Algemeen Dagblad
DE VLAGGEN KUNNEN NU UIT!
Enige vertraging in
de laatste faze
99.50
Gigantische onderneming tot goed einde gebracht
De KONINGIN
wenst geluk
Miniem comfort
Agus strandde bij
Schiermonnikoog
De Bilt: meer
wind
GEEN TERGG
Wederopbouw
Oude Tonge
Colbertcostuums
DE ONBEKOMMERDE KINDEREN
IN DIT A.D.:
Voorts:
- r_ 13 cent per nummer
Zaterdag 7 November 19o3 H«,Mr«totar: i>r j. *att* 46 cent per week
HET LAATSTE STROOMGAT
OP SC HOU WEM - DUIVEL AND
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
ACHT UUR. De sleepboten liggen gereed. Het wacbten is op
het keren van. bet tij. Het weer is uitstekend: heldere sterren
hemel, geen wolkeu, wel koud.
NEGEN UUR. De sleepboten drukken al tegen de Phoenix-
caisson aan. Doorlopend wordt het water gepeild.
TIEN UUR. De caisson is los van de wal. Het manoeuvreren is
Zo is het gisteravond niet het afsluiten van
het laatste stroomgat gegaan:
l AAN BOORD VAN DE
1 BREEZAND. Terstond na
i het historische moment, i
k sprak de Koningin de vol-
i gende woorden uit voor de
microfoon: Landgenoten, ik
I zal morgen nog wat zeggen, k
J maar ik wens u nu vast van k
i harte geluk met dlit grote l
moment.
Mr J. Algera, minister van verkeer en
waterstaat, dankte de Koningin voor
deze woorden en zei:
Het is voor Nederland een historisch
moment, nu de dijken zijn gedicht na
een natuurramp, zoals in eeuwen niet
heeft plaatsgevonden. Dat u dit grootse
moment hebt willen meemaken, stemt
ons volk tot grote vreugde en geeft een
nieuw bewijs van de innige verbonden
heid van vorstin en vaderland.
Landgenoten, op dit ogenblik zijn wij
allen trots en dankbar. Wij zijn trots
op die werkers var. hoog tot laag, die
gedurende zo vele maanden hebben mee
gewerkt om dit resultaat te bereiken,
die dag en nacht hebben gearbeid. Aan
al die werkers betuig ik mijn hartelijke
en diepgevoelde bewondering.
Wij zijn dankbaar jegens God, die ons
dit werk deed gelukken, die de middelen
heeft gezegend. Wij hebben in de
laatste maanden dikwijls onze diepe af
hankelijkheid gevoeld. Het is geweest
een strijd, een nederlaag en een over
winning en nu zijn wij zo gelukkig te
mogen constateren, dat voorlopig alle
dijken zijn gedicht en naar wij hopen
zal dit gat, dat nu voorlopig is gedicht,
ook definitief dicht blijven.
Met een groot gevoel van dankbaar
heid moge ik dit korte woord besluiten.
Voor verder nieuws over de t
sluiting van het laatste gat i
l op Schouwen-Duiveland zie
pagina 4 J
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
DEN HAAG Is het waar, zo vra
gen vele leden van de Tweede Kamer,
dat van Engelse en Amerikaanse zijde
veel critiek is geoefend op de voor-
g-enomen bouw van vier onderzeeboten?
Deze critiek zou zich voornamelijk rich
ten op de accommodatie van de be
manning. In het ontwerp zou deze ze
ventig proeent van de Engelse minimum,
eisen op dit gebied dragen.
Johan W. Schotman en staat met
de uitgeloofde prijzen op pag. 6
daar vindt u ook de. Pocketbooks
en een bijsonder actuele beschouwing
van onze juridische medewerker.
Rondom het kunstgebit" zette hij
erboven
„Weer een schip voor de sloop".
Daarover schrijft luit.-adm. C. F.. L.
Helfrich op pag. 9 en Dragonder zegt
„Het laatste woord is al niet meer
aan de straaljager" (pag. 6);
Leonard Huizinga is zijn hoofd
kwijt, vertelt hij op pag. 9.
J7N tenslotte de sport op pag. 11: Het
eerste verslag over de tennis-
interland NoorwegenNederland de
start van de herfstrit van de K.N.A.C.
en een nuchtere kijk van onze sport
redacteur Ru de Grood op: „De
K.N.VJ1. voor de radio".
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
SCHIERMONNIKOOG. Gister
avond kort na acht uur is aan de
Noordkant van Schiermonnikoog een
klein houten schip op een zandbank
gelopen. De reddingboot Johahn de
Witt van Schiermonnikoog heeft de
vijf mannelijke en drie vrouwelijke
opvarenden van boord gehaald en
veilig aan de wal gebracht. Het vaar
tuig bleek de Agus, groot zes*fig ton,
te zijn, die onder Deense vlag voer.
Het schip was op weg van Brunsbuttel
bij het Kielerkanaal met eerste bestem
ming Brest. De kapitein van het schip
is een Rus van geboorte, terwijl ook de
overigen van Russische afkomst zijn. Zij
waren op weg naar Panama, waarheen
zij emigreren. De passagiers reizen op
Deense passen.
De Agus heeft een gebroken roer. Hoe
wel de toestand aan boord geen gevaar
opleverde, zijn de passagiers aan wal ge
bracht, omdat zich onder hen twee meis
jes bevonden en de zee tamelijk wild is.
De passagiers zijn in hotel Van der
Werff te Schiermonnikoog ondergebracht.
Advertentie
t Onlangs moesten de
LöVU, t deuren tijdelijk ge-
iN/ j sloten worden, omdat er
A geen plaats meer was in
TEAROOM-RESTAURANT
BEURSPLEIN 31-35 ROTTERDAM
Zo was de situatie Vrijdagmor
gen nadat de op een na laatste
Phoenixcaisson op haar plaats
was gebracht
Klaar voor de slag
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
OUDE TONGE. Het ziet er nu
naar uit dat spoedig met de woning
bouw te Oude Tonge kan worden be
gonnen.
Aan de JuKanastraat is de fa. Van
Welzenes al enige dagen bezig met
het leggen van de funderingen voor 24
Zweedse houten woningen. Met goed
weer werkt men er vaak ook des
avonds aan bij kunstlicht. Deze week
zijn de materialen voor de eerste vier
van deze woningen aangekomen en het
geheel is inmiddels aanbesteed.
De plannen voor 167 woningwetwo
ningen zijn nu zover gevorderd dat ook
hier op zeer korte termijn een begin
kan worden gemaakt. Een verheugende
mededeling voor de Oude Tongenaren
die al zo lang reikhalzend naar dit
moment hebben uitgezien.
Een moedgevend bericht voor hen
is dat via het Zweedse Rode Kruis
een hoeveelheid hout is geschonken
voldoende voor deze 167 woningen.
Een zeer bijzondere geschenkzending!
Ook kreeg Oude Tonge 200 gasgeysers
cadeau van een instelling uit het bui
tenland,
De cantine op de Kaai. die zoveel
goede diensten heeft gedaan voor de
vreemde arbeidskrachten en voor hen
die hun gezin nog niet konden laten
overkomen, gaat verhuizen naar het
terrein aan de Willemstraat tegenover
de lagere scholen. Het gebouw op de
Kaai wordt gemeentelijke kleuterschool
en er zal een speeltuin bij worden
gebouwd. Ook de barak van de CCH.
die deze zomer vele buitenlandse jon
geren herbergde, die in Oude Tonge
kwamen helpen wordt verplaatst. Dit
geschenk van de Finse Quakers zal nu
aan de Jozefdreef worden opgetrokken
waar het dienst gaat doen als jeugd
huis.
neren. Het is de laatste aflevering van
deza boeiende reeks, vóór ivij de op-
ning en speurzin kunt u hier combi
lossing geven. Het verhaal it van
Verwachting
tot Zaterdag
avond:
Geleddted ij k
Nj-fj toenemende be-
wolkki'g maar
mi.fi. Ui waarschijnlijk
y, nog tot de
8nSr jg) avond droog
«Sr weer- Matige
flgH tot krachtige
{Pffijp X en langs de
HR kust later tot
rp\ hard toenemen-
I ^us"
J J U sen Zuidwest
IJt< en Zuid. On
geveer dezelf
de temperaturen als gisteren.
MIESJE: Vasthouden!
ONZE WEERKUNDIGE
MEDEWERKER:
"Wjj mogen gerust zeggen, dat wjj
liet l>ü de dichting van het laatste
dijkgat byzondcr goed getroffen heb
ben met het weer. De Noordweste
lijke wind, die overdag waaide, ging
vanavond geheel liggen, omdat juist
een rug van hoge druk ons land pas
seerde. Intussen breidt een gebied
met kraehligc tot stormachtige win
den zich snel naar Wést-Europa uil,
zodal de dakdichting een etmaal later
ongetwijfeld met veel groter moei
lijkheden gepaard zou zyn gegaan.
Het weer in ons land komt reeds
Zaterdag ook onder invloed van
deze storing, zodat na een vrjj zon
nige Zaterdagmorgen verder op veel
bewolking moet worden gerekend,
waaruit ook wat regen of enkele
buien zullen vallen, terwijl dc wind
flink zal toenemen.
t. K.
Zaterdag: Maan 8.5416.16
Zon 7.45—17.02
Zondag: Maan 10.04—17.22
Zon 7.47—17.00
E.K. 14 November
WEERRAPPORTEN VAN
GISTERAVOND 7 UUR:
Oslo
Stockh.
Kopenh.
Londen
A'dam
Brussel
Parijs
mist
motregen Stil
zw. bew. z
1. bew. WZW
onbew.
Bordeaux onbew.
Nice zw. bew.
Berlijn nevel
Frankfort ii. bew.
München regen
Zürich zw. bew.
Wenen zw. bew.
al begonnen! De Ebro en Thames hebben een reserve-caisson
opgesleept.
HALF ELF. Kentering verloopt trager dan verwacht. De caisson
moet nog vijftig meter worden gedraaid.
ELF UUR. Sleepboten drukken caisson langzaam verder.
KWART OVER ELF. De sluiting zal nog geruime tijd op zich
laten wachten. De caisson komt slechts zeer langzaam dichterbij.
Is tot op tien meter afstand genaderd. Voor velen lijkt het gal
reeds gesloten. Het moeilijkste komt nog, zegt prof. Thijsse.
VTJF VOOR HALF TWAALF. De caisson is op haar plaats. De
afsluiters gaan open, de caisson begint te zinken. Het muziek
korps uit Zierilczee houdt zich gereed, het Wilhelmus in te zetten.
VIER VOOR TWAALF. Het gat is dicht - Sirene-geloei.
gejuich en gebeier van klokken vermengen zich tot één machtige
jubelzang. Het Wilhelmus sluit als een danklied het historische
ogenblik af.
Glorieus was het moment, toen
gisteravond om vijf voor half twaalf
liet sein werd gegeven, dat de kranen
van 't laatste afsluit-caisson moesten
worden geopend. Om vier minuten
voor middernacht, toen het rustpunt
vs as bereikt, klonk een oorverdo
vend gegil van de stoomfluiten en
sirenes van tientaiJeu schepen, die
dpar lagen in het oranje schijnsel
van de drie hoge lichtmasten en de
lange rij lampen langs de dijk. Ge-
ltikkig en dankbaar mogen de on
vermoeide dijkbouwers zich voelen,
dat zij deze prestatie mochten leve
ren onder het oog van koningin
Juliana en prinses Beatrix, die op
het. direelieschip Breezand van de
Rijkswaterstaat en met. de hoog
ste autoriteiten des lands op enkele
andere vaartuigen de indruk
wekkende slolfaze volgden.
naar maat
vanaf
v. WIJK's
Maatkledingbedrijf
Claes de Vrieselaan 16
Telefoon 88769 Rotterdam
Men moet de grootste bewondering
hebben voor de mensen, die uiterlijk
niet toonden wat hun geest en zenu
wen zo bezig hield en opioond. Zij
stonden voor het punt, waarop geen
terugkeer mogelijk was. Onder alle
omstandigheden moest worden ge
tracht de laatste zestig meter van het
gat dicht te gooien, zoals men dit
hier kernachtig uitdrukt, wegens de
verdubbelde stroomkracht die in het
gat liep. Wel was de hoeveelheid
water, die hier per getij doorstroom
de van veertig millioen m3 door het
plaatsen der caissons teruggevallen
tot twintig millioen m3, nadat de
caisson van gistermorgen was ge
plaatst, maar de snelheid van het
water was enorm gestegen. Zij be
droeg twee meter per seconde toen
het gat nog open was, drie meter na
de Donderdagochtend geplaatste cais
son en zij liep gistermiddag na het
plaatsen van de gistermorgen aange
brachte caisson op tot meer dan vier
meter per seconde.
Wanneer gisteravond de poging niet
zou zijn gelukt, zou men voor zoveel
moeilijkheden komen te staan dat
van sluiting voorlopig geen sprake
zou kunnen zijn. Het is gelukkig goed
gegaan.
Vele honderden mensen, onder wie tal
rijke nog van huis en haard verjaagde
Zeeuwen, hadden een plaats gezocht in
de buurt van het Oostelijke landhoofd.
Anderen keken toe van tientallen kleine
en grotere vaartuigen, die evenwel op
een veilige afstand van de operatie wer
den gehouden om te voorkomen dat het
werk ook maar één ogenblik zou wor
den gestoord.
Met een ijzeren beheersing hebben de
aannemers W. A. Zanen en ir C. J. v. U.
Bout de hoogtepunten geleid van de
krachtprestatie, die haars gelijke niet
heeft in onze toch zo roemrijke water
bouwkundige geschiedenis. Daar het ten
slotte een kwestie van minuten zou wor
den, hadden zij het punt. waaraan de
voorgaande caisson zou worden geplaatst
tot op de decimeter nauwkeurig bepaald
volgens het papieren schema. Het hallas
ten en met zinkstukken en stortsteen
verstevigen werd zo snel en vakkundig
uitgevoerd, dat het scheen alsof de bat
terijen sleepboten alleen maar wat met
hun voorsteven tegen de lompen beton
nen kolos hadden te drukken.
ALS U DIT LEEST, zijn naar zeven
tien landen vliegtuigen onderweg,
met aan boord het ruwe materiaal
van een filmreportage die Polygoon-
Prof ilti gisteravond heeft ge
maakt. Een volledige reportage zal
van Maandag af in honderd Neder
landse bioscopen worden vertoond.
Veertien operateurs hebben er in
Ouwerkerk aan gewerkt.
en even later was het stor
ten van bazalt alweer in volle
gang.
VANAVOND om 8 uur zal in de grote
kerk te Zierikzee een interkerke
lijke dankdienst worden gehouden.
De N.C.R.V. zal er opnamen maken,
die Zondagochtend omstreeks half
twaalf zullen worden uitgezonden.
Voor het transport van de opnamen
zijn bijzondere maatregelen nodig,
om ze op tijd in de studio te
hebben.
DE STRIJD voltrok zich gisteravond
onder een lichtsterkte van 270.000
kaarsen, waarvoor prof. dr ir Hal-
bertsma had gezorgd. Het licht was
niet verblindend, maar deed de
mensen er uitzien als lijken. Het
water had een gele, olieachtige
kleur.
DE MOP VAN DE WEEK heeft bur
gemeester Romeijn van Ouwerkerk
gisteravond geleverd. Hij stond op
een van de talloze bootjes rondom
de caisson maar „buitengaats".
Iemand vroeg hem: hoe gaat u
straks naar huis als het gat dicht
is? Burgemeester vond het zo'n
dwaze vraag, dat hem geen ander
antwoord geschikt leek dan: ge
woon, op de fiets!
MAN ZEER ERNSTIG GEWOND
Benzine vatte vlam
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
ALPHEN AAN DEN RIJN. Gister
avond heeft de heer G. de L. uit de Vis-
serstraal ernstige brandwonden opgelo
pen toen zijn kleren in aanraking
kwamen met een benzinevlam.
In zorgwekkende toestand werd hij
naar het ziekenhuis vervoerd. De heer
De L. was in zijn schuurtje met benzine
aan het werk. Vermoedelijk heeft de
benzine vlam geval toen hij «en «garet
wilde opsteken.
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
OUWERKERK Voor de be
volking van Ouwerkerk was het gis
teren een dag van historische bete
kenis. Vol verwachting zag de nog
schaarse bevolking, een twintigtal
gezinnen van het eens zo welvarende
dorp. uit naar het moment, waal-op
sirenegeloei het sein zou geven: de
dijk is dicht.
Ogenschijnlijk lag het dorp Ouwer
kerk in vredige rust. Een goed op
merker daarentegen kon zonder al
te veel moeite vaststellen, dat de
Ouwerkerkers anders waren dan ge
woonlijk. Aan de Zuidelijke rand van
het droge deel van het dorp, op de
sinds 1 Februari van dit jaar door
aanspoeling gevormde strandjes, ston
den voortdurend Ouwerkerkers en
Ouwei-kerksters te turen naar het
gat in de dijk, vol verwachting, om
dat zij wisten dat gisteren het her
stel van hun doi-p en land in zijn
slotfaze was getreden.
En onderwijl speelden de kinderen
een vrolijk en onbekommerd spel,
onbewust van het belangrijke mo
ment dat deze dag moest brengen.
Het is merkwaardig hoe die
Ouwel-kerkse kinderen hun spelend
leven leiden aan de grens van land
en water. Zij lijken geheel vergeten
te zijn hoe hun dorp en zijn om
geving eens waren. Zij aanvaarden
de tegenwoordige toestand als „ge
woon". Het is dan ook wel een
ideale speelplaats voor de jeugd.
Allemaal kleine strandjes, zandbank-
jes. brokken steen van huizen en
schuren, waarvan je van de een op
de andere kan springen. Wanneer
men deze kinderen zo volkomen te
vreden ziet opgaan in hun spel zou
men zelf bijna de ramp, die dit alles
teweeg bracht, vergelen,
ging kwam de andere.
Advertentie
QUWERKKRK.' Deze plmusr.aum
is genoeg om hel beeld op te
roepen van de. harde strijd, die daar
wordt gevoerd tegen bet water. Ook
nachts gaat het werk door, hij
natriumdicht. Wat onze fotograaf daar
in zag, vindt u op nevenstaand plaatje.
Wat die honderden mannen al ol
niet in laarzen daar doen, vindt
u op deze pagina.
Hel zijn weer allerhande Heden, die
u aankijken op pagina vijf. Er wordt
over hen gepraat en daarom: Ont
moet deze
„Moord in trein 242", het A. D.-
detectiv+verhaal van da maand. Span-
