Geprikkelde stemming door
psychologische fouten
John Kelly rijdt in truck
met gasturbine-motor
Zonderlinge geheimzinnigheid over
de prijs die de Regering betaalt
Geheim
BOEKWINKEL
Ongelukkig
Feest van opluchting in Numansdorp
Negen maanden na ramp
veilig achter dijken
Twee zielenéén gedachte
'HUOXVF... Ja (f taacj
Geldermalsen won
van Cnlemborg
Ladislav Ira: in leeuwen!
Soepel optrekken zonder schakelen
Numansdorp - Willemstad
Vrijdag 6 November 1953
iLGEMEEN DAGBLAD
Pag. 5
-== Pijnlijke problemen rondom het aardgas
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
II
ZWOLLE. Sedert 1945 is er in de „randgebieden" van ons
land, laat ons zeggen: ten Noorden van Zwolle, ten Oosten van
Zutphen, ten Zuiden van de lijn Den BoschGeertruidenberg, al
herhaaldelijk gezegd: „Wij hier bungelen er maar zo'n beetje bij.
Wij zitten ver van Den Haag en Den Haag zit ver van ons
Deze opvatting, die werkelijk in de grond van de zaak dikwijls op
redelijke gronden steunt, is in „Den Haag" bekend. Zij is van „Den
Haag" uit vaak bestredenmet woorden. Als men dus mag
stellen dat „Den Haag" de gevoeligheden kende, is het toch wel
verbazingwekkend dat bij het beleid inzake het aardgas de Regering
wederom volkomen heeft vergeten hoe gevoelig „de randgebieden'
zijn als het om de erkenning van hun belangen gaat.
Het is een algemene grief in het
Noord-Oosten, dat ,,Den Haag" over
het aardgas heeft beslist zonder daar
over de vertegenwoordigers van die
streek zelf in voldoende mate te ken
nen. Trouwens, deze psychologische
vergissingen worden nog rustig voort
gezet: het. is immers, gezien de span
ningen welke er om het aardgas zijn,
niet bijzonder elegant dat de Rege
ring de bevolking nu weer zeer lang
laat wachten op de memorie van ant
woord inzake de Gasnota, een memo
rie waaromtrent prof. Zijlstra, de mi
nister van Economische zaken, reeds
op 20 October mededeelde dat ,,aan
de redactie (ervan) op het departe
ment van ondergetekende met voort
varendheid wordt gewerkt."
,,Er is beslist over ons, maar zon
der ons," zegt men in Noord-Oost-Ne
derland. En als een bezadigd en ter
zake kundig man als de heer H. van
Heek Hz., voorzitter van de Kamer
van Koophandel voor Twente en Sai-
land, op 15 October jl., de fiolen van
zijn toorn utigietende over het aard
gasbeleid der Regering, de bitterste
opmerkingen maakt, mag men er een
lief ding onder verwedden dat er wer
kelijk wel wat aan de hand is. Wat
zegt de heer van Heek?
de heer Van Heek is er tot dusverre
bij ons weten niet geweest...
Hoe is het met die verkoop ge
gaan? De vorige keer hebben we 'ge
zien, dat de Regering eerst het ge
bruik van het dure lichtgas wilde ver
vangen door aardgas en pas daarna
(eventueel) de industrieën die het
onder hun ketels wensten, aan de
beurt konden komen. Een standpunt
waar uit nationaal-economisch oog
punt gezien weinig tegen in te bren
gen is.
Maar bij die verkoop aan de
gemeenten heeft de Regering zich
in een zakelijk bezien wel hope
loze onderhandelingspositie ge
plaatst. Immers, eerst werden naar
een aantal gemeenten de trans
portleidingen gelegd. Daarna ging
de overheid met 26 gemeenten
praten. Onderwerp van dit
sprek: „Ach, wilt u ons
kopen?"
Wat heeft letterlijk elke burgemees
ter gedaan? Redenerende dat de lei
ding er nu toch eenmaal ligt en heus
niet verwijderd zal worden, heeft hij
„Het aardgasbeleid van de Rege
ring is tot dusverre een grote mis
lukking geweest, waarvan wij in
Noord-Oost Nederland de dupe drei
gen te worden. De uitspraak van mi
nister Van den Brink op 2fi Maart
1952 in de Eerste Kamer dat er een
afzet voor aardgas zal moeten wor
den gecreëerd voor industriële doel
einden en dat de aardgaspolitiek een
belangrijk hulpmiddel zal kunnen zijn
voor de verbetering van het indus
triële klimaat in de Noordoostelijke
provincies klinkt ons in verband met
het huidige gebeuren wel zeer zon
derling in de oren."
Inderdaad.
Laat ons eens zien hoe de prijs
van het aardgas is vastgesteld.
De vorige keer merkten we op, dat
in het Kon. Besluit waarin de NAM
concessie kreeg voor het aardgas, is
gesproken over de verplichting van
de NAM om het gas „tegen een re
delijke prijs" ter beschikking te stel
len van de Regering, die het dan'
zou doorverkopen.
Ons dunkt, dat het Nederlandse
volk er recht op heeft, te weten
welke die „redelijke prijs" is die
door de Regering wordt betaald.
Maardie prijs wordt geheim
gehouden. Niemand behalve de
rechtstreeks betrokkenen weet of
ficieel, welke prijs de hier als
koopman optredende NV Staat
der Nederlanden betaalt aan de
concessiehoudster. Daartegen is
herhaalde malen geprotesteerd.
Maar het geeft niets. De Regering
houdt die prijs geheim. En dat
komt ons volkomen onjuist voor,
mede vanwege de hierboven ge
schetste „psychologische moeilijk
heden" welke in deze hele affaire
zo belangrijk zijn.
De heer Van Heek heeft ons de
zaak wel enigszins uit de doeken ge
daan. Let op: het is dus niet offi
cieel, (want de officiële prijs blijft
geheim) als hij zegt: „Onder invloed
van het bedrijfsleven is de vraagprijs
voor het aardgas van de NAM van
8.95 cent per kub. meter van 8350
kgcal. aan de bron, welke het direc
toraat-generaal voor de Energievoor
ziening (dus de overheid.- bereid was
te accepteren teruggebracht tot... 3-
cent per kub. m. Als dank voor deze
door het bedrijfsleven ontwikkelde
activiteit heeft de Regering bepaald,
dat de prijs van het aardgas voor
industriële toepassing en voor de gas
fabrieken 13 ct. per kub. meter zal
bedragen, terwijl de kostprijs inclu
sief de transportkosten franco ver
bruiker bij een dagproductie van
400.000 kub. m. slechts ongeveer 5
cent zal bedragen."
Een verweer van de overheid op
deze toch nogal krasse uitspraak van
Australië
Zwervers onder het Zuiderkruis van
de Australiër Jon Cleary (goed vertaald
door Gerrit Kouwenaar en uitgegeven
bij Jan van Tuyl) is een verhaal dat
even doet denken aan Steinbecks De
druiven der gramschap. Het mist welis
waar de grootse allure, de indringende
psychologische beschouwing van het
Amerikaanse boek, maar dit verhaal
over dat slag Australiërs dat een soort
nomadenbestaan leidt, zwervend van
dorp naar dorp door dat onmetelijke
land, ia wel zeer onderhoudend geschre
ven.
gezegd: „Ach, ja, hm... ik vind de
prijs wel een beetje stijf." Die prijs
was door de Regering gesteld op 6,5
cent per kub.m. gas van 4000 kgcal.,
wat een zuivere onderhandelingsprijs
is daar het aardgas wordt geleverd
op 8000 cal zodat een kub. m. aard
gas op 13 cent komt. Alle burge
meesters hebben, op volkomen te bil
lijken gronden, de onderhandelingen
met de overheid over de levering van
aardgas via de lichtgasfabrieken ver
traagd in de hoop, dat er nog wel
wat van die prijs zou afgaan... In
middels hebben nu veertien gemeen
ten „ja" gezegd en van twaalf moet
nog een beslissing volgen.
Die vraagprijs van de Regering is
gebaseerd op een accountantsonder
zoek dat het directoraat-generaal voor
de Energievoorziening heeft laten in
stellen bij de lichtgasfabriek van
Hengelo. Op zichzelf ook alweer ge
zien de in het psychologische vlak
liggende moeilijkheden, niet erg ge
lukkig.
Ten eerste zijn vele industriëlen in
Twente er ontstemd over dat dus
niet de reële productieprijs als basis
voor de vraagprijs van de Regering
diende maar dat men eerst ging uit
rekenen hoeveel lichtgas kost en toen.
als Regering, zei: Jk bied het aardgas
voor iets minder". Ten tweede waren
diverse gemeentebesturen van oordeel
dat een onderzoek bij één gasfabriek,
in opdracht van de verkoper van het
gas uitgevoerd, niet aanvaardbaar is
zodat nu een nieuw onderzoek naar
de kosten van het lichtgas wordt in
gesteld bij de gasfabrieken van Almelo
en Apeldoorn, in opdracht van het
directoraat-generaal en het samen
werkend orgaan der gemeentebestu
ren. Onderdehand draagt de Regering
de prijs welke zij aan de NAM be
taalt nog altijd als een kostelijk ge
heim diep in haar boezem
Het is duidelijk dat men dit beleid
in het Noordoosten des lands maar
belabberd vindt. Maar erger is, dat
zich onlangs, als rechtstreeks gevolg
van dit beleid, een nieuwe ontwikke
ling heeft voorgedaan die de stem
ming nog geprikkelder heeft gemaakt.
Daarover een volgende keer.
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
NUMANSDORP. In het ontruim
de tractorenstation van de ambachts
heerlijkheid Cromstrijen te Numans
dorp is Donderdagmiddag in tegen
woordigheid van vele autoriteiten het
heuglijke feit gevierd, dat reeds negen
maanden na de grote ramp van 1
Februari het dijkherstel bezuiden de
ambachtsheerlijkheid tegelijk met dat
van de Hoeksche Waard in zoverre
is gevorderd dat de ingelanden naar
menselijke berekening zich veilig
kunnen weten voor komende najaars
stormen.
In de grote loods waren driehonderd
stoelen uitgezet want tot de genodigden
behoorden behalve de gecommitteerden
van Cromstrijen, het gemeentebestuur en
alle raadsleden van Numansdorp. de ver
tegenwoordigers van Rijkswaterstaat,
van Provinciale waterstaat en van het
waterschap de Hoekschewaard, ook het
volledige personeel van de ambachts
heerlijkheid en het personeel van de
aannemers L, Timmer te Dordrecht en
Th. Smulders te Utrecht.
Vóór deze herdenking begon heeft de
heer A. B. H. Vlielander, rentmeester
Cromstrijen, ons in de gelegenheid
gesteld van nabij het omvangrijke dijk
herstel in ogenschouw te nemen. Op
deze tocht vertelde de heer Vlielander
ons dat reeds Dinsdags na de ramp
door opzichter J. Stuurman de eerste
maatregelen werden getroffen om tot
een spoedig herstel van de gehavende
dijken te geraken. Dat leek toen onbe
gonnen werk, maar met eigen personeel
werd er een begin mee gemaakt.
Met veler medewerking, in het bij
zonder van de reeds genoemde aan
nemers, kon het zoveel omvattende
werk in zo korte tijd worden voltooid
mede doordat men er in slaagde bij
tijds voldoende zwaar materieel te.
bemachtigen. Het werk van 250 man
werd verlicht door het gebriiik van
25 draglines, 12 locomotieven met 165
kipkarren en 12.000 m smalspoor, 35
kipauto's, bulldozers en ander mate
rieel.
Bij de herdenking heeft prof. mr G.
Nauta. president-gecomitteerde van de
ambachtsheerlijkheid Cromstrijen. het
verloop van het werk uitvoerig ge
schetst en alle daarbij betrokkenen be
dankt voor hun medewerking.
Een kort na de ramp en tijdens het
herstelwerk opgenomen film, die daarna
werd vertoond, maakte pas goed duide
lijk hoeveel werk hier in de afgelopen
maanden werd verzet.
Van de heer M. Allewijn, hoofd
opzichter van het waterschap Hoek
schewaard, vernamen wij dat thans
ook de beveiliging van de dijken ge
heel centraal georganiseerd is. De
dijkkring is verdeeld in districten
rayons en bewakingsvakken die tele
fonisch zijn verbonden met de centrale
post te Klaaswaal. Het waterschap
beschikt thans reeds over zeven vaste,
en drie reserve-depots met allerhand
materiaal en materieel voor dijkver
sterking en daar komen binnenkort
nog vijftien rijksdepots bij. Tot dat
materiaal behoren o.m. 125.000 zand
zakken, geperst in pakken van hon
derd stuks.
Let maar eens op hoe vaak U hoort: „ROXY? Ja, die rook ik ookl"
Steeds meer rokers merken hoe bijzonder goed zo'n ROXY-
sigaret .smaakt en hoe heerlijk zacht ROXY voor de keel is.
Geen wonder dat mensen met smaak zeggen
NOVUM IN BRUSSEL
Met ondergrondse
naar luchthaven
BRUSSEL (A.N.P.) In het cen
trum van Brussel is een reusachtig
luchtvaartstation verrezen, waaraan
men op het ogenblik de laatste hand
legt, en dat via een ondergrondse
spoorweg verbonden is met het vlieg
veld, dat ongeveer achttien kilometer
buiten de stad ligt. Het gebouw telt
zes verdiepingen en op het platte dak
is een landingsterrein voor helicop-
tères aangelegd.
Alle administratieve bureaux van de
Sabena en de bijkantoren van een aan
tal buitenlandse maatschappijen zullen
er onderdak vinden.
Op het ogenblik is er meer dan een
half uur nodig om van Brussel naar het
vliegveld te komen, maar met de nieu
we ondergrondse zal men er nog slechts
vijftien minuten over doen. Wanneer
over enige tijd het net geheel electrisch
is, worden nog drie minuten van dit
kwartier afgeknabbeld. De nieuwe ver
binding loopt ongeveer zeven kilometer
onder de grond en komt buiten de stad
boven. Bovendien zal de luchtvaart-
ondergrondse in directe verbinding staan
met de gewone Brusselse ondergrondse.
Brussel heeft hiermee het eerste
luchtvaartstation dat door een directe
spoorlijn, met het vliegveld is ver
bonden.
LATER OVERLEDEN
Meisje viel uit hoog
keukenraam
AMSTERDAM (A.N.P.)Een drie
jarig meisje viel gistermiddag op de
Lauriersgracht uit een keukenraam
van de tweede verdieping. Het kind
werd daarbij zo ernstig verwond, dat het
later in het Wilhelminagasthuis over
leed.
De burgemeester van Warmenhui-
zen. de heer H. Nolet, heeft zijn zilveren
ambtsjubileum gevierd.
Strijd om vleeskeuringsdienst
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
CULEMBORG, De vleeskeurings
diensten Culemborg en Geldermalsen
zijn door Ged. Staten van Gelderland op
geheven.
De bij deze diensten aangesloten ge
meenten in de West-Betuwe zijn in ken
nis gesteld van de instelling van een
vleeskeuringsdienst in de Betuwe met
Geldermalsen als centrumgemeente.
Hiermee is aan de oppositie van Cu-
lemburg, gesteund door enkele andere
Betuwse gemeenten een eind gemaakt.
Oorspronkelijk lag het namelijk in de be
doeling van Ged. Staten voor de gemeen
schappelijke regeling van een vlees
keuringsdienst in de West-Betuwe Cu
lemborg als centrumgemeente aan te
wijzen. Doch het college kwam daarop
terug en wees Geldermalsen aan. Toen
besloot Culemborg uit protest aan de
regeling niet mee te werken. Door het
jongste besluit van Ged, Staten is nu
toch Geldermalsen centrumgemeente en
mag Culemborg er geen eigen dienst op
na houden.
Installatie tot curatoren
Prins en burgemeester
ROTTERDAM, Prins Bernhard en
mr G. E. van Walsum, burgemeester van
Rotterdam, zullen Maandag te Rotterdam
tijdens een besloten bijeenkomst als cu
ratoren van de Nederlandse Economische
Hogeschool worden geïnstalleerd.
OVER ONGELUKJES PRAAT HIJ NIET
door Barend W. Maaskant
Ook 's winters kunst in
Haarlems Vleeshal
HAARLEM. Om de Vleeshal het ge
hele jaar door een bestemming te geven
is het Cultureel centrum De Vleeshal
opgericht. Men kan nu voortaan ook in
de wintermaanden tentoonstellingen
verwachten. Als adviseur en beheerder
is de kunsthandelaar P. Leffelaar be
noemd.
Rotterdam Acht
tien jaar geleden riep
de Duitse circusdirecteur
Harry Bad ay de Tsjech
Ladislav Ira in zjjn wa
gen.
Je kent de dieren, je
bent een goed mens. groot
en sterk, wil jjj voortaan
met de tijgors werken,
hoorde de 25-jarige jonge
man hem zeggen. Ik
wil wel, maar ik ben nog
nooit in de kooi geweest,
moest hij antwoorden.
De jonge Ladislav heeft
het toen geprobeerd. Des
kundigen vonden zjjn
werk met de negen dieren
niet onverdienstelijk, nog
wel niet af, maar zjjn
courage was goed. Na ze
venmaal te hebben geoe
fend, kwam hij in de voor
stelling. En met succes,
dat hij nog steeds oogst,
hetgeen de bezoekers van
Circus Strassburger in
Ahoy' te Rotterdam, waar
hij nu optreedt, zullen be
vestigen.
Ladislav Ira vertelde ons
onder een glas wjjn, waar
van hjj een groot liefheb
ber is. dat hij 43 jaar ge
leden werd geboren te Bo-
sice, een dorp met mis
schien 120 huizen in de
Tsjechische provincie Stna-
konitz.
Harry Barlay gaf zo
als gezegd Ira zijn
leans. Na drie jaar b\j
Barlay ging hjj werken
met leeuwinnen, daarna
in Zweden met Ijsberen
en vervolgens met leeu
wen bij Sarassani. Totdat
hjj nu zeven jaar geleden
in dienst kwam bij Circus
Knie in Zwitserland. Daar
dresseerde hij weer Ijs
beren en leeuwen. Met de
groep, waarmee hjj nu
werkt bq Strassburger
is htf in de afgelopen
zes jaar pok opgetreden
in Engeland, Portugal,
Spanje, Denemarken. Bel
gië, Zweden en Duitsland.
Over kleine ongelukjes
praat hjj niet. Die wuift
hij weg, maar anderhalf
jaar geleden was het toch
niet zo onschuldig. Terug
uit Portugal in Knie's
winterkwartier te Rap-
perswil. oefende hij met
zijn groep leeuwen, toen
Sultan de kolossale
Abessijnse leeuw, waarop
men hem te Rotterdam
kan zien zitten onbe
trouwbaar bleek. Hjj
was .volkomen gek", legt
Ira ons uit.
Sultan verbrijzelde bij
na Ira's linker enkel en
overmaat van ramp een
ander dier zijn rechter-
bovenarm openscheurde.
Drie en een halve maand
bracht Ladislav Ira door
in het ziekenhuis.
Urenlang kan hij pra
ten over het karakter
van zjjn dieren. Als wfj
met hem voor de dieren-
wagen staan, demon
streert hij met Nero,
Sultan en Pascha, door
hen dicht te naderen.
Nero heft zjjn kop op en
spert grommend zijn bek
open. Hjj is een Berber
en toont openlijk zjjn be
doelingen. Sultan is een
Abessijn en blijft vrij af
wezig liggen kijken. Met
hem is het werken lasti
ger. Pascha brult en heft
tegelijkertijd zjjn linker
poot dreigend omhoog. Hij
is een kruising van een
Berber en een Abessijn.
Met hem is het altijd op
passen.
Zelfstandig en dat is
heel belangrijk heeft
Ira de overtuiging, dat
roofdieren door goede be
handeling van hun dres
seur kunnen gaan hou
den.. En dan zo'n uithaal
van een forse leeuwen-
klauw? Ira lacht eens en
onderbeen, terwijl tot I wuift weer met zijn hand.
I OHN KELLY, voormalig kapitein bij de Amerikaanse luchtstrijd-
krachten, is nu een vrachtautochauffeur, die door menig collega
wordt benijd. Iedere nacht trekt hij er op uit om met zijn truck van
dertig ton de staat Washington van West naar Oost en van Noord
naar Zuid te doorkruisen. Hij is geen betere chauffeur dan duizen
den van zijn collega's, maar onder de motorkap van zijn Kenworth-
truck schuilt het. geheim van de belangstelling die hij geniet, want
daar staat de eerste gasturbine, die ooit in het wegverkeer werd toe
gepast
Deze revolutionnaire motor, die
door de Boeing vliegtuigenfabriek
werd ontwikkeld, vertoont zeer
veel overeenkomst met de straal
motor, zoals die in jachtvliegtui
gen wordt gebruikt. De hete gas
sen, die bij een straalmotor vrij
kunnen uitstromen en het vlieg
tuig voortstuwen worden in deze
motor echter gebruikt om een
gasturbine aan te drijven. Wat
aan de motor direct opvalt is de
gunstige verhouding tussen het
gewicht en het vermogen, zodat
de verrichtingen door alle belang
hebbenden bij het zware vracht
vervoer met spanning worden
gadegeslagen.
TGfET zijn 175 pk heeft de motor
1 L slechts afmetingen van 1 m x 57
cm x 55 cm, hetgeen neerkomt op
ongeveer dertien procent van de
ruimte, die een dieselmotor met het
zelfde vermogen inneemt. Het ge
wicht van 130 kg inclusief de acces
soires is zo mogelijk nog gunstiger
dan de afmetingen, want het be
draagt slechts tien procent van het
gewicht van een overeenkomstige
dieselmotor.
Het aantal onderdelen, wap^iit een
dieselmotor is samengesteld bedraagt
gemiddeld 1400 stuks, van een benzine
motor 880 en van de gasturbine nog
geen 400 stuks, zodat de fabricage, wan
neer die eenmaal aan de lopende band
kan geschieden, aanzienlijk goedkoper
kan zijn. Bovendien is de gasturbine
weinig kieskeurig wat brandstof aan
gaat. de machine loopt op dieselolie, pe
troleum, gasolie of brandstof voor
straalmotoren. Bij al deze prettige
eigenschappen is het interessant te we
ten wat de prestaties van de motor zijn
en we laten hiertoe een waarnemer aan
het woord, die naast Kelly in de cabi
ne had plaats genomen.
Soepel
In Seattle, aan het begin van onze
250 km lange tocht, die ik voor mijn
waarneming had uitgekozendrukte
Kelly op de starter. De brandstof-
pomp liep snel op naar zeven kg/cm2
en toen hij direct daarop de brand
stoftoevoer opende sloeg de motor
aan met een laag gelijkmatig gebrom
uit de beide brede uitlaatpijpen.
TY ELLY schakelde in. soepel trok de
zware last weg en langzaam begon
de wagen aan snelheid te winnen. Een
normale dieselmotor-truck heeft vijftien
versnellingen, de truck met gasturbine
heeft er slechts zes. „Ik zou er aan
vier ook genoeg hebben" is de com
mentaar van de chauffeur.
Met ontzetting volgde ik de naald van
de thermometer, die de temperatuur
aangeeft, waarmee de gassen in de eer
ste turbine binnenkomen. Afhankelijk
van de kracht, die van de motor ver
eist werd, stond de naald tussen de
500 en 800 graden Celsius en bij de
normale kruissnelheid vrijwel constant
op 650 graden Celcius.
Juist voordat wy de top bereikten van
de Snoqualmie-pas, een bochtige pas
met sterke hellingen en een afdaling
met vele bochten, ontmoetten wij een
obstakel op de weg. Een grote 35 tons
truck was door het breken van een as
gedeeltelijk van de weg geraakt en de
oplegger versperde de weg.
Kelly moest stoppen en het duurde
enkele ogenblikken voor het verkeer
in onze richting werd vrij gegeven.
„Ik ben blij", vertelde Kelly mij, dat
wij op deze steile helling verplicht
waren te stoppen, want ik kan u
iets laten zien, dat ik anders stellig
verzuimd zou hebben. En zonder zijn
versnellingshandle te verplaatsen gaf
hij gas.
T)E motor, die voor deze steile helling
in zijn tweede versnelling stond,
trok soepel op en wij reden binnen en
kele honderden meters weer op de voor
deze helling normale kruissnelheid. Met
een normale dieseltruck, verklaarde
Kelly, zou ik zeker drie k vier maal
hebben moeten schakelen om weer in
de juiste versnelling te komen.
Juist 4Vi uur na het vertrek uit Seattle
reden we het grote truck-station binnen
te Yakima. We hadden ruim 240 km
achter de rug, hadden het 4400 m hoge
Cascadengebergte doorkruist en dit al
les met een gemiddelde snelheid van
bijna 55 km per uur en een totale last
van 30.000 kg.
Constructie
TT ET proces in de gasturbine ver
loopt in twee opeenvolgende stadia.
In het eerste stadium wordt de buiten
lucht door een centrifugaal compressor
aangezogen en samengeperst tot een
druk van drie atmosferen. De compres
sor heeft een maximum toerental van
36.000 omwentelingen per minuut en
perst de lucht naar de verbrandingska
mers. Hier wordt de brandstof inge
spoten, waardoor de temperatuur stijgt
tot 800 graden Celsius. De hete gassen
passeren het eerste turbinewiel, dat
met de compressor op één as gebouwd
is en dat hierdoor de compressor in
beweging houdt.
In het tweede stadium passeren de
nog steeds zeer warme gassen, die nog
lang niet alle energie hebben afgestaan,
een tweede turbine, die geheel onaf
hankelijk van de eerste kan functionne-
ren.
Deze tweede turbine, die „slechts"
25.000 omwentelingen per minuut vol
brengt, is de eigenlijke krachtbron. Via
een reductiekast met de verhouding
11 1 wordt de wagen aangedreven.
TT ET grote probleem, dat de algehele
toepassing van de motor voorlopig
no? de weg naar het algemeen gebruik
verspert, zijn de hoge temperaturen, die
in het verbrandingsproces een rol spe-
Veerboot komt niet meer terug
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
NUMANSDORP Tot voor de
tersnood vormde de veerdienst tussen
Numansdorp en Willemstad een ook
door het motorische wegverkeer zeer
gewaardeerde schakel in de verbinding
Het is allemaal tweed wat
de klok slaat! Deze mo
derne mantel, in de pencil-
line werd ontworpen door
Jacques Wolbereen Pa-
rijse couturier. Ter hoogte
van de heupen is wat
ruimte verwerkt, waardoor
de mantel het nauw toe
lopende silhouet krijgt.
tussen Rotterdam en de Westhoek van
Noord-Brabant Toen de wegen in de
Hoeksche Waard weer begaanbaar wa
ren, werd de veerdienst hervat met een
plezierbootje dat alleen voetgangers en
wielrijders in beperkte aantallen
kon meenemen. De zoveel grotere veer
boot van de R.T.M. die elders was inge
legd, keerde niet terug en daardoor ble
ven automobilisten en motorrijders aan
gewezen op de zoveel langere omweg
via 's Gravendeel en de Moerdijkbrug.
Deze toestand zal bestendigd worden,
want de directie van de R.T.M.. die deze
veerverbinding exploiteerde, is tot de
slotsom gekomen dat de dienst niet ren
dabel was.
Binnenkort zal de A.N.W.B. de weg
wijzers die tussen Rotterdam en Roosen
daal de route via Numansdorp en Wil
lemstad aangeven, overeenkomstig deze
door vele automobilisten en motorrijders
betreurde beslissing wijzigen.
FILMDAG IN ROTTERDAM
Voor geestelijke
volksgezondheid
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
ROTTERDAM. Het bestuur van de
Nationale federatie voor de geestelijke
volksgezondheid organiseerde gisteren
in Lommerrijk een filtndag waar tal van
genodigden uit opvoedkundige en medi
sche kringen door het zien van zestien
films een beeld kregen van hetgeen de
federatie beoogt.
Veel van de Amerikaanse en Franse
films hielden zich bezig met de preven
tieve zorgen, die reeds aan de wieg be
ginnen en geestelijke stoornissen kun
nen voorkomen. De federatie is in 1934
opgericht en is samengesteld uit veertig
verenigingen, die alle landelijk een as
pect van de zorg voor de geestelijke
gezondheid van de mens op zich hebben
genomen. In het bestuur, onder voor
zitterschap van prof. dr A. Querido zijn
psychiaters, sociologen, een paedagoog,
een jurist en een econoom verenigd'.
Het Maandblad voor de geestelijke volks
gezondheid stelt zijn kolommen open
voor een uitvoerige behandeling van al
gemene vraagstukken. In het Wilhelmi-
nahuls, de zetel der federatie. Prinsen-
gracht 717 Amsterdam, kan men de
films voor paedagogische doeleinden
aanvragen. Zij worden alleen uitgeleend
mits zij deskundig worden toegelicht.