Na de begrafenis
CEn ten slotte.
FRIESE
NOVITEITEN
Politieke partijen
van Celebes
tegen KAHAR
2
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN-ZATERDAG.31 OCTOBER 1953
Défilé der pronkjuwelen
HET Friese vee geniet een zodanige
bekendheid en aanzien in'de' agra
rische wereld, dat in het verre bui
tenland velen zich opmaken naar de
hoofdstad van Friesland, ten einde daar
aanwezig te zijn op zekere dag in Octo
ber, wanneer het puik der viervó'etigen,
hooggekwalificeerde runderen .van het
mannelijk geslacht, voor het 'jaarlijks
défilé de ring betreden. Argentijnen en
Spanjaarden, Fransen en Italianen, En
gelsen en Zweden. Duitsers en-Grieken
volgden met achtduizend anderen de
show .der vieryoetigen, die het schoonste
gaven te zien, dat aan dergelijke Friese
pronkjuwelen maar schoon kan zijn. Een
gemompel van instemming en bewonde
ring ging door de rpen van het publiek,
toen de stier Südhoekster Piet Eduard'
voor het vierde achtereenvolgende jaar
tot kampioen was uitgeroepen. Fraai
type; adel", luidde het'testimonium van
de jury. en opeens verdrongen zich Fran
se kooplieden om de gelukkige eigenaar.
Nog tijdens de show werd- bekend, dat
de kampioen der pronkjuwelen naar
Frankrijk was verkocht. In Friesland
voelen-- velen iets als spijt bij het ver
trek van deze crack van de groene wei
den, omdat dit edele bloed voor de
eigen veestapel moet worden afgeschre
ven. En Südhoekster Piet Eduard zal
niet weten, dat hij na zijn heengaan op
de boerderij, waar hij groot en beroemd
werd, een "leegte achterlaat, trouwens
met als stille troost een slordige ton
gouds of wellicht nog iets meer. Maar
voor Südhoekster Piet Eduard zal voort
aan in Frankrijk de dageraad aanlich
ten. Zijn roem zal ginds niet loos en
in Friesland niet ijdel zijn. Want nog
lang na heden zullen Friese boeren spre
ken over die adelyke stier Südhoekster
Piet Eduard, die topfiguur van het Frie
se rundveestamboek.
Vervallen synagoge gesloopt
IN de jaren zestig der vorige eeuw,
toen er in de Friese veenstreken een
grote bedrijvigheid heerste, de turf-
prrjzen hoog waren en de vooruitzichten
veelbelovend, kwamen van heinde en ver
arbeiders naar Gorredyk getogen. Er
vestigden zich toentertijd vele Joden, die
in de algemene opleving en vooruitgang
hun aandeel hadden en daar wel bij
voeren. In 1SS0 woonden in de gemeen
te Opateriand .147 Joden, hetgeen één
procent was van. de totale bevolking,
Na 1875 trad de kentering in; de turf-
prïjzen zakten, de zuivel- en graanmarkt
boterwaag geraakl
■val door de
velïndustrie. De zon van de welvaart be
gon ook voor Grorredijk te tanen. Nog
lang daarna kon de Joodse gemeenschap
er haar synagoge in stand hóuden, doch
het aantal Israëlieten nam voortdurend
af. In 1928 woonden er in de gemeente
Opsteriand nog maar veertien Joden.
Daarna kwam de tweede wereldoorlog,
en naar Gorredijk is geen Israëliet we-
(Ingez. med.-advertentie)
dige, klassicistische gebouw uit de 18e
eeuw een andere bestemming te geven,
mislukten. Dezer dagen is de oude syna
goge afgebroken. De borden en stenen
met de Hebreeuwse lettertekens zijn
naar de Joodse gemeente te Leeuwar
den overgebracht. Van de herinnering
aan de vroegere gemeenschap der Joden
te Gorredijk zal derhalve voortaan geen
enkel zichtbaar teken meer aanwezig
zijn.
Een Statenjacht?
IN-zeilsportkringen betreurt ',m,en.
récht, dat de boeier, het fraaie typ.é
zeilschip van Fries origine, in de eer
ste helft dezer eeuw zo goed als geheel
van de Friese wateren is verdwenen.
Minnaars van de watersport n'u hebben
ontdekt, dat de boeier ,,Jean Bart", die
onder de oorspronkelijke naam „Friso"
een lange reeks van jaren het eigendom
van de vroegere 'commissaris der Ko
ningin. mr P. A. V. baron van Harinx-
ma thoe Slooten was, te koop is, en zij
hebben aanstonds aan het provinciale be
stuur van Friesland een adres gericht,
waarin zij het voorstel lanceren, dat de
provincie de Friese boeier „Jean Bart"
zal aankopen om het vervolgens in te
richten en te gebruiken als Staten
jacht", voor representatieve doeleinden.
De adressanten zijn de mening toege
daan, dat deze fraaie vertegenwoordiger
van een uitstekend scheepstype "bo
vendien een schepping van de eer
tijds beroemde scheepsbouwer Eeltje
Holtrop te Joure vóór Friesland moet
worden teruggewonnen. Daarbij denken
zp aan de bij uitstek geëigende functie,
die dit vaartuig -zou kunnen -vervullen
bij de. ontvangst van hoge gasten uit
binnen- en buitenland. Om het sGhip, dat
te "VVeesp is gestationneerd,- terug te ko
pen, moet er een tanielyk hoog bedrag
op tafel worden gelegd. Adressanten heb
ben het. intussen met bij de indiening
van een adres gelaten, maar reeds een
aanzienlijk bedrag aan geld bijeenge
bracht. Wellicht zal men spoedig horen,
of het bestuur van deze waterryke pro
vincie het aanschaffen van een Staten
jacht" in deze tijd nuttig, wenselijk en
verantwoord acht.
In memoriam dr D. Kalma
Chr. middelbaar landbouw
onderwijs in Friesland
Geschil over de grondslag
formulering
(Van onze correspondent te Leeuwarden)
De stichting van een middelbare land
bouwschool in Friesland dreigt in gevaar
te komen doordat de bij deze stichting
betrokken landbouworganisaties niet met
elkaar tot overeenstemming kunnen ko
men; de minister S. L. Mansholt had
zülk een accoord als voorwaarde voor
subsidiëring gesteld. Hel verschilpunt: is
de grondslag van deze school. De Friese
Maatschappij van Landbouw stelde als
formule voor. dat het onderwijs op de
grondslag staat van het chr. geloof, zoals
dat is neergelegd in de II. Schrift, als
getuigenis van Gods Openbaring in Jezus
Christus; de afdeling Friesland van de
Chr. Boeren- en Tuindersbond wilde
daaraan toevoegen: Gods eniggeboren
Zoon. Voorts wilde deze bond de school
dagen met gebed beginnen en eindigen,
maar de Friese Maatschappij van Land
bouw met een godsdienstig samenzijn
onder leiding van een predikant aan
het begin en einde van de schoolweek
volstaan. Ook verder waren er nog ge
schilpunten. De Chr. Boeren- en Tuin
dersbond streeft nu naar een subsidie
voor 'n te stichten-middelbare landbouw
school, en is van mening dat er. vooral
omdat in ons land een dergelijke school
nog niet bestaat, een goede kans is op
inwilliging van deze aanvraag. De Frie
se Maatschappij heeft evenwel nog de
hoop, dat men alsnog tot overeenstem
ming zal komen; zij heeft te kernen ge
geven, dat men bij een compromis-school
niet elke christen persoonlijk kan be
vredigen, maar dat men tot een school
snoet komen, die voor alle gezindten
aanvaardbaar is.
Bezwaren tegen koopavond
in Bussum
De afdeling Bussum van de samen
werkende organisatie van handels- en
kantoorbedienden heeft zich in een adres
tot B. en W. gericht met het verzoek de
koopavond op te heffen. De bezwaren,
die de afdeling te berde brengt zijn de
zelfde, als die welke zij bij de instelling
van het instituut" in 1952 koesterde'.
Zij is nog steeds van mening, dat de
koopavond luidt tot een nutteloos uit
breiden van de werktijd van de onder
nemers en personeel, terwijl een toene
ming van bedrijfskosten velen weer
houdt aan de koopavond mee te doen.
Evenmin geldt hte argement meer van
de voorstanders, dat in de omliggende
gemeenten ook iets dergelijks zou kun
nen worden ingesteld. Dit is niet ge
schied.
B. en Wstellen zich voor te gelegener
trjd de raad z\jn oordeel te laten uit
spreken over het al clan niet voortzetten
van de koopavond.
Zondagavond half acht zal in de
Janskerk te Utrecht een studentenkerk-
dienst worden gehouden waarin zal voor
gaan ds E. van Bruggen, hervormd stu
dentenpredikant te Rotterdam.
Maandagavond 8 uur zal in de aula
van de Utrechtse Universiteit prof. dr
Kasemann spreken over „Das Problem
'des historischen Jesus". Prof. Kase
mann is een leerling van prof. Bult-
mann, wiens geschriften zo grote in
vloed hebben in Duitsland en elders.
zijn blinde jacht het leven geëist
van een persoonlijkheid van gi
waarde, .een zoon van Friesland, die
volk heeft gediend met een trouw en vol
hardendheid, die moeilijk geëvenaard,
in zeker niet overtroffen kunnen worden.
Reeds op 19-jarige leeftijd had Douwe
Kalma de zaak van Friesland als levens
doel gekozen. Met een voortvarendheid,
een bezieling, een élan, die tot die tyd
in de Friese beweging volmaakt onbe
kend waren geweest, schiep hy in enige
jaren tijds een omvangrijke jeugdbewe
ging, de Jongfryske Miensckip, die op
Kalma's gegist bestek koerste: een be
wogen vaart, met veel onnodige deinin
gen en affreuze aanvaringen, doch waar
mee de Friese beweging en de Friese
literatuur op den langen duur toch nog
winst bleken te hebben behaald. Nog
geen 25 jaar oud, verraste de dichter
Kalma het Friese volk met zijn drama
tisch gedicht Kening Aldgillis, dat het
hoogst reikt naar het nog ongeschre
ven nationale Friese epos; met son
netten, meesterlijk van vorm, balladen,
volkszangen en dichterlijke essays'uit-
tingen van een vroegrijp creatief talent,
dat in Friesland zijn weerga niet vond.
De Kalma van de latere jaren was in
vele dingen tot bezinning en rustiger vi
sie, ook tot radicale herziening van zijn
vroeger, niet van bravoure en gezwollen
heid vrij, te pleiten, dichtwerk gekomen.
Minder en minder 'trad hij vooraan in
de beweging, maar diende deze op een
ander niveau als begaafd essayist,
schrijver van Friese toneelstukken, doch
op het voornaamste plan als vertaler
van de complete werken van Shakepeare
In' het Fries, waarmee hij zijn levens
werk nog heeft kunnen afronden en vol
tooien. Als een schok is de mare van
zijn plotselinge dood door het Friese volk
gegaan. Velen, zeer velen in Friesland,
die zijn betekenis hebben beseft,, staren
hem met weemoed na. Dr Douwe Kalma
heeft in het Friese geestesleven een die
pe vore getrokken.'
(Van onze correspondent)
Djakarta, 30 October
Volgens Antara zou het front van de
politieke partijen te Makassar thans na
der zijn standpunt ten aanzien van de
kwestie-Kahar hebben bepaald. Nog tij
dens het recente bezoek van president
Sukarnó bleek dat het front, waarin
practisch alle partijen van de Masjoemi
tot de P.K.I. zijn verenigd, grote waar
de aan politieke middelen hechten brj
de oplossing van de moeilijkheden op
Zuid-Celebes. Thans echter zou het
front hebben vastgesteld, dat indien Ka-
har niet ingaat op de uitnodiging van
cle presidentiële oproep (hetgeen gezien
de ontwikkelingen welhaast vaststaat)
het zich achter de regering zal plaatsen,
wanneer deze met geweld een einde
maakt aan de beweging.
Volgens Merdeka overweegt de rege
ring een noodwet, waarbij dertien orga
nisaties, waaronder cle Daroel Islam,
Baniboeroentjing en de groep van Daucl
Beuereh, buiten de wet worden gesteld.
De regeringsverklaring inzake Atjeh,
ofschoon blijkbaar algemeen geappre
cieerd wat betreft de analyse der ont
wikkelingen, is niet in staat het pessi
misme weg te nemen omlrent de situa
tie, speciaal in het binnenland.
Merdeka beschuldigt de P.S.I. ervan
de Nederlandse politiek te steunen, wel
ke thans speciaal tegen de normalise
ring van de betrekkingen tussen Indone
sië en Japan zou zijn gericht. Deze Ne
derlandse politiek zou worden geïnspi
reerd door v de vrees, dat de Japanse
belangen na de regeling tussen Indone
sië en Japan een bedreiging zouden kun
nen gaan vormen voor de Nederlandse
economische belangen.
Antiek-tentoonstelling in 1954
Ten bate van het „Erefonds voor
Oud-Verpleegsters" zal in de burgerzaal
van het raadhuis te Naarden van 10 tot
en met 26 April 1954 een tentoonstelling
van antiek worden gehouden. Het initia
tief is genomen door de U.V.V. tc
Naarden-Bussum. Er is een uitvoerings
comité opgericht onder voorzitterschap
van mr J. Bothenius Lohman, welk
comité op alle ingezetenen van de Gooise
gemeenten een beroep doet antieke
voorwerpen tijdelijk voor het doel af
te staan. Voor deelneming kan men zich
wenden tot het secretariaat van het
comité, Bredelaan 1, Bussum, tel. 6113.
Hare Majesteit koningin Juliana heeft
goedgevonden, dat een deel van Haar
poppencollectie tijdelijk voor de tentoon
stelling zal worden afgestaan. De direc
teur van het Rijksmuseum heeft zijn
steun toegezegd, terwijl enige zeer be
kende experts het comité zullen bijstaan
bij het samenstellen van de tentoon
stelling.
Basketbal in Haarlem
(Van onze s-port correspondent)
Vrijdagavond hebben Oosterkwartier ei
Antilopen bun positie in de eerste klasse
van de Haarlemse basketibalcompeti ti e ge
handhaafd, Beidfe ploegen' zegevierdr-
opniemv, doordat Oosterkwa.rtler een- we
strijd meer heeft gespeeld heeft het een
voorsprong op Antilopen. Ails derde volgt
HG A dat van S oho ten won. De andere
ploegen- in de eerste 'klasse raken hij de
leiding achterop. lm de eerste klas-se
dames verscheen Oosterkwartier niet in
het JCrelageh'uis en verloor reglementair.
Oolc do dames van- Antilopen waren op
dreef en versloegen Ra-pid-itas met 2910.
De uitslagen luiden: -eerste klasse lieren:
IHJ 38—24; HHC-HOC 22—31; Antilopen
Sportclub Haarlem: 3532; tweede klasse
heren-: Antilopen'2IHJ 2 3111; dierde
klasse horen: HGA 3—ZBVS 18—16; I-IOG
2—Rapidi'las 2- 15—14.
Eerste klas-se dames: HOCOosterkwa-r-
tier 20 regl.; Anti-lopenRapiditais 29—
10tweede klasse damesAnti-lopen 2—
Rapidïtas 2 14—7; HHG—HGA 2 17—24.
Sportclub Haarlem 2-IHJ 916derde
kla-sse dames; HHC 2Exereitla 017;
ZB VS—PSVH 2 25—10: HOC 3—Schoten 2
417; junioren (meisjes) HOC2BVS 2
6—29.
(Ingez. med.-advertentie)
Geslaagd, dank ij/...
Bekende
schriftelijke cursus
HILVERSUM
Ter voorziening in de vacature, ont
staan door de ovei*plaatsing van een
onderwijzer van de Koningin Emma-
school te Bussum, hebben B. en W. de
volgende voordracht aangeboden: 1. R.
Aans te Ommeren; 2. J, Bylsma te Rot
terdam en 3. W. G. van den Heuvel te
Bussum.
HOOFDCOMMISSARIS
TE ENSCHEDE MET
PENSIOEN
(Van een onzer verslaggevers)
Onder de talrijke genodigden, die gis
termiddag in het gemeentehuis van En
schede bijeen waren om afscheid te
nemen van hoofdcommissaris Tj. van
der Wal, die wegens het bereiken van
cle pensioengerechtigde leeftijd de ge
meentedienst gaat verlaten, bevonden
zich vele hogere politieambtenaren uit
alle delen des .lands. De rij van de tien
sprekers, die het wóórd tot de heer
van der Wal richtten, werd geopend
door burgemeester Van Veen, die het
feit memoreerde, dat de heer Van dei-
Wal bij de politie was gekomen in de
laagste rang en vroeg zich af hoe
zeer hij overtuigd is van het nut van
een goede opleiding of bij het stellen
van eisen daaraan soms niet te ver
wordt gegaan en daardoor de promotie
kansen van mannen als de scheidende
hoofdcommissaris worden beperkt. De
burgemeester zeide voorts, dat Ensche
de gedurende twintig jaren heeft gepro
fiteerd van de bekwaamheden van de
heer Van der Wal, die met grote vol
doening op zijn loopbaan kan terugzien.
Ook de volgende sprekers, o.w. mr
B. I. A. A.Ter Veer, procureur-generaal
bi.j het gerechtshof te Arnhem, hoofd
commissaris Kaasjager van Amsterdam
en mr dr J. W. Schneider te Delden
gewaagden van de capaciteiten van de
heer Van der Wal en brachten hem dank
het belangrijke werk, dat hij in
zo menig opzicht heeft verricht.
De heer Ka,asjager sprak namens de
illega's hoofdcommissarissen woorden
van waardering en bood boekwerken
a.a.n.
De hoofdcommissaris beantwoordde de
sprekers en verklaarde, dat hij het pret
tig vond om als hoofd van de dienst
Bescherming Burgerbevolking in functie
te kunnen blijven. Hij zegde allen dank.
De heer Van der Wal heeft een uit
zonderlijke carrière gemaakt. Op 1 Juni
1910 trad hij te Zaandam als agent
in politiedienst. Hij ging als hoofdagent-
rechercheur naar Vlissingen, werd in
specteur te Gorinchem, in Welke functie
hij daarna na-ar Arnhem werd overge
plaatst. Op 15 Januari 1934 volgde zijn
benoeming tot commissaris te Enschede
en ten slotte werd hij op 1 October
1949 hoofdcommissaris.
Bij zijn veertig jarig jubileum, in 1950.
werd de scheidende politiechef benoemd
tot officier in de orde van Oranje Nas
sau.
Jeugdige matroos doodde
buffetjuffrouw
Een 19-jarige Nederlandse matroos 1s
gisteren te Hamburg veroordeeld tot
zes jaar gevangenisstraf wegens een
moord, die hy op 29 Januari heeft ge
pleegd op een 34-jarige Duitse buffet
juffrouw. De vrouw bezocht die dag de
matroos op zijn schip. Zij kregen ruzie
en later werd haar lijk uit de haven op
gevist.
Het schoolgebouw van de school
voor kinderen met leer- en opvoedings-
moeilykheden in Bussum zal, behoudens
goedkeuring van de gemeenteraad, uit
gebreid worden mét twee Iclasselokalèn,
een lokaal voor handenarbeid en enige
garderobe en toiletruimten. De totale
kosten van uitbreiding zijn geraamd op
90.404.
In de week van 2 tot 7 November
zal het Haarlemse comité van de geza
menlijke militaire fondsen, waarin opge
nomen het Karei Doormanfonds, het
Van Weerden Poelmanfonds, het fonds
1815 voor oud-militairen en. nagelaten
betrekkingen, de vereniging Ereschuld
en Dankbaarheid Stamil en de Prins
Bemhard Stichting een huis-aan-huis
collecte en een straaftcollectie organi
seren ter versterking van de geldmid
delen van genoemde fondsen.
Het Genootschap „Kunst zij ons
doel" zal van 7 tot 29 November in het
Huis van Looy te Haarlem wederom
een groepstentoonstelling houden van
werken der leden, ditmaal van toege
paste kunst, affiches en illustratief
werk. De exposanten zullen zijn de heren
S. H. de Roos, W. Bogtman, R. Ger-
brands, dr A. Melchior, W. A. de WJjn,
Nico Schrier, Jaap Prónk, Huib de Ru,
L. Spierenburg, Rein Dlrksen, C.W.
Mandersloot en H. van Borssum Buis
man.
(Ingez. vied.-advertentie)
OLLE KAPOEN EN SLOOMSIJPER, DE SLIEP
l» 'i iiiiiiiiiiiia
SLOOM, de scharensliep, had intussen uren gewacht op de
terugkomst van Olie, want die had hem immers be
loofd de toverschaar terug te brengen? Maar wie er
kwam, geen Olie!
Dat valt me tegen van dat ventje!" dacht Sloom. „Maar
zal hem wel krijgen! Ik weet Immers, dat hij met mijn
schaar naar het paléis is gegaan om de baard van de Koning
te knippen!" Hij ging dus mopperend met zijn scharensliep-
wagentje öp weg na"ar het palcis. Daar gekomen werd hy
meteen aangehouden door.de wacht.
„Wat moet jij hier? vroeg die streng.
„Ik moet m'n schaar terug hebben!" riep Sloom. „Die heb
ik aan een vervelend klein ventje uitgeleend!"
„O, daar weet ik alles van!" zei de paleiswacht. „Dus dat
was jouw schaar, hè? Dat ongeluksding! Da.t kleine ventje
zit achter slot en grendel, want hij heeft de Koning een
baard van meters lengte bezorgd, zodat hij niet eens meer
van zijn troon kan op staan door het zware gewicht aan zijn
kin!"
„Breng me onmiddellijk naar de Koning!" riep Sloom. „Ik
kan hem helpen!"
Even later stapte Sloom de troonzaal binnen.
Ingez. med.-advertentie)
VICTORIA HOTEL
AMSTERDAM
Voor Uw zakenlunch!
ARCHITECTEN GEHULDIGD
In de Haagse Academie voor
Beeldende Km '.en
(Van. een onzer verslaggevers)
De Nederlandse architecten zijn gister
avond tijdens een gezellig avondje van
de leerlingen van dè Academie voor
Beeldende Kunsten in Den Haag en van
het Kon. Conservatórium voor Muziek in
de grote zaal van de Dierentuin te
's-Gravenhage op hartelijke wijze ge
huldigd. Men had voor deze gelegenheid
twintig architecten, van. naam uitgeno
digd, doch een klein aantal was niet.
in de gelegenheid te komen. Onder hen,
die wel waren gekomen, bevonden zich
de heren J. Wils, Nuyten, Van den Er
ven, Bodegraven, Abspoel, Maaskant,
Ritten, H. J. Oud Jr., Elling, Van Tijen
en Pot. Zij ontvingen uit handen van
■vrouwelijke leerlingen van de Academie
een door de afdeling Beeldhouwen ont
worpen en uitgevoerde plaquette en een
door de Reclame-afdeling ontworpen en
uitgevoerde oorkonde als blijk van waar
dering voor hun werk. Deze huldiging
moet worden gezien als een verlengstuk
van de in de afgelopen zomer gehouden
architectuur-tentoonstelling en heeft niets
te maken met de tot nu toe uitgereikte
Academie-prijs.
Van de uiti'eiking van de Academie-
prijs heeft men afgezien, omdat het
weric van de architecten te zeer in de
openbaarheid treedt en men van mening
is, dat Uit de grote groep hedendaagse
architecten niet een paar als ,,de besten"
kunnen worden aangewezen. Lange
redevoeringen werden niet afgestoken.
Het was een gezellig babbeltje, 'dat de
h'eer Schuytema van de Academie voor
Beeldende Kunsten hield.
Het programma, dat voor en nar de
huldiging van de architecten wérd afge
werkt, omvatte verder o.m. muziek en
zang- door -leerlingen van- het-, Kom-1 Con
servatorium voor- -Muziek,- een mode
show door leerlingen van de. Mode-afde
ling, een soort tekenwedstrijd, het op
treden van de balletgroep van. Sonia
Gaskell en het decoreren van -een wand
door Bertram Weihs en zijn leerlingen.
De avond werd besloten met een bal,
waarop de Down Town Jazz Band zich
liet horen.
Tydens de pauze werd men in de ge
legenheid gesteld in een der andere za
len van het gebouw e'en tentoonstelling
van werkstukken van de leerlingen tê
bezichtigen.
De Zwaneybroederschap te 's-Her-
togenbosch heeft tot regerend proost
uitgeroepen de heer A. P. Hubert van
Beusekom en tot toeziend proost mr
G. van Zinnicq Bergmann.
(Ingez. med.-advertentie)
«ntTrr Niet krabben.De helder rloel-
I r I I Ki bare D.D.D.kalmeert de jeuk
IB B I fti in enkele seconden, doodt de
ziektekiemen en geneest tot
diep in de huidporiën.
geneesmiddel tegen
huidaandoeningen
'Tdlïffe
4 MMsMWOMWS
I Dégelijks feuilleton
AGATHA CHRISTIE:
Een delegatie uit Hengelo (O)
heeft 'een bezoek gebracht aan Osna-
brück. om' plannen te bespreken voor
een uitwisseling tussen beide steden op
cultureel en sportsgebied.
HOOFDSTUK I
DE oude Lanscombe bewoog zich on
vast ter been van het ene vertrek
naar het andere om de rolgordijnen
op te halen. Zo nu en dan tuurde hij, zo
goed en kwaad zijn oude siep-oogjes
vennochten, door de ramen naar buiten.
Ze moesten zo dadelyk terugkomen
van'de begrafenis. Hij slofte nog wat
vlugger voort. Er waren ook zoveel ra
men.
Enderby Hall was een groot, in Gothi-
3ehe styT opgetrokken landhuis uit de
tyd van koningin Victoria. In iedere
kamer hingen gordijnen van verschoten
'rijk brocaajt of dito fluweel. Enkele mu
ren waren zelfs nog bespannen met v~
kleurde zijde.
In de groene salon keek cle oude butler
eerbiedig naar het geschilderde portret,
dat boven de schoorsteenmantel hing en
de oude Cornelius Abernethie voorstelde,
voor wie Enderby Hall indertijd ge
bouwd was. De bruine baard van Cor
nelius Abernethie stak bepaald agres-
siéf naar voren. Zijn hand rustte op een
globe. Of dat op uitdrukkelijke wens
van dè geportretteerde was geschied,
dan wel een symbolische inval van de
schilder was geweest, zou altijd tot de
raadselen blijven behoren.
Déze heer Was' een krachtfiguur
weest, dacht- cle oude Lanscombe altijd
en hij was eigenlyk blij. da>t hy hem
nooit persoonlijk had gekend. Meneer
Richard, zie je, dat was zrjn mynheer ge
weest! Een uitstékende meester, me
neer Richard. Maar wel zeer onver
wachts weggerukt, zeker, dat was-t-ie,
al was natuurlijk de dokter al een tijdje
over de vloer geweest..,.,.
O, maar meneer was nooit helemaal
de schok te boven gekomen van de dood
van-de jonge meneer Mortimer. De oude
man schudde het hoofd, terwijl hij zich
door een verbindingsdeur naar het Witte
Boudoir voortspoedde. Vreselijk was dat
geweest. Een ware catastrofeZo'n
pracht van een slanke, jonge meneer...
krachtig en gezond. Je zou nooit hebben
gedacht, dat er kans bestond, dat hem
zoiets zou overkomen. Droevig was 't
geweest, beslist droevig.
En toen was daarna meneer Gordon
in de oorlog gesneuveld. Een ongeluk
komt zelden alleen. Maar ja, zo ging dat
tegenwoordig. Het was alles veel te veel
voor meneer geweest. Maar toch was
hij een week geleden bijna weer in zijn
oude doen.
Het derde gordijn in het Witte Bou
doir vertikte het. Het ging maar een
klein eindje omhoog en bleef toen ste
ken. Ja. de veer was verslapt... daar
kwam het doorze waren allemaal
heel oud, die gordijnenzoals alles
trouwens hier in huis. Maar je kon die
ouwerwetse dingen tegenwoordig zelfs
niet eens meer gerepareerd krijgen!
Die waren te ouderwets, beweerden ze
vandaag-den-dag! Net of ze niet stuk
ken beter waren dan al dat moderne
spul... Nou, daar wist hij het zijne van
Snorrepijperij, al dat moderne klap-
permans-spulHet materiaal deugde
niet en goed vatomansdhaip bestond een
voudig niet meer! Nou en óf, daar kon
hij 1e een boekje over opendoen.
rtoe het zij, hij liet dat gordijn maar
zitten, Het hing toch niet aan de voor
kant en ze zouden het dus niet eens
zien, wanneer ze met de auto's van de
begrafenis thuiskwamen. En het zag er
ook niet naar uit, "dat de kamer zou
worden gebruikt. Het was een kamer
voor een dame, dit Witte Boudoir, en er
had al een hele tyd geen mevrouw op
Enderby Hall gewoond.
Jammer, dat meneer Mortimer nooit
geti-ouwd was. Altijd maar vissen in
Noorwegen, jagen in Schotland of naar
de wintersport in Zwitserlandin
plaats van een fyne jongedame te trou
wen en zich hier te vestigen in eigen
huis, met een stel kinderen over de
vloer. Het was een hele tijd geleden, dat
hier in huis kinderen waren geweest
Lanscombe's herinneringen gingen
terug naar de tyd, die hem het duide-
ly'kst in het geheugen was gebleven
veel duidelijker dan de laatste twintig
jaren. Ja, die oude tyd kon hij zich nog
lévendig voor zy'n geest halen.
Meneer Richard was byna een vader
weest. Vier-en-twintig jaar oud was-t-ie,
toen zijn vader overleed cn hij direct in
de zaak was gestapt, iedere'dag stipt
als de klok naar kantoor was gegaan en
de hele bedoening hier in huls op rol
letjes had laten lopen, zo kwistig als 't
maar kon. Wat was dat een 'gelukkig
gezin, geweest, met al die opgroeiende
jongedames en heren! Vechtpartijen en
ruzies zo mi. en dan, dat spreekt vanzelf
en die gouvernantes hadden ook geen
lolletje gehad! Maar Lanscomfee had
nooit op gehad met die gouvernantes.
Saaie schepsels.
De jongedames zelf daarentegen
waren geweldig levendig van geest.
Voora-l juffrouw Geraldine. Juffrouw
Cora ook, al was ze dan zoveel jonger.
Maar nu was meneer Leo overleden en
juffrouw Laura ook al. En meneer Ti
mothy tegenwoordig zo droevig hulpbe
hoevend. En juffrouw Geraldine ergens
in het buitenland overdeden Meneer
Gordon in de oorlog gebleven.
Al was hij dan de oudste, meneer
Richard was toch de sterkste van het
gehele stel gebleken. Hij ha.d ze allemaal
overleefd... dat wil zeggen, dat was niet
helemaal waar, want afgezien van me
neer Timothy leefde die kleine juffrouw
Cora toch ook nog, die met die rare
kunstschilder was getrouwd. Het werd
nu al vijf-en-twintig jaar, dat hij haar
voor het' laatst had gezien. Wat was ze
een alleraardigst jong ding, toen ze er
met die rare jongen vandoor ging, maar
nu had hij haar toch nauwelijks kunnen
herkennen, zo plomp was zé geworden
en dan zo artistiekerig in haar kleding'
Die man van haar was een Fransman
geweest of iets dergelijks... daar kwam
nooit iets van terecht, als je "daarmee
ging trouwen... Och ja, juffrouw -Gora
was altijd een tikje „onnozel" geweest,
zouden ze op een dorp zeggen. Zo liep
er altyd wel eentje tussen door...
Zy van haar kant had hem dadeiyk
herkend... „Kijk, daar hebben we Lans
combe ook nog!" had ze gezegd en
ze had net gedaan of ze het prettig
vond hem terug te zien. Och, ze hadden
hem allemaal graag mogen lijden in
die goeie ouwe tyd. Als er eens een
froot diner was, kwamen ze stilletjes
eneden in de provisiekamer en dan
had hjj ze altijd gelei gegeven of van
de Charlotte Russe als die uit de eet
zaal terugkwam, Ze waren allemaal dol
op de oude Lanscombe geweest, maar
nu was er bijna niemand meer over,
die daarvan wist.te spreken. Dat jonge
stelletje, waarvan hjj de namen nooit
uit elkaar kon houden, kende hem niet
anders dan als de oude butler, die er
al jaren was. Een stel vreemdelingen,
had hij gedacht, toen hy ze allemaal
voor de begrafenis had zien komen...
een sjofel stelletje zo bij elkaar.
Neen, mevrouw Leo niet... die was
heel anders. Zij was hier met meneer
Leo wel een enkele maal gekomen, na
hun huwelijk. Zij was een keurige dame,
mevrouw Leo... een echte dame...
Correct gekleed, keurig haar, haar
hele uiterlijk in overeenstemming met
hetgeen zij wüs... En meneer was altyd
erg op haar gesteld geweest. Jammer,
dat zy en meneer Leo nooit kinderen
hadden gekregen.
Lanscombe riep zichzelf terug tot de
werkelykheid. Wat stond hij hier te dro
men over de goeie ouwe tijd, terwijl
hij nog zoveel te doen had? Hij had
Janet gezegd, dat zy de gordynen van
de eerste verdieping voor haar rekening
moest nemen. Hy was met Janet en
de keukenmeid naar de rouwdienst in
de kerk gegaan. Maar niet naar de
crematie, want zij moesten naar huis om
de gordijnen op 'te halen en de laatste
hand te 'leggen aan de lunch. Het werd
een koude lunch natuurlyk. Ham met kip
en tong met sla. Met appeltaart en
citroenvla toe. Warme soep vooraf...
Daarom, hij moest maar eens even gaan
kijken of Marjorie de soep wel klaar
had, wantze konden nu elk ogenblik
komen.
Lanscombe slofte op een drafje de
kamer door. Zijn weinig aandachtige
blik gleed over het schilderij, dat in alt
vertrek boven de schoorsteenmantel hing
de tegenhanger van het portret in
de groene salon. Wat-mooi waren die
wit satijnen japon, en die parels ge
schilderd. De vrouw,, die er mee ge
tooid was, maakte niet half zoveel in
druk. Slappe trekken, een pruimen
mondje, - een middenscheiding in het
haar. Een bescheiden vrouw, zonder pre
tenties. Het enige opvallende aan de
vrouw van Cornelius, Abernethie was
haar naam geweest... Coralie.
Nog meer dan zestig jaren na bun
eerste verschijning waren de Coral Lik
doornpleisters en daarbij behorende Co-
ral Voetpreparaten in trek gebleven. Op
de hechte basis van die Coral Likdoorn
pleisters was dit grote neo-Gothische
huls gesticht, met zyn vele hectaren
grond er om heen; plus het kapitaal,
waaruit zeven .zoons en dochters een
inkomen hadden genoten en dat nog
ruimschoots voldoende was geweest om
Richard Abernethie drie dagen geleden
als een zeer gefortuneerd man te laten
overlijden.
(Wordt vervolgd)
ONDER DE
KEIZERSKROON
HOOFDSTAD
Fïgpi Er zijn Nederlanders die zich het
EM hoofd er over breken of Amster-
«Qfl' dam nu werkelijk wel de hoofd
stad des lands is en die van oor
deel zijn, dat Den Haag als de stad
waar de regering" zetelt veel eerder
daarvoor in aanmerking komt. Minis
ter Beel heeft nu In cle memorie van
antwoord op de begroting van zijn de
partement radicaal een standpunt in
genomen: nergens in de Grondwet Poch
in enige andere wet, zegt de heer Beel,
is sprake van een „hoofdstad des
lands". Wel had Koning- Lodewijk Na
poleon Amsterdam tot hoofdstad ver
klaard en noemde de Grondwet van
1814 deze stad nog met zoveel woor
den als hoofdstad, doch reeds in de
Grondwet van 1815 wordt er niet meer
van gerept. Maar dat neemt niet weg,
dat Amsterdam algemeen als zodanig
wordt aangemerkt, aldus minister
Beel. Enerzijds in verband met art. 52
der Grondwet, volgens hetwelk de Ko
ning wordt beëdigd en ingehuldigd
binnen de stad Amsterdam, en ander
zijds op grond van de omstandigheid,
dat deze gemeente zowel tijdens de
Republiek der Verenigde Nederlanden
als daarna de aanzienlijkste en meest
bevolkte dos lands was.
Aangezien het begrip „hoofdstad
des lands" hier te lande wezenlijke be
tekenis mist. bestaat er naar het oor
deel van de' minister geen voldoende
aanleiding bij wet te bepalen, welke
gemeente als zodanig fungeert.
TELEFONEREN
Met Ingang van morgen, 1 No-
IHU vcmher, zal het voor de telefoón-
nöf abonné's in Amsterdam en in het
district Amsterdam, mogelijk
zijn, om gesprekken met de geautoma
tiseerde aansluitingen in het district
Goes zelf tot stand te brengen.
Met ingang van deze datum zal het
voor de abonné's Amsterdam eveneens
mogelijk zy'n langs automatische weg
tot stand gebrachte gesprekken te voe
ren met de geautomatiseerde aanslui
tingen in het district Deventer.
KERSTZEGELS
pram Tot Kerstmis zullen dit jaar bij
Hi de plaatselijke en provinciale
verenigingen ter bestrijding van
tuberculose en de Kruisvereni
gingen weer de bekende Kerst(sluit)-
zcgels verkrijgbaar zijn, als in andere
jaren weer ontworpen door cle heer
D. van Gelder te Veere. De Kerst-
zegelactie, die onder auspiciën staat
van de Koninklijke Nederlandse Cen
trale Vereniging tot bestrijding der
tuberculose beleeft dit jaar haar
eerste lustrum, Zy komt ten goede aa.n
de verschillende afdelingen van de
Koninkliike Nederlandse Centrale Ver
is bedoeld als een aanvul
ling van de sub
sidie die de
regering geeft
k voor d e bes try-
1 ding van de fcu-
beroulose. Ver
leden jaar
bracht de actie
46.000 op, te
gen 35.000 in
1951, en dit jaa,r
wondt nog weer
een grotere op
brengst ver
wacht.
In de afge
lopen vijftig jaar heeft de tuberculose
bestrijding ons volle circa zes-en-een-
half milliard gulden gekost. De tuber
culose lijkt nu zo langzamerhand
overwonnen, maar zij is nog altijd
niet uitgeroeid en op het congres dat
ter gelegenheid van het 50-jarig be
staan van de Nederlandse Centrale
Vereniging is gehouden, hebben de
tuberculose-artsen, die uit ervaring-
maar al te goed weten hoever zy nog
van hun ideaal zy'n verwijderd, er
met nadruk op gewezen dat het tuber-
culosegevaar nog lang niet is ver
dwenen, en er voor gewaarschuwd
in de strijd tegen deze ziekte niet te
verslappen. Om het bereikte resultaat
te behouden en de tuberculose nog
verder terug te dringen zullen voor
lopig nog grote bedragen nodig zy'n,
waarvan die voor de nazorg van ex-
t.b.c.-lijders niet de minste zy'n.
A.S.V.A.
w®! Onder het genot van een goed
■all glas wijn en een sigaret hebben
slSi' gisteravond de leden van de Al
gemene Studenten Vereniging
Amsterdam (de A.S.V.A.), het nieuwe
studentencentrum der A.S.V.A, in de
contreien boven het studententheater
Hypokriterion in ogenschouw geno
men. In dit centrum, dat prof. dr J.
Kok, voorzitter van de Stichting On
derlinge Studenten Steun, opende door
liet doek van de plattegrond van de
nieuwe lokaliteiten weg te trekken,
zijn de nieuwe kantoren va.n de A.S.
V.A., het Studenten Verzekerings
bureau „Pro Civibus", het Nederlands
Bureau voor Buitenlandse Studenten
betrekkingen en de organisatie „Ex
periment ln International Living'' ge
vestigd. Bovendien is in de nieuwe
ruimte ook een donkere kamer inge
richt, waar fotograferende studenten
hun negatieven kunnen ontwikkelen en
afdrukken, als een der laatste activi
teiten van de A.S.V.A., die plannen
heeft om een werkstudent opdrachten
van haar leden te laten uitvoeren en
zo zijn studie te bekostigen. Deze con
centratie van de diverse bureaux uit
de studentenwereld in het Kriterion-
gebouw maakt een belangrijk intensie
ver samenwerking tussen de studen-
tengroepen mogelijk dan tot dusverre
het geval was.
STUDENTENHOTEL
raraf Aan de opening van het A.S.V.A.-
H centrum aan de Roetersstraat
was gisteravond in Hypokrite
rion de bestuursoverdracht va.n
de A.S.V.A. voorafgegaan, waarbij het
oude bestuur uitlegde wat het in het
afgelopen jaar met het vertrouwen en
de 60.000 van de aanwezigen had ge
daan. Het nieuwe bestuur hesprak het
plan om tot de oprichting te komen
van een studentenhotel, zoals dit in
iedere universitaire stad van Europa
behalve in Amsterdam aanwees' was.
Prof. dr G. C. Heringa hesprak tijdens
deze bijeenkomst nog de verhouding
Civitas-TJniversiteit en deed een drin
gend beroep op de Civitas om uit te
roeien wat volgens spreker eigenlijk
niets anders was dan een adolescente
overgevoeligheid ten aanzien van de
samenwerking tussen hoogleraren en
studenten. Het was nodig dat de Civi
tas een groter solidariteitsgevoel onder
de studenten kweekte en zij zich be
wust werden dat de sociale zorg geen
fooi of vorm van liefdadigheid is, maar
dat het gaat om de sociale status van
de studenten; dat de studentengroep
in de maatschappij haar plaats "moet
vinden en dat zij een basis van samen
werking met de universiteit moet
Vinden.
KALENDER
Aililerziélena.vond vanwege <Te Herst.
Eva,mg. Luth. Kerlc in <ie Adventskerk,
Keizersgracht 676, op Maandag 2 Nov.
n.m. 8 uur. Spreker: ds E. E. J, Bi-k,
medewerking door mevr. Len-1 Vlaande-
denSlagt-, alt, en de 'heer Adriaa/n Key-
zer, orgelist.
UITGAAN
2 uur, Revue on Ice; Centraal Thea
ter: Elke avond om 8 uur speelt Het
Vrije Toneel Graag of Niet; Concert
gebouw: Va-navond om 8.15 uur dirigeert
Eduard Flipse een volksconcert; jn de
kleine zaal draagt Nel Oosthout van
avond om 8 uur Mannequin van Panny
Hurst voor; morgen om 2.30 uur dirigeert
Eduard Flipse een concert voor hiet-
Amsterdammersmorgen om 2.30 uur
de bariton Pierre Mottel, begeleid door
Felix de Nobel; Hypokriterion: Morgen
om 2 en 4 uur kindervoorstellingen (goo-
chelen)Kleine Komedie: Dagelijks om
8 uur, morgen ook om 2 uur, Toon Her
man's cabaret Ballot; Leidseplein Thea.
ter: Elke avond om 8 uur Marti e Ver-
denius' cabaret Te Waar om Mooi te
zijn; Nieuwe de la Mar: Dagelijks om 8
uur In de Winclcel van Sinkel, door het
ensemble Wim Sonneveld; Stadsschouw
burg: Vanavond om 8 uur speelt de Nod.
Comedie Dagboek van een Deugniet
morgen om 12.30 uur geeft de Nod. Opera
Lohéngrin; De Ned. Comedie speelt mor
gen om 8 uur 'n Zomerdagdroom (bosl.
voorst.)Maandag speelt de Haagse Co
medie 'n Feestelijke Dag (besl. voorst.)
Stedelijk Museum: Morgen om 2.30 uur
concert door Ru Ottn (klarinet) en Eort.je
Davelaar (piano); Tropenmuseum: Mor
gen om 2 uur treedt Indra Kamadjojo op
met. Oosterse dansen.
HET Is genoeglijk wandelen rond
het middaguur in de binnenstad.
Vol is het er met flanerend kan
toorpersoneel. dat wordt „gelucht",
met beursheren en moeilijker te defi
niëren stadgenoten. Op het Damrak
zyn de terrasjes druk bevolkt, op het
Rokin kan men haast geen plekje vin
den om op zyn gemakt de boekwinkels
te bekijken, ln de Kalverstraat schui
felen de jonge meisjes en jongeman
nen voorbij in een eindeloze stoet.
Amsterdams glorie!
Maar o wee, wanneer men luistert
naar de gesprekken, welke de zich in
de zon koesterende wandelaars met
elkaar voeren en waarvan telkens in
het voorbijgaan enkele flarden tot u
overwaaien. Bijna niets anders dan
bittere uitlatingen over vermeend on
recht. boosaardige verwijten aan het
adres van collega's, patroons of
familieleden. Ze zijn er wel. de opge
wekte gesprekken, maar ze zijn verre;
in de minderheid. Let eens op; „Nou,
toen zei ik: ben je helemaal gek!"...
„Die vent kan zó gemeen zijn, maar
ik heb hem door!"„ZJjn vader is
ook niet helemaal snik",Zp'n
rotkereld, wat -verheeldt-ie zich"
Zelden vangen we iets onverwachts
vermakelijks op, merendeels zijn het
klanken van teleurstelling en zich ge
dupeerd gevoelen. Ja toch, voor een of
andere modezaak: „Het ls een beeld
va.n een jurk, de kleur zou me goed
staan"....'.. Hoe zou het toch komen
dat er zó weinig plezierigs door pra
tende mensen wordt gezegd? Er is
toch wel iéts opwekkends in ons dage
lijks bestaan, vooral als de zon ons
zes zeven weken achtereen be-
schynt.
En ten slotte kijken we dan maar
naar de verliefde paren, die in elkaar
verdiept temidden der menigte kuieren.
Maar wat z y zeggen, horen we nu
juist niet.
