Witte clown Fred was eens
een Rotterdams schooljoch
AAN: Indiase avonturen-operette
in antieke Hollywoodstijl
Rotterdamse Comedie \oelt zich
miskend, vraagt overheidssteun
Familie Houben heet ook firma Ricordi
ROTTERDAMSE BIOSCOPEN
tot abstracte
clownsfiguur
IN
Billy Wilder maakte een film
met uitsluitend mannen
Joego-Slaven
dansen voor
scholieren
TONEEL IN DE BRANDING II*
Pikante suggesties betreffende
formatie nieuw gezelschap
..Verbazing en
leedwezen
Lam bareneu
Zaterdag 7 November 1953
J-1ERAUS, heraus", roept een flonkerende, kwikzilveren figuur te- ben ging naast het bespelen van
gen twee domme, potsierlijke Augusten. en hij wijst gebiedend strijkinstrumenten zich ook loe]^S-
met zijn rechterhand naar de piste-uitgang van circus 'Strassburger. gcn °P saxofoon. Van 192o tot 192o
Als de beide dwazen zijn verdwenen uit de priemende lichtbundels "_as TrHHv 2fhm'-0 Wa^r uZIJr]
van de schijnwerpers, schrijdt de witte clown rond over het plankier Jat spelen" in %staurants bJv redie
dat zand en zaagsel aan het oog onttrekt. In vloeiende bewegingen dc ni^ Hij VOclde veei meer voor
T w» n s„a,xo/°?" "aar. de, mond in het. kalkwitte gezichtdan de clownerie. Zijn kans kwam Een
parelen de nasale, toch boeiende tonen van het instrument door de oude clown van Henri ter Hall ze-
Ahoy hal. Met verbazing ziet het hooggeëerd publiek het soepele, ijle. kerc Stephan. vormde samen met
oosfracte ran rtte clownsfiguur. Wie en wat zou hij zijn. en hoe in de hem een nummer. In het Rotter-
Gunther
Fred
omgang in het leven van alledag?
Spoorsingel 20 te Rotterdam, dat zoon Teddy, vijf en twintig jaar
is het geboortehuis van Fred oud. en schoondochter Paula, een
Houben. nu een man in de aardig meisje van twintig, zijn ook
kracht van zijn leven, twee en Ricordi's. De vierde, en laatste, van
vijftig jaar oud. maar naar schat
ting slechts een jaar of veertig. De
Fred Houben die tientallen jaren
geleden met zijn schooltas over de
Spoorsingel slenterde en katte-
kwaad uithaalde in het oude Rot
terdam. die Fred Houben is de zelf
de als de ..witte' clown van Strass
burger. Hij is de leider van de
R i c o r d i's. een troepje clowns dat
voor driekwart Nederlands is en
voor de rest Duits. Vóór de Mei
dagen van 1940 verliet Fred Houben
Rotterdam. Nu. onderdeel van het
grote circus, keert hij hier voor het
eerst weer terug, met zijn eigen
nummer èn met een gevestigde po
sitie in de wereld van variété en
circus.
..Ik ken de stad niet meer terug,"
zegt hij, ..ik moest een politie-agent
de weg vragen naar de Schieweg.
waar mijn zuster woont." Als hij
damse gebouw voor Kunsten
Wetenschappen ging hun première,
op 29 September 1929. De samen
werking duurde drie jaar. Toen
ging Fred spelen onder zijn eigen
naam.
Zoon Teddy was intussen ook in
„iu„ j het vak terecht gekomen; als jon-
Y 7- r* (Th gea van veertien ïaar tooë hÜ al °P
I/fill 111 nil IV7I7 reis onder de zorgen van zijn moe-
f Ltll lllLllL LXXIl' t/w der. Teddy heeft een gedegen mu
zikale kennis, dank zij een Duits
conservatorium. Allerlei reizen en
omzwervingen volgden; tot vader,
zoon en een derde, een Ttaliaan, in
'42 een clownstroep vormden.
x wei
Noorwegen de Houbens
•erken veel in Scandinavië
kwam het in 1944 eindelijk tot de
oprichting van de „firma" Ricordi,
het troepje is Günther Schug. zoajg Fred Houben het uitdrukt En
een drie en twintig-jarige Duitser, sindsdien bereist het groepje Euro-
Lpa nóg intensiever, met zijn zes-
ANG is Fred Houben weg ge- honderd kilogram bagage, waaron-
weest. maar vergeten heeft hij der de tientallen muziekinstrumen-
de stad Rotterdam niet. ..Bij Kreike ten: van een namaakvleugel tot een
op_ de Molenwaterweg ging ik op (echte) bazuin. Regina en Elly
spreekt verraadt hij in welk land school, en later was ik bij die Strassburger zagen de Ricordi's
Paula
hij heeft gewoond sinds hij uit
Rotterdam vertrok. Jaren van op
treden in allerlei Duitse circussen
deden zijn Nederlands geen goed.
Fred Houben woont tien kilometer
van de grens met Nederland, in het
Westfaalse Bocholt. Daar is nu zijn
zelfde Kreike op de MULO. in de Duitsland en in de Kopenhaagse
Hildegardisstraat." Na de schooltijd Nationale Scala, en gaven hun een
kwam de muziekstudie. Weer be- contract. Dat bracht Fred terug in
kende Rotterdamse namen. Oscar zijn vaderland. Na het aanstaande
Eberlé, Mossel, les bij Toonkunst. Amsterdamse optreden met Strass-
Toen kwam het werk. Optreden in burger wachten Duitsland en Zwe-
aHerlei^restaurants, dancings, en^ bij den weer. landen waar zijn artis-
VAN India's zeer grote filmindustrie het aantal loopt in de honderden
bereikten Nederland tot nu toe niet meer dan twee of drie produc
ten. Dat l\jkt minder wonderlijk dan het schijnt. Die enkele voorbeelden
namelijk wekten allesbehalve de indruk dat de Indiase cineasten de film
technische problemen reeds voldoende onder de knie hebben gekregen.
Om van 'n eigen, artistlek-interessante filmstyi maar te zwijgen. De eerste
Indiase technicolor „AAN" (Mangela, dochter van India), die thans in
I Lutusca vertoond wordt, bewijst wederom dat men in de filmwereld van
deze zelfbewuste, in alles naar onafhankelijkheid strevende, jonge staat,
I schoonheidsopvattingen huldigt, die het in Hollywood twintig jaar geleden
al niet meer deden.
I De regisseur Mehboob heeft een
soort serieuze avonturenfilm willen
maken met veel actie- en spektakel
taferelen, waaraan tamelijk wille
keurig ingelaste zang- en dansscènes
een operette-achtig tintje geven. Die
i indruk wordt nog versterkt door de
suikerbakker-décors, waarvan het
bordpapier en het linnen niet eens
I gecamoufleerd zijn. Er is druk met
close up en bijzondere beeldhoeken j
I gewerkt en de montage is soms wer-
kelijk flitsend, maar dit alles ge-
schiedt nog veel te veel volgens het
schema van het leerboekje voor de
aankomende cineast. Natuurlijk zijn j
I er ondanks deze zeer verwesterde
stijl nog wel enkele karakteristiek-
j Indiase elementen te ontdekken: in
I een deel van de muziek, sommige J
1 van de (beslist niet klassieke) dan- I
sen. in het verrassend uitbundige en
I felle spel. vooral van de vrouwen,
i Het verhaaltje zelf. dat aan de veel-
heid van tegenstrijdige elementen
nog enkele toevoegt, is eigenlijk een
soort modern sprookje met staatkun
dige lering. Een bejaarde vorst
draagt zijn macht over aan het volk.
maar dit besluit wordt gesaboteerd
door een reactionnaire broeder en
een heerszuchtige zuster. Het stam
hoofd Jai Talik. een jonge boer ..zon
der vrees of blaam" bindt dan als
vertegenwoordiger van het volk de
strijd tegen dit tweetal aan. Veel de-
gengevechten moeten de spanning
van deze Oriëntaalse tutti-frutti nog
verhogen.
Arena
Een film met uitsluitend mannen: de
regisseur Billy Wilder heeft het zich be
slist niet gemakkelijk gemaakt.
In ..Stalag 17" (de Haagse Comedie
gaf onlangs een voorstelling van het ge
lijknamige toneelstuk) zijn de vrouwen,
in dit geval Russinnen, slechts heel even
te zien. en dan nog alleen om de sfeer
te tekenen. Wilder duidt het „sex" ele
ment aan, maar kan er verder weinig mee
beginnen, zodat hij volkomen is aangewe
zen op de dramatische elementen van een
barakkenkamp voor gevangen genomen
Amerikaanse onderofficieren: verveloze
vrouw alleen achter gebleven, want Theo Moens in Pschorr. Fred Hou- tennaam
HET optreden van Joegoslavische
dansers in ons land, zo zou
men langzamerhand kunnen gaan
zeggen, begint een goede jaarlijkse
gewoonte te worden. Ditmaal zijn 't
studenten van de universiteit te
Zagreb, die na concoursen, waar
aan honderden dansgroepen deelne
men, uitverkoren werden om hun
nationale danskunst aan het buiten
land te gaan tonen.
Uitverkorenen waren in zekere
zin ook de 2500 jongens en meisjes
van Rotterdamse scholen, die Vrij
dagmiddag in de Schouwburg de
voorstellingen, van de jonge Joego-
slaven bijwoonden. Want voor de
volwassenen bestond er ditmaal
jammer genoeg geen gelegenheid
om in een vrije voorstelling van
deze toch altijd weer boeiende en
interessante danskunst te genie
ten. Alleen de leden van de kun
stenaarssociëteit Oud-Boymans ge
noten het voorrecht de dansers en
muzikanten de gehele avond in hun
midden te hebben.
Ook dit programma was weereen
staalkaart van regionale dansvormen
die van Noord tot Zuid en van Oost
tot West de grootste verschillen
vertonen; het contrast tussen de
dansen van het bergland en die
van de vlakten en dalen was we
derom opmerkelijk men zag dit
ook heel sterk bij de Grieken.
De zeer spectaculaire nummers
met een naar „show" neigend ka
rakter had men meer dan voorheen
vermeden, ook bij het orkestje, dal
uitsluitend begeleidend optrad er
was ook geen speciaal solistisch
zangnummer tussen de dansen, die
overigens vrijwel alle met een
krachtige samenzang ondersteund
werden.
Hiertegenover stond dan de pure
kwaliteit van twaalf van de mooiste
dansen met snelle, ingewikkelde en
telkens wisselende rhythmen, met
sierlijke pasjes en vermetele spron
gen. voortreffelijk uitgevoerd door
werkelijke amateurs in al hun char
me van geoefendheid, die nog geen
routine-techniek is geworden.
De jeugd kwam eigenlijk nog
meer omtrent de Joegoslavische
danskunst te weten dan het publiek
bij de normale voorstellen. Want
men had zich verzekerd van de
medewerking van Con Nicolai. die
fci zijn af en toe wel wat te hoog
grijpende commentaar niet alleen
- de afkomst en betekenis der dansen
belichtte, maar ook wees op allerlei
détails, enkele instrumenten liet de
monstreren en tenslotte enige leden
van de dansgroep naar voren haalde
om iets te vertellen over de ver
vaardiging van de rijk geborduurde
en bestikte costnums. die dit ver
kwikkende dansfnlklore-spel nog
extra opluisterden.
H. F. REEDIJK.
Concerten Lionel Hampton
saaii niet door
AMSTERDAM - De voor 14 en
15 November in het Concertgebouw
aangekondigde concerten van de
Amerikaanse band van Lionel
Hampton gaan niet door. deelt im-
pressario Lou van Rees moe. Hij
voegt er aan toe. dat hij zelf de
concerten ondanks de enorme be
langstelling van het Nederlandse
publiek heeft geannuleerd, aange
zien Hampton zekere contractuele
verplichtingen niet is nagekomen.
Teddy
een goede klank heeft.
Circus Krone, circus Sarassani nu
verdwenen naar Buenos Ayres
dat zijn slechts twee van de vele
en beroemde circussen in welker
piste hij optrad, en waarmee hij
die naam maakte
„De phenomenale muzikale
clowns" kondigt Strassburgers pro
gramma aan niet ten onrechte.
De Houbens brengen iets char
mants, ze hebben een paar aardige
trucs, ze wagen het in de piste een
volkomen sérieus nummer voor
viool en cel sérieus te spelen, ze
zijn nergens overdreven lollig. Rot
terdam moest het héle repertoire
van Fred en zijn metgezellen kun
nen zien; een programma van een
uur zou dat zijn. De patiënten van
het Bergwegziekenhuis hebben dat
verleden week gemerkt!
T? RED. de „witte" clown. Teddy en
1 Günther. de blijmoedige Augus
ten. en Paula, het bekoorlijke, méé-
levende vrouwtje dat de charme in
het nummer brengt, vormen een
hecht team. Fred. Houben heeft ons
verteld' wat zijn moeilijke taak als
..witte"' clown is. Eigenlijk berust
het op de zelfde, al-oude methode
als die van ouderwetse komieken
de één geeft de ander alle mogelij
ke gelegenheden om diens dwaze
gaven te ontplooien. Bovendien legt
die één door zijn normaalheid nog
een extra nadruk ophet komieke
van de ander. Maar bij Fred Hou
ben is de zaak niet zó eenvoudig.
Hij heeft niet de plicht: alleen
maar ..een gewoon mannetje" uit
te beelden; neen, hij moet die sier
lijke figuur. dat gracieus-bewegende
wezen van top tot teen zijn. Elke
indruk dat de „witte" clown een
man in de kracht van zijn jaren is.
smoort Fred in de kiem door een
uitvoerige make up. een schmink-
party die voor elke voorstelling
drie kwartier tijd vergt. Het resul
taat is er naar: Fred i s dat vreem
de wezen!
Om volledig te zijn zou Fred
Houben ook zijn benen, die uitste
ken onder het glinsterende, flon
kerende clownspak, moeten schmin
ken, maar dat doet hij niet. Om
elke gedachte aan zijn man-zijn te
verdoezelen, draagt hij een paar.
nylons, alsmede witte dameshand
schoenen. Dat heeft soms toch een
verkeerd effect. Een poosje terug
meldden zich aan zijn Kopenhaagse
kleedkamer twee heren, in druk
dispuut. ..Ik heb gewed dat u een
vrouw bent!" zei de een. ..hij denkt
dat u een mannelijk persoon is.
Nou. wat is de werkelijkheid?"
F red lachte onder zijn dikke
schminklaag, en zei onder grote hi
lariteit van zoon Teddy en schoon
dochter Paula: ..Ik ben een vrouw,
de móéder van deze twee!" On
danks Freds bassende stem en zijn
duidelijk zichtbare, gladgekamde
herenhaardos, geloofden de Denen
deze stoute bewering terstond!
Koninklijke subsidies voor
zes jonge schilders
AMSTERDAM. De jury voor de
koninklijke subsidie voor vrije
schilderkunst deelt mee. dat op haar
voordracht de Koningin aan de vol
gende jonge kunstenaars een studie
beurs. voor J954 heeft toegekend:
Marijke Thunissen (Maastricht!.
Pierre van Soest «Amsterdam". G.
E. H, Veenhuizen «Amsterdam». Max
Reneman «Amsterdam». J. Ploos van
Amstel «Bussum) en Co Westerik
(Den Haag).
HET adres van de directie van de Rotterdamse Comedie wint er geen
doekjes om. Aanvankelijk had het stichtingsbestuur een garantiekapitaal
van 100.000 feimcmd. Allengs kromp deze som. Tot in de vergadering
an 19 Januari 1953 het bestuur de morele verplichting erkende om een
eventueel exploitatietekort tot een bedrag \an f 10.000 te dekken.
Bij deze erkenning is het vrijwel gebleven. Afgezien van enkele beschei
den bijdragen gaf men geen geld meer. ..wel toestemming aan de directie
om spelers te engageren en zich voor te bereiden op het nieuwe seizoen".
I nu een aanloop van anderhalf jaar,
ondanks het feit, dat de artistieke en
financiële resultaten niet ongunstig
I waren de leiding aanstonds wellicht
zal moeten besluiten het bijltje er-
I bij neer te leggen, daar het ten enen
male onmogelijk is een toneelbedrijf
op gang te houden, dank zij de exor
bitante lasten die de explotatie druk
ken."
zeischap om dat theater te be
spelen;
een aantal acteurs, die R'dam
als plaats hunner inwoning
verkozen hebben en het zich
tot een eer rekenden mee te
mogen werken aan de cultu
rele opbouw van hun gemeen
te. zullen bij gebrek aan em
plooi contre coeur naar Am
sterdam en Den Haag trekken,
daar de kans op werk daar
ten enenmale groter is. De
rest zou ..in overbrugging"
gaan. aldus ten laste komend
van de gemeente R'dam.
Besteding
Daarom zag de directie zich thans
genoodzaakt tot de gemeente een ver
zoek om ondersteuning of overbrug
ging tot een bedrag van 30.000 te
richten, teneinde het bestaan van de
Comedie althans voor dit seizoen te
bestendigen.
Na dt opmerking, dat reeds in Ja
nuari van dit jaar een dergelijk ver
zoek werd gedaan, waar geen ant
woord op is ontvangen, gaat het
adres verder:
er bazen doet het ons in de eer
ste plaats, dat Uw college niet alles
in het werk heeft gesteld om het
bestaan van het gezelschap te helpen
bestendigen, waar liet gaat om een
zaak. waarin twintig mensen een be
staan vinden, mensen die zich met
een ongekende ijver wijden aan een
taak. die waarlijk niet licht te noe
men is.
Met leedwezen vervult het ons, dat
Minister Beyen gast van
dr Adenauer
BONN. De Nederlandse minister
van Buitenlandse Zaken, mr J. W.
Beyen en mevrouw Beijen zullen op
15 en 16 November de gasten zijn
van de Duitse kanselier dr Adenauer.
Tijdens dit bezoek zal ook bondspre
sident prof. Heuss minister Beyen
ontvangen.
Sombere voorspelling
Wij nemen aan. vervolgt het adres,
dat men ons werk zou mogen belonen
of op zijn minst met kracht steunen
en dat de overheid ons werk voor
nuttig en belangrijk zou houden.
Niets daarvan: men wacht en is
verwonderd dat de R.C. het zo lang
uithoudt. Indien dc overheid in deze
gereserveerde houding zou volhar
den voorziet de R.C, haar spoedig
einde. De consequenties hiervan zou
den zijn:
1. een gemeente met 700.000 in
pers verliest haar tweede ge
zelschap;
2. de Lantaren, een uitmuntend
klein theater, komt leeg te
stzan (wij zouden hierbij wil
len opmerken, dat dit dan al
leen voor beroepstoneel zou
gelden: omtrent de verhuur
van deze zaal aan verenigin
gen etc. behoeft de directie
van Ons Huis zich de eerste
jaren geen zorgen te maken,
icd. H.R.P.»;
3. als binnenkort de nieuwe
schouwburg in Zuid gereed
zal zyn, is er geen R'dams ge-
Op deze sombere hypothese volgt
dan eer. passage, die ons in verband
met de bedoeling van het adres: het
verkrijgen van geldelijke steun, min-
dei tactisch voorkomt.
..ieder rechtgeaard Rotterdammer",
zo lezer we, „ergert zich aan het feit.
dat het te Amsterdam gevestigde
Rotterdams Toneel de door Rotter
dam opgebrachte geldsommen elders
besteedt." En dit terwijl de Comedie
in het seizoen 19521953 circa
200.000 gulden heeft omgezet, welk
bediag in zijn geheel te R'dam werd
besteed.
De directie van de R.C, verwacht,
dat B en W. binnen afzienbare tijd
verandering zullen brengen in de on
mogelijke toneelconstellatie veroor
zaakt door de ontwikkeling bij het
Rotteidams Toneel.
Bespeling Schouwburg
Wij zijn van mening, dat deze uit
weiding strekking en effect van het
adres niet ten goede komt.
Hier naderen we overigens een pi
kante kwestie: de eventuele formatie
van een werkelijk Rotterdams toneel
gezelschap. dat de Rotterdamse
Schouwburg zou kunnen bespelen
met die „service" waarop een royaal
subsidiërende het volste recht heeft.
Het adres beperkt zich slechts tot
een enkele suggestie: „houdt men de
R.C. intact, dan staat er een gezel
schap klaar, dat bereid is, zo nodig
met een deel van Rotterdams Toneel
onder gewijzigde artistieke, zowel als
zakelijke leiding samen te werken
om zodoende een hecht en nieuw
Rotterdams Toneel te vestigen".
Reeds in deze vorm is dit een ge
dachte. die tal van perspectieven en
natuurlijk evenvele moeilijkheden
biedt. Maar het is ons bekend dat er
in de boezem van de Comedie nog
verder reikende ambities gekoesterd
worden
Naast de Schouwburg-bespeling
„nieuwe styl" en in. plaats van één
weckend liefst van Vrijdag t.m. Zon-
dag zou men de Lantaren willen
aanhouden voor toneel, in. kleine be
zetting: „Kammerspiele" en experi
menteel toneel. Met twee voorstel
lingen in de nieuwe Schouwburg
Zuid erbij, zou Rotterdam van zijn
eigen gezelschap aldus acht. of negen
toneeluitvoeringen per week kunnen
verwachten!
T weeslachtig
De Rotterdamse Comedie recht
vaardigt haar „gentle hints" in het
adres door een indrukwekkende op
somming te geven van haar activi
teiten in het afgelopen jaar en door
te wijzen op de grote goodwill, die
zij met haar zeer vele voorstellingen
in dt. provincie heeft opgebouwd,
naar zij meent, ook tot groter glorie
van Fvotterdam. Door de aandacht te
vragen voor haar belangrijke bijdra
ge aan de alom gepropageerde lan
delijke „cultuurspreiding" volgt het
adres naar onze mening wederom
een enigszins tweeslachtige gedach
ten gang
Enerzijds kan immers ook Rotter
dams Toneel zich beroemen op een
grote activiteit in provincie en grote
steden deze activiteit is naar ver
houding zelfs veel groter dan die
welke in R'dam tentoongespreid
wordt Maar R.T. wacht zich wel op
deze buiten-Rotterdamse ativiteit zjjn
subsidie-aanspraken te gronden. En
anderzijds: waartoe dit belangrijke
aandeel van de R.C. in de cultuur
spreiding kan leiden, hebben wij in
ons vorige artikel reeds belicht: volle
zalen in de provincie, maar een lege
Lantaren.
Dit alles neemt niet weg, dat
het adres van de Rotterdamse
Comedie een aantal gedachten,
klachten en suggesties (op wel
iswaar niet altjjd gelukkige wjj-
ze) formuleert, die niet alleen
aandacht, maar tevens nauwge
zette overweging verdienen.
Naast critiek en teleurstelling
vallen er enige concrete ideeën
in te lezen, waaraan de overheid
en allen, die het wèl menen met
het toneel in Rotterdam niet
zonder meer voorbij kunnen
gaan.
Ten vervolge van onze eerste
beschouwing in de courant van
Donderdag 5 November.
kansen verstopte. Zelfs het buitenhuis] e-
met-maan-en-al. waarheen het betrokken
gezin verhuist als de doden geteld zijn.
gaat hem niet meer ter harte. Patricia
Hardv en Glen Roberts vormen in deze
film wel het meest aanvaardbare span.
Rex
„Red Light" is de titel van een onzinnig
stuk celluloid, en in die titel begint de
onzin, want waar het een zeer mistroos
tig zwart-wit-geval is. is er van enig rood
licht geen sprake. Genoemd „Red Light"
dan boogt op de sterren Virginia Mayo
en George Haft. maar het moge hun ver
geven worden dat ze ooit hebben meege
werkt aan de totstandkoming van deze
banale thriller, die alles doet behalve
„thrillcn". Een Hitchcock had van het
gegeven, hoe melodramatisch ook. wel
wat gemaakt, maar de persoon die dit
fiasco tot stand bracht, faalde op alle
frontenvan de moord op een jong gees
telijke tot en met de dood van de boef,
die naar een andere wereld wordt ge
zonden door neon-hoogspanning. Het on-
kiese gegeven van deze detective, het ein
deloze. spanningloze speuren naar een bij
bel waarin dc naam van een moorde
naar moet staan, maar welke bijbel tot
slot wordt gebruikt voor een handig spel
letje misplaatst goochelen met teksten, i3
tè min om serieus over te schrijven.
De jonge boer Jai en het meisje
Mangala. die in de filmtekst nog
al vaag als zijn jeugdvriendin
aangeduid wordt. Al spoedig scha
kelt. hij zijn belangstelling over
op de tyrannieke prinses Rajshree.
Uit de Indiase technicolor „AAN"
(LUTUSCA)
barakken, veel modder, wachttorens,
prikkeldraad en de gevangenen zelf.
Het maken van een dergelijke film
heeft altijd iets hachelijks. De keiharde
werkelijkheid en de film. die de werke
lijkheid moet weergeven, zijn nu een
maal verschillende zaken, zeker als ze in
handen van Hollywood vallen. Wanneer
wij dit in aanmerking nemen, komt „Sta
lag 17" er niet slecht af: de film geeft een
vrij trouwhartig beeld van die werke
lijkheid en steekt, door de beperkingen
die de regisseur zich heeft opgelegd,
uitermate gunstig af bij producten van
gelijke strekking.
Het barakkenleven, de kameraad
schap. de weinige cn zeer eenvoudige ge
noegens van de gevangenen, dit alles ver
mengd met aanvaardbare humor, zijn
zonder hinderlijke overdrijving getekend.
Voor de spanning zorgt een door de
Duitsers binnengesmokkelde spion, die
allerlei plannen aan de kampcomman
dant verraadt. De uit het verraad voort
vloeiende conflicten blijven de film van
het begin tot het einde beheersen, tot een
der gevangenen, die aanvankelijk door
zijn vreemde gedrag voor dc verrader is
gehouden, de werkelijke spion ontmas
kert. waarna deze. dank zij een vernuf
tig plannetje, door zijn eigen landgenoten
wordt doodgeschoten.
Capitol
De maan schijnt ook boven New York.
maar haar glans verbleekt tegen de glin
stering van allerhande tingeltangels en
goedkope theaters, waar dc mooie meisjes
uit de buurt in schoonheidswedstrijden
optreden om een kans te maken eindelijk
eens van de armoe af te zijn. In die sfeer
van gevaarlijke illusies, verbittering en
verkapte misdaad leven twee jongens en
hun geliefden, geen aardse engelen maar
blijkbaar ook niet slecht genoeg om de
film over hun wedervaren geen roerend
slot te geven. Diefstal, heling, verdenking
van moord met een paar harde kaak
slagen en wat heupwiegen is het allemaal
snel opgelost. Wie na het overtuigende
begin van „Meisjes van «Ie grote stad"
iets anders dan het vanouds bekende bot
te gangsterdom verwachtte komt dus wel
bedrogen uit en raakt ook moeilijk ver
zoend met het qtiasi-ethische tintje waar
onder regisseur Jack Arnold al zijn goede
Prinses
Rotterdam is deze week in de gelegen
heid een Philippünse film te zien, die
voor Amerika in het Engels is nagesyn
chroniseerd en nu de Nederlandse titel
„Gele terreur" heeft meegekregen.
Er staan twee partijen tegenover elkaar
in deze film: de Japanners cn de Philip-
pijnse verzetsstrijders. Ze doen van de
eerste tot de laatste meter celluloid niets
anders dan elkaar afslachten. De Japan
ners begaan bovendien nog een respecta
bel aantal extra-gruwelijke daden.
REPRISES EN PROLONGATIES:
VICTORIA brengt „Een Yankee in Ier
land" terug. HARMONIE doet hctzelfda
met „Diplomatic Courier", in COLOS
SEUM is „Manina, het meisje zonder
sluier" weer te zien en in CENTRAAL
„De twee straatjongens van Parijs". In
CINEAC duurt de „Obsessie" nog een
week en in 'T VENSTER „Liefde die on
heil sticht" (Les crimes d'Amour).
MINDER STUDENTEN
IN DELFT
Het aantal ingeschrevenen aan de
Technische Hogeschool te Delft be
draagt thans voor de cursus 1953/
1954 4508 tegen 4625 op hetzelfde
tijdstip in de vorige cursus. De
grootste daling is te zien bij hen
die voor civiel-ingenieur studeren,
want hun aantal daalde van 736 tot
657. Een stijging viel waar te nemen
bij de vliegtuigbouwkundige inge
nieurs (van 142 of 174) en de na
tuurkundige ingenieurs (van 304 op
315».
Het aantal nieuw ingeschrevenen
voor het studiejaar 1953/1954 be
draagt 665 tegen 589 een jaar gele
den. In alle studierichtingen is een
kleine daling waar te nemen, doch
een opvallende uitzondering maakte
die studie voor vliegtuigbouwkun-
de: vorig jaar werden daarvoor 10
en nu 59 studenten ingeschreven.
Als een dun kronkellijntje
staat de Ogowe op de kaart van
Afrika. Toch is de rivier ter-
hoogte van Lambarene zo breed
als de Kralingse Plas. Driemaal
de breedte van onze trotse Maas.
Tegen de heuvelachtige oever op,
onder palmen en bamboebosscha
ges, .aan de zoom van het oer
woud" ligt Lambarene. Een naam
die klinkt als een klok over de
hele wereld. Wie had dal ooit
kunnen denken toen de 38-jarige
dokter Albert Schweitzer in 1913
met zijn jonge vrouw zijn tro-
penpraktijk begon in een kippen
hok. Zijn hospitaal is uitgegroeid
tot een groot complex van ba
rakken. Opgetrokken uil beton,
de balken van ijzerhout, de da
ken van gegolfd plaatijzer. Niet
mooi, maar doelmatig. Elk ge
bouw Oost-West gezet, zodat de
zonnehitte de flanken niet be
reiken kan. Bij een mesthoop is
het begonnen, nu verrijst er een
nieuw dorp voor de melaatsen.
Met de nieuive Amerikaanse
middelen is lepra in vele geval
len te genezen, althans te stui
ten. De 78-jarige Schweitzer is
blij met de Nobelprijs, die pre
cies op tijd komt om de kostbare
uitbreiding te helpen bekostigen.
Jezus noemt de vredestichters
kinderen Gods. En ik denk aan
dat andere woord van Hem:
Zoek eerst, het Koninkrijk Gods
en Zijn gerechtigheid, en al deze
dingen zullen u toegeworpen
worden.
Dit wordt onderstreept door
Lambarene.
F. OBERMAN
Een spannend moment uit „STA
LAG 17". Rechts Sefton (William
Holden) die op het punt staat met
luitenant Dunbar (Don Taylor)
uit het kamp te ontvluchten.
(ARENA)
