Koos Schuur als emigrant
Australië
,EN DE KOOKABURRA
Propaganda vraagt
aandacht voor de
Nederlandse muziek
sD
FRAGMENTEN UIT:
ABDIJSIROOP
Boeiende variatie in tweedpakjés
Resultaten thans
reeds merkbaar
Jt/efoudePde heelt
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1953
HET PAROOL
9
9 APRIL 1951
WE wonen sedert aankomst met nog
een tweede gezin er drie kostgan
gers in een grote en prachtige
beachcottage ongeveer 28 km ten Noor
den van Sydney in het prachtigste land
schap dat je je denken kunt. Het is na
tuurlek geen luilekkerland en de Aussies
hebben niet de directeursbaantjes voor
je opengehouden. Door de enkele Aus
sies. waar .k een introductie had. ben
il: vriendelijk ontvangen. Desondanks
heb ik voorlopig een baantje als correc
tor in een drukkerij aangenomen, maar
misschien ben ik over een week in een
warenhuis of in het wegenwerk. Je kunt
hier alles doen, het is hier voor ons on
gekend vrij, er bestaat geen onderscheid
tussen baas en knecht, maar je moet
voorlopig als Nederlands emigrant er
gens onderaan beginnen. Over enkele
weken haalt de president van de PEN-
club mij met de wagen op voor een bij
eenkomst, maar dan zal hij het hele
maal niet vreemd of shocking vinden als
ik hem vertel, dat ik poepbakkensjouwer
ben. Hij zal misschien alleen vragen, hoe
lang ik per week werk en of het me
bevalt. Het bevalt me hier wel, ook al
is er geen cultuur. Want die is er beslist
niet...
29 APRIL 1951
TK heb het baantje van corrector op
de drukkerij in Sydney er weer aan
gegeven en begin aanstaande Maan
dag als handzetter op een drukkerij in
de suburbs, omdat het veel meer be
taalt. Verder heb ik nog enige ijzers in
het vuur, o.a. met een reclame-bureau
(copywriter en layoutman), maar wan
neer die ijzers heet zullen zijn, weet ik
niet. Ik heb j.l. Donderdag als handzet
ter proefgewerkt en met goed resultaat.
Ik maak nu tevens een gering kansje
als lino-operator (machinezetterIede
re Hollandse emigrant moet hier van de
onderste trede beginnen. Niemand zal
hier een poot voor je uitsteken, eer je
getoond hebt wat je waard bent. Er
valt hier natuurlijk op vele wijzen geld
te maken, speciaal in het bouwbedrijf,
maar je moet eerst een beginkapitaal
hebben alsmede connecties. Speciale mo
gelijkheden zitten tevens in het ver
voerbedrijf (lange afstandritten b.v.
MelbourneSydney), in het drukkers-
bedrijf, in de reclame, eigenlijk overal,
maar het vergt geruime tijd eer je
kunt starten voor jezelf. In ieder geval
eerst de onderste trede en daarom heb
ik me maar een voorschoot gekocht en
ben ik zetter-opmaker geworden.
17 MEI 1951
^INDS drie weken ben ik handzetter
op een drukkerij in Mosman, een
voorstad van Sydney (en niemand
heeft gemerkt dat ik het nooit voordien
als beroep heb uitgeoefend). Ik heb daar
een veel beter weekgeld dan in die eerste
baan als corrector, n.l. met overuren
A 15. Ik voel me er wel prettig bij,
alleen ben ik van Maandag tot Zaterdag
natuurlijk iedere dag de gehele tijd in
de drukkerij met een half uur voor
lunch. Zo ben ik dan nu opmaker van
de Austr. Ford-News en leer verder het
drukkersvak tot in de puntjes. Hier in
Australië is prijsstijging en het leven is
hier ongeveer even duur als in Holland
zomer 1950, maar de lonen zijn iets beter
en ook de mogelijkheid om geld te ver
dienen is hier enorm veel groter.
2 JUNI 1951
IK werk nu toch al weer ruim een
maand op die drukkerij van de heer
W. E. Crossman, commercial printer,
en ga dagelijks om met Eric en Leslie
en Tom en Old Albert, met Esther en
Ann. met Sebass en met Max en met
W. E. Crossman, commercial printer, en
ik ben op de PEN-club geweest en ga
om met de geëerde toneelschrijver cn
radioschrijver Max Afford en met de
trilogist van het Autralische leven mr
Hardie en met Sydney Thomholt (alias
Tommy) die filmverhalen schrijft in
de ABC-weekly en met Thelma Afford
en met Maxeen, de beminde van Tommy
en met Mrs Hardie, die een Franqaise
is van Nouveau Caledonië (eindelijk
een Frangaise! connaissez-vous la litéra-
ture francaise?). En ik heb de indruk,
dat al deze Australiërs een leegte met
zich ronddragen, waarvan zij zich
vaag bewust zijn, maar wat ze niet
willen weten. Ze interesseren zich voor
zichzelf, voor hun own home (my castle)
voor hun car, voor sport, voor lottery,
picnic, races, voor Australië ook. Maar
hun interesse is altijd gematigd, een
beetje dull; en ze weten iets van zich
zelf, van hun castle, van hun sporten,
van hun car, maar eigenlijk geheel we
ten doen ze weer niet. En ze trachten
hun leven te vullen met hun castle,
sportcar, own home, maar erg vol wordt
't niet. en zo houd je natuurlijk die leeg
te en blijft alles aan de oppervlakte. Van
wat buiten Australië is, weten zij niets,
niets maar dan ook goddomme ook
helemaal niets. Ze weten b.v., dat er een
Amerika en een Rusland is en hebben
zich daar een vage voorstelling van ge
vormd (van Amerika uiteraard meer
dan van Rusland maar het mist elkaar
niet veel). Ze weten dat er een oorlog
dreigt tussen Amerika en Rusland. Ze
weten dat er een verschil bestaat in
regiem, maar waar dat verschil op be
rust... o ja, democratie and communistic
...en dat is alles. Belangstelling ervoor
hebben ze eigenlijk ook niet. Soms zijn
ze bereid er een vraag over te stellen
en even naar het antwoord te luisteren.
Maar wanneer de antwoorder niet
een filmster is en niet een jockey en niet
een radio-star, wel dan is hun belang
stelling na een halve minuut moe. Dat
heb ik ervaren met de arbeiders en met
de intellectuelen, want het onbenullige
en zielloze dagelijkse leven is hier hon
derdmaal belangrijker dan al wat buiten
Australië ligt. De parties en de turf en
who won yesterday's lottery is veel be
langrijker "dan alle filosofie ter wereld.
Alles wat buiten Australië ligt is vacan-
tie-land en nou ja, als je een vacantie-
land problemen opstelt dan is dat na
tuurlijk hahaha en wanneer een vacantie-
land met iets nieuws komt, dan is dat
natuurlijk ook hahahalia... en eigenlyk
zinloos.!, en eigenlijk van nul en gener
waarde... en nu ja, wy zijn Australië
en hier komt de oorlog toch nooit en
wij moeten karakter hebben en daarom
moeten we niets van buiten Australië
aannemen (wat ze ook prompt doen), zie
alleen al de etalages, zie de interieurs
(kruisingen tussen een Drentse koestal
en een Italiaans boudoir uit 1900 met
een Engels koloniaal tintje). Er was hier
een Hollandse jongen, die werkte op een
BH-fabriek. Hy ontdekte, dat door de
BH's op andere wijze uit de lappen stof
te snijden er een winst van 5 pet te
maken viel. Men wilde er niet van
horen, want zij hadden het altijd zo ge
daan en dat was goed geweest, dus
waarom wat nieuws en de vent kon op
hoepelen omdat ie eigenwys was. Er was
een andere Hollander, die in een. oud
warenhuis een verouderde en zeer om
slachtige boekhouding vond. Hij stelde
uitvoerig een plan op: efficiënter, snel
ler en overzichtelijker. Maar ze hadden
het altijd zo gedaan en zo was het goed
bevallen, dus zo was het het beste en
de vent kon ophoepelen. En zie de etala
ges: Als ik langs een lampekappen-
winkel loop, denk ik dat ik naar een
chirurg moet om me van een bochel
te laten cureren; als ik langs een hoe
denwinkel loop, ben ik bang me te be
wateren; als ik langs een meubelwinkel
loop, ga ik stoomtrammetje spelen en
heel hard tuut tuut roepen, en als ik...
dan... Geef me even tyd om op adem
te komen! In het begin is dat nieuw,
hiep hiep hoera dit is nieuw, dit is
groots, dit is vrij, dit is wilde beesten;
maar als je dat zo een tijdje aanziet,
ziet, beziet dan zit je stropdas te nauw
en dan ga je je een koortsthermometer
aanleggen omdat er zweet op je voor
hoofd komt en dan heb je het gevoel
alsof je valt, valt, valt en onder je is
niets, tot je na een paar dagen met een
vreselijke klap op een Hollandse brief
terecht komt, en dan kun je weer een
tijdje gewoon verder. Dear Mister Afford
o het zijn beste kerels en vriendelijk en
voorkomend en aardig en charmant?
nee, charmant niet, maar vriendelijk en
behulpzaam en kom es en drink es uit
en well hello, how are you, come in
and sit down and have a drink and
the hell, want zoals alles oppervlakkig
is, zo ook de vriendelijkheid en de be
hulpzaamheid en de vriendschap. Queer
chaps, those emigrants, better become
australians as soon as possible. Dat wil
zeggen: the turf and the ring and soc
cer and baseball and beer and seen my
car, build my own home and meet my
wife, she's forty-five, what d'ye think
of it. O she's nice, o how wonderful,
o australia's such a nice country and
such a big country and so beautiful.
And did you see the Bridge, greatest
bridge of the world; and did you see
Sydney, greatest city of the world; and
did you see our beaches, most famous
beaches of the world; and did you see
the country, greatest and most bloody
lonesome country in the world. How do
you feel about it? En dan heb ik de
neiging om te zeggen: like the most
bloody lonesome man in the world! Je
hebt hier natuurlijk ook boekwinkels,
maar 1 op de 17563 gezinnen heeft een
boek in huis...
Alles wat hier gemaakt wordt is uit
sluitend voor doelmatigheid, maar dan
is de afwerking nog maar een vijftigste
van in Holland. Vormgeving hebben ze
nooit van gehoord en ze hebben er ook
de eenzaamste man in de wereld
handen, looddampen en het opmaken
der advertenties en pagina's. Vrijdags
avonds, wanneer ik zo tegen negen uur
thuis kom met de poet in de achterzak
en twee dagen in net vooruitzicht, ben
ik het gelukkigst (maar moe). En als
dan de zaterdag aanbreekt, weet ik dat
ik beter wat langer in m'n nest kan
blijven om de moeheid te overwinnen,
maar ik kan het toch niet over mijn
hart verkrijgen. Er is dan in de eerste
plaats de bank, waar ik voor elf uur
moet zijn om mijn wekelijkse financiën
te regelen; een praatje met de dorps
schoenmaker Harry Philips (uit Amster
dam), uit gewoonte een Saturdaymor-
ningpaper kopen en een ABC-Weekly
om te weten op welke avond er een
behoorlijk radioconcert zal worden ge
geven en verder kleine boodschapjes
VOLGENDE week zal bij de uitgeverij „De Bezige
Bij" te Amsterdam verschijnen het boek „en de
Kookaburra lachtDit boek werd door Jan
Elburg en Salvador Hertog samengesteld uit brieven
die de Nederlandse schrijver Koos Schuur sedert zijn
vertrek als emigrant naar Australië in Maart 1951
aan verschillende vrienden schreef. Koos Schuur is als
gewoon emigrant naar Australië vertrokken en heeft
daar alle baantjes en moeilijkheden moeten door
worstelen die elke andere Nederlandse ongeschoolde
arbeider moet aanvaarden wanneer hij in zijn nieuwe
Koos Schuur vaderland wil slagen.
Het leek ons voor de lezer interessant, om de reportages van de heer
Mathieu Smedts die Australië op uitnodiging van onze regering bezoekt,
even te onderbreken voor enkele fragmenten uit het boek van Koos
Schuur, die hier als emigrant aan het woord is.
geen tiid voor, zelfs niet om hun waren
deugdelijk af te leveren. Schroeven wor
den hier bv. niet in het hout gedraaid,
maar getimmerd met een hamer (ze
hebben geen tiid om ze te draaien).
Een vriend kocht een kinderbox, maar
als Ie er naar keek, vlogen de spijkers
uit de scharnieren (die van blik waren)
en zag je de lijm uit de gaten vallen.
En toch was dit de duurste en beste
box, die er in Sydney te krijgen was.
Sedert wij hier gearriveerd zijn, wordt
alles (speciaal levensmiddelen) met de
dag duurder, al zal er nog wel een
groot verschil bestaan met Europa. Voor
de arbeider is dit in zekere zin een ge
weldig land, want de Unions zijn mach
tig en de lonen zijn hoog, zeer hoog
vergeleken met die van de witte-boord-
mensen (vandaar dat ik ook arbeider
geworden ben). Natuurlijk zijn stakingen
niet van de lucht. De Australiër zelf
is een beetje lui (of werkschuw) en
daarbij komt dat de Union hem geleerd
heeft dat, als je meer loon wilt hebben,
dan moet je niet langer werken, maar
groter uurloon vragen. Al deze dingen
bevorderen natuurlijk in zeer grote mate
de kansen van de emigranten, die in
de eerste plaats er voor moeten zorgen,
dat zij een eigen bedrijf krijgen. En
ik heb de overtuiging, dat over tien
jaren het zakenleven en over 25 jaren
de regering in handen ligt van Hol
landers, Italianen, Duitsers, Tsjechen en
Polen. Maar hoe lang het duren zal
voor hier de geringste spoor van cul
tuur komt?? Leeg, leeg, leeg...
20 JULI 1951
IK ben blij en droef vandaag. Bly om
dat ik hier achter de schryfmachine
kan zitten en droef omdat het morgen
godbetert weer Maandag is met de inkt-
naar de chemist en de hardware-store
en dan met de bus terug naar huis
Tegen die tijd ben ik onrustig geworden
door de verdiende rust, leisure en de
zonneschijn en moet ik even door de
vallei gaan wandelen en een praatje
maken met de schilder Raymond Glass
(een of ander politiek onderwerp: hoe
kunnen we de wereld bewoonbaar ma
ken? wat is de opdracht van de kunste
naar in dit opzient?) Het is dan onge
veer twee uur geworden en de kinderen
eisen enige 'aandacht op, want ik heb
ze dan ongeveer vijf dagen niet gezien.
En zo wordt het spoedig vyf uur met
tea en praatjes met bezoekers en merk
ik tot mijn grot schrik, dat ik geen
bliksem geschreven heb, zelfs niet
lezen. Dit maakt me nerveus en
begin ik zoals gisteravond (omdat de
tijd te kort is om me op ander schrijf
werk te concentreren) maar aan een
brief. Zondagmorgen de traditionele
wandeling naar de Elevenmiles Store
voor een Sunday-paper en sigaretten en
soms een brick ice-cream, hout halen
in de bush voor het haardvuur, en dan
is het alweer middag en ren ik in wan
hoop met schrijfmachine en papieren
naar de garage om toch het weekeind
niet helemaal verloren te laten gaan.
Werkelijk wanhopig. De oorzaak van
deze voortdurende tijdnood is natuurlijk
in de eerste plaats de onrust, die no{
steeds in mijn bloed zit, waardoor il
niets anders zie d?,n verloren-gaande
tijd en die me verhindert me volledig
op iets te concentreren omdat de han
gende problemen niet opzij gezet willen
worden. Minor-problems zijn, dat ik van
de grootste brug van de wereld
...ga ik stoomtrammetje spelen...
alles moet improviseren: een boekenkast
een tekentafel, aankleding van de ga
rage, een scheidingswand tussen net
werkkamerdeel en de hoek met het fon
teintje (en alles zonder meer uit te
geven dan een paar pennies, want
meer kan ik niet missen; ik moet zien
dat ik zo tegen midzomer (December)
in staat ben om een oud autootje te
kopen, teneinde bevrijd te zijn van de
langdurige busreizen (en de daaruit
voortkomende moeheid) om zonder te
veel tijdverlies kennissen te gaan be
zoeken en om de kinderen wat meer
bindingsgevoel te geven door ze bv.
Zaterdagmorgens mee uit te nemen).
Maar voor een enigszins zuinig autootje
betaal ik toch nog altijd een 200 pond.
Mijn gedicht begint Iets op te schieten.
„F^ta morgana'(^»sr Nederlanders is
voorlopig de titel en het is brj God een
fata morgana, want de luchtgespiegelde
oase blijkt of niet te bestaan of is een
bijna droge welput, waar met oneindige
moeite en geduld druppeltje voor drup
peltje naar boven gebracht kan wor-
aen. Ik mag natuurlijk niet klagen,
want ik heb (met de moeite van het
druppeltje-druppeltje) een vast inkomen
dat zweeft tussen 15 en 17 pond per
week, zodat ik 3 tot 5 pond iedere
Zaterdag kan wegzenden aan dokter,
levensverzekering, advocaat en schuld
eisers, schoolschoenen voor de jongens
(£2), nieuwe jeans (£3), sokken, over
hemden en god weet wat meer want
na lè jaar is de boel beginnen te
slijten en waar andere emigranten een
potje hebben kunnen maken voor de
eerste slag is mijn potje met de ill wind
verwaaid, alle andere uitgaven zijn dan
ook tot een minimum teruggebracht.
Tailor-made sigaretten zijn uit den boze
en ik ben zoals in de oorlog weer aan
het rollen. Boeken kopen afgeschaft en
zo eens in de drie maanden koop ik een
paar carrefours of nouvelles littéraires
(dat zijn de enige Franse bladen die je
hier krijgen kunt, soms).
Zoals ik reeds schreefinflatie
werkloosheid maakt het leven hier
moeilijker: en aangezien hier geen in
stellingen bestaan tot het opvangen van
werkloosheid en geen enxele sociale
voorziening (want dit land is toch het
godgegeven paradijs!) en men niet ge
wend is aan dergelijke situaties, pro
beert iedereen ten koste van anderen
zijn lasten omlaag te brengen. Het
Australische zakenleven is een hele gek
ke situatie. Alles is namelijk geoor
loofd en dit maakt dat de Europeanen,
die hier voor zichzelf beginnen, honderd
maal te fatsoenlijk zyn (alhoewel ze in
Europese opzichten toch niet de beste
-jongens zijn). De zakenlieden zijn buiten
hun zaak behoorlijke mensen, maar zo
dra ze handelsmensen zijn, zyn ze in
onze ogen louter oplichters, van de
kleinste tot de grootste, en dit is vol
komen geoorloofd, en wanneer je hen
erover spreekt, kijken ze je heel ver
baasd aan en zeggenmaar dat is
toch zaken! Dit heeft al verschillende
ondernemende emigranten de nek ge
broken, zodat ze nu met een verhoogde
bloeddruk rondsjouwen en Australië ver
vloeken...
Europa, Europa! Voor hen die in de
jungle wonen, is Europa de bron van
het leven... als je mijn brieven publi
ceert doe het dan goedkoop op kranten
papier met een nietje, en doe het com
pleet; iedereen mag weten dat ik een
sucker geweest ben en dat ik in mjjn
broek stond te zweten toen ik een bijl
had moeten nemen, en doe het goe<
koop, want ik wil graag gelezen worden
door de kinderen van Jan Boezeroen
en niet door de literaire klieken, die
een gevallen steek zullen zoeken om
zich een veer in eigen achterste te ste
ken.
(Van onze muziekredacteur)
J£IND vorige week dirigeerde André Rieu een concert van het sytnphonie-orkest
van Radio-Saarbriicken. Het was een openbare uitvoeringdie door ongeveer
duizend bezoekers werd bijgewoond. Een andere NederlanderGérard van Blerk,
was solist in Saint-Saëns' tweede pianoconcert en het geheel was voor onze land
genoten een duidelijk en groot succes. Op het programma prijkten tevens de
Kuhnau-variaties van Hendrik Andriessen en ook dit werk deed de naamvan de
Nederlandse cultuur alle recht wedervaren. De gehele manifestatie was een voor
beeld van wat door eendrachtig gevoerde propaganda voor de Nederlandse mu
ziek kan worden bereikt, want het waren twee instantiesdie hier samenwerkten:
het Nederlands Impresariaat, dat de twee uitvoerenden onder zijn hoede heeft, en
de stichting Donemus, die voor het materiaal van Andriessens werk had gezorgd.
Sedert het begin van de regerlng-
Eisenhower zijn ruim driehonderd em
ploye's van het State Departement om
•eiligheidsredenen ontslagen.
Het onder Panamese vlag varende
schip ,,E1 Brenon" is de haven van Hong
kong binnen gelopen na twee en een halve
maand door de Chinese nationalisten te
zijn vastgehouden.
Ten minste vier Europeanen en vier
Afrikanen werden gedood tijdens een
ire ontploffing in een goudmijn te
Sint Helena (Oranje Vrjjstraat)
(Advertentie)
Maak een einde aan dat
gekuch,zuiver Uw lucht- t
wegen van gevaarlijke
ziektekiemen met de
snelwerkende
AKKER'S
's werelds beste hoestsiroop
„Tentamen", geestige
Groningse musical
(Van onze correspondent)
GRONINGEN, Vrijdag. De Groning
se vrouwelijke studentenclub Magna Pete
heeft gisteren de viering van haar elfde
lustrum besloten met een gala-avond in
de Stadsschouwburg, waar door leden
van de club het stuk ,,La Dama del Al-
ba" werd opgevoerd.
's Middags waren leden en reünisten in
het Grand Theater verzameld om aldaar
kennis te nemen van de musical „Ten
tamen". Deze musical komt van de eer
ste letter tot de laatste noot voor reke
ning van Gijs Stappershoef, programma
leider van de Radio Omroep Noord, die
bovendien regie, geluidseffecten en de
verdere technische verzorging in handen
had.
De Magna-petenten gaven een voor
treffelijke uitvoering van dit puntige, bij
zonder geestige stuk, waarvoor Stap
pershoef verdiende lof werd toege
zwaaid. Voor de opvoering van ,.La Da-
ma del Alba" ontvingen de Magna-peten
ten versterking van hun mannelijke col
lega's, maar zij bleven terecht overheer
sen en brachten een verrassend goede
uitvoering van dit symbolische drama.
De voorzitster van de lustrumcommis
sie, mej. H. van Meurs, kreeg na afloop
een lange rij van lovende sprekers te
beantwoorden, o.a. de rector magnificus,
jhr prof. dr P. J. van Winter en afge
vaardigden van de Bond van Vrouwelijke
Studentenverenigingen en van verschil
lende studentencorpora. De uitvoerenden
en de regisseur Peter Flynn werden on
der bloemen bedolven.
Asphalt spoot over
straat
(Van onze correspondent)
TILBURG, Vrijdag. Zes ton vloei
bare asphalt met een temperatuur van
160 graden stroomde gisteren over het
spoorwegemplacement bij de Willem II-
straat te Tilburg, toen de kraan los
schoot van een tankwagen. De chauffeur
van de wagen kreeg spatten in zijn ge
zicht, doch in het ziekenhuis bleken zijn
brandwonden mee te vallen. Het asphalt
stroomde over de Spoorlaan en verstop
te de rioleringen van de stad.
De gehele dag is men bezig geweest
de riolering van asphalt te ontdoen.
de i
Op het laatste ogenblik is verhinderd
dat een brief van de Westelijke Hoge Com
missarissen in Duitsland werd verzonden
waarin dezen de Russische Hoge Commissaris
meedeelden van plan te zijn de interzonal»
grens open te stellen. De Westduitse regering
opperde namelijk ernstige bezwaren tegen dit
voornemen,
Reeds meermalen heb ik in deze ko
lommen 'n lans gebroken voor 'n krach
tige propagering van onze componisten.
Alleen zo kan aan hun muziek in wjjde
kring, binnen en buiten onze grenzen,
bekendheid worden gegeven. Hoe die pro
pagandistische activiteit het best tot haar
recht komt, langs welke wegen de gun
stigste resultaten kunnen worden be
reikt
Het is duidelijk dat 't fotocopiëren en
vermenigvuldigen van muziek, gelijk Do
nemus (de Documentatie Bibliotheek
voor Nederlandse Muziek) zich ten doel
heeft gesteld, reeds van veel belang is,
maar in wezen toch onvoldoende om
de composities van eigen bodem uit de
obscuriteit van de bibliotheek te halen.
Nodig is dat deze partituren via uitvoe
rende kunstenaars tot klinken komen.
Donemus heeft dat ingezien, en enige
tijd geleden heeft zij een secretaris aan
zich verbonden, mr E. A. G. Brautigam,
die speciaal de propaganda tot taak
heeft.
Of zoals hij het zelf noemt: het ver
wezenlijken van contacten en contracten.
Mr Brautigam heeft nu een hechte sa
menwerking tot stand gebracht met het
Nederlands Impresariaat, waardoor het
hem mogelijk is vele Nederlandse wer
ken aan Kunstkringen en dergelijke or
ganisaties aan te bieden, gekoppeld aan
musici die deze werken op hun reper
toire hebben. En zo wordt het in begin
sel dode notenmateriaal tot een levende
werkelijkheid.
Persoonlijk contact
Het persoonlijke contact met kunste
naars is het middel dat mr Brautigam
het doeltreffendst acht. En terecht, zo
als de praktijk vrijwel dagelijks bewijst.
Ook bij het optreden van Rieu en Van
Blerk in Saarbriicken was hij aanwezig
om te pogen interesse te wekken voor
de Nederlandse muziek. Het resultaat:
de leiding van de Saarlandse Omroep
heeft al direct werken van Hendrik An
driessen en Escher besteld, en boven
dien wordt er een uur muziek uitgezon
den van de Gaudeamus-groep te Bilt-
hoven, die componisten als Ton de Leeuw
en Henk Stam omvat. In de naaste toe
komst zal men stellig nog meer Neder
landse werken uitvoeren.
Het is maar één voorbeeld uit velen,
want de actieradius van mr Brautigam
is groot en vrijwel onbeperkt. Er tre
den in het Concertgebouw te Amster
dam niet veel buitenlandse kunstenaars
op die aan zijn hardnekkige bewerking
ontsnappen, en zo hebben Leon Fleisher,
Henri Deering, Cherniawski, Olewski,
Skolowski en talrijke anderen door zijn
bemoeienis kennisgemaakt met Neder
landse composities: hun.bestellingen be
ginnen inmiddels binnen te komen. Dat
het resultaat van dit propagandistische
werk niet lang op zich heeft laten wach
ten. is verheugend. In September van
dit jaar heeft Donemus bijvoorbeeld be
langrijk meer muziek naar het buiten
land verkocht dan voorheen het geval
was.
Van veel waarde op dit gebied is ook
het boekje „Contemporary Music from
Holland", dat onlangs by Donemus ver
scheen. Het is een uitgave, die speciaal
voor Amerika bestemd is; het ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft er 3000
exemplaren van aangekocht ter versprei
ding in de Verenigde Staten. Twaalf Ne
derlandse componisten worden er in het
licht geplaatst vla een in het „Ameri
kaans vertaalde tekst van outer Paap.
Mede door de goede foto's en ander illus
tratiemateriaal is het een voortreffelijk
geschrift geworden dat stellig aan zyn
doel beantwoordt. Binnenkort zal het
in het Nederlands in de boekhandel
hier verschijnen. Alle muziekliefhebbers
zij het aanbevolen; het kost slechts
f 1.90.
Etalages
Dat het terrein der propaganda onbe
perkte mogelijkheden biedt, daarvan ge
tuigen de vele andere wegen welke mr
Brautigam bewandelt. De muziekhandels
in de grote steden zijn bijvoorbeeld ook
in zijn plannen opgenomen. Daar worden
regelmatig etalages ingericht, waarin
aandacht wordt gevestigd op bij Done
mus gedeponeerde werken, die dit sei
zoen tot uitvoering komen bij de orkes
ten die in de betreffende steden zijn ge
vestigd. Elke maand verstrekt mr Brau
tigam onze ambassades in het buiten
land een uitvoerig bulletin over Neder
landse muziek. En de gevolgen blijven
niet uit. Buiten Europa is het met name
Zuid-Amerika dat steeds meer Neder
landse muziek gaat afnemen, en zo be
gint de invloed van Donemus langza
merhand verheugende afmetingen aan
te nemen. Die invloed reikt tot in Japan
zelfs, dat onlangs nog muziek bestelde.
Het is vooral dit buitenlandse terrein
dat pas na jarenlange intensieve bewer
king resultaten van aanzienlijke omvang
zal kunnen gaan afwerpen. Heel deze
propagandistische activiteit verkeert nog
m een beginstadium, maar dat zij het
aangewezen middel is om de Nederlar*d-
se muziek bekendheid te verschaffen, is
nu reeds bewezen door de nog maar
korte practijk van mr Brautigam.
Natuurlijk heeft hij niet vergeten de
radio in zijn werkzaamheden te betrek
ken. en ook binnen onze grenzen kan dit
medium een belangrijke bijdrage leve
ren. Een van de resultaten is de reeks
van zestien uitzendingen van VARA en
NCRV, geheel aan Nederlandse muziek
van deze tijd gewijd. De serie omvat or
kestwerken en kamermuziek, en is ge
titeld: „Van microfilm tot microfoon".
Daarenboven heeft de KRO een serie uit
zendingen aan Nederlandse kamermu
ziek ingeruimd, uit te voeren door het
Amsterdams Kamermuziek Gezelschap.
(Van onze mode
redactrice)
JLJADAME Schiaparelli
heeft wij hebben
u er al iets over verteld
Amsterdam een ver
rassing bereid door op
haar show niet te komen
met ondraagbare kuit
broeken, oranje mantels
met zakken op de rug of
hoeden, die als een mas
ker het gelaat bedekken.
Integendeel zy scheen
zich tot taak gesteld te
bewyzen, dat een mode
ontwerper zyn of haar
inventiviteit minstens
even goed kan bewijzen
door variaties te brengen
op één thema: en als zo
danig had ze het getail
leerde mantelpakje van
tweed of donkere gladde
wol gekozen.
Hier ziet u er een paar
afgebeeld: het eerste mo
del, met de grappige
scheve borstzakjes die
de verkeerde kant op
lopen, werd van zwart
witte tweed gemaakt.
Het model daarnaast,
van grijze tweed, kreeg
een bijzonder originele
garnering van licht
blauw-groen ribfluweel.
Hoedje en handschoenen
hadden precies dezelfde
blauwe tint. Het derde
model ten slotte van
fijne gryze tweed had een diepe
plooi in de rug.
Talrijk waren ook de a-sym
metrische effecten, die madame
Schiaparelli gebruikte. Apart ziet
u nog een pakje van doffe zwarte
wollen stof met een a-symmetri
sche sluiting. Het knappe by al
deze ontwerpen was, dat de to
taal-indruk altijd eenvoudig was,
maar dat deze eenvoud bij nader
bekijken altijd weer het resultaat
bleek van een geraffineerd combi
neren van allerlei détails, die
schijnbaar weinig met elkaar uif-
staande leken te hebben, maar in
werkelijkheid eikaars werking on
dersteunden.
En ten slotte dan nog één voor
beeld van een cocktail-jurk of
zo u wilt een klein avondtoilet.
Het was gemaakt van zware sa
tijn van een bijzondere beige
achtige tint, iets tussen zandkleur
en cognac in die de rok even
deed uitstaan. Het lijfje was ge
vormd van vastgestikte plooien en
omhulde het bovenlijf als de bla
den van een bloemkelk.
(Advertentie)
TEXTIEL
APPRET
%Üt<el<éÓ
