Spoorwegen spelen krijgertje
met de getijden
ACME
s
er bij
Engelse kroningsfilms in
de hoofdstad
HOE NIEUW
m ,s EEN
GROOTSTE VLOOTSCHOUW SINDS
JAREN IN DE HOOFDSTAD
Bijzonderheden over Sverdlov
blijven schaars
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN VRIJDAG 12 JUNI 1953
(Van onze redacteur voor Indonesië)
De snelle gulle hulp, die het Nederland
se volk de slachtoffers van de waters
nood heeft geboden, deed bij tienduizen-'
den landgenoten, die bij de debacle in In-
dië ernstiger werden getroffen dan de be
woners van de Zeeuwse en de Zuid-Hol
landse eilanden de pijnlijke vraag rijzen,
waarom aan hun zaak toch zo weinig aan
dacht was geschonken.
De Japanse vloedgolf, waarin de Indi
sche gemeenschap is ondergegaan, teis
terde haar erger dan het kwaadaardigste
water. Tegenover het warme, spontane
gevoel en medelijden, dat bij de waters
nood aan de dag kwam, zag zij de kille
houding, die Nederland tegenover hen
heeft aangenomen, des te schriller afste
ken.
Daar de Nederlanders zichzelf gelijk
bleven, moet er voor het verschil een psy
chologische verklaring zijn. De waters
nood raakte ons volk in zijn diepste in
stincten van zelfbehoud. Eeuwenlang
hebben de op elkander volgende genera
ties het water als hun ergste vijand le
ren duchten. De vrees zit ons in het bloed,
de aandrang om gezamenlijk het water te
keren is ons allen gemeen. Maar boven
dien leefde het gehele volk het drama,
dat zich op de eilanden voltrok en ook
de hulpverlening door de radio mede,
van dag tot dag, van uur tot uur. Een
ieder begreep, al zat hij werkeloos in zijn
huiskamer, dat ,,hij erbij behoorde" en
dat hij dus het zijne moest doen. Hoe ge
heel anders is het de Nederlanders in In-
dië vergaan. Zij gingen daar onder in vol
strekte verlatenheid. Wat hun werd aan
gedaan geschiedde in een tijd, waarin
het menselijk leven en het menselijk leed
ternauwernood meer werden geteld. Bo
vendien waren zij, toen voor hen de be
vrijding kwam, in Nederland reeds vrij
wel afgeschreven. Het viel nog rijkelijk
mee, dat er zo velen terugkeerden. Ten
slotte ging het medegevoel al ras schuil
achter de politieke controverse. Half be
wust koesterde een brede groep de ge
dachte, dat ,,die reactionnaire en kolonia
le Nederlanders," toen zij werden over
weldigd en uitgeschud, eigenlijk niet
meer kregen dan hun verdiende loon. Het
leed van de mensen, die hier uit Indië
aankwamen was ook nooit spectaculair.
De fotografen konden nauwelijks meer
in beeld brengen dan een vrolijk spelend
muziekkorps by de aan de kade gemeer
de schepen en dit schouwspel herhaalde
zich uit ten treure met regelmatige een
tonigheid. Er bestond destijds ongetwij
feld medegevoel in Nederland, maar met
dat al werd er toch niet veel meer ge
daan dan dat wat nodig was om de Ne
derlanders uit Indië zonder schokken en
zonder, dat zij opzien baarden, in de mas
sa van het volk te doen verdwijnen.
Men hield zich, behalve in oud-Indische
kringen, niet al te zeer bezig met de
vraag, wat er van de velen, die in arme
lijke en kommervolle omstandigheden ver
keerden, zou terecht komen.
Het is ten dele begrijpelijk, dat Neder
land de zaak van deze groep landgeno
ten uit 't oog verloor. Men heeft zich hier
nooit, ook niet bij benadering, een denk
beeld kunnen vormen van hetgeen de Ne
derlanders destijds in Indië hebben door
staan, echter het was wel vreemd, dat
de Nederlandse regering, die dit wel
wist en het wel kon weten, zich inyüen
beginne zo ongevoelig en onontvankelijk
toonde voor gerechtvaardigde verzoeken.
De wijze waarop er werd gechicaneerd
was soms ergerlijk, maar diep teleur
stellend was het feit, dat men deze Ne
derlanders eigenlijk te verstaan heeft ge
geven, dat „zij er niet bij behoorden".
Evenwel, toen de Nederlandse regering
in 1942 het bevel gaf, dat er oorlog zou
zijn met Japan, toen stonden deze zelfde
Nederlanders als één man gereed om de
ze hopeloze order uit te voeren. Zij wis
ten, dat dit besluit hun ondergang bete
kende. Men werd in Indië niet overrom
peld. Men heeft zich van meet af aan
geen illusies gemaakt over stellingen, die
de vijand konden tegenhouden. Men ging
tjaar met open ogen zijn noodlot tege
moet en men begreep, hoe bitter de sla
vernij onder de Japanners zou zijn.
Nochtans de Nederlanders in de Oost
hebben er in die dagen geen ogenblik aan
getwijfeld, dat zij „erbij behoorden".
Een ieder moest 'op post blijven. Geen
mocht zijn heil zoeken in de vlucht, zelfs
de vrouwen en de kinderen niet. Het is
nergens zo vertoond in het Oosten, over
al trokken de Europeanen weg, alleen in
Indië niet. Want de Nederlanders begre-
Een hun regering, toen deze hen voor-
ield, dat dit een wijze was, om het land
te dienen, dat zo de rust kon worden be
waard onder de millioenenbevolking, die
in ons vertrouwen stelde. Een ieder be
sefte ook, dat de militaire maatregelen,
als men op zijn post bleef, het beste tot
hun recht zouden komen. Elke Nederlan
der was in die dagen in Indië feitelijk
gemobiliseerd. Een ieder diende, ook de
vrouwen, die zich zelfs in de ellende van
de Japanse kampen nog herinnerden, dat
zy Nederlandsen waren cn zich daarnaar
gedroegen.
De behandeling, die de Nederlandei's
van de Japanners ondervonden was min
der wreed, dan zij zich hadden voorge
steld, maar hun ellende was toch nog
tienmaal erger dan die welke de waters
nood hier te lande heeft teweeggebracht.
Er waren op het eind naar verhouding
tien maal meer doden te betreuren. De
mensen, die door de Japanse vloed uit
hun huizen werden gejaagd, vonden geen
liefderijke verzorging by anderen, geen
regering, die- hen hielp. Zij leefden drie
en een half jaar in kampen; hun kleren
vervielen tot lompen en voorzover zij de
jarenlange ondervoeding overleefden,
waren zij, toen de bevrijding kwam tot
het uiterste uitgeteerd. Al die tijd bleven
de gezinnen gescheiden, men hoorde
niets van elkander en pas op het eind
wist men, wie er het leven niet hadden
afgebracht.
Zij, die terugkeerden vonden, dat hun
huizen geheel waren leeggeroofd en toen
zij in Nederland terugkwamen, bezaten
zij niet meer dan de schamele kleding,
di2 men hun in Ataka bij Suez had gege
ven. Berooider konden zij niet thuis ko
men. En dit alles ging Nederland bijna
ongemerkt voorbij. Men liet hen de zwa-
"■e last alleen dragen en hielp de gere-
latrieërden niet door de schade, die zij
adden geleden op een enigszins redelij-
g
beklagen over de hulp, die de slachtof
fers van de watersnood is geboden en
- over het medelijden, dat hun ten goede
is gekomen. Wat goed is, blijft goed.
Bovendien, de laatste tijd kon men op
merken, dat Nederland zich steeds meer
voor de oud-Indischgasten ging interes
seren en ook dat de regering begon zich
ontvankelijker te tonen voor hun klachten
en redelijker tegenover hun aanspraken.
Zij ging echter nog slechts zeer be
schroomd de goede kant uit. Nu krijgen
de klachten en aanspraken door de hulp
die men in Zuid-Holland en Zeeland heeft
geboden, dus juist door de tegenstelling,
meer reliëf en dit is van kardinale bete
kenis, want de practjjk heeft wel zeel-
duidelijk en zeer pijnlijk bewezen, dat de
vraag in hoeverre de Nederlanders uit
Indië „recht" zal wedervaren voor een
groot deel afhankelijk is van „sentiment"
De mate waarin men zich in Nederland
bewust wordt, dat him schromelijk is te
kort gedaan, is daarbij van belang. Men
zal nu moeten tonen, „dat zij er ook bij
behoren."
Men ale ook het artikel op pagina b-
Tegemoetkomingen aan Indische oor
logsslachtoffers noodaakelijk".
Normale goederentreinverbinding bij Kruiningen
weer hersteld
Tweemaal per dag rijden goederen
treinen heen en weer over het bij eb
droogvallende enkelspoor in de Krui
ning er polder. Bij vloed stroomt het
water over de rails, maar kistdam
men behoeden de lijn tegen onder
mijning door het water.
(Van onze correspondent)
O o s t d ij k, 12 J uni
MIDDEN in tie gure watervlakte van de Kruiningerpolder staat het huis,
wachtpost 30. Het. is overvallen en geplunderd door de Westerschelde
en nu nog vreet het zoute water de fundamenten aan en het klotst onophou
delijk tegen de groezelige muren. Maar uit het dakraam van die grauwe
bouwval steekt vijf maal per dag een vlag omhoog. Dat is het sein voor de
trein, die hier vijf maal per dag voorhij ratelt, één zandtrein heen of terug
en vier goederentreinen, twee in de richting Vlissingen, twee in omgekeer
de 'richting, recht door de watervlakte waarmee de Westerschelde zich nog
handhaaft! op Zuid-Beveland.
Sedert 21 Mei rolt het goederenvervoer van de Nederlandse Spoorwegen
weer normaal. Direct na de sluiting van het laatste gat in de dijk van de
Kruiningerpolder zal ook het personenvervoer van en naar Zeeland weer
beginnen. Dat zal begin Augustus zijn. Zoals de situatie aanvankelijk lag
was er op spoedig herstel van de enige spoorlijn in Zeeland niet te rekenen.
-jjden kunt", meende de ingenieur
van Rijkswaterstaat. „Over een
half jaar zijn wij het water hier pas de
baas en dan komt het herstel nog." De
ene polder na de andere viel droog in
Zuid-Beveland en van het ogenblik af
dat het water wegzakte uit de Geer-
truidapolder bij Bergen op Zoom, zetten
de spoorwegeen onmiddellijk mensen en
materiaal in voor het herstel van de
spoorlijn. Het railstelsel was ontwricht
en vervallen, bielsen staken recht om
hoog uit de modder van weggespoelde
dijken, de materialen waren vernield.
Maar zoals overal elders in de droog
gevallen gebieden veranderde de troos
teloosheid op slag in een bedrijvigheid
onder het motto van te redden wat er
te redden was, en met het verlangen om
snel weer aan de slag te gaan. Maar
wegopziener J. Colijn uit Goes, die vier
overstromingen heeft meegemaakt en
binnenkort zijn 40-jarig jubileum bij
„het Spoor" viert, besloot niet te wach
ten tot het water de polder uitgemalen
was. Hij zag in de polder bij Kruiningen
hoe het water by eb een groot deel van
de spoordijk verliet, Het dijklichaam lag
er nog grotendeels, een stevige rug van
zware klei, waar alleen de rails en de
laag- van grint en zand afgeramd waren.
Hij constateerde: ,,Er is hier heel wat
werk te doen en het hoeft niet te
wachten."
VIA een coupure in de dijk, de door
laat voor de rails die bij overstro
ming wordt afgesloten, liet hij by
eb grote hoeveelheden materiaal bin
nenbrengen in de overstroomde polder.
Er kwam een grinttrein, die bij lage
waterstand opereerde, en een sleepboot,
die de materialen bij vloed vervoerde.
Met 350 arbeiders begon enthousiast
de strijd. Over de lengte van het dijk
lichaam werden zware grintzakken ge
stort, elke dag een eind verdei-. Tegelij
kertijd hamerde een handhei stevige
dikke paaltjes in twee rijen langs elke
zijde van de dijk. Daartussen stortte
men grint en zand en nu wordt de dijk,
waar het water tweemaal per dag nog
overheen sleurt, stevig beveiligd door
twee forse kistdammen van 1600 balken
en tonnen zand, klei en grint.
Op 16 Mei bereikte de grinttrein de
overkant van het water en het emplace
ment van Kruiningen, vier km van
Oostdyk af, waar de operatie begonnen
was. De conclusie, die daarop volgde
lag voor de hand. Als deze dijk een
grinttrein houdt, dan kan ook een goe
derentrein de reis wagen, besloot men
uit de relasen van de machinist en de
deskundigen.
Toen de eerste trein sinds de ramp
van Bergen op Zoom af op weg naar
Vlissingen door de coupure rolde, was
het al lang geen waagstuk meer al
stond het water linies en rechts van de
rails.
Het was de 21ste Mei toen de groene
vlag voor het eerst uit het dakraam
van wachtpost 30 wapperde.
Nu is de normale goederentrein over
de Zeeuwse lijn weer volledig in wer
king. Be afstand van Oóstdijk naar
Kruiningen bedraatg iets meer dan
b km. De trein legt dat traject in min
der dan SI/ minuten af, zodat er ruim
schoots tijd is voor een terugkerende
trein om in het ene uur, xvaarop de eb
Elizabeth is Queen en A Queen is crowned
AMSTERDAM is er beter aan toe dan
Dublin, waar de bioscopen de Britse
kleurenfilms van de kroning niet
vertonen, uit vrees voor ongeregeld
heden. De Nederlandse filmtheaters
daarentegen mogen hopen op een stroom
van belangstellenden. Want wat is er
aantrekkelijker dan dit grandioze feest
van luister en staatsie, sprookje en cere
monieel, wijding en blijdschap? Onze
Londense correspondent heeft reeds Za
terdag j.l. uitvoerig geschreven over A
Queen is Crowned, de hoofdfilm in Tech
nicolor van Rank, die van heden af in
Tuschinski loopt, geproduceerd
door Castleton Knight, voorzien van een
commentaar van de hand van Chris
topher Fry, uitgesproken door Sir Lau
rence Olivier. Onze correspondent prees
de indrukwekkende ouverture van En
gelse landschapsbeelden en Shakespeare-
aanse versregels, de selectie der beelden
in de Abbey, de kleine persoonlijke
trekjes en de grote militaire parade
onderdelen van een majestueuze en men
selijke nationale gebeurtenis, die op het
witte doek als kleurrijke werkelijkheid
herleeft, en op het celluloid als een stuk
historie wordt bewaard.
Nog is de kroning van koningin Eli
zabeth II geen historie geworden. Zij is
ook in het buitenland nog een deel van
het dagelijks leven, waaraan men denkt,
Ingez. med.-advertentie)
.DEKEN?
Een deken is even
als hij aanvoelt en er
uitziet. Het doet er niet
toe, hoelang geleden U hem gekocht
hebt. Als hij nog steeds zacht, don
zig en warm-is, is het een nieuwe de
ken. Als U Uw dekensen alles wat
U wastjarenlang nieuw en fleurig
wilt houden, dan is hier het middel:
ACME, de reinigende wringer.
Het geheim schuilt in dc kundig
gevormde combinatie van drukver-
deling en drukmeting! ACME drukver-
deling werkt over de gehele lengte
van de verende rubber rollen en zo
wringt U dunne delen
van het wasgoed even
goed als dikke; daarbij
worden, met het overtollige water,
ook achtergebleven vuildceltjes uit
het goed gedreven. En door ACME's
nieuwe 3-punts drukmeter wordt de
wringer niet meer op goed geluk
ingesteld. Allesvan een slabbetje
tol een dekenkrijgt nauwkeurig
de juiste druk, passend bij gewicht
en weefsel. Zelfs de teerste vezels
zijn veilig. De hele waszijde, ka
toen, linnen, wolkomt er fleuriger,
schoner uit cn gaat een langer
leven tegemoet.
de reinigende
wringer
wordt gebruikt in millioenen
huizen, overal ter wereld
T, wk,ijSen Ai
handilaars in ijztrwartr.
hmshnudtlijki arlikilen
«OME WRINGERS LIMITED, 0AVI0 STREET, 6LA8Q0W, S.I., 8G0TLAND
waaraan men hoopt deel te nemen. De
film is een w.elkome gids, die de grenzen
ontsluit van die andere, feestelijk ge
tooide stad in dat andere land op die
bijzondere dag, die er zo geheel anders
was dan alle andere dagen. De snelheid,
waarmee de cinematografie thans de be
tovering van zulk een dag kan vast
leggen is niet minder verrassend dan
de kwaliteit van dit spoedwerk van
scenario en kleur, geluid, technische af
werking en vervoer. Polygoon heeft zich
zeer verdienstelijk gemaakt door de Ne
derlandse versie van Elizabeth is Queen
zo snel te verzorgen. Dit is dan de
tweede kleurenfilm van de kroning, ge
produceerd door Associated British-
Pathe in Warnercolor onder leiding van
Howard Thomas naar een scenario van
John Pudney. In Amsterdam vult Eliza
beth is Queen bijna het gehele program
ma van C i n e a c-R eguiiersbree-
straat. Ook City vertoont deze rol
prent in het voorprogramma., en zij
loopt van heden af in een en twintig bio
scopen in Nederland.
RUIM een half uur duurt deze fraaie
reportage, die te treffender is
door de ingetogenheid, waarmede
de filmmakers zich uitsluitend als ver
slaggevers hebben beschouwd ver
slaggevers, die zich bewust waren en
bleven van de portée van hun werk
zaamheid. De soberheid van hun op de
essentie der gebeurtenissen geconcen
treerde keuze van beelden en geluiden
heeft aan het geheel een zeer Engelse
waardigheid gegeven. De muziek in
Westminster Abbey is beperkt tot haar
hoogtepunten, de commentaren zijn be
perkt tot de onmisbare toelichting, de
spreekstemmen in de Abbey tot de be
langrijkste momenten van de plechtig
heid. Ómdat men in de Nederlandse versie
de Britse introductie (bladzijden uit het
foto-album van koningin Elizabeths
jeugdjaren) heeft weggelaten, brengt de
film ons terstond naar Buckingham
Palace, waar de Gouden Koets naar de
Abbey vertrekt. Om daar, waar men de
adem inhoudt, getroffen door de wijde,
gewijde ruimte, de religieuze en wereld
lijke plechtigheid, die onze lezers bekend
is, te .volgen in een rhythme, dat de
Onderzeebootjager Zeeland te
water gelaten
De eerste van de vier bij de N.V. De
Schelde te Vlissingen in aanbouw zijnde
onderzeebootjagers van de Koninklijke
Marine, zal op 27 Juni om 11.30 te water
worden gelaten. Dit schip zal de naam
„Zeeland" dragen.
De jager „Zeeland" behoort tot de zg.
A-klasse. Het schip dat 111.30 m lang
is. heeft een standaard waterverplaat
sing van 2160 ton. met een machinever
mogen van 45.000 pk. De maximum
snelheid is 32 mijlen per uur. De hoofd
bewapening van vier kanons van 12 cm
in twee dubbeltorens zal zijn ingericht
tegen zee- zowel als tegen luchtdoelen,
terwijl het schip voorts zal' zijn uitge
rust met uitgebreide onderzeebootbe-
strjjdingsmiddelen. De bemanning telt
250 koppen.
|i v
laagste waterstand veroorzaakt, terug
te rijden over het enkele spoor. Maar
nog geen uur daarna stroomt het water
weer over de dijk heen, opgestuwd door
het getij. Twee volle maanden winnen
de Nederlandse Spoorwegen op deze
wijze van het water. Bovendien is er het
voord,eel, dat straks, als de Schelde dijk
gesloten is, en het water uit de polder
weg gemalen wordt, meteen het werk
kan starten voor de tweede lijn. Dat zal
in Augustus zijn, misschien zelfs al
tegen het einde van Juli. Het reizigers-
vervoer over de Zeeuwse lijn zal niet
gestremd blijven tot de tweede l\jn er is.
Reeds direct nadat de overlast van het
water weggewerkt is, zal een regel
matige treindienst weer in het schema
word,en opgenomen. Als de winterdienst
gaat is het. hele vervoer over de
Zeeuwse spoorlijn weer normaal.
Uit het dakraam van wachtpost 30,
midden in de watervlakte van de
Kruiningerpolder, steekt de sein-
wachter vijfmaal daags een vlag
omhoog, viermaal voor een goederen
trein, eenmaal voor een grinttrein
javelin op oefenvlucht
neergestort
Een Britse Javelin-straaljager is Don
derdagavond bij Bristol neergestort. De
piloot, Peter Lawrence, kwam om het
leven.
Het toestel, een van de eerste model
len met driehoeksvleugel, bevond zich op
een oefenvlucht. Het was het tweede
prototype van dit model; het eerste pro
totype verongelukte verleden jaar Juni.
Het toestel vloog sneller dan het ge
luid (1100 km per uur).
Het ongeluk gebeurde toen de Javelin
uit een duikvlucht in horizontale vlucht
trachtte over te gaan.
Een voorlopig onderzoek heeft uitge
wezen, dat het ongeluk niet is te wijten
aan een mechanische- of constructiefout.
Het verongelukte toestel had 100 uur
proef gevlogen. De vleugels en de staart
zijn onbeschadigd. De bestuurder heeft
nog getracht, het toestel te redden. Hij
stelde daardoor te laat (op 250 voet
hoogte) zijn schietstoel in werking. De
aan de stoel bevestigde parachute ging
evenwel niet meer open. Spelende kinde
ren ontsnapten ternauwernood aan het
neerstortende toestel.
BURGEMEESTERS GAAN
CONFEREREN
Meer dan 500 burgemeesters uit 21
landen zullen aanwezig- zyn op het elfde
congres van de internationale vereniging
van plaatselijke bestuursambtenaren,
dat Maandag te Wenen wordt geopend.
Het belangrijkste onderwerp waarover
zal worden gesproken luidt „De grote
stad en de kleine gemeente, hun kracht
en hun zwakheid".
Van 26 t/m 29 Juni te Amsterdam
Drie en twintig eenheden van de Koninklijke Marine nemen deel en de
Commandant Zeemacht sal aan board van Hr. Ms. Tromp
admiraal De Ruyter ontvangen
(Van een onzer verslaggevers)
De vlootschouw, die van Vrijdag 26 Juni t/m Maandag 29 Juni te Amsterdam
zal worden gehouden, zal een gebeurtenis van grootse allure voor de hoofdstad
zijn. Het zal immers de eerste schouw zijn 23. eenheden van de Koninklijke
Marine nemen eraan deel die sedert een lange reeks van jaren te Amsterdam
is gehouden. De laatste vloot.revue dateert van 1938; toen waren de schepen niet
oor het publiek te bezichtigen doch deze grote conceijtratie van Marine-schepen
in de Amsterdamse haven heeft ten doel het pu<bliek beter met de Marine, haar
schepen en bemanningen bekend te maken. Ook te Den Heilder worden vele
rondleidingen over Marine-schepen gehouden met een toenemend aantal bezoekers.
Maar voor een groot deel van ons volk is Den Helder te afgelegen om er een
bezoek te brengen.
Het is de bedoeling van de Marine ieder jaar een vlootschouw te organiseren,
beurtelings te Amsterdam en te Rotterdam,
Het bezoek aan de schepen is uitmuntend geregeld. De belangstellenden kunnen
met ingang van a.s. Maandag reeds, bij de V.V.V. te Amsterdam en bij andere
V.V.V/s in den lande tegen het luttele bedrag van 10 ct. een kaartje kopen. Ook
door middel van de vele personeelsverenigingenis een verkoop van kaartjes
georganiseerdzodat de Marine precies weet hoeveel bezoekers op bepaalde uren
op bepaalde schepen zullen komen.
schonken en doet thans dienst als
onderzeebootjager. Dit zijn dus de vier
schepen die aan de rfoordelyke IJ-oever
liggen.
Het grootste deel van de schepen
vindt ligplaats aan de zuidkant van
het IJ. Öm te beginnen bij het Stenen
Hoofd: daar zal het radar-instructie-
schip Soemba meren. De Soemba was
vroeger een kanonneerboot die als
beschermer van mijnenvelden tegen
lichte strijdkrachten dienst doet. Ook
de Soemba heeft zich in de oorlog
dapper geweerd by de beschietingen
van Sicilië en Palermo toen de troepen
de zuidkust van Italië bestormden.
Verder naar het oosten ligt het smal
deel jagers, Hr.Ms. Kortenaer en
Evertsen onder bevel van kapt. ter zee
Koudijs.
In de vluchthaven zullen twee flot
tieljes mijnenvegers ligplaats vinden,
n.l. Hr. Ms. Deurloo,- Hr. Ms. Texel-
stroom, Vliestroom, Zuiderdiep, Born-
diep, Westerschelde en Oosterschelde
(samen vormende squadron 121), be
nevens squadron 205, bestaande uit Hr.
Ms. Urk, Stortemelk, Walcheren, Vli'e-
ter en Robot.
Daarvóór, gemeerd aan boeien, liggen
de beide grootste en nieuwste onderzee
boten van de Kon. Marine, n.l. Hr. Ms.
Walrus en Zeeleeuw. Dit zijn de enige
schepen die niet voor bezoek in aanmer
king komen. Als communicatievaartuig
zal dienst doen de Jacob Hobein, ge
noemd naar de eerste schepeling van de
Koninklijke Marine aan wie de Militaire
Willemsorde, werd uitgereikt, n.l. in
1831. Hij bracht in een gevecht met de
Belgen de vlag. die het schip waarop hij
diende in top voer, in veiligheid.
DE schepen zullen ligplaats kiezen in
het westelijk havengebied en wel
tussen het westelijk gedeelte van
het Centraal Station en het z.g. Stenen
Hoofd. Een deel van de schepen ligt
gemeerd aan steigers, het grootste deel
echter zal aan de boeien worden ge
meerd. De grootste eenheid die naar
Amsterdam zal komen is de lichte
kruiser Tromp onder bevel van kapt. t.
zee K. baron van Boetzelaer. Dit schip
neemt, zoals men weet, deel aan de
vlootrevue te Spithead ter gelegenheid
van de kroning van koningin Eliza
beth II. Voor deze internationale feeste
lijkheid was een fraaie verlichting aan
boord aangebracht, van welke verlich
ting nu ook, ter gelegenheid van de
Amsterdamse vlootschouw zal worden
geprofiteerd. Hr.Ms. Tromp kiest lig
plaats aan de steiger van de Kon. Shell,
aan de noordzijde, de overzijde, van
het IJ, waar het fraaie schip 's avonds
verlicht, een prachtige aanblik zal
bieden. Aan de oostzijde daarvan zal
Hr.Ms. Jan van Brakel, de in 1937 ge
bouwde mijnenlegger, aan de boei
worden gemeerd. De Van Brakel heeft
een roemrijke oorlogsgeschiedenis
achter de rug en deed dienst als
escorte-vaartuig op de kust van Enge
land. Aan de westzijde van de Tromp
wordt op de boel de Cerberus gemeerd,
een betrekkelijk klein schip, een netten-
legger van versperringen in en voor
havens. Weer enige tientallen meters
verder naar het westen zal de Queen
Wilhelmina worden gemeerd. Dit schip
heeft president Roosevelt in de oorlog
aan H-M. Koningin Wilhelmina ge-
hooggestemde rust ademt, waarin ook
de luister wordt verheven en verinner
lijkt. Na de vorstelijke en koninklijke
glans in de Abbey: de militaire schitte
ring va,n de parade, die de gekroonde
koningin vergezelt op haar zegetocht
door juichend Londen. En ook in deze
film als slot de koninklijke familiegroep
op het balcon van Buckingham Palace.
De gebeurtenissen zijn dezelfde de
ogen, camera's, hoofden, handen en
harten, die het materiaal op de filrn-
band hebben geordend zijn zo verschil
lend als de mensen, die ze hebben ge
hanteerd. En menige Amsterdamse
bioscoopbezoeker zal deze week wel ge
bruik maken van zijn voorrecht, en
de schone dag tweemaal beleven om zyn
indrukken en zijn herinnering te ver
diepen. Want zulk een dag vindt men
niet vaak meer in onze nuchtere en
jachterige dagen.
E. W.
ÜE tyden voor het bezoek zijn nauw
keurig vastgesteld. Op Vrijdag 26
Juni zal 's middags te 12.45 uur het
eerste communicatiebootje, dat aan
steiger 14 bij de'Vismarkt op de Ruvter-
kade ligt, naar de schepen vertrekken.
Het bezoek van iedere ploeg zal een uur
duren. Om 16.45 uur 's middags vertrekt
het laatste bootje naar de wal.
's Avonds zijn de bezoekuren vastge
steld van 17.45 tot 19.45. Zaterdag
treedt de Marine op de volgende uren
als gastvrouwe op: '8.45 tot 11.45, 13.45
tot 16.45 en 17.45 tot 19.45. Deze rege
ling geldt ook voor Maandag. Op Zon
dag wordt alleen bezoek ontvangen in
de middaguren en wel van 12.45 toti
16.45 uur. Het publiek moet ongeveer
een kwartier vóór het vertrek bij het
bootje zijn. De uren staan nauwkeurig!
Russen weren nieuwsgierigen
DE Russische kruiser Sverdlov trekt in
Groot-Britamnië sterk de aandacht
van de deskundigen, maar de ge
gevens die tot dusverre bekend zijn ge
worden blijven schaars, hetgeen mede
het gevolg is van het feit, dat de Russen
al het mogelijke doen om de uitrusting
van het schip voor bezoekers verborgen
te houden. Een gedeelte van de brug, de
gesohutsopstell ingen en andere gedeel
ten van de bovenbouw, zijn door canvas
afgeschermd. De twee Britse verbin
dingsofficieren, wie een hut op het
opperdek is toegewezen, worden overal,
waarheen zij zicih aan boord begeven,
vergezeld.
De Daily Telegraph meldt dat een
Britse marineofficier zloli, spoedig nadat
de Sverdlov in zicht was gekomen, aan
boord van het schip had begeven om het
zyn ligplaats aan te wyzen. De Russische
kapitein gaf zijn orders naar de machine
kamer en de stuurinrichting met behulp
van instrumenten, zonder een enkele ge
sproken aanwijzing te geven en zonder
ook maar een enkele maal de kaart van
de ankerplaats te raadplegen. De Brit
noemde dit een verbazingwekkend staal
van zeemanschap en geheugen.
De Sverdlov heeft een hoofdbewape
ning van twaalf 15 cm kamons, die dn
drieldingitorens zijn opgesteld. Zij heeft
een bemanning van 1050 koppen. Men
zegt dat zij 35 mijlen of meer loopt.
Haar bouw is conventioneel, naar de
mening van sommige Britse marine
deskundigen, wellicht zelfs wat ouder
wets. Haar hoge bovenbouw geeft de
indruk, dat zij wat topzwaar is. Verder
blijkt de Sverdlov ruim voorzien te zyn
van radar installaties.
Russen
passagieren
De meeste schepen die op de rede van
Portsmouth liggen in afwachting van de
vlootschouw, die Maandag zal plaats
vinden, liesen gisteren in alle vroegte de
vlaggen in top ter gelegenheid van de
officiële verjaardag van koningin Eliza
beth II. Ruim honderd officieren en
manschappen van de Russische kruiser
Swerdlow, die de Sowjet-Unie in de
vlootschouw zal vertegenwoordigen, be
gaven zich al vroeg aan land om een
bezoek aan Londen te brengen. De Brit
se gastheren hadden alle faciliteiten ver
zorgd en boden de Russen bussen en tol
ken aan. n
De Russen weigerden vriendelijk en
verklaarden, dat zij zelf reeds voor hun
vervoer zorg hadden gedragen. Even la
ter verschenen drie bussen van de Rus
sische ambassade op de kade. De am
bassade had eveneens voor tolken ge
zorgd. Het contact met de Britse be
volking blijft op deze wijze tot het mini
mum beperkt. In Londen gold het eerste
bezoek het Highgate kerkhof,, waar Karl
Marx begraven ligt. Sommigen van de
Russen, die blauwe serge broeken, truien
en zwarte koppels droegen, trachtten
daarna iets te zien van de „trooping of
the colour". Gisteravond brachten de
zeelieden van vele naties hun tijd door
in Portsmouth, maar de Russen moesten
aan boord blijven, waar zij zich ver
haakten met volkszang en '-dansen.
op de kaartjes vermeld. In totaal heeft
men voor 20.000 bezoekers van 15 jaar
oud af kaartjes.
De schepen zullen 's avonds van 9 uur
af verlicht zijn. De rondvaartboten die
door de verlichte grachten varen, zullen
ongetwijfeld ook hun passagiers de
Marine-schepen laten zien. Aan boord
zal voor goede voorlichting zorg worden
gedragen. In totaal zijn 25.000 program
ma's met inlichtingen over de schepen
gedrukt die gratis zullen worden ver
strekt.
Zaterdagavond 27 Juni zal een his
torische vlootschouw worden gehou
den door niemand minder dan Ad
miraal de Ruyter. Een in zeventiende
eeuwse trant verbouwde marinesloep
zal naar het vroegere woonhuis van
de vlootvoogd aan de Prins Hendrik
kade varen. Een klop op de deur en
Bestevaer de Ruyter zal naar buiten
schrijden om zich naar de voor zijn
woning gemeerd liggende sloep te be-
geven. De roeiers zullen hem langs de
twintigste eeuwse moderne Neder
landse vloot roeien en tot besluit zal
hij op de Mr. Ms. Tromp door de com
mandant Zeemacht worden ontvan
gen.
Maandag. 29 Juni, de verjaardag van
Z.K.H. prins Bernhard, zal de Marine,
vier- a vijfhonderd man sterk, een mars
door de stad maken; de troep, waarin
ook adelborsten zullen meemarcheren,
zal worden voorafgegaan door de
Marine-stafmuziek.
's Avonds zal het Marinepaleis ver
licht zijn. Dit zal voortgaan by alle ver
jaardagen in het Koninklijk Huis het
geva.1 zyn.
Zaterdagavond zowel als Maandag
avond houdt de Marine in de stad een
taptoe: Zaterdagavond 27 Juni te half
tien in de zeeheldenbuurt in West, aan
het einde van de Jan van Galenstraat
bij de Ortheliusstraat. Maandagavond
zal men van de taptoe 'kunnen genieten
op de Dam te 10.15 uur. Zondagochtend
zuilen alle Marinemensen een kerk
dienst bijwonen hetzij in de Nieuwe
kerk op de Dam, hetzij in de St Nico-
laaskerk.
KABINETSCRISIS IN
INDONESIË
Formatie zou aan P.N.I.
worden toevertrouwd
Politieke kringen in Djakarta menen
naar Aneta meldt, dat president Soe-
karno mogelijk nog heden een lid van de
P.N.I. zal aanwijzen tot kabinetsforma
teur, met de opdracht een parlementair
kabinet te vormen, waarin de Masjoemi
en de P.N.I. zitting zullen hebben'. Als
mogelijke formateurs hoort men thans
weer nieuwe namen noemen en wel die
van de Indonesische ambassadeur in de
Verenigde 'Staten, mr Ali Sastroamid-
jojo, die heden te Djakarta wordt ver
wacht en die van de waarnemende hoge
commissaris van Indonesië in Neder
land, mr Susanto Tirtoprodjo.
De voorzitter van de Masjumi, Moh.
Natsir zou gisteren tijdens eën gesprek
met vice-president Hatta nog eens de
wens van zijn partij, dat Hatta. even
tueel niet als vice-president, zich met de
leiding van de nieuwe regering zal be
lasten, te kennen hebben gegeven (Su-
kamo-Hatta). Moh. Hatta zou bereid
zijn eventueel in het belang van het land
het vice-presidentschap neer te leggen
voor het premierschap, doch hij zou een
besluit, daartoe afhankelijk stellen van
het standpunt van de grote partijen, van
de bepalingen in de grondwet en van de
mening van president Soekarno. die
naar men aanneemt de „tweeëenheid"
gaarne intact sou houden.
Duikbootspeurder en -vernieler
Het eerste productie-model van de
drie-persoons Fairey „Gannet", een
nieuw Brits vliegtuig voor de bestrijding
van onderzeeboten, heeft zijn eerste
vlucht gemaakt. De „Gannet" is met
grote voorrang in aanbouw voor de Brit
se koninklijke marine. Het is eveneens
besteld door de marine van Australië.
Dit toestel is bestemd om van boord
van vliegdekschepen af duikboten op te
sporen en te vernietigen. Het kan ook
voor het doen van aanvallen op andere
'dryvende doelen torpedo's meevoeren.
Turkije heeft een Russisch voorste!
aanvaard om de helft van de kosten te
dragen van een stuwdam op Russisch
gebied, die het mogelijk zal maken de
Turkse provincie Kara van bevloeiings-
water te voorzien.