ALGEMEEN HANDELSBLAD
sjlieatre Jlmster6amsc£e f&ourant
Vredes-Nobelprijzen voor
Schweitzer en Marshall
„Honderd procent
werk"
DEZE WERELD
"TV-a /Y/f/yn/j
Toch minder V.S.-
troepen in
West-Europa
Emeric Kalman
overleden
Conferentie beraamd over
TRIËST
Wisselend weer
Ruzie over een
dode walvis
iF
126e JAARGANG - No. '41243
Directeur: mr C. A. STEKETEE
ZATERDAG 31 OCTOBER 1953
Dagblad - N.Z. Voorburgwal 234-240
Telefoon 39811 Interlocaal R 0423
Amsterdam-C.
7.50 p. kwartaal; 58 cent per week
Giro Gem.A'dam H 1900 Postg.35858
Hoofdredacteur: mr H. M. PLANTEN
Een zendeling en een generaal:
De weldoener van Lambarene en de ontwerper
van het grootste na-oorlogse herstelplan
beide geëerd
TJET Nobelprijs-comité uit het Noorse Storting heeft gisteren Nobelprijzen
voor de vrede toegekend aan twee grote figurendr Albert Schweitzer,
de weldoener van Lambarene, en generaal George C. Marshall, de geestelijke
vader van het plan-Marshall. De prijs voor 1952, die het vorige jaar niet
werd toegekend, is bestemd voor Schweitzer (die al in 1950 candidaat was
en het vorige jaar opnieuw) en de prijs voor dit jaar aan Marshall, die ook
reeds in 1950 candidaat was. Traditiegetrouw heeft het comité de toeken
ning van de prijzen niet gemotiveerd, maar mén mag aannemen dat de prijs
voor 1952 de erkenning inhoudt van de weldadige invloed van Schweitzers
werk op de mensheid en dat Marshall de prijs voor 1953 heeft gekregen
wegens zijn zeer grote verdiensten op het gebied van het naoorlogse herstel
van een groet deel van de vrij© wereld.
Marshall is de tiende Amerikaan, die de vredesprijs krijgt en de eerste
militair in d<e rij van winnaars van de prijs. Dr Schweitzers prijs bedraagt
171.134 Zweedse kronen (ongeveer 120.000 gulden) en die van generaal
Marshall 175.292 Zweedse kronen (ongeveer 127.000 gulden). De vredesprijs
is evenals de overige Nobelprijzen in 1896 ingesteld bij testamentsbeschik
king van wijlen Alfred Nobel, de Zweedse uitvinder van het dynamiet.
Zweden en Noorwegen hadden toen nog dezelfde koning. De vredesprijs
wordt traditioneel toegekend door een commissie uit het Noorse parlement,
maar uitgekeerd in Zweedse kronen uit het prijzenfonds van de Nobelstich-
ting in Stockholm.
carrière plotseling op. Hij was toen
docent aan de theologische faculteit en
professor in de religieuze filosofie te
Straatsburg, predikant van de St, Nico-
laaskerk, organist aan het Par ij se con
servatorium..
Zes jaar lang studeerde hij medicijnen
en aan het einde van. die periode werd
hem zowel de graad van doctor in de
medicijnen als van doctor in de chirurgie
ALBERT SCHWEITZER
Schweitzer wérd op .14 Januari 1875
in Gvnöbach dn de Elzas geboren als
zoon van een predikant. Reeds op zeer
jeugdige leeftijd vopelde hij zich zeer
sterk aangetrokken, tot filosofie, religie
en. muziek. Op 24-jarige leeftijd bezat
hij reeds vier.' doctoraten op verschillend
terrein, hem verleend door de universi
teit van Straatsburg, had hij een studie
over de Duitse filosoof Immanuel Kant
géschreven en was hg een organist van
Internationale faam. Voor zijn dertigste
jaar waren van zijn hand reeds belang
wekkende geschriften over theologische
onderwerpen verschenen en had hij een
belangwekkende studie over Each voor
bereid. Zijn beschouwingen over Bach en
zijn kwaliteiten' als. organist plaatsten
hem in de eerste rijen der musici en
musicologen van de wereld.
Doch in 1905 gaf hij zijn briljante
Admiraal Radfox-d. de voorzitter van
de Amerikaanse commissie van staf
chefs. heeft Vrijdag bij zijn vertrek van
Parijs naar Frankfort verklaard, dat
tengevolge van de ontwikkeling van
atoomwapens de sterkte van de Ameri
kaanse troepen inN Europa op de lange
duur zal kunnen woi-den verminderd.
Een eventuele vermindering zou echter
eerder op de ondei-steuningsti'oepen be
trekking hebben, dan op de troepen aan
het front. De admiraal noemde bekrach
tiging van het E.D.G.-verdrag de belang
rijkste kwestie in de geschiedenis van
de Nato.
Componist van Die Czardas-
fürstin
De componist Emeric Kalman, wiens
operettes over de gehele wereld bekend
zijn geworden, is gisteravond, 71 jaar
oud, te Parijs overleden. Kalman, die
Hongaar van geboorte was, vestigde zich
twee jaar geleden in de Franse hoofd
stad, na voordien in New York te heb
ben gewoond.
Zijn bekendste operette is Die Czardas-
fürstin. Andere operettes van zijn hand,
die zich dn een grote populariteit moch
ten en mogen verheugen, zijn VedJchen
von Montmartre, Grafin Maritza, Das
Hollandweibchen en Kaiserin Josephine.
Kalman is oorspronkelijk voor pianist
opgeleid; hij moest deze carrière echter
opgeven na een zi kte, waardoor hij zijn
handen niet volled. - kon gebruiken. Hij
wijdde zich aan de symphonische com
positie, doch ging later, geïnspireerd
door de successen van Franz Léha.r, op
de operette over. Zijn eerste werk,
Herbstmanoeuvre werd al dadelijk een
enorm succes in Wenen, de stad waar hij
zijn muzikale opleiding had genoten.
Enkele dagen voor zijn dood heeft hij
zijn laatste operette. Frau Arizona, vol
tooid. Ze zou in Februari 1954 te Bern
haar eerste uitvoering beleven,
Het stoffelijk overschot van Kalman
zal in Wenen worden begraven.
In de Beierse Alpen en in het Taunus-
gebergte is de eerste sneeuw gevallen.
De Franse regering wil op 5 Novem
ber de nieuwe verdragen doen ratifice
ren met Saarland,
In Engeland hoopt men weldra door
atoomenergie electricite.it voor algemeen
gebruik te 'kunnen opwekken.
verleend. Kort daarop besloot hij zich
als zendeling naar Frans-Afrika. te be
geven. In 1912 huwde hij Helène Bress-
lau, die zich toen reeds'voorbereid had
op haar taak als verpleegster voor hun
gemeenschappelijk medisch leven, in het
oerwoud, Hij bouwde zijn eigen zieken
huis in Lambarene, werkte als missiona
ris en arts en begon daar aan zijn
„Filosofie van de beschaving".
jyjARSHALL, die geboren werd in
Uniontown (Pennsylvania)stu
deerde aan het militair instituut van
Virginië. In de eerste wereldoorlog
maakte hij deel uit van de Amerikaanse
troepen in Frankrijk. Hier ontdekte
men zijn aanleg voor het ontwerpen van
plannen. Marshall doorliep verschillende
rangen en werd tenslotte chef-staf van
het achtste legerkorps. Zijn scherp door
zicht viel wijlen president Roosevelt op,
en aan de vooravond van de tweede
wereldoorlog kreeg hij de opdracht de
militaire leiding op zi'ch te nemen. In
December 19jl kwam ook Amerika in
oorlog. Marshall bleef chef-staf tot het
einde van de krijg
In 1945 ontving Marshall van Truman
zijn eei'ste diplomatieke opdracht: een
missie naai' China, waar hij moest
trachten Tsjiang Kai-sjek en de com
munisten tot samengaan te bewegen.
Zijn missie had geen succes en Marshall
keerde in het bui'gerlijke leven terug.
Doch president Truman benoemde lxeïn
in 1947 tot minister van buitenlandse
zaken.
Toen Marshall tijdens feestelijkheden
op de Harvard-Universiteit zijn plan
uiteenzette om economische hulp aan
Europa te verstrekken, op 9 Juni .1947,
aanvaardde de Britse minister van bui
tenlandse zaken, Ernest Bevin, het plan
onmiddellijk. Het „Marshall-plan" werd
afgewezen door de Sowjet-staten, maar
droeg zeer veel bij tot het herstel van
West-Europa. In 1949 trok Marshall
zich opnieuw terug. Doch niet voor lange
tijd. In 1950 verzócht Truman hem
minister van defensie te worden en de
hei-bewapening van de Ver. Statten te
leiden. De generaal bleef een jaar als
minister van defensie aan. In September
1951 legde hij zijn hoge functie neer en
werd benoemd tot ere-president van het
Amerikaanse Rode Kruis.
De toekenning van de Nobelprijs voor
de vrede is een erkenning van Marshalls
grote verdiensten als ontwerper van
een plan, dat door bevordering van het
economische herstel de 'zware wonden
van de oorlog hielp helen.
GEORGE C. MARSHALL
Bidault bemiddelt
Wij vestigen uw
aandacht op:
STANIA STATU OENKERK,
voor de Friezen meer dan een
namn pag. S
HUMORIST ZIJN is niet altijd
een grapje pag. h
VAN DE PARIJSE BOULE
VARDS pag. If
MISLUKTE PREMIèRES van to
neelstukken pag.Jf
EROS in zijn wiek geschoten ft
(films van de week) pag. 7
LUISTER IN HET VERLEDEN
VERANTWOORDING VAN GIF
TEN bij het Ha/ndelsblad, bin-
nengelcomen voor de Stille Ar
men pag. 9
BEN JONSON, Shakespeare's
vriend en rivaal pag. 11
JEAN GIANO'S jongste roman
pag. 11
De VERKOCHTE BRUID in
première pag. 11
OLYMPISCHE SPELEN georga
niseerd door een Australische
Korea-generaal pag. 13
ALS AANDELEN IN FAMILIE-
VENNOOTSCHAPPEN aan de
beurs komen pag. 15
De Zuidslavisclie minister van Buiten
landse Zaken, Koca Popowitsj, heeft in
een door de Franse radio uitgezonden
vraaggesprek, dat hij voor zgn vertrek
naar Belgrado toestond, verklaard dat
hij optimistisch is na zijn besprekingen
met de Franse minister van Buiten
landse Zaken, Bidault, over de kwestie-
Triest.
Een woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken,
Henry Suyda.ni, verklaarde Vrijdag, dat
het ministerie er naar streeft de volgen
de week uitnodigingen aan Italië en Zuid-
Slavië te zenden tot bijwoning van een
vijfmogendhedenconferentie over Triëst.
Naar verluidt zou de Franse minister
aan Italië en Joegoslavië bijzonderheden
hebben medegedeeld over het Westelijke
plan, om de Zone-A aan Italië te laten
en de Zone-B aan Joegoslavië, maar om
Belgrado belangrijke concessies te doen
in de haven van Triëst en de bestaande
grenzen aan te passen volgens betere
ethnische lijnen.
Men verwacht dat Bidault weer met
Pella zal spreken na zijn onderhoud met
Popowitsj en met de Amerikaanse am
bassadeur Dillon.
Autoriteiten van de Italiaanse stad
Klimroos voor de Reina
Prinsen Geerligsstraat
Een klimroos, geschenk van Z.K.H.
prins Bernhard, zal op Woensdag 4 Nov.
worden overgedragen voor de beplan
ting van de Reina Prinsen Geerligsstraat
in de tuinstad Slotermeer. Bij deze
plechtigheid, die des middags om half
drie wordt gehouden, zijn degenen, die
in het verzet hebben medegewerkt met
Reina Prinsen Geerligs, die koerierster
was van de staf van prins Bernhard,
welkom. De heer Koning, hoofd van de
gemeentelijke dienst van beplantingen,
zal de roos overdragen.
Udine hebben een journalist gearres
teerd, die in het bezit was van gegevens
over de Italiaanse strijdkrachten in het
grensgebied. De gearresteerde pre
gandist, Isïdoro Predan, bezit de
liaanse nationaliteit, doch hij heet te
werken voor de Joegoslaven.
De V. S. zullen 10.000 ton graan naar
Jordanië zenden, waar de droogte de
oogst zeer heeft geschaad.
Door het aftreden van het Labour-
parlementslid Field zullen binnenkort
tussentijdse verkiezingen nodig zijn in
North Paddington.
De Cubaanse regering heeft de Uni
ted Havana Railways, een Engelse
maatschappij, overgenomen voor 50
millioen gulden.
Weersverwachting
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Tijdelijk veel bewolking met plaatse
lijk enige regen, maar later van het
Westen uit opklarend. Oveiwegend
matige wind uit zuidelijke richtingen.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt vanmorgen te 10 uur.)
Temperatuur te Amsterdam, heden aan
het IJ (kop Handelskade). 8.40 u., 6.fi gr.
C„ luchtdruk 1012.2 millibaren of 753.1
mm, 'windrichting en -kracht ZZW 3, max.
temp. gisteren 9.1, min. temp. 6.3, neer
slag 0.7 mm.
Zon morgen op 7.34. morgen onder
-m. 17.12; Maan morgen op 1.54, mor-
Seh onder 15.06. Nieuwe maan op
6 November.
HET WEER IN EUROPA
Weeroverzicht
Toenemende regen-
kansen
T\E OCTOBERMAAND van dit jaar is
in ons land wel bijzonder droog ge
weest. Zo viel in De Bilt nog gee-n 6 mm
regenhoewel de normale maandsom 71
bedraagt. De droogte in ons land is
des te opvallender, omdat in naburige
landenmet name Engelandgrote delen
van Frankrijk en Duitsland, veel gro
tere hoeveelheden regen vielen, om van
Italië maar niet te spreken. Zo werd
b.v. gisteren in Duitsland plaatselijk
meer dan 20 mm afgetaptterwijl een
storingsfront boven Engeland 10 mm
regen bracht. Dit storingsfront pas
seerde in de afgelopen nacht ons land,
maar verloor daarbij aan intensiteit, zo
dat bij ons hoeveelheden van minder dan
2 mm werden afgetapt, zo meldt het
K.N.M.I.
Kenmerkte de afgelopen maand zich
dus in ons land door rustig, zacht en
droog weer, bijzonder opvallend is wel
dat d,e meeste zonneschijn steeds op
Zondagen werd geregistreerd. Men kan
dus wel zeggen dat wijwat het weer
betreft, deze maand in ieder opzicht zijn
verwend.
Gedurende de laatste paar dagen
hebben zich echter wijzigingen in de al
gemene luchtdrukverdeling voltrokken
die waarschijnlijk tot gevolg zullen heb
ben, dat het weer begin November een
meer gestoord karakter zal krijgen. De
storing, die vannacht passeerde, kan
dan ook worden beschouwd als de voor
bode van een serie oceaanstoringen, die
de komende dagen naar West-Europa
zullen doordringen. De eerste daarvan
heeft de Britse eilanden reeds bereikt,
en zal haar invloed morgen over ons
land uitbreiden, zodat de kans op enige
regen vrij groot is.
WATERSTANDEN
Manheim 1.83 (+0.06), Kaub 1.26 (+0.14),
Trier 1.14 (+0.03); Koblenz 1.27 (+0.13);
Keulen 0.62 (+0.09.+ Ruhrort 2.44 (+0.03);
Lobith S.29 (0.01); Nijmegen 6.03 (onv.)
Arnhem 6.49 (onv.); Eefde 1.59 (+0.02);
Deventer 0.S2 0.01)Namen la Plante
1.30 (—0.02)Borgharen 39.01 (—0,10), Bel-
feld 10.84 (+0.03); Grave 4.61 (+0.06).
De dreiging van arrestatie hing
boven het imposante lichaam van de
geprepareerde walvis, die een van de
sensaties' is geworden op het gebied
van het naoorlogse kijkspul. Twee
Nederlandse firma's hebben
namelijk ruzie met elkaar gekregen
over het geld dat hij in het laatje
brengt, aldus U.P.
Nadat het zoogdier in Parijs een netto
recette had geboekt van ruim vijf mil
lioen gulden, is de walvis op tournee
gegaan door de provincie, waar hij
1.000.000 francs per dag opbrengt.
Men vermoedt, dat het gerecht zich
met hem zal gaan bezighouden, wan
neer hij in Rouaan neer zal strijken.
Twee Nederlandse zakenlieden heb
ben bij de rechtbank van Bourges een
contract gedeponeerd, waarin staat dat
zij gedurende 30 jaren recht hebben op
een aandeel in de exploitatiewinst. De
gedaagden beweren dat de eisers slechts
met hen geassocieerd waren in een
overeenkomst over een miniatuurspoor
weg, die al lang is afgelopen.
De walvis, die het vorige jaar ter
hoogte van de Noorse kust werd gevan
gen, krijgt reeds enige tijd niet meei
zijn vroegere dieet van dagelijkse in
spuitingen, maar de speciaal gecon
strueerde koelinstallatie staat rustig te
draaien in zijn maag.
Zjjn dagen zijn echter geteld. „We
leven van de ene dag in de andere met
hem, zei de oppasser, hij kan zo tot
stof uiteenvallen."
De Anglo-Iranian Oil heeft een
onveranderd intei-im-dividend van 5%
aangekondigd.
zw. bew.
O 51
1
regen
ONO 2
9
geh. bew.
ZZO 6
regen
OZO 10
zw. bew.
windstil
ZZW 4
onbew.
ZW 3
6
mist
OZO 2
3
regen
ZZW 4
licht bew.
NNW 5
zw. bew.
OZO 10
geh, bew.
ZZO- 2
zw. bew.
windstil
onbew.
Z 2
mist
OZO 2
onbew.
windstil
zw. bew.
OZO 4
Helsinki
Oslo
Stockholm
Kopenh.
Londen
Amsterdam
Brussel
Parijs
Bordeaux
Nice
Warschau
Berlijn
Frankfort
München
Zurich
Wenen
De gegevens (van heden 7 uur) achter
de stations vermeld, zijn resp. het weer,
de windrichting, windsnelheid per sec.,
in. temp. gisteren en neerslag afgel. 24
ur. De gegevens van A'dam zijn opgeno-
len op Schiphol.
Verval der symbolen
T~hE gemeente Rome
geeft elk jaar onge
veer 190 gulden uit voor
het levensonderhoud van
een wolvin en een ade
laar, symbolen van Ro
me's oude glorie. Men
vraagt zich echter af, of
hun functie zelfs dit be
scheiden bedrag wel
waard is, want de toeris
ten zien de dieren nooit
en de meeste Romeinen
weten zelfs niet, waar ze
te vinden zyn. De wolvin
is zeven jaar ouden de
adelaar nog ouder en
half blind, en beide die
ren zitten in een soort
hol in de Camidoglioheu-
vel onder het stadhuis
van Rome achter tralies.
De wolvin moet de her
innering levend houden
aan haar soortgenote,
die Romulus en Remus,
de stichters vwn Rome,
zoogde, en de adelaar
herinnert aan het sym
bool der Romeinse le
gioenen. Voor 190 gulden
per jaar kunnen de die
ren echter niet behoor
lijk worden gevoed en zij
worden steeds magerder*
De weinige bezoekers
hebben ook geen begrip
voor de symbolische be
tekenis van een wolf en-
een adelaar onder het
stadhuis van Rome. Ze
vragen, waarom die
schuwe hond en die ma
gere vogel daar zitten.
Van Ouwcrkerks front
EEN VAN DE VIER CAISSONS, die
het stroomgat bij Omoerkerk zullen af
sluiten, is gisteren geplaatst. Deze eerste
Phoenix, haaks op de oude zeedijk gezet,
■vormt het westelijke landhoofd, waarop
de andere drie binnen tien dagen zullen
aansluiten, indien er althans geen tegen
slagen komen.
n® mist van gistermorgen was bijna
spelbreker geworden, toen de .Phoe-
•caisson naar. de westelijke oever van
het Ouwerkerksé stroomgat moest wor
den gesleept. -Het- werk had bij vloed
moeten geschieden, doch het kon eerst
voortgang vinden nadat de mist was op
getrokken en aangezien toen het water
reeds bêgon te vallen, werd het werk er
niet eenvoudiger door'.. De felle stroom
maakte inschakeling van een 'groot aan
tal sleepboten noodzakelijk. Niet zes,
maar veertien boten hebben ten slotte
het karwei opgeknapt. Tot het laatste
ogenblik werd aan de bez'mking door
gewerkt en er heerste spanning. De
plaatsing verliep buitengewoon vlot. Om
kwart over vier stond de caisson stevig
op haar plaats en nu bleek, dat de be-
zinking prachtig „lag", hetgeen
mooi succes mag worden genoemd v
de honderden arbeiders, die door het
maken van lange werktijden het uiterste
hebben gegeven om „honderd procent
werk" te leveren. De stemming aan dit
laatste front tegen de vijand Water kon
■tviet beter zijn.
Het voorspel van de sluiting is' nu
achter de rug. Met trillend hart (vol
hoop) zien de bewoners van Dniveland
Churchillaltijd
Churchill
Het Britse Labourlid Herbert Mor
rison heeft de British Press Council
verteld, dat hijwanneer hij de pre
mier Churchill in een rede critiseert,
onvermijdelijk stapels brieven krijgt,
meestal van vrouwen, die zeggen:
„Mijnheer, hoe durft u onze geliefde
Winston aan te vallen, u behoort u te
schamen".
De vroegere minister van Buiten
landse Zaken zei, dat hij Churchill
eens had gevraagd: „Krijgt u ooit
brieven als n my aanvalt?" Sir Win
ston kon hét zich niet herinneren.
uit naar het grote moment, dat het
stroomgat van Ouwerkerlc zal worden
afgesloten. Thans is men volop bezig
om de bezinking voor de drie sluit-
caissons in orde te maken. Het is goed
weer, moge het zo blijven. Vooral mist
is slecht, want de aanvoer van stort-
steen en andere materialen moet gesta
dig kunnen voortgaan.
RTTS NAAR Tegen het eind van de
F- volgende week zal de
JBLRGH bootdienst van Zierikzee
naar Bux-ghsluis woi-den
opgeheven. Hiervoor in de plaats komt
een busdienst van de Rotterdamsche
Tramwegmaatschappij, die van Zierik
zee over Brouwershaven via de in z~~
leg zijnde noodverbinding langs
Langedijk aa.n de Nooi-dzijde van het
eiland naar de Schouwse Westhoek zal
rijden. Dit betekent een belangrijke vér-
betering, aangezien de bootverbinding
vooral bij slecht weer ei-g kwetsbaar
was.
SCHARENDUKE
rendrjke rijden, een dorp, waarover wei
nig is gesproken, ofschoon het tot de
Schouwse plaatsen 'behoort, die zeer van
de water-snood te lijden hebben gehad.
Er werden niet minder dan vijf en zeven
tig woningen verwoest en het Iaat zich
aanzien, dat de totale herbouw nog ge
ruime tijd op zich zal laten wachten.-
Een architectenbureau te Middelburg
heeft opdracht gekregen tot het maken
van een herbouwplan, dat vijftien wo
ningen omvat, dat is dus slechts een
vijfde deel van het benodigde aantal.
ITRT'FMe Leeuwarden, dat het
dorp Kerkwerve
BELLE WAGEN heeft geadopteerd,
heeft na het bekend
worden van het feit, dat deze zwaar ge
troffen plaats eindelijk droog is geko
men en Weldra weer over de weg bereik
baar zal zijn, een bellewagen geschon
ken, waarmee een geregelde dienst op
Ziei'ikzee zal kunnen worden onder
houden.
DE Commissie van onderzoek naar
de rassenkwestie in Zuid-Afrika,
welk comité is ingesteld door de
Assemblee der V.N., heeft een lijvig rap
port gepubliceerd, opgesteld door de
heren Santa Cruz (Chili), Laugier
(Fx-ankrijk) en Bellegarde (Haïti). Deze
stellen voor, een Ronde-Tafelconferen
tie te organiseren van alle bevolkings
groepen in Zuid-Afrika (blanken, kleur
lingen, Indiërs en negers) ten einde een
bevredigende regeling te vinden om
trent haar sainenieven in één staat.
Tlxans is volgens de commissie de
blijvende overheersing van de gekleurde
rassen door de blanken het hoofddoel.
Bijna tachtig procent van de bevolking
zou aldus in een staat van onderge
schiktheid worden gehouden, zonder
vrijheid van politieke activiteit, van
wonen, van zich verplaatsen, van eigen
dom of van huwelijkskeuze. Aan de ge-
kleurden zijn woonplaatsen aangewezen,
„gemengde" huwelijken zijn hun niet
toegestaan, hun reismogelijkheden zijn
beperkt en naar verhouding beschikken
zij over veel minder grond dan de
blanken. Het rapport critiseert scherp
toestanden, die In strijd zijn met V.N.-
beginselen, omdat deze de mensenrech
ten gehandhaafd en rassen-discrimina
tie afgewezen willen zien.
Er kan weinig twijfel aan bestaan,
dat inderdaad de Zuidafrikaanse apart
heid zeker geen maatregel van de
regering van Malan, doch voordien
reeds bevestigd in strijd is met de
idealistische doelstellingen van de. V.N.
Deze mogen zich niet mengen in de
binnenlandse aangelegenheden van een
der leden. Zij kunnen wel verlangen,
dat een lid ernst maakt met toepassing-
der genoemde beginselen. Het feit, dat
India en Pakistan het opnemen voor de
Voor-Indiërs, betekent nog niet dat
daardoor tussen naties een geschil be
staat, hetwelk vrede en veiligheid be
dreigt. Inderdaad is de zaak van bin
nenlandse aard. Maar zij schaadt Zuid-
Afrika in alle staten met gekleurde be
volkingen en belemmert de eigen ont
wikkelingskansen. Voor zijn industriali
satie behoeft het land geschoolde ar
beidskrachten en administratief perso
neel. Deze categorieën te houden in een
toestand van dienstbaarheid kan op den
duur leiden tot felle vormen van klas
senstrijd.
INDIEN men spreekt van apartheid
I onderscheide men ten minste drie
soorten van segregatie. De eerste,
welke men „sociale apartheid" zou kun
nen noemen, is onvermijdelijk. Groepen
met hoger civilisatie, ontwikkeling, wel
stand en hygiëne zullen zich altijd af
zonderen van de laagste landen. Con
tacten, omgang, huwelijken enz. zullen
tussen hen schaars zijn. Die scheiding
van woonplaatsen, scholen, geestelijke
milieu's en functies doet zich ook voor
in Rhodesia, Nyassaland en liet Portu
gese gebied, grenzende aan de Unie.
Maar het is hier de wens, dat gecivili
seerde gekleurden, die als blanken
denken en leven, worden opgenomen
onder de leidende standen, in het sociale
verkeer, de scholen, de kantoren, de
vertegenwoordigende lichamen en het
bestuur. In Portugese en Britse kolo
niën worden beter ontwikkelde inheem
sen gelijkgesteld met blanken. Want hoe
onvermijdelijk ook de sociale segregatie
moge z§n, zy wordt onverdraaglijk, zo
dra zü wortelt in rassen-discriminatie.
De „rassistische apartheid" is in strijd
met de essentiële mensenrechten, zoals
die in onze tijd worden beleden, verreweg
de meerderheid der volleen, die de V.N.
vormen, is (indien men dan al van
„ras" wil spreken) niet blank en sterk
gemengd.
De derde vorm zou men de „poli
tieke apartheid" kunnen noemen. Zij
bestaat daarin, dat men aan grote
massa's politieke rechten onthoudt
opgrond van ethnische, religieuze of
soortgelijke gronden. Nu is ware demo
cratie in de wereld nog maar een
schaars verschijnsel, en het gebrek
daaraan plaatst Zuid-Afrika geenszins
in een uitzonderingspositie. Wat dat
aangaat kunnen verscheidene Latijns-
Amerikaanse, Arabisch-Aziatischeof
communistische staten aan Malan wei
nig verwijten. Maar het weigeren van
politieke vrijheden aan minder bedeel
den, die op weg zijn naar grotere ont
wikkeling en meer welstand (al bereikt
die nog geenszins een Westers peil)
leidt wellicht tot buiten-parlementaire
acties van revolutïonnaire aard. En
hoeveel meer; indien het criterium de
huidskleur wordt! Men kan aan Zuid-
Afrika geen Westeuropese maatstaf
aanleggen, maar wel bezoi'gd zijn over
de gevolgen van een politiek, welke de
evolutie der ganse mensheid miskent.
DE STRIJD TEGEN HET WATER bij
het stroomgat bij Ouwerkerk gaat dag
en nacht voort, 's Nachts zorgen natri-
umlampen en sterke schijnwerpers voor
voldoende licht.
Heroriëntering bij het
Middelbaar Onderwijs
Conferentie te Amersfoort
- In de Int. school voor wijsbegrete te
Amersfoort is gisteravond een drie
daagse conferentie over „heroriëntering
bij het middelbaar onderwijs" begonnen.
Urof. dr H. M. J. Oldewelt behandelde
„de crisis van het gezag in de moderne
democratische samenleving". Sprekers
conclusie luidde, dat de opvoeders zelf
deze gezagsvorm moeten betrachten:
naarmate zij macht opgeven winnen ze
aan autoriteit, want de drang om auto
riteit toe te kennen is bij het kind enorm
sterk, en zijn volgzaamheid jegens een
drager van autoriteit is instinctief.
Wanneer een verhouding van machtige
tegenover zwakke het aan het kind
onmogelijk maakt oxxx autoriteit toe te
kennen, dan wox-den daarmede zijn bloei-
mogelijkheden ernstig aangetast.
In Saint Etiënne heeft de Franse
politie een wapenvoorraad gevonden.