Marokko krijgt nieuwe sultan Mossadeq in handen van zijn tegenstanders Overeenstemming bereikt Franse P.T.T. Utrechtse opera gaat verdwijnen hervat arbeid Overeenstemming over Kasjmir NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT Directeuren: F. BAAS en W. PLUYGERS. Hoofdredacteur: Mr. M. ROOT Uitgave: Nieuwe Rotterdamse Courant, N.V. Witte de Wlthstraat 73 Rotterdam Vrijdag 21 Augustus 1953 110e JAARGANG No. 19,5 Abonnementsprijs per kwart, 7.50. Losse nrs 0.13. Verschijnt dag. beh. op Zondag. Tel. (K 1800) 11.10.00 (19 lijnen) Na 17 u.: 11.10.09. Telegr.-adr.: NIROCOUR, Postrek. 40 Fransen zenden Sidi Mohammed naar Corsica Van onze correspondent. PARUS, 21 Aug. Na twee dagen van vrijwel onafgebroken beraad slagingen heeft de Franse regering gistermiddag het opzienbarende besluit genomen Sidi Mohammed ben Joessef, die sinds 1927 sultan van Marokko was, van zijn troon vervallen te verklaren, nadat de sultan het verzoek van generaal Guillaume, de resident-generaal in Marokko, om vrijwillig afstand te doen, had afgewezen. Om drie uur in de middag heeft de sultan met zijn beide zonen in de Dakota van generaal Guillaume het Marokkaanse grondgebied verlaten en om 10 uur 's avonds is hij te Ajaccio, de hoofd stad van Corsica, wat de Fransen hem tot verblijf hebben aangewezen, aangekomen. In het communiqué, dat generaal Guillaume 's avonds heeft uitgegeven, wordt gesproken over „de diepe onenigheid" welke de laatste weken was ontstaan tussen de regerende vorst en de Marokkaanse bevolking. Deze onenigheid, zo gaat; dit communiqué verder, moest tot een crisis leiden, welke haar ontknoping heeft gevonden in de verwijdering van Sidi Mohammed ben Joessef en aan de verheffing tot de troon van Sidi Moham med Moeley Arafa". Burgeroorlog vermeden De opvolger van de thans naar Cor sica verbannen sultan is diens oom. die een week geleden door El Glawi. de pasja van Marrakesj en vele van zijn medestamhoofden en notabelen tot gees telijk hoofd (imam) der gelovigen was gekozen. De Franse pers spaart over het- alge meen de regering haar critiek niet. De regering, zo schrijft bijvoorbeeld het linkse blad Franc-tireur, heeft het in 1912 gesloten protectoraatsverdrag van Fez geschonden, waarin zij verklaart de sultan te beschermen. De regering heeft, zo gaat dit- blad verder, het sein gegeven tot de burger- en godsdienst oorlog in Marokko en een internationale crisis geopend, welke het prestige van Frankrijk dreigt te ondergraven. De voorzitter van het comité Franee- Magreb (Marokko), waarin o.a, zeer vele vooraanstaande hoogleraren aan de Sorbonne zitting hebben, die Semietische talen en wetenschappen doceren, de wereldberoemde auteur Frangois^/Iauriac, heeft in een interview aan de Combat verklaard, dat „Frankrijk zijn woord gebroken heeft tegenover de Islam". Op een vraag van de journalist, „maar is het niet het Marokkaanse volk zelf, dat het vertrek van de sultan heeft ge wenst", zou Mauriac geantwoord heb ben: „Aoh mijnheer! Sedert negen maan den volgen wij van dag tot dag de ont wikkeling van het complot". Met dit „complot" zinspeelt de winnaar van de Nobelprijs voor letterkunde op de vijandige actie van El Glawi, de pasja van Marrakesj, die voor de grootste vriend van Frankrijk doorgaat en een week geleden met steun van vele stam hoofden, voornamelijk afkomstig uit het Zuidelijke bergland, het gebied van de Berbers, de nieuwe imam heeft ge kozen. Het is zeker juist, dat een invloed rijke stroming van. Franse kolonisten en hoge regeringsambtenaren in het protectoraat, de pasja van Marrakesj steun heeft verleend bij zijn actie tegen de gewezen sultan. liet com plot, waarop Mauriac zinspeelt, heeft dan ook belangrijke Franse vertak kingen. Maar zelfs zonder die steun en aanmoediging zou El Glawi, die zich reeds in de crisis van Februari 1951 aan het hoofd van krijgshaftige Berbers had gesteld en met deze troepen verschillende steden had om singeld, zoals ook thans het geval is, wellicht zijn gang zijn gegaan. Men vergete ooile niet. dat geen stam hoofd in Marokko de Fransen grotere diensten heeft bewezen dan de onstui mige pasja van Marrakesj, wiens ge drag tijdens de bezetting van het moe derland voorbeeldig is geweest en cSc twee zoons in de oorlog heeft vex-loren. Indien de regering van Parijs thans niet partij zou hebben gekozen voor El Gla wi en hem, evenals in 1951 „het ge zicht zou hebben doen verliezen", een affront, dat in de Oosterse wereld heel zwaar weegt, zou haar deze trouw aan de sultan, die in 1947 in Tanger voor het eerst openlijk de kant van de Ara bische liga koos, duur te staan hebben kunnen komen. Het chronische gevaar voor een burgeroorlog zou in dat ge val een acuut karakter hebben kunnen aannemen. Men bedtenke verder, dat met de abrupte verwezenlijking van de onafhankelijkheid van Marokko, dit niet alleen voor Frankrijk, maar voor de Atlantische wereld zo belangrijke ge bied. waarop zich drie vliegvelden in operational condition bevinden, voor het Westen verloren zou hebben kunnen gaan. Het snelle en koelbloedige optre&en van Parijs moge dan niet in overeen stemming zijn met moderne begrippen van emancipatie en zelfbeschikkings recht, maar getuigen van ouderwetse machtswellust of „Realpolitik" heimelijk zullen vermoedelijk velen er over ver heugd zijn. Er schuilt verder ongetwij feld waarheid in het gisteravond door de Franse regering uitgegeven commu niqué, waarin gezegd wordt, dat de toe stand in Marokko een stadium had be reikt. waarin het onmogelijk was de sultan te handhaven zonder het risico van een burgeroorlog te lopen. De vraag is natuurlijk of dit risico thans js opgeheven. Een figuur als de pasja van Marrakesj is niet gewoon om rustig uit de Franse hand te eten en het zal ze ker nodig zijn om deze onstuimige heerser wat te remmen. Men weet ook nog niet. hoe de getrouwen van de sul tan op dit verrassende Franse ingrijpen zullen reageren en welke actie de Mo hammedaanse landen bijvoorbeeld voor het forum der V. N. zullen, onderne men. en walt de gevolgen in Spaans Marokko van deze gedwongen abdicatie zullen zijn. Het is zeker ook waar. dat de zwakke, elkaar te snel afwisselende regeringen in Parijs de Marokkaanse kwestie te lang slepende hebben gehou den en het hare hebben bijgedragen tot het „verrassende proces" in het protec toraat. Indien echter de eerste storm, die in Frankrijk en de internationale wereld over dit koelbloedige Franse optreden is ontstaan, tol bedaren zal zijn gekomen, indien Parijs werkelijk ernst zou maken met de hervormings politiek in Marokko, waarvan gister avond het regeringscommuniqué opnieuw heeft gesproken en de weg in zou slaan om de onontbeerlijke ruggesteun tegenover de Atlantische landen te beveiligen, zou op de lange duur de wisseling van sultan èn voor Frankrijk èn voor haar bondgenoten eer een zegen dan een vloek kunnen blijken te zijn. Het door de Franse regering genomen besluit om de sultan af te zetten is ge nomen aan de vooravond van een groot Mohammedaans feest, het feest van Aid el Kabir. Honderden Marokkanen kam peren dan buiten de poorten van de ste den, waar zij wachten op het opkomen van de maan. Dan wordt het feest inge luid. Vrome Mohammedanen slachten schapen ter nagedachtenis aan het offer van Abraham. De Marokkaanse stam hoofden plegen al sedert eeuwen op dit feest hun eer te betuigen aan de sultan als Imam (leider) van de gelovigen. Doch ditmaal- aldus is officieel be kendgemaakt, zal te Rabat het feest niet worden gevierd. Bovendien werd bekendgemaakt, dat in het gehele protectoraat de avondklok is afge kondigd. Inmiddels kondigde de pasja van Marrakesj aan, dat de gebeden dit jaar zullen worden gelezen door de nieuwe Imam, Moelai Mohammed ben Arafa. De pasja zei, dat verreweg het grootste deel der Marokkanen achter de stamhoofden stond, die de sultan als rebellen en ketters had ge brandmerkt. In geheel Marokko is het rustig. Wel wordenin verschillende delen van het land arrestaties op grote schaal ver richt. Zo zijn o.m. aangehouden de Pasja van Menes, een aanhanger van de onafhankelijkheidsbeweging, en Ben Jelloen, algemeen secretaris van de democratische onafhankelijkheids partij, die met de nationalistische Istiqlal verbonden is. Te Oejda, waar het afgelopen weekeinde bloedige onlusten zijn voorgevallen, zijn 300 personen aangehouden. In berichten uit alle delen van het land wordt gezegd, dat de steun aan Pasja v*n Marrakesj, die het af zetten van de sultan had geëist, steeds toeneemt. (Reuter) Zoals te voorzien was, hebben de berichten over het afzetten van de sultan van Marokko in Arabische kringen bij de Ver. Naties grote be roering verwekt. De afgevaardigde van Syrië, Narid Zeineddine, ver klaarde, dat het nieuws voor hem aanleiding tot „grote bezorgdheid" was. Later op de dag trachtte hij de kwestie in de politieke commissie der V.N. ter sprake te brengen, doch de voorzitter, Muniz, ontnam hem het woord, aangezien de politieke com missie zich op het ogenblik uitsluitend met de kwestie-Korea inlaat. In elk geval wordt in diplomatieke kringen te Londen reeds vernomen, dat Engeland Frankrijk onvoorwaar delijk zal steunen, indien de Arabi sche groep de kwestie-Marokko bij de Assemblee aanhangig maakt. De regering van Mohammed V Sultan Sidi Mohammed ben Joessef van Marokko kwam 25 jaar geleden aan de regering, toen de Fransen hem op zeventien-jarige leeftijd uit de gevangenis bevrijdden en op de troon zetten. Hij is een telg van de Filali of Hassani dynastie, die afkom stig is uit een oase in de Marokkaanse Sahara, en in 1668 te Marrakesj werd gevestigd. De Filali waren Berbers van gemengde Arabische afkomst. In het begin van zijn regering wekte Sidi Mohammed ontevredenheid op bij de orthodoxe Mohammedanen, toen bleek dat hij voorstander was van mo derne opvoedingsmethoden. De opvoeding van zijn eigen kinderen werd sterk af gekeurd door religieuze leiders. In na volging van het voorbeeld van de Franse maarschalk Lyautey, die verantwoorde lijk was voor de vele hervormingen, welke na 1912 in Marokko werden inge voerd, moedigde de sultan nieuwe metho den aan in de landbouw en industrie. Tussen de twee wereldoorlogen bracht hij herhaaldelijk bezoeken aan Frankrijk na de capitulatie van Frankrijk in 1540 bood hij hardnekkig tegenstand aan Duitse officieren van de wapenstilstands commissie. die trachtten het beheer te krijgen over het bestuur van het Franse protectoraat. De Marokkaanse nationalisten hadden sultan Mohammed V lange tijd be schouwd als een Franse marionet, doch tijdens de jongste wereldoorlog wierp hij zich op als de voornaamste strijder voor Marokko's onafhankelijkheid. Hierdoor haalde hij zich de vijandschap op de hals van de Franse kolonisten en van de meeste stamhoofden, die onder leiding staan van de 76-jarige pasja van Marrakesj. (Men zie over dit onderwerp de rubriek De Toestand op pag. 3.) De salarissen V.H.M.O. De centrale commissie voor geor ganiseerd overleg in ambtenarenzaken heeft zich verenigd met de gewijzigde regeringsvoorstellen inzake de sala rissen van de leraren, directeuren en rectoren bij het V.H.M.O. De regering heeft dienovereenkomstig besloten op korte termijn enige wijzigingen van het bezoldigingsbesluit te bevorderen. Ook het salarisbesluit M.N.O. en de salarisschalen van de kweekschool leraren zullen dienovereenkomstig worden herzien. Het ligt in de bedoeling de rege ling terugwerkende kracht te' geven tot 1 Januari 1953. Voorts zal in af wachting van het tot stand komen van de Koninklijke Besluiten in Sep tember een voorschot op de verho ging van de salarissen worden uitbe taald. (Vervolg op pag 2). Prinsessen naar Ottawa De prinsessen Beatrix en Irene hebben Donderdag haar vacanlie in Cape Cod besloten na een verblijf van ruim een maand. Zij zijn per auto naar Ottawa vertrok ken om daar nog een week door te bren gen, bij de familie Feaver. bij wie zij ook in Chatham hebben gelogeerd. Voorts verwarring O De Franse regering heeft heden ochtend, aldus meldt Reuter uit Parijs, een accoord bereikt met ver tegenwoordigers van een aantal niet- eommunistische stakers. Door de socialistische en katholieke vakbon-1 den is aan de arbeiders van de P.T.T. opdracht gegeven het werk te lier- vatten. De overeenkomst is bereikt bij bespre kingen tussen de regering en vertegen woordigers van deze vakbonden. Kamer leden van de katholieke M.R.P. zijn hier bij als bemiddelaars opgetreden. De amb tenaren van P.T.T. waren de eersten, die, zeventien dagen geleden, het werk neer legden als protest 'tegen de bezuinigings maatregelen der regering. Ministerpresident Laniel heeft aan de pers medegedeeld, dat het in de bedoe ling der regering ligt de vakbonden te raadplegen alvorens de bezuinigingen, welke aanleiding tot het conflict hebben gegeven, -toe te passen. Het probleem van de werkloosheid en van de lage Ionen zou door de regering in behande ling worden genomen, zodra zij haar tweede reeks economische maatregelen zal hebben gepubliceerd. Naar Reuter meldt, bevat de overeen komst tussen de regering en de socialis tische en katholieke vakbonden de vol gende bepalingen: 1. Het bijeenroepen van een speciaal raadgevend lichaam, bestaande uit vertegenwoordigers van regering, de werkgevers en de vak- Van onze correspondent UTRECHT, 21 Aug. De raad van beheer van de Utrechtse opera heeft medegedeeld, dat de activiteiten van de stichting Utrechtse opera beëin digd zullen worden. De consequentie van dit besluit is, dat de première van de opera Carmen op 1 September niet zal doorgaan. Gisteravond en vannacht heeft de raad van beheer zich voor het laatst beraden over de mogelijkheid om het bestaan der instelling te doen voort duren. Men weet, dat een subsidie van rijkswege ten bedrage van 230.000 door de minister was afge wezen. Zoals wij al hebben gemeld, bedroeg het exploitatietekort drie ton en dit zou. als de regering had willen subsidiëren, kunnen zijn gedekt, om dat in het laatste geval ook de stad Utrecht een subsidie van 70.000 had zullen verstrekken. Alle besprekingen hebben een teleui'stellende uitkomst gehad. Nog gisteren heeft de directeur een laatste onderhoud gehad met de minister, waaruit hem bleek dat men in Den Haag vastbesloten was geen bijdrage te verlenen. Juist omdat men vlak voor het nieuwe seizoen staat heeft de raad van beheer geen andere mogelijkheid gezien dan tot liquidatie te besluiten. Hoe deze zal verlopen moet nader worden geregeld, want er waren bij voorbeeld al contracten afgesloten. Het is voor de jonge instelling, die drie jaar heeft bestaan, een zeer droevig einde. Al had men misschien nog niet het peil bereikt, waarop een langdurig ingespeeld ensemble kan bogen, toch zijn zeer verdienstelijke prestaties geleverd. beweging om raad te geven inzake de economische politiek. 2. Geen sancties tegen de stakers. 3. Overleg met de vakbonden over de kwestie van de pensioengerechtigde leef tijd. 4. Bestudering door de regering van het vraagstuk van de basisionen. 5. Regeringsbemiddeling tussen werk gevers en werknemers om te komen tot nieuwe loonregelingen. Een woordvoerder van de socialistische ..Force Ouvrière" heeft echter verklaard, dat voor enkfile lakken van bedrijf, als de gasfabrieken en de elektriciteitscentrales, nog bepaalde details moeten worden geregeld. In af wachting daarvan wordt de staking bij deze bedrijven voortgezet. Inmiddels is de toestand in de indus trie nog geenszins verbeterd. Donderdag zijn de stakingen verder uitgebreid. In de machine-industrie en de bouwnijver heid slaakten duizenden arbeiders en vandaag zouden 600.000 metaalarbeiders het werk voor 48 uur neerleggen. Van officiële ziide is Donderdag, na de kabinetszitting, opnieuw verklaard, dat geen onderhandelingen mogelijk zijn zo lang het werk niet zal zijn hervat. Reuter meldt nog. dat bij de Renault- fabrieken te Parijs stakingsacties gaande zijn. Te Bïllancourt staakt een deel van het personeel van Renault. De Renault- fabrifik te Le Mans was gisteren gesloten. Arbeiders in de machine-Industrie staak ten te Rijsel. Le Havre. Nancy, Longwy, Metz, Mulhouse, Montlupon -en Nice". Voorts staken de arbeiders in de wapen fabrieken te Toulouse en de havenarbei ders en zeelieden te Duinkerken, Bor deaux en Marseille. Het onder communistische leiding staande vakverbond C.G.T. heeft- zijn leden bij de posterijen opgeroepen, de staking voort te zetten. Het verbond zegt, dat het niet van de inhoud en de waar borgen van de overeenkomst tussen de regering en enige niet-communistische vakbonden op de hoogte is. De Koningin bezocht tentoonstelling „Slem" WAALWIJK. Vrijdag. Vanmorgen heeft de commissaris der Koningin in de provincie Noord-Bra bant. prof. dr. J. E. de Quay, in het restaurant-paviljoen van de tentoonstelling „Slem". deze expo sitie met het uitspreken van een rede geopend. Deze tentoonstelling van Schoe nen- en Leder-Mode beoogt een indruk te geven van de betekenis en de groei van deze tak van nijverheid. Vanmiddag heeft de Koningin de ten toonstelling bezocht. Zij werd bij de in gang ontvangen door burgemeester J. L. P. M. Teyssen. voorzitter van het hoofd bestuur van de tentoonstelling, waarna de leden van dit en van het dagelijks bestuur, van het gemeentebestuur en de kunstschilder Theo van Delft, die juist vandaag 70 jaar is geworden en die vele malen portretten van H.M. heeft geschil derd aan Haar werden voorgesteld. Ter begroeting waren o.a. de commissaris van de Koningin, de leden van Gedeputeerde Staten en de griffier van Noord-Brabant aanwezig, De burgemeester heeft in. een korte toespraak de betekenis van deze tentoon stelling uiteen gezet. Vervolgens heeft de Koningin een rondgang door de diverse paviljoens gemaakt. Ten slotte heeft Zij in paviljoen D een schoenfabriek in vol bedrijf in ogenschouw genomen. Hier werden Haar voor de Prinsesjes schoen tjes en tasjes aangeboden. Voordat de Koningin te Waalwijk arri veerde had Zij reeds een bezoek aan de Amer-centrale te Geertruidenberg ge bracht. Op een en ander hopen wij morgen terug te komen. Sjah naar Teheran De vroegere Perzische minister president Mossadeq, die Woensdag wist te ontsnappen uit zijn belegerde woning in het centrum van Teheran, is gisteravond ten huize van zijn mi nister van P.T.T., Moazzini, in de voorstad Sjemiran. gearresteerd. Hij was gekleed in witte pyjama en ween de. toen hij de politie het huis zag binnendringen. De ex-premier werd onmiddellijk overgebracht naar de officiersclub te Teheran, waar hij bleek, mager en! schijnbaar nauwelijks in staat om te lopen, generaal Zahedi ontmoette, die zijn regering omver wierp. Eerder op de dag had de Sjah de nieuwe premier opgedragen Mossa- deqs leven te sparen. Zahedi gaf toen Mossadeq 24 uur de tijd om zich te melden. Toen de Sjah te Rome het bericht van Mossadeqs arrestatie las, merkte hij op: ,,zij (de regering-Mossadeq) heeft ons onrechtvaardig behandeld, maar wij zullen rechtvaardiger zijn." Generaal Zahedi maakte gister avond via Radio-Teheran bekend, dat De oefening Mariner Er nemen 300 schepen en 1000 vliegtuigen aan deel Aan de geallieerde marine oefening ..Mariner" die 16 September begint zal meer dan 500.000 man deelnemen, die verdeeld zullen worden over 300 sche pen en 1000 vliegtuigen. De schepen zullen variëren van slagschepen tot kleine patrouillevaartuigen, terwijl de vliegtuigen voor een deel straalaandrij ving zullen hebben. Van de grote schepen noemen we: de slagschepen Vanguard (Eng.) en Iowa (V.S.). de vliegkampschepen Magnificent (Can.). Eagle, Illustrious, Implacable. In defatigable (alle Engeland). Bennington, Wasp en Sidony (alle V.S.), de kruisers Quebec (Can.), Swifture en Sheffield (Eng.), Macon Worcester en Des Moines (V.S.). Van Nederlandse zijde nemen deel de torpedobootjagers Evertsen en Kortenaer. de fregatten Van Amstel. De Bitter en Jan van Brakel. de onderzeeboten Wal rus. Zeeleeuw en Tijgerhaai. het radar opleidingsschip Soemba. verscheidene mijnenvegers en hulpschepen en voorts van de Marineluchtvaartdienst de Sea- furies en Fireflies, die van Engelse vlieg kampschepen uit zullen opereren en de Harpoon patrouillevliegtuigen. De volgende landen doen aan de oefe ning mee: België. Canada. Denemarken, Frankrijk. Nederland, Noorwegen. Por tugal, Gr. Britannië en de Ver Staten Benoeming administrateur In een gisteravond te New Delhi uitgegeven Indisch-Pakistaanse be kendmaking wordt medegedeeld, dat India en Pakistan overeenstemming hebben bereikt over de benoeming, eind April 1954, van een administra teur, die tot opdracht zal krijgen voor bereidingen te treffen voor het hou den van een volksstemming in Kasj mir, ter bepaling van de toekomstige status van dit betwiste gebied. Er zullen commissies van militaire en andere deskundigen worden inge steld, die tot taak zullen hebben de Indische en Pakistaanse premiers van advies te dienen over de voorberei dende maatregelen, welke zullen moe ten worden genomen om een eerlijke volksstemming, onder onpartijdig toe zicht, in geheel Kasjmir te doen hou den. De bekendmaking werd uitgege ven na vier dagen van besprekingen tussen Nehroe en Mohammed Ali, De premier van Pakistan verklaar de te hopen, dat zijn besprekingen met Nehroe binnen het jaar een „al gehele oplossing" van het vraagstuk- Kasjmir ten gevolge zouden hebben. Het va.lt moeilijk te voorspellen, zo tekent Reuter hierbij aan, of India en Pakistan in de komende acht maanden overeenstemming zullen kunnen berei ken over een te benoemen administra teur. (Reeds is de naam van de Bir mese hoge rechter Mjint Them ge noemd), doch de besprekingen te New Delhi schijnen in ieder geval een har telijke atmosfeer te hebben geschapen. In de bekendmaking werd voorts verklaard, dat zo spoedig mogelijk te Calcutta een conferentie zal worden belegd ter uitwerking van bijzonder heden van een uitwisseling van encla ves in Cooch Behar (India) en Oost- Bengalen (Pakistan). Mohammed Ali verklaarde nog, dat hij waarschijnlijk later een nieuwe bespreking met Nehroe zal hebben ter regeling van resterende moeilijk heden. Hij zei niet geheel bevredigd te zijn, doch bij onderhandelingen moest men altijd „geven en nemen". (Reuter). Amerikaanse communisten schuldig bevonden. Vijf leidinggevende commu nisten uit de Amerikaanse staat Penn sylvania zijn te Pittsburgh schuldig ver klaard aan samenzwering tot omverwer ping van de staat. De jury beraadslaagde dertig uur. (A.F.P.) Militaire oefeningen op Formosa. Eenheden van de Amerikaanse zeven de vloot en van de Chinese nationalis tische strijdkrachten hebben Donder dag gezamenlijke oefeningen gehouden op geheel Formosa, aldus hebben de nationalistische autoriteiten meegedeeld. (Reutex-). Amerikaanse meningen over Moskous H-bom Wysjinski, de Russische afgevaar digde, heeft gisteren op een verga dering van vijf minuten van de com missie der Ver. Naties voor ontwa pening geen melding gemaakt van de ontploffing van een waterstofbom in de Sowjetunie. De commissie keurde een verslag aan de algemene vergadering goed, waarin de hoop werd uitgesproken, dat „recente internationale gebeur tenissen een gunstiger atmosfeer voor overweging van de ontwapenings- kwestie hebben geschapen". De Amerikaanse congrescommissie voor atoomenergie heeft voor heden middag een vergadering uitgeschre ven, waaraan functionarissen van de centrale inlichtingendienst en de commissie van atoomenergie deel zullen nemen. Naar verluidt, zal de functionarissen naar de jongste in lichtingen over vorderingen in de Sowjetunie op het gebied van atoom energie worden gevraagd. Senator McCarthy verklaarde gis teren- dat de verklaring van Mos kou de nadruk legt op het belang om personen, die ,,in de regering onder mijnend werk verrichten", op te sporen. Senator Wiley, voorzitter van de senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen, verklaarde: „Dit is geen tijd om minder op onize hoede te zijn. Wij moeten voortgaan met het verlenen van steun bij de opbouw van de gezamenlijke verdediging van de vrije wereld". Hij voegde hieraan toe, dat er geruchten gingen, volgens welke de Sowjetunie de verklarin; had afgelegd, omdat zij ,,de noodzaak voor enige mate van overeenstem ming over ontwapening, gepaard aan een doelmatig stelsel van internatio nale inspectie en controle, beseft". Dit diende volgens Wiley op het hoog ste niveau te worden onderzocht. (Reuter). Ex-commandant van Korea-detachement terug Met de K.L.M.-Constellation Tilburg uit Tokio is gisteravond na 12% maand op Schiphol teruggekeerd luitenant-ko lonel C. M. Schilperoord. tot voor enige weken commandant van het Nederland se detachement bij de Verenigde Naties in Korea. Namens de minister van oorlog werd hem door luitenant-kolonel Da Costa. commandant van het regiment Van Heutsz, het kruis voor recht en vrijheid uitgereikt. Binnenkort zal luite nant-kolonel Schilperoord ook de United Nations service medal en de op een na hoogste Amerikaanse onderscheiding Legion of merit (wegens uitnemende dienst in Korea) ontvangen. Ontploffing. Te Bombay zijn elf per sonen levend verbrand en twaalf zwaar gewond bij een hevige explosie in een fabriek van plastic-artikelen. Veertig mensen werden gered. (Reuter) De menigte haalt een bord tan de partij van Mossadeq naar beneden. (Eigen telefoto). Impasse te Tokio Amerika's hulp aan Japan Van gewoonlijk welingelichte zijde te Tokio wordt vernomen, dat de AmerikaansJapanse onderhandelin gen voor een overeenkomst betreffen de Amerikaanse militaire hulp in een impasse zijn geraakt. De onderhandelingen, waarmee on geveer twee weken geleden werd be gonnen, hebben ten doel de voorwaar den vast te stellen, waaronder Japan honderd a tweehonderd millioen dol lars zou krijgen van het Amerikaanse militaire hulpprogram voor het Verre Oosten. Onlangs heeft Japan om economische redenen geweigerd de Amerikaanse eis tot het versnellen van de bewa pening in te willigen. De Japanse onderhandelaars trachten thans te verkrijgen, dat de Amerikaanse hulp uit het materieel en de uitrusting, die in Japan zelf worden vervaardigd, zal worden verstrekt, zodat op deze wijze de ongunstige gevolgen van het beëindigen der vijandelijkheden in Korea voor de economie van Japan zullen worden opgeheven. De Ver. Staten houden evenwel vol, dat uit de inhoud van de overeen komst duidelijk blijkt, dat de Ameri kaanse hulp bestemd is om de mili taire kracht van Japan, en niet zijn economie, te versterken. (A.F.P.). Met fietsen gelijkgestelde bromfietsen De minister van verkeer en waterstaat heeft bekend gemaakt dat motoren van de merken Ranger, type 45 cc (van de n.v. internationale motoren- en rijwielfabriek te Schiedam): J.L.O., type fp-50 (van de rijwielen-, motoren en schaatsen- fabrieken Batavus) en J.L.O., type fp-50 (van de n.v. Union rijwielfabriek Den Hulst a. d. Dedemsvaart), worden aan gemerkt als verbandingsmotoren, als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder d, van het wegenverkeersreglement. Het aantal werklozen in West- Duitsland bedroeg op 15 Augustus 999.366 (waarvan 367.604 vrouwen) en is hiermede voor de eerste maal sedert de monetaire hervorming in het land gedaald tot beneden het millioen. Commando-overdracht. In tegen woordigheid van tal van militaire en burgerlijke autoriteiten droeg gistermid dag overste F. J. A. Fritz het commando van de vliegbasis Woensdrecht over aan kapitein luitenant ter Zee waarnemer W. Bierenbroodspot. De overdracht ging gepaard met een inspectie van de troe pen en een militair défilé. Sanders in Engeland aangekomen. De door de Hongaarse autoriteiten op vrije voeten gestelde Britse zakenman Sanders is Donderdagmiddag, vergezeld van zijn gezin, per vliegtuig te Londen aangekomen. (A.F.P.) de Sjah vandaag in zijn hoofdstad zal terugkeren. De Sjah is in de afgelo pen nacht uit Rome vertrokken. Hij reisde niet met een Engels toestel, daar hij dit in de huidige omstandig heden niet gewenst achtte. De Perzi sche zaakgelastigde te Rome was niet bij het vertrek van de Sjah aanwezig, evenmin als bij diens aankomst, en kele dagen geleden. De staf van de Sjah te Rome verklaar de gisteren, dat circa dertig journalis ten uit verscheidene landen de vorst op zijn vlucht van Rome naar Bagdad zou den vergezellen. De Sjah zou pogen de journalisten van Bagdad naar Teheran vooruit te laten reizen, opdat zij getui ge kunnen zijn van zijn intocht in de Perzische hoofdstad. Koningin Soraja heeft gisteren de ge hele dag rust gehouden. De Sjah zelf scheen gisteravond uitgeput van ver moeidheid. Te Teheran Is bekendgemaakt, dat de leider van de Perzische delegatie bij de Ver. Naties, Nasroellah Entezam, tot minister van Buitenlandse Zaken zal worden benoemd. Voorts heeft Radio- Teheran omgeroepen, dat alle politieke gevangenen op bevel van generaal Za hedi zijn vrijgelaten en door de bevol king met enthousiasme zijn begroet. De Amerikaanse ambassade te Tehe ran heeft bevestigd, dat het bureau van de Amerikaanse missie voor technische hulp Woensdag door de menigte is ge plunderd. Alle meubelen en zes auto's zijn gestolen. In tegenstelling tot eer dere berichten blijkt, dat er geen Ame rikaans personeel aanwezig was. Wel werden twee Perzische wachtposten mis handeld. Volgens uit goede bron vernomen berichten, die echter niet te controle ren zijn, zou de voormalige Perzische minister van Buitenlandse Zaken, Hoessein Fatemi, Woensdagochtend omstreeks 11 uur bij het verlaten van de woning van Mossadeq zijn gedood. Ook Mossadeqs zoon, die als lijfarts van de premier fungeerde, zou bij de ongeregeldheden om het leven zijn gekomen. In officiële kringen te Te heran blijft men echter tegenspreken, dat Fatemi zou gedood zijn. In Britse regeringskringen was men Donderdag algemeen van oordeel, dat men wat de onderhandelingen over de oliekwestïe aangaat, de tijd, dat Mos sadeq heeft geregeerd, niet als onge daan kan gaan beschouwen. Vrydagaochtend hebben pantserwagens en militairen in Teheran ingegrepen bij enkele betogingen voor Mossadeq, die in wij-ken van het centrum door enkele honderden personen op touw gezet wa ren. De ordetroepen moesten van hun vuurwapenen gebruik maken. Er vielen enkele gewonden. Een aantal winkels in het Zuiden van de stad, waarvan de eigenaren van sympathieën voor de communistische Toedeh-partü werden „verdacht, ziin ge plunderd. Hoessein Makki, die een van de felste voorstanders van de nationalisatie van de olie-industrie, die vorig jaar onder Mossadeq heeft getracht in Duitsland connecties aan te knopen om de technici aan te werven, heèft zich thans voor de nieuwe Perzische regering van Zahedi verklaard. Geen Nederlanders gedeerd in Teheran Het ministerie van buitenlandse zaken deelt mede. dat van de Nederlandse ge zant te Teheran telegrafisch bericht is ontvangen, dat alle leden van de Neder landse kolonie in welstand verkeren. Storing van treinverkeer in de buurt van Lisse Van onze correspondent. UTRECHT. 21 Aug. Vanochtend in de vroegte is een storing ontstaan in het electrische net dat de voeding levert voor de treinen tussen Amsterdam en Rotterdam. In de omtrek van Lisse viel de stroom uit, zodat men genoodzaakt werd tijdelijk over enkel spoor te rij den. Enige treinen moesten worden ge leid via HarmeienBreukelen. Om 8.17 uur was het euvel verholpen, waarna de dienst normaal kon worden hervat. Staking van telefoonemployé's in Amerika. Het personeel van de telefoon dienst in zes staten in het Zuid-Oosten van de Ver. Staten is gisterochtend in staking gegaan, daar de vertegenwoor digers van de vakbond der telefoonem ployé's geen overeenstemming hebben kunnen bereiken met de Southwestern Bell Telephone Cy. Ongeveer 53.000 em- ployé's zijn niet aan het werk gegaan. KOEL EN WINDERIG Weersverwachting, medegedeeld door het K.NJVÏJ in De Bilt. geldig 5 g van Vrijdagavond tot Zaterdag- ij. avond, opgemaakt te 10 uur: Plaat- p. selijk enkele buien, hier en daar 5. met onweer, maar ook nu en dan 5 g opklaringen. Matige, af en toe a. krachtige Westelijke wind. Koel a g weer. 22 Augustus. Zon op 5.35, onder 5 g 19 50. Maan op 18.42, onder 23 i}. Augustus 3.23. - 5" ü- Het weer Weerrapporten i in Europa i hedenmorgen 7 uur: Helsinki weer h. bew. wind ZW gist. gr. C. 17 24 u. in mm 2 Stockholm zw. bew. stil 21 Oslo zw. bew. stil 18 18 0 Kopenh. h. bew. ZZW Amsterdam regen Z 20 Edinburgh 1. bew. w 17 2 Londen regen wzw 22 3 Luxemburg regen z 23 1 Parijs regen z 26 6 Bordeaux regen w 25 0.1 Grenoble regen stil 30 0.3 Nice zw. bew. stil 28 0 Geneve geh.bew. ZZW 31 28 1 1 Zürich regen wzw Locarno motregen zo 29 0 Berlijn zw. bew. zzo 25 0.4 Frankfort regen ZZW 28 0.1 Mtlnchen zw. bew. z 27 29 0 Wenen 1. bew. zo 0 rnnsbruck mist Stil 29 8 Rome onbew. stil 33 0

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1