HILVERSUMS GROEI
Critisclie commentaar
EEN H0ÖGTEZ0N
C O U Z Y
Het stroomgat bij
Ouwerkerk
De Noordluollandse stadjes
evenants
c
De schapen van de
Yeluwe
5
NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1953
Van onze oorrespondent te Utrecht
Dezer dagen hebben de heren J. Matser, H. C. Smit en F. G. v. d. Smit
te Hilversum een open brief gericht aan de gemeenteraad, waarin zij
aanbevelen de gronden tussen Vreelandseweg, Raamweg en Loosdrechtse-
weg, de z.g. Kerkegronden, die ten dele in hun bezit zijn, te bestemmen
voor woningbouw. Zij betogen, dat het onjuist zou zijn vast te houden aan
het uitbreidingsplan van 1935, dat in een crisistijd tot stand is gekomen
en waarbij slechts ten dele de grote vlucht van het radio- en televisie
wezen kon worden voorzien, terwijl men destijds moeilijk rekening kon
houden met de enorme uitbreiding die talrijke industrieën zouden nemen,
ondernemingen die men graag voor Hilversum behouden zou zien. Om
nu met volledig behoud van het karakter van de stadskern (in feite
dorpskern, daar Hilversum immers geen stadsrechten bezit) en het rijke
natuurschoon rond deze kern. te streven naar opheffing van het huidige
tekort van 4000 woningen, hebben zij door het ipgenieurs- en architecten
bureau Op ten Noort Blvdenstein te Utrecht een plan laten ontwerpen,
dat naar hun mening in korte tijd 3600 woningen zou kunnen doen
verrijzen, waardoor 15.000 mensen, voor 't merendeel arbeiders en kleine
middenstanders, zouden kunnen worden geholpen.
Raad zal straks voor
moeilijke taak komen
te staan
De schrijvers van de Open Brief, ge
ven blijk, mannen met ruime blik te
zijn, want zij pretenderen in genen dele
dat hun plan het enige juiste zou zijn.
doch zij menen wel dat het logisch zou
aansluiten bij de reeds geprojecteerde
bebouwing en dat op grond van-de hun
verschafte gegevens van genoemd archi
tectenbureau, geen betere bestemming
aan de terreinen kan worden gegeven.
Wettelijk beschermde gedeelten, natuur-
rseervaten en gronden die om andere
redenen van belang moeten worden ge
acht, komen er niet in voor. Voor in
dustriegebied lenen de Kerkelanden zich
evenmin daar de gronden langs het ka
naal en de haven nabij de Vreelandse
weg, daartoe eerder geschikt zouden
zijn. Ook voor agrarische doeleinden is
de bodem niet bruikbaar (te schraal) en
voor recreatieterrein, omvattende speel-
en sportterreinen komt hij al evenmin in
aanmerking, daar de kosten van aanleg
en onderhoud zeer hoog zullen worden.
De ontgravingen, benodigd voor de aan
leg van enige nieuwe sportvelden voor
de Hilversumse Mixed Hockey Club
nabij de Bodemanweg zouden zulks be
wijzen.
Voorts hebben de Utrechtse deskun
digen bij het ontwerp-plan rekening ge
houden met de mogelijkheid tot aan
sluiting van het ontworpen stratenplan
aan het bestaande wegennet en tenslotte
verdient vermelding dat zowel lage wo
ningbouw als hoge is geprojecteerd.
Niet de uitvoering van dit ontwerp
op zichzelf is ons doel, zeggen de
auteurs van de Open Brief, maar de be
stemming van dit complex gronden tot
bouwgrond in het belang van Hilver
sum èn in het belang van de duizenden,
die thans vergeefs uitzien naar een nor
male en behoorlijke huisvesting
plaats hunner inwoning.
Burgemeester Boot
geeft zijn visie
Wij hebben over het bovenstaande de
mening gevraagd van Hilversums bur
gemeester en de heer Boot. die wij ai ja
ren kennen als een voortvarend regent,
ook toen hij nog burgemeester was van
Edejbleek spoedig met zij:n ooordeel
klaar. Het is niet onmogelijk, zei hij, dat
het plan van de heren Matser. Smit en
v. d. Smit nog dit jaar ter sprake zal
worden gebracht bij de wijziging van
het gehele uitbreidingsplan voor de ge
meente. Een van de problemen, die niet
voldoende zijn bekeken, meende de bur
gemeester. was dat van de sportvelden.
Al zouden de genoemde Kerkelanden
minder geschikt zijn om als sportvelden
te worden ingericht, daarmee is het
vraagstuk van deze laatste niet opge
lost. De terreinen grenzen bovendien
aan het natuurgebied. Ik ben een hard
nekkig voorstander van het behoud van
natuurschoon en hoeveel huizen we ook
zouden bouwen, daarmee lossen we nog
het woningtekort niet op omdat er
steeds meer mensen in Hilversum wil
len wonen. Maar wel bestaat door een
grote mate van woningbouw hel gevaar,
dat het natuurschoon wordt aangerand.
Vandaar dat er m.i. veel zelftucht no
dig is om aan het heden de belangen
van de toekomst (in casu de natuur)
niet op te offeren. Dit betekent alle
maal niet dat ik een tegenstander zou
zijn van de oplossing in de Kerkelanden.
maar wel, dat het gehele vraagstuk ern
stig bekeken zal moeten worden in ver
band met het bovenstaande.
Het spreekt vanzelf, vervolgde burge
meester Boot. dat met de natuurlijke
groei rekening moet worden gehouden,
doch ook dat we industrieën weren om
de calamiteiten niet nog groter te ma
ken. Los van de Kerkelanden acht ik
het mogelijk, dat er toch nog een 20.000 j
gehuisvest kunnen worden op
de bestaande grond o.m. door een ver
dichting van de bebouwing, die o.a. tot
uitdrukking komt door op bepaalde
plaatsen huizen met meer woonlagen
neer te zetten, Met dit „meer" bedoel
ik. dan tot voor kort gebruikelijk was.
We hebben de burgemeester gevraagd
welke terreinen hiervoor in aanmerking
zouden komen en hij antwoordde: in
het verlengde van de Amersfoortseweg,
ten Noorden van de Noorder begraaf
plaats en langs de Loosdrechtseweg.
Wij willen dus het aangename wo
nen handhaven in de tuinstad Hilver
sum maar zeer nadrukkelijk het natuur
schoon sparen. Er moet dus een ver
schuiving naar andere delen van het
land komen waar nog wèl ruimte is
maar ik erken, aldus de heer Boot, dat.
dit gemakkelijker gezegd dan gedaan
wordt.
Op onze vraag of een bebouwing met
huizen van de Kerkelanden dan dit na
tuurschoon zou schaden, zeide de burge
meester tenslotte, dal dit weliswaar niet
rechtsstreek het geval zou zijn, maar dat
we toch .net een grensgeval te maken
hebben, zodat een nauwkeurige studie
aan een dergelijk besluit vooraf zal
moeten gaan. En voor de sportvelden
vallen er moeilijk andere gronden te
vinden.
Uit het bovenstaande zal duidelijk zijn
geworden, dat de Hilversumse raad
straks voor een moeilijke taak komt te
staan en dat Salomo's wijsheid vereist
wordt om deze .netelige materie op de
juiste wijze op te lossen.
Mevrouw de weduwe Berghuys-
Velsheym heeft op het binnenplein van
de kazerne in tegenwoordigheid van
een gnoot aantal autoriteiten het bord
onthuld, waarop de naam: Generaal-
majoor Berghuys-kazerne, is aange
bracht.
De worsteling ran de W atèrstaut en
de aannemers om de inlagedijk te
dichten bij Schelphock aan de zuid
kant van het hij de ramp van J Fe
bruari zo ernstig getroffen Schouwen
en de overwinning van de techniek op
de elementen, hebben de Rotterdamse
lekenleraar-kunstenaar K. v. d. Erve
geïnspireerd tol deze tekening.
J^EZER DAGEN lazen wij: „Neder
land. en Australië streven ernaar
op Nieuw-Guina weer de oude im
perialistische weg te gaan bewande
len."
Dit waren geen woorden van de
president van de republiek Indonesië.
Het waren ook geen woorden van
de heren Gortzak, Paul de Groot of
andere vertegenwoordigers van de
C.P.N.
Wij lazen die woorden in de Chi
cago Tribune. Het lijkt ons voor
een Amerikaans blad hachelijk, din
gen te zeggen die ook in D e Waar
heid zouden kunnen staan.
Maar neen, wij moeten eerlijk zijn
en eraan toevoegen, dat de geciteerde
zin onderdeel was van een betoog,
waarvan een ander onderdeel de
stelling iuas, dat de Ver. Staten Ne
derland en Australië van de onder
drukking hebben gered. Had het in
De Waarheid gestaande redding
zou stellig zijn toegeschreven aan het
zegevierende Rode leger.
Nu zullen wij de laatsten zijn
ook maar iets te ontkennen of
miskennen van de bijdragen,, die
Advertentie
HET BOEK
Lr vandaag
y OEN ik voor het eerst in Kenya
kwam, wemelden de vlakten, voor zo
ver het oog reikte, van wild. Ik heli op
plekken waar nu steden zyn gebouwd op
leeuwen gejaagd en ik heb olifanten ge
schoten van de locomotief van de eerste
trein, die door het land reed. In een pe
riode van een mensenleven heb ik oerwoud
zien veranderen in bouwland en kauniba-
lenstammcn fabrieksarbeiders zien wor
den''. Aldus zegt de in 1887 in Schotland
geboren John Hunter, die zich al op
jonge leeftijd in Afrika ds berocpsjager
vestigde, het ergens in zyn thans by Schel-
tens en Giltay onder de titel Oerwoud
jager verschenen memoires.
Hunter schiet ongetwyfeld beter dan hy
schryft, maar hetgeen hy te vertellen
heeft is zo boeiend, dat men dat al lezend
spoedig vergeet. Op ongekunstelde wyze
verhaalt hy ons van liet moeilijke en ge
vaarlijke leven dat hij tientallen jaren als
blanke jager heeft geleid, hoe hy in 1925
van het departement van de wildstand
in Kenya de merkwaardige opdracht kreeg
er voor te zorgen dat hel aantal leeuwen
in drie maanden tot op de helft zou zyn
teruggebracht. Hunter neemt ons mee op
zyn vele tochten door liet oerwoud, o.a.
als gids in dienst van dappere cn niet
dappere cliënten. Hy is geen snoever, hoe
groot zyn succes ook mag zyn geweest.
Eerder is hij wat weemoedig over de ver
anderingen welke liet land dat by by zijn
komst woest aantrof in enkele decennia
heeft ondergaan. „In zekere mate heb ik
zelf tot die veranderingen bijgedragen
want in opdracht van de regering heb ik
gevaarlyke dieren uitgeroeid in «lie ge
bieden. welke in cultuur gebracht moesten
worden. Ik houd bet wereldrecord voor
neushoorns en misschien ook voor leeu
wen ofschoon we in myn tijd nog niet
precies by hielden hoeveel we er scholen
en ik heb meer dan veertien honderd
olifanten geschoten. Maar ik void me ab
soluut niet trots over die records. Het
werk moest worden gedaan. Hoe vreemd
het ook moge klinken, ik voelde altijd
een diepe genegenheid voor de dieren, ook
al moest ik ze schieten. Vele jaren bracht
ik door met hei bestuderen van hun ge
woonte en niet alleen om hen te doden
maar ook omdat ik een oprechte belang
stelling voor hen had".
Een boeiend boek, rijk geïllustreerd, dat
tal van interessante bijzonderheden ont
hult over de psychologie van wilde dieren.
MARMITE
Het bekende gistproduct
(sterk geconcentreerd)
Onmisbaar in de huishouding
Verbetert de smaak van
Uw soepen, sausen en andere
gerechten
Het aangewezen product voor
de bereiding van smakelijke
sandwiches. (Zie recepten)
Aanbevolen bij alle toestanden
samenhangend met een tekort
aan Vitaminen van de B-Groep
Verkrijgbaar bij alle bekende
comestibleszaken.
Mackintosh Co - Amsterdam
welke geallieerde mogendheid dm
ook heeft geleverd tot de bevrijding
van de onderdrukking. Wij menen
overigens dat het goed is, zich ie
hoeden voor eenzijdigheid. Want een
zijdigheid impliceert miskenning.
De strekking van het artikel in de
Chicago Tribune was intussen
nogmaals te belogen hoe prachtig het
zou zijn als men Japans bevolkings
vraagstuk oploste door Japanners naar
Nieuw-Guinea le laten gaan. Het is
een geliefkoosde stelling van hel
Chicagose blad, dat, gelijk wij inder
tijd hebben gereleveerd, vóór de
oorlog al dat denkbeeld heeft ver
kondigd. Het komt er nu op terug,
omdat de Nederlandse pers er niet
vriendelijk op had gereageerd, toen
enige weken geleden de Japanse ko
lonisatie op Nieuw-Guinea weer uit
Chicago werd aanbevolen.
Thans heet het, dat Nederland en
Australië „blijkbaar onverschillig
staan tegenover het feit, dat hun
heerschappij over Nieuw-Guinea dit
potentieel rijke en productieve ge
bied steriel maakt." En verder: „De
druk, die eens in Japan leidde tct
armoede en oorlog, zou kunnen wor
den weggenomen, indien Japan Nieuw-
Guinea zou mogen koloniseren cn
tot ontioikkeling brengen. Blijkbaar
geven de koloniale eigenaars er de
voorkeur aan stil te zitten in de
verwachting dat er weer een Ameri
kaanse redding zal komen indien het
tot een uitbarsting komt,."
Wij zijn geneigd dit wartaal te
noemen en verder te volstaan met
het Chicagose verschijnsel te signa
leren. Het is altijd goed te weten,
hoe men in bepaalde kringen over
ons denkt. Waarbij wij er de nadruk
op leggen, dat het niet zou aangaan
de mening van de Chicago Tri
bune generaliserend de mening van
de Amerikanen te noemen.
Herdenkingspostzegels
stadion Suriname
De postadministratie van Suriname
heeft ter gelegenheid van de opening
van het stadion te Paramaribo bijzondere
postzegels met toeslag uitgegeven in de
waarden van 10 cent (+5 cent), 15 cent
(+7% cent) en 30 cent 15 cent) Sur.
crt. De verkoopprijs in Ned. ert bedraagt
resp. 0.30, 0.45 en 0,91.
(Deze zegels zullen slechts t/m 30 Sep
tember aan de verzamelingsloketten der
postkantoren verkrijgbaar zijn).
Advertentie
De Koningin bezocht
Kust en Branding
HOEK VAN HOLLAND, 4 Sept. Van
middag bracht de Koningin een bezoek
aan Hoek van Holland, waar Zij werd
verwelkomd door de wijkraadsvoorzitter,
de h,eer D. v. d. Burg, en de voorzitter
van het bestuur van de stichting Kust
en Branding, de heer T. de Bie. H.M.
bezocht eerst de wachtkamer van hel
loodsoommissariaat, waar het voltalli
stichtingsbestuur- en de bemanning van
de reddingboot Jan Leis aanwezig wa
ren. Ook maakte Zij kennis met de
oudste redder, P. Hoogenraad. Terwijl
de thee werd gebruikt gaf de heer F.
Benningen, secretaris van de tentoon
stelling Kust en Branding een inleiding
over het geëxposeerde. Hierop volgde
een rondleiding van meer dan een uur
over de tentoonstelling. De bescherm-
■rouwe van de K.Z.H.R.M. liet zich uit-
■oorig voorlichten over de reddingsme-
thoden en over de ramp van de Faustus.
Tot grote verrassing van de bemanning
van de Jan Leis begaf de Koningin zich
hierna aan boord1 van de reddingboot
waar Zij zich onderhield met de be-
Tot slot varr het bezoek werd H.M.
voor de Prinsesjes een geschenk over-
Denkt am Uw gezondheid.]
is een IDEAAL bezit.
Zij geeft U en Uw kinderen
gezondheid en levenskracht.
Philips, Hanau, enz. yg JQ
vanaf
Prof. dr. ir. F. A. Heyn
terug uit Amerika
Dezer dagen is de Nederlandse atoom
geleerde prof. dr. ir. F. A. Heyn van
zijn reis door Noord- en. Zuid-Amerika,
die hij voor een deel samen met prof.
dr. Dorgelo maakte, in ons land terug
gekeerd.
Het voornaamste doel van de reis. wel
ke prof. Heyn met prof. Dorgelo maak
te, was de bestudering van het grootste
instrument ter wereld voor atoomphy-
sisch onderzoek, het cosmotron in het
nationale laboratorium te Brookhaven.
Het is het eerste dat in werking is en
de Delftse hoogleraren hebben er dan ook
rijke ervaringen kunnen opdoen, waar
van zij kunnen profiteren bij de bouw
van een gelijksoortig apparaat, dat op
het terrein van de afdeling electrotech-
niek aan de Kanaalweg te Delft in aan
bouw is. Er wordt in DeLft hard aan
het cosmotron gewerkt, maar het zal
nog wel een paar jaar duren alvorens
het voltooid is, De werkzaamheden aan
het cosmotron vormen een schitterend
studieobject voor de studenten. Bij de
bouw wordt gebruik gemaakt van de
inlichtingen, welke men in Amerika
heeft gekregen. 3
De dienst dijkherstel droogmaking'
Schouwen en Duiveland deelt mede,
dat de tegenslag, ondervonden bij het
dichten van het laatste stroomgat (te
weten het Oostelijke gat) bij Ouwerkerk
genoopt heeft het oorspronkelijk dich
tingsplan te herzien in dier voege, dat
er voorlopig van wordt afgezien het
gat. waar de tegenslag werd onder
vonden, te dichten. Besloten is eerst de
nieuwe afsluiting nabij de oorspronke
lijke dijkdoorbraak tot stand te bren
gen. waarna het eerstgenoemde gat,
dat dan stroomloos zal zijn geworden,
kan worden gedicht. Met de reeds aan
gevangen uitvoering van dit herziene
plan zal een tijdsduur van anderhalf
tot twee maanden zijn gèmoeid.
handigd, bestaande uit enkele zijden
hoofddoeken. De schooljeugd' werd
hierna voor het lange wachten beloond,
want H.M. passeerde van dichtbij de kin
deren. en ging vervolgens naar Soestdijk
terug.
Streven naar een plaats
onder de zon
Van onze correspondent le Alkmaar.
TAE TIJDEN mogen veranderen, zo-
als ze willen, ieder probeert op
zijn wijze er het zijne van te krijgen.
Dat geldt niet alleen voor mensen,
het geldt ook voor gemeenschappen:
steden, stadjes, dorpen. Zoals er ge
lukkige stervelingen zijn aan wie dat
gene, wat wij welvaart plegen te noe
men, als het ware achterna wordt ge
dragen, zo zijn er ook plaatsen, die
nauwelijks moeite behoeven te doen
om de bedrijvigheid, waarop ze zc
gesteld zijn, naar zich toe te trekken.
Andere hebben het moeilijker, maar
zien hun pogen toch met enig succes
bekroond, bij enkele gaat het in het
geheel niet.
De Noordhollandse stadjes ontleenden
an oudsher hun betekenis allemaal me
de aan het feit, dat ze de marktplaat
sen waren. Voor de kuststadjes kwamen
daarbij natuurlijk oorspronkelijk ook
handel en scheepvaart. Die echter ge
raakten al enige eeuwen geleden in ver
val en wat overbleef waren de markten,
die ze bleven maken tot het centrum
van het omringende platteland.
In de dagen, waarin deze markten een
Advertentie
Geslaagd dank zij..
Bekende
schriftelijke cursus
HILVERSUM
DOOR JAN VAN LUMEY
I. GRUWELSPROKE
31.
„Van wie hebt u mijn adres gekregen?" vroeg
Bolsing.
Karei noemde de naam van een vroegere ille
gale werker, van wie hij zich herinnerde, dat hij
met Bolsing bevriend was geweest en die later
werd gearresteerd.
„Wij hebben een tijdlang in hetzelfde kamp ge
zeten. Het was een genoegelijke periode. Hij
vertelde mij alles over u en uw werkzaamhe
den."
„Je referenties zijn goed", lachte Bolsing. „Ik
kan je wel gebruiken.'
En spontaan stelde hij voor, dat Karei bij hem
zou komen inwonen en zijn gastvrijheid genie
ten zou. In ruil daarvoor moest hij enige dien
sten bewijzen aan de ondergrondse.
,,'t Is merkwaardig", sprak Bolsing na een poos,
alsof hij meende zijn hartelijkheid nader te
moeten verklaren. „Je doet mij enigszins den
ken aan een overleden vriend van mij."
„Wie bedoel je?" vroeg zijn bezoeker en er
flakkerde een wonderlijk licht in zijn ogen. „Mis
schien ken ik hem."
„ïk vrees van niet", schudde Bolsing het hoofd,
„Hij heette Karei, net als jij. Een der weinigen
van mijn groep, die helaas werd gefusilleerd."
Plotseling stond hij op en begon heen en weer
te lopen.
,.'t. Is nu de tijd niet om te treuren over onze
gedode makkers. Maar soms kan ik het moei
lijk verkroppen, dat juist hij het offer moest wor
den van de waanzinnige toestand, waarin wij op
het ogenblik verkeren."
Sindsdien was Karei begonnen te twijfelen. Hij
kon het zich niet indenken, dat iemand, die van
een zo oprechte droefenis getuigde, hem verra
den zou hebben. En tegelijkertijd herleefde zijn
vroegere vriendschap. Opnieuw koesterde hij een
stille bewondering voor hem, die zo kalm en zelf
verzekerd zijn taak vervulde, die nimmer afdwaal
de van het eenmaal gestelde doel en die weife
laars en wankelmoedigen met telkens nieuwe
kracht te bezielen wist.
Bolsing van zijn kant was bijzonder ingenomen
met zijn huisgenoot. Zoals een man van de
praktijk soms zich aangetrokken voelt tot de daad
loze dromer, die hij niet begrijpt, zo betekende
deze onbekende voor hem een probleem, dat hem
prikkelde en om een oplossing vroeg. Hij merk
te, dat Karei eenzaam was en ergens leefde
in een aparte wereld, waar niemand hem berei
ken kon. Ook merkte hij, dat zijn verstrooidheid
voortdurend erger werd en een enkele maal ver
bijsterende vormen aannam. Om hem uit zijn
afzondering naar buiten te lokken en onder de
mensen te brengen, introduceerde hij hem bij
sommige illegale werkers, die hij tevoren om
trent zijn toestand had ingelicht. Herhaaldelijk
verzon hij lichte, onbetekenende opdrachten om
hem.' te doen beseffen, dat hij tegenover de gemeen
schap verantwoordelijk was en zijn bijdrage
moest leveren voor de bevrijding van het land.
Maar toen zijn bemoeiingen zonder resultaat
bleven, besloot hij ingrijpender maatregelen te
treffen. Op een middag nam hij Karei mee naar
een kleine besloten vergadering, waar de moge
lijkheden van een brutale opzienbarende stunt
besproken zouden worden.
Amelie was laat die dag met de lunch. De hele
ochtend had zij boodschappen gedaan. In allerlei
winkels was zij genoodzaakt geweest naar toi
let-benodigdheden te vragen en overal was zij met
een schouderhalen afgewezen door de winkelier.
Wat kleding betreft, werd de toestand hopeloos.
Uren moesten er verbeuzeld worden om een
bepaald artikel te bemachtigen. Hoe kon een ener
gieke vrouw nog tijd overhouden voor ernstige
bezigheden, wanneer haar kostbaarste ogenblik
ken door zulke frivoliteiten in beslag werden ge
nomen?
Het was nu al twee uur geworden. En zij had
een verschrikkelijke honger. Terwijl zij staan
de een paar boterhammen at en een kop nage
maakte koffie dronk, nam haar opwinding toe.
Zij wist, dat er door Bolsing een geheime ver
gadering was belegd. Wat er behandeld zou wor
den, kon zij niet vermoeden. Maar het ergerde
haar, dat zij niet was uitgenodigd. Natuurlijk
betrof het weer de een of andere gevaarlijke on
derneming, waarvan vrouwen werden uitgeslo
ten. Zij had er genoeg van om persoonsbewijzen
te vervalsen en onderduikers aan distributiebe
scheiden te helpen. Wanneer het haar niet werd
toegestaan bij overvallen mee te doen, zou zij...
Nu ja! In elk geval zou zij de bijeenkomst be
zoeken en grondig haar mening zeggen. Ver
velend alleen, dat het zo laat was geworden. De
besprekingen moesten al begonnen zijn.
Haar komst wekte bevreemding, daar zij
niet werd verwacht. Niettemin werd zij vriend
schappelijk ontvangen en werd er onmiddellijk
naast Bolsing een plaats voor haar ingeruimd.
Eerst toen zij gezeten was, ontdekte zij de
vreemdeling en wierp een vragende blik op haar
buurman.
„O ja! Ik heb jullie nog niet aan elkaar voor
gesteld", zeide Bolsing. „Dat is Karei. Ik heb
hem aangeworven. Hij is betrouwbaar en je kunt
in zijn bijzijn alles vertellen, wat je wilt."
Amelie knikte de onbekende toe en begon een
ijverig betoog ora haar aanwezigheid te verkla
ren.
(Wordt vervolgd.)
vanzelfsprekendheid waren, werd dat
wellicht niet in sterke mate gereali
seerd. Dat werd echter anders, toen de
ze markten, de een na de ander, begon
nen te verdwijnen. Een halve eeuw ge
leden waren er in Noord-Holland nog
tien kaasmarkten, die. op de Alkmaarse
na, alle zijn verdwenen. En de Alkmaar-
se is meer folklore dan markt. Van de
veeAarkten is alleen die te Purmerend
nog belangrijk. Daarnaast is van bete
kenis de slachtmarkt, die iedere Maan
dagmorgen te Alkmaar wordt gehouden,
terwijl de derde nog bestaande vee
markt, die te Schagen, zich moeizaam
weet te handhaven en meer en meet
uitgroeit tot een beurs. Zaadmarkten,
zoals er vroeger waren, bestaan niet
meer.
Dit verdwijnen van de markten was
een tegenvaller van betekenis en
brak een tijd aan, waarin de stadjes
langs de Zuiderzee met recht dode stad
jes mochten worden genoemd.
Evenwel ze wilden niet dood zijn,
zo min als de stadjes, die meer landin
waarts lagen. En ze stelden zich te weer
om datgene te bemachtigen, wat de be
drijvigheid binnen hun oude wallen zou
verhogen en wat hun aanzien kon ver
groten.
In de eerste plaats ging hun streven
er daarbij naar uit om te blijven wat ze
altijd waren geweest: het middelpunt
van hun omgeving. De oplossing werd
gevonden in tweeërlei richting. De mid
denstand wist zich zodanig te ontwikke
len, dat er een geregelde trek bleef van'
het platteland naar de steden, ook al
was de markt niet meer de directe aan
leiding voor de bewoners uit de streek
om er heen te gaan. Daarnaast zagen
de gemeentelijke overheden het middel
in scholenbouw. Vooral na de oorlog re
zen scholen van allerlei soort als pad
destoelen uit de grond. Gymnasia en ly
cea, ambachtsscholen, landbouwwinter-
scholen. tuinbouwscholen. V.G.L.O.- er
B.L.O.-scholen, handelsscholen en u.l.o.-
scholen ontstonden in de plattelandsstad
jes en boden met recht voor elk wal
wils. Iedere morgen vloeit een stroom
van jongelui naar de stadjes en bij de
gemeentebesturen zit daarbij de gedach
te voor: wanneer ze zich eenmaal heb
ben gewend om hier te komen, dan zul
len ze dat ook in later jaren wel blijven
doen.
Daarnaast dromen alle stadjes van
vreemdelingenverkeer en van industrie
vestiging. Voor wat het vreemdelingen
verkeer betreft, willen ze dat eigenlijk
maar half weten. Ze zijn doodsbenauwd,
dat ze te veel zullen worden beschouwd
als alleen maar museum. Juist omdat ze
zich mogen verheugen in een betrekke
lijke rijkdom aan monumenten uit het
verleden vrezen ze. dat de wereld zal
denken, dat ze niets anders te bieden
hebben dan fraaie oude gebouwen,
schilderachtige grachtjes, wallen met
poorten, bastions, kruithuisjes en wat er
verder komt kijken.
Met het vreemdelingenverkeer intus
sen gaat hel merkwaardig goed. De Alk
maarse kaasmarkt. de overblijfselen
van de rijke Flevische cultuur werken
blijkbaar op het romantische gevoel
de vreemdelingen en oefenen een ma
gische aantrekkingskracht op hen
De industrievestiging verloopt over het
algemeen minder goed. En omdat de
mens gewoonlijk het meest haakt naar
datgene, wat niet voor hem schijnt te
zijn weggelegd, wordt hierover het
meest gesproken, worden hiervoor ook
de meeste kosten gemaakt. In de regel
echter met het minste succes.
Alles bijeengenomen gaat het de
Noordhollandse plattelandsstadjes niet
slecht. Het enige wat niet lukt is te wor
den opgenomen in de industriestad Hol
land. Intussen komen er meer en meer
mensen, die van oordeel zijn. dat het
gelukkig is. dat er ook nog streken zijn.
die niet verindustrialiseren en dat de
stadjes hun taak rijkelijk hebben ver
vuld. wanneer ze zich weten te handha
ven als centrum van een welvarend plat
teland.
TYe mogelijkheid bestaat dat de Ve-
luwe zijn kudde van honderdvijftig
schapen kwijt raakt. Er zijn namelijk
moeilijkheden gerezen tussen de herder
van de kudde, Jacob Mouw, en Staats
bosbeheer, Sinds verleden jaar dwaalt
de kudde over de „grote, stille heide"
rondom Apeldoorn. Op initiatief van de
Stichting Natuurbeschermingswacht
Apeldoorn en Staatsbosbeheer en met
medewerking van het gemeentebestuur
werd de kudde ruim een jaar geleden
gevormd. Mouw werd bereid gevonden
zijn eigen kudde zeventig schapen
aan te houden en te weiden samen met
die van de Natuurwacht. De herder
heeft nu te kennen gegeven zijn aan
deel aan de kudde van de hand te wil
len doen, omdat Staatsbosbeheer de aan
hem gedane belofte. een tweede
schaapskooi in te richten en de be
staande in Hoog Buurlo te restaureren,
niet gestand doet. Maar volgens ir. F.
Wessels, houtvester van Staatsbosbe
heer. is van een dergelijke belofte even
wel nooit sprake geweest.
Men was het er verleden jaar wel
over eens dat de huisvesting van de
schapen verbeterd zou moeten worden.
De dieren vertoeven 's nachts in een
bouwvallige kooi van Staatsbosbeheer,
De kooi moet worden gerestaureerd, op
korte termijn zeLfs, en bovendien zou
een tweede nodig zijn, om het aantal
schapen, dat te gering is om rendabel
te zijn. op tweehonderdvijftig te kunnen
brengen. Volgens de herder heeft Staats
bosbeheer hem toegezegd, dat een oude
kooi in de nabijheid zou worden opge
knapt. Dit is inmiddels ook geschied,
doch toen bleek tevens dat Staatsbos
beheer de schaapskooi uitsluitend wilde
gebruiken als bergplaats van gereed
schappen en als schaftlokaal voor zijn
arbeiders. Reden waarom Mouw zijn
besluit nam. Als hij hieraan blijft vast
houden moet de Natuurwacht zijn scha
pen verkopen, want een kudde zonder
herder is niet mogelijk. Een andere
herder, is aldus het bestuur van de
Natuurwacht nergens te vinden. De ge
meente Ede heeft indertijd al besprekin
gen met Mouw gevoerd om de kudde
naar daar te krijgen, hoewel intussen
ook de Apeldoorners niet stilzitten. Wel
licht zou de kudde kunnen weiden op de
Loenense heide, als pogingen om een
financieel betere oplossing te vinden
niet zouden slagen. Trekt Mouw er met
zijn schapen tussenuit en wil de Na
tuurwacht zijn kudde gesteld dat er
een plaatsvervanger voor Mouw te vin
den was toch in stand houden, dan
zal dat voorlopig enige duizenden gul
dens moeten kosten.
Prachtig vee op de provin
ciale fokdag te Hoorn
Van onze correspondent te Alkmaar
De Noordhollandse veefokkerij heeft
op de Donderdag te Hoorn gehouden
provinciale fokveedag haar beste been
tje voorgezet. Er was veel zeer fraai
vee. De oudere rubrieken waren niet
minder dan in het vorige jaar, de jon
gere echter stonden op een peil, dat
dat van 1952, naar het ons voorkwam,
overtrof.
De voorzitter van de Bond van Rund-
veefokverenigïngen in Noord-Holland
had er bij de opening al op gewezen,
dat dit jaar in het bijzonder was gelet
op de uiervorming, een uiterst belang
rijk onderdeel, waaraan vroeger mis
schien wel eens te weinig aandacht was
besteed. Dit was te merken. Dieren
met minder goed gevormde uiers zag
men niet.
Dat het jonge vee krachtig in opkomst
is. bleek bij de keuringen om de kam
pioenschappen. De oudere koeien moes
ten hier geheel de vlag strijken voor
de jeugd. Kampioene van de koeien
werd Emma 26, eigenaar wed. D. Ruy-
ter uit Nibbixwoud, reserve-kampioene
Friesje 61, eigenaar R. Bakker uit Ven
huizen. Deze beide koeien zijn ongeveer
4Vk jaar oud en ze ontliepen elkaar wei
nig. Ze kwamen beide uit in dezelfde
rubriek van derdekalfskoeien, waar ze
respectievelijk IA en 1B werden ge
plaatst. Bij de kampioenskeuring liet
Friesje 61 echter alle andere la-koeien
achter zich.
Bij de stieren wist Ceres van Blok
land zich als kampioen te handhaven.
Voor het eerst sedert lange tijd had
hij echter zware concurrentie. Zijn
zwaarste tegenstander was zijn zoon
Ceres van Cruysoord, een fraaie 2li-
jarige stier, die we nog wel eens met
de hoogste eer zullen zien gaan strij
ken en die nu reeds zijn vader het vuur
na aan de schenen heeft gelegd.
Het algemene oordeel over deze keu
ring kan geen ander zijn, dan dat de
Noordhollandse fokerij zich krachtig
blijft ontwikkelen.
Agrarisch welvaartsplan
in Brabant
Productiemogelijkheden
in studie
Van onze correspondent
TILBURG, 5 Sept. Er is thans
een begin gemaakt met de werk
zaamheden voor de opstelling van
een provinciaal agrarisch welvaarts-
plan in Brabant, door het Econo-
misch-Technologisch Instituut in dat
gewest te Tilburg.
Uiteraard zijn op de welvaart ener
agrarische bevolking in een bepaald ge
bied vele economische en andere facto-
van invloed. Gedacht moet worden
allereerst aan het prijsniveau en ver
volgens aan de omvang en de techniek
der productie- en allerlei andere om
standigheden. die mede het geheel van
het vraagstuk bepalen. Een politiek van
het kunstmatig omhoog houden der prij
zen moet worden afgewezen, omdat z(
generlei waarborg biedt voor een blij
vende gezonde toestand. Meer betekenis
daarentegen heeft een beleid, dat ge
richt is op de verbetering van de pro
ductietechniek. Onderlinge samenwer
king en overheidshulp is daartoe echtel
„conditio sine qua non".
Door de zeer geringe opname-capaci
teit van de landbouw zal evenwel een
groot deel van de agrarische bevol
kingsaanwas werkgelegenheid dienen te
vinden in andere sectoren van het eco
nomische leven, dan wel moeten emigre
ren.
Van de andere kant is het weer voor
de verdere industriële ontwikkeling in
Brabant een levensvoorwaarde, dat aan
de stroom van ongeschoolde arbeiders
uit de landbouw paal en perk wordt
gesteld. Zonder dat men de beschikking
heeft over gespecialiseerde, zeer bekwa
me vakarbeiders, zal immers de indus
trialisatie-politiek in de verschillende
delen dezer provincie niet kunnen sla
gen.
Het doel nu van het agrarische wel
vaartsplan is het verschaffen van in
zicht in de hoedanigheid van de be
langrijkste productie-omstandigheden in
dit gewest, als de grootte der bedrijven,
de verkaveling en agrarische ontslui
ting, de verkeerssituatie, de financie
ring der landbouwbedrijven, de arbeids
voorziening, de afvloeiing van jonge
boeren, beroepskeuze-voorlichting, land
en tuinbouwonderwys e.d. Het E.T.I. is
bezig over al deze onderdelen rapporten
op te stellen.