Landingen in Z.-Frankrijk verijdelden opmars naar Po-vlakte en Wenen Gillette fflcffliuanó Oostenrijk bleef „vijandig" land door Russisch verzet W GENERAAL MARK CLARK WAS VERBITTERD TRAGEDIE IN GRIEKENLAND: wapens in verkeerde handen O TRIOMF en TRAGEDIE V Eerste politiek gesprek in Rome Pindakaas I :r~^ 9n Mooi en practisch cadeau :ii- f, I,60 LIJDENSWEG VAN ACHT JAAR BEZETTING Zes perioden bij „Staatsverdrag" v„n«i< rant van Vrijdag 6 November 1953 7 Indrukwekkend bezoek aan de Paus P 17 Augustus vertrok ik 's morgens per auto voor een bezoek aan veldmaarschalk Alexander. Het verheugde mij hem voor het eerst sinds zijn over winning en intocht in Rome weer te zien. Hij reed met mij naar het voormalige Cassino-front en wees mij, hoe de strijd verlopen was en waar de zwaarste gevechten ge leverd waren. Het klooster rees op als een indrukwekkende ruïne. De strategische betekenis van deze bergtop en dit grootse bouwwerk, waar onze opmars wekenlang was tegengehouden, was voor elkeen duidelijk. Toen we dit gezien had den, was het tijd voor de lunch. In een mooi, klein bos was een picnic-tafel in gereedheid ge bracht en hier ontmoette ik gene raal Clark, de bevelhebber van het vijfde Amerikaanse leger en acht of tien van de voornaamste Britse officieren der vijftiende leger groep. Alexander nam mij vervolgens in zijn eigen, mij reeds vertrouwde, vliegma chine mee voor een korte vlucht naar Siena, de mooie en beroemde stad, wellce ik voorheen in vredestijd bezocht had- Vervolgens bezochten wij ons front aan de Arno. Wij hadden de Zuidelijke oever en de Duitsers de Noordelijke. Aan beide j zijden werd grote moeite gedaan om de vernielingen tot het uiterste te beper ken en de historische brug bij Florence bleef in ieder geval gespaard. Wij logeerden in een kasteel op en kele kilometers ten Westen van Siena en hier bracht ik enkele dagen, voorname lijk in mijn bed, door met het lezen en dicteren van telegrammen. Natuurlijk hield ik op al deze tochten de kern van mijn eigen staf en code-kamer bij me, waardoor ik in staat was van uur tot uur berichten te ontvangen en te beant woorden. Alexander kwam niet zijn voornaamste officieren by mij dineren en verklaarde mij al zijn moeilijkheden en plannen. (I)e vijftiende legergroep had, zeer tegen het verlangen van Churchill, aanzien lijke strijdkrachten moeten afstaan ten behoeve van de landingen in Zuid-Frank rijk. Red.) De verstrekkende plannen, welke wij gekoesterd hadden moesten nu worden opgegeven. Het was nog altijd onze plicht om zoveel mogelijk Duitsers aan dit front te binden en om daarin te slagen was een offensief noodzakelijk, maar de Duitse legers welke een eenheid vormden, waren bijna even sterk als de onze, die uit zoveel verschillende contin genten en rassen waren samengesteld. Het plan was op 26 Augustus over het ;ehele front tot de aanval over te gaan. Onze rechtervleugel zou langs de Adria- tisehe Zee oprukken met Rimini als on middellijk doel. Naar het Westen lag, eveneens onder opperbevel van Alexan der, het Amerikaanse vijfde leger. Ook dit was ten behoeve van de operatie An vil (de landing in Zuid-Frankrijk) aan zienlijk verzwakt, doch zou niettemin zo hard mogelijk toeslaan. Pijnlijk OP 19 Augustus vertrok ilc voor een bezoek aan generaal Mark Clark in Livorno. Het was een lange tocht en overal stopten we voor inspecties van divisies en brigades. Mark Clark ontving mij op zijn hoofdkwartier. Wij lunchten aan het strand in de open lucht. In onze vriendschappelijke en vertrouwelijke ge sprekken gaf ik er mij rekenschap van hoe pijnlijk het in stukken trekken van dit prachtige leger geweest was voor hen, die er het bevel over voerden. In een motortorpedoboot voer ik door de haven, die in onze strjjd ter zee zo dikwijls een rol gespeeld had. Daarna bezochten we de Amerikaanse batterijen. Enkele nieuwe 23 cm-kanonnen waren juist in stelling gebracht en mij werd gevraagd het eerste schot af te vuren. Iedereen stond gereed ik trok aan een touw er klonk een zware dreun, het kanon liep terug en de waarnemingspost rapporteerde, dat de granaat doel ge troffen had. Ik eis daarvoor geen ver dienste op. Later werd mij gevraagd een parade van de Braziliaanse Brigade te aanschouwen en hen toe te spreken. Dit was de voorhoede van de Braziliaanse divisie, welke juist was aangekomen en een goede indruk maakte samen met eenheden negers en Japans-Ameri kanen. Onder al deze bezigheden praatte ik voortdurend met Mark Clark. De generaal leek verbitterd omdat naar zijn mening en ik kon hem daarin niet tegen spreken zijn le ger van een prach tige kans beroofd was. Niettemin zou hij met uiterste krachtsinspanning oprukken op de Britse linkervleu gel en het hele front in actie houden. Het was al laat en ik was doodmoe, toen ik weer op het kasteel bij Siena arriveer de, waar Alexander weer kwam dineren. Wanneer men de grote proble men verbonden aan een actie, op papier uiteenzet voor het nemen van een beslissing, ondergaat men een geestelijke druk, maar die laat zich nog veel sterker gelden wan neer men het. ziet en voelt op de plaats zelf. Hier was dit prachtige leger, dat gelijkstond aan 25 divi sies en voor een kwart Ameri kaans, juist genoeg verzwakt om „Ik Vuurde een nieuw Amerikaans kanon af en trof doel, maar ik eis hiervoor geen Ver dienste op" WINSTON CHURCHILL door WinstonS. Churchill „Het klooster van Montc Cassino rees op als een indrukwekkende ruïne. De stra tegische betekenis van deze bergtop en dit grootse bouwwerk, waar onze opmars wekenlang was tegengehoudenwas voor elkeen duidelijk niet meer in staat te zijn beslis sende resultaten af te dwingen van een machtige verdediging. Met oen klein beetje meer, mot de helft van wat ons ontnomen was, had den we kunnen doorbreken tot in de Po- vlakte met allo schitterende mogelijkhe den, welke dan voor ons open lagen tot Wenen toe. Maar zoals de zaken nu ston den, konden onze strijdkrachten van ongeveer 1 millioen man slechts een rol van ondergeschikte betekenis spelen in het grote strategische geheel. Zij kondon de vijand op hun front bezighou den ten koste van een zwaar offen sief. Zij konden tenminste hun plicht, doen. Alexander be hield zijn soldates ke opgewektheid, maar ik ging in een sombere stem ming naar bed. Dat men in zulke voor name aangelegen heden zijn wil niet heeft kunnen door zetten, ontheft niets van de ver antwoordelijkheid voor een minder juiste oplossing. Aangezien Alexander's offensief niet voor 26 Augustus beginnen kon vloog ik in de morgen van 21 Augustus naar Rome. De dreigende Griekse crisis was een van de voornaamste aanleidin gen geweest voor mijn bezoek aan Italië. Op 7 Juli had de koning van Griekenland uit Cairo getelegrafeerd, dat na twee maanden van „loos en listig geredeka- xtremisten van de E.A.M. (het door de communisten overheerste Griek- „Front voor Nationale Bevrijding") de door hun leiders in Mei ondertekende rereenkomst van de Libanon hadden ;rworpen. Hij verzocht ons nogmaals te verkla ren, dat wij de regering van Papandreoe zouden ondersteunenomdat deze het merendeel van het Griekse volk met uit zondering van de extremisten vertegen woordigde en de enige instantie was om een burgeroorlog te voorkomen en het land te verenigen tegen de Duitsers. Hij vroeg ons tevens de E.L.A.S. (de strijd macht van de E.A.M.) openlijk te ver oordelen en onze militaire missies, welke wij hen gezonden hadden voor de strijd tegen Hitier, terug te roepen. De Britse regering was bereid Papan dreoe te ondersteunen, maar na een langdurig onderhoud met kolonel Wood- house, een Brits officier van onze mili taire missies in Griekenland, stemde ik toe deze daar voor het ogenblik te laten. Hij voerde aan, dat wij daar door de E.A.M. enigszins konden' beteu- Nieuw Burgerlijk Wetboek XXIII Hoe moet de rechter zijn recht zoeken? HET VRAAGSTUK, waarmee wij deze reeks hervallen, heeft betrekking op de moeilijkheid waarvoor een rechter zich geplaatst ziet als de wet hern in de steek laat. In de tijd, toen men pas be- honnen was met een poging, het gehele geldende recht systematisch in wetboe ken. samen te vatten, heeft men zich een wel wat a.1 te eenvoudige voorstelling van de rechterlijke taak gemaakt. Alle recht stond in de wet, zo redeneerde men en de rechter had dus niets anders te doen dan de algemene regel, die de wet gaf, toe te passen op het bijzondere geval, dat aan zijn oordeel onderworpen werd. „Wie iets koopt, moet de koopprijs betalen", zegt de wet. „Deze man heeft iets ge kocht," zo stelt de rechter vast, „dus moet hij de koopprijs betalen." In de rijk geschakeerde praktijk van het dagelijkse leven bleek het wat min der eenvoudig te gaan. Het wetboek voor zag lang niet in alle verwikkelingen en In plaats van de „onbezielde mond van de wet" te zijn, zoals men gedroomd had, werd de goecle rechter een bezield rechts- vinder. Degenen die het thans geldende wet boek van 1838 hebben opgesteld, hadden dat voor een goed deel ook wel begrepen. Toch zweeft de oude gedachte nog in de dooi' hen geschreven regels rond. De Wet houdende Algemeene Bepalingen der Wetgeving van het Koningrijk, uit gevaardigd in 1829, gebiedt de rechter recht te spreken volgens de wet en voegt daaraan toe, dat de rechter, die weigert recht te spreken „onder voorwendsel van het stilzwijgen, de duisterheid of de on volledigheid der wet" vervolgd kan wor den uit hoofde van rechtsweigering. Tussen deze twee vuren heeft, de Ne derlandse rechter sindsdien geleefd en het spreekt wel vanzelf, dat hij zich lie ver gebrand heeft aan het eerste dan aan het tweede. Met andere woorden: hij heeft vermeden zich aan rechtsweigering schuldig te maken door, ook als de wet zweeg, recht te vinden. En daarvoor is hij te rade gegaan by de algemene rechts beginselen, bij de gewoonte, bij de eisen van het maatschappelijk verkeer, bij de billijkheid, bij de meningen van rechts geleerde schrijvers. Wat de gewoonte be trof was er wel een wetsartikel dat. ver klaarde: „Gewoonte geeft geen recht dan alleen wanneer de wet daarop verwijst". Maar een hoogleraar in de rechtsgeleerd heid heeft eens zeer snedig verklaard, dat dit artikel door de gewoonte terzijde gesteld was. Het nieuwe B.W. wil op dit punt listischer zijn en tegelijk de rechter wat meer houvast geven. De minister stelde voor de bronnen aan te wijzen, waaruit de rechter bij het zwijgen der wet het recht moet putten en hem daarbij te bin den aan een bepaalde volgorde: in de eerste plaats „de aai; de wet ten grond slag liggende rechtsbeginselen", vervol gens „net gebruik" en tenslotte „de bil lijkheid". Dit heeft nogal wat discussie uitgelokt. De Kamercommissie voelde er aanvanke lijk eigenlijk nog het meeste voor, de réchter maar geheel vrij te laten, zoals hij thans feitelijk ook is. Sommigen voel den er ook een tegenstrijdigheid in, de wet te laten zeggen wat er moet gebeu ren als de wet niets zegt. Het gelukte professor Meijers door dit verzet neen te breken en toen ging het enkel nog maar om de vraag, of de rechter dan gebonden moest worden aan een bepaalde volgorde. Sommige Kamerleden wilden geen volg orde voorschrijven, sommigen een andere volgorde en sommigen betwijfelden of het hier gegeven lijstje wel compleet was. Juist deze grote verdeeldheid van mening heeft professor Meijers een vrij makkelijk spel gegeven, toen hij met gró te hardnekkigheid zijn denkbeelden ver dedigde. Stuk voor stuk vielen de bezwa ren weg en de voorgestelde oplossing verwierf de algemene stemmen, op de éne stem van professor Gerbrandy na, die in dit alles een overspanning van de bevoegdheden van de rijkswetgever zag. COPYRIGHT: CO-OPERATION PRESS SERVICE. De exclusieve dagbladrechten voor Nederland berusten bij de VOLKSKRANT, de rechten voor publicatie in weekbladen voor Nederland bij ELSEVIERS WEEKBLAD. Het wereld-copyright wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Nadruk, ook ten dele, in welke taal ook, is ten strengste ver boden. gelen en dat het moeilijk en gevaarlijk kon zijn hen terug te roepen, maar ik was bang dat zij te eniger tijd als gijze laars konden worden vastgehouden' en vroeg de missies in getalssterkte te doen verminderen. Geruchten over een Duitse ontruiming van Griekenland veroorzaak te grote opwinding en onenigheid in de regering van Papandreoe en onthulden de broze en onechte grondslag, waarop de samenwerking gebaseerd was. Dit maakte het des te meer noodzakelijk voor mij een onderhoud te hebben met Papan dreoe en degenen, die hij vertrouwde. Ik h;ul een samenkomst met minister Papandreoe te Rome 21 Augustus. Hij verklaarde dat de E.A.M. zich hij zijn regering gevoegd had, omdat de Britten een krachtige houding tegenover hen hadden aangenomen, maar de Griekse staat zelf bezat geen leger en geen poli tie. Hij vroeg onze hulp om het. Griekse verzet tegen de Duitsers te verenigen. Op het ogenblik hadden alleen de ver keerde mensen wapens en zij vormden een minderheid. Geen belofte TK deelde hem mede, dat wij geen be lofte konden doen en gicien verplichting konden aanvaarden tot het zenden van Britse troepen naai- Griekenland en dat zelfs over die mogelijkheid niet in het openbaar gesproken mocht worden; maar ik raadde hem aan zijn regering ineens te verplaatsen van Cairo met haar sfeer van intrigues naar Italië, ergens in de nabijheid van het geallieerde hoofdkwar tier. Dit beloofde hij te zullen doen. Toen wij zover waren, voegde Lord Moyne, minister voor het Midden-Oosten, zich bij ons en het gesprek kwam op de positie van. de Griekse koning. Ik zei dat het niet nodig was, dat deze enige nieuwe verklaringen aflegde, omdat hij reeds ge zegd had het advies van zijn regering betreffende zijn terugkeer naar zijn land te zullen opvolgen. Groot-Brittannië droeg hem vriendschappelijke en ridderlijke gevoelens toe om zijn houding op een moeilijk ogenblik in'ons beider geschie denis. Wij waren niet van zins inbreuk te maken op het recht van het Griekse volk zelf te kiezen tussen «le monarchie en een republiek. Doch over zulk een ern stige zaak diende liet Griekse volk in zijn geheel te beslissen en niet. een hand vol partijgangers. Ofschoon ik persoon lijk voor een constitutionele monarchie was, zoals die in Engeland bestond, bleef het zijner majesteits regering volkomen gelijk op welke wijze de zaak in Grieken land geregeld werd, mits er een eerlijke volksstemming werd gehouden. Ik merkte op dat nu de E.A.M. niet langer zijn aftreden eiste, maar aan zijn regering wilde deelnemen, minister Pa pandreoe het hoofd was van een waarlijk nationale regering. Maar ik waarschuw de hem tegen ondermijnende Invloeden. Wij waren het er over eens, dat de Griekse muitelingen op dit hoogtepunt van de oorlog niet uit hun hechtenis moesten worden ontslagen en dat wij moesten afwachten hoe zij en hun ver tegenwoordigers zich zouden gedragen, alvorens meer wapenen te zenden aan de E.L.A.S. In plaats daarvan zouden wij pogen een nationaal Grieks leger te vormen. Ontmoetingen in Rome GEDURENDE mijn verblijf te Rome logeerde ik op de am bassade en onze ambassadeur, sir Noel Charles, adviseerde mij bij mijn ontmoetingen met de voor naamste figuren uit het Italiaanse politieke leven, of wat daarvan over was na 20 jaar dictatuur, een vernietigende oorlog, revolutie, invasie en bezetting. Ik sprak onder anderen met Signor Bononn en generaal Badoglio, eveneens met kameraad Togliatti, die in het be gin van ait jaar na een langdurig ver blijf in Rusland was teruggekomen naar Italië. De leiders van alle Italiaanse par tijen werden bij mij uitgenodigd. Geen van hen had een mandaat van kiezers en hun partijnamen, opgedoken uit het ver leden, waren gekozen met het oog op de toekomst. Wat is uw partijf" vroeg ik aan een groepje. „Wij zijn de Christencommunis ten,'' antwoordde hun leider. Ik kon niet nalaten op te merken: Het moet voor uw partij wel inspirerend zijn, de cata comben zo vlakbij te hebben". Zij sche nen de toespeling niet te begrijpen en achteraf vrees ik, dat zij gedacht hebben aan de barbaarse massa-executies, waar voor de Duitsers deze oude begraafplaat sen zo dikwijls gebruikt hadden. Op 23 Augustus werd ik in audiëntie ontvangen door de Paus. Ik had in 1926 zijn voorganger bezocht en herinnerde me nog de vriendelijkheid, waarmede wij toen ontvangen waren. Dat was in db dagen van Mussolini. Nu werd ik door paus Pius XII ont vangen met het grootste ceremonieel. Niet alleen stond de Pauselijke Garde in volle uitrusting aangetreden' in de lange rij van voorvertrekken en galerijen, welke wij passeerden.' maar ook de Edel- garde, samengesteld uit vertegenwoordi gers van de oudste en aanzienlijkste ge slachten van Rome, was aanwezig in prachtige, middeleeuwse uniformen, wel ke ik nog nooit eerder gezien had. Het communisme DE Paus ontving mij in zijn stu deerkamer met de waardig heid en ongedwongenheid, welke hij zo goed weet te verenigen. Wij hadden geen gebrek aan onder werpen voor ons gesprek. Maar het voornaamste onderwerp was evenals 18 jaar geleden met zijn voorganger het gevaar van het communisme. Ik heb daar altijd de grootste afschuw voor gehad en als ik ooit de eer zou hebben van een nieuwe audiëntie bij de Paus, dan zou ik niet aarzelen om dat onderwerp opnieuw ter spra ke te brengen. Onze vertegenwoordiger bij het Vati- ian, Sir D'Arcy Osborne, reed mij terug naar de ambassade. Hier ontmoette ik voor het eerst kroonprins Umberto, die als regent van het koninkrijk het opper bevel had over de Italiaanse strijdkrach ten aan -* rT"- 11 mende van de politiek, waren een verkwikking en wek ten meer vertrouwen dan de gesprekken met de politici mij geschonken hadden. Ik hoopte van harte, dat hij zijn aan deel zou bijdragen in de opbouw van een constitutionele monarchie in een vrij, sterk en verenigd Italië. Dit was echter niet mijn zaak. Ik had zo al genoeg om handen. De opstand in Warschau was nu by na een maand in volle gang. De opstandelingen zaten wanhopig in het nauw en ik voerde een gespannen tele- grammenwisseling met Stalin en presi dent Roosevelt. VOLGENDE AFLEVERING: Met het Rode Leger in zicht kwam Warschau in opstand tegen zyn onderdrukkers. Met gekruiste armen zag Stalin toe hoe de heldhaftige Poolse hoofdstad in bloe.d en vuur onderging. Moskou gaf de geallieerde bondgenoten zelfs geen toestemming vliegtuigen op Russisch gebied te laten landen. si Een Gillette •veiligheidsscheer apparaat Een geschenk waar iedere manélke morgen^ opnieuw plezier van beleeft Vraag er een op Uw verjaardag, voor de komende feestdagen af. tracteer U zelf er eens op. Dit is de Gillette 24. Driedelig apparaat in plastic etui en 2 blauwe t Q QQ ijs ll U Gillette mesjes. Prijs Dit ia de Gillette 52. Eendelig apparaat, zware uitvoering. In sierlijk etui, met Dispenser, bevattende 10 blauwe Gillette mesjes. Priji Dispenser met 10 blauwe Gillette mesjes en veilig- heidsvskje voor niet gebruiken (Zelfde prijs als pakje van 10 stuks) Precisie-scheerapparaten. Verkrijgbaar van f. 1.10 t.m. f. 25-- Een goeie morgenbegint met Gillette Verplaatsbaar aluminium woestijn-paleis (Van onze correspondent) LONDEN, 4 Nov. Kroonprins Faoed van. Saoedi-Arabië Jieeft in Engeland een geprefabriceerd en uitneembaar woestijn-paleis van aluminium gekocht. Het alumi nium ïs om het geval licht te ma ken. De uitneembaarheid is om het paleis In onderdelen op kamelen te kunnen vervoeren. Het geheel dient om een koninklijk onderdak te hebben als de prins gaat jagen. Dit woestijn-paleis bestaat uit een aantal aparte kamers, zaaltjes en andere vertrekken, zoals een bad kamer en een watertoren. Om de watertoren te vullen zijn jongens gehuurd die het reservoir met em mers water moeten volgieten. Om toch maar niet te veel uit de sfeer te geraken van de traditionele Ara bische tenten, heeft de kroonprins zijn aluminium-paleis laten beten gelen in het groen en daarop in rijke overvloed zijn wapen laten aanbrengen: twee gekruiste zwaar den en daarboven een palmboom. OLIE OP SICILIË PALERMO, 4 Nov. (Reuter, A.P.) In het Zuidoosten van het eiland Sicilië is op een diepte van 2000 meter door de Amerikaanse Gulf Oil Company een olie- laag aangeboord. De omvang van het oliereservoir is nog niet vastgesteld. Wel staat het vast, dat oehalve olie ook aard gas aanwezig is. Naast de Amerikaanse oliemaatschappij verrichten ook Britse, Duitse en Italiaanse olieondernemingen reeds sedert maanden opsporingswerk zaamheden. (Van onze correspondent) WENEN, 4 Nov. Het was Zondag tien jaar geleden, dat do Grote Vier in Moskou do vryhenl en souvereiniteit van het na-oorlogse Oostenrijk erkenden en beloolclen. Tot op heden echter wordt Oostenrijk officieel nog beschouwd als een „vijandig' land, dat door troepen uit vier landen bezet wordt gehouden. De laatste pogingen om Rusland to bewegen een „staatsverdrag" met Oostenrijk te sluiten, welke pogingen rechtstreeks van de Oostenrijkse regering uitgingen, hebben geen resultaat gehad. Het. wachten is nu op het, Russische antwoord op de uitnodiging van de Westelijke Drie voor een conferentie in Lugano tot. oplossing van de Duitse en de Oostenrijkse kwestie. Erg groot is het optimisme niet. onderhandelingen begonnen waren voor vredesverdragen met Italië, Bulgarije, Roemenië en Hongarije. Molotof ver- de tijd v< Het, Staatsverdrag heeft nu al zes perioden achter zich en dat nog vóór het. tot stand gekomen is: oen unicum in de geschiedenis der diplomatie. Hoevele er nog wel zullen volgen „das wcisz der licber Hcrrgott". Het begon met de verklaring over Oostenrijk op de Conferentie te Moskou op 1 November 1943. De Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en Engeland erkenden daarin dat Oostenrijk net eerste vrye land was, dat aan de agressiepolitiek van Hitler ten offer gevallen was. Zij kwa men hierin met elkaar overeen, dat zij wensten weer een vrij en onafhanke lijk Oostenrijk hersteld te zien. Zij wil den voor de Oostenrijkers zelf dé weg naar politieke en economische zekerheid banen, daar deze de enige grondslag is voor een blijvende vrede, aldus het docu ment, ondertekend door Stalin, Roosevelt en Churchill, waarbij zich later (16 Nov. 1943) nog Frankrijk aansloot. De eerste stap 'tot het begin der on derhandelingen betreffende een Oosten rijks Staatsverdrag ondernam de Ame rikaanse minister van buitenlandse za ken, G. Byrnes In begin 1946, toen reeds klaarde echter dat de tijd voor een Oos tenrijks staatsverdrag nog niet gekomen was. Bij de eerste zitting van de Raad van Buitenlandse Ministers op 25 April 1946 stelden de Westelijke ministers weer het Staatsverdrag met Oostenrijk als agenda- Sunt voor. Weer weigerde Molotof „daar e Sovjet-Unie daarop niet voorbereid Toen op 15 Juni 1946 de ontwer pen, door de Westelyke mogendheden uitgewerkt, werden voorgelegd, kon men de Sovjet-gedelegeerde er na lang aarze len toe overhalen een „algemene behan deling van Oostenrijkse problemen" als laatste programmapunt op te nemen. Doch toen men eenmaal zo ver was, ver klaarde Molotof, dat eerst de verdragen met Italië en de satellietstaten moesten worden afgesloten. In November kwamen de ministers weer bijeen om deze verdra gen in orde te bréngen en stelde het Westen voor speciale afgevaardigden te benoemen om een ontwerp voor een Staatsverdrag met Oostenrijk nader uit te Wérken, hetgeen de delegaties bij de volgende zitting van de raad zou moeten worden voorgelegd. Nu stemde Molotof zouden beginnen. Na bijna twee jaar vruchteloos pogen scheen er nu een nieu- e phase aangebroken: de derde, waarbij e Russische bedoelingen duidelijk werden. Schadevergoeding Zuid-Slavië deed plotseling aanspraken gelden op 3000 vierkante kilometer Oos tenrijks gebied en op 150 millioen dollar vergoeding voor de schade door de Duit se troepen in Zuid-Slavië aangericht. On danks alle vroegere bepalingen onder steunde de Sovjet-delegatie deze eisen, die door de Westelijke mogendheden abso luut werden afgewezen. Ondanks deze nieuwe moeilijkheden zag men toch kans tot overeenstemming te geraken omtrent bijna het hele program van het verdrag op 20 artikelen na, die in het voorjaar van 1947 aan de ministerszitting te Mos kou zouden worden voorgelegd. Daar maakten echter de Sovjets blijvende aan spraak op alles wat ze als „Duits eigen dom" wensten te beschouwen, onder an dere tweederde deel der totale Oosten rijkse olieproductie, alle oliereserves en driekwart van alle raffinaderijen van Oostenrijk, benevens grote vermogens waarden en 300 fabrieken der staal-, ma chine-, glas-, chemische en optische pro ductie, Dat betekende de absolute beheer sing van het economisch en politiek leven van Oostenrijk door Rusland. Mar shall, opvolger van Byrnes, probeerde herhaaldelijk deze eisen te verkleinen en de bezettingselementen te doen beperken doch tevergeefs. Latere onderhandelingen konden de geldelijke aanspraken van Moskou welis waar op 150 nullioen verminderen, maar steeds bleef Rusland de onrechtmatige eisen van Zuid-Slavië steunen. Tegenover deze bleef het Westen echter principieel afwijzend. De Hoop stijgt Tot, plotseling in 1940 de Zuidslavische regeringschef Tito zijn betrekkingen met liet Kremlin afbrak, wat tot. gevolg had, dat. de Sovjet-Unie de Zuidslavische eisen niet meer steunde. Een nionwe periode brak aan en de hoop steeg. Dit was nu dc kans om tot overeenstemming te ko men. In Parijs kwamen de ministers weer samen en besloten aan de Sovjet-Unie 60 percent van de Oostenrijkse olieproduc tie, aandelen ener grote onderneming en 150 millioen dollar af te staan. Zij wezen hun vertegenwoordigers aan, die dit ba sisprogram nader moesten uitwerken. Was de prijs hoog, hij was de vrijheid waard. Maar men had te vroeg gejubeld. De rote hindernis was weer opnieuw het luitse eigendom, over welke omschrij ving men het tot 1 September maar niét eens kon worden. Weer gingen maanden van onderhandelingen voorbij en in No vember was men het over 48 van de 53 artikelen eens. Maar nu rezen er opeens een hele serie nieuwe belemmeringen. De Sovjetgedelegeerde verlangde nu van Oostenrijk een vergoeding voor het feit, dat de Sovjet-Unie in de eerste na-oor logse jaren aan Oostenrijk bepaalde dienstprestaties geleverd had, neerko mend op de levering van levensmiddelen aan de bevolking (al waren die dan ook uit de voorraden van de Duitse Wehr- macht genomen). 1-Iet kwam zo ver, dat Rusland op de zitting van 22 Mei verklaarde, dat er van een Oostenrijks Staatsverdrag geen spra ke kon zijn, als de regeringen der Ver enigde Staten, van Engeland en Frankrijk niet eerst op de Russische nota van '20 April over het probleem Triëst hadden geantwoord. En daarmee was een nieuwe voor de tegenspelers weliswaar onbere kenbare, zét op het Oostenrijkse schaak bord gedaan, met als, gevolg een uitstel voor onbepaalde tijd. „Kurzvertrag" Doch de Westelijke mogendheden ble ven niet stilzitten. Zy stelden op 13 Maart 1952 voor om een eenvoudig, alge meen verdrag te sluiten, dat de souve reiniteit van Oostenrijk weer zou herstel len en de bezetting van het land zou be ëindigen, het zogenaamde „Kurzvertrag" Daarm was geen sprake van betalingen of van controle op Oostenrijkse vermo genswaarden, omdat het Wésten op het standpunt stond, dat Oostenrijk al meer dan genoeg was uitgebuit. Bi'j een over eenstemming zouden binnen 'drie maan den alle vreemde troepen het land heb ben verlaten en zou alle Oostenrijks be zit teruggegeven zijn. Later had dan een meer uitvoerig, officieel verdrag tot stand kunnen komen. Dit Kurzvertrag- Voorstel was voor de Sovjets echter weer een aanleiding te meer óm op de meest- Nieuw en reeds oud Snelste straaljager weer overtroefd (Van onze luchtvaartmedewerker) AMSTERDAM, 5 Nov. In de loop ran deze maand wordt de eerste vlucht verwacht van een nieuwe zeer belangrij ke straaljager, de Convair F-102. Dit vliegtuig met deltavormige vleugel is vol gestouwd met alle mogelijke electroni- sche apparaten. Daardoor is het mogelijk dat deze machine start, stijgt, de vijand aanvalt en vernietigt en daarna landt op de thuishaven zonder dat de piloot de stuurknuppcl heeft gehanteerd. In feite vliegt de piloot alleen maar mee om de diverse clectronischo apparaten te be dienen. Het geheel lijkt veel op een draadloos bestuurd projectiel. De F-102 zal haar luchtdoop krijgen n luit.-kolonel Dick Johnson, een ex pert in het vliegen van snelle machines. Enige tijd geleden was hij houder van het wereklsnelheklsrecorri. Johnson zal onderzoeken of de nieuwe machine zich gedraagt zoals verwacht wordt. De ver wachting is, dat de maximum snelheid ongeveer twee maal de geluidssnelheid zal zijn. Maar voor de F-102 zelfs gevlogen heeft, wordt deze machine al weer over troffen. De bouwer van onze Thunder- jets, Republic, heeft aangekondigd te werken aan een straaljager, de F 103, die een topsnelheid van driemaal de geluids snelheid kan halen. Deze macnine zal een lange naaldvormige romp hebben, die vrij ver achter de neus voorzien is van een kleine deltavieugel. De F-103 zal 18.000 kilogram wegen en voortgestuwd worden door twee motoren. Hiervan is de Wright J-67 een zware straalmotor van het normale type, die tydens de start en de landing gebruikt wordt. Tijdens de snelle vluchten kan de luchtinlaat ver bonden worden met de tweede motor, een zogenaamde „ramjet", een kachel pijp zonder draaiende delen waarin de brandstof, als in een brander met de inlaatlucht verbrand wordt. KAMERHEREN DER" KONINGIN DEN HAAG, o Nov. Tot kamerheer in buitengewone dienst van Hare Maje steit de Koningin zijn ingaande 1 Novem ber jongstleden benoemd mr R. Romer te Leeuwarden, jhr mr W. W. Feith te Gro ningen, Ir C. T. Stork te Hengelo en R. P. M. baron Van Voorst tot Voorst te Zwolle. (Advertentie) m VELASQIJES de'.band tussen '(.f jj'cfederoke verontwaardigde wijze te protesteren. Verscheidene onderhandelingen misluk ten door de „onhandelbaarheid" der Sov jet-gedelegeerden. Ook nu Oostenrijk ten koste van grote offers het Kurzvertrag heeft opgegeven, schijnt er geen vooruitgang te boeken te zijn. Al sprak zich ook de Europaraad op 26 September uit voor een nieuwe vier-mogcmlhedenconferentie, waarop bij- zonder het Oostenrijks staatsverdrag weer besproken zou worden, al steunde zij ook een actieve deelname van Oosten rijk aan het. tot standkomen daarvan, al nodigden de drie Westelyke mogendhe den voor de zoveelste maal na de zoveel ste klaring van de horizon Rusland uit op een conferentie op 15 October te Luga no, Moskou'» beproefde tactiek blyft ook nu het verwarren en uitstellen van de noodzakelijk klare besprekingen. De re den is duidelijk. Alleen reeds in het laat ste jaar zijn Oostenrijkse aardolieproduc ten in een waarde van 23 millioen dollar naar het Oosten uitgevoerd.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3