Vrije Yolk Encyclopaedic
De vergeten wereld
.BB.' 'en Montezuma's testament
572
SCHEEPSTIJDINGEN
Zandloper
Verschuivingen
in handel
met Egypte
phin Shave
GEESTELIJK LEVEN
De waardering
van Luther-
i "ET VRIJE VOLK
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1953
PAGINA 11
-X
Al geesteslicht, al wetensmacht zij aan het zwoegend volk gegeven.
(Vit de Socialistenmars)
OLMAN. Israël J. (1883) aanleiding geeft, kunnen ongeor- onderwatersnelheid om tegen-
s'ederlands componist en ganiseerde werknemers eveneens aanvallen te ontgaan aanzien-
dirigent. Vooral op het candidatenlijsten indienen. lijk moest worden vergroot,
gebied van de a cappella- Om dit te verwezenlijken pas-
koorzang heeft hij vernieuwend ONDERWIJSRAAD, is een in ten de Duitsers de „snuiver" toe,
gewerkt. Hij heeft tal van socia- 1919 ingesteld college te 's-Graven- oorspronkelijk een Nederlandse
■lüiüsche liederen gecomponeerd, hage (voorzitter is het lid prof. vinding, die de boot In staat stelde
diëlïïïïv^risheid en aantrekkelijk- dr, R. H, Woltjer te Amsterdam), onder water dieselmotoren te ge
heid hebben behouden. verbonden aan het Departement bruiken, waardoor een hogere
van Onderwijs, Kunsten en We- snelheid kon worden bereikt en te-
boom mt i
europaea
door de regering worden benoemd, uit de lucht aanzienlijk werd be-
rpno- oflrnmsticr nil Klpin A-/1P uc i ugcuug wuiuai ucuueiuu. uit
Kif n&i MiSS: Onderwijsraad bestaat uit perkt.
Kij wordt, in het Middellandse-
Zeegebied gekweekt om de vruch
ten en de daaruit geperste olijf
olie. Er zijn zeer veel variëteiten.
De boom verlangt een droog kli-
vier afdelingen: het hoger (voor- Na de oorlog hebben ook de ge-
zttter prof dr. P. L. R. Sassen, allieerden dit beginsel toegepast,
Den Haag), het middelbaar en terwijl daarnaast ook het stroom-
voorbereidend hoger (voorzitter lijnprincipe verder werd doorge-
C. M. Op de Coul, Den voerd. De Amerikanen hebben in
-nu. rV. ivi. uu ue i/uui, ueii vuctu. mnciiivtuicii ucumcij m
maat met koite wintels en neemt Haagl )iet lager (voorzitter próf. 1953 de bouw van een duikboot,
genoegen met heel arme grond.
Hij houdt elk blad twee jaar.
Woltjer) en het vakonderwijs gedreven door atoomkracht, vol-
(vooYzitter prof. ir. D. Dresden, te tooid.
ONTERVING is de aanwijzing
OLYMPIA is een vlakte in de Delft). De Onderwijsraad geeft
West-Peloponnesus in het land- aan de minister van Onderwijs, r n t0, erfgp-,
schap Elis (Griekenland). Hier ligt Kunsten en Wetenschappen des- een ander die krachtens het
het beroemde tempelgebied. omge- gevraagd of eigener beweging ad- ^efteliik erfr'ech in de eerste
ven door een muur. waar o.a. de vies omtrent vraagstukken van al- SflfzmMm is Tn het Ne-
Zeus-tempel met het Zeujbeeia gemene strekking o(het gebied
beperkt, door bepalingen omtrent
een legitieme portie (wettelijk
lllllllllllllllllllllllllllllllllll erfdeel), een bepaald gedeelte,
dat de erflater aan de erfgena
men niet door zijn uiterste wilsbe
schikking en ook niet door giften
tijdens zijn leven ka a ontnemen
(art. 960 en volgende van het
Burgerlijk Wetboek).
van Phidias zich bevindt. Bulten van het aan de
dit tempelgebied bevinden zich o.a.
schatkamers, standbeelden, het i
stadium, het hippodroom en het
gymnasium. Hier werden in de
Oudheid om de vier jaar de Olym
pische Spelen (de Olympiade) ge
houden.
OLYMPISCH COMITÉ, INTER
NATIONAAL (afkorting: IOC), is
In 1894 door baron Pierre de Cou-
bertin opgericht, met het doel de
Olympische Spelen der Oudheid
te doen herleven. Het Nederlands
tHymai^li Comité (het NOC) is internationale sportwedstrijden, m
in l&ftiTp
opgericht.
OLYMPISCHE SPELEN
elders in deze aflevering).
OMNIVOREN (Latijn
ONWEER is een atmosferisch
verschijnsel van zicht- en hoor
bare electrische ontladingen: blik-
OLYMPISCHE SPELEN, zi.in w» «n donder. In 1752 bewees da
internationale sportwedstrijden, m Amerikaan Benjamin Franklin,
navolging van de gelijknamige dat het onweer een eleetnsch ver-
6 6 -i. J?.. schijnsel is en hij vond de blik
semafleider uit. Overal op aarde
komt onweer voor, het meest in
de tropen en in het warme jaar-
Athene gehouden. Aan deze spe-
zijn len mogen alleen amateurs deel-
dieren? die alles eten Zij komen nemen"5Ywschillënde Takken"vaï IW der gematigde streken.
OOG. het gezichtsorgaan,
oogbol ligt in een oogkas besloten
en kan daarin door spieren bewo
gen worden. Aan de voorzijde
weinig vöor. De meeste dieren sport (wintersport in de Win ter-
doen een zekere keus. Omnivoren olympiade) worden er beoefend,
zou men kunnen noemen bepaal- Deze spelen werden in 1900 in Pa-
de witte mieren en enkele vogels, rijs. in 1904 te Saint, Louis (Ver-
dieyalles proberen te beknagen of enigde Staten), in 1908 te Londen, vindt men ais beschuttende delen
te verslinden, wal zij tegenkomen, m 1912 te Stockholm, in 1920 te de oogleden, het traanapparaat,
ONDEELBAAR GETAL, Of j" hf>!°°™Vl,es "O*»*
nnpnmpia i (nrimn<! T.aïiin- de AIT>steiaarn, in te los de wenkbrauwen en de wimpers.
S) een 3l da alleen Ange es (Verenigde Staten, m wij zien in het oog een gekleurde
rtorfr het cket ^l eten en het eel al i936 te Berlijn en in 1948 te Lon- ring en in het midden daarvan
zen rilelhiarlKHet Je tal één 3Pn &ehou,dpnI ?ie va" 1952 had" een zwarte ronde plek. De eerste
wofdi niet tot de DnemStahen den 19 Ju,0?t 3 Augustus heet iris. de tweede pupil. Samen
woidl niet_tot de piiemgetaijen te Helsinkl (Fmiand) plaats, doen zij dienst als diafraema
diafragma
ïev dan twintig rita dus' twee Voor het jaar 1956 worden voorbe- ,Gncks: schermpje met verstel-
drie. vhf. zèvèm e dertien!tl ,Betroffen «Melbourne bare opening k Vlak erachter ligt
gerekend. De pnemgetallen kl ei-
vijf, zeven, elf, dertien,
ventien en negentien.
ONDERC'ONSUMPTIETHEO-
RIE. is de theorie volgens welke
.-rises ontstaan, doordat ten op-
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
de lens. De lichtstralen, die van
een voorwerp in het oog vallen,
worden door de lens gebroken en
doen op het netvlies een beeld
daarvan ontstaan
OOIEVAARS (Ciconidae). een
ONDERNEMINGSRAAD, orgaan
van overleg en samenwerking tus
sen werkgever en werknemer in
de ond eraeming.
]£rachtens de Wet op de Onder
nemingsraden van 7 Juni 1950
parlement toevertrouwd onder
richte van de productie een te ge- wijs. De Raad en elk zijner afde-
nng deel der inkomens wordt uit- lingen verrichten voorts de werk- r
gegeven. Marx was een aanhanger zaamheden hem of haar bij de familie van fors gebouwde vogels
van deze theorie en bij de Engelse wet opgedragen. met, lange poten en een lange
econoom J. M. Kevnes (1883— snavel. Het enige geluid, dat. zij
1946) vindt men haar gemoderni- ONDERWIJSVERNIEUWING, voortbrengen, is snavelgeklepper.
seerd en gegeneraliseerd terug. heet, het streven de practijk van Zij vliegen met uitgestrekte hais
het onderwijs in overeenstemming in tegenstelling tot de reigers. De
te brengen met hetgeen de nieuwe gewone ooievaars, eibei. stork of
inzichten en theorieën op onder- uive_r.,ls wit-zwart gekleurd. Hij
wijsgebied hebben gevonden en nes,elt In Europa en Noord-Afnka
geformuleerd. Een paar kenmer- gewoonlijk op schoorstenen en
iqk|i kende bijzonderheden zijn bij- daken en zoekt de nabijheid van
moesten dre iaar daarna in alle voorbeeld een losser klassever- mensen. Hij was vroeger m ons
moesten ai.e jaai aaama in ane samenwerken vnn land a'gemeen, maar tegenwoor-
ondernemmgen met 25 of meer het laten.samenwerken van d zeldzaam. Hij komt nog
kiesgerechtigde werknemers onder- °.e leeiungen en een nergioepe- het meest voor in Pv:°slard l=>r-cs
nemingsraden zim ingesteld. Deze flnS van de leerstof om diverse y,, Alblasserwaard en
termijn is later met een jaar ver- kernpunten de zogenaamde een- da "Wl, «ude Alblasserwaai d en
tres d interet (Frans: mlddelp.tm- m ae eetuwe.
.De ondernemingsraad heeft tot keu van belangstelling). OOR het géhoororgaan, Het ge-
taak naar vermogen bij te dra- r luid, dat opgevangen wordt door
gen tot een zo goed mogelijk ONDERZEEBOOT. Tot het be- de oorschelp, dringt naar binnen
fimctionneren van de onderne- gin van de eerste wereldoorlog door de uitwendige gehoorgang
ming, zulks onder erkenning van werd zij „submersible" genoemd en brengt het trommelvlies in
de zelfstandige functie van de (in Engeland en Frankrijk): een trilling. Deze trillingen worden
ondernemer. vaartuig met duikvermogen. Zij door de drie kleine gehoorbeen-
De leden van de ondernemings- ging alleen onder water om aan tjss (hamer, aambeeld en stijg-
raad moeten minstens 23 jaarziin te vallen (dus om ongehinderd te beugel) overgebracht naar het
en drie jaar onafgebroken in de kunnen naderen) of om tegenaan- slakkenhuis, waarm de gehoorze-
onderneming hebben gewerkt, vallen te ontgaan. De verschillen- nuwuiteinden zitten, die door de
Kiesgerechtigd zijn de werknemers de afweermiddelen, waarmee men trillingen geprikkeld worden. De
boven de 21 iaar, die minstens in de tweede wereldoorlog de on- laatstgenoemde delen zitten in
een jaar onafgebroken in de on- derzeeboot bestreed, maakten, dat het rotsbeen. De trommelholte is
derneming werkzaam zijn geweest, de zogenaamde ..true submarine" door de Eustachiaanse buis ver-
De candidaten worden in de (Engels: de echte duikboot) ont- bonden met de keelholte. Bij het
perste plaats door de vakorganisa- stond: de boot, die op patrouille slakkenhuis liggen de drie half-
ties gesteld. Indien de samenstel- in het geheel niet meer aan de cirkelvormige kanalen (het even-
ling van het personeel daartoe oppervlakte kwam en waarvan de wichtszin tuig).
348
Radioprogramma
ZONDAG 8 NOVEMBER. Hilver
sum I (402 m) KRO' 8,00 Nws.
815 Gr. 8.25 Mis. NCRV: 9.30 Nws.
9.45 Orgelconc. 10.00 Kerkdienst. 11.30
Gr. 11.45 Koorconc KRO 12.15 Toe-
spr. 12 45 Gr. 12 55 Zonnewijzer. 13.00
Nws. 13.10 Parijse chansons. 13.40
Boekbespr. 13.55 Gr. 14.00 Jeugd
14.30 Vlooi en plano 14.50 Gr. 15.00
Kiankb. 15.20 Kamerkoor. 15.50 Gr.
16.10 Thuisfront. 16.15 Sport. 16.30
Vespers. IKOR: 17,00 Jeugddienst.
18.00 Zangdlenst. 18.45 Caus. NCRV
19.00 Kerkelijk nws. 19.05 Geestelijke
liederen. 19 30 Caus. KRO: 19.45 Nws.
20,00 Gr. 20.25 Gewone man. 20.30
Symphonette ork. 21.05 De Tranen-
smld. 22.05 Gevar. muz. 22.30 Act.
22.40 Gr. 22.45 Gebed 23.00 Nws. 23.15
Gr.
Hilversum II (298 m.). VARA:
8 00 Nws. en weerber. 8.18 Gr. 8.55
Sportmeded. 9.00 Langs ongebaande
wegen. 9.10 Volksdansen. 9.30 Geeste
lijk leven. 9.45 Met en zonder omslag.
10.15 Instr. ens. 10.40 De vreugde van
het offer. 11.15 Lichte muz. AVRO:
12.00 Sportsplegel. 12.05 Lichte muz.
12,35 Even afrekenen 12.45 Pianospel.
13.00 Nws. 13.05 Meded. 13.10 Orgel.
13.30 Lichte muz. 14.00 Boekbespr.
14.20 Phllharm. ork. I. d. pauze:
Filmpraatje. 16.10 Lichte muz. 16.30
Sportrevue. VARA- 17.00 Instr. sextet.
17.30 Jeugd. 17.50 Sportjourn. 18 15
Nws. en sportuitsl. VPRO: 18 30
Kerkd. IKOR: 19.00 Jeugd. 19.35 Bij
bellezing. AVRO: 20.00 Nws. 20,05
Gevar. muz. 21.10 Act. 21.25 Populaire
muz. 22.05 Mijn naam ls Cox. 22.40
Painoreclta). 23.00 Nwsa 23.15 Gr.
Engeland. Ultz. voor Nederland.
8 008.15 Eng. les v. beginnelingen
(Op 464, 79 en 49 m.i. 17,00—17.15
Eng. les v. beginnelingen. (Op 224, 49
en 42 m.). 22.0022.30 Nws. Overz. v.
d Engelse tijdschriften. (Op 224 en
42 m.).
MAANDAG 9 NOVEMBER Hilver
sum I (402 m.). NCRV: 7.00 Nws.
7.13 Gewijde muz. 7.45 Woord voor de
dag. 8.00 Nws. en weerber. 8.15 Sport
uitsl; 8.20 Tot uw dienst. 8.35 Gr
9.00 V. d. zieken. 9.30 V. d. vrouw.
9.35 Waterst. 9.40 Wedstr. In kennis
en wetenschap 10.10 Gr. 10.30 Dienst.
11.00 Gr. 11.45 Gevar muz. 12.25 Voor
boer en tuinder. 12.30 Tulnb.meded.
12.33 Gr. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nws.
13 15 Salonork. 13.45 Gr. 14.00 School
radio. 14.30 Gr. 14.45 V. d. vrouw.
15.15 Gr. 15,30 Zang en plano. 16.00
Bijbellezing. 16.30 Gr. 17.00 V. d
kleuters. 17.15 Gr. 17.30 Jeugd. 17.45
Regerlngsuitz. 18.00 Vrouwenkoor,
18.20 Sport. 18.30 Gr. 18.45 Engelse
les. 19.00 Nws. en weerber. 19.10 Gr.
19.30 Caus. 19,45 Gr. 20.00 Krant. 20.20
Metropole ork. 20,50 De zee roept.
21.50 Sopr. en piano. 22.25 Vocaal ens.
22.45 Overdenking. 23.00 Nws. en SOS-
ber. 23.15 Vlooi, cello en clavecimbel.
23.45 Gram.
Hl versum II (298 m.). VARA:
7.00 Nws. 7.10 Gr. 7.15 Gym. 7.30 Gr.
8.00 Nws. 8 18 Gr. 8.35 Musette-muz.
9.00 Gym. v. d, vrouw 9.10 Onder de
pannen. 9.30 Gr. VPRO: 10.00 Voor de
oude dag. 10.05 Wijding. VARA' 10.20
FJult en piano, 10.45 V. d. zieken.
11.40 Voordr. 12 00 Dansmuz. 12.07
Gevar. muz. 12.30 Tulnb.meded. 1:
Platteland. 12.38 Gevar, muz. 13.00
Nws. 13 15 Middenstand. 13.20 Gr.
14.00 V. d. vrouw. 14.15 Pianorecital.
14.45 Gr. 15.00 Cabaret. 16.00 Gr. 16.45
Jeugd. 17.15 Gr, 17.30 Accordeonmuz,
17.50 Mil. comm. 18.00 Nws. en comm.
18.20 Orgel. 18.45 Parlem. overz. 19.00
Zang en voordr. 19 10 Koorzang. 19 30
Muzikale caus. 19.45 Regerlngsuitz.
20.00 Nws. 20.05 Hoorsp. 20.35 Aether-
forum. 21.10 Dansmuz. 21.38 Lezing
2153 Operaconc. 23.00 Nws. 23.15 Or
gelspel. 23.35 Gr.
Engeland. Ultz. voor Nederland.
8.008 15 Eng. les v. beginnelingen.
(Op 464. 76 en 49 m.). 22.00—22 30
Nws. Bezienswaardigheid v. de week:
De Lord Mayor's Show. Eng les v.
gevorderden. (Op 224 en 42 m i.
572) De Aztekenhoofdman beloof- Er stonden allerlei vreemde tekens hoeveelheid van het geneesmiddel,
de dat hij Montezuma een brief zou omheen, die blijkbaar een nadere dal de Spanjaarden hadden gevraagd
zenden. Daar keken de Spanjaarden verklaring inhielden. en dat Montezuma hun uit vriend-
gek van op. Ze hadden niet verwacht De Indiaan werd met zijn rol schap aanbood. Maar hij zei er bij,
hier een volk te vinden dat kon papier naar het hof van keizer Mon- dat de Spanjaarden nu moesten
schrijven. Ze merkten spoedig wat tezuma gestuurd. Het was een lange terugkeren naar hun land Ze had-
de hoofdman had bedoeld. Gedurende reis van honderden kilometers het den immers nu wat ze hebben wil-
het hele gesprek had er een Indiaan binnenland in en hij moest te voet den. Maar toen de Spanjaarden dit
in een hoek van het vertrek gezeten worden gemaakt. Toch duurde het fantastische geschenk aanschouwden,
met een vel papier voor zich. Marina geen week voor hij terug was. En niet besloten ze pas goed om zeer beslist
liet het aan Cortes zien. Het was vol- alleen, maar vergezeld van een aan- niet terug te keren en integendeel
getekend met. figuurtjes, waarin de tal Azteekse edellieden, begeleid door verder binnen 1e dringen in het
Spanjaarden zich zelf herkenden. En vele dragers, die een vorstelijk ge- binnenland, waar zulke schatten van-
ook hun schepen en hun paarden, schenk in goud brachten: een gro'e daan kwamen.
No. 42
Hoe de wiskundeles tot een ont
spanning kan worden ziet u, als u
telkens één of hoogstens twee woor
den vormt met steeds twee letters
minder dan het voorgaande en, na
het middelpunt, met steeds twee let
ters meer.
WISKUNDELES
ONTSPANNING
Oplossing no. 41:
Door schade en schande wijs worden.
Nederland heeft de gunstige plaats,
die het innam als importeur van goe
deren in Egypte, niet kunnen hand
haven, aldus de Nederlands-Egypti
sche Kamer van Koophandel.
Na een voortdurende stij'ging van
onze uitvoer naar Egypte sinds 1947,
is er dit jaar een kentering, In het
eerste halfjaar van 1952 was onze uit
voer 59 millioen gulden en in de over
eenkomstige periode van dit jaar was
onze. export meer dan gehalveerd,
namè]ijk~25 millioen.
Onze invoer uit Egypte is daar
entegen in de eerste zes maanden van
1953 verdubbeld ten opzichte van het
eerste halfjaar van 1952. namelijk tot
ruim 13 millioen gulden.
Een van de redenen
van deze ommekeer is
de economische poli
liek van de nieuwe
Egyptische regering,
die 's lands financiën
weer op orde brengt.
Zo is bijvoorbeeld in
1952 voor bijna 14 mil
lioen gulden aan echte parels en
edelstenen uit ons land naar Egypte
uitgevoerd; dit jaar is die post ge
heel verdwenen.
UITWISSELING VAN KENNIS'
Rusland en Polen zullen technische
en wetenschappelijke gegevens op het
gebied van landbouw en industrie
uitwisselen, heeft de Russische pers
medegedeeld. Volgens het Tsjechoslo-
waakse persbureau heeft. Rusland ook
aangeboden Tsjechoslowakije op de
hoogte te brengen van de nieuwste
wetenschappelijke en technische ge
gevens.
KOERSSTIJGINGEN: Als gevolg
van de hausse in Kon. Olie is de
koerswaarde van alle ter beurze van
Amsterdam genoteerde gewone aan
delen in October met 269 millioen
gulden gestegen tot 7116 millioen; de
nominale waarde steeg met vier mil
lioen tot 3668 millioen.
RUBBER NAAR CHINA: Nu In
donesië bereid is de uitvoer van rub
ber naar communistisch China te
hervatten, gaan in Malakka stemmen
op om eveneens rubber naar China
te exporteren. Overigens is Ceylon,
lid van het Britse Gemenebest, vorig
jaar al overgegaan tot rubberleveran
ties.
NIET VOLTEKEND: De inschrij
ving op de aandelenemissie van 1,5
millioen gulden van Proost en Brandt,
is niet voltekend. Er is „een belang
rijk gedeelte van het aangeboden
bedrag Ingeschreven.''
(PatiluS
2326. Het had weinig gescheeld of kreeg zijn normale grootte. Haar ge- was dan ook alles mee gezegd. „Hé."
Eucalypta had Gregorlus met haar weldige flaporen slonken ook tot een zei Paulus, „dit is merkwaardig. Ze
neus om de oren geslagen. Paulus fatsoenlijke afmeting. Dat was alle- ziet er nu uit als een duikelaartje!"
kwam al aanstormen om te vermU- maal zo gek niet. Doch haar benen, Gregorius bekeek het resultaat van
den dat ze neusgemeen werden. Maar haar lange, dunne wurmenbenen, zijn kunst met grote ogen. Toen
het was al niet meer nodig, want de daar bleef opeens niets van over! begon hij heel hard te lachen. „Ha-
laatste woorden van de toverende En met haar armen was het precies ha, een kuikelbaardje ik bedoel:
das hadden opeens uitwerking en zo gesteld. Eucalypta had alleen nog een paardenstuitje hihi apen-
wéér veranderde Eucalypta, Haar maar handen en voeten, maar daar staartje eh moccataartjel"
lange neus floepte in elkaar en her-
GROTE VAART
Algenlb, uitr. p. 5 St. Vincent. Amor,
v. Ceuta n. Oran. Averdijk, 5 van
New Portnews n. New York. AalsdijU.
p. 6 Scllly n Antwerpen. Aactedijk. 5
te Bahla. Ahbekerk. thuisr. 5 70 mijl
zo. Diamantspotnt. Alwakt, 5 476 mijl
zo. New York n. Trinidad. AUoth. 6
te Antwerpen. Arundo, p. 5 Kaap Race
n, Montreal, Alkafd, 5 200 mijl nto.
St. Paulsrotsen n. Laspalmas. Abbedljk,
"70 mijl n. Fayal n. New York. Bon-
5 150 mijl wnw Lissabon naar
Trinidad. Boskoop, 5 390 mijl notn.
Barbados n. Barbados. Baud, 6 v. So-
rong te Ambon. Buean, 5 te Belawan.
Bandjermiisln, 5 te Labewa (westkust
Sumatra i. Bantam, 5 v. Beyroeth n.
Port Saïd Boscbfonfein, 5 te Port Su
dan. Burdjambal, 5 te Belawan. Bois-
sevaln, 6 te Hongkong Bcnnekom, 5
200 mijl nno. Azoren n. Havre. Blnm-
mersdijk, p. 6 Sable Isle n. New York.
Amstelpark, 6 v. Hamburg te Antwer
pen. Blitar, 6 te Duinkerken. Bintang,
5 te Damman. Blijdendljk, 6 v. Rot
terdam te Antwerpen CoiiEoslroom, 6
te Lagos. Callisto. 7 te R/dam verw.
Camphuys, 6 te Makassar. Djadajat.
5 te Discovery eil. Djakarta Raya, 5
v. Port Sudan n. Djeddah. Dalerdljk.
6 te Antwerpen Eos, p. 6 Goeree naar
Algiers Groote Brer. 8 te Southamp
ton verw. Hertor, 5 v. Tarragona naar
Valencia. Helder, 6 te A'dam. Hydra,
6 v. Antwerpen te A'dam. Heemskerk,
5 210 mijl z. Dakar n Tenerlffe. He
licon, p. 5 Ouessant n. Antwerpen.
Elm lila, 6 p. Teneriffe n. Dakar. Ilos,
p, 5 Tarragona n. Barcelona. Ilias, 6
v. A'dam te R'dam. Kleldrecht, ulfcr p.
6 Ouessant. Karimun, 6 te Port Swet-
tenham. Leopoldskerk. 5 v. Bahrein
n. Ras Tanura. Laagkcrk, 5 500 mijl
zw. Calcutta n. Calcutta. LemsterkiTk,
thuisr. p. 6 Perlm. Leuvekerk, thuisr.
6 te Suez. Meliskerk, 6 te Hongkong.
Madoera, 6 te New York.Mentor, 5 v.
Tobroek n. Alexandrie. Merwede, 4 400
mijl w. Ouessant n. Havre. Nuburi, p.
5 The Brothers n. Colombo. Nieuw
Amsterdam, 5 v. R'dam n. New York.
Prins Alexander, 5 v. R'dam n. Ham
burg. Plancius, 6 v Belawan n. Sin
gapore Radja, 5 810 mijl wzw. Fayal
n. Casablanca. Rijnland, 5 490 mijl
nto. St. Paulsrotsen n. Rio de Janeiro.
Rijnkerk, 5 660 m. ozo. Kaap Leeuwin
n. Aden. Schie, 5 te Algiers. Singkep,
5 65 mijl n. Azoren n. Houston, stad
Dordrecht p. 6 Kaap St. Vincent naar
Cartagena, straat Banku. 6 te East
London. Sarangan 5 te Alaba (FhUlp-
pijnenstad Amsterdam, 5 140 mijl
zw. Lands End n. Norfolk, swurten-
liondt, 5 v. Soerabaja n. Maka-ssar.
Tasman, 6 te Djakarta. TJibadak, 5 te
Priok. Tjilmvali, 6 te Singapore. T.il-
panas, 6 te Saigon. Tjiwangl, 5 te Sin
gapore Tjlbodas, 5 220 mijl o, Keelung
n. Hongkong Titus, 6 v. Alexandrlë te
Beyroeth. Trompenberg, 5 540 mijl
wzw. Azoren n. Houston. Tlipmisto, 5
1160 mijl o. Belle Isle n. Montreal. Van
Lintschoten. 5 26 Omljl z. Takoradl 11.
Freetown. Weslerdam. 5 750 mijl o.
Kaap Race n. New York, Willemstad.
5 880 mijl no. Barbados n. Madeira.
Walngapne, 5 te Endc. Waiwerang, 4
v. Bali n. Singapore W'aikelo, 5 rede
Buleleng. Zaan, p. 6 Brunsbuttel naar
Amsterdam,
Aldabl, 5 v. Santos n. Montevideo.
Aiphacca. 6 te Buenos Aires. Alpbard.
5 v. Montevideo n. Rlo Grande. Alu-
dra. 5 v. Baliia n Antwerpen. mor.
6 v. Ceuta te Oran. Arensdijk. 5 v.
Norfolk n. New York. Aaglekerk. 6 v.
Colombo n. Aden. Arendskerk, 6 v.
Hongkong n. Keelung. Aliimak, vertr.
7 v. Rott. n. Hamburg. Alcyone, 6 v.
Hamburg n. Antwerpen. Alchiba. 5 100
mijl no. Port Alegre. Amstelkroon. 5
130 mijl ztw. Rio Grande n. Bahla
Blanca. Blijdendljk. uit. 6 te Antwer
pen. Bacchus, p. 6 Vlissingen n. Amst.
Breda, 5 te Callao. C'ottlca, 5 1080
mijl no. Paramaribo n Plymouth.
Delft, 5 te Talcahuano. Delfland. 6 v,
Amst. te Bremen. Dldo. 5 v. Amst. n.
Advertentie LM.
door
Sir Arthur Conan Doyle
mijn schouders doorgezakt zou zijn. Zijn gezicht gevechten te leveren, en dat ik niet in het minst
en baard deden me denken aan een Assyrische behoefte heb aan uw medeleven. Zet me ergens
stier. Zijn gezicht was hoogrood, zijn volle baard neer, alleen, mijnheer en dan met de rug tegen
was diepzwart, met een blauwige glans, en viel de muur. In die omstandigheden is G.EC. op zijn
in golven over zijn borst. Hij had merkwaardig gelukkigst, Maar. laten we nu alles in het werk
haar: het was van voren in een lange gekrulde stellen, mijnheer, om vlug een eind te maken aan
sliert vastgeplakt op zün massieve voorhoofd, deze visite, die nauwelijks aangenaam kan zijn
Zijn ogen onder de dikke zwarte wenkbrauwen voor u, en die onuitsprekelijk vervelend is voor
waren blauwgrijs, zeer helder zeer scherp en mij.
zeer heerszuchtig. Een paar schouders van reus- U hebt me willen laten geloven, dat u enige
achtige breedte en een borstkas als een ton, opmerkingen te maken had over hel probleem,
vy kwamen ook nog boven de tafel uit, samen met dat ik in mijn stelling naar voren bracht."
twee enorme handen, bedekt met lange zwarte In zijn manier van doen was hy zo brutaal
7) haren. Dit alles, en de bulderende, brullende, recht op de man af, dat uitwyken moeilijk werd.
.Lieve help! Dat is zyn gevaarlUkste onder- donderende stem vormden te zamen mijn eerste Ik moest me echter nog op de vlakte houden en
werp. U zult geen woord geloven, van wat hy indruk van de beruchte professor Challenger. wachten op een betere gelegenheid, voor ik me
zegt niet dat me dat verbaast, overigens. Maar „En." zei hij, met een aileronbeschaamdste blik, vei-cier blootgaf. Het had zo eenvoudig geleken
zeg hem dat niet, want het maakt hem razend. wat wilt u?» van ver af! O, mijn scherpe Ierse geest, was die
Doe alsof u hem gelooft, dan maakt u een kans machteloos nu ik hem zo bitter nodig had? Hy
er goed door te rollen. Denk er aan, dat hij er bedriegenjtje in ieder geval nog doorboorde me met zijn scherpe, stalen blik.
zelf in gelooft Daar kunt u zeker van zün. Een even volhouden, anders zou het interview zonder vKonii kom", gr0mde hy.
eerlijker man heeft er nooit geleefd. Wacht nu twyfel afgelopen zijn voor het begonnen was. jk |,en natuurlijk nog maar een leerling." zei
niet langer, anders krügt hy argwaan. Als hy st^zlflk n^derfg" enïhaame°liin J,k met 1°" sull!,ee ^mlach." nauwelijks meer
u eevaarliik liikt te worden echt gevaarlijk slaaiy mijnneer, zei ik neaeiig, en ik naaiae zyn dan een toegewyd zoeker naar de waarheid, als
trek dan aan de bel en houd hem in bedwang enveloppe te voorschyn. Hy nam mün brief van jk ^et zo mag zeggen. Desondanks scheen het me
tot ik kom Zelfs wanneer liy op zijn ergst is. schryftafel en legde hem opengevouwen voor Loe_ dat u Weissmann wat te scherp te lijf ging
kan ik heni gewoonUjk wel de baas." zlch neer' in de kwestie. Vertoont het nieuwste materiaal
t „O. u bent de jonge man. die gewoon Engels ter zake sinds die datum niet een neiging, om
Met deze bemoedigende^woorden liet de dame nJet begrijpen, hè? U bent overigens wel zo nu, om hem in zdjn positie te versterken?"
me over aan de zwijgzame Austin, die geaurenae goed ^et eens te zijn met myn algemene con- „Welk materiaal?" Hy sprak met een dreigende
ons.korteonderhoud als een toonbeeld van dis- clusies als ik het goed begrepen hebr kalmte.
£?£tad ^«nMde'sano Ee"'tóofe Sur ..Volkomen, mijnheer, volkomen," zei ik met „Ja, ik ben me er natuurlijk van bewust dat er
het eind van de gang. ten Klopje op een aeur, nadruk geen, wat men zou kunnen noemen beslissend
een donderend antwoord daar binnen en ik stond zeei veel nadruk. nieuw materiaal is. Ik duidde slechts op de rich-
tegenover de professor. Hting van het moderne denken en op het algemeen
Hy zat in een draaistoel achter een brede tafel, dl8- find u niet? Uw leeftija en vooikomen wetenschappelyk gezichtspunt, als ik me zo mag
vol boeken, kaarten en schetsen. Toen tk binnen- geven aan uw steun dubbele waarde! In uitdrukken."
kwam draaide hy zyn stoel om mij aan te kun- }.eder gaval bent u ten minste intelligenter dan ieunde met een byzonder ernstige trek op
nen kijken. Mijn adem stokte me in de keel toen die zwynentroep in Wenen hoewel het geknor Zjjn gezicht naar me over.
ik hem zag. Ik was voorbereid op iets vreemds, f,an die kudde niet hinderlijker is, dan wat het jk veronderstel, dat u weet." zei hij. op zijn
maar niet op zo'n overweldigende persoonlijkheid varken in zyn eentje aan geluid produ- vingers aftellend, „dat de schedelexponent een
als ik nu zag. Het was zijn omvang, die iemand ceert. constante factor is?"
de adem benam, zyn omvang en zyn indrukwek- Hij staarde me aan met woeste blik, alsof ik „Vanzelfsprekend", zei ik
kend uiterlijk. Hy had een kolossaal hoofd, het op dit ogenblik de hele zwünenstal vertegen-
grootste, dat ik ooit op menselyke schouders woordigde.
gezien heb. Ik ben er zeker van. dat zyn hoge „Ze schynen zich afschuwelyk gedragen t(
hoed, als ik het ooit gewaagd zou hebben die op hebben," zei ik.
te zetten, helemaal over myn oren heen, tot op „ik verzeker u, dat ik in staat ben mün eigen
Bordeaux. Delfland, 6 v. Amst. te
Hamburg. Dongedijk, 5 te Londen
Enggano, 6 v. Hamburg te Bremen
Elmlna. p. 6 Laspalmas n Dakar. Eos.
6 v. Rott. li. Algiers. Eendracht, p 6
Ouessant n Gibraltar. l-'riesland
(Krl.), 5 te Houston. Gooiland, 6 te
Santos. Graveland, 5 te Itatja. Hera.
5 1050 mijl ono. Barbados n. Cumana.
Helena, 5 v. Paramaribo n. Amst.
Hoogkerk, verm. 7 v. Aarhuus n. Amst,
Hector, 6 v. Tarragona te Valencia.
Hecuba, 6 te Puerto Barrios. Hennes,
o v. Prt. Au Prince n. Ciudad Tru-
Jillo; Hydra, 6 v. Antwerpen te Amst.
Laagkerk, 7 te Calcutta verw. Leo
poldskerk. 5 te Ras Tanura. Leuvekerk.
7 te Suex verw. Lindekerk, verm.
Kowelt n. Basrah, l.oosdreclit, 7
Boulogne verw. Lutlerkerk. 7 te Lon
den verw Llm hurgh, 6 te Kaapstad
l.una. 5 v. Constanza n. Gibraltar.
.Maasland, 4 v. Santos n. Rlo Grande
do Sul. Nnrdfarer (vns.), uit p. 6 Pe
rlm. Noordpol (vns.), 6 v. Antwerpen
n. Genua. Nolos, p. 6 Vilano n. Am
sterdam. Nieuw Amsterdam, uit 6
Southampton. Nlgerstroom. uit 6
Antwerpen. Oranjefonteln. 5 515 mijl
otn. St. Helena n. Kaapstad. Willem 3,
5 200 mijl ono. Belle Isle n. Montreal
Pygmalion. 6 te Puerto Plata Pr. Joh.
Willem Frlso. 6 60 mijl w. Lands End
n. Quebec Oberon. 6 te Kingston v
Jackmei. Tjlbodas, 6 te Hongkong
Tiberius. 6 te Guanta. Zaan, 7 te
Amst. verw.
TANKVAART
Agalba, 5 v. Pladju n. Manggar. Al-
degonda. 5 v. Pladju n. Bangkok, ri
st ula, 5 60 mijl zzo. Kaap Leeuwin
n. Adelaide. C'orycla, 5 180 mijl nno
Semarang n. Singapore. Clavella. 6 v.
Mirl te Singapore. Caltev Delft, thuis
P 6 Flnlsterre. C'allex The Hague,
thuis p. 6 Kreta, f'altex Utrecht, uit
P 6 Kaap St. Vincent ('eronia, 5 220
mijl zw. Slangkop n. Bombay. Caltev
Leiden. 6 te Pernis. Duivendrecht. 5
425 mijl ono Bermuda n. Rott. Ena.
p. 5 Straat Ormuz. Lueita, 5 v. Hevs-
ham te Liverpool. Macuba, p. 6 Algiers
n. Stanlow. Mar Isa. 5 te Mirl. Mar-
pessa. 7 te P'.adju verw IMitra, 5 460
mijl no. Socotra n. Bombay. iUurena.
5 325 mijl zw Bombay n. Bahrein.
Pendrecht. p. 6 Prt. Sudan n. Sete
Saroena. 6 v. Saigon te Mirl. Seher-
pendreebt. 5 460 mijl o. Paramaribo
n. Rlo Janeiro Sliedreeht. 5 100 mijl
o Fortaleza n. Carlplto. St.anvac Be-
nakat, 5 v. Singapore n. Bangkok.
Stan vac Djirak. 5 v Saigon n. Hai
phong. PapcndreclU, 5 te Stockholm.
Tlbla, 5 v. Swansea n. Tripoli. Tank
haven J. 5 te Tourane Woensrtrechr.
5 40 mijl no. Ras Madrak n. Birken
head.
Clcodora, 5 v. Curacao n. Havana
Caltex Lelden, 6 te Pernis. Esso Rot
terdam, 6 200 mijl no. San Miguel n.
Aruba. Myonla, 6 v. Stavanger n. Ber
gen, Malvina, 5 560 mijl zw. Fayal n.
Engeland. Ovula. 5 65 mijl w. Grana
da n. Recife. Papendrecht. 11 te Rot
terdam verw. Tarla, 5 160 mijl o. Ba
hla n. Capimdanderiopara. Wleldrecht,
6 480 mijl w. Sidon n. Einswarden.
Advertentie I M.
VAN EN NAAR INDONESIË
Ampenam. 5 v. Semarang n. Djakar
ta. Kota Inten, thuisr. 5 315 mijl w.
Alexandrlë. Laertes, 6 te Djeddah.
Manoeran, thuisr. p. 5 Ouessant.
Marken. 6 v. Port Saïd n. Rotterdam.
Oranje, 6 v. Djakarta te Amsterdam.
Polydorus. uitr. p. 6 Kaap de Gata.
Pnelaulaut, p. 6 Point de Galle naar
Port Sudan. Raki, 6 te Djakarta.
Rioiuv. 6 te Djakarta Sommelsdljk, 5
v. Belawan n. Port Swettenham.
Slamat, 7 te Hallfax verw. Tablnta,
5 v. Tjerlbou n. Semarang. Talisse, 5
t.e Marseille. Telreslas, 6 te Semarang.
Utrecht, 5 te Suez. Wonosari, 5 van
Makassar n. Donggala. Willem Ruys,
uitr. 5 v. Colombo.
Eurybates, 6 v, Liverpool te A'dam.
Kola Baroe. 7 te Djakarta verwacht.
Kota Gedeli, uitr. 6 v. Suez, Lanc-
kocas, 6 te Djakarta. Phrontis. p. 5
Ftnisterre n. Liverpool. Tarakan, 5 120
mijl wzw Kaap St. Vincent n. Halifax.
Tomlni, uitr. p. 6 Oporto. Teucer, 6 te
„En dat telegonie nog sub judice is?"
„Ongetwyfeld."
„En dat het kiemplasma verschilt van het
parthenogenetisch ei?"
(Wordt vervolgd)
EMIGRANTENSCHEPEN
.Tolian van Oldebarnevelt, 5 120 mijl
n. Flinders (Tasmania) n. Sydney.
Waterman, 5 630 mijl no, Belle Isle
n. Quebec. Zuiderkruis, 6 te Kaapstad.
SLEEPBEDRIJF
Cycloop, 5 60 mijl zw. Ouessant n
Gibraltar.
Gele Zee met zuiger en twee bakken
5 v. Malta n. Koweit. Loire, met bag
germolen en bak p. 5 Portland. Oost
zee, 5 330 mijl o. Socotra.
Prof. dr. H. M. H. A. van der
Valk, De economische toekomst
van Canada. Uitg. G. W. van
der Wiel en Co., Arnhem.
Langzamerhand komen er in Ca
nada grotere mogelijkheden voor
Nederlanders buiten de agrarische be
roepen. Nederlandse emigranten die
Canada als woonplaats hebben ge
kozen, hebben een goede keuze ge
daan.
Dit is een van de conclusies,
waartoe prof v d. Valk komt na
zijn beschrijving en zijn analyse
van de Canadese economie, die de
hoofdbestanddelen van dit, werk uit
maken. Schr. heeft de bedoeling ge
had de aandacht te vestigen op
„mogelijkheden in Canada, waarvan
men in ons land slechts een flauwe
voorstelling heeft
Wist u bijvoorbeeld, dat uit dit
onderbevolkte land met 14 millioen
inwoners in de dertiger jaren 113.000
mensen meer emigreerden dan er
het land binnenkwamen? Of dat dit
land met zijn grote bodemschatten
de belangrijkste exporteur ter wereld
is van metalen?
Het boek van prof. v d. Valk lijkt
ons voornamelijk interessant voor
zakenlieden die naar Canada expor
teren of aldaar een bedrijf willen
stichten. Voor de „gemiddelde" emi
grant is het minder boeiend. Voor
hem bevat het weinig practische
wenken en zal het niet meer be
tekenen dan een uitvoerig gedocu
menteerde verzekering, dat hij naar
een land gaat met een grote toe
komst.
ELECTRISCH DROOGSCHEERAPPARAAT
NAAR AANLEIDING VAN de Her
vormingsdag schrijft prof dr. J Lin
deboom in Vrije Geluiden over
Luther, wiens persoon en werk steeds
dichter zijn benaderd, zonder dat men
de pretentie mag hebben hem werke
lijk en ten volle te kennen.
De tijdgenoten zagen in hem de
goddelijke profeet. Later moest de
profeet plaatsmaken voor de dogma
ticus en de kerkvader, die eens en
vooral dé waarheid had verkondigd.
Omstreeks 1700 stond de mvstieke
Luther op de voolrgrond. In de tijd
van de Verlichting kon men echter
voor de geloofsman toch eigenlijk
geen positieve waardering opbren
gen.
In het, na de Franse tijd tot natio
naal besef ontwakende Duitsland, ging
men in Luther de
nationale held zien.
een aanvoerder in
de vrijheidsstrijd,
die Duitsland gees
telijk en staatkun
dig bevrijdde van
vreemde heersers
en het volksbesef
had wakker geroe-
pen een waarde-
mi ring, die soms leid-
-m de tot de smake-
LUTHER loosheid om Luther
kent men en Bismarck in
hem ten volle?... één adem te noe
men.
„De negentiende eeuw. die ten ge
volge van verdiepte en verbrede his
toriestudie beter afstand wist t.e ne
men van het verleden, leerde verschil
te maken tussen Luther en luther-
dom, tussen de mens Luther en
luterse kerken, en bracht psycho
logische beschouwingen, die ten slotte
ook weer het euvel meevoerden, dat
men Luther al te veel beschouwde
vanuit één gezichtspunt, en één be
paalde karaktertrek aanwees als ver
klarend voor zijn totale persoonlijk
heid.
Hierbij hebben minder vriendelijke
beschouwingswijzen vaak een onge
zonde belangstelling getoond voor
minder aantrekkelijke kanten van
zijn wezen".
.Zo zouden wij kunnen doorgaan.
Hebben wij thans, in allen dele. de
juiste kijk op Luther? Het. verleden
spoort ons aan tot voorzichtigheid in
ons oordeel; dat wij verschillende
waarderingen kunnen onderscheiden
is alvast een winst, die een groot deel
zekerheid geeft," aldus prof. Linde
boom,
Ook bij de rooms-katholieken lo
pen de waarderingen uit elkaar, ver
schillend naar tijd en ingenomen
standpunt, over het algemeen uiterst
subjectief. Toch is er wel het een
en ander veranderd. In Duitsland
verscheen van rooms-katholieke zijde
een hoogstaand boek van de Mun-
sterse hoogleraar Joseph Lortz „dat
aan objectieve beoordeling weinig of
niets te wensen overlaat". Hij prijst
zelfs Luthers „grosze Ideen". „Het is
eenvoudig óf van Luther een afgod
te maken, óf zoveel tekortkomingen
van hem bij elkaar te slepen, dat er
geen plaats meer is voor andere dan
vernietigende critiek," aldus de
hoogleraar.
Van niet-roomse zijde zijn er even
eens allerlei onvriendelijkheden los
gelaten. Nietzsche sprak van „de ple
bejer", de boer wiens wereld niet
groter was dan de plek waarop zijn
spijkerschoenen stonden".
„En Menno ter Braak deed het nog
eens dunnetjes over toen hij zeide.
dat Luther de duivel zo woest haat
te omdat hij hem heimelijk benijd
de," aldus prof. Lindeboom.
