zee af te slaan.
gereed en met begrijpelijke trots zei
ons de technische hoofdambtenaar
van het hoogheemraadschap Delf
land. de heer A. C. Peters:
..We hebben het enen-erend ge
vecht tegen de tijd gewonnen. We
kunnen deze winter menselijker
wijs gesproken weer rustig sla
pen."
(Van onze radioredacteur)
De historische nacht van Ouwer-
kerk is intens meebeleefd in tiendui
zenden Nederlandse huiskamers, dank
zij het medium radio, dank zij prach
tig reportagewerk van een verslagge
versteam van de binnenlandse om
roep en van onze wereldomroep, Radio
Nederland.
Nu weer van een caisson af. dan
weer van een vlet op het water in de
diepte, vlochten beheerste stemmen
in eenvoudige, menselijke taal de
incidentele gebeurtenissen aaneen tot
het grote evenement.
De reporters maakten gebruik
van draagbare zenders. Draadloos
ging hun reportage naar een tech
nische post in Ouwerkerk, vandaar
draadloos naar Goes, dan verder
langs de normale telefoonlijnverbin-
dingen naar Hilversum en Lopik.
SSSSSkKSSÉ
Het grootste werk is verzet bij het DE KUNSTMATIGE DUINEN, die
slag van "s-Gravenzande waar een voor en achter de dijk worden opge-
zevenhonderd meter lange, geweldige worpen, worden beplant met riet, op-
dijk is gebouwd, het hechte funda- dat zij niet verstuiven, maar wel het
ment van de duinen, die er naar alle stuifzand vasthouden. Zodoende zul-
waarschijnlijkheid en menselijke be- len ze, volgens de deskundigen, over
rekening weer op zullen groeien. Een de dijk groeien en mettertijd ook het
zeewering, die uniek is in Eurooa. verloren terrein op het strand her-
Bij 's-Gravenzande had de iee in overen.
de rampnacht een diepe bres gesla-
gen m de duinen, die over vele tien- ter verdediging van de waterweg
tallen meters geheel waren weggesla- vormden, een bondgenoot, want zij
gen en verdwenen in de kolkende zee. verzwakten de zeewering.
Het aanstormende water vond m de Het was te gevaarlijk die achttien-
Duitse bunkers, die daar de vesting duizend kubieke meter bunkerbeton
op te ruimen, want dat zou ook de
slaperdijk vernietigen. Daarom wer
den ze nu ingebouwd in een hechte
dijk. die van voet tot kruin 24 meter
breed is en gebouwd werd volgens
revolutionnaire richtlijnen.
Amsterdammer koopt
Limburgs kasteel
Het oude kasteel te Wijlre In Zuid-
Limburg is door de heer Heymeyer
van Heemstede uit Amsterdam voor
150.000 gulden gekocht.
Het kasteel zal grondig worden gt
restaureerd, terwijl ook de aanleg
der tuinen zal worden vernieuwd.
Schaakstrijd om de
persoonlijke titels
De voorronden om het persoonlijke
schaakkampioenschap van Zeeland
eerste klasse werden beëindigd, De
uitslagen waren: Groep A: Faasse—
Schipper 0—1; GoedbloedMast
01; SchipperGoedbloed 1—0.
Brouwer—Faasse 1—0: Goedbloed—
Brouwer 01: Mast—Schipper 1—0:
BrouwerMast j: FaasseGoed
bloed 10: Mast—Faasse 1—0;
SchipperBrouwer 01.
Mast en Brouwer eindigden gelijk
met ieder 3i punt uit vier wedstrij
den. De beslissingspartij eindigde in
een overwinning voor Mast, zodat de
eindstand werd: Mast 41 uit 5:
Brouwer 3i uit 5: Schipper 2 uit 4;
Faasse 1 uit 4: Goedbloed 0 uit 4
Groep B: v. d Heyden—L J.
Woudstra 10: De KoningNie-
markt 1—0: WoudstraDe Koning
10. Van Belzenv. d. Heyden 01:
De KoningVan Belzen 10: Nie-
markt.Woudstra 01Van Belzen
Niemarkt 01: v. d. Hevden—De
Koning 01: Niemarkt—v. d. Heyden
1—0; WoudstraVan Belzen 1—0.
Hier behaalden Woudstra en De
Koning ieder drie punten. Woudstra
bleek in de beslissingswedstrijd ster
ker en dus werd de eindstand.
Woudstra 4 uit 5: De Koning 3 uit 5:
v. d. Heyden 2 uit 4: Niemarkt 2 uit
4. Van Belzen 0 uit 4
Groep C: Holster—Marinisse 0—1;
Joziassev. d. Koorde ikMari-
nusse—Joziasse 0—1; BreelHolster
1—0: JoziasseBreel ik: v, d.
KoordeMarinusse 0—1Breel—v, d.
Koorde JJ: Holster—Joziasse 1—0;
v. d. KoordeHolster JiMari
nusse—Breel 0—1
De eindstand is hier: Breel 3 uit 4:
Marinusse 2 uit 4; Joziasse 2 uit, 4;
Holster IJ uit 4; v. d. Koorde 1J uit 4
Groep D: De Coninck—De Wolf
10: ScheeleDe Vlieger 0—1: De
VliegerDe Wolf 10: De Coninck
Scheele 10; De VliegerDe Co
ninck 1—0-
De eindstand is: De Vlieger 3 uit 3:
De Coninck 2 uit 3: De Wolf 0 uit 2;
Scheele 0 uit 2 (de wedstrijd De Wolf
Scheele wordt niet meer gespeeld'.
In de finale komen dus Mast., L. J.
Woudstra, Marinusse en De Vlieger,
samen met de titelhouder van ver
leden jaar. de Middelburger W. Flis-
sebaalje De heer Marinusse komt m
de finale door het zich terugtrekken
van de heer Breel.
De koninklijke subsidie voor vrije
schilderkunst is voor 1954 toegekend
aan de volgende kunstenaars: Marij
ke Thunissen (Maastricht), Pierre
van Soest, G. E. H. Veenhuyzen en
Max Reneman uit Amsterdam, J.
Ploos van Amstel Bussum en Co
Westenk (Den Haag?
Drie minuten voor de zevende
November aanbrak, was de
laatste caisson in het laatste
sfroomgat bij Ouwerkerk op
zijn plaats gezakt, en luttele
ogenblikken later hoorde heel
Nederland in de radio het
sirenegeloei en de fluiten van
de slepers, die he gevaarte op
zijn plaats hadden gebracht.
Een historisch moment dat een
moeilijke phase van onze ramp
spoed afsloot!
Schaatswedstrijden in
Japan twijfelachtig
He- doorgaan van de wereldkam
pioenschappen schaatsenrijden in
Japan is plotseling weer twijfelachtig
geworden.
Japan schijnt slechts bereid tot het
vergoeden van 20':- der reiskosten
aan de deelnemers. Verschillende
Europese bonden hebben 40' r ge
vraagd, omdat het anders niet, doen
lijk is de hoge reiskosten te betalen.
Van Russische zijde is reeds een
aanbod binnengekomen de organisa-
t ie over te nemen en ook Noorwegen
heeft zich daartoe bereid verklaard.
(Van een speciale verslaggever)
Zó was het tegen middernacht: Donker en angstwekkend
gulpte de stroom door het gat, zich in diepe kolken om de
betonnen muren heenstortend. Tot op het laatste ogenblik
dreven er lampjes op de afgaande eb mee naar buiten: „vuur
vliegjes" om de stroomsnelheden te meten. Militaire verbin
dingstroepen met walkie-talkies sprongen in om de standen
der peilschalen van minuut tot minuut door te geven. Het was
het waterloopkundig laboratorium uit Delft in het groot!
Vele sleepboten, dwergjes naast de caissons, die zij aan de teugel moesten
voeren, tuften, toeterden, manoeuvreerden met hun duizenden verzamelde
paardekrachten. Op het gevaarte zelf werd geroepen, geschreeuwd, gevloekt.
En langzaam kwam er beweging in
Er was een Deense journalist, die
ln een van de 25 meter hoge licht
masten klom en er niet meer uit
durfde. Het Franse dagblad ..Le Mon
de" liet zich vertegenwoordigen door
zijn moderedactrice, een dametje mei
grijs haar. dat er aanvankelijk niets
van snapte. Op de caissons struikel
den filmers en fotografen over elkaar
en de vele kabels.
De dienst Droogmaking Schou
wen. waarvan de medewerkers van
hoog tot laag sedert Februari nooit
kortere werkdagen hebben gemaakt
dan tot 's avonds 10 uur. was de
laatste dagen daarenboven een
soort reisbureau geworden. Honder
den en nog eens honderden geno
digden moesten worden geholpen
aan transport en een goed plaatsje.
De Ouwerkerkers kwamen op eigen
gelegenheid: uit de donkere water
vlakte doemden bootjes op die onge
veer 50 van de 80 huidige bewoners
naar het grote schouwspel brachten.
De weg heen was gemakkelijk: men
voer af o pde lichtenzee, die aan een
voetbalveld bij avond deed denken.
Of eerder nog aan een uit zijn krach
ten gegroeide kennis. Maar een ker
mis was het niet voor h e n.
Bijna niemand die geen gezins- of
familieleden miste. Wat kan men
daarover zeggen? Onder het water
waarop zij voeren, liggen nog 122 do
den, ongeborgen.
Marjorie Jackson
getrouwd
O
Marjorie Jackson, 22 jaar oud, de
Australische athlete, die op de Olym
pische Spelen van Helsinki de 100 en
200 meter hardlopen won. is vandaag
in het huwelijk getreden met de wiel
renner Peter Nelson, die eveneens in
Helsinki voor Australië is uitgeko
men.
Het huwelijk werd voltrokken te
Lithgow, op 150 km van Sydney. Hon
derden mensen hebben de ijskoude
wind en de zware regens getrotseerd
om het jonge paar toe te Juichen.
Mr. en Mrs. Nelson zullen zich te
Adelaide vestigen en zij zijn van plan
N. Zuid Wales op de Spelen van Mel
bourne te vertegenwoordigen.
Zeer steil profiel
Die dijk is opgebouwd uit verdicht
zand, waarover vijftien centimeter
gebitumineerd zand, dat wij asfalt
plegen te noemen, en bedekt met
tien centimeter asfaltbeton.
Het bijzondere schuilt echter in
het profiel, dat steiler is dan ooit
eerder werd toegepast voor een
„asfaltdijk". De glooiing heeft een
verloop van 1 op 4. de top van 1 od
2 Bovendien is het profiel aange
past aan de golfslag, waardoor de
dijk eventueel zou fungeren als
golfbreker tegelijkertijd.
Zo groeide er in de tijd van vier
maanden (recordsnelhcid) een zwa
re dijk, die aan dc glooiing 1,10
meter boven NAP is en op de kruin
6,85 meter. En dan dient men te
weten, dat de hoogst bekende water
stand 4.40 is. In het overige deel van
de duinen werden vijftig grote bun
kers verwijderd en de gaten gedicht.
Nieuwe duinen
De bedoeling is dat het „achter
land" van de dijk wordt opgevuld met
zand. dat uit de duinen bn Kijkduin
is gehaald en ook de glooiing wordt
bedekt. Deskundigen rekenen erop,
dat er in de loop van de jaren nieuwe maar toch tekent zich reeds duidelijk
duinen zullen groeien over de dijk de nieuwe zeewering af. die de ge-
heen. Daarom worden deze kunst- vaarlijkc bunkers heeft ingekapseld
matige duinen beplant met riet. Een asfaltmolen levert het materiaal
Er is met man en macht gewerkt, voor de dijk. waarvan slechts de kruin
ruim 50 000 kubieke meter zand (100 nog bedekt moet worden met asfalt-
grote huizen' werd verzet, maar het beton en dan is het Westland weer
werk komt op tijd 5 November veilig.
HET s-GRAVENZANDSE SLAG is
nu nog een onoverzichtelijke ravage,
Zeeland altijd vroeg onder de wol, want de Zeeuwen zijn
landarbeiders heeft er Vrijdagavond een latertje van ge
maakt: aan de radio. Overal brandde rond het middernachtelijk
uur nog licht. En precies om twaalf uur leek het wel oudejaars
avond.
In Ouwerkerk gilden op dat moment de stoomfluiten de over
winning op de zee uit, overal elders begonnen de kerkklokken
te beieren.
JHR, MR. A. DE CASEMBROOT
optimistisch
En toch: De Zeeuw heeft Vrijdag
voor het eerst sinds negen maanden
rustig geslapen. Zeelands eerste bur
ger ook. al was het half vier voor hij
ter ruste kon gaan.
Bij Ouwerkerk is Vrijdagnacht
het Wilhelmus gespeeld door leden
van een Zierikzeese kapel, die
nauwelijks hun ontroering meer
meester waren. Het was een aangrij
pend Wilhelmus zoals het slechts
enkele keren in een eeuw gespeeld
wordt.
De blazers moesten, evenals zo-
velen op de landhoofden rond het
sluitgat bij alle vreugde gedacht heb
ben aan de rampnacht, toen Schou-
wen-Duiveland onder het waterop
pervlak verdween.
Het gat zit dicht, maar is feite
lijk nog niet gesloten. Wel is er
groot enthousiasme over het behaal
de succes. Maar evenals na een oor
log de vrede gewonnen moet worden,
moet bij Ouwerkerk na de dichting
bereikt worden dat het water geen
schijn van kans meer krijgt ook
maar ergens doorheen te dringen.
Nog is de blokkade van vier pon
tons. die ln het gat is gelegd, zo
lek als een zeef.
Commissaris De Casembroot be
vond zich in het gezelschap van de
Koningin op de „Breezand" en heeft
op dit Waterstaatsbootje de opera
tie „Vier maal Phoenix" van herbe
gin tot het einde gevolgd.
Zaterdag zei hij ons: „Ik ben
een optimistisch man. Ik verwacht
te wel dat de dijken voor de winter
dicht zouden zijn. Nu dat gelukt is,
is mijn blijdschap des te groter.
Het was een onvergetelijk schouw
spel. Dat er geen brokken zijn ge
maakt toen de caisson eenmaal lag
en de vreugde overal om ons heen
losbarstte is een wonder. Het krioelde
hier van de bootjes en alles voer kris
kras door elkaar heen."
De bevolking van Scbouwen. zei de
commissaris verder, moet zo snel mo
gelijk terugkomen. Er is natuurlijk
nog veel werk te doen aan verster
king van de nieuwe dijk en droog-
maling van de polder.
Maar laat men intussen al aan het
herstel van de huizen beginnen, zodat
de Schouwenaars terue kunnen ko
men zodra het eiland veilig is.
Het totaal aantal ingeschreve
nen aan de Technische Hogeschool
te Delft bedraagt thans voor de cur
sus 1953/54 4508 tegen 4625 op het
zelfde tijdstip in de vorige cursus.
Daarentegen zijn er dit jaar meer
nieuw-ingeschrevenen. De voor
naamste stijging zit in het aantal
van hen die voor vliegtuigbouwkun
dig ingenieur willen studeren: 59
tegen 10 in de vorige cursus.
Toen keken de Ouwerkerkers, de
Nieuwerkerkers, maar ook alle an
deren. de in dit werk geharde arbei
ders incluis, strak en stralend, haast
als jongelingen bij een kampvuur,
maar zonder dweperij. Dit was wer
kelijkheid. Zoete vervulling, maar
met een herinnering met oneindig
veel bitterheid. Dit was een histo
risch ogenblik.
Maar wat was er veel te zien! De
wirwar der reeds neergesmeten be
tonnen caissons, groot als vliegdek
schepen. waarover zich honderden en
nog eens honderden mensen bewo
gen: arbeiders en anderen, die in de
weg liepen.
Alles was geïllumineerd met grote
natriumlampen, drie torens lieten de
sterren aan de heldere lucht ver
bleken. zoeklichten speelden overal
en vliegtuigen wierpen lichtfakkels
af.
De ruimte, tot aan de horizon, was
gevuld met boten en bootjes, alsof
het een vuurwerk te water moest
worden op Koninginnedag
En de Koningin zelf stond daar in
een nietig scheepje, omdat zij dit
niet wilde missen.
In Ouwerkerk zelf stonden velen
buiten te kijken, dat kon. want het
was eb. Over de watervlakte heen
zagen zij een grote oranje lichtvlek
en daarin, op een Kilometer afstand,
voltrok zich voor hun turende ogen
het fantastische spektakel, waarop zij
zo hadden gehoopt en waarvoor zij
tegelijk doodsbang waren.
Want was het niet reeds twee
maanden geleden een keer mislukt?
Zij hoorden niets en konden de men
selijke mieren en al de bootjes, die
daar wriemelden, niet onderscheiden.
Slechts die reusachtige betonnen
caissons zagen zij, met daar tussen
in het gat.
En toen, langzaam, verscheen een
bijna blinkend blok, dat nog gewel
diger was (want het dreef er. men
zag het in zijn volle hoogte) en men
zag hoe dat als door toverkracht in
het gat schoof.
De operatie leek geslaagd Maar
was zij geslaagd? Zij zwegen, met
toegeknepen kelen.
Toen kwam over het water da
bevrijding. Tientallen fluiten be
gonnen te loeien En zij schaam
den zich niet. Hun gezichten ont
spanden zich, zij sloegen elkaar op
de schouder of gaven elkaar zwij
gend de hand. Hun ogen waren
vochtig.
Het ongelofelijke was geschied. Het
was eb en het zou geen vloed meer
worden. De ban van het water, waar
in zij nu al een eeuwigheid wonen,
was verbroken.
Zij waren te opgewonden om naar
bed te gaan. Zij bleven maai' praten
en waren voor het eerst .na de vrese
lijke Februaridagen echt weer een
beetje blij.
Er is land in zicht, al zal het voor
lopig slechts slib zijn.
Zaterdagavond omstreeks elf
uur is net uitvarende ..Hersilia" van
de KNSM in de haven van IJmuiden
gestrand. Ongeveer drie kwartier
later was het schip weer vlot. Het
voer voor onderzoek terug naar de
Noordersluis.
Accordeons
N.V. RUBENS
Muziekhandel
Vormtéén eigen
bibliotheek
Koopt elke
maand
een
goed
boek
De A.P.boekwinkela
zijn veilige gidsen in
de boekendoolhof.
Te koop Je hands KINDER
WAGEN. Geldersebaan 24. Te-
gelen. Na 7 uur.
Gevr. geroutineerde OVER-
LOCKSTERS en STIKSTERS.
LEERMEISJES voor atelier en
breierij. N V. Lagero. Bredase-
weg 50. Roosendaal.
Thans in voorraad. Te koop
HAARDEN, haardkachels, for
nuizen, v u. 40,- enz. enz.,
tegen spotprijzen en m. gar.
Louis Motké, Rijksweg Z. 129.
Slttard. Tel. no. 2853
Te huur SLAAPKAMERTJE.
H. Caslmirstr. 17. Eindhoven.
OPKLAPBEDDENHUIS.
Divanbedden. Divanbedden.
Divanbedden. Divanbedden,
25.-. en Tulmelbedden. Tui-
melbedden. Tulmelbedden,
Tulmelbedden 35.-. Arle van
Mil, Hoogstraat 16. Eindhoven.
Telefoon 7714.
ACCORDEONS, GITAREN,
banjo's, mandolinen, Pick-ups-
platenwisselaars. gramofoon-
platen. Muziekhandel VAN
LEEST, trekt 't meest! Wil-
helminapleln 4. Eindhoven.
HENGELAARS, heeft D t
Hengeisporthuts. Krulsstr. 83.
Eindhoven, al gezien? v. Rooij
voorheen. Nwc Fellenoord.
Direct van de fabriek: 200 u:t-
st. SCHEERMESJES 3.30,
franco remb. Monsters gratis.
J. v. d. Steen, Hoge Brugstr.
64, Maastricht.
LEER THUIS VI-OT DANSEN!
Passen precies beschreven af
gebeeld. Duizenden dankbare
cursisten. Totaalprijs 7.50.
Gratis prosp. proefles. Home
Dancing Service. Afd. AM.
Leiden.
Een boek
met dit merk
n waardevol
•werk
Bij uw
boekhandelaar
of
De Arbeiderspers
Neem toch een
N.V. Nationale Staalindustrie De Steeg
zoekt geroutineerde
en
Uitvoerige sollicitaties te richten aan bovengenoemde N.V.
ALHAMBRA
Viisslngen
Charles Laughton, Boris Katloff iu
LEVEND INCEMETSELD
Maan'lag t m lag 7 en 9 u. 18 j.
LUXOR
Vlisüusen
DE ZWARTE ROOS
met Tyrone Power en Orson Welles
Dinsdag i/m Donderdag 8 uur. 18 jr.
ALHAMBRA
Viisslngen
Donderdag 7 en 9 uur
RIGOLETTO
