V ier drielingen
OUDE TONGE opnieuw
in de branding
Noodgebied worstelt met
nieuwe problemen achter
de dichte dijken
KAFKA'S „DER PROZESS"
OPGEVOERD ALS OPERA
,T' \"'r
Wereldpremière
te Salzburg
Niet Piekeren maar Puzzelen
streekarchivarlaat
SCHOUWEN-DUIVELAND EN
SI NT PHILIPS LAND
zierlkzee
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1953 TROUW
(Van onze speciale verslaggever)
Op de smalle, groene dijk langs de spuiboezem staat een hoog,
smal houten kruis aan het einde van een perk met rose, paarse
en oranje bloemen. Het massagraf van de meer dan drie hon
derd doden, die het dorp Oude Tonge betreurt. Op het terrein
naast die dijk, langs de nauwe havenmond, liggen meters hoog
de bergen puin en daar bikken Duitse meisjes zorgvuldig de
gave stenen schoon. Daar worden nieuwe schuurtjes van ge
bouwd. En nog verder weg klinkt het geratel van draglines en
baggermolens. Daar werken de dijklegers aan nieuwe, hechte
zeeweringen.
Dat is op een zonnige zomer
dag het contrasterende, maar
moedgevende beeld van Oude
Tonge. Naast dé dood het leven.
Naast weggevaagde boerderijen
de mannen, die het kapotgeslagen
land „grubberen". In de verniel
de woningen vrouwen, die weer
schoonmaken. Moedgevend. Maar
compleet is het beeld niet. Hier
in Oude Tonge niet cn nergens
elders in het noodgebied. Zeker,
er wordt hard gewerkt. De ene
dijk na de andere gaat dicht. Eva-
cué's keren terug. Oude Tonge
gaat 1G0 woningwetwoningen
bouwen. De sloten worden uitge
baggerd. De mannen van de huis-
raadschade gaan rond met hun
uitvoerige lijsten en over de uit
keringen is niemand ontevreden.
Maar achter aio bedrijvigheid, ach
ter die moed, achter die roes van de
^herovering, verbergt zich een nieu
we, schrijnende problematiek, waar
tegen veel moeizamer strijd gekeverd
Wordt. Nu de golven van de ramp
weggeëbd zijn komt een vloed van
'nieuwe problemen opzetten en die
'heeft Oude Tonge en al die andere
gemeenschappen in het getroffen ge-
'bied wederom ln de branding ge
plaatst.
Het zijn in het kort gezegd de pro
blemen van een herstel van de maat
schappelijke, geestelijke en culturele
factoren in de gemeenschap. Men
spreekt er niet gemakkelijk over in
'Oude Tonge. In de roes van het ogen
blik, nu werken, herstel, vergoedin
gen, kortom het materiële nog steeds
'maatgevend is, zuillen velen zich ook
niet bewust zijn van de crisis waarin
'net dorp geraakt is sinds de ramp
het welhaast nog radicaler dan de oor_
log uit zijn isolement sloeg en alles
in de voegen doet kraken.
Wij hebben een uitvoerig gesprek
gehad met de burgemeester. Hij ver
telde ons van het herstel, dot steéds
sneler gaat, Dat er door hei Instituut
van Stad en Landschap te Rotterdam
een permanent kerkhof voor de meer
dan "00 doden is ontworpen. Dat er
nog 300 van de 2600 mensen geëvacu
eerd zijn.
Onzichlbare problemen
Doch de onzichtbare problemen ble
ven onbesproken. Oude Tonge is
evenals al die andere dorpen op d'e
Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden
eeuwenlang een gesloten gemeenschap
geweest. Reeds tientallen jaren is daar
nu een verandering aan de gang. De
zede, in de zin van traditie, heeft hier
in belangrijke mate haar functie ver
loren en a'e ramp laat plotseling, veel
feller dan ooit te voren zien, dat een
volledige terugkeer tot het oude niet
meer mogelijk is. Een waarheid, die
voor velen reeds jaren vast stond, doch
die eerst thans onstuitbaar haar op
mars is begonnen.
Een opmars tegen een ontwortelde
gemeenschap, die plotseling de be
scherming van haar
Hard, zeer hard hebben de jongeren van de buitenlandse te verhaasten,
werkkampen meegeholpen om de wederopbouw van Oude maar daarnaast
Tonge op gang te brengen. Het oecumenische kamp nam liggen er piotse
de geschonden Hervormde kerk voor zijn rekening en ling ook zulke ge-
leverde een prachtige prestatie. Assistent-leidster Frances weldige kansen, dat
Polter (Amerika, links op de foto) bespreekt met de wij die wel grij-
kampleider ds. Gilly Belgiëde werkzaamheden, pen moeten. De
Eenzaam staat het smalle witte
kruis op hel massagraf waar de
doden van Oude Tonge begraven
liggen. Het staat daar op een van
de weinige dijken, die hel hiel
den in de Februarinactht als een-
herinnering aan de meer dan 300
mensenlevens, die hier het leven
lieten.
v
gezinnen liggen vaak uit elkaar. De
oudere generatie staat veelal machte
loos tegenover de nieuwe invloeden
en weet ze niet ten goede te wen
den. De jeugd en de jonge vol
wassenen moeten wij zien te win
nen. Ook zij weten niet waar zij aan
toe zijn, nu plotseling alles anders is
geworden. Ik zal U twee voorbeelden
geven." Een wetenschapsman, een van
de vele maatschappelijke werkers,
jeugdleiders, psychologen, sociologen
en paedagogen, die op het ogenblik in
het noodgebieü' werken, zit voor ons.
Hij zoekit naar zijn woorden, want zo
dra men de problematiek van het nood
gebied bulten de koele beschouwing
vanuit de wetenschap brengt, wordt
lange broeken of shorts. „Men heeft
ons verteld, dat we vóór de ramp met
zulke kleding nagejouwd zouden zijn",
merkte Frances Potter op. Een intelli
gent Amerikaans meiske van 24 jaar,
dat secretaresse is op een kerkelijk
bureau in Amerika en hier assistent
leidster van het werkkamp. „Maar nu
accepteert men ons. De mensen zien
ons Zondags in de kerk, net als ieder
ander. Wij lezen uit dezelfde Bijbel en
geloven in dezelfde God. Dan maakt
de kleding toch geen verschil." Zij
stelde het erg simpel, dit Amerikaanse
meisje. En inderdaad was het voor
velen in Oude Tonge een openbaring,
dat zoiets mogelijk was. Doch velen
vragen zich af of dit niet allemaal te
vlug gaat. Er zijn een paar meisjes van
het dorp geweest, die vonden, dat zij
nu deze mode uit een voorheen onbe
kende wereld konden volgen. Je kon
immers best een short dragen en toch
een goed Christen zijn? Zij ontketen
den thuis met die nieuwe dracht een
revolutie en werden onder hevige
scheldwoorden bijna het huis uitgezet
door vaders, die dit eenvoudig niet zo
snel konden accepteren,
Veel te snel
,.Ik vraag me af, of het niet allemaal
veel te snel gaat", zegt maatschappelijk
werker Ph. Stijnis. die de leiding heeft
over de burgercantine. Een jonge ener
gieke kerel, die de afgelopen maanden
heeft geleerd wat hard werken is,
..Maar het is aan de gang en we moeten
niet werkeloos toezien. We moeten de
jeugd van de dijk houden en probe
ren samen met het hele dorp alles in
nieuwe bar.en te leiden. Als we maar
geld en spullen krijgen".
Hij is één van de veie werkers, die
na 1 Februari in Oude Tonge zijn ge
komen, en die het dorp niet ziet als een
wetenschappelijk studie-object, doch
als een opdracht. Het onderzoek moet
immers niet over de gemeenschap op
de helling gaan, als was het louter een
onderwerp van nuchter wetenschappe
lijk belang, neen samen met de ge
meenschap moet gezocht worden naar
wegen om vooruit te komen.
Er rust een grote verantwoordelijk
heid op de mensen, die de schouders
onder dit herstelwerk durven zetten.
Men kan zo gemakkelijk de deuren,
die door de ramp met geweld werden
opengeslagen, weer door ontactvol op
treden laten sluiten. Men kan zo ge
makkelijk sensatie slaan uit de ver
wildering van de jeugd in en rond
Oude Tonge. Doch alleen in solida
riteit kan een dam worden opgewor
pen, die verdergaande ontworteling
kan sluiten. Dat betekent samenspre-
ken, samen-werken, samen-leven" zegt
drs. C. Louwerse, algemeen secretaris
van de Ned. Bond voor Sociaal-Cultu
reel Vormingswerk in zijn brochure
„Dijken dichtèn verder?" welke
een zeer zuivere beschrijving van het
huidige probleem bevat. Hij waar
schuwt er voor om te generaliseren.
Het is natuurlijk niet zo, dat iedereen
Oneindig triest ligt het lage land rond Oude Tonge met zijn grauwe modderige
akkers en kapotgeslagen huizen. Maar tussen die troosteloze ruïnes rijden de
vrachtwagens met puin en xverken de mensen aan het herstel.
het allemaal zo moeilijk. Hij is pas in
Oude Tonge geweest. „De jeugd is in
een vacantiekamp geweest. Op een
Zondag na de kerkdienst, pakt een
meisje van een jaar of twaalf een bal
en gaat daairme spelen. Een ander,
van dezelfde leeftijd komt er bij staan
en zegt: „weet je wel, dat je niet mag
ballen op Zondag. Dat zou je thuis
niet hoeven proberen." De ander zegt:
„ja maar hier zijn we in een kamp en
ais .k een bal tegen de muur gooi is
dat heus geen zonde." Het antwoord is:
„ik begrijp niet, dat jij niet verdronken
bent." Het andere voorbeeld maakte ik
mee met de buitenlandse jongelui, die
in Oude Tonge helpen".
Vele nationaliteiten
Jonge mannen en vrouwen van acht
of negen verschillende nationaliteiten,
die met hun werkkampen in het dorp
zijn neergestreken. Zij helpen oprui
men, schoonmaken, metselen. Wij heb
ben een bezoek gebracht aan het
Oecumenische Werkkamp van de
Wereldraad van Kerken, dat onder lei
ding slaat van ds. R. Gllly, een Frans
sprekende Zwitser, die predikant is in
België. Dertig jonge Belgen, Hollan
ders, Duitsers, Fransen, Zwitsers, En
gelsen, Amerikanen en Italianen heb
ben onder zijn leiding de geschonden
Hervormde kerk opgeknapt en daar
mee een prachtig stuk werk geleverd.
Hun aanwezigheid was, zoals de bur
gemeester het uitdrukte, van grote
waarde voor het moreel van het dorp.
Maar toch accentueerde hun aanwezig
heid ook de stille, brandende proble
men, waarmee men worstelt.
„Toen wij aankwamen", vertelde ds.
Gilly, „vroeg een vrouw mij om mijn
zwarte pak, dan zou z.ij hel oppersen
voor de Zondag. Ik zei, dat ik geen
zwart pak had. „O, maar dan bent U
geen dominee, zëi de vrouw verbouwe
reerd". De dominee glimlachte en nam
zijn vuile, witte petje af. Hij keek naar
de meisjes, die voor de kerk aan het
schilderen waren. Gekleed in driekwart
in de getroffen gebieden, dat elke
jongere in Oude Tonge door zijn of
haar gedrag, het probleem verscherpt.
Gelukkig niet. Want het zijn juist zij,
die sland weten te houden tegen de
branding in, die de voorhoede moeten
vormen in een oplossing van de moei
lijkheden, waarvoor men thans staat.
„Van binnenuit
Drs. Louwerse geeft in zijn boekje
een uitvoerige beschrijving van een
mogelyke oplossing door middel van
een herstel van de gemeenscnap van
binnenuit. Zeer terecht merkt hij daar
bij op: „Ondertussen is het wel zo, dat
de sleutels die de nieuwe toekomst
van de getroffen gebieden zuilen moe
ten ontóluiten in handen van de ker
ken zijn". Want niet het „luctor et
emergo", maar veel meer het „bid en
werk" is de wapenspreuk, die het nood
gebied in zijn blazoen moet voeren.
Slechts een biddend werken op d\ ter
rein, dat zo oneindig veel moeilijker is
dan dat van de dijken en vernielde
akkers, kan Oude Tonge stand doen
houden in de branding. En dan is het
zeker zo, dat de kerk zich bewust moet
zijn van het allesomvattende arbeids
terrein, dat braak ligt. Dan kan het
niet meer voorkomen, dat zoals
elders gebeurd is een predikant door
zijn kerkeraad terecht wordt gewezen,
wanneer hij zich wil gaan bemoeien
met de losgeslagen jeugd, di* een toe
vlucht heeft gezocht in de laagste
waarden van het leven. De opmerking
„U bent. hier om Gods Woord te ver
kondigen, niet om de jeugd bezig te
houden" wordt dan een wel heel
schrille tegenstrijdigheid.
(Van onze muziekredacteur).
EEN beetje verloren in een der
drukste winkelstraten van
het prachtige Oostenrijkse stadje
Salzburg staat het tot museum
ingericht geboortehuis van Mo
zart. Alleen al het bezit van dit
overigens vrij onooglijke gebouw
zou voor Salzburg voldoende zijn
om zijn jaarlijks terugkerende
muziekfeesten te rechtvaardigen,
mocht er ooit een rechtvaardiging
nodig zijn. Het geluk en het voor
recht een dergelijk genie tot
speelplaats gediend te hebben,
mag men toch wel eens per jaar
met een feest van het spel her
denken.
En men doet dat dan ook, sinds
ongeveer 1920 consequent, met
de nodige blijheid en ernst, in het
natuurlijke decor, dat het prach
tige oude deel van de stad langs
de rusteloos stromende Salzach
uit zijn historie heeft meege
kregen.
Kern van deze muziekfeesten is
uiteraard het oeuvre van Mozart, met
daaromheen gegroepeerd de muziek
van andere grote meesters, die steeds
waard is feestelijk gespeeld en gehoord
te worden.
Geleld door de gedachte, dat men
echter ook de levende componisten van
eigen tijd niet mag negeren in een stad
waar Mozart's muziek ook nog tijdens
zijn leven klonk, daarbij overigens
negerend het feit, dat deze muziek
volmaakt harmonieerde met de omge
ving waarin zij ontstond, voert men
sinds enkele jaren telkens een heden
daags werk tijdens de Salzburger Fest-
spiele uit.
Dat was dan dit jaar de opera „Der
Prozess", naar hét gélijknamigé boek
van Kafka, gecomponeerd door de
jonge Oostenrijkse componist Gott
fried van Einem. De première vond
Maandagavond (17 Augustus) plaats in
het Festspielhaus.
Persconferenties, lezingen en discus
sies gingen aan deze première vooraf
en het werd degenen, die zich uit be
langstelling of beroepshalve in dè daar
losbrekende stroom van commentaren,
verklaringen en interpretaties gestort
hadden, ten slotte bijna onmogelijk
zich een enigszins omlijnde voorstel
ling te vormen van hetgeen men met
het maken en opvoeren van dit werk
nu bedoelde.
Men kon alleen vermoeden, zich in
dit opzicht in goed gezelschap van de
componist zelf te bevinden, gezien
diens kennelijke verlegenheid wanneer
het er om ging een vraag over zijn
opvatting van het onderwerp te be
antwoorden.
TELEURSTELLEND
Tijdens de uitvoering, die ais zodanig
muzikaal perfect slaagde onder leiding
van Carl Böhm, werd, naar mijn me>
ning, dit vermoeden duidelijk beveS'
tigd. Gelijk Jozef K., de hoofdpersoon
in de roman van Kafka, bleek Gott
fried von Einem, in andere zin uiter
aard, niet tegen dit proces opgewassen.
De voortdurende vermenging van rea
liteit en droomsfeer, de voor vele uit
leggingen vatbare symboliek en de
strikt persoonlijke stijl van Kafka's
boek waren uiteraard de grote struikel
blokken voor deze ongetwijfeld zeer
begaafde componist. Het was dan ook
wel wat overmoedig om een werk van
iemand, wiens oeuvre nog in het mid
delpunt van discussie staat, tot gegeven
voor een opera te nemen. Men ver
wachtte in dit geval door de muziek
een verhelderend inzicht in de bedoe
ling van de roman te krijgen, wat ove
rigens door Kafka-kenners priori
uitgesloten werd geacht. Zelfs wie ln
alle bescheidenheid bekend Kafka's
Prozess niet te kunnen doorgronden,
heeft bij het lezen er van ongetwijfeld
de beklemming en de naar het einde
tot de rand van waanzin stijgende
angstsfeer van dit boek als een ver
woording van de in ieder mens leven
de onbestemde vrees voor het uit
eindelijke oordeel aangevoeld.
Von Einem's muziek bleek niet bij
machte daarvan iets in klanken weer
te geven. Inderdaad, hij schreef een
soms door zijn obsederend rhythme en
zijn suggestieve instrumentatie pak
kende muziek. Hij bleek een gedegen
vakman (overigens wel het minste wat
men van iemand, die een dergelijk
onderwerp aandurft, mag eisen) maar
zijn muziek bleef potentieel oneindig
ver onder het beeldend vermogen van
Kafka's taal.
Het stuk, dat in negen beelden, voor
namelijk met de oorspronkelijke dia
loog van het boek als tekst, is inge
deeld. kreeg scènisch een zeer aan
vaardbare, maar toch steeds al te reëel
gehouden vormgeving waarvoor Oscar
Fritz Schuh verantwoordelijk was. Aan
Nasser roept Egypte op
tot totale oorlog
Vice-premier van Egypte luitenant
kolonel Nasser heeft een oproep ge
richt tot 'het Egyptische volk om zich
voor te bereiden op de totale oorlog
tegen de Britse bezetter. Nasser, die
generaal Neguib tijdens diens pel
grimstocht naar Mekka, als president
en premier vervangt, riep Donderdag
een menigte van naar schatting 100.000
mensen, samengepakt op het plein voor
het republikeinse paleis te Cairo toe:
„Wij moeten ons voorbereiden op een
strijd, die zal moeten worden gevoerd
door het gehele volk, niet alleen door
een groep van commando's. Wij moe
ten de vrouwen en de kinderen leren
hoe zij het land moeten verdedigen."
De menigte, die zich bij 't aanbreken
van de dag op het grote plein verza
meld had om te bidden ter gelegenheid
van het Mohammedaanse Bairam-feest,
juichte Nasser enthousiast toe.
de eisen, die de uitvoering van het
werk stelt, werd u'tstekend voldaan
door o.m. Max Lorens, Peter Klein,
Endre Koreh en vooral door Lisa Delia
Casa, die de drie vrouwenfiguren ver
tolkte.
Er zou over geslaagde details van het
geheel, waar soms even iets van de
sfeer van het boek opgeroepen werd,
en over de talloze aperte misgrepen, die
zowel componist als regisseur deden,
nog veel en lang te discussiëren zijn.
Het heeft, naar mijn mening, echter
weinig zin, omdat daardoor wellicht
de schijn gewekt zou worden, dat deze
poging, om Der Prozess van Kafka
scènisch en muzikaal te verbeelden,
toch op een of andere manier als ge
heel van enig artistiek belang geacht
kan worden.
Scène ,.Im Thorn", uit Von Einem's
Der Prozess" naar gelijknamig boek
van Kafka, Max Lorentz als Josef K.
Wel kan men nogmaals met nadruk
de vraag stellen, of het niet beter ware
indien Salzburg zich van dergelijke
experimenten in het vervolg onthield.
Er zijn andere muziekpodia op de
wereld, die zich daarvoor beter lenen.
Salzburg moet zich uit respect voor
zijn eigen historisch verleden het recht
voorbehouden de muziek van deze tijd
volkomen te negeren. "Het heeft deze
problematische wereld zoveel gerijpte
schoonheid uit het verleden te bieden
en het kan dit onder zulke Ideale om
standigheden in volkomen harmonie
met zijn eigen karakter doen, dat daar
in zijn bestemming voor de toekomst
ligt.
OPLOSSING VAN
OPGAVE 113
Het totaal, dat elke drieling kreeg,
lag beneden 100 tientjes. Van een drie
ling was het product van de bedragen,
die de jongste en de oudste kregen,
gelijk aan het kwadraat van het be
drag, dat de middelste kreeg. Daar
alle 12 kinders een verschillend be
drag kregen, is de enige mogelijkheid:
Drieling I: 1, 9 en 81 tientjes; drieling
II: 7, 21 er 63 tientjes; drieling III:
13, 26 en 5.2 tientjes; drieling IV: 25.
30 en 36 tientjes.
Eleonora Konijn kreeg het minste,
dus drieling I heet Konijn en Eleonora
kreeg 1 tientje. Filomela de Kadt
kreeg op één na het minste, dus drie
ling II heet De Kadt en Filomela
kreeg 7 tientjes. Angostura en Bade-
loch kregen samen evenveel als Cor.
sicaniana en Eleonora samen; Ango
stura en Corsicaniana samen evenveel
als Darghilea alleen. Hieruit volgt, dat
A. 9, B. 13, C. 21 en D. 30 tientjes
kreeg.
Isolabella kreeg driemaal zoveel als
een der elf anderen, dus zij kreeg
63 tientjes.
Glavirol:. kreeg tweemaal zoveel al:
Kizopranus Haring, dus G. kreeg 52
en K. 25 tientjes, terwijl drieling III
Haring heet.
Nu blijven over: één baby Konijn
(31 tientjes) en twee baby's Van der
Spin (reap, 25 en 36 tientjes). In de
tweemaal geplaatste rectificatie (4/8
en 8/8in de opgave op 1/8 was de
volzin ..verdwaald") stond: Hasdrubal
was jonger dan Jaromir en Leixopho-
ros, dus H. is in ieder geval een Van
der Spin. daar de drieling Konijn op
Dinsdag, de drieling Van der Spin op
Vrijdag d.a.v. geboren werd Hij krijgt
meer dan J. of L. en krijgt, dus 36
tientjes. J. is jonger dan L., dus L. is
van de familie Konijn en J. van de
familie Van der Spin. Hiermede is
alles bepaald:
Fam. Konijn: E. 1, A. 9, L. 81 tien
tjes.
Fam. De Kadt: F. 7. C. 21. I. 63 tien
tjes.
Fam. Haring: B. 13, K. 26. G. 52
tientjes.
Fam. v. d. Spin: J. 25. D 30, H. 36
tientjes.
Sommige lezers meenden, dat de
jongste van een drieling het kleinste
bedrag zot moeten krijgen, hetgeen
nergens gezegd werd! De heer A. van
Gispen te Amsterdam meent zelfs: ..De
jongste krijgt natuurlijk het meeste,
want zonder de jongste zou er geen
sprake zijn van een drieling!" Daar
lijkt me geen (baker)speld tussen te
krij'gén te zijn!! In Engeland denkt
men daar echter anders over en krijgt,
de oudste het meeste,
„Een prettige gemeente, waar
f3640,- op de begroting is uitgetrok
ken in verband met de geboorte van
drielingen!" looft de heer K. W.
Schutte te Den Helder de gemeente
raad van Aphroditenburg.
Het rechtvaardigheidsgevoel van de
heer K. W. Hoving te Doesburg is
ernstig gekwetst: „Helaas kan ik voor
deze puzzle niet het. hoogste cijfer
geven, Een 8 is wel voldoende, want
ik ben het er niet mee eens. dat die
kinderen zo ongelijk bedeeld worden.
Als ze volv/assen zijn kunnen ze ons
er wel een verwijt van maken, dat we
hieraan hebben meegewerkt! Vooral
voor die kleine Eleonora vind ik het
erg sneu!" Wellicht onder het motto:
Men moet een gegeven paard niet in
de mond kijken?!
De heer H. Scholaardt te Amsterdam
heeft iets tegen zetters: „Mr. Van
Vorden's puzzles zijnvoor Trouw's
zetters blijkbaar te moeilijk, gezien de
Herhaaldelijk voorkomende drukfou
ten!" De fouten die voorkomen zijn
ook vaak mijn schuld. Als louter con
ventionele puzzles geplaatst zouden
worden, zou dit minder voorkomen!
De schaakgrootmeester dr. Tarrasch
drukte dit eens ongeveer zó uit: „Het
edelste paard breekt wel eens de
benen bij het nemen van een gevaar
lijke hindernis: bij mijn weten is dit
nog nooit een ploegpaard overkomen:
dat loopt geen risico's!"
De heer H. A. de Boer te 's-Graven-
hage maak* een zonderlinge opmer
king: „U hebt de sexen modi. verdeeld
over de vier gezinnen." Maar miin
beste meneer De Boer, daar kan ik
toch niets aar doen
Slechts héél enkele oplossers vinden
dit zomerpuzzeltje toch nog té gemak
kelijk (een „komkommerpuzzeltje",
vindt de heer W. H. v. d. Berge te
Breda), maar de meesten zijn enthou
siast als de trotse inwoners van Aphro
ditenburg. Zo onze puzzledichter. de
heer A. Schaafsma te Boven-Hardinx-
veld:
„Dit vraagstuk van „viermaal een
[drieling"
Brengt puzzelaars vast in bezieling!
Zo'n heerlijke kans op verwarring
Biedt medicijn tegen verstarring!
Dan ook nog 'n rekenkunde-tfest
Met TIEN beloont men haar het best!"
De heer M. Meyer te Amstérdam.C.
is hee'. wat van plan: „Door deze
puzzle heeft U ons de weg gewe
zen als we nog eens een naam
voor een kleintje moeten bedenken.
Wij komen dan wel een beroep op U
doen!" (Mijn tarief is f 5 pér kind;
twee-, drie- enz. lingen aanzienlijke
korting. G, v. V.).
Ds, C. van der Tas te Amsterdam-W.
geeft, blijk van verrassende veelzij
digheid: „Op deze warmste dag van
het jaar vertoef ik in een kamp in de
buurt van Wageningen, Ik heb juist
nog een beschut plekje kunnen vinden
om even de oplossing in te sturen van
de 113de opgave
En de heer J. H. Abbink te Eind
hoven brengt mij tot wanhoop:
Beoordeling 8. Ik zou nog hoger
beoordeeld hebben indien men van
alle families kon uitmaken, wie de
jongste was." (Tjamaar, meneer Ab
bink, wat wilt U nou? Wilt U uit de
puzzle ook nog de kleur van de
haren van de borelingskes oplossen?
Of hoe de gelukkige moeders.,.;van d'r
eigen" heetten? En naar. wie de kin
deren genoemd waren en hoeveel moe
dervlekken elke had? Ik maak puzzles,
geen encyclopaedieën! G. v. V.).
De beoordeling was ditrhaal zeer
gunstig: gemiddeld waarderingscijfer
8.16: verdeeld als volgt: 4 (1,2%), 5
'1.9%). 6 (8.9%). 7 (17.8%), 8
(28.3%), 9 (21.9%) en 10 (20,0%).
Ter. slotte- Mijn hartelijke dank voor
;le vele en hartelijke wensen voor miin
herstel Ik lig deze regelen nog te
schrijven in het ziekenhuis, maar hoop
nu spoedig weer de huiselijke haard
onveilig te maken. En die brieven
deden me goed: écht goed!
De ladder staat nu boven 98 punten
met de prijswinnaar:
C. Keus, Zijloordkade 17, Leiderdorp
(voor de derde maal!).
Het komt niet vaak voor, dat er
maar één prijswinnaar is en het laat
zich aanzien, dat er de volgende maal
zeer velen zullen zijn. In ieder geval:
de gelukkige éénling ditmaal harte
lijk gelukgewenst.'
Mr. G. van Vorden.