De tentenpaus
D
H'
U
BRflun
DE GOUDMAKER in het
Instituut voor de Tropen
i
WILLEM
Tanende belangstelling voor
herdenking hervormingsdag
door-
„....Maar waarom broeder
Zandt zijt gij zo
boos....?"
Zendingsarbeiders beraadden
zich op „Woud schoten"
Een kerk en vele
kerken
.MENÉÉR
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1953
HET PAROOL
11
\T°
i.V
E tentoonstelling „West op z'n
Best" in Amsterdam is van de
week ook weer afgebroken.
Zondag is ze gesloten. Maan
dag zijn de standhouders hun
inzendingen uit de expositie-
tent. komen halen, en Dinsdagmiddag
lag het uitgestrekte terrein, aan het
eindpunt van lyn 13 weer verlaten. De
woonwagen van de tentenverhuurder
stond eenzaam onder de grauwe hemel
gereed tot vertrek en toen de bewo
ner een tanige man, met een ver
weerd gezicht, en helblauwe ogen
de motor startte, om voor de komende
maanden zijn wintei-verblijf in Hens
broek CN.H.) op te zoeken, kwam de
Hollandse druilregen opzetten, om als
een goede vriend afscheid te nemen
van de 54-jarige tentenpaus K. de Boer,
die zijn rijk bouwde op het feit dat het
in Nederland altijd regent by een open
baar gebeuren.
„West op z'n Best" was het laatste
openbare gebeuren van dit jaar, waar-
bfj de tenten van De Boer een rol speel
den. Het was maar een klein gebeuren,
als men bedenkt dat er slechts een en
kele tent stond, waarin een duizend
mensen zich konden ophouden. In to
taal kan hij twintigduizend mensen
onder dak brengen.
t-OBGEND jaar Mei viert Neder-
land feest in een reeks groten
deels- geslaagde evenementen.
Dat staat vast, want de heer
K. de Boer is al volgeboekt voor
die maand, en hij gaat in zee met man
nen die weten hoe men een gebeuren
maakt. Hij heeft in zesentwintig jaar
een zintuig ontwikkeld om die deskun
digen te herkennen. Hij staat en valt
er mee. Twee keer heeft hij zich hart
grondig vergist. De eerste keer was
zeven jaar nadat hy zijn eerste tent
kocht. Het was op een haar na zijn
ondergang.
Die deskundigen van het feest zijn
een zorgelijk slag mannen, met hoe
den, en een hok met jong om voor te
zorgen. De omzet van hun bedrijven
kan stijgen door het organiseren van
een gebeuren. Maar voor het zover is
dat het contract met K. de Boer gete
kend wordt, op grond waai-van wij
allen aan het feesten slaan, is menige
vergadering belegd over de vraag of
gij die behoefte hebt, en aan wat voor
een gebeuren, hoeveel en wat voor
soort reclame er voor nodig is om u
van die behoefte zo pijnlijk bewust te
maken, dat ge onontkoombaar samen
gaat drommen op de vastgestelde da
tum. en hoe dat alles zo goedkoop mo
gelijk georganiseerd kan worden.
Iedere vergissing kost zuur verdiend
geld. Het feesten is een ijzeren bu
siness, waaraan men snel ten gronde
kan gaan. K. de Boer is een Hollander,
die veilig feesten wil.
TOEN bleek dat hij niet de ge
schikte opvolger was van zyn
vader die een boerderij had
onder Hensbroek, zette deze
hem in het Hensbroekse dorps
café „Het Springende Paard", waarin
het kalm zaken doen was, met de boe
ren die met gevoel voor regelmaat hun
zuinige consumptie gebruikten, in het
besef dat het hun tiid wel duren zou.
Hensbroek heeft één hoogtepunt van
gemeenschapsleven: de jaarlijkse land
bouwtentoonstelling annex concours
hippique, en het scheen slechts natuur
lijk dat De Boer van dit evenement
het buffet pachtte. Hij was toen acht
entwintig jaar. Het was stralend weer.
en de boeren uit de omtrek trokken bij
duizenden naar Hensbroek, en dronken
er de koffie en het bier van De Boer,
die al' die tijd in angst zat, dat het zou
gaan regenen, en zijn enige kans om
iets te verdienen in de goten langs de
dorpsstraat weg zou spoelen.
Het jaar daarop kocht hij van zijn
angst ën zijn winst een tent: een een-
mast afdankertje van Circus Winter
voor tweehonderdvijftlg guldens. Er
konden driehonderd mensen in, en het
tentzeil lekte nergens niet. Hij ging er
mee naar Purmerend en Oomeer, als
daar een evenement was. Hij werd de
kastelein die bij het dingen naar de
pacht van de buffetten, het voordeel
had te bieden van een tent waarin je
kon gaan zitten. Het eerste jaar had hij
één evenement. Hét tweede jaar drie,
het. derde jaar zes.
Toen kwam Max Winter van het cir
cus bij hem om te vragen of hij nog
interesse had in afgedankte tenten.
Hij had er weer een té koop. Een drie
master waarin zeshonderd mensen
konden. Het jaar daai-op stond hij met
zijn nieuwe afdankertje op de evene
menten. Het was hard werken om het
geld er uit te halen. Hy moest buiten
ziin geboortestreek gaan opereren om
aan de omzet te komen die de exploi
tatie van de driemaster nodig had. En
buiten zijn eigen dorpen tiei'de de con
currentie welig. Het werd scherp cal
culeren en onder de markt werken met
wrakkig materiaal. Kapitaal om vér-
liezen on te vangen, had hii niet.
Hii stond dat jaar op tien evene
menten. Dat was de limiet, want het
café in Hensbroek mo^st ook draaiende
gehouden worden. Vier laar heeft hii
zo gewerkt. Toen was hii zo ver dat
hii een beetje adem kon halen, en zo
veel reserve had, dat het eerste b»t
beste verlies hem niet meer met zijn
hele opstal van de kaart zou vagen.
Hij moet in die dagen bezeten ziin
geweest van een grenzeloze vechtlust.
Het enige wat hii deed met de reserve
die hem het ademen vergunde, was
er een tweedehandsmachine voor
konen, en materiaal waarmee hy zelf
een tent kon bouwen. Hij had h°t noo't
gedaan, en hii heeft er maanden aan
geprutst, samen met zyn v^^ionjarig
zoontie, dat niet naar de H.B.R. kon.
omdat rr geen geld voor was. Hii had
het café verkocht, en alle scheper ach
ter zich verbrand Tone de ter* klaar
was. trok hii met vromv en kind de
woestyn in van de feestenbussiness.
HIJ was vol moed. Hii had het
uitgekiend in zijn huiskamer
achter het café. Het was een
solide zaak. Hij zou in zee
gaan met een combinatie, die de ten
toonstelling „Moeder en Kind" had
overgenomen, welke destijds zo veel
sensatie had verwekt in de Amster
damse R.A..I. Het had daar weken
storm gelópen, dus het succes stond
vast. Ze zouden een jaar x-ond trekken
net dc tentoonstelling in de tent, van
K. de Boer. en de buffetten had hij ook
gepacht. Een beetje gezond boeren
verstand was alles wat men nodi°" had
om vooridt te komen in de wex-eld.
Zo raakte hii betx-okken in de groot
ste sof van die dagen op het gebied
van het openbaar gebeuren. De oor
zaak kan ik in zijn eigen woorden
weergeven. „Ja, kijk eens: de tentoon
stelling bad te maken met de geboorte
van het kind, en daar praatten ze in
Amsterdam vrijer over dan in de pi*o-
vincie D'r was n'ks onbehooHnks aan,
hoor. Het was allemaal keurig bedekt,
en waa- -*e voor kwamen kregen ze
tn^h niet te zien. Maar ia: de geeste
lijkheid wou het met weten".
Na een paar weken stond hii op de
kêien met een vrouw en kind, een
tweedehands vachtwagen waar van
alles aan mankeerde, een gammel re-
paratie-inrichtmkie, en een trotse,
gloednieuwe tent waar drieduizend
mensen in konden. Het was ei^enlrk
en onding. d5° tent. Ze paste niet in
de rauwe marktteer .waarin h'i leefde,
van conriivrenten onderbleven en
winct. ïnekep on l"ge nrh'zen. Dat Doe
io mot h"poDoV.onD«i nn Do pon geHkt
'meter.-aal, waar je ï'oofbouw op kan
pje-op.
Ziin hart zot in die t.ent. Hii had er
ahes in gestoken, en ev ziin zoon voor
van school genomen. Misschien was ze
de uitdrukking van zijn vex'langen naai
en andere manier van zaken doen.
Misschien is hy zich eerst aan de tent
bewust geworden dat men grote zaken
niet kon drijven op zijn oude markt-
manier. In elk geval is het feit dat hij
haar bouwde, beslissend geweest voor
zijn omschakeling. Midden in de ramp
zalige gevolgen van „Moeder en Kind"
schreef hij in op de vliegfeesten te
Eindhoven, die georganiseerd werden
door ene J. Kleiboer: een bx'eed ge
bouwde man uit Twello (O.) die nog
pas aan het begin van zijn carrière
stond als stunter, en die later „Rottex*-
dam Ahoy" zou maken.
Hy stuurde en calculatie in die uit
ging van zijn mooie tent. Die lag hoger
dan gewoonlijk, maar was geworteld
in een onwrikbare solidai'iteit van op
zet. En de boer uit Twello (O.) koos
de boer uit Hensbroek (N.H,). Hy
wrong diens calculatie uit, tot er in het
geheel geen ovei'tollige winst meer in
zat, en girug met hem in zee.
Op alle vliegfeesten van Kleiboer: in
Eindhoven, Leeuwarden. Teugen en
Voerendaal heeft K. de Boer met zijn
tentén gestaan. Het waren evenemen
ten van soms tienduizend kopjes koffie
per dag. Hij heeft er onder het contract
van Kleiboer maar matig aan verdiend,
en bijna helemaal geen geld gezien,
want zyn veeleisende contract-partner
dwong hem zijn winst steeds weer om
te zetten in nieuw materiaal. Maar
toen hun samenwerking tot een eind
kwam, stond K. de Boer aan het hoofd
van een gezond bedrijf, dat beschikte
over het beste transport- en reparatie
materiaal, en nieuwe tenten met een
capaciteit van drieduizend en vierdui
zend mensen. „Kleiboer is een zaken
man, dus zijn eigen winst ging voor de
myne, maar wat hij afsprak kwam hij
steeds na", zegt K. de Boer.
HANS staan zijn tenten op de
So ester Winkelbeurs, en op de
landbouwtentoonstelling in
Spanbroek. Ze staan in Turn
hout, Weert en Dwingeloo. Hij
heeft er twintig, waaronder een voor
vijfduizend mensen. Zijn vi*achtwagens
zijn spéciaal ingericht voor tentenvér-
voef, en zijn trekkers voor terrein-
werk. En waar zijn tenten worden op
gebouwd is hij er altijd bij, om er op
toe te zien dat de masten stevig staan,
er de haringen diep de grond in worden
gedreven.
Zijn grote zaken zijn het lederwaren-
feest in Waalwijk, waar hij met zeven
tenten stond, en het jubileum van
Hevea, waar hij per contract drie maal
per dag drieduizend koppen koffie met
gebak moest serveren binnen een half
uur. Dat is gewoon een zaak van twin
tig kellners aannemen, de tent .in twin
tig wijken verdelen, en teen koffiesta-
tions oprichten. Op een blad kan een
kellner vijftien koppen koffie meene
men. Elke kellner heeft honderdvyftig
mensen te bedienen. Dat is gemiddeld
twee minuten per bezoeker. Hy draait
er nu zyn hand niet meer voor om.
Destijds dn Eindhoven kostte het hem
tien jaar van zijn leven.
In Waalwijk heeft hij het buffet niet
gepacht. Het comité stond op standinj
en had bindende vooi-schriften aan
pacht vei-bonden, aangaande de vloer
bedekking, de verlichting, en de zit
plaatsen. De pachter moest voor een
echte bar zorgen, en voor fauteuils, en
hij moest zelf een strijkje bekostigen.
„Dan zeggen we altijd maar: ik wil
het wel doen, als je geld toegeeft" zegt
mevrouw De Boer: een kordate dame
die haar man onvoorwaardelijk gevolgd
is in zijn tenten, en die al die jaren de
koffie heeft gezet, en het bier getapt.
De restaurateur die het buffet ten
slotte kreeg, had ingeschreven voor een
pachtsom van achttienduizend gulden.
Hij heeft aan die zaak naar verluidt
twintigduizend gulden verloren, in de
negen dagen" dat de tentoonstelling
duurde. K. de Boer had de restauratie
niet gepacht, omdat het een tentoon
stelling was voor middenstanders. „Die
hebben thuis al gegeten, en ze zijn met
een uurtje uitgekeken" zegt hij. „In
Roermond heb ik het vorig jaar negen
duizend gnxlden betaald voor het buffet
van de landbouwtentoonstelling. U zult
vragen waarom ik wel negenduizend
gulden waag aan die zuinige boeren?
Boeren komen een hele dag. Ze willen
's moi-gens naar de veekeuringen, en
's middags naar de machines en het
concours hippique. Ze moeten eten, en
ze krygen dorst. Ze verteren niet zo
veel, maar ze verteren allemaal."
-ET is zijn vak om in zee te gaan
met mannen die een gebeuren
maken. Hij staat en valt met
hen. Hij heeft het duizenden
keren gedaan, en zich nooit
meer zo verschrikkelijk vergist als
destijds met „Moeder en Kind". Hy
werd dertig, veertig, vijftig jaar. Hij
vergrijsde in het vak, en zijn zintuig
voor de zorgelyke mannen die slagen,
werd steeds scherper. Het maakte
hem tot wat hij is: de tenten paus. Hy
wijkt nooit af van zijn preciese ma
nier van zaken doen. 's Winters bouwt
hij aan ziin tenten en 's zomers reist
hij de gebeurens af. Van die solide
tijdsindeling wil hij ook niet wijken. In
de winter lijdt een tent te veel. en is
hy met geen stok de baan op te krij
gen. Behalve natuurlijk, wanneer er
grof geld te verdienen is, zoals met
die ijsrevue in Tilburg, drie jaar ge
leden.
Hij werd benaderd door een grote
zakenman om zijn tent te verhuren
voor die revue, maar hii zei: ..Ik denk
er niet aan, want ik kriig de boel niet
meer droog, zo laat in het jaar. Daar
op zei de revue-koning: „Vraag dan
iets meer".
De Boer noemde het voor hem fan
tastische bedrag van negen duizend
gulden, om er van af te zijn. Maar de
grote man knikte slechts, en over de
betalingsvoorwaardén werden ze het in
twee minuten eens. Twee duizend
gulden bij tekening van het contract,
en zeven duizend gulden als de tent op
zyn plaats zou staan. Het contract
werd getekend, de twee duizend
gulden- betaald, en De Boer trok naar
Tilburg, met veerteg ton materiaal. Hij
zette zyn tent op. en klopte aan bij de
organisator van de revue om ziin geld.
Hij trof voor de deur de directeur
van de ijsbaan, die ook om ziin geld
kwam, en een aantal artdsten die met
dezelfde bedoeling waren gekomen. En
De Boer wist wat er was. Het was een
zaak waarbii de 'haringen niet diep
genoeg in de grond stonden. Bij mooi
weer gaat het-goed, maar bij'storm
zakt de tent in mekaar. Hij was met
al zijn een én vijftig jaren en ziin in
viif én twintig jaar gescherpt zintuig,
er in gelopen. Er was helemaal geen
geld. De twee duizend gulden die hii
had ontvangen was de opbrengst van
de hele voorverkoop van kaartjes. De
man had gerekend op een enorm
succes van de aanvang af, om zyn
schulden te betalen.
De schuldeisers hebben toen de zaak
overgenomen om nog iets te redden,
en ze hebben zodoende nog meer ver
loren, want het bleek dat de revue
koning maar lukraak links en rechts
artisten had geëngageerd, op de zelf
de manier van: „Is het bezwaarlijk?
Vraae dan iets meer". Bovendien was
niet één artist op de andere ingespeeld,
en in geweeklaag en geknars van
tanden eindigde het avontuur.
K. de Boer is een wat stugge, moei
lijk loskomende man, die nog altijd,
zoals vroeger op de Noordhollandse
boerderij, praat over barings"
..tentoonstelllngs" „vergaderings",
Wanneer hii op gang komt, mengt hii
er martkttermen doorheen, en hoort ge
hem platen over „een stoot verdienen"
en „geld vangen". En als hii over zijn
6ofs wordt uitgevraagd, twinkelen er
spotlichtjes in ziin ogen. Want het
leven heeft hem ~emaakt tot een wijs
geer, die aohteraf wel kan lachen om
zijn eigen struikeren.
de (opende hand
MR S. J. R. de MONCHY. burge
meester van Den Haag bij het uit
breken van de oorlog, en weldra als
zodanig afgezet omdat hij de verjaar
dag van Prins Bemhard had laten vie
ren, werd'kort. daarna als gijzelaar naar
Buchenwald vervoex-d, waar hij in het,
vergeleken met de rest van het kamp,
bevoorrechte gecleelt.e, behoorde tot die
groep van professoren, ministers, kamer
leden en andere gijzelaars die als Edel-
haeftlinge bekend stonden in het bittere
jargon van die tijd. In vrijheid gesteld,
bereidde de Haagse burgemeester tij
dens de verdere ooidogsjaren met ver-
tegemvoox-digers van verschillende on
dergronds wei-kende „officiële" gi'oepen
de oi-ganisatie van bet stadsbestuur voor,
zoals dat na de bevi*ijding weer opge
nomen zou móeten worden.
In een reeks artikelen in Het Vader
land, die nu als klein boekje versche
nen zijn onder de titel Bezetting
en B e v r ij d i n g, (Van Stockum,
3.90). heeft hy het een en ander van
deze werkzaamheden (en van zijn vrij
kort verblijf in Buchenwald) vei'teld, er
de nadruk op leggend dat dit relaas
maar een onderdeeltje is van de stof
die een historicus ovêr de bezette resi
dentie zou kunnen verzamelen. Men ver
wachte van dit bescheiden boekje dan
ook geen dramatische indx-ukken, noch
karakteristieken van personenhet is
een zowel ambtelijk als gemoedelijk ver
slag, zonder pathos, voox-namelijk van
vele plannen, gemaakt om de bevrijding
„op te vangen" en vervolgens, zoals de
schrijver zegt, door de loop der historie
kalm opzij geschoven.
Het boekje eindigt met de onzekere
dagen vóór de capitulatie, het hijsen van
de vlag op de Grote Toren, het met
zware stappen binnenschrijden van het
Militair Gezag, en met een noot van
milde teleurstelling over het sindsdien
alweer zo levendig opgebloeid sectaris-
me.
e. d. R.
Advertentie
U de gehele dag een
glad gelaat geven, dat
kan alleen de Braun
Shaver met het wonder
lijk dunne elastische
scheerblad. Vraag het Uw vrienden en
kennissen maar. Tienduizenden Neder
landers gebruiken de Braun Shaver en
zijn enthousiast. Voor hen is scheren
geen last meer, want elke dag ervaren
zij dat dit sublieme droogscheerappa-
raat supersnel scheert èn bovendien
uit-scheert als het mes van de barbier.
Probeer het zelf. Uw winkelier zal U
gaarne vrijblijvend een Braun Shaver
demonstreren.
BRAUN
Standaard f.39.75
BRAUN
de Luxe f.67.50
sluzwz.
scheed 3X
KI
YMOjUi scheen
Imp. C- V. Hapé, Nwe Herangr. 11A'dam, (al. 48882
Bezoekt de
BRAUN Shaver-bar
V001- gx-atis proef en demonstratie op
Zaterdagmiddag 7 November bij
T)E Hervormingsdag behoort weer tot het verleden: de 31ste October, I
waarop het protestantisme het begin der kerkhervorming pleegt
te herdenken. Op 31 October 1517 luidde Luther die hervorming in,
toen hij zijn befaamde 95 stellingen openbaar maakte.
Is het oneerbiedig om te zeggen, dat het met die jaarlijkse Hervor-
mingsdag zo'n beetje de kant van de herdenking van de slag van
Waterloo uitgaat? Vóór 1914 vond die herdenking trouw elk jaar
plaats; nu weet niemand meer op welke dag zij eigenlijk gevierd zou
moeten worden.
naar een bijeenkomst, waar op
nieuw het hele verhaal van Luther
en zyn 95 stellingen wordt op
gehaald en waar het Rome van de
zestiende eeuw met het Rome van
de 20ste eeuw wordt afgeschilderd. En
waarby de ideale Hei-vonning aan de
helemaal niet zo ideale gemeenschap
der hervormden ruim genomen nu
wordt voorgehouden. Vroeger kon
men dat nog doen op 1 November, als
het toevallig zo uitkwam. Maar hiel
en daar komt op die dag. in navolging
van de oude kerk, het hei-denken van
de doden op. Dat past slecht by het
strijdvaardig zingen van het Luthei'-
lied."
Zich afvx-agend, waarom het „ook met
die Hexwormingsdag niet erg wil", ant
woordt L. H. R.
,,Dat is niet, omdat wy bezig zijn
te capituleren voor Rome. Sombere
lieden, die dat beweren, hebben onge
lijk. Het komt, omdat wij aan het
capituleren zijn voor een nuchtere kyk
op de Reformatie."
DS J. J. BUSK ES (als poëet):
ALS dichter ontpopt ds J. J. Buskes jr zich in zyn „Ter-
zyde"-rubriek in het weekblad „In de Waagschaal". In
een uitvoerig poëem behandelt hij de bekende historie
van ds Zandt en het bankbiljet van ƒ25, waarop Sinte
Maarten staat.
Hij laac ds Zandt zeggen:
,.De Roomsen trachten overal te penetreren,
hrt Vaticaan is er op uit, ons landje te regeren.
Ik ken ze en ik ruik de Roomse stank
tot. in de tempel van de Nederlandse Bank"
„Ik, arme Maarten, neen, nooit had ik kunnen denken,
dat ik nog eens het hart van broeder Zandt zou krenken,
'k Was een eenvoudig Christen die probeerde
om elke dag te doen wat Jezus leerde.
Eens reed ik door de stadte paard. Een arme
h\j had geen mantel om zich te verwarmen
viel aa>i' myn voeten neer, een troosteloos geval,
en 'k dacht aan myn Heer Jezus in de stal.
Ontferming was het, die mijn hart vervulde,
ik had geen bankbiljet van vijf en twintig gulden,
enkel mijn mantel. Die sneed ik met mijn 'zwaard in twee:
de helft voor mij, de helft voor hem! Hy ging tevree!
Dat heeft men blijkbaar overal verteld en na een poos
kreeg ik een stralenkrans, maar waarom,
broeder Zandt, zijt gij zo boos f"
De tijd van de grote en speciale her
vormingsdiensten op 31 October sohynt
voorby. Weliswaar kondigde „Hervormd
Amsterdam" voor de daaropvolgende
dag, 1 November, een herdenking der
kerkhervorming aan, maar dat geschied
de in de gewone diensten.
In datzelfde „Hervormd Amsterdam"
geeft M. G. (ds M. Gr oenen berg)
het openlijk toe: het kerkhervormings-
feest is niet „populair" meei\
„Sommige mensen zijn daar diep
verontwaardigd over. Ze richten aller
lei verwijten tot kerkeraden en predi
kanten, die de 31ste October zo maal
laten voorbijgaan zonder een dienst
te houden. En als er eens een dienst
gehouden wordt, gebeurt het nog zon
der veel enthousiasme. Er gaat dan
ook niets van uit voor de verlevendi
ging van het protestants bewustzijn.
Nee kerkeraden en predikanten
doen er inderdaad niet veel aan. Ze
zijn al blij, als (zoals van 't jaar) de
Hervormingsdag
in de buurt van
een Zondag valt.
Hun wat veront
ruste gewetens
sussen ze dan
door te zeggen
daar denken we
dan 's Zondags
wel aan. En de
gemeente vindt
het wel best,
want die voelt
ook al niet zo
veel voor de vie
ring van de Her
vormingsdag."
In soortgelijke
geest schrijft L.
H. R. (ds 'L. H.
Ruiterberg)
in T ij d en
T a a k".
„Nu kan men
zich wel het lot
voorstellen van
vele predikanten,
die in deze week
de Hervormings
dag moeten vie
ren. Het komt
overigens erg
ongelukkig uit.
Want de 31ste
October valt op
een Zaterdag en
dan krijgt men
de vermoeide ge
meente nog wel
Zondagavond, 8 November, vindt In het
Koninklijk Instituut voor de Tropen de pre
mière plaats van Ben Jonsons „De Goud
maker" dat De Toneelvereniging speelt
onder regie van Haas Tiemeyer.
In de kleine zaal van het Concertgebouw
oert het Wiener Konzerthaus Quartett,
met medewerking van Carel van Leeuwen
Boomkamp op 7 November werken uit van
Schubert, ter gelegenheid van diens 125ste
sterfdag.
TONEEL, DANS, CABARET
Zaterdag, 7 November. Stadssch. 8 u.:
Onder regie van Peter Sjarow speelt de
Nederlandse Comedie Ostrowski's „Het
dagboek van een deugniet", waarin o.a. op
treden Guuè Oster, John Gobau, Paul Huf,
Mimi Boesnach en Kitty Janssen.
Zondag, 8 November. Stadssch, 1.30 u.:
ipera (zie muziek).
Tropenmuseum, 2 u.Mohini Devl voert
Oosterse dansen uit.
Stadssch. 8 u.: „Het dagboek van een
deugniet" (zie 7 Nov.).
Koninklijk Instituut voor de Tropen, 8 u.:
Onder regie van Hans Tiemeyer speelt De
Toneelvereniging Ben Jonsons „De goud
maker" met o.a. Ben Groenier. Annie de
Lange, .Tohan Elsensohn en de regisseur.
Maandag, 9 November, Stadssch. S u.
In een abonnement.svoörstelling speelt de
Haagse Comedie onder régie van Jan Bétel
Andrew Rosenthals „Een feestelijke dag".
Dinsdag. 10 November. Stadssch. 8 u.:
Opera (zie muziek).
Woensdag, 11 November. Stadssch. 8 u.
_n een besloten voorstelling voert de Haag
se Comedie onder regie van Cees Laseur
Verneuils „Staatszaken" op.
Donderdag, 12 November. Stadssch. 8 u.:
Voor de Kunstkring sneelt de Nederlandse
Comedie „Het dagboek van een deugniet"
(zie 7 Nov.).
Vrijdag. 13 November. Stadssch. 8 u.:
Opera (zie muziek).
DAGELIJKS.
Centraal Theater, 8 u (Zo. ook 2 u.)
De Hoofdstad Onere**e brengt een uitvoe
ring van „Wiener Blut" onder regie van
Otto Anrlch en onder de muzikale leiding
van Alfred Saltan. Met de regisseur treden
daarin o.a. op Fritz Steine-. Ruth Roden,
Claire Clfrirv en Herman Valsner.
Kleine Komedie. 8 u.: (Zo. ook 2 u.)
Toon Hermans nresenteert met 19 méde
werkers ziin cabaretprogramma „Ballot".
Leidsenlein Theater. 8 u.Msrtlé Verde-
tttus brengt met O.a, Teddy en Henk Schol-
t.en haar cabaretprogramma „Het is té
waar om mooi te zijn". A. d. vl. Jo Sniers.
Nieuwe Tie la Mar Theater, 8 u. (Zo. ook
2 15 u.)Wim Snnnevelds Cabaret poesen-
teen het. r'euwe programma „In de
"dnokel "nn Sinever\ waarin o.a. optreden
Dnnnv Stuart. Emm'" Athens en Karin
T.aosen. A°n de vleugels Jacq. Schutte én
A«dré de Raaf.
Carré. 8 u. (Zond. ook 2 u.)Bouwmees
ters Revue on Tee met o.a. Joy Aston en
Chris Heierle, Felix Kasper.
Forty Four Club Femina, Rembrandt-
plein 44, 104 u.: Optreden van het orkest
van Herbert Mytteis met dans van Lean-
der Leanna Holland. Verder 2 Pepps en
Jean Marie (acrobatiek).
Extase, Leidseplein, 13 u.: Optreden
van The Red Millers' Orkest, dans van
Leander Leanna Holland. Acrobatiek van
Jean Marie en 2 Pepps.
MUZIEK
Zaterdag, 7 November. Bachzaal. 8 u.
Concert door het Shell-mannenkoor.
Concertg. Gr. z. 8 u.: Werken van Gluck,
Bizet en Meindert Boekei worden uitge
voerd door de Amsterdamse Postharmonie
m m.v. de declamator Cor Breed.
Concertg. Kl.z. 8.15 u.: Ter herdenking
van de 125st.e sterfdag van de componist
voert het Wiener Konzerthaus Quartett
r~
Waarheen de komende
week in Amsterdam
m.m.v. uarei van Leeuwen Boonmamp
(cello) werken uit van Schubert.
Westerkerk, 8 u.: Orgelconcert door Haite
van der Schaaf-m.m.v. Gré Donker (alt).
Zondag, 8 November. Stadssch. 1.30 u.:
O.l.v, Alexander Krajmhals geeft de Neder
landse Opera een uitvoering van Smetana s
„De verkochte Bruid" met o.a. Greet Koe
man, Siemen Jongsma, Lidy v. d. Veen.
Gerard Groot en Chris. Reumer.
Museum Amstelkring, 2.30 u.: Marie van
Uden (sopraan), Frans Bócxe (bariton) en
Willemien Weertman (clavecimbel) voeren
werken uit van o.a. Dowland, Purcell en
Lully.
Conc.g. gr.z. 2.30 u.Op het abonnements
concert o.l.v. Josef Krips voert het Con
certgebouworkest werken uit van R.
Strauss en Beethoven. Tibor de Machula
is solist in Dvoraks Celloconcert.
Concertg. Gr. z. 8 u.: Uitvoering door de
Amsterdamse Postharmonie (programma
van 7 Nov.).
Concertgeb. Kl.z. 8 u.: Maria Bigler en
Willy de Soet (sopranen), Therèse Steln-
metz (mezzo-sopraan), Johan van Haa-
gen (tenor) en Gerard Louman (bariton)
geven een operaconcert met werken van
o.a. Gounod, De Falla, Mozart en Doni
zetti.
Bachzaal, 8 u.: De Gemeentelijke Zang
vereniging ..Amsterdam" geeft een concert
o.l.v. Henk Duinker.
Maandag 9 November. Concertg. Kl.z.
8 u.: De pianist Aldo Mancinelli speelt wer
ken van Beethovert, Chopin. Bach e.a.
Dinsdag, 10 November. Concertg. Gr. z.
2.: Mij Caecilia geeft zijn donateursmatinée
waarop het Concertgebouworkest o.l.v. Jo
sef Krips werken uitvoert van Schubert.
Mozart, Johann Strauss en Richard Strauss.
Stadssch. 8 u.: Do Nederlandse Opera
geeft, o.l.v. Alexander Krannhals een uit
voering van. Verdi's „Traviata" met o.a.
Louise de Vries, Chris Scheffer en Lldy
d. Veen.
Concertg. Gr.z. 8 u.: M.m.v. Antonio Sal-
irezza, Adelina Cambi en Gerard Groot
geeft het Amsterdams Operakoor en de
Haarlemse Orkestvereniging o.l.v. Willem
Lohöff een concert.
Concertg. Kl.z. 8 u.Barbara Custance
voert pianowerken uit van Scarlatti, Bach,
Beethoven en Brahms.
Kriterion, 5.15 u.: Janny van Wering
houdt een inleiding bij de gramofoonplaten-
uitvoering van Bachs Goldberg-variaties.
Woensdag, li November. Maranathakerk,
8 u.: Tér gelegenheid van zijn 10-.iarig be
staan voert het Gereformeerd Kerkkoor te
Amsterdam Noord kerkmuziekwerken uit
van o.a. Vivaldi. Buxtehude en Bach.
Donderdag, 12 November. Concertg. Gr.z.
8.15 u.: Ten bate van het Rudolf Mengel
bergfonds geeft het Concertgebouworkest
o.l.v. Josef Krips een galaconcert waarop
werken worden uitgevoerd van Schubert,
Mozart en Joh. Strauss.
Vrijdag, 13 November. Stadssch. 8 u.:
Verdi's Traviata wordt o.l.v. Alexander
Krannhals uitgevoerd door de Nederlandse
Opera abonnementsvoorslelline
De Suite. 1ste Helmersstr. 70. 8 u.: De
vlolisté Serah van Praag speelt werken
van o.a. Mozart, Ysaie, en Badings. A.d.vl.
Johan Otten.
TENTOONSTELLINGEN
Rijksmuseum. Uit eigen bezit o.a. kunst
nijverheid. meubelkunst en prenten. Voorts
de verzameling van Aziatische kunst. In
het Prentenkabinet tekeningen en aquarel
len van Adriaen van Ostade. Tot 15 De
cember.
Stedeliik Museum, Schilderijen van Toon
Kelder, Johan Buning en F. Bobeldijk Tot
30 November. Tot 7 December Aquarel
Benelux.
Museum Fodor, Keizersgracht 609. Leden
van De Onafhankelijken exposeren tot 25
November schilderijen en tekeningen.
Galerie T,e Canard. Snulstraat 265
Arthur Kaufmann stelt schilderijen ten
toon. Tot 14 November.
C. G, A. Cnrvev Papiergroothandel. Kei
zersgracht 285291C. J. Klefkens stelt tot
14 November grafiek ten toon»
Kunsthandel M. L. de Boer, Keizers
gracht 542: Tot 14 November expositie van
J. Groenesteins schilderijen, aquarellen,
gouaches en plastieken.
Artf et Amlcltiae. Rokin 112: Naiaarsten-
toonstelling met schilderijen en tekeningen
van leden. Tot 23 November.
Kunsthandel Santee Landweer. Keizers
gracht 463: A on ar ellen en gouaches van
Dn-rv Kahn. Tot 12 November.
Kunithande' P« Moderne Boekhandel,
Leidsestraat 7072: Sch'lderiien. teken'n-
cn aquare'^n van Jan de Cler. Alex
Haas en Toen Hermans. Tot 7 Nov.
unstzaal Martin*-*. O.Z. Veerhure-"'al
donerbes en grafiek van Hann Trier
Tot 25 November.
Kupstzaal Hamel. O.Z. Voorburgwal 139;
rim Bosma exposeert schilderijen. Tot 22
November.
OP Woudschoten heeft onlangs het
tweede Zendingscongres plaatsge
had. (Het eerste werd in 1949 ge
houden). Ongeveer 150 afgevaardigden
van alle bij de Nederlandse Zendings
raad aangesloten zendingsinstanties wa
len aanwezig.
Men wilde
1. opnieuw overleg tot stand bren
gen tussen alten die bij het beleid van
het protestantse zendingswerk betrok
ken zijn
2. onderzoeken of, en zo ja op welke
wijze de samenwerking kan worden uit
gebreid:
3. te profiteren van de aanwezig
heid in Nederland van verschillende
zendingsarbeiders, die in de afgelopen
jaren juist op het gebied der samen
werking ervaring opdeden.
Over Afrika refereerde prof. d r
J. W. Bavinck: „de ontbindende
macht van het Westen wordt inzonder
heid in de industriële gebieden op ont
stellende wijze ervaren: inzake het ras
senprobleem neemt de christelyke
kex-K op verschillende punten nog een
aarzelende houding aan; ten opzichte
van Afrika dringt zich aan de Kerken
van het Westen een sterk gevoel van
schaamte en schuld op: anderzijds zyn
voor het Godsrijk in Afrika grote mo
gelijkheden aanwezig."
Over Indonesië sprak mr S. C.?raaf
van Randwijck: ..Het is zeer
dubieus of de activiteit, die op Moslims
gebied geconstateerd kan worden, ook
symptoom is van een algehele opleving
van de Islam; voor ons vraagt de nieu
we situatie een sterk begrip voor wat
er leeft bij de Indonesische partners.
Over Nieuw-Guinea zei d s I. S.
K y n e „Het is nodig dat er één pro
testantse kerk voor Nieuw-Guinea komt,
waarvan de Europese gemeenten even
goed deel uitmaken als de Papoese; de
verdeeldheid van ons Westers protes-
JOHAN BUNING's schilderyen, waar
van men hier een portret ziet, zyn
tentoongesteld in het Stedelijk Museum.
tantisme blijkt tegenover een situatie
als in Nieuw-Guinea alleen maar als
zonde te kunnen worden aangeklaagd."
Bij een bespreking van de „voorlich
ting op het thuisfront" werd er de na
druk opgelegd, dat het doel dier voor
lichting steeds weer moet zyn het be
pleiten van de stelling: „Kerk, wees
zendingskerk." De ervaring leert, dat
noch in de Hervormde, noch in de Ge
reformeerde gemeenten de zending de
plaats inneemt, die zij krachtens het
wezen der kerk behoort te hebben. De
aandacht van de Nedei-landse Christen
heid moet worden gericht op het zen
dingswerk in wereldwyd verband.
Dr H. Berkhof schreef boekje
over de Oecumene
OVER „Gods éne kerk en onze vele
kerken" schreef dr H. Berkhof
(van „Kerk en Wereld" te Drieber
gen) een bij Callenbach verschenen
boekje. Hy schreef het voor de gemeen
te. „Ik zag, al schryvende, deelnemers
aan kringen, kerkeraadsleden en derge
lijke voor mij. En dan zeker niet alleen
mensen uit kerken, die by de Wereldraad
zyn aangesloten. Ik heb b.v. ook sterk
aan de Gereformeerde Kerken gedacht,
welker houding ten opzichte van de een
heid voor de Icerkelyke ontwikkeling in
Nederland van zo groot belang is."
Schr. is overtuigd, „dat wy binnen het
geschiedenisverloop van deze wereld de
eenheid van Christus' Gemeente mogen
verwachten". Hij drukt zich concreet
uit: ,,Ik begeer de opheffing van de
Nederlandse Hervormde Kerk en haar
overgang in het wijdere verband van ten
minste „de Evangelische Kerk in Neder
land". Wie niet bereid is om zo zijn
eigen kerk te zien sterven, opdat d e
Kerk leve, moet niet aan het oecume
nisch gesprek deelnemen."
Besprekingen „op hoog niveau" acht
schr. voortreffelijk. Maar ze werken pas
iets uit als zy worden begeleid en ge
dragen door een geestelyke beweging op
het niveau der plaatselijke gemeente.
Daar beginne men maar vast met ge-
meenschappelyke avondmaalsviering en
kanselruil („Daar de rooms-katholieke
kerk dit niet kan, zonder haar wezen te
verloochenen, moeten we haar helaas
voorshands bulten beschouwing laten.")
Bisschop Bcrggrav niet
naar Evanston?
De nog altijd militante (Lutherse)
Noorse bisschop Berggrav, heeft laten
weten, dat hy in 1954 niet naar de twee
de Assemblée van de Wereldraad van
Kerken te Evanston in de Verenigde
Staten zou gaan, als de vertegenwoor
digers der kerken achter het IJzeren
Gordijn geen Amerikaans visum zouden
krygen. Bisschop Berggrav is een van
de zes voorzitters van de Wereldraad
van Kerken.
Zyn waarschuwing valt samen met in
de Verenigde Staten rondgaande geruch
ten, dat de Assemblée wel eens naar
Canada verplaatst zou kunnen en moe
ten worden, wanneer inderdaad aan som
mige deelnemers een Amerikaans visum
zou worden geweigerd. Dr W. A. Vis
ser 't Hooft, algemeen secretaris van
de Wereldraad heeft inmiddels ontkend,
dat deze geruchten enige grond van
waarheid zouden hebben.
Voorts heeft niemand minder dan de
Amerikaanse senator McCarran, de man
van de huidige verscherpte immigratie-
wetten, verklaard, dat niets het „kort
stondig verblijf" van geesteiyken van
achter het IJzeren Gordyn in de weg
stond. Deze gedelegeerden konden naar
de Assemblée komen, wanneer zy zich
tot hun eigenlijke taak beperkten, op
tyd weer vertrokken en niet aan de
Amerika-vijandige propaganda deel
namen.
Het opnemen van brieven in deze
rubriek betekent niet, dat de redactie
instemt met de meningen die daarin tot
uitdrukking komen, doch dat zij deze
belangwekkend genoeg vindt om ze ter
kennis van de lezers te brengen. Brieven
zonder volledige naam en adres worden
terzijde gelegd.
Militaire dienst
DE vierde dienstplichtige had tegen
de politie gezegd „Ik kan niet lezen
en schryven en daar schaam ik me
voor. Ik ben bang dat ik formulieren
moet invullen, maar de volgende keer
zal ik komen. Ik ben in mijn jeugd ziek
geweest en kon lange tyd niet naar
school." „Maar inbreken kan hij wel,"
merkte de politierechter op, met een
sombere blik naar het strafblad van deze
jongeman. Dat vermeldde drie vonnis
sen. Aldus las ik dezer dagen in „Het
Parool".
Wél 's Konings wapenrok dragen.
maar géén Ryks- of Gemeentebetrek
king?
Amsterdam. J. M. JONGENELEN
Woningzoekenden
ER zyn 1500 adressen bö de V.V.V.,
die in de zomer aan toeristen ka
mers verhuren. Zouden die niet be
reid zijn hun eigen landgenoten aan een.
paar kamers te helpen?
Ten eerste zyn er gezinnen mee ge
holpen, die nu met kinderen op één ka
mer moeten slapen. Ten tweede komen
dan de kleine hotels beter bezet, die
vaak aan onderbezetting lijden, zelfs in
het seizoen, en die toch de bedrijfslas
ten en kosten moeten betalen. Ten der
de krijgen die kamerverhuurders, behal
ve dat zy een goed werk dóen, ook re
gelmatig vergoeding voor hun kamer,
terwyi zij in de zomer toch maar af
moeten wachten!
Amsterdam. ABONNé
Pensioenen.
IK schrok na lezing van het bericht:
„Ambtenax'en ook 5 pet en de gepen-
sionneerden ook!" Is dat even wat en
hoe?! Goedkoper kan het niet voor deze
magere heinen wie al drie jaar geleden
herziening der pensioenen is beloofd. Is
het Nederlandse volk niet te overtuigen
van onze armoede en achterstand en
daarbij reken ik ook de volksvertegen
woordiging, die, hoop ik, na dit bericht
geen genoegen zal nemen met deze cent
voor die waardeloze groep mensen met
de eretitel „gepensionneerden". Moeten
wy misschien ook straatcollecten hou
den? Tot eer van het democratisch Ne
derland.
Amsterdam. ROS
Zelfstandigen
WANNEER wy de dagbladen lezen,
kunnen wy met genoegen constate
ren welke maatregelen de regering
gemeend heeft te moeten nemen, ter
compensatie voor de komende huurver
hoging. In de eerste plaats 5 pet loons-
verhoging voor de werknemers welke
daarvoor in aanmerking komen (en wat
heeft dat geen voeten in de aarde gehad,
alvorens dit voor elkaar is gekomen.
Ten tweede zullen ook de ouden van da
gen en anderen niet worden vygeten
met een flinke extra toelage. Bravo!!!
En wanneer wij dan goed hebben ge
lezen, wordt er bfnnënkort in de Tweede
Kamer een voorstel behandeld, om de
heren die in de Kamers zitting hebben,
een kleine tegemoetkoming in het voor
uitzicht te stellen en wel van 30 tot 40
pet. Maar nu de groep kleine zelfstan
digen, dte als een kikker door de fiscus
enz., enz. wordt kaal geplukt. Persoon-
lyk behoor ik ook tot die groep kleine
zelfstandigen, die nergens voor in aan
merking komt, geen kinderbijslag, geen
verhoging van inkomsten, geen vacantie-
~;eld, geen extraatje met Kerst en
Tieuwjaar, enz.
Wel mogen wij het genoegen smaken
naast onze toch al hoge inkomstenbelas
ting no» eens elke drie maanden een
behoorlijke portie aan omzetbelasting
weg te brengen, en daar kom'en dan nog
bij kosten voor bedrijfsgroep, keurings
dienst, Kamer van Koophandel, verlof-
recht, enz.
En dan komt er eerstdaags nog eens
een post bij in de vorm van huurverho
ging'. en wat voor een portie.
Welke compensatie is er voor ons, klei
ne zelfstandigen, die nu al de grootste
moeite hebben zich te handhaven, ten
koste van onze gezondheid?
Amsterdam. P. W. MEIJER
