NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
C
De laatste ronde is bij
Ouwerkerk begonnen
J
Alle belastingontwerpen en cle
huurverhoging aanvaard
Nieuw geallieerd voorstel op Korea
Directeuren: F. BAAS en W. PLUYGERS. Hoofdredacteur: Mr. M. ROOT
Uitgave: Nieuwe Rotterdamse Courant N.V. Witte de Withstraat 73 Rotterdam
Donderdag 5 November 1953
110e JAARGANG No. 259
Abonnementsprijs per kwart. 7.50. Losse 1
Tel. (K 18001 11.10.00 (19 lijnen!
s 0.13. Verschijnt dag. beh. op Zondag.
Telegr -adr.: NIROCOUR, Postrek-40
Russische nota is negatief
Eisenhower beticht Moskou
van obstructie
President Eisenhower heeft gisteren verklaard, dat de jongste Rus
sische nota aan de Westelijke mogendheden „niet het voornemen om samen
te komen uitdrukt, doch veeleer het plan om zoveel mogelijk moeilijk
heden te scheppen".
In zijn verklaring, welke hij op een persconferentie aflegde, zei Eisen
hower, dat de Russen in hun nota het Westelijke voorstel voor een vroeg
tijdige conferentie inzake Duitsland en Oostenrijk niet slechts verwerpen,
maar in feite „een dergelijke conferentie trachten te vermijden".
wordt, dat de Westelijke regeringen
voorbij gaan aan de voornaamste
vragen, die de Sowjetunie naai- voren
heeft gebracht in haar nota van 28
September ter regeling van de inter
nationale vraagstukken.
De nota wijst op de gevaarlijke
pogingen om de ratificatie van de
Europese Defensie Gemeenschap te
versnellen en op de remilitarisatie
van West-Duitsland. Het plan voor
een Europees leger heeft niets uit
staande met werkelijke Europese
veiligheid, aldus de Sowjetunie. „De
Duitse kwestie kan niet beschouwd
worden zonder dat eerst de aandacht
wordt gevestigd op het steeds groeiend
net van Amerikaanse militaire bases
in Europa". In dit verband wijst de
nota ook op het onlangs gesloten
Spaans-Amerikaanse verdrag.
Voor een regeling der internationale
vraagstukken bestaat allereerst een
dringende noodzaak voor een confe
rentie van de ministers van buiten
landse zaken van de Ver. Staten,
Engeland, Frankrijk, de Sowjetunie
en de Chinese Volksrepubliek. Ter
bespreking van de Duitse kwestie
acht Rusland een bijeenkomst van de
ministers van buitenlandse zaken van
deze landen zonder communistisch
China noodzakelijk. De Oostenrijkse
kwestie dient echter via de normale
diplomatieke kanalen te worden ge
regeld, aldus de nota.
„Onmogelijke
voorwaarden"
Naar de president opmerkte, wordt
dit doel in de nota nagestreefd door
„onmogelijke voorwaarden met betrek
king tot de Europese defensiegemeen
schap, de N.A.V.O. en de positie van
communistisch China in te lassen".
Eisenhower legde deze verklaring
af tijdens zijn persconferentie, voordal
de tekst van de Russische nota open
baar was gemaakt. Inmiddels is echter
bekend geworden, dat de nota aan
dringt op de toelating van com
munistisch China tot de conferenties
der grote mogendheden en dat de
E.D.G. en de N.A.V.O. hinderpalen op
de weg naar een betere verstandhou
ding tussen Oost en West worden
genoemd.
Ook te Londen. Parijs en Bonn wordt
de Russische nota teleurstellend genoemd.
Volgens een welingelichte zegsman
heeft de Franse minister van buitenland
se zaken, Bidault, tijdens een kabinets
vergadering de mening uitgesproken, dat
aan de Sowjetunie een korte nota moet
worden gezonden, waarin de regermg
wordt verzocht te antwoorden op de voor
stellen, welke in de vroegere Westelijke
nota's zijn gedaan en die in Moskous
antwoord niet zijn aangeroerd.
Zoals men weet, hebben Amerikaanse,
Britse en Franse diplomatieke ambtena
ren verleden week te Parijs overleg ge
pleegd over de vraag, wat de Westelijke
houding zal zijn. indien het voorstel
voor een ministerconferentie te Lugano
wordt verworpen. Men zou toen tot de
slotsom zijn gekomen, dat het Westen
zich dan dient te concentreren op organi
satie van zijn eigen invloedssfeer. In het
bijzonder zou getracht moeten worden de
ratificatie van de overeenkomsten met
West-Duitsland. welke dit land in fehe
Prof. dr. F. Zernike
krijgt Nobelprijs
Voor het eerst na veertig jaar
is de Nobelprijs voor natuurkun
de toegekend aan een Nederland
se geleerde, prof. d rF. Zer
nike, hoogleraar aan de uni
versiteit te Groningen. Het was
wijlen prof. H. Kamerlingh On
nes, aan wie in 1913 deze onder
scheiding werd toegekend voor
zijn verdienste inzake het vloei
baar maken van helium. Aan
prof. Zernike heeft de Acade
mie van Wetenschappen te Stock
holm de prijs verleend op grond
van theoretisch en experimenteel
onderzoek der physische optica
en speciaal voor zijn vinding van
de phase-contrastmicroscopie.
Men zie ook pag. 5).
Spionnageproces in Oost-Duitstand.
Naar het Westduitse persbureau DPA
meldt, heeft een Oostduitse rechtbank
Frankfort a. d. Oder vier personen
wegens spionnage veroordeeld tot straf
fen, variërend van 216 jaar tot levens
lange dwangarbeid. De veroordeelden
zouden schuldig bevonden zijn aan het
verstrekken van inlichtingen aan Franse
en Amerikaanse spionnagediensten.
Waarom Rusland niet wil confereren
Van onze correspondent
BERLIJN, 5 Nov. De Russen
- hebben op het ogenblik klaarblijke-
looedi'sensouverel hergeven, te be- ljjk njet de minste haM, ,nc. Qen\e_
spreking van de Duitse kwestie, hoe
wel zij in de propaganda het nog altijd
zo voorstellen alsof Moskou de kam
pioen is in het streven naar de een
heid van Duitsland. De Russen vol
harden in het standpunt, dat er eerst
een conferentie moet komen van de
grote vijf inclusief communistisch
China en gaan er daarbij van uit,
dat de Russische positie sterk genoeg
is om af te wachten, totdat dë andere
partij beseft, dat het ter wille van de
vrede in de wereld noodzakelijk is
om in de uitnodiging van de Sowjet
unie te treden. Zou het Westen zijn
eigen gang gaan en de E.D.G. (met
West-Duitsland) verwezenlijken of
West-Duitsland in de N.A.V.O. opne
men, dan zou zulk een voldongen feit
een bespreking over Duitsland onmo
gelijk maken, aldus waarschuwt de
Sowjetunie in haar nota.
De jongste conferentie van de grote
vier te Parijs in Mei 1949 was een voor
beeld voor de Russische buitenlandse po
litiek hoe men het niet moet doen. Die
besprekingen hadden in zoverre voor
het Westen succes, dat het Moskou ont
maskerde en de vastbeslotenheid om de
bondsrepubliek op te richten, als het
ware nog versterkte. De vrees van de
Russen gaat nu,- naar men hier betoogt.
eenzelfde richting. Een conferentie
te Lugano zou, als blijkt, dat de stand
punten van de partijen niet te verenigen
zijn, als gevolg kunnen hebben, dat de
Westelijke mogendheden hun plannen
dan zonder meer realiseren gelijk in
1949, ditmaal ten aanzien van de vol
tooiing van de E.D.G.
Waarnemers te Washington en Bonn
merkten op, dat sommige delen van
de Russische nota kennelijk in de
eerste plaats zijn bestemd voor Frank
rijk met de bedoeling ratificatie
van het Europese verdedigingsver
drag door het Franse parlement te
bemoeilijken.
Westelijke woordvoerders verwach
ten nu echter, dat men in Frankrijk
zelf zal aandringen op ■ratificatie met
als argument, dat de Sowjetunie zelf
heeft geweigerd te onderhandelen
over een andere oplossing van het
Duitse vraagstuk.
De officiële tekst van de Russische
nota is thans gepubliceerd. Verklaard
Botsingen te Triest
In strijd met de geallieerde instruc
ties heeft een groep van enige hon
derden Italianen gistermiddag getracht
de Italiaanse driekleur op het stad
huis van Triest te hijsen. Zij schreeuw
den anti-geallieerde leuzen, toen zij
in optocht het stadhuis naderden. Hun
ontstemming was gewekt door het
voorschrift van de zonecommandant,
generaal Sir John Winterton, dat geen
Italiaanse vlaggen van openbare ge
bouwen mogen waaien. De Italiaanse
burgemeester van de stad, Bartoli,
had zich Dinsdag niet aan dit bevel
gestoord, toen hij, ter gelegenheid
van het feit, dat de stad 35 jaar ge
leden van Oostenrijk werd overgeno
men, Italiaanse vlaggen op het stad
huis liet hijsen. Generaal Winterton
liet de vlaggen echter neerhalen en
in beslag nemen.
De politie voerde gistermiddag een
charge tegen de betogers uit en een
politieman wist zich van de vlag
meester te maken. Hij maakte er zich
ijlings mee uit de voeten, gevolgd
door de woedende menigte. De politie
man bereikte echter tijdig een cordon
politiejeeps aan het andere einde van
het plein.
Daarop begon de joelende menigte
met tafels en stoelen uit een café
Britse politie-officieren te bekogelen.
Er was snel politieversterking ter
plaatse en met behulp van gummi
knuppels kon de menigte worden ver
spreid. Later kwam er nog meer ver
sterking, voorzien van karabijnen en
traangasbommen. Het plein was toen
spoedig ontruimd.
Zeventien betogers werden gearres
teerd, vijftien liepen verwondingen op,
waarvan drie in een ziekenhuis moesten
worden opgenomen.
Woensdagavond was de stad weer rus
tig. (Reuter).
Donderdag echter vonden weer nieuwe
demonstraties in Triëst plaats, waarbij
ongeveer twintig Italiaanse studenten
en verscheidene geallieerde politieman
nen verwondingen opliepen. De studen
ten protesteerden tegen het optreden
van Woensdag van de geallieerde auto
riteiten.
Jag;
an en Burnham
naar India
Dr. Jagan, de afgezette eerste-minis-
ter van Brits-Guyana, heeft gister
avond te Londen verklaard, dat hij
en zijn eveneens afgezette minister
van onderwijs, Burnham, voornemens
zijn voorlopig in het buitenland
blijven om de Britse politiek in de
kolonie te bestrijden. „Op 17 Novem
ber zullen wij onze laatste vergade
ring in Engeland toespreken. Onmid
dellijk daarna vertrekken wij naar
India en Pakistan", zo zei hij.
Jagan deelde voorts mee, dat zij
omstreeks half December tenminste
als zij Amerikaanse visa konden krij
gen hoopten naar New York te
reizen, teneinde te trachten de kwes
tie van Brits-Guyana op de agenda
van de Ver. Naties geplaatst te krij
gen. (Reuter).
Moskou wil daarom niets doen wat
de Westelijke mogendheden als een dui
delijk neen zouden kunnen beschouwen.
Het concentreert zich voorshands in het
Oosten op de politieke eonferentie over
Korea. Het meent, dat daar goede moge
lijkheden liggen om de rol van vrede
lievende natie te spelen en tevens de
schuld op de Verenigde Staten te schui
ven. Een gunstige ontwikkeling
Korea. zou. dat neemt men aan. voor
Moskou -positieve gevolgen inzake de
E.D.G. hebben als zou blijken, dat men
in het Oosten een regeling kan berei
ken. Maar ook een ongunstige gang van
zaken, meent men in Moskou, kan de
E.D.G. verhinderen als de Amerikaanse
halsstarrigheid ten aanzien van rood
China tot een viortzetting van de oorlog
in Korea zou leiden. In beide gevallen,
zeggen de Russen, zou de belangstelling
in het Westen voor een overeenkomst
met Rusland groter worden.
Regering-Kek kon en
afgetreden
De Finse coalitie-regering is gister
avond afgetreden, nadat zij Dinsdag
in het parlement een vertrouwens
votum had verloren, welke de oppo
sitie tegen de huisvestingspolitiek van
de regering had ingediend.
De regering had slechts vijf mil-
lioen Mark uitgetrokken voor de
bouw van huizen en flatgebouwen
gedurende het volgende jaar, of
schoon de „grote commissie" van het
parlement, waarin alle partijen ver
tegenwoordigd zijn, had aangedron
gen er een bedrag van 7,5 milliard
Mark voor te besteden.
Het verzoek om ontslag van de rege
ring werd vroeg in de avond ingediend
door de eerste-minister, Urho Kekkónen,
leider van de boerenpartij, die samen
met de sociaal-democraten en de Zweed
se volkspartij de coalitie vormde. Het
werd door president Paasikivi geaccep
teerd.
Ondanks de motie van wantrouwen,
welke Dinsdag was aangenomen, hadden
de premier en zijn ministers zich bereid
verklaard in functie te blijven, terwijl
onderhandelingen worden gevoerd met
de andere partijen om te onderzoeken,
of er overeenstemming mogelijk was
over een compromis-program. Deze on
derhandelingen eindigden in een impasse,
toen de sociaal-democraten verklaarden,
dat zij bereid waren met de boerenpar
tij samen te werken, doch niet, zoiang
Kekkonen eerste-minister was. Gister
avond zijn er informele besprekingen
gevoerd tussen alle partijen over de vor
ming van een nieuwe coalitie-regering.
In de wandelgangen van hel par
lement werd voorspeld, dat de nieuwe
coalitie-regering zou omvatten de so
ciaal-democraten (de sterkste partij in
het parlement), de boerenpartij (de op
een na de sterkste partij) en moge
lijke vertegenwoordigers van andere par
tijen, uitgezonderd de uiterst links ge
oriënteerde volksdemocraten, die de
derde partij in het parlement vormen.
(Reuter)
Antlumy Eden, Engelands minister tan
buitenlandse zaken, heeft in het mi
nisterie van arbeid een buste van
Ernest Bevin onthuld, de man die van
1945 tol zijn dood in 1950 minister
van buitenlandse zaken uas in de
regering-A ttlee.
Prof. dr. F. Zernike aan het door h-rn
ontwikkelde phnsaont rast microscoop.
Dichten van gat bij
Ouwerkerk voor de
televisie
Van onze correspondent
HILVERSUM. 5 Nov. De Neder
landse Televisie Stichting is voorne
mens een tweetal reportages in extra
uitzendingen te geven van het dichten
van het laatste gat bij Ouwerkerk op
Schouwen-Duiveland. De eerste extra
uitzending zal Vrijdagavond om 22 uur
direct volgen na het door de KRO te
verzorgen programma en zal uitslui
tend een filmreportage omvatten. Zater
dagavond van 21.00 tot 21.45 zal in de
tweede extra uitzending niet alleen een
filmreportage van de definitieve slui
ting worden gegeven, maar voorts zul
len enige deskundigen de werkzaam
heden aan de dijken toelichten.
Koningin en Prins
naar Ouwerkerk
De mogelijkheid
ningin Juliana
bestaat, dat ko-
prins Bernhard
Vrijdagavond of -nacht aanwezig zul
len zijn bij de sluiting van het gat te
Ouwerkerk. Voorts zal daar dan
waarschijnlijk een aantal ministers bij
tegenwoordig zijn. De Koningin en de
Prins zullen zich eventueel met het
m.s. Breezand van de rijkswaterstaat
naar Ouwerkerk begeven.
Ouwerkerk, Donderdagmorgen.
DE STRIJD om het beruchte stroomgat bij Ouwerkerk, het laatste
in de rampnacht ontstonden er in totaal liefst 67, alsmede 450 'kleine
gaten is nu in zijn laatste, kritieke faze getreden.
Nadat het vorige week Vrijdag was gelukt een grote Phoenix-caisson,
aansluitend op het Westelijke landhoofd te plaatsen, is men er in de loop
van de morgen in geslaagd ook bij het Oostelijke landhoofd een dergelijke
betonnen kolos neer te zetten. Het oorspronkelijke tweehonderd meter
brede stroomgat, dat een debiet heeft van 40 millioen kubieke meter,
is daarmee al tot ruwweg de helft gereduceerd maar het moeilijkste kar
wei wacht nog
De aangekondigde 24-urige loonstakin-
gen van de arbeiders in de strocarton-
fabrieken te Oude Pekela en Hoogezand-
Sappemeer, die hedenmorgen om zes
uur zouden beginnen, zijn op het laatste
ogenblik afgelast. Van de zijde van de
werkgevers heeft men zich gistermiddag
nl. in verbinding gesteld met de heer
Albers uit Amsterdam, hoofdbestuurslid
van de algemene bedrijfsgroepencentra
le. met het verzoek pogingen in het
werk te stellen de stakingen te doen af
gelasten. Het gevolg was. dat de betrok
ken arbeiders inderdaad besloten de
staking niet doen doorgaan. Het wachten
is nu op het resultaat van de morgen in
Groningen te voeren besprekingen tus
sen afgevaardigden van werkgevers en
verknemers over de lonen en over de
werktijden voor het personeel van de
dagdienst-
Bij de strocartonfabriek te Oostwolde
wordt wel gestaakt.
Dodelijke val. Een driejarig meis
je. dat op de Lauriergracht te Amster
dam woonde, is uit een raam op de
tweede verdieping gevallen. In het W.G.
is het kind overleden.
Tweede Phoenixcaisson
vanmorgen geplaatst
-*T-
OOK voor wie het bij herhaling
aanschouwde blijft het strijdto
neel bij Ouwerkerk, ondanks zijn
desolaatheid, indrukwekkend.
In de verte het macabere décor,
gevormd door de onmetelijke vuil
grijze watervlakte, welke nog immer
bezit houdt van de 2500 hectaren grote
polder De Vier Bannen en waaruit de
ruïnedorpen Ouwerkerk en Nieuwer-
kerk waar van elke zes inwoners er
een verdronk oprijzen.
Dichterbij de brokkelige restanten
van de oude zeewering, met man en
macht versterkt en voorzien van be
trouwbare landhoofden, aansluitposten
voor de Phoenixcaissons waarmee on
ze dijkherstellers het wagen zulk een
gigantisch spel te spelen.
Achter ons, aan de kant van de Kee-
ten, het nieuwe over de gorzen opge
worpen maar na de mislukte dich
tingspoging van eind Augustus nim
mer voltooide dijkliehaam.
Aan de binnenzijde van het Brokken-
gat, bij de zate waar enorme zink-
stukken aan de lopende band worden ge
fabriceerd en aan de steigers van het
geïmproviseerde haventje alle mogelij
ke schepen met materiaal, sleepboten,
direclieboten, vletten en woonarken.
Op de dijk kleine en grotere werk
terreinen, opslagplaatsen van rijs en
riet, tientallen wiepenstellingen en com
plete ketendorpen. Wat verder op. waar
een stank van modder hangt, kleikaden,
waartussen zand wordt gespoten, heen
en weer zwaaiende reuzenkranen, enor
me pijpleidingen en pompen, welke
straks het land waarvoor nog
wordt gevochten zullen moeten droog-
malen.
Op het eeuwig in beweging zijnde wa
ter tussen de dijkreslanten sleepboten,
drijvende kranen, vletten en bakken,
op weg naar hun bestemming, en. domi
nerend in de zich duidelijk aftekenende
dijkopening, twee machtige Phoenix
caissons.
De plaats van de grote strijd tegen
onze eeuwige vijand ten slotte nog eens
duidelijk gemarkeerd door drie hoge,al
van verre zichtbare lichtmasten, welke
de dag-nachtverhouding ten behoeve
van de slotoperatie grondig moeten doen
veranderen.
Weken en maanden is hier nu al
voorlgeploeterd terwijl de herfst inviel.
Tegen alle redelijkheid in, bleef men
koppig vertrouwen op goed weer en, o
wonder, de natuur toonde zich inderdaad
Actie tegen legerverdrag
Parlementsleden van de vijf landen,
die het verdrag voor een Europees le
ger getekend, maar nog niet geratifi
ceerd hebben, zullen binnenkort bijeen
komen om plannen te beramen voor ge
zamenlijke oppositie tegen de ratifica
tie. De bijeenkomst zal worden gehou
den in Frankrijk of in een der vier
andere landen: België, Nederland,
Luxemburg en Italië.
Dit is gisteravond meegedeeld na af
loop van een vergadering van het comi
té ter verdediging van de eenheid van
Frankrijk en de Franse unie, een tegen
het verdrag gerichte organisatie van
200 Franse afgevaardigden en senato
ren. De tachtig Franse parlementsle
den, die op de vergadering aanwezig
waren, hebben beloofd hun oppositie te
gen de ratificatie te versterken. (Reuter)
Arthur Dean, de geallieerde afge
vaardigde op de voorbereidende
conferentie te Pan Moen Djon, heeft
vandaag aan de communisten voor
gesteld de onderhandelingen over
een vredesconferentie te verdagen,
tot twee adviseurs van beide partijen
het eens zullen zijn geworden over
de agenda van de vredesconferentie.
De Noordelijken verwierpen echter
dit voorstel. Besprekingen in sub
commissies moeten ondergeschikt
worden geacht, aldus de communis
tische afgevaardigde Ki Sok-bok, die
evenwel verklaarde, het voorstel
alsnog te zullen bestuderen.
Dean deelde verder aan de com
munistische vertegenwoordigers mee,
dat een terugtrekking van alle
buitenlandse troepen uit Korea zeker
uitvoerbaar was. Hij voegde hieraan
toe dat de Ver. Staten geen enkele
inbreuk op de wapenstilstandsover
eenkomst zullen toestaarf, noch van
communistische, noch van andere
zijde.
Hij weersprak de communistische
beweringen, volgens welke het Ame-
rikaans-Zuidkoreaanse verdrag tot
het verlenen van wederzijdse bijstand
een vreedzame regeling van het
Koreaanse vraagstuk zou belemmeren.
Generaal Thimaja, de Indiase voor
zitter der neutrale commissie, heeft
Donderdag geprotesteerd tegen de z.i.
te lange duur der uiteenzettingen, welke
de Chinese en Noordkoreaanse commu
nisten aan hun landgenoten geven, die
als krijgsgevangenen in handen der
verbondenen vielen en die thans niet
naar hun land terug willen.
Thimaja heeft in een aantal gevallen,
waarin de uiteenzettingen reeds ander
half uur duurden, ingegrepen en gelast
er mee op te houden.
Een Zweedse vertegenwoordiger zei
echter, dat de duur van de uiteenzet
tingen enkel en alleen afhing van de
houding der betrokken krijgsgevangenen.
Donderdag waren, evenals Woensdag,
opnieuw vierhonderd Chinese krijgs
gevangenen aan de beurt voor „uiteen
zettingen". Ook nu overstemden de
krijgsgevangenen het geluid van de
communistische verklaringen, die eerst
door een luidspreker werden gegeven,
voordat de gesprekken met elke man
afzonderlijk begonnen. (Reuter)
van wel bijzonder goeden wille. Maar
nu is de toch al lang verwachte en ge
vreesde verandering gekomen. De tem
peratuur is de afgelopen dagen gaan
dalen, de reeks fraaie zomerse dagen
werd afgebroken en de eerste regen- en
windvlagen hebben het al zo lang kalme
water beroerd.
Daarna is weer een verbetering inge
treden, maar voor hoe lang? Men be
trapt zich er op telkenmale omhoog te
zien naar de lucht, speurend of die nog
geen tekenen vertoont te gaan betrek
ken en is eigenlijk verwonderd, dat al
die werkenden hier niet evenzo doen.
Maar de dijkherstellers, die al zo veel
hebben meegemaakt, kijken niet zc
gauw op! Ook niet vanmorgen toen, ge
heel volgens plan. de tweede Phoenix
caisson in het zo berucht geworden
stroomgat kon worden geplaatst.
De caisson was aan een zijde voor
zien van een zgn. guillotine, een ver
lengstuk bestaande uit twee horizontale
geleiders, waartussen 15 keggen in de
vorm van zware ijzeren pijpen een
paar decimeter in doorsnede en elk.
wegende om en nabij de 2000 kg!
welke zodra de caisson, aansluitend op
het oostelijke landhoofd was neergezet,
werden neergelaten teneinde een goede
aansluiting op het dijktalud te verkrij
gen.
Om tien voor tien vanmorgen
werden de afsluiters op de caisson
opengedraaid. Het gevaarte zakte
geheel volgens plan wzg en men kon
precies om half elf een begin maken
met het neerlaten van de guillotine.
Enkele mokerslagen waren voldoende
om de wiggen, waarmede de enorme
keggen werden vastgehouden, los te
krijgen. Binnen twee minuten ivas de
gehele guillotine neergelaten. Onmid
dellijk daarna heeft men een kleine
caisson tussen de Phoenix en het
landhoofd in geplaatst tegen de'
guillotine aan en heeft men een
begin gemaakt met het storten van
steen, teneinde de standzekerheid te
vergroten.
Kritieke 36 uur aan
gebroken
1VTET de plaatsing van de tweede
1*A Phoenix in het stroomgat, dat
door een grillige speling van het lot
uitverkoren werd het sluitstuk te wor
den van de hardste strijd tegen het
water ooit hier te lande gevoerd, is
een ongemeen kritieke en in menig
opzicht ook dramatische faze aan
gebroken.
Immers, van het moment af dat
vanmorgen de enorme betonnen kolos
(ruim 20.000 m3) in het verlengde
van het oostelijke landhoofd werd
neergezet op de onder water gemaak
te stenen drempel vechten onze dijk
herstellers met de rug tegen de
muur, De slotoperatie is begonnen.
Zij moet nu ook tot een goed einde
worden gebracht of wat de hemel
verhoede een nederlaag worden
erkend.
Nog twee Phoenixcaissons, de grootsti
welke Engeland in voorbereiding vai
de invasie in Normandië destijds lie
vervaardigen, passen in het werkschem:
dat de meesters der natte bouwkund
voor de komende 36 uur hebben opgj
steld; een schema, waaraan men zich
m met de uitvoering eenmaal een
Een middag met vele
beslissingen
(Vergadering van Woensdag 4 Nov.)
LLE belastingontwerpen zijn aan-
genomen. De huurverhoging ii
goedgekeurd. De coördinatie van so
ciale verzekering, vereveningsheffing
en loonbelasting is goedgekeurd. En
een suppletoire begroting voor de
werkgelegenheidspolitiek is goedge
keurd. Kortom, alle wetsontwerpen
welker behandeling was gekoppeld
aan de algemene beschouwingen over
de rijksbegroting, zijn goedgekeurd
en wel zonder stemming.
De grote ontmoeting tussen kabinet
en Kamer is dus zonder ongelukken voor
Toch geen stakingen in
strocartonindustrie
het kabinet afgelopen. Het aanbrengen
van een franchise in de verevenings
heffing tot het laatste ogenblik door
prof. Romme verdedigd heeft de mi
nister van financiën alleen kunnen af
wenden door een „onaanvaardbaar" uit
te spreken. Toen kon hij z ij n systeem
om de door prof. Romme beoogde ver
lichting van 23 min te bereiken aan
genomen krijgen. Dat gebeurde gisteren.
Vandaag zijn er nog een paar beslissin
gen gevallen, waarvan wat de belastin
gen betreft wel de belangrijkste was de
invoering van het compenseren van
verliezen met winsten van het voor
gaande jaar. een amendement van de
K.V.P.-ers Lucassen en Jansen, waar
staatssecretaris Van der Berge niets voor
voelde. Maar in de Kamer ondervond
dit amendement alleen bestrijding van
de kant van de communisten.
]\,T AAR het meest ingrijpende amen-
-*A dement dat de regering heeft
moeten slikken zij had er geen
halszaak van gemaakt betrof de
huurverhoging en wel de huurverho
ging voor bedrijfspanden. Het was af
komstig van de
gin is gemaakt moet houden, hoe on
gunstig de (weer)omstandigheden ook
mogen worden.
De weervoorspellingen, op grond
waarvan het sein tot de laatste aanval
werd gegeven, waren gunstig, maar in
de strijd tegen de natuur zijn zo vele
onberekenbare factoren en dat ook de
knapste menselijke berekeningen kunnen
falen heeft de recente geschiedenis van
het dijkherstel hoe succesrijk op zich
zelf ook verlopen wel geleerd.
Met stijgende spanning wordt dan ook
door eilanders, Zeeuwen, ja door alle
Nederlanders niet in de laatste plaats
door de leden van ons Koninklijk Huis
maar ook door een belangrijk deel
van de wereld, welke zich na 1 Fe
bruari zo spontaan het lot van het zwaar
getroffen Nederland aantrok, het ver
dere beloop van de slotoperatie, waar
voor anderhalf etmaal Is uitgetrokken,
gevolgd.
Sluiting bij nacht
YF/ELKE de kritieke elementen zijn
is duidelijk: in de eerste plaats
de sterke stroom, verder het w
(een onverwachte storm of mist) en
het feit, dat de laatste betonnen ko
los des nachts bij kunstlicht moet
worden geplaatst.
Het is duidelijk dat. naarmate het
zal lukken de beide landhoofden naar
elkaar toe uit te breiden, het water
samengedrongen in een nauwere bed
ding bij een gelijk gebleven water
berging sneller zal gaan stromen.
De eesrte caisson, vorige week haaks
op het westelijke landhoofd geplaatst
'zie tekening» diende om, met de daar
achter neergegooide eenheidscaissonne-
tjes, het dijkhoofd voldoende te beveili
gen en om een betrouwbare post te
vormen voor de volgende Phoenixkolos-
sen.
De gekozen ligging met de stroom
richting mee betekende nog maar
een betrekkelijk geringe vernauwing
van het stroomgat, waardoor met elk
tij 40 millioen kubieke meter water de
Vier Bannenpolder in- en uitstroomt.
Nu de tweede, 62% meter lange,
Phoenixcaisson echter in het verlengde
van het oostelijke landhoofd is komen
te rusten, is de stroom in de. nu tot
op ongeveer 120 meter versmalde, bres
al merkbaar sterker geworden.
Zullen de niet geballaste gevaarten de,
naarmate de opening verder wordt af-
gesnoerd aan kracht winnende stroom
kunnen weerstaan? Het is een bange
vraag, welke door de rekenmeesters
van het Waterloopkundig laboratorium
in Delft echter geruststellend is beant
woord. Ook de bezinking en de 35
meter dikke stenen drempel, opgewor
pen onder water, waarop de betonnen
gevaarten moeten komen te rusten, kun
nen het enige tijd houden, maar het is
uiteraard zaak de tijd gedurende welke
de stroom vrij spel heeft tot een mini
mum te reduceren.
Na het op zijn plaats brengen van
de derde caisson morgenochtend
wanneer de opening tot op 60 meter
zal zijn teruggebracht, en dus maxi
male stroomsnelheden zullen gaan op
treden, zal men dan ook geen lage
kentering meer voorbij laten gaan.
Vandaar dat de operatie bij de daar
na volgende kentering welke laat in
de avond valt zal moeten worden vol
tooid bij het roodgele schijnsel van de
drie enorme lichtmasten en de nodige
haastig gerequireerde zoeklichten.
Overzicht
Tweede Kamer
socialist Bom-
mer en beoogde
de huurverho
ging voor be
drijfspanden niet
hoger te lat-en zijn dan de ver
hoging voor woningen. Volgens
het regeringsontwerp zou de huur
voor bedrijfspanden, door partijen
nader overeen te komen, tot 130 pet.
van de thans geldende huren mogen
stijgen. Maar dit is nu beperkt ge
bleven tot de stijging, die voor wo
ningen is voorgesteld en aangenomen,
variërend naar gelang van de ge
meenteklasse.
De discussie hierover was interessant
Minister Witte zag in het ontwerp een
stap in de richting van vrijg huren,
waarbij de economische waarde van-een
pand beslissend is, een waarde die niet
alleen wordt bepaald door bouwkosten.
De bezwaren uit de Kamer tegen een
ruimere marge voor bedrijfspanden
kwamen vooral hierop neer, dat de
huurder van een bedrijfspand in den re
gel zelf een groot deel van de onder
houdskosten draagt, zodat de verhuur
der niet met het oog op het onderhoud
een hogere huur nodig zou hebben. Maar
daar was het niet om te doen, zei de
minister, die vooral de economische
waarde co de voorgrond stelde.
De K.V.P. en de V.V.D. en ook de
C.H.U. waren verdeeld wat het amende-'
ment betreft. De K.V.P.-er Van Vliet en
een groot deel van zijn fractie waren er
voor; maar de fractievoorzitter prof.
Romme bevond zich onder de zeven
K.V.P.-ers. die tegen het amendement
stemden. Bij de V.V.D. was het de heer
Cornelissen, die het amendement steun
de: hij zag er een belang voor de mid
denstand in. Ook in deze groep was de
fractieleider, prof. Oud. onder de tegen
stemmers.
Het amendement haalde ruimschoots
een meerderheid: 6615.
TJET was een middag vol beslissin-
AA gen. Wij zullen ons niet in alle
details begeven. Memoreren wij al
leen nog, dat de poging van de socia
list Hofstra om de afschaffing van de
speculatiewinstbelasting tegen te hou
den, geen succes had; hij kreeg alleen
steun van de communisten.
Een groot stuk parlementair werk is
nu verzet. De Kamer kan thans begin
nen met de behandeling van de begro
tingshoofdstukken. Onder de oude bede
ling schriftelijke voorbereiding van
de algemene beschouwingen zou men
waarschijnlijk de volgende week pas aan
de algemene beschouwingen zijn toege
komen. Onder het nieuwe systeem kun
nen we nu al d.w.z. Donderdagmid
dag met de begroting van binnen
landse zaken (en 's avonds die van
maatschappelijk werk) beginnen. De
volgende week komt Overzeese Rijks
delen aan de orde. En dan zal men ook
nog de tijd hebben voor het ontwerp
Vestigingswet Bedrijven. Eind volgende
week komt Wederopbouw en Volkshuis
vesting in bespreking en in de week
van 17 November hoopt men de begro
tingen van justitie en van economische
zaken te kunnen afhandelen, waarna
men Oorlog en Marine ter hand zal ne
men.
Zo althans luidt het voorloDige pro
gramma.
(Voor het verslag zie men pag. 4)
Rustig iveer
Van onze weerkundige medewerker
O PANNING ZIT ER in de lucht nu de
O laatste phase van de dichting van de
dijken is begonnen. De weersomstandighe
den leken daarvoor vanmorgen gunstig:
de activiteit van de depressies is vermin
derd en de wind, die in hel begin van de
week even flink was opgestoken, is gaan
liggen. Vanmorgen naderde een rug van
hoge druk ons landzodat het weer van
daag zijn rustige karakter zal behouden.
De rug wordt, op de voet gevolgd door
een nieuwe depressie, welke gelukkig geen
griezelige dingen behoeft te doen verwach
ten zowel omdat zij niet zo heel erg actief
is als ook omdat zij een route volgt, uaar-
op de actiefste depressies in de reeel niet
veel kwaad doen, voorzover het de wind
betreft.
Vel neemt de kans op regen weer roe,
maar daardoor zal de temperatuur 's nachts
minder kunnen dalen. Dientengevolge is
de kans op het ontslaan van uitgestrekte
mistvelden minder groot geivorden, het
geen voor de komende gebeurtenissen bij
Ouwerkerk eveneens belangrijk is.
Over het geheel, genomen is de situatie
dus gunstig, vooral als men het jaargetijde
in aanmerking neemt. De rust is boven
de gehele Noordzee nu zo groot, dat aan
onze kust voorlopig geen abnormale be
weging van het water is te verwachten
vandaag niet en morgen evenmin.
WEINIG VERANDERING^
IN TEMPERATLLR I
Weersverwachting, medegedeeld
door het K.N.M.I. in De Bilt. geldig 5
van Donderdagavond tot Vrijdag- k
avond (opgemaakt te tien uur» ïJ-
Over het algemeen veel bewol-
king met plaatselijk mist en van- X
g avond en vannacht hier en daar 5
enige regen of motregen. Weinig S-
<r wind. Weinig verandering in tem- 5"
•n peratuur. y
5 6 November: Zon op 7.43, onder
-tt 17.03. Maan op 7.42, onder 16.20.