NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
J
0
De eilandbewoners kunnen de winter
gerust tegemoet gaan
Het federalistisch streven
in België
Zuid-Korea beschuldigt de Indiase
bewakingstroepen van moord
Troebelen hebben ook politieke
consequenties
Directeuren: F. BAAS en W. PLUYGERS. Hoofdredacteur: Mr. M. ROOT
Uitgave: Nieuwe Rotterdamse Courant N.V. Witte de Wlthstraat 73 Rotterdam
Maandag 5 October 1953
110e JAARGANG No. 233
Abonnementsprijs per kwart, J 7.50. Losse r
Tel. (K 1800) 11.10.00 (19 lijnen).
s I 0.13. Verschijnt dag. beh. op Zondag.
Telegr.-adr.: NIROCOUR. Postrek.
De slag om Goeree-Overflakkee gewonnen
MIDDELHARNIS, 3 October.
TAE SCHEIDING VAN DE SEIZOENEN, waarvoor algemeen de
U datum van 15 October wordt aangenomen, staat voor de deur.
En dus zijn we weer eens op het zwaar door de watersnood ge
teisterde eiland Goeree-Overflakkee gaan kijken om te zien hoe het
herstelwerk aan de dijken er voor staat. De tijd nadert, dat elk
ogenblik de winterstormen kunnen inzetten. Men kan zich derhalve
met recht afvragen of en in hoeverre de bevolking van het eiland
zich daartegen beveiligd kan achten. Welnu, wat dat betreft kunnen
wij tot onze onuitsprekelijke vreugde op gezag van eigen waarnemin
gen én op gezag van verklaringen uit deskundige monden een vol
strekt positief geluid laten horen. Er is op Goeree-Overflakkee
prachtig werk verricht. De buitenwaterkering langs het gehele
eiland is gesloten en op hoogte. Hier en daar moet er, om het popu
lair uit te drukken, nog wat aan „geschaafd" worden. Maar op
15 October, de datum, die Provinciale Waterstaat van het begin af
voor het bereiken van de veiligheidsstreep voor ogen heeft gestaan,
zal de dijkring volledig paraat zijn om het hoofd te bieden aan even
tueel optredende najaarsstormen. Met gepaste trots hebben de hoog
ste autoriteiten van het provinciale waterstaatsapparaat ons de stel
lige verzekering gegeven, dat geheel overeenkomstig de plannen een
redelijke mate van veiligheid voor de bevolking is verkregen. Naar
de mens gesproken kan haar deze winter niets gebeuren!
kee waren en zijn 60-urige werkweken
geen zeldzaamheid. Vaak hebben de ar
beiders hun vrije Zaterdagen en Zonda
gen geofferd om een werk af te maken,
dat nodig klaar moest. Zulke verblij
dende verschijnselen van werklust en
offervaardigheid ter wille van het goede
doel doen zich nog steeds voor. zoals
wij zelf hebben kunnen constateren. La
ten we het er vooral over eens zijn.
dat het herstelwerk op het eiland nooit
zo vlug en zo geheel overeenkomstig het
werkschema had kunnen verlopen, wan
neer er niet zulk een voorbeeldig sa
menspel van op zichzelf tamelijk hete
rogene krachten was geweest.
fiEGONNEN werd met het dichten
van drie grote stroomgaten. Zon
der enige tegenslag is dit niet gegaan,
maar tochOp 27 Februari al was
het stroomgat bij Den Bommel dicht,
een dag later werd het gat bij Stellen
dam gesloten en op 13 Maart volgde
het gat bij Herkingen.
Wie deze str mgaten heeft gezien,
wie bovendien *,eet hoeveel moeilijkhe
den ze onze waterbouwkundigen hebben
gebaard, die zal zich realiseren, dat
hiermee een fantastische prestatie was
verricht. Daarbij vergeleken was het
dichten van de kleinere gaten in de
buitenwaterkering maar kinderspel.
Toch was ook dit deel van het werk
van niet te onderschatten belang. Het
heeft er in ieder geval toe bijgedragen,
dat de dijkring op 6 April helemaal ge
sloten was bij een minimumhoogte
Een prac
prestatie
htige
DIT IS DAN het uitermate verheu
gende resultaat van acht maanden
hard werken door allen, die bij het
dijkherstel op Goeree-Overflakkee be
trokken zijn geweest en nog zijn. van
de ingenieurs van Provinciale Water
staat tot de eerst in regie, later op
bestek werkende aannemingsfirma's,
van de onder-aannemers tot de een
voudige dijkwerkers. Onder alle be
trokkenen heeft steeds een voortreffe
lijke teamgeest geheerst. Met grote
besluitkracht, voortvarendheid en hart
voor de goede zaak hebben allen, van
hoog tot laag, het herstelwerk aange
pakt en uitgevoerd. Het effect van
deze innige samenwerking is nu voor
iedereen zichtbaar. Er is een prestatie
verricht, waarvoor de grootst moge
lijke bewondering mag worden ge
koesterd.
Daarom, zo menen wij, ls er alle aan
leiding om nog eens in vogelvlucht na
te gaan. wat er in de achter ons liggen
de maanden allemaal is gebeurd. Direct
na de nacht van de ramp dan zijn de
deskundigen van de Provinciale Water
staat naar het eiland getogen om de
schade te inventariseren. Nu, die bleek
van een verbijsterende omvang. In de
buiten- zowel als de binnendijken zaten
honderden gaten, het een al groter dan
het ander. Het waren er zó veel, dat
niemand de moeite heeft genomen ze
precies te tellen. En dan spreken we
maar niet eens over de lichtere bescha
digingen. Het meest zorgwekkend was
de toestand bij Den Bommel. Stellen
dam en Herkingen, waar stroomgaten
van beangstigende omvang waren ont
staan.
Als goede strategen hebben de inge
nieurs van Provinciale Waterstaat in
zeer korte tijd een plan de campagne
opgemaakt. Richtsnoer is aanstonds ge
weest: niet praten, maar doen. Naar dit
motto heeft het ambtelijke appareat zó
consequent gehandeld, dat °°k alle aan
getrokken hulpkrachten er door aange
stoken zijn. Iedereen heeft, gezien de
totale schade, onmiddellijk begrepen,
dat het herstelwerk een strijd met de
tijd zou worden. Elke dag. die door ge
brek aan activiteit verloren zou gaan,
zou noodlottig kunnen worden. Dies zijn
de aannemingsfirma's aan de slag ge
gaan met wat zij maar aan technisch
materiaal konden vergaren. En het
werkvolk heeft niet op een uurtje extra
ploeteren gekeken. Op Goeree-Overflak-
De Christchurch-race
Ook tweede Mosquito
definitief uitgevallen
Noodlanding op de Indische
Oceaan
Nadat reeds een van de twee Mos
quito's, die aan de race naar Christ-
church zouden meedoen, was uitge
vallen. is thans ook de tweede Mos
quito van de lijst van deelnemers af
gevoerd. Het toestel, dat reeds op
weg was van Australië naar Enge
land, heeft gisteren in de Indische
Oceaan vlak bij de kust van Birma
een noodlanding moeten maken. Er
was een gebrek aan brandstof ont
staan, omdat het vliegtuig te kam
pen had gehad met twee stormen.
De beide vliegers kwamen er vrij
goed af zij liepen slechts wat
kneuzingen en ontvellingen op en
hebben zich met behulp van een rub
berboot naar land kunnen begeven,
waar zii later door een vliegtuig
worden opgehaald en naar een Brits
vliegveld op Malakka werden ge
bracht.
(Zie voorts ook pagina 2.)
Ministers Drees en Algera
naar Zuid-Afrika
Zaterdagmiddag vertrok van Schiphol
een Super Constellation van de K.L.M
de Proton, met aan boord de minister-
oresident, de heer W. Drees. de minis
ter van verkeer en waterstaat, de heer
J Algera en de commissaris van de
Koningin in Zeeland, jhr. mr. A.F.C. de
Casembroot, naar Zuid-Afrika. Het toe
stel was een uur te laat. Vijf uur na het
vertrek was het weer terug op Schiphol;
het had motorstoring. Zondagmiddag is
het gezelschap met een andere Super
Constellation, de Nucleon, voor de twee
de maal vertrokken
Aanleiding tot deze reis is de eerste
vlucht, die de K.L.M. met Super Constel
lations naar Zuid-Afrika maakt. Jhr. De
Casembroot hoopt in het bijzonder in
Zuid-Afrika de dank van Zeeland te be-1
tuigen voor de hulp, die na de waters
nood is geboden.
De ministers Drees en Algera worden1
op 14 October terug verwacht.
Uitbundige
uitvaart
A AN HET VERTREK van de laat-
ste en de aankomst van de aller
laatste trein aan het Maasstation is
Zaterdagavond laat en Zondagmorgen
vroeg enig reliëf gegeven, dat meer
had van een vreugdebetoon, dan van
een weemoedig afscheid. Des daags
had het personeel van het station het
gebouw reeds versierd met guirlan
des, bloemen en vlaggen. Het voltal
lige personeel, voor zover de dienst
dat toeliet, vele ex gedienden van de
Spoorwegen en een stoet van belang
stellenden verzamelden zich in de
wachtkamer, waar de chef, de heer
P. H. Weyen in een korte toespraak
zijn medewerkers heeft dank gezegd
voor hun steun in de laatste jaren. Hij
cnoopte hieraan de wens vast, dat
/oor allen, die worden overgeplaatst
le kans op promotie daardoor zal zijn
rergroot.
Daarna begaven allen zich naar het
perron, waar de 551 reeds gereed stond.
Aan de trein waren enkele kleurige
kransen bevestigd en de koersborden
droegen opschriften, als: Laatste groet
van het Maasstation. Vaarwel. Zeer ve
len hadden een retourtje naar Gouda
gekocht, teneinde de historische laatste
reizen te kunnen meemaken. Toen de
chef zijn met bloemen en linten ver
sierde ..pannekoek" hief, ging er een
luid gejuich op. Onder aanhoudend toe
teren vertrok de trein, waarna de achter
geblevenen zich opnieuw in de wacht
kamer verzamelden, waar de sluizen
der welsprekendheid wijd werden open
gedraaid. Toespraken werden gehouden
door de plaatsvervangende chef van de
inspectie, door een vertegenwoordiger
van de handelsreizigers en een lid van
het personeel. De laatste trein, de 650
kwam met ruim 20 minuten vertraging
binnen. Op de rails waren knalpatronen
gelegd en de luehtfluit loeide onafgebro
ken. Opnieuw werden toespraken gehou
den en bloemen aangeboden, voor dat
de hekken van de Maas definitief zouden
worden gesloten. De laatste wagen van
lijn 4 die Zaterdagavond van het Maas
station vertrok was eveneens met bloe
men getooid.
(Zie ook pag. 2.)
<r het laatst vertrekt de trein
het Rotterdamse Maasstalion.
van 3 m boven N. A. P. En zo kon
nauwelijks twee maanden na de ramp
aan de geëvacueerde eilandbevolking
worden toegestaan terug te keren.
Uiteraard waren al deze voorzieningen
aan de dijken slechts provisorisch. Maat
regelen van definitieve aard bevonden
zich echter in dit eerste stadium al in
staat van voorbereiding. Mede daardoor
heeft zich de overgang van eerste naar
tweede phase van voorlopig naar de
finitief herstel dus bijna onopgemerkt
kunnen voltrekken. Die tweede phase
begon met het vervangen van als ver
loren te beschouwen dijkgedeelten door
geheel nieuwe en het op een winter-
hoogte brengen van de gehele buiten
ste ring van 5J£ tot 6% meter. Dit ver
schil in hoogte wordt bepaald naar ge
lang van de windrichting, waarop de
dijken liggen.
Over dit gigantische werk denken wij
in een volgend artikel het een en ander
te vertellen. Voor het ogenblik nog dit,
Schrijvende over de windrichting be
dachten wij ons, dat bij de recente
storm uit het Zuidwesten vrijwel de ge
hele bevolking van het eiland uit pure
angst 's nachts geen oog dicht heeft
gedaan. Na alle doorgestane ellende is
die angst wel begrijpelijk. Maar zij
was beslist onnodig. Een storm uit die
richting en dat hadden de eilandbe
woners met hun rijke ervaring net zo
goed kunnen weten als de deskundigen
levert "oij wijze van spreken nooit ge
vaar op. Maar goed. gebleken is wel,
dat de mensen nog gauw geneigd zijn
zich ongerust te maken.
Daarom willen wij dit eerste artikel
besluiten met nog eens uitdrukkelijk
te herhalen, wat wij op hoog gezag
reeds in de aanhef hebben gezegd:
naar de mens gesproken kan er in de
komende winter niets gebeuren. En
als deze verzekering nog niet voldoen
de mocht zijn dan zullen de mensen
misschien een nóg geruster idee krij
gen wanneer zij weten, dat voor alle
zekerheid een beveilingingsorganisatie
in het leven is geroepen. Provinciale
waterstaat en de waterschappen van
het eiland hebben in overleg met de
gemeentebesturen een apparaat ge
vormd, dat over het nodige materieel
en de nodige mankracht kan beschik
ken en dat de gehele winter op het
eiland paraat zal blijven.
Bij Omverkerk moet nu ook
Zondags worden gewerkt
In advertenties, verschenen in
enkele dagbladen, deelt de in Zierik-
zee gevestigde Dienst dijkherstel
Sohouwen-Duiveland mede, dat het
voor het welslagen van de dichting
van het gat bij Ouwerkerk nood
zakelijk is, dat in de eerstvolgende
6 tot 8 weken het werk ook des
Zondags ten dele voortgang virfdt.
De organisatie hiervan wordt onder
andere bemoeilijkt door een gebrek
aan sleepboten van 150 tot 300 i.p.k.
Sleepbooteigenaren, die hun sleep
boten voor dit werk beschikbaar
willen stellen, wordt verzocht zich zo
spoedig mogelyk te willen melden.
ian de ramp van
Februari. Een weggeslagen duiker
in de nabijheid ion Stellendam.
„Mariner" afgelopen
Zondag is de vlootoefening Mariner,
waaraan schepen van de NAVO deel
namen, geëindigd. De Nederlandse
schepen waren gisteren om een uur
weer terug in Den Helder.
Spectaculair is de oefening niet ge
weest. maar wel is zij, en dat was ook
mede de bedoeling, een goede training
voor de verschillende commando's van
de hoofdkwartieren geweest. De verbin
dingen met de hoofdkwartieren en de
opererende schepen onderling zijn be
proefd. Eerst over enige tijd zullen de
resultaten bekend worden als de rap
porten van de diverse verrichtingen zijn
bestudeerd.
In een communiqué van de geallieer
de commandant van de marinelucht
strijdkrachten in het Kanaal en het Zui
delijke deel van de Noordzee aan het j gen
Kanaalcommando waaronder de Neder
landse schepen hebben geopereerd zegt
de commandant o.a. verheugd te zijn
over de wijze waarop het personeel van
alle naties heeft samengewerkt en de
vermoeienissen doorstaan. „De onmid
dellijke resultaten van Mariner tonen
aan, dat wij op de goede weg zijn met
het door ons gevoerde beleid en de door
ons ontwikkelde stellingen, en dat wij
grote vorderingen hebben gemaakt met
de coördinatie van de krachten van al
le naties, betrokken bij onze gemeen
schappelijke taak".
Van onze correspondent
BRUSSEL, 4 Oct. Het Waalse
Congres heeft dit weekeinde weer
eens vergaderd, ditmaal te Charleroi,
en met de grondwetsherziening in het
vooruitzicht was federalisme (dit is
het streven naar een Belgische staat
op federalistische grondslag) uiteraard
het belangrijkste onderwerp op de
agenda. De socialist Van Belle, onder
voorzitter van de Kamer, heeft het
oudergewoonte hartstochtelijk bepleit
en de socialistische oud-minister Mer-
lot, voorzitter van het congres, stond
geheel aan zijn zijde, al verklaarde
hij zich geen overdreven voorstellin-
maken van de kansen.
Na de incidenten in vredesdorp
Commissie van onderzoek
ingesteld
O
Het incident van de vorige week,
waarbij de Indiase bewakingstroepen
krijgsgevangenen in het zgn. vredes
dorp geschoten hebben, en wel met
dodelijk gevolg, heeft in Zuid-Korea
groot opzien gebaard. De Zuidkore-
aanse plv. minister van buitenlandse
zaken, Tsjo Tsjoeng Htean, heeft het
optreden der Indiërs in de scherpste
woorden veroordeeld en van „moord"
gesproken. „Wij zullen", zo zei hij,
„gedwongen worden de Indiase troe
pen te bestrijden, indien zij hiermee
niet ophouden". Volgens hem gedroe
gen de Indiërs zich zogenaamd als
neutralen, maar in werkelijkheid als
communisten. „Wij eisen", aldus de
Zuidkoreaanse plv. minister, „dat In
dia zich openlijk aan de zijde van
communistische China en Noord-Ko-
rea schaart en zijn strijdkrachten te
gen ons in het veld brengt".
De Zuidkoreaanse Nationale Vergade
ring heeft een speciale commissie be
noemd, welke een onderzoek naar de
incidenten moet instellen. Overigens
heeft ook de Chinese nationalistische re
gering op Formosa tegen de „brute
moorden"' van de Indiase wachtposten
geprotesteerd en geëist, dat de Indiase
troepen vervangen worden door militai
ren van een ander land.
De Indiërs van hun kant hebben weer
op deze beschuldigingen en dreigemen
ten gereageerd en verklaard, dat de
Ver. Naties verantwoordelijk zullen wor
den gesteld voor „alle eenzijdige han
delingen", door Zuidkoreaanse troepen
tegen de Indiase bewakingsmacht
dernomen.
Noordelijke klacht
De Noordelijke delegatie bij de mi
litaire bestandscommissie heeft een
communiqué uitgegeven waarin wordt
verklaard, dat er nog steeds ruim
98.000 Noordkoreaanse en Chinese
krijgsgevangenen zijn, over wier lot de
Amerikanen nog niets hebben medege
deeld. aldus het Chinese communisti
sche persbureau Nieuw China. Volgens
het communiqué hebben de Noordelij
ken op 21 September een lijst met de
namen van deze gevangenen aan de
Amerikanen overhandigd. De Ameri
kanen zouden verklaard hebben, dat
22.030 van deze krijgsgevangenen aan de
neutrale repatriëringscommissie waren
overgedragen. Doch de Noordelijken
hadden geen lijst met namen van hen
ontvangen, aldus het door Nieuw Chi
na aangehaalde communiqué.
Clark vertrekt Woensdag
Generaal Mark Clark, de opperbevel
hebber van de troepen "an de Ver.
Naties in Korea, zal Woensdag zijn be
voegdheden overdragen aan zijn opvol
ger generaal John Huil Generaal Clark
zal die dag per vliegtuig van Japan via
San Francisco naar Washington vliegen.
Hij zal zich uit de dienst terugtrekken.
Hij is sedert 30 April 1952 opperbevel
hebber van de troepen in het Verre
Oosten geweest.
Toespraak van Tito
Zuidslavië blijft
communistisch
President Tito van Zuidslavië heeft
gisteren op een bijeenkomst te Bjelo-
var, in Kroatië, ter gelegenheid van
de tiende verjaardag van de oprich
ting van plaatselijke vrijscharen ver
klaard, dat de „overblijfselen van
de oude, verslagen bourgeoisie, welke
tijdens de oorlog als de vijanden van
het volk werden gebrandmerkt we
gens samenwerking met de vijand, de
kop weer beginnen op te steken". Hij
waarschuwde bedoelde personen, dat
zij zich met de huidige toestand dienen
te verzoenen, daar anders maatregelen
zouden worden genomen.
Etlvard Kardelj. vice-voorzitter van de
Zuidslavische federale uitvoerende raad,
verklaarde te Kocevje, in Slowenië, dat
het nog niet te laat is voor directe be
sprekingen over de kwestie-Triëst tussen
Zuidslavië en Italië. Overigens herhaal- „no
de hij het Zuidslavische standpunt t.a.v. jtelijke Volkspartij niet van federalisme
Triest. (Reuter.) gediend. Uit besprekingen, die in de socia-
Als men zich de eerste Waalse con
gressen van na de oorlog herinnert,
waarop zelfs eens de voorstanders van
aansluiting bij Frankrijk een meerder
heid behaalden, dan valt het op, dat cte
communisten zich vrijwel van het con
gres hebben teruggetrokken en de vroe
ger overheersende emotionele sfeer
plaats heeft gemaakt voor wat rustiger
en zakelijker overleg, al heeft de pathe
tiek ook dit weekeinde niet ontbroken.
Men kan bovendien constateren dat de
congressisten, minder talrijk dan vorige
jaren, zich nog wel even fel tegen het
alles opslorpende en centraliserende
Brussel uitlaten, doch minder hatelijk
spreken over de Vlamingen. Daartoe
heeft ongetwijfeld bijgedragen de werk
zaamheid van het door het parlement
ingestelde studiecentrum voor onder
zoek van Waalse en Vlaamse vraagstuk
ken. Bovendien bestaat er sinds een
jaar zeer nauw contact tussen een aan
tal aan het congres verwante, doch uit
drukkelijk op eigen gezag handelende
Walen, die diepgaand overleg voeren
met voorstanders van het federalisme
in Vlaardingen. die overigens, zo min
als hun Waalse gesprekpartners, op
politiek terrein op de voorgrond treden,
al hebben enkelen dan ook vrij nauwe
relaties met het Vlaamse extremisme.
Dit overleg tussen Vlaamse en Waal
se voorstanders van federalisme, heeft
geleid tot een zorgvuldig onderzoek van
de organisatie van de Belgische staat,
waarbij Het in 1947 door een aantal
Waalse Kamerleden van uiteenlopende
partijen bij de Kamer ingediende ont
werp van federaal statuut tot uitgangs
punt werd genomen. Van de resultaten
van dit onderzoek, een nieuw ontwerp
van federaal statuut, dat van het voor
gaande sterk afwijkt in zover het geen
federalisme met drie (Vlaanderen, Brus
sel, Wallonië) voorstelt, doch een fede
ralisme met twee (Vlaanderen en Wal
lonië) heeft het Waalse congres kennis
genomen, het contact met de Vlaamse
federalisten en de voortzetting daarvan
goedkeurend.
Tezelfdertijd hield vanmiddag
Vlaamse comité voor federalisme
Antwerpen een vergadering, waarop het
Vlaamse landsdeel de nieuwe federa
listische grondstellingen werden voor
gelegd. Zij komen in hoofdtrekken hier
op neer, dat België een bondsstaat
wordt en Brussel, de hoofdstad van
België, bondsgebied, M, onderscheidt
twee nationaliteiten, de Vlaamse en d<
Waalse, en de bewoners van het bonds
gebied Brussel worden in Vlamingen
en Walen ingedeeld.
De huishouding in Vlaanderen en Wal
lonië wordt overgelaten aan gewestelijke
raden, die 140 rechtstreeks gekozen leden
telen, waarvan er vijftien door het bonds
gebied Brussel worden afgevaardigd. Zij
hebben wetgevende bevoegdheid voor
al hetgeen niet aan de bondsraad is op
gedragen, die zeventig Vlaamse en zeven
tig Waalse afgevaardigden telt. Oe bonds
raad is bevoegd voor de buitenlandse be
trekkingen en handel, de overzeese ge
biedsdelen, landsverdediging, staatsbur
gerschap, emigratie, immigratie, vreem
delingen, munt- en geldomloop. statuut
van kerkgenootschappen en drukpers.
Bondsraad en gewestelijke raden heb
ben gezamenlijk wetgevende bevoegd
heid met voorrang voor de bondsraad op
het stuk van justitie, openbare werken,
verkeerswezen, sociaal economische za
ken en landbouw.
De indirecte belastingen worden door
de bondsraad vastgesteld; de directe be
lastingen door de gewestelijke raden,
doch voor het bondsgebied door de
bondsraad.
Deze grondbeginselen zullen uiteraard
wel aangeroerd worden bij de inleidende
besprekingen over de grondswetherzie-
ning, al zullen de Waalse parlements
leden. die voor federalisme zijn, waar
schijnlijk het ontwerp 1947 tot basis blij
ven nemen, omdat in het tussen Vla
mingen en Walen gevoerde overleg naar
de mening van velen daarbij niet be
trokken federalistische Walen,«het re
sultaat al te gunstig voor Vlaanderen is
uitgevallen. Maar noch het ene noch het
andere ontwerp maken een kans. Zoals
ij reeds hebben opgemerkt, is de Chris
DE TOESTAND IN ATJEH
Van onze correspondent.
DJAKARTA, 5 October. Dertien
dagen geleden kwam het nieuws in
zake Atjeh los, sindsdien zijn we niet
verwend met uitvoerige situatie-over
zichten uit officiële bron. zodat dezer
zijds moeilijk een beeld van de rebel
lie kon worden verkregen. Thans heeft
kolonel Simbolon, territoriale bevel
hebber van Noord-Sumatra, die ii
Djakarta een verslag aan de chef staf
der landmacht uitbracht, enige verde
re tekening in het beeld gebracht. Op
29 September schreven wij over een
troepenkolonne, welke uit het Zuiden
op weg was naar Lhoseumawa. Deze
kolonne stootte sindsdien verder door
en bereikte Bireueun. Intussen trok-
listische partij zijn gevoerd, is boven
dien gebleken, dat een aantal socialisten,
dat in de dagen van de koningskwestie
een hefboom van het federalisme maak
te, daar thans wer lauw tegenover staan.
Voor de stand van geheel het vraagstuk
is wellicht met nuttigst de uiteenzetting
van het uiterst bekwame liberale ka
merlid Rey. die meende dat het fede
ralisme niet vooruitgaat en ten opzichte
daarvan een achterwaartse positie heeft
ingenomen door zich uit te spreken voor
een regionale senaat, waarover naar zijn
mening overenstemming met de Vlamin
gen mogelijk is. Zoals wij hebben ge
meld is de regionale senaat door de Ka
mercommissie voor de grondswetherzie-
ning afgewezen, ook al vind het denk
beeld verdedigers in de Christelijke
Volkspartij.
Eisen in Brits-Guyana
Linkse meerderheidspartij
roert zich
De links georiënteerde Progressieve
Volkspartij in Bnts-Guyana. die on
langs bij de eerste algemene verkiezin
gen in dit gebied achttien van de 24
zetels in het Huis van Afgevaardigden
wist te veroveren, heeft bij monde van
het hoofd van haar secretariaat, mevr.
Janet Jagan, eisen inzake drastische wij
zigingen in de constitutie der kolonie
bekendgemaakt.
Mevr. Jagan verklaarde, dat haar par
tij bij de Britse minister van koloniën,
Oliver Lyttelton, wil aandringen op de
afschaffing van de staatsraad en het
vetorecht van de gouverneur en de te
rugtrekking van de drie vaste leden van
het Huis van Afgevaardigden.
In Mei j.l. kreeg Brits-Guyana een
nieuwe grondwet, waarin aan volwas
senen kiesrecht werd gegeven, en een
uit twee kamers bestaand parlement,
waarvan het merendeel der leden wordt
gekozen, werd ingesteld, alsmede een
ministerieel stelsel werd ingevoerd. Een
maand later drong de leider van het
Huis van Afgevaardigden dr Jagan, de
echtgenoot van de secretaresse van de
Progressieve Volkspartij aan op af
schaffing van de staatsraad, welke naar
zijn oordeel de wil van het volk aan
banden legde. Dr Jagan. een uit In
dia afkomstige tandarts, huldigt com
munistische opvattingen. Hij heeft Oost-
europese landen bezocht. De door hem
en zijn vrouw gestichte partij bestaat
vier jaar en streeft naar zelfbestuur en
onafhankelijkheid der kolonie.
Inmiddels wordt uit Aberdeen gemeld,
dat koningin Elizabeth in haar Schotse
buitenverblijf Balmoral Castle gisteren
onverwachts een bijeenkomst van de
Privy Council heeft belegd, waar
voor de ministers van binnenlandse
zaken en koloniën, resp. Sir David
Maxwel Fyfe en Oliver Lyttelton.
per vliegtuig uit Londen overkwamen.
De koningin houdt van tijd tot tijd
dergelijke besprekingen, waarover ge
woonlijk later geen mededelingen wor
den verstrekt. Het is niet uitgesloten, dat
de jongste gebeurtenissen in Brits-Guya
na ditmaal onderwerp van gesprek wa
ren. Het is zeer opvallend, dat de bij
eenkomst op een Zondag werd gehou
den. (Reuter)
(Men zie over dit onderwerp de
rubriek De Toestand op pag. 3.)
Soldaat verongelukt. Op de ver
keersweg van Bergen op Zoom naar
België is Zondagavond een jeep met
militairen aangereden door een Belgi
sche auto. Een twintigjarige soldaat-kok
uit Hoensbroek werd uit de wagen ge
slingerd. Hij overleed kort daarna. De
bestuurder van de Belgische wagen is
doorgereden.
Voorlopig droog
ZONDAGMORGEN loste de mist vai
het weekeinde spoedig op om niet
meer terug te keren. Boven de Oceaan had
zich een nieuw gebied van hoge druk
ontwikkeld, waaromheen koudere en min
der vochtige lucht naar Europa stroomde.
Deze lucht bereikte Zondag Ierland en
Schotland reeds. Zondagmorgen in alle
iroegte kwamen de Waddeneilanden
de beurt en in de loop tan de ochtend
ook het overige deel van hel land. Deze
koudere (en dus soortelijk zwaardere
lucht drong zich onder de vrij warme
vochtige lucht, die daardoor dus werd op
getild en daarbij afgekoeld, waardoor nog
meer waterdamp tot druppeltjes conden
seerde. Dit had hier en daar wat motregen
tot gevolg. Maar toen de koude lucht
de onderste km van de dampkring overal
was doorgedrongen, had de mist het veld
geruimd en was de bewolking, die zich
voornamelijk aan de achterkant van
front lussen de koude en de warme lucht
bevond, duidelijk te zien. Nu kon de mist
geen kans krijgen terug te keren, want
de bovenlucht was belangrijk kouder ge
worden, waardoor de ophouw van de
atmosfeer onstabiel geworden was. Een
eventuele opeenhoping van waterdamp of
waterdruppeltjes zou zich nu onmiddellijk
kunnen verspreiden over een dikke laag
van de dampkring en niet meer in de
onderste laag blijven hangen. Wel werd
de koude laag in de middag in het Noor
den en midden tan het land zo dik, dat
zij plaatselijk buitjes kon ontwikkelen,
maar de nabijheid van het nieuwe gebied
van hoge druk werkte remmend op het
ontstaan van buien en er is dan ook maar
nauwelijks iets gevallen. De temperatuur
was Zondag evenwel een heel stuk lager
dan Zaterdag, toen in Zuid-Limburg nog
21 gr. werd gemeten. Zondagmiddag kwam
het kwik nergens meer boven de 16
De afgelopen nacht was koud, Eindhov
meldde een minimumtemperatuur van
slechts 4 gr. maar dank zij de wolken,
die later in de nacht overal binnendreven,
het niet tot nachtvorst gekomen zoals
in Engeland, waar in de buurt van Bir
mingham een temperatuur van 1 gr. onder
nul werd gemeten.
De komende dagen zal het weer in ons
land door het nieuwe gebied van hoge
druk worden bepaald, waarvan het cen
trale deel zich vanmorgen boven Ierland
•n Engeland bevond. Dit betekent dat er
le eerste paar dagen geen regen meer zal
■allen en dat er weinig wind zal zgn. De
periode met rustig herfstweer, die de
vorige week al was begonnen, is dus niet
onderbroken, maar toch is het herfstweer
anders dan dat van de vorige week, voor-
elijle een gevolg van de lagere tem
peratuur.
ken van Kotaradja uit troepen Zuid
waarts langs de zg. asweg naar Seu-
limeun. In het gebied tussen laatstge
noemde plaats en Bireueun oefenen
Daud Beureuhs opstandelingen nog
macht uit. Dat is dus in het gebied
zuidelijk en ter weerszijden van Sigli,
welke plaats in de afgelopen week
enige malen in militaire communiqué's
voorkwam. Deze stoten van het Zui
den en Noorden uit, passen in het op
29 September gemelde voornemen, dat
vooral was gericht op versterking van
de legerposities, welke gelegen waren
aan de Noord- en Oostkust van Atjeh,
waar de belangrijkste plaatsen liggen
en de bevolkingsdichtheid het grootst
is en dat gedurende de eerste week
van de opstand voortdurend is aange
vallen.
Waar de machtsapparaten de toestand
met beheersen, functionneert het civiele
bestuur evenmin. Dat moet men wel op
maken uit de verklaring van kol. Sim
bolon, dat het civiele bestuur slechts
functionneert in die plaatsen, waar
machtsapparaten de toestand beheersen.
Onder die omstandigheden kan men be
grijpen, dat ook Simbolon meent, dat de
kwestie in Atjeh niet kan worden opge
lost met louter militaire middelen. Deze
gedachte is langzamerhand wijd ver
breid en regeringskringen spreken nu
over het plan voor Atjeh, dat uitvoering
moet geven aan decentralisatievoorne
mens en welvaartsbevordering, waardoor
de provincialistische ontevredenheid over
verwaarlozing door de hoofdstad kan
worden weggenomen.
De troebelen in Atjeh hebben uiter
aard ook politieke consequenties. Tot nu
toe is niet gebleken, dat de regering en
de oppositie (Masjumi) dichter bij elkaar
zijn gebracht. Sommige bladen, vooral
van ultra-linksen huize, beschuldigen al
of met bedekt, de Masjumi van mede
werking of steun aan de opstand, dan
wel zoeken de corzaak daarvan mede m
de huidige oppositie der Masjumi. Trou
wens: sommige oppositiebladen zoeken
de oorzaak in deze richting; zo schreef
Surnber: uit de jongste gebeurtenissen
blijkt wel de noodzaak om in 's lands
belang een kabinet samen te stellen,
waarin ook de Masjumi zitting heeft.
Het geooquetteer met de PKI enerzijds
en het negeren van de Masjumi ander
zijds is zeer gevaarlijk, aldus dit blad,
waarmee het wijst op een der kernen
der huidige politieke moeilijkheden in
Indonesië, welke in het door ons gepu
bliceerde luchtpostartikel van 24 Septem
ber omstandig werd beschreven. Terwijl
de communisten in anti-Masjumi-richting
ageren, hebben de raad der Ulamas der
Persatuan Islam practisch het commu
nisme in de ban gedaan door het a*n-
sluitverbod voor Qe Islamieten uit te
vaardigen by de politieke partijen, die
een anti- Islamietische ideologie hebben.
Als zodanig gelden alle communistische
ideologieën en ook alle nationalistische
ideologieën, iie verwezenlijking van de
Islamleerstolim?er er wetten in Indone
sië trachten te beletten.
Advertentie
X'trirtrCrtcicCrCrirü-ü-irtrtr-icüiT-irïtïrü-üii-Xr-üir.
HIER EN DAAR LICHTER
NACHTVORST
Verwachting, medegedeeld door het 3-
K.N.M.I. in De Bilt. tot Dinsdag-"--
5 avond (opgen. te 10 uur).
Overdrijvende wolkenvelden en
v droog weer. Matige tot zwakke wind*
uit Noordelijke lichtingen. Koude?
nacht met hier en daar lichte nacht-2.
v vorst, overdag ongeveer dezelfde tem- S
tfperaturen als vandaag.
6 October zon op 6 49. onder 18.07.?
Maan op 5.13, onder 17,10. g
Wttü-WtrWtrtrtrirtrttü-tr-ü-it-tiirCi'ii-ir-tt-tr-iriiti
