HAAGSCHE
COURANT
Koningin zag operatie „Vier maal Plioenix" slagen
Het stroomgat Lij Ouwerkerk
om precies 25.57 uur gedicht
y
Wilde vreugde
Radiorede van
H. M. de Koningin
Zaterdag 7 November 1953
PRIJS DEZER COURANT Abonnement per kwartaal 5.85, per week
17 cent. Losse nummers 9 cent per exemplaar. Verschijnt dagelijks
behalve op Zon- en Feestdagen. Loketten geopend van 8.30—18.00 uur.
BUREAUX WAGENSTRAAT 35-37 - TEL. 184166 - 8 LIJNEN - POSTGIRO 12500
DIRECTIE: A. G. SIJTHOFF, Mr. K. H. LABOHM, TH. G. VAN DER GARDEN
HOOFDREDACTEUR: PROF. Mr. A. C. JOSEPHUS JITTA
No. 21197
22 pagina's
PRIJS DER ADVERTENTIëN1 t/m 26 mm 0.175 per mm, daarna
iedere mm meer 0,35 per mm. Minimum grootte 13 mm.
KI. adv. bij vooruitbet. tot 15 w. 1.daarboven tot max. 20 w. 1.50
Grootse W aterstaats-overwinning bij natriumliclit
Ouwerkerk, a.b.
(Van een onzer verslaggevers)
RegentesseplaatVrijdagnacht.
Om drie minuten voor middernacht was het zover. Op dat moment rukten
eeltige knuisten op alle schepen in de nabijheid van het zojuist gesloten
stroomgat bij Ouwerkerk de stoomfluiten open, grepen rauwe kerels hui?
vettige werk petten van de verweerde koppen en lieten zij een krijsend ge
juich los, dat volkomen verloren ging in de minutenlange overwinningssym
phonie der gillende scheepsfluiten. Terwijl de lichtbundels van schijnwerperr
en zoeklichten, die gedurende de gehele avond reeds als linialen langs d
prachtige sterrenhemel hadden gelegen, in een wilde cadans op en nee;
dansten en rondzwaaiden over het werkterrein, alsof zij in hun vreugde al
les in hun lange armen van licht wilden nemen, klonk van een klein aanne
mersbootje plotseling harmoniemuziek. Bijna schuchter mengde zich in di
wilde cacophonie het „Wilhelmus", gespeeld door het Zierikzeese Muziek
corps. De actie „Vier maal Phoenix" was geslaagd en na een titanenstrijd,
die negen maanden in beslag had genomen, hadden de Nederlandse dijken
bouwers het laatste van de droomgaten voor de neus van een opnieuw
toespringende zee dichtgesmeten.
Vreugdetranen over verweerde
gezichten
Op de dijk huilden mensen. Mannen en vrouwen uit hel zwaar
geteisterde Ouwerkerk en de rest van de Vierbannenpolder. Duive
landers, in wier harten door het geluid, van die tientallen scheeps
fluiten een intense blijdschap was omhooggesprongcn. Maar voor
wie onvermijdelijk bij het beleven van dit historische moment de
herinnering aan die vreselijke Febntarinarht ook weer even in alle
wreedheid boven kwam. Mensen, die zich op dit moment even lie
ten gaan en zich voor elkaar niet schaamden, omdat, zij allen het
zelfde voelden. En daarom de tranen rustig langs de doorgroefde
weer- en vAndgezichten omlaag lieten druppelen
die gedeeltelijk onder stoom lagen
en hun paardekrachten spaarden
voor de grote duw van straks, maar
die verder bakken met keien, net
ten en klei verhaalden om op het
eerste sein gereed te zijn. deze
smij t-maar-in-het-water-ploegen
tegen de caissonwand aan te varen
en door de bevelen over het water
roepende politievaartuigen.
Pas toen die bevelen ook van de
caisson begonnen te komen en met
megafoon en lichtsignalen de wil
van uitvoerder Wout Zanen, ook
nu weer de grote figuur met alle
touwtjes van het werk in handen,
wet werd voor sleepbootkapiteins
en andere direct bij de plaatsing
betrokkenen, richtte de aandacht
zich weer op de 7500 ton beton-
massa, waarvan de inhoud te ver
gelijken zou zijn met een flatge
bouw van 60 woningen, 6 verdie
pingen hoog.
brak
spanning
Zoals de stoom uit de opgestook
te ketels door de fluiten een uit
weg zocht, vond het menselijk ge
moed een uitlaatklep in een wild
vreugdegeschreeuw. Even moest de
spanning, die in de voorgaande
uren in het enigszins spookachtige,
oranje natriumlicht was gegroeid,
worden afgereageerd. Zowel by de
werkers, die even poot-aan moes
ten spelen als alle andere dagen,
als bü de honderden toeschouwers,
die op dijkresten, landhoofden en
de meest uitzonderlyke vaartuigen
hun ogen geen moment aflieten
van het schouwspel, dat bezig was
zich temidden van de lichtmasten,
als was het een enorm stadion, te
voltrekken.
Eerlijk gezegd maakte het logge,
grijsgrauwe betonblok, waarom
tenslotte alles zou draaien. Phoe-
nix-caisson nummer vier, in deze
hele bedrijvigheid nog de minst
imposante indruk. Veeleer werd in
de vooravond de aandacht opgeëist
door het kakelbonte schouwspel
van lichtjes, dat zich zowel op het
water als in de lucht afspeelde,
door de onophoudelijke activiteit
van kleine en grotere sleepboten,
De tlijk is dicht
VyANNEER ER IETS IS. dat
tT tot de verbeelding van ons
volk en van de gehele wereld
spreekt, dan is dat onze eeuwige
strijd tegen onze erfvijand, het
water. Niets onderscheidt ons
volk treffender van andere vol
ken, dan dat wy, om te blijven
bestaan, geregeld dijken moeten
bouwen en versterken.
Een watersnood trof ons volk.
zoals er slechts één in vele eeuwen
voorkomt. Thans na negen maan
den van harde strijd is het gevaar
bezworen.
Daarvoor werd alles ingezet.
Niets versterkt het volksbe
wustzijn het zich bewust zijn,
dat men deel uitmaakt van een
groter geheel meer, dan de
strijd tegen een gemeenschappe
lijke vijand.
AAN HET EIND van het tweede
deel van Goethe's Faust, ziet
de held van het stuk, Faust, terug
op het werk, dat hij in zijn leven
heeft verricht.
En dit noemt hij de les van een
zo lange ervaring.
Slechts hij is de v r y-
heid en het leven
waard, die er dagelijks
voor moet strijden.
Een ramp kan tenslotte tot
een zegen worden, wanneer
men er deze les uit puurt
lloge stroomsnelheid
door laatste gat
Hel was prachtig weer en dit
maal zou de mens dan ook onder
heel wat andere omstandigheden
met het water strijden als verleden
jaar. op 6 November 1952. Op die
dag joeg namelijk een felle storm
de „Faustus" bij Hoek van Holland
door het havenhoofd. Maar nu was
er niet veel wind en hoewel het
vrij fris was, viel er op het weer
niets aan te merken. Door de wal
kie-talkies en de mobilofoons vlo
gen de berichten over en weer en
nadat achtereenvolgens gunstige
mededelingen over de toestand van
de .drempel en het bericht van de
aankomst van de Koningin tot de
vloot waren doorgedrongen, groei
de de stemming in de richting van
een steeds sterker wordend opti
misme.
H.M. de Koningin, die vergezeld
van de minister-president dr W.
Drecs en de ministers Algera. Witte
en Staf (de laatste als minister van
Landbouw ad interim), de commis
saris van de Koningin in Zeeland,
jhr mr A. F. C. de Casembroot, mr
dr D. G. W. Spitzen, secretaris
generaal van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat, ïr A. G. Ma-
ris. directeur-generaal van Ryks-
waterstaat en nog enkele andere
hoge Waterstaat-functionarissen en
genodigden met het m.s. „Brec-
zand" op het werk was verschenen,
was net op tüd om tüdens het eten
van een broodje te horen, hoe goed
de berekeningen in het Waterloop
kundig Laboratorium wel moeten
zyn geweest.
Want ondanks de zeer
sterke stroom de snelheid
liep zélfs op tot J/.20 meter
per seconde had er
geen noemenswaardige ver
dieping of uitschuring aan
de drempel plaats gehad.
Ook de eerder geplaatste
caissons hadden zich prach
tig gehouden en waren keu
rig op hun plaatsen geble
ven. Het enige, waaraan de
sterke sleepboten van P. en
L. Smit de trossen tijdens
deze hoge stroomsnelheid
hadden vol gehad, was cais
son nummer vier. Maar ook
die dommekracht had het
tegen de mens moeten af
leggen.
Spel met hosthare minuten
Het was omstreeks tien uur. dat
er. voor het oog althans, rneer leven
in het caisson kwam. Do stroom
snelheid, die onophoudelijk werd
gemeten door een peïlschip, liep
terug van 80 naar 60, van 60 naar
40 cm per seconde en tegen elf uur
kwam de betonnen draaideur in
beweging. Alles wat zich nog bin
nen in de polder bevond en tijdig
benen kon maken, verdween door
het steeds kleiner wordende gat
naar buiten, de lichtsignalen van
de caisson af werden steeds fre
quenter en 8 sleepboten lieten hun
schroeven draaien om de deur in
het slot te duwen. Met de minuut
werd de afstand kleiner en de
spanning groter en om 11.17 kreeg
caisson nummer vier aansluiting
met het landhoofdcaisson. De staal
draadvergrendeling werd in een
wild spel met kostbare minuten
vastgezet en om 11.25 uur kon het
bevel „Afsluiters open" worden ge
geven. Langzaam maar zeker, met
een snelheid van ongeveer 1 meter
per 3 minuten zakte de betonkolos
door het gewicht van het binnen
stromende water naar de bezin-
kings- en keislagdrempel. Een half
uur later was de operatie geslaagd.
De weer in de richting van de Vier
bannenpolder stromende vloed
vond een hoge. onverzettelijke
muur van beton op zijn weg.
Polder begin 1954 droog
Uiteraard was dit historische mo
ment er een van grote betekenis.
Maar toch mocht de vreugde het
werk slechts enkele minuten op
houden. Want de zee is een gevaar
lijke tegenspeelster en er moet nog
heel wat gebeuren voor zij werke-
Het historische moment:
om even voor 12 uur lag
de vierde caisson op
haar plaats
lijk buitengesloten is. Om te be
ginnen moet nog uur na uur ge
vochten worden tegen de „onder-
loopsheid het spuiten van het wa
ter onder do vierkante betonblok
ken door.
Volgen- de deskundigen zal
het dan ook zeker nog wel 3 tot
4 wekei duren voor de afslui
ting v kelij'. waterdicht is sn
met i leegpompen van de
2508 iia grote Vierbannenpola'ir
kan worden begonnen. Zonder
het gemaal van Stevenssluis
aan de Noordzijde van het ei
land erbij te rekenen, verwacht
men dat 900 nv'' water per mi
nuut zal kunnen worden weg-
gemalen, als men eenmaal met
pompen begint. Berekend wordt
dan ook, dat na de start van de
pompen de Vierbannenpolder
na ongeveer 42 dagen droog zal
vallen. Begin 1954 zal men op
Schouwen dus aan de volgende
fase, het herstel, kunnen be
ginnen.
Enorme prestatie
Een enorm werkstuk van de
Nederlandse waterbouwkundigen
heeft in de afgelopen nacht zijn
bekroning gevonden in de sluiting
van dit laatste stroomgat. En deze
prestatie moet des te hoger wor
den aangeslagen, wanneer men be
denkt. naast het feit dat in zo'n
korte tijd 67 stroomgaten en vele
bressen konden worden gedicht
dat het werk bij Ouwerkerk zoveel
stagnatie heeft ondervonden door
de tragische tegenslag in het laatst
van Augustus jl„ toen vlak voor
de definilieve sluiting enkele nieu
we landhoofden plotseling door de
zee uit elkaar werden gezogen als
of hel nietige zandhoopjes waren.
Toen het noeste werk van vele
maanden in luttele minuten ver
loren ging en men van voren af
aan kon beginnen.
Tandenknarsend hebben zij
bjj gestaan, toen hun werk door
een zegevierende zee naar de diep-
te werd gesleurd, de ingenieur die
hier met at zyn in Delft vergaarde
kennis ook niets kon uitrichten, de
sleepbootkapitein met zün vele
paardekrachten, die hier zinloos
waren en de polderjongen met zijn
eeltknuisten, die van jongs af
met de zee hadden gevochten. Tan
denknarsend, maar onverzettelijk.
Want op dat moment wisten zij,
boven alle tegenslag uit, dat zy
terug zouden komen. Zij zijn terug
gekomen. Na de mislukking is et
alleen al aan zinkwerk 175.000 nV
nieuwe onderlaag onder hun han
den uitgekomen. En in de rauwe
triomfkreten, die zij gisteravond
over het opnieuw verjaagde water
lieten schallen, lag iets van de
wraak, geboren op die zwarte
Augustus-Zaterdag
Koningin onderhield zich
mei de uitvoerders
Na afloop van de sluitingswerk
zaamheden heeft. H.M. de Ko
ningin zich in een kajuit van de
„Breezand" onderhouden met een
aantal personen, die zeer nauw
bij de sluitingswerkzaamheden
zijn betrokken geweest. Het wa
ren de professoren Thijsse en Jan
sen. de aannemers ir. Van der
Krol], W. Zanen. C. van der Hoe
ven sr. en C. van der Hoeven jr.,
de ingenieurs van de Rijkswater
staat Glazema, Van den Bout en
De Vlieger en de burgemeester
van Nieuwerkerk. Ook de minis
ter-president, dr. Drees en de mi
nister van Verkeer en Waterstaat,
de heer Algera. onderhielden zich
mei dit gezelschap.
Regeringsgebouwen vlaggen
De Regering heeft vanochtend
opdracht gegeven vanaf alle Re
geringsgebouwen de nationale
driekleur te laten wapperen.
Gelukstelegram
Het bestuur van de Haagse
Jeugdactie heeft een gelukstele
gram gezonden aan de burgemees
ter van Ouwerkerk, waarin hem,
namens alle in de Haja verenigde
leden van jeugdorganisaties en
clubhuizen, verzocht wordt:, de fe
licitaties in ontvangst te nemen
voor de bevolking van Ouwerkerk
en deze ook over te brengen aan
alle werkers aan het dijkherstel.
Ter gelegenheid van de sluiting van het dijkgat bü
Ouwerkerk heeft H.M. de Koningin vanmiddag om
één uur over beide radiozenders en voor de televisie
de volgende rede uitgesproken:
LANDGENOTEN,
- De dijken zijn dicht. Het einde, van de ramptoestand is in
zicht. Wij verwachten, dat ons grondgebied binnen korte cijd
herwonnen zal zijn. Op dit ogenblik mogen vjij elkander ge
lukwensen.
De ramp bleek groter dan er ooit tevoren in onze geschiede
nis een is geweest. Een heel leger van voortreffelijke vak
lieden en geoefende soldaten werd voor deze strijd uitgerust,
met een staf van uitnemende ingenieurs en theoretici en met
een euprm arsenaal aan materiaal. Omvangrijk waren de
voorbereidingen. Toch waren in Februari reed-s 33 stroom
gaten gedicht, in Maart 5S en in Augustus 67. Dikwijls liep
het mee, zoals bij dc dichting van het reusachtige gat bij de
Schelphoek, Vaak ook waren er tegenslagen, waarvan die bij
dit laatste gat, bij Ouwerkerk, de zwaarste was, zodat toen
'n heel nieuw plan werd vereist en uitgevoerd. Thans is ook dit
laatste gelukt en met vertrouwen wacht ons volk op de af
werking en voltooiing van heel het werk op het verder
herstel der dijkbeschadigingen en het droogpomyen, waarmee
het stadium van de wederopbouiv voor het toekomstig leven
van alle delen van het rampgebied wordt bereikt.
De overwinning is groot en groot ook is ons aller dankbaar
heid jegens velen, die met'uitermate inspanning van lichaam
en van geest hebben gestreden, volgehouden en overwonnen,
en bóven dat alles uit jegens God, die ons deze overwinning
in handen gaf. Hoe klem is de mens tegenover de krachten
der natuur, wanneer die hem even iets van hun volle kracht
mogen tonen. Hoe kunnen enige kubieke meters water soms
reeds niet al zijn levensgeluk verwoesten. Maar ook, hoe groot
kan hij zijn, wanneer het beste in hem wordt opgeroepen,
wanneer hij in tegenspoed zich weet schrap te zetten en te
strijden, en geestelijk zo al niet stoffelijk sterker blijkt dan
wat hem belaagt, in het geloof, dat God, hoe dan ook, alles
ten goede zal doen keren.
De slagen aan ons grondgebied en aan onze welvaart toege
bracht, zullen worden hersteld, maar de wond in veler hart
is nog open. Alleen de grote, oppermachtige Heelmeester kan,
evenals ons land, ook ons leven vernieuwen. Wanneer een
ramp als deze dit alles heeft verwoest, dan mogen wij de be
zoeking, waarmee wij worstelen, niet laten voorbijgaan, tenzij
da t die on-s zegent.
Deze rede wordt hedenavond om 8 uur over de beide
radiozenders herhaald.
Stavenisse bouwt weer De Prins moet rusten
llcrste nieuwe woning'
onder de kap
Prins Bernhard moet op medisch
advies enige dagen volledige rust
nemen. De behandelende medicus
zal nader beslissen, of het vertrek
naar Ethiopië op 11 dezer kan
Gisteren is in Stavenisse de eer-
ste nieuwe woning na de ramp van j blijven gehandhaafd,
i 1 Februari 1953 onder de kap ge-
komen. Het betreft hier één van
j de 19 Noorse woningen, welke door
i het Rode Kruis zijn geschonken.
Burgemeester Verburg voerde in
verband hiermee gistermiddag op
het werkterrein het woord tot de j Gisteravond is aan de Noordkant
Schip gestrand
Bij Schiermonnikoog
uitvoerder v. d. Laan en zijn mede
arbeiders van de aannemings
maatschappij Gouda, die de Noorse
woningen te Stavenisse bouwen.
Koningin Juliana, minister
president dr. W. Drees en
minister Witte aan boord
van de „Breezand" op het
moment, toen iedereen
juichte vanwege de ge
slaagde dichting van het
dijkgat
van Schiermonnikoog liet Deense
schip „Argus" gestrand. De be
manning en de passagiers, onder
wie drie kinderen zijn aan wal
gebracht.
Onmiddellijk nadat gisteravond
door de kustwacht van Schier
monnikoog noodseinen van het
I schip werden waargenomen wer-
i den de reddingboten „Insulinde" en
..Johan de Wit" ter assistentie uit-
I gestuurd.
De „Argus" lag vast op een zand-
bank met gebroken roer. Hoewel
de toestand aan boord geen gevaar
i leverde, zün de passagiers aan wal
i gebracht en in een hotel onderge
bracht. Alle personen waren van
Deense nationaliteit. Zij waren in
Brunsbuttel bij het Kielerkanaal
aan boord gegaan op weg naar
Brest,
