MARTINI
YBERT
Reeks amendementen over Huurwet
in de Tweede Kamer
KEURING VAN GEWASSEN
WERD GROOT SUCCES
Met hand
en tand
Bedrij fspanden en woonhuizen
thans gelijk gesteld
Pape en Nederland
Helicopterdienst is
nog niet rendabel
Dagelijks feuilleton
Richard Pape
Prof. Bavinek sprak
voor F.Q.I.
Hertog v. Edinburgh
kan regent worden
ph/u Shave
ODYSSÉE DOOR
SOWJET-ZONE
/Varclappelmoeheicl
te overwinnen?
Nobelprijs voor 10 Nederlanders
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1953
TROUW
GISTERMIDDAG begon de Tweede Kamer met de stemming over het amen-
dement-Hofstra (Arb.) om de speculatie-winstbelasting te handhaven.
Het amendement werd met de stemmen van de socialisten en de communis
ten vóór verworpen. Deze belasting is dus thans afgeschaft.
Het amendement-LucasJanssen (KVP) om bü de bepaling van het zuivere
inkomen voor de inkomstenbelasting de mogelijkheid te scheppen dat het ver
lies van latere jaren wordt verrekend met winst uit een voorafgaand jaar, de
zg. carry-back, werd met 78 stemmen voor aangenomen. De communisten
stemden tegen.
De heer Van de Wetering (CH) trok
zijn amendement om de belastingplich
tige vrij te laten in het kiezen van
verliescompensaties de Wet Belas
tingherziening 1950 verplicht verliezen
in de eerste plaats te verrekenen met
de onbelaste reserve in, omdat, naar
hij verklaarde, geen steun voor dit
amendement werd gevonden.
Een amendement-Gortzak (CPN),
dat het tarief van de inkomstenbelas
ting wilde wijzigen de staatssecre
taris van Financiën had uitgerekend
dat het tarief-Gortzak zó progressief
was, dat iemand die f 100 meer ging
verdienen f 1500 belasting meer moest
betalen werd met 77 tegen 4 stem
men verworpen. De communisten
stemden voor.
Op de stemmingen over de amende
menten op het wetsontwerp fiscale
voorzieningen in het belang van de
werkgelegenheid, volgde de voortzet
ting van de behandeling van het wets
ontwerp tot wijziging van de huurwet.
Hierop waren drie amendementen van
de heer Bommer (Arb.) en twee
amendementen van de heer Gortzak
(CPN) ingediend.
De minister van Volkshuisvesting en
Wederopbouw, ir. Witte, nam na enige
discussie twee amendementen van de
heer Bommer over. Het ene amende
ment bepaalt, dat de rechter, indien
deze de huurder machtigt bepaalde
onderhoudswerken of reparaties ten
koste van de verhuurder te doen uit
voeren. tevens kan aangeven tot welk
bedrag de huurder de gemaakte kosten
met de huurprijs kan verrekenen.
(ADVERTENTIE)
Welterusten
Kunt U niet slapen door rheumatiek,
snit, ischias, hoofd- en zenuwpijnen,
neemt dan geregeld Togal. Togal ver
drijft snel en afdoende die pijnen en
U slaapt weer rustig de gehele nacht
door. Togal baat waar andere middelen
falen. Togal zuivert door de nieren en
is onschadelijk voor hart en maag. Bij
apotlh. en drog. 0.95, 2.40 en 8
HET is gewenst in het ver
volg van dit verhaal, waar
de schrijver en zijn kameraad
in contact komen met Neder
landers, er rekening mee te hou
den, dat het verhaal de reflex
is van hun avontuur in Neder
land, zoals Pape dit heeft be
leefd. Dit verhaal wijkt op ver
schillende punten af van de
feiten, zoals deze zich hebben
toegedragen. Zo geeft Pape o.a.
een foutief -beeld van zijn eerste
ontmoeting met de familie Bes-
selink, waar de twee vluchtelin
gen gastvrij we-rden opgenomen.
Er is hier b.v. geen sprake ge
weest van een wachtwoord
(Churchilldagen), waarvan Pape
verderop gewaagt.
Dit wil niet zeggen, dat de
9chrij'ver een onwaar verhaal
geeft. Maar wij vinden hier ge
legenheid er in het bijzonder op
te wijzen, dat „Met hand en
tand'' het verhaal is van de om
zwervingen der velen, die in de
oorlog op een van hun aanvals-
vluchten tegen Duitsland boven
bezet gebied zijn neergekomen.
Zij hebben, in een vreemd land,
in contact dikwijls met mensen,
die zij niet konden verstaan en
die hen niet verstonden, veelal
moeten raden naar hetgeen met
en om hen gebeurde en zich zo
van hun omstandigheden een
voorstelling geschapen. In Gel
derland en ook later in Hol
land is het iets anders
in werkelijkheid gegaan.
Dit zal waarschijnlijk ook moe
ten gelden voor zijn latere avon
turen buiten Nederland.
vele huurcontracten is namelijk de
plicht tot huurbetaling met verbod van
compensatie opgenomen. Het andere
amendement-Bommer, dat minister
Witte overnam, beoogt in alle gedin
gen tot ontruiming, de huuradviescom
missies te ontlasten van het geven van
bepaalde verklaringen over onder
huurders, omdat de rechter anders met
de belangen van onderhuurders geen
rekening mag houden.
Het derde amendement-Bommer kon
geen genade vinden bij minister Witte
in tegenstelling tot de meerderheid
van de Kamer. Dit amendement had
de strekking, de stijging van de huur
prijzen voor bedrijfspanden te beper
ken tot het percentage van gemiddeld
141 percent boven het huurpeil van
1940, zoals thans voor woningen in de
vijf gemeenteklassen werd voorgesteld.
Het wetsontwerp van de minister
stelde het huurprijs-maximum voor
bedrijfspanden op gemiddeld 150 per
cent.
BEDRIJFSPANDEN
De heer Bommer, die een toelichting
gaf op zijn amendement, vond het per
centage van 150 te hoog vergeleken
met dat voor de woonhuizen en had er
ernstig bezwaar tegen, dat bij aan
vaarding van het plafond van 150 uit
de wet niet meer zal volgen wat voor
bedrijfspanden een redelijke huurprijs
is. De socialistisdhe afgevaardigde her
innerde er aan, dat minister Witte tij
dens de algemene beschouwingen had
gezegd, dat, wanneer men bedrijfs
panden geheel met woonhuizen gelijk
schakelen wil, daaruit logisch voort
vloeit, dat in de wet ieder onderscheid
tussen huizen en bedrijfspanden wordt
eggewerkt. De heer Bommer was het
daarmede niet eens. De huurder van
bedrijfspanden neemt vaak het gehele
onderhoud voor zijn rekening. Daar
door is het in vele gevallen redelijk de
huurverhoging niet verder te doen
aan dan bij woningen. De vaststelling
•an de nieuwe huurpTijs dient dan in
overleg tussen partijen plaats te vin
den.
De heer Van Leeuwen (V.V.D.) ver
klaarde zich tegen het amendement-
Bommer. Zijn fractiegenoot, de heer
Comelissen, was er voor. Eerstge
noemde zag niet in, waarom het be
drijfsleven de hogere prijs niet zou
kunnen betalen. Evenals postzegels
vormt de huurprijs een kostenfactor,
die normaal moet worden ingevoerd
in de bedrijfsvoering.
DE MINISTER
Ook de heren Van Vliet (K.V.P.)
en Van de Wetering (C.H.) ondersteun
den het amendement. Zij twijfelden er
aan of er wel voldoende bedrijfspan
den zijn. Minister Witte verdedigde
met vuur zijn afwijzend standpunt. Het
doel van de huurverhoging is niet een
regeling te treffen voor de onder
houdskosten, maar het bereiken van
een vrije huurprijs op een vrije markt.
Het leggen van het plafond van 150
percent zag hij als een stap op de weg
naar vrije huren. In een vrije markt
vraagt men ook niet om bescherming
van de eigenaars wanneer de huur
prijzen dalen, omdat de eigenaars dan
de onderhoudskosten niet kunnen be
talen. De waarde van een bedrijfspand
is niet afhankelijk van de bouwkosten.
Zij wordt mede bepaald door de stand
en door de winst, die men in zo'n be
drijfspand maakt. Aan deze economi
sche huurprijs wil het wetsontwerp
een limiet van 150 percent stellen cm
ognelukken te voorkomen. In sommige
dorpen en steden zijn de huren voor
bedrijfspanden zelfs gedaald beneden
de huurprijzen van Mei 1940. Niet de
kostenfactoren dienen hier beslissend
te zijn, maar het einddoel moet in het
oog worden gehouden: vrije huren bij
een vrije markt. De minister moest de
aanneming van dit amendement dan
ook ontraden.
STEMMING
Bij de stemming over dit amende
ment bleken 66 Kamerleden vóór te
zijn en 15 tegen. Vijf V.V.D.-érs ble
ken tegen te stemmen en drie voor, nl.
de heren Cornelissen, Ritmeester en
mevr. Fortanierde Wit. Van de
K.V.P. stemden tegen de heren Kor-
ten'horst, Van Rijckevorssel, Romme,
Janssen, Lucas, Van Maanen en Stok
man, alle andere K.V.P.-ers stemden
voor. Ook stemden tegen de K.N.P., de
heren Lemaire en Weiter, en de Chr.-
Hist. afgevaardigde baron v. d. Feltz.
De socialisten, de communisten, de
A.-R. en de overige Clhr.-Historischen
stemden voor.
Daarna werden de aanhangige fiscale
wetsontwerpen zonder hoofdelijke
stemming door de Kamer aanvaard.
De communisten, die op de Huurwet
enige amendementen hadden inge
diend, doch zonder succes en die ook
over sommige belastingvoorstellen on
tevreden waren, verzochten bij vele
wetsontwerpen aantekening te hebben
tegengestemd.
Ten slotte werd het wetsontwerp in
zake de ongevallenverzekering van de
vrijwillige brandweer zonder debat en
zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd.
Vandaag begint de Kamer met de
behandeling van de begroting van Bin
nenlandse Zaken. De eerstvolgende
weken zullen ook de begrotingen van
de andere ministeries aan de beurt
komen. De volgende week staat op het
programma Maatschappelijk Werk en
Overzeese Rijksdelen.
De president van de Kamer, dr. Kor-
tenhorst, deelde mede, dat waarschijn
lijk volgende week nog wel tijd zal
kunnen worden gevonden voor de
vestigingwetbedrijven.
De luchtvaartmaatschappij, welke
de eerste internationa>le passagiers-
dienst met helicopters ter we
reld exploiteert, heeft bekend
gemaakt, dat de exploitatiekosten
twee keer zo hoog zijn als de ont
vangsten uit het passagiersvervoer.
Niettemin hebben de helicopters in
de eerste twee maanden der exploita
tie de Sabena zoveel nieuwe passagiers
bezorgd dat zij economisch verant
woord zijn.
WEER BOTSINGEN
IN TRIEST
Pro-Italiaanse demonstranten zijn
gisteren in Triest in botsing gekomen
met de politie .die het stenen gooien
van de demonstranten beantwoordde
met de gummistok.
Gisteren herdacht men in Triëst de
dag, dat de stad na de eerste wereld
oorlog aan Italië kwam.
Een aantal personen werd gewond
door slagen met de gummistok en vele
anderen werden gearresteerd.
De onlusten braken uit op het Een-'
heidsplein in het centrum van de stad,
nadat ongeveer 1000 personen begon
nen te demonstreren voor de terugkeer
van het vrije gebied van Triëst aan
Italië. De meeste demonstranten waren
juist teruggekeerd met een speciale
trein uit Redipuglia, waar premier
Pella de overwinning van Italië in de
eerste wereldoorlog had herdacht-
De mensen kwamen bij groepen uit
de trein en riepen „Leve Triëst" en
„Leve Italië" en zwaaiden met Ita
liaanse vlaggen. Zij begonnen onmid
dellijk op te marcheren naar het plein
in het centrum van de stad.
MET DE „LIMBURG"
DE WERELD ROND
Het schip „Limburg" van de Kon.
Rotterdamsche Lloyd is dezer dagen
vertrokken van de Westkust van Ame
rika voor een reis in de „rond-de-we-
reld-dienst". De passagiersaccommoda
tie van het schip wordt ditmaal groten
deels ingenomen door Amerikanen, die
de gehele tocht zullen meemaken. Dit
vacantiereisje, dat ongeveer 4800 per
persoon kost, duurt achttien weken. Er
worden ruim 45.000 km afgelegd en on
geveer twintig havenplaatsen in drie
werelddelen bezocht.
Advertentie
kwaliteü
CtOCL GESCHONKEN
HQ&Q AEOStOMKCfl
(Van onze Friese redacteur) [van al het touw waarmee het personeel
Vijftig jaar gewassenkeuring in Ne- van de Keuringsdienst in Friesland de
derland het spreekt niet bepaald tot zakken van de door hen gecontroleerde
de fantasie. Dat bijvoorbeeld in Fries
land, waar deze keuringen in 1903 zijn
begonnen, 140 keurmeesters driemaal
alle percelen aardappelen en granen
gedurende de groeitijd gaan bezichti
gen en dat drie hoofdcontroleurs, 18
controleurs en 100 hulpen worden in
geschakeld voor de controle op kwali
teit, herkomst en juiste sortering
het zal de meesten van ons weinig zeg-
gem- En tóch is het vcwr de landbouw
va-a. zo ontzaglijk groot belang, dat de
heer B. C. Algra Sr. een halve eeuw
geleden het initiatief genomen heeft tot
het organiseren van de eerste gewas
senkeuring in ons land. En niet ten on
rechte is nadien dikwijls gezegd: Wat
de uitvinder is voor de industrie is de
kweker voor de landbouw!
3500 km is thans per jaar de lengte
VERBETERING VAN WEGEN
IN GRONINGEN
(Van onze correspondent)
Het coördinatiecoUege openbare
werken in Den Haag heeft opnieuw
een aantal openbare werken die voor
uitvoering in de provincie Groningen
in aanmerking komen, goedgekeurd.
Het betreft hier in hoofdzaak wegver-
beteringswerk-en en rioleringswerken
in Zuidbroek, Vlagtwedde, Munten-
dism, Meeden, Bellingwolde, Oude Pe-
kela, Oostwolde, Noordbroek, Blijham
en Musselkanaal. Zo gauw de werke
loosheid daartoe aanleiding geeft
zullen de werken worden uitgevoerd.
13
WIJ begonnen nu een plan de cam
pagne uit te werken. Voedsel had
den we allereerst nodig. De hele
biftj: was hier een zwart brood, een
dozijn vette worsten, margarine, wat
appels en een blikje koffie. In een
kleine commode vonden we een paar
oude rokken en die söheurden we in
repen voor een bruikbaar verband.
Terwijl water warm werd op een olie
stel, dat Jock ontdekt had, aten we
gulzig. Daar knapten we ongelooflijk
van op. We zetten koffie en we kauw
den en dronken gretig zonder te pra
ten. Ons laatste maal hadden we de
vorige dag om acht uur 's morgens in
Engeland gehad.
De oude vrouw zag, dat wij haar
hele provisie verslonden. Ik gaf haar
ook een kop hete koffie, maar haar
hand beefde zo erg, dat .ze een bende
op haar schoot morste. Tweemaal nog
hoorden we Duitsers dichtbij en twee
maal hielden we de vrouw met een
strenge blik stil.
Snel en handig werden mijn won
den door Jock gewassen en gereinigd.
Toen hij het laatste stuk verband
vastmaakte, voelde ik mij als her
boren en beter in staat om onder ogen
te zien wat ons nog zou wachten. Jock
ging naar buiten om poolshoogte te
nemen en ik deed mijn best om de
oude vrouw in het Duits aan haar ver
stand te brengen, dat zij haar mond
moest houden, als we vertrokken
waren.
Met een gespannen uitdrukking op
haar gezicht volgde ze mijn woorden
en gebaren, nu en dan met een kraken
de stem zeggend „Ja, ja" en „Gott sei
Dank". Het was duidelijk, dat ze van
harte dankbaar was, dat we er weer
vandoor gingen. Ik durfde echter niets
te riskeren en, hoe ondankbaar het ook
van mij was, legde ik, om haar heel
erg duidelijk te maken wat ik haar
wilde zeggen, mijn handen weer om
haar nek.
Jock kwam zwetend terug. „Snel",
zei hij. „Ze zijn heel dichtbij en zoeken
de weg af". Hij ging over het achter
erf. „Dit is denk ik de enige weg, die
ons overblijft", fluisterde hij.
In de grote weide, waarin wij te
recht kwamen, was een lange heg, die
ziali over enige afstand diagonaals-
gewijs uitstrekte. Deze volgden we,
ons diep bukkend en zo snel voort
gaand, als wij dit in deze houding
konden. De heg eindigde bij een af
scheiding van wijd uit elkaar geplaat
ste palen, die door dubbel prikkeldraad
met elkaar verbonden waren.
„Liggen", zei Jock kortaf en we
lieten ons voorover vallen. Nadat we
de weide overgestoken waren, onder
beschutting van de heg, kwamen we
op terrein, waar de bodem langzaam
rees. Vanaf deze wat hoger liggende
plek hadden we een behoorlijk uitzicht
over het vlakke landschap, dat onder
broken werd door een paar groepjes
bomen en wat struikgewas.
In de verte konden we hier en daar,
tegen de horizon, duidelijk gestalten
zien. Wij konden niet verder terug,
want daar was slechts open land zon
der enige dekking. Het was van het
grootste belang, dat we een van de
bosjes in de verte bereikten, maar dit
scheen haast onmogelijk zonder dat de
Duitse wachtposten ons zagen.
„Bedenk toch alsjeblieft wat", zei
Jock terneergeslagen.
Voor ons, een meter of vierhonderd
weg, stonden een stuk of zes koeien
doodstil, alleen draaiden ze nu en dan
de kop even om. Ik keek er aandach
tig naar en plotseling viel het me op,
dat ze of in water of in hoog gras
stonden.
door
_y
„Op de buik naar die koeien krui
pen", stelde ik voor.
Wij wrikten ons over de grond voort.
Na elke honderd meter, of zo stopten
we en bleven een paar minuten on
beweeglijk stil liggen. Wij hadden ge
luk, kreten noch schoten van de Duit
sers, die dichtbij waren, vertelden, dat
we ontdekt waren, en ten slotte kro
pen we voort midden tussen de koeien.
De dieren stoorden zich niet aan ons.
Dichtbij de koeien vonden we een
lange, rechte sloot, die icih door de
landerijen uitstrekte oncaep en maar
zes vuet breed. Desondanks was deze
een als door God daar t-ïgeven uitweg
uit de gevarenzone. Wij glipten het
water in en zoveel mogelijk in hori
zontale houding baanden we ons een
weg langs de kant. Zo te moeten ver
dergaan was erg inspannend en vrat
aan ons uithoudingsvermogen. Van tijd
tot tijd moesten we wegduiken en één
keer duurde het een lange tijd, dat we
geen vin durfden bewegen, zo dicht
waren de Duitsers in de buurt.
Tot dusverre had de sloot zich in
rechte richting uitgestrekt naar twee
vrij grote boomgroepen, maar halver
wege de volgende weide veranderde
ze plotseling van loop.
„Kom", pufte Jock, „wij moeten nu
de sloot maar sloot laten en recht op
die bomen afgaan."
Nauwelijks had hij dit gezegd, of
het feit, dat we een schuilplaats had
den gezocht in de hut van dat oude
mens, werd op luide wijze gehonoreerd
door een krakend salvo geweerschoten.
Dit betekende, dat wij moesten maken
het bosje te bereiken vóór de Duitsers
bij de terreinverhoging aangekomen
zouden zijn en ons zien.
Druipend en steunend verlieten we
de sloot en renden als gekken naar het
bosje. We hadden de rand er van bijna
bereikt, toen Jock kreunde: „Oh!"
Een jongen, met een korte broek
aan, stond er minder dan een paar
.honderd meter vanaf.
Wij gingen het bos binnen en lieten
ons hijgend en snikkend plat op de
■grond vallen. Onze lichamen stoomden
en ik dacht dat mijn hart zou bersten.
„Wat een ongeluk dat dat jongetje
ons zag", zei Jock toen hij ten slotte
weer spreken kon .Laat ons hopen en
bidden, dat het een loyaai Hollander-
tje is en niet gaat kletsen."
(Wordt vervolgd)
landbouwproducten dichtnaait. 100.000
ton aardappelen en 6000 ton granen en
zaden worden door deze dienst jaar
lijks geplombeerd. Vooral de pootaard-
appelen houden onze roem in het bui
tenland (vooral in België, Luxemburg
en Frankrijk, maar ook in Italië, Egypte
en de Zuidamerikaanse landen) hoog.
Ze vormen een belangrijke deviezen-
bron, want ze vereisen weinig import
van grondstoffen. Bovendien is de so
ciale betekenis van de pootaardappel-
teelt zeer belangrijk, daar dit product
zeer arbeidsintensief is. 1 ha pootaard-
appelen vraagt ongeveer 500 man-uren,
hetgeen in loon uitgedrukt ongeveer
f 600 is.
Eer men dit alles bereikt heeft moest
er echter veel gebeuren- De eerste keu
ring in 1903 is slechts een aarzelend
begin geweest. Ook in andere provin
cies is men in de jaren 1903 tot 1919
met gewassenkeuringen begonnen.
Vóór die tijd was dit werk hoofd
zakelijk een liefhebberij voor bepaalde
personen. Men deed niet aan selectie
en het ene aardappelras na het andere
degenereerde. Nu is men zo ver, dat
men alle rassen desgewenst ziektevrij
kan voorttelen.
In 1924 gaf het Instituut voor plan
tenveredeling voor het eerst de be
schrijvende rassenlij st van prof. C.
Broekema uit. Deze is weldra een basis
voor de keuringen geworden. Inmiddels
waren in Friesland vier keuringsorga-
nisaties en in andere provincies had
men dikwijls een soortgelijke toestand.
Het gevolg was een groot aantal niet
wettelijk beschermde certificaten en
verwarring bij de afnemers, nog ver
groot door bü de aardappelen gevoegde
verklaringen, dat dit pootaardappelen
waren zonder dat dit het geval was.
De Pootaardanpelwet en de oprich
ting van de Verenigde Nederlandse
Keuringsdienst (NA.K.), welke volko
men zelfstandige provinciale keurings
diensten kreeg, hebben hier een eind
aan gemaakt. En thans, na een halve
eeuw. kan men dankbaar op de bereikte
resultaten terugzien.
Ter gelegenheid van dit jubileum zal
van 8 tot 18 December te Leeuwarden
een tentoonstelling „Vijftig jaren ge
wassenkeuring" worden gehouden.
Dr. Adenauer niet naar
K.V.P.-congres
Het algemeen secretariaat van de
Katholieke Volkspartij heeft bericht
ontvangen van dr. Adenauer, dat deze
door een opeenhoping van werkzaam
heden van zijn bezoek aan het partij
congres der K.V.P., waartoe hij zich in
principe bereid verklaard had, heeft
moeten afzien.
Aan zijn vertegenwoordiger, dr.
Heek, heeft dr. Adenauer een bood
schap voor het congres meegegeven.
Geveltableau aangeboden
(Van onze correspondent).
De Groninger kunstenaar Anno
Smith is de ontwerper van een prach
tig geveltableau dat het personeel van
het gemeentelijk electrieiteitsbedrijf te
Groningen ter gelegenheid van het 50-
jarig bestaan van dit bedrijf aan het
gemeentebestuur van Groningen heeft
aangeboden. Het tableau dat door de
locoburgemeester, de heer J. de Wilde,
namens het gemeentebestuur is aan
vaard heeft een plaats gekregen in de
voorgevel van het gebouw van de
electrische centrale in de Bloëmstraat.
Het kunstwerk vertoont een afbeelding
van de Griekse oppergod Zeus op een
wagen getrokken door geiten, die de
bliksem als voorstelling van de elec-
triciteit de wereld inslingeren.
Het jubilerende electrieiteitsbedrijf
ontving van de Vereniging van direc
teuren van electriciteitsbedrijven in
Nederland een „verre muraille", een
op copalineglas en grisailles gebrand
schilderde voorstelling met een onder
laag van bladgoud.
KABINETSCRISIS IN
FINLAND
Het Finse minderheidskabinet van
premier Urho Kekkonen is gisteren
gevallen. Het kabinet werd ten val ge
bracht door de hoofdcommissie van de
diet (parlement)dat zich uitsprak te
gen een regeringsprogramma voor de
opbouw van de industrie.
Met 31 tegen 14 stemmen leed de
regering de nederlaag.
Verhouding „witmense
en swartmense"
Op uitnodiging van de Zendings
commissie van F. Q. I. sprak de on
langs uit Zuid-Afrika teruggekeerde
prof. dr. J. H. Bavinek over zijn ver
blijf aldaar op een vergadering, welke
gehouden werd in de leeszaal van de
Theol. Hogeschool der Geref. Kerken
te Kampen.
Nadat prof. Bavinek vorig jaar twee
maanden in Zuid-Afrika was geweest,
ontving hij van de Universiteit in Pot-
chefstroom (Transvaal) in het begin
van dit jaar de uitnodiging acht maan
den op te treden als „bezoekend hoog
leraar". In die functie doceerde hij
voornamelijk zes vakken, nl. zendings
wetenschap, geloofsleer, Oosterse gods.
dienst, pastorale en gewone psycholo
gie en wijsbegeerte. Hoewel een dame
zo vriendelijk was te waarschuwen voor
het doceren in de Nederlandse taal
(„dat kan hulle tog nie verstaan nie")
bleek dit mee te vallen, want het aan
tal studenten, dat de colleges bijwoon
de, was steeds groot.
Het grote probleem, waarmee ieder
in Zuid-Afrika te maken krijgt, aldus
prof. Bavinek, is dat van de verhouding
tussen „witmense en swartmense": het
apartheidsvraagstuk. In het kort ging
spr- de ontstaansgeschiedenis van dit
vraagstuk na, waarna hij de apartheid
schetste in voornamelijk vier vormen:
het verbod van vermenging door huwe.
lijk. de politieke en de sociale apart
heid en de apartheid als levenshouding
Hoe moeilijk het ook is tot een goede
beoordeling van deze dingen te komen,
men is in Zuid-Afrika stellig in me
nig opzicht op de verkeerde weg. Ve
len stemden dit ook toe, aldus prof.
Bavinek. maar gezien o.a. de politieke
verhoudingen, waarin de nationale
partijen zich steeds bedreigd gevoelen
door de Engelsen, komt men hier niet
openlijk voor uit. Bij verschillende ge
legenheden had spreker nadrukkelijk
gewezen op het onchristelijke van de
apartheid als levenshouding, welke
door Jezus Zelf uitdrukkelijk is ver
oordeeld, getuige alleen al Zijn houding
ten aanzien van de Samaritanen.
Voor de zending zag spreker wel
mogelijkheden, al zijn de moeilijkhe-
An groot en vele, b.v. de volstrekt ab
normale maatschappij, waarin de zwar
ten leven en het optreden van de zgn-
profeten, die soms onder hen opstaan
en een secte vormen, waarin christe
lijke en heidense motieven en gewoon
ten (dans, extase) zo dooreengestren-
geld zijn, dat er direct grote aanhang
is. De kerken en de regering hebben
een zeer zware taak in heel deze apart-
heidsproblematiek. Prof. Bavinek ein
digde met te zeggen, dat hij blij was
geen regeringsverantwoordelijkheid in
Zuid-Afrika te dragen.
Het Britse Lagerhuis heeft Woens
dag eenstemmig een boodschap van
koningin Elizabeth goedgekeurd,
waarin zij het Huis verzoekt haar echt
genoot, de hertog van Edinburgh, tot
regent te benoemen, indien de nood
zaak zich hiertoe zou voordoen.
Het Huis wordt in de boodschap ge
vraagd de wetten op het regentschap
van 1937 en 1943, krachtens welke
prinses Margaret automatisch regentes
zou worden indien de troonsopvolger,
prins Charles, voor zijn achttiende
jaar 'koning zou worden, te verande
ren alvorens zij haar reis door het ge
menebest maakt.
De boodschap is Woensdag in het
Huis voorgelezen. Er wordt voorts in
gevraagd, dat koningin-moeder Eliza
beth lid van de regentschapsraad
wordt.
(ADVERTENTIE)
PHILIPS
ELECTRISCH DROOGSCHEERAPPAR AAT
(Advertentie)
VOORKOM HEESHEID
Zorg er voor
steeds een doosje
Wybert bij U to
hebben.
Vervolg van pag. 1)
Op weg
Zij waren gevlucht nadat ze door de
autoriteiten van de technische acade
mie van Praag waren weggezonden.
Onmiddellijk daarop, waren ze by
Hora Svate Anny Oost-Duitsland
binnengetrokken. Eerst hebben ze vijf
dagen lang gelopen, waarbij ze leef
den van aardappelen en appelen, die
ze in de velden vonden. Kleine stuk
ken legden ze per trein af. Ze ver
kochten kleren en kostbaarheden om
wat treingeld te krijgen.
Bij het station te Uckrow had hun
eerste vuurgevecht plaats met de
volkspolitie, toen een van hen naar
hun papieren vroeg. Drie Vopo's wer
den door hen neergeschoten, toen
vluchtte de rest. Een van het groepje
vluchtelingen werd daarna gearres
teerd. Toen hebben de andere vier zich
zeven dagen verborgen gehouden in
een schuur, 30 km buiten Uckrow;
alleen 's nachts trokken zij er op uit
om voedsel te zoeken.
Later trokken ze verder naar
Schönwald, waar ze zich in de bossen
moesten terugtrekken, omringd door
Vopo's. De politie vuurde 's nachts
blindelings met machinegeweren in
het bos, waardoor een vierde lid van
de groep ernstig gewond werd. Deze,
Vaclav Svejda (30 jaar) moest worden
achtergelaten.
De anderen zwierven vervolgens
vijf dagen lang door de bossen, alvo
rens ze terug durfden gaan naar
Schönwald. Daarna brachten ze negen
dagen door in een schuurtje, waar ze
zich te goed deden aan een gestolen
varken. Inwoners zeiden hun, dat bij
het gevecht in de bossen de Vopo's
uit nervositeit hun eigen majoor had
den doodgeschoten.
k Op de trein
Op de tiende dag, 1 November,
sprongen ze op een goederentrein naar
Zossen. Later trokken ze langs de
spoorlijn tussen Dresden en Berlijn.
Bij een vuurgevecht met een brug-
bewakingspatrouille werd Paumer
gewond.
De gewonde Paumer en de twee ge
broeders Masin legden het laatste tra
ject af per trein. Paumer en Josef
Masin hadden zich vastgeklemd aan
de koppelingen, terwijl Curad Masin
onder een wagen was gekropen.
In West-Berlijn aangekomen dwong
Ctirad een oude man onder bedrei
ging van zijn revolver om hem naar
de dichtstbijzijnde politiepost te bren
gen. Zijn broer Josef en Paumer ble
ven in de trein tot het volgende sta
tion. dat in de Russische sector
bleek te liggen. Ze ontdekten hier, dat
het station omringd was door Russen
en communistische politie. Ze schoten
zich een weg door het cordon, waarbij
Paumer opnieuw werd gewond, nu in
zijn rechterhand. Ten slotte konden ze
via een prikkeldraadversperring West-
berlijns grondgebied bereiken.
Josef en Ctirad Maisin verblijven
thans onder Amerikaanse bewaking in
West-Berlijn, terwijl Paumer, die een
noodoperatie moest ondergaan, in een
Westberlijns ziekenhuis is opgenomen.
Zijn toestand is ernstig. Hij heeft o.m.
een schotwond in de maag.
Op biljetten met de kop „Gezocht"
werd in Oost-Duitsland 1000 mark
uitgeloofd voor inlichtingen, die tot
hun aanhouding zouden leiden.
NIEUW RAS OP KOMST
Ter gelegenheid van de opening
ener tentoonstelling te Assen heeft de
adjunct-directeur van de Plantenziek-
tenkundigen Dienst te Wageningen, dr.
H. N. Khiyver, mededelingen gedaan
over de aardappelmoeheid. Dr. Kluy-
ver liet een optimistisch geluid horen.
Hij sprak de verwachting uit, dat bin-
afzienbare tijd de landbouwweten
schap een aardappelras zal hebben ge
kweekt, dat immuun is voor aard
appelmoeheid. In Zuid-Amerika
groeien nl. nog steeds aardappelrassen
in het wild en nu hebben onderzoekin
gen aangetoond, dat sommige rassen
onvatbaar zijn voor het aardappel
aaltje. Weliswaar hebben deze rassen
het nadeel, dat ze geen knol voort
brengen, doch dit brengt geen onover
komelijke bezwaren mede, daar krui-
met een goed productieras moge
lijk wordt geacht. Daardoor zal een
aardappelras worden verkregen, waar
op het aardappelaaltje geen invloed
heeft en de aardappelmoeheid dus
verdwijnt.
Met prof. Zernike mede hebben tien
Nederlanders eens de Nobelprijs ge
kregen.
De Nobelprijs voor natuurkunde
hebben ontvangen:
1902 Te zamen: prof. dr- H. A, Lorentz,
hoogleraar te Leiden en prof. dr. P.
Zeeman, hoogleraar te Amsterdam.
Prof. Lorentz werd 18 Juli 1853 te
Arnhem geboren; hij overleed op
4 Februari 1928 te Haarlem. Prof.
Zeeman werd 25 Mei 1865 te Zonne-
maire geboren, ontdekte in 1896 de
invloed van een magnetisch veld op
de straling (Zeeman-effect).
1910 Johannes, Diederik van der Waals,
hoogleraar te Amsterdam; geboren
23 November 1837 te Leiden; overle
den 8 Maart 1923 te Amsterdam.
1913 Heike Kamerlingh Onnes, hoog
leraar te Leiden; geboren 21 Septem
ber 1853 te Groningen; overleden
21 Febr. 1926 te Leiden-
Scheikunde
1901 Jacobus Hendricus van 't Hoff,
scheikundige, geboren 20 Augustus
1852 te Rotterdam; overleden 1 Maart
1911 te Berlijn. In 1878 hoogleraar te
Amsterdam.
1936 Petrus Josephus Wilhelmus
Dubije, hoogleraar Cornell-universi-
teit te Ithaca (V.S.) (genaturaliseerd
in Amerika); was hoogleraar te Ber
lijn; geboren 24 Maart 1884 te Maas
tricht; is onderscheiden met de Rum-
ford-, Faraday-, Lorentz-, Franklin-
en Gibbs-medailles.
Geneeskunde en physiologie
1924 Willem Einthoven, geboren 21 Mei
1860 te Semarang; overleden 29 Sep
tember 1927 te Leiden; gepromoveerd
in 1885; in 1886 hoogleraar te Leiden.
1929 Ghristiaan Eykman, hygiënist en
bacterioloog, geboren 11 Augustus
1858 te Nijkerk, overleden 5 Novem
ber 1930 te Utrecht; in 1883 gepro
moveerd te Ams erdam; in 1898 hoog_
leraar te Utrecht; officier van Ge
zondheid in Nederlandsch-Indië.
Vrede
1911 Tobias Michael Carel Asser,
rechtsgeleerde, geboren 28 April
1838 te Amsterdam; overleden 29 Juli
1913 te 's-Gravenhage; gepromoveerd
in 1860 te Leiden; hoogleraar aan de
Gemeente Universiteit van Amster
dam; lid van de Raad van State, lid
van het Hof van Arbitrage en advi
seur bij het departement van Bui*
tenlandse Zaken.
