ALGEMEEN HANDELSBLAD
DOODSTRAF GEEIST
TEGEN MOSSADEG
GEZELLIGSTE HONDJE
ONRUST IN BRITS-GUYANA
DEZE WERELD
smt
QV bi
r
BRITSE ACTIVITEIT INZAKE
OVERLEG MET RUSSEN
Privy Council op Zondag
<r
Estafette van Deense kikvorsmannen
TIME IS WHISKY
Engeland en West-Indië
Opstandelingen in groot deel
van Atjeh heer en meester
126e JAARGANG No. 41220
MAANDAG 5 OCTOBER 1953
Directeur: mr C. A. STEKETEE
Dagblad N.Z. Voorburgwal 234-240
Telefoon 39811 Interlocaal R 0423
Amsterdam-C.
7.50 p. kwartaal; 58 cent per week
Giro GenuA'dam H 1900 Postg.35858
Hoofdredacteur: mr H. M. PLANTEN
rjTEGEN ex-premier Mossadeg van Iran is door een militair tribunaal de
doodstraf geëist. In de acte van beschuldiging wordt vermeld, dat de
doodstraf wordt geëist wegens „opstand tegen bet wettig regiem en tegen
de kroon". Voorts wordt Mossadeg ervan beschuldigd geen gehoor te
hebben gegeven aan bet bevel van de sjah om af te treden en het parlement
te ontbinden. Indien Mossadeg schuldig wordt bevonden, zal het vonnis
door ophanging worden voltrokken.
Volgens de tenlastelegging heeft Mos
sadeg bekend, dat hij' als eerste doel de
ontbinding van het parlement nastreef
de. Toen dit was bereikt, had hij zich
gerealiseerd dat er nog slechts één
macht een einde aan zijn bewind kon
maken: het hof van de sjah. Toen de
sjah met zrjn echtgenote het land had
verlaten en zich te Rome bevond, was
de voormalige premier, aldus zijn ver
klaring bij het verhoor, van plan ge
weest de vorst een termijn te stellen,
waarbinnen deze moest aftreden, dan
wel naar zijn land terugkeren. Indien
op dit ultimatum geen antwoord zou
zijn ontvangen, „zou. ik hebben gedaan
wat ik raadzaam achtte voor het land",
aldus Mossadeg.
Ten aanzien van het decreet, waarbij
de sjah hem als minister-president ont
sloeg, had Mossadeg bij het verhoor ver
klaard, dat hij aan de echtheid van het
stuk twijfelde, gezien het feit dat het
hem in de nacht van 16 Augustus werd
overhandigd, terwijl het twee dagen
tevoren was gedateerd en de sjah zich
inmiddels naar Italië had begeven.
Naar men verwacht zal Mossadeg van
daag of morgen voor een militair hof
worden geleid om de tenlastelegging aan
te hoz'en. Hij zal dan een verdediger kun
nen aanwijzen.
LAOS WIL GEHEEL
LOS van FRANKRIJK
De premier van Laos, Souvanna Phou-
ma heeft het verbreken geëist van alle
banden van Indo-China met Frankrijk en
het openen van onderhandelingen over
een geheel nieuwe verhouding. Phouma
legde deze verklaring af vlak voor hij per
vliegtuig naar Parijs vertrok om bespre
kingen te voeren met de Franse reg-
ring over het „vervolmaken" van de
vrijheid va.n Laos volgens de bepalingen
van de Franse verklaring van 3 Juli. Hij
zei dat een vi'er-mogendheden-conferen-
tie van Frankrijk met de drie verbonden
staten van Indo-China deze maand in
Parijs bijeen moet worden geroepen om
alle bestaande banden te verbreken.
Laos zal geen actie alleen ondernemen,
zei h$.
Russische reactie op de
zaak-MacLean
Het Russische weekblad Nieuwe Tij
den betoogt in een artikel, dat de ver
dwijning van mevr. MacLean en van de
twe'e Britse diplomaten Donald MacLean
en Guy Burgess „met de Sowjet-Unie in
generlei verband staat." Het blad be
schuldigt „de kapitalistische pers", de
diplomaten en inlichtingendiensten er
van, de affaire te gebruiken als middel
om de internationale toestand slechter te
maken en „de meest absurde verdenkin
gen" onder de Britten, Fransen en Zwit
sers te zaaien. Het noemt de affaire een
typisch detectiveverhaal in de stijl van
Conan Doyle.
EX-PREMIER HADI
KRIJGT GRATIE
Het doodvonnis, dat vorige week Don
derdag over de voormalige Egyptische
premier Ibrahim Abdel Hadi werd uitge
sproken, is gewijzigd in levenslange ge
vangenisstraf, zo is in Kaïro meege
deeld. Het besluit tot wijziging van het
vonnis werd genomen door de raad der
Revolutie. President Naguib is voorzit
ter van deze raad. Ook het over de
Egyptische electriciem. Ahmed Moham
med Awad uitgesproken' doodvonnis werd
door de raad gewijzigd in levenslange ge
vangenisstraf. Awad werkte bjj de Brit
se troepen in de Suez-kanaalzone. Hij zou
aan buitenlandse mogendheden inlichtin
gen hebben verschaft.
Weersverwachting
HIER EN DAAR LICHTE
NACHTVORST
De Bilt verwacht tot Dinsdag
avond: Overdrijvende wolkenvelden
en droog weer. Matige tot zwakke
wind uit noordelijke richtingen. Kou
de nacht met hier en daar lichte
nachtvorst, overdag ongeveer dezelf
de temperaturen als vandaag. (Op
gemaakt te 10 uur.)
Temperatuur te Amsterdam, heden
aan het IJ (kop Handelskade), 8.40 u.,
11.6 (12.8) gr. C., luchtdruk 1031.4
(1023,0) millibaren of 773.6 (767.3) mm,
windrichting en -kracht NNW-3
(NNO-3), max. temp', gisteren 14.7
17.6), min. temp. 11.0 (11.6), geen (geen
neerslag. (De cijfers tussen haakjes
hebben betrekking op gisteren, resp.
eergisteren.)
Zon morgen op 6.49, onder 18.07
(itS Maan morgen op 5.13, onder
17.10. Laatste kwartier S Oct.
ZUIVERINGEN IN OOST-
DUITSLAND
Het centrale comité van de Oostduitse
communistische partij heeft speciale bri
gades gezonden naar oostelijk Saksen om
een einde te maken aan „vijandelijke,
ondermijnende activiteit aldaar", aldus
heeft Schdrdewan, lid van het politbu-
•eau, blijkens een Zaterdag gepubliceer
de redevoering verklaard. In oostelijk
Saksen en in de Thüringse stad Alten
burg „voert de vijand een campagne on
der de partijleden om partijresoluties te
negeren en geen contributie te betalen",
zei hij.
Een communistische arrondissements
rechtbank te Maagdenburg heeft opnieuw
een doodvonnis uitgesproken in verband
met de arbeidersopstand van 17 Juni.
Men veroordeelde Albrecht Gessier ter
dood omdat hij - m der leiders zou zijn
geweest bij het verzet in de Ernst-
Thaelmann-staalfabrieken aan de Elbe.
WATERSTANDEN
De waterstanden op de rivieren luidden
hedenochtend: Mannheim 2.09 0,03),
Kauib 1.34 (—0,06), Trier 97 (—0,03),
Koblenz 1.40 (—0,01), Keulen 91 (+0,01),
Ruhrort 2.80 (+0,04). Lobith 8.67 (+0,07),
Nijmegen 6,39 (+0,04), Arnhem 6.80 (+0,03),
Eefde 1.87 (onv.), Deventer 1.05 (+0,02),
Namen Ia Plante 1.30 (+0,13), Borgharen
39.15 (+0,10). Belfeld 10,78 (+0,08), Grave
4.57 (+0,03).
Minister Eden terug
(Van onze correspondent)
Londen, 5 October
J-JEDEN komt de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Anthony Eden,
na een afwezigheid van zes maanden wegens ziekte weer aan zijn
lessenaar op het Foreign Office terug, om nieuwe kracht te zetten achter het
initiatief, dat Sir Winston Churchill op 11 Mei heeft gelanceerd door Rusland
tot een conferentie der Grote Vier op het hoogste niveau uit te nodigen.
Woensdag begint men hier aan het opstellen van het antwoord der West-
Europese mogendheden op de laatste Russische nota. Dit antwoord zal
wel weer de uitnodiging aan Rusland herhalen, welke reeds op 2 September
is gedaan: dat de Grote Vier zullen vergaderen over het Duitse probleem.
Rusland heeft reeds duidelijk ge
maakt, dat het niet vóór discussie van
dit probleem in de vorm waarin het is
gesteld, voelt. Daarom zal het Westen
trachten de discussie aanlokkelijker voor
Rusland te maken door er een veilig
heidsclausule aan te verbinden. Zoals
men weet gaan de gedachten van Sir
Winston Churchill zelf in de richting
van een „Locamo", d.w.z. een systeem
van non-agressie pacten. Er wordt ech
ter ook overwogen voor te stellen een
neutrale zone te creëren tussen Rusland
en het Westen, en deze neutrale zone
zou dan Oost-Duitsland kunnen zijn, of
het gebied, dat het na-oorlogse Polen
van Duitsland heeft verkregen.
Het bezwaar hiervan is, dat de Duitse
regering daartegen kan zijn. Daarom
overweegt men in Londen ook de moge
lijkheid, twee verschillende soorten
pacten voor te stellen: één categorie
tussen de grote Westeuropese Drie en
Rusland, en een ander, waarbij Duits
land ondertekenaar kan zijn. Er zal dan
echter meteen moeten worden beslist
Dr W. DREES, de minister-president,
en de minister van Verkeer en Water
staat, mr J. Algera, zijn Zondag naar
Zuid-Afrika vertrokken. Van links naar
rechts: de commissaris der Koningin
in Zeeland, jhr mr A. F. C. de Casem-
broot, dr Drees, mevr. Drees, mej. Alge-
ra, mr Algera en de heer F. von Bal-
luseck, die de heren namens de K.L.M.
uitgeleide deed. Geheel rechts ir C. Staf,
minister van Oorlog en Marine.
Zaterdagmiddag zijn te Diemen de
eerste 20 woningen overgedragen ge
bouwd door de R.K. Woning-bouwvereni
ging Het Oosten, aan de Prinses Irene-
straat. Deze woningen hebben o.a. inge
bouwde wasmachines. Het gebruik en on
derhoud van deze ingebouwde machines
is, evenals van een heetwater-geyser, bij
de huur inbegrepen. Burgemeester H.
Dallinga was met het voltallige college
van B. en W. aanwezig bij de opening.
welke positie Duitsland kan hebben in
de N.A.T.O.
Politieke kringen in Londen rekenen,
er op, dat Churchill opnieuw het een en
ander over deze kwestie te zeggen zal
hebben als hij Zaterdag a.s. het jaar
congres van de Britse Conservatieve
Partij te Margate opent, op precies de
zelfde plaats dus waar juist het jaar
congres van de Labourpartij is gesloten,
waar eveneens tot uiting is gebracht,
hoe essentieel het is tot een begin van
onderhandeling met Rusland te'komen.
K.L.M. heeft pech met
bijzondere vlucht
naar Z.-Afrika
Nuclean vervangt Proton
wegens motorstoring
Binnen vijf uur na het vertrek is Za-1
terdag kort na zes uur de super-constel-
lation Proton, waarmede de ministers
Drees en Algera de reis naar Zuid-Afrika
maakten, wegens motorstoring op Schip
hol teruggekeerd. Toen het toestel lanc
de, stond een der motoren stil.
Het was kort na het vertrek uit Frank
fort, dat de dochter van minister Algera,
die haar vader op deze eerste reis van
de super-constellation naar Johannes
burg vergezelde, ontsteld opmerkte:
„Vader, kijk eens; een van de motoren
staat stil." De minister liet informeren
wat er aan de hand was, waarop werd
medegedeeld, dat het toestel terugkeer
de naar Schiphol wegens motorstoring.
Zondagmorgen even voor twaalven is
in plaats van de Orotom de super-constel
lation Nucleon de reis naar Zuid-Afrika
begonnen. Het toestel heeft, evenals Za
terdag de Proton, o.a. de ministers dr
W. Drees en mr J. Algera, zomede de
commissaris van de Koningin in Zee
land jhr dr A. F. C. de Casembroot aan
boord.
Vlak voor zijn eerste vertrek
Zaterdagmiddag zei de minister
president tot de aanwezige journalisten,
dat de uitnodiging om deze eerste vlucht
die de K.L.M. met de nieuwe super-con
stellation op het traject naar Zuid-
Afrika uitvoert, mee te maken van de
K.L.M. is ontvangen. Daarnaast echter
Interzonale passen in
Duitsland blijven
De Russische autoriteiten in Duits
land hebben het Westelijke voorstel af
gewezen, om de interzonale passen af
te schaffen voor Duitsers, die tussen
Oost- en Westzones reizen. De Russische
ambassadeur en hoge commissaris in
Semjonow heeft zijn drie Westelijke col
lega's van dit besluit op de hoogte ge
steld. Hij voert aan, dat dit een kwestie
is die door de regeringen van Oost- en
West-Duitsland dient te worden be
sproken. De Westelijke mogendheden
staan op het standpunt dat de passen,
die in 1945 door de vier bezettende mo
gendheden zijn ingesteld, ook door die
mogendheden moeten worden afge
schaft. Semjonow verklaart, dat direct
contact tussen Oost- en West-Duitsland
over deze aangelegenheid een eerste
stap kan zijn op de weg naar oplossing
van andere problemen.
bezat ik, aldus dr Drees, nog een uit
nodiging en wel van de Zuidafrikaanse
regering; verleden jaar reeds had Zuid-
Afrika rnjj gevraagd met mijn vrouw
naar Johannesburg te komen. Dat was
kort voor de Van Riebeeckfeesten.
Ik heb toen aan die uitnodiging geen
■evolg kunnen gevep. Nu er thans wel
gelegenheid is, grijp ik die met beide
handen aan. De Zuidafrikaanse rege
ring heeft my opnieuw gevraagd, haar
gast te willen zyn. Zoals u weet, zijn er
al verscheidene Zuidafrikaanse minis
ters in Nederland geweest, ook de pre
mier verscheidene malen. Het is niet
zo, dat wij ter bespreking van bepaalde
concrete punten naar Zuid-Afrika ver
trekken. Maar waarschijnlijk zullen wij
nu de gelegenheid zich voordoet
met diverse Zuidafrikaanse autoriteiten
van gedachten wisselen over verschei
dene onderwerpen.
In dit verband noemde minister Drees
de emigratie, het handelsverkeer, het
cultureel contact en tot slot ook nog de
watersnoodramp.
Zuid-Afrika heeft ons een belangrijk
bedrag geschonken ter leniging van de
nood, zo verklaarde hij. Daarvoor heb
ik destijds mijn dank al betuigd, maar
de commissaris der Koningin voor
de provincie Zeeland, de heer De Ca
sembroot, maakt de reis speciaal mede,
omdat hij voor het overbrengen van
dank wel de aangewezen man is.
Zowel minister Drees als minister Al-
jra worden op 14 October in ons land
teruigvex-wacht.
PRINS BERNHARD OP
DE THUISREIS
Een U.P.-telegTam meldt, dat Prins
Bernhard gisteren van de jacht op groot
wild in de oerwouden van Tanganyika
in Arusha is teruggekeerd. De Afri
kaanse wildernis heeft grote indruk op
de Prins gemaakt, die bruingebrand en
kennelijk fit was. Z.K.H. heeft ruim
6000 meter kleurenfilm opgenomen.
Gisteravond heeft de Prins te Arusha
aangezeten aan een diner met de gou
verneur van Tanganyika sir Edward
Twining, die op weg van Nairobi was
naar Daressalaam. Vandaag is de Prins
in zijn eigen Dakota naar Nederland te
ruggevlogen.
EN DIT IS- DAN HET GEZELLIGSTE
HONDJE van Amsterdam, Zaterdag
de Galerij aan het Frederiksplein geko
zen. Het is Mikkie Muis van mevrouw
F. Beider. Mikkie is niet alleen ge
zéllig, maar houdt ook van gezelligheid
als de vromo pianospeelt, zit hij bijvoor
beeld genoeglijk te luisteren bovenop
hét instrument.
HET WEER IN EUROPA
Station
Oslo
Stockholm
Kopeuh.
Londen
Amsterdam
Brussel
Parys
Bordeaux
Nice
Warschau
Berlijn
Frankfort
München
Zurich
Wenen
Rome
licht bew.
regen
onbew.
onbew.
z\v. bew.
zw. bew.
onbew.
onbew.
zw. bew.
licht bew
zw. bew.
onbew.
zw. bew.
NNO
NNO
NW
W
WNW
windstil
NNO
NO
NNW
ONO
Van Helsinki, Edinburgh, Luxemburg,
Grenoble, Genève en Locarno heden geen
gegevens ontvangen.
Links-radicale regering eist vrijwel volkamen onafhankelijkheid
(Van onze correspondent)
Londen, 5 October
jP* ISTEREN heeft koningin Elizabeth de Britse minister van Binnenlandse Zaken, de Britse minister
van Koloniën en de voornaamste adviseur voor juridische en constitutionele koloniale problemen
in spoedvergadering bij zich in het paleis in Balmoral (Schotland) ontvangen. Een privy council op
Zondag is een hoge uitzondering, en men neemt aan dat de situatie in Brits Guyana zo kritiek is
jeworden, dat met de grootste spoed een K.B. ondertekend moest worden om de gouverneur aldaar
bijzondere volmachten te verlenen ter bestrijding van de toenemende onrust.
In April jl. zyn in deze
Britse kolonie algemene
verkiezingen gehouden on
der de nieuwe constitutie,
waar by de z.g. Progres
sive People's Party aan het
bewind is gekomen, onder
leiding van zekere Chedi
Jagan. Jagan is minister
president geworden. Hij is
gehuwd met een Ameri
kaanse vrouw, die grote
invloed heeft, en die secre
taresse is van de party van
Jagan. Deze is zeer links
georiënteerd en wenst een
einde te maken aan het
„Britse imperialisme". Dat
Britse oorlogsschepen op
weg zouden zijn naar deze
kolonie is door de regering
niet bevestigd.
Brits Guyana is onge
veer zo groot als het Ver
enigd Koninkrijk zelf, en
er wonen een half millioen
mensen van zeer gemengd
ras. De economie is ge
baseerd op de suiker. Het
werd in 1796 een Britse
kolonie. Het behoort tot de
onvoldoende ontwikkelde
gebieden, en onlangs nog
heeft de Internationale
Bank voor Reconstructie
en Ontwikkeling een rap
port gepubliceerd waar-
werd aangeraden er een
Vijfjarenplan op te stellen,
waarvoor 13,5 millioen
beschikbaar werd gesteld.
Jagan is uit India af
komstig. Hij studeerde aan
de universiteit van Chica
go voor tandarts. Daar
ontmoette hij zijn latere
vrouw, ook een studente,
die in 1943 met hem naar
Brits Guyana terugkeerde,
waar het echtpaar actief
aan het politieke leven
ging deelnemen. Bejden
staan onder communisti
sche invloed. Jagan be
zocht o.a. Oost-Europa.. De
„Progressieve Volksparty"
die
over 18 van de 24
zetels in het huis van af
gevaardigden beschikt,
heeft by monde van me
vrouw Janet Jagan ver
klaard, dat zij bij de Britse
minister van Koloniën,
Oliver Lyttelton, wil aan
dringen op de afschaffing
van de Staatsraad en van
het vetorecht, van de gou
verneur, en dat zij terug
trekking van de drie per
manente leden van het
huis van afgevaardigden
wenst. De huidige gouver
neur wenst zij vervangen
te zien..
ÜRIE Deense kikvors-
mannen zijn er gis
teren in geslaagd in
een onderwater-estafette
zeer woelige Sont
over te steken. De kik
vorsmannen, Joem For-
chammer, brandweer
commandant van Lyrzg-
by-Taarbeak in Dene
marken en de twee tech
nici, Uhre en Jan Glaf-
fey, verlieten om 07.30
uur gmt. Taarbeak en
kwamen om 13.00 uur
gmt in Landskrona aan,
na elkaar beurtelings na
twee uur te hebben af
gewisseld.
Uhre, die een van de
pioniers is van de kik
vors-uitrusting, wilde
een proef nemen met
een bestuurbare para
vaan, die door een
motorsloep zou worden
voortgesleept.
Er stond een scherpe
wind en de kikvorsman-
nen waren gedwongen
van de paravaan af te
gaan. De drie mannen
verklaarden, dat de
paravaan hevig door de
golven heen en weer
werd geslingerd. Zij zelf
bevonden znch soms
slechts zes voet beneden
de zee-oppervlakte, dan
weer werden zij diep
naar de zeebodem toe
gedrukt.
De Denen vertelden
verder dat zij véél last
hadden gehad van sterke
stromingen en kwallen.
Daar de uitrusting van
de Denen hun gezicht
gedeeltelijk onbedekt
liet, hadden zij veel te
lijden van deze kwallen,
die in kolonies van dui
zenden ronddreven.
De Deense kikvors
mannen werden bij aan
komst in Landskrona
door de brandweercom
mandant ontvangen. De
Denen overhandigde»
aan de brandweer va»
Landskrona een booef
schap van hun collega"®
uit Lyngby-Taarbea%
Het document werd doo#
de Denen in een watet»>
dichte doos meegevoerd.
Het was ondertekend
door leden van de brand
weer te Lyngby en was
versierd met afbeeldin
gen van kikvorsmannen
en zeemeerminnen en
voorts tekeningen van
Lyngby en Landskrona.
Het doel van deze
onderwatertocht was het
beproeven van een nieu
we reddingsuitrusting.
De bestuurbare para-
vaan was geconstrueerd
door Uhre naar aanlei
ding van een reddings-
sxpeditie, waaraan hij
dit jaar had deelgeno
men, en waarbij men
cwee piloten moest vin
den, die in zee waren ge
stort.
ThE Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena zal op 88 October een nieuwe
luchtverbinding tussen Manchester en Neiu York openen. Deze maatschappij
heeft echter moeten afzien van haar plan, de lijn te bevliegen zonder tussen
landing te Shannon (Ierland). De Amerikaanse toeristen, hierin gesteund door
de reisverenigingen, blijken namelijk met, alle gewéld in Shannon te willen neer
strijken, omdat... de whisky daar zo goed en goedkoop is...
„Wij waren voortlemens, voortaan directe vluchten te maken", zo verklaarde
een woordvoerder van de Sabena, „ten einde t\jd en geld te besparen. Volgens
onze gedachtengang had iedereen zich hiermee moeten verenigen en een dergelijke
oppositie hadden wij dan ook geenszins verwacht. Wij hébben er werkelijk nooit
aan gedacht, dat de whisky op Shannon zich in een dergelijke populariteit zou
verheugen."
VERLEDEN week vertrokken van de
Bermuda-eilanden de Britse kruiser
Superb en het fregat Bigbury Bay.
Intussen is de kruiser in Jamaica aan
gekomen, heeft daar militairen aan
boord genomen (die er de laatste dagen
relletjes haddien veroorzaakt) en is ver
trokken voor „manoeuvres". Terwijl de
regering volhield, dat de Westindische
manoeuvres waren vervroegd, heeft de
onverwachte bijeenkomst van de Privy,
Council (op Zondag) andere veronder
stellingen doen opperen. Deze vergade
ring hield zioh kennelijk bezig met kolo
niale zaken, en gezien de onrust in Brits
Guyana wei-den de stappen der ministers
en de vlootbewegingen daarmee in ver
band gebz-acht. In September is in de
suikerindustrie van Brits Guyana twee
weken gestaakt, om erkenning te yer-
krij'gen van de vakbond. De regering,
Verklaring van kolanel Simbolan
VERSCHEIDENE HONDERDEN DODEN
DE militaire commandant van Noord-Sumatra, kolonel Simbolan heeft
de toestand in Atjeh „zeer ernstig" genoemd. In een exclusief onder
houd met P.I.-Aneta legde hij er de nadruk op, dat het onmogelijk is de
kwestie-Atjeh alleen met de wapenen op te lossen. Het leger in Noord-
Sumatra zal zich voor een zware taak gesteld zien, indien de regering zou
besluiten de staat van oorlog en beleg in deze provincie af te kondigen.
Kolonel Simbolan, die' Vrijdagmiddag
in Djakarta is aangekomen voor het
uitbrengen van rapport, deelde mede, dat
van 27 September de plaatsen aan de
Oostkust van Atjeh, zoals Lhokseumawe,
steunende op de „Progressieve Volks
partij", wilde de stakingseisen inwilli
gen. De gouverneur nam echter maat
regelen, welke het kabinet onwelgevallig
waren. Toen op 24 September in het
parlement werd voorgesteld, erkenning
van de vakbond wettelijk vast te stellen,
weigerde de Britse voorzitter dit punt
in behandeling te nemen, omdat bespre
king veel meer voorbereiding eiste. Vijf
ministers en vijftien leden van de Volks-
paitij verlieten daarop de zitting. Zy
eisen het heengaan van gouverneur Sir
Alfred Savage, weigeren met hem sa
men te werken, lokken beledigings
delicten uit en maken een normaal be
stuur onmogelijk.
DE Progressieve Volkspartij van Brits
Guyana, onder leiding van het echt
paar JaganRosenberg, „fellow-
travellers" der communisten, stuurt aan
op volkomen onafhankelijkheid. Men
kan deze actie niet los maken van het
geen in geheel West-Indië en in de om
liggende gebieden gebeurt. De Engelsen
willen aan het streven naar zelfstandig
heid tegemoet komen door het schep
pen van een nieuw Caraïbisch dominion,
maar de eisen der radicalen gaan verdez'.
Het nationalisme „zit in de lucht". In
Panama hebben op 27 Augustus 100.000
van de 800.000 inwoners een grote
demonsti-atie gehouden tegen de Ame
rikanen, die het kanaal behex*en. Dit
weekeinde hebben de V.S. concessies toe
gezegd. De nationalisten van Puerto
Rico ontkennen zoals de AiVieri-
kaanse regering in de V.N. betoogde
Prins Oscar Bernadotte
van Zweden overleden
Prins Oscar Bernadotte van Zweden is
Zondagmorgen vroeg in de ouderdom
van 93 jaar te Stockholm overleden.
Prins Oscar was de enige nog levende
broeder van Koning Gustaaf van Zweden
die in 1950 in de ouderdom van 92 jaar
overleed. Hij was de vader van de- be
middelaar der Ver. Naties, graaf Folke
Bernadotte, die in 1948 in Palestina
were vermoord.
Prins Oscar, die op 15 November 1859
het levenslicht aanschouwde, was het
eerste lid van het Koninklijke Huis der
Bernadottes, die zijn rechten op de troon
opgaf om te kunnen huwen met Ebba
Munck, een hofdame. Het huwelijk werd
in 1888 te Bournemouth in aanwezigheid
van zijn moeder, Koningin Sophia van
Zweden, voltz'okken. Hij kreeg de titel
van Prins Bernadotte.
De Prins heeft een groot deel van
zijn activiteit gewijd aan werk van gods
dienstige en humanitaire aard. Hij was
onder meer erevoorzitter van de
Y.M.C.A. (Young Men Christian As
sociation).
Bïreun, Sigle, Seulimeun en Idi, voort
durend door opstandelingen zijn aange
vallen.
Van 23 tot 27 September zijn zowel
per schip als over land vez-sterkingen
aangevoerd. Op 2 October was de toe
stand als volgt: het leger, dat van het
Zuiden uit (uit Langsa) naar het Noor
den oprukt, heeft Birezin bereikt. De
legereenheden, die van Kota Radja uit
naar het Zuiden trekken, hebben Seuli-
m bereikt. De opstandelingen be
heersen nog het gebied tussen Seulimeun
en Bireun. Het gebied, dat aan de Oost
kust onder controle van het leger staat,
beperkt zich tot de strook langs de
spoox-lyn tussen Langsa en Kota Radja.
Kolonel Simbolan deelde voorts mede,
dat het leger aan de Westkust alleen de
gebieden rondom Meulaboh en Tapak-
tzzan onder controle heeft en in Midden-
Atjeh alleen het gebied van Kotatjane.
Takingeun in Midden-Atjeh was door
eenheden van de mobiele brigade ver
laten, zeide Simbolan in dit eerste alge
hele overzicht over de situatie in Atjeh.
Op vragen van P.I.-Aneta deelde
kolonel Simbolan mede, dat tot op
heden 350 opstandelingen zijn gedood
en dat ongeveer 500 volgelingen van
Daud Beureuh zijn gearresteerd. Het
leger heeft tot dusverre zeven doden
en 17 gewonden verloren. 98 mili
tairen zijn gedeserteerd. Kolonel Sim
bolan kon niet zeggen hoeveel slacht
offers de opstand onder de bevolking
heeft veroorzaakt en achtte het pre
matuur een schatting te doen van het
aantal volgelingen van Daud Beureuh.
Arie Boon overleden
Oudste redder van
N.Z.H.R.M.
Vanmorgen is te Hoek van Holland,
85 jaar oud, overleden de oudste redder
van de Koninklijke Zuid-Hollandse maat.
schappij t°t redding van sohipbi-euke-
lingen, de heer Az-ie Boon, die o.m.
als redder de grote ramp met de Berlin
(Harwichboot) op 21 Februari "1907
heeft meegemaakt en waaz-voor hij een
onderscheiding ozztving van Z.K.H. Prins
Hendrik. De heer Boon heeft 30 jaar ge
en op de stoomz-eddingboot Pz-esident
van Heel. Naast de hem door Pzins
Hendrik uitgereikte onderscheiding,
heeft hy nog andere, o.a. ixit Engeland,
Frankrijk en de Scandinavische landen,
ontvangen. Hij is bij de i-eddiing van 5S0
schipbreukelingen betrokken geweest.
Dagelijks commentaar
dat hun eiland reeds „zelfbesturend ge
bied" is. Soortgelijke vez'klaringen van
Nedez'landse zijde omtrent Suriname en
de Antillen wérden door LatijnsAmeri-
kaanse staten aangevochten. De roerig
heid in Brits Guyana is ook belangwek
kend met het oog op Suriname. Een be
zoek van de heer Jagan (die kwam spre
ken over visz-echten op de Corantijn)
leidde tot disputen. Toen mevroixw Jagan
bij haar terugreis uit Boekarest in Para-
maxïbo vertoefde, wekte zij een incident
door te blijven zitten bij het spelen van
volksliederen. Het zal van gx*oot belang
zijn, de nationalisten uit de sfeer van het
communisme te houden, xnet hen samen
te werken en aandacht te schenken aan
sociale vez-betex-ingen. Maar de Atlan
tische volken zijn vaak z-eeds te ver
tegemoet gekomen aan het streven naar
zelfstandigheid, zodat verscheidene ge
bieden daarvoor nauwelijks rijp zijn.
Maatregelen der Engelsen in Brits
Guyana tegen sabotage van een nor
male evolutie zijn daarom zeker ge
rechtvaardigd.
Vanndaag zouden de arbeiders van
de Handelmaatschappij Deli-Atjeh in
heel Indonesië voor een dag in staking
gaan, omdat de werkgevers nog niet heb
ben voldaan aan hun eisen in Juni naar
voren gebracht en betrekking hebbend op
een verhoging van de crisistoeslag met
30 procent, terugbetaling van de kosten
van het middagmaal, een gratificatie en
groot-verlof.
(Ingez. med.-advertentie)
HANDELSVERDRAG AMERIKA-SPANJE
McCart, de Amerikaanse correspondent
van het Russische blad Pralda, meldt, dat
de Russische filmster Bleria in Spanje
vertoeft. Nu Amerika een handelsverdrag
met Spanje heeft gesloten, kan hij ook
daar volop genieten van de Lexington
sigaretten van America'! Best Tobaccoi.