Lacliappelle
Industrialisatie van Brabant is
een nationaal vraagstuk
Prof. Meyers verdedigde met veel
élan zijn lievelingsdenkbeeld
O
Tweede Kamer luisterde geboeid,
maar bleek niet overtuigd
Katholieken in de historie der
Leidse Alma Mater
DIAMANTEN E.H.B.O. WERD
„KONINKLIJK"
„Twents Haagje" gaat uitbundig
feestvieren
parket
jf Vurig pleidooi van mr E. Sassenisrrx*
voor eenheid der katholieken
ara!
Delftse dames krijgen brandgaatjes
in haar nylons
DE MAASBODE
ZATERDAG 6 JUNI 1953
PAGINA 3
Registerpand of eigendomsoverdracht tot zekerheid?
's-GRAVENHAGE, 5 Juni
REGERING en Tweede Kamer zijn het
vandaag niet eens Runnen worden
over het derde vraagpunt over het
nieuw Burgerlijk Wetboek, welk punt
luidt: Moet de eigendomsoverdracht tot
zekerheid behouden blijven of dient daar
voor in dc plaats te komen een register-
pandrecht op bedrijfs. en beroepsgoederen
zonder terhandstelling te vestigen door
inschrijving in een register.
Dat er naast het aloude vuistpand be
hoefte bestaat aan een zekerheidsrecht op
roerende goederen, waarbij de goederen
in het bezit van de schuldenaar-pandgever
blijven, daarover bestaat volledige eens
gezindheid.
De meningen lopen echter uiteen, waar
het gaat over de vraag, hoe dit zeker
heidsrecht geregeld dient te worden,
zodat misbruiken (aantasting van rech
ten van derden) worden voorkomen.
De regering meent met prof. Meyers,
dat hiervoor publicatie (inschrijving in
een register) nodig is, De Kamer vindt
van met.
Er is nog een tweede punt van menings
verschil. De regering wil het nieuwe
wettelijk te regelen zekerheidsrecht al
leen toegepast zien t.a.v. bepaalde goede
ren (bedrijfs- en beroepsgoederen), de
Kamer wil het mogelijk maken voor alle
roerende goederen.
Aansluiting bij het spontaan
gegroeide
Binnen de Kamer is er dan nog een
klem nuance-verschi'l. Mej. Zeelenberg
(P.v.d.A.) gaat in principe wel accoord
met het amendement van de vaste Com
missie voor Privaat- en Strafrecht (het
amendement-Oud), dat, zoals wij gisteren
reeds schreven, het spontaan uit het volks
leven opgekomen instituut van de eigen
domsoverdracht tot zekerheid gehandhaafd
en wettelijk geregeld wil zien. Als dit
wettelijk geregeld wordt, wil .zij echter
o i. terecht liever spreken van bezit
loos pandrecht. Vandaar dat zij met enige
anderen een amendement van deze strek
king heeft ingediend.
De Commissie wil echter, naar haar
voorzitter, prof. Oud (V.V.D.) hedenmid
dag mededeelde, vasthouden aan de term:
eigendomsoverdracht tot zekerheid. Ziy wil
hiermede direct aansluiting zoeken bjj de
rechtsontwikkeling, zoals die in de vrije
maatschappij is gegroeid.
Prof. Oud had bij de algemene be
schouwingen reeds te kennen gegeven,
dat het bij het ontwerpen van een nieuw
B.W. verstandig is zoveel mogelijk zich
aan te sluiten bij wat er in de vrije
maatschappij spontaan opgekomen is.
Inbreuk op algemeen
beginsel?
Met veel élan h'eeft prof. Meyers van
daag het regeringsstandpunt ten deze,
tevens een lievelingsdenkbeeld van hem,
verdedigd. Al heeft hij de Kamer niet
weten te overtuigen, geboeid heeft hij haar
stellig met zijn levendige voordracht,
welke soms zelfs een zekere emotie ver
ried.
De Leidse rechtsgeleerde waarschuwde
de voorstanders van het amendement-Oud
ernstig tegen de gevolgen van handhaving
der eigendomsoverdracht tot zekerheid.
Zijn voornaamste argument tegen een der
gelijke eigendomsoverdracht was, dat hier
van de eigendomsoverdracht tot zeker
heid is.
Daarom willen wij ook een wettelijke
regeling, was het bescheid van prof. Oud.
Waarom bij hypotheek wel publicatie en
bij dit nieuwe zekerheidsrecht t.a.v. roe
rende goederen niet, vroeg prof. Meijers.
Bij onroerend goed geldt in het algemeen
een geheel ander rechtsrégime, repliceerde
prof. Oud.
Alle zakelijke rechtshandelingen t.a.v.
onroerend goed lopen nu eenmaal over de
registers, vulde prof. Lemaire (K.N.P.), die
zich achter het amendement-Oud schaarde,
nog aan.
Het hoofdbezwaar van prof. Oud tegen
registerpandrecht bleef de administratieve
rompslomp, die het met zich meebrengt.
Prof. Mejjers ontkende dit, maar de Rot
terdamse hoogleraar herinnerde aan di
perfectionistische trek in ons volkskarak
ter. We doen alles graag zo perfect. Het
registerpand zal hieraan niet ontkomen.
In Duitsland: schande!
De ervaringen in het buitenland met het
registerpand werden er ook nog bijge
haald.
In Amerika en Engeland bestaat het
registerpand allang, merkte professor
Meijers op.
Maar in Engeland is het nooit tot bloei
gekomen, antwoordde mej. Zeelenberg.
In Duitsland, waaraan we de eigendoms
overdracht tot zekerheid ontleend hebben,
spreekt men er schande van, dat een der
gelijk instituut daar nog voorkomt. Een
groot aantal schrijvers protesteren tegen
de handhaving ervan, repliceerde prof.
Meijers.
Als middel tot bestrijding van het mis
bruik. dat ervan wordt gemaakt, sugge
reerde mr Van Rijckevorsel (K.V.P.) het
opnemen van een strafbepaling tegen
akten, waarbij men zich in strijd met de
werkelijkheid eigenaar van goederen ver
klaart.
Een dergelijke strafbepaling beslaat al,
meende prof. Meijers.
Wat het tweede punt van verschil be
treft, verdedigde de Leidse rechtsgeleer
de het regeringsstandpunt door er de
aandacht op te vestigen, dat een reële
behoefte aan een zekerheidsrecht, waar
bij de goederen onder de schuldenaar
blijven, slechts bestaat t.a.v. roerende
bedrijfs- en beroepsgoederen.
De stemming over het regeringsantwoord
op het derde vraagpunt en dc daarbjj in
gediende amendementen is uitgesteld tot
volgende week Woensdag. Hetzelfde is het
geval met het vierde en zesde vraagpunt,
welke met het derde een zekere samen
hang hebben. Het regeringsantwoord op
het zevepds en achtste vraagpunt is z.
h. s. aangenomen.
Zij luiden: Het stellen van dwingende
voorschriften ten gunste van de erfpach
ter, b.v. t.a.v. vergoeding voor de aan
de eigenaar van de grond blijvende op
stallen bij het einde van de erfpacht,
verdient aanbeveling voor de gevallen
van verplichte bebouwing. (7).
De regeling van opdracht van bewind
over eigen goederen aan een ander bij
handeling onder de levenden verdient
aanbeveling. (8).
De tweede reeks van vraagpunten over
het verbintenissenrecht wordt 30 Juni a.s.
in openbare behandeling genomen.
AD INT.
Tentoonstelling opent lustrumviering van
,.Sanctus Augustinus"
-.o---- eycius pasi ue uijeeiiKumsi van uc
door inbreuk gemaakt wordt op een alg - j {en y<LU<jontenraad, die morgenmiddag in
De R.K. Studentenvereniging Sanctus
Augustinus tc Leiden heeft gisteravond
de viering van het 12e lustrum ingezet. De
opening van de tentoonstelling „Katholie
ken en katholicisme aan de Leidse Univer
siteit" in het Eigen Iluis aan het Rapen
burg, was het eerste evenement van deze
lustrumviering. Dit feit is voor het karak
ter van deze viering en voor het karakter
van „Sanctus Augustinus" kenmerkend.
Sinds 1945 immers bestaat in Leiden de
Cïvitas Academica, hetgeen betekent, dat
de katholieke studenten in het gezellig-
heidsleven samengaan met de studenten
van and ft-e organisaties. Voor „Sanctus
Augustinus" ligt sindsdien de nadruk op
het religieuze en culturele, en hiervan
vormt de 12e lustrumviering een weer
spiegeling.
De huidige situatie van de menselijke
persoon in de wereld is het thema waarop
een aantal artikelen in het voortreffelijk
verzorgde feestnummer van de „Folia
Augustiana" handelt; over hetzelfde
thema spreken hedenmiddag de hoog
leraren Strasser en J. J. M. v. d. Ven, en
spreekt Maandag in de buitengewone
algemene vergadering prof. dr J. H. Wal-
grave O.P. uit Leuven.
In het kader van deze voordrachten
cyclus past de bijeenkomst van de Chris-
Directeur van
„De Maasbode"
onderscheiden
Ridder in de Orde van de Kroon
van België
zijn ambtswoning te 's Gravenhage
-heeft de heer E. Graeffe, ambassadeur
van België bij het Nederlandse hof, in
opdracht Van Z. M. Koning Boudewijn,
aan de heer Johan Kuijpers, directeur van
..De Maasbode" het Kruis van Ridder in
de Orde van de Kroon van België over
handigd.
Dit geschiedde in tegenwoordigheid van
Belgische en Nederlandse autoriteiten.
Ambassadeur Graeffe hield bij deze ge
legenheid een toespraak, welke door de
heer Kuijpers werd beantwoord. Een
erewijn werd hierop aangeboden. Daarna
zat men aan bij een lunch in de woning
van de heer L. Couvreur, Raad bij de
Belgische ambassade te 's Gravenhage.
Toonbeeld van georganiseerde
gemeenschapspliclit
De Ned. Ver. E.H.B.O. heeft ter gele
genheid van haar diamanten jubileum
van H.M. de Koningin, haar bescherm
vrouwe, het praedicaat „koninklijke" ont
vangen, aldus heeft de minister van So
ciale zaken, de heer J. Suurhoff gisteren
middag medegedeeld, toen hij tijdens de
herdenkingsvergadering in het concertge
bouw te Amsterdam het woord voerde.
Namens de regering sprak hij diepe be
wondering uit voor dit toonbeeld van ge
organiseerde gemeenschapsplicht. De mi
nister noemde E.H.B.O. ook van belang
voor het beperken van economische ver-
Almelo nu aangesloten op Twentekanaal
(Van onze correspondent)
A LMELO slaakt een zucht van verlichting, nu de doortrekking van de zijtak
-Ivan het Twentekanaal eindelijk is voltooid. De reeks teleurstellingen, welke de
stad bij de uitvoering van het oorspronkelijke Twente-Rijn-Kanaalplan heeft
moeten ondervinden, is daardoor immers beëindigd. Zoals de verbinding met
de Overijsselse kanalen nu tot stand is gekomen, ka.n men zelfs voldoening proe
ven tussen de ivoorden van iedere Almelo'ér, met icie men over het grote project
spreekt. Voldoening over het ruime industrieterrein, dat doo-h de laatste bocht van
het kanaal wordt omsloten, over de wijde haven en de prachtige insteekliavcn,
over de uitstekende los- en laadkaden, welke tot in het hart van de stad reiken,
kortom, over alle onderdelen van deze scheepvaartverbindingwelke sinds ruim
20 jaren dreigden op even zovele teleurstellingen uit te lopen.
meen erkend civielrechtelijk beginsel,
dat geen crediteur voor zich door een
enkele overeenkomst een voorrang mag
scheppen boven andere schuldeisers, met
andere woorden de gelijkheid tussen credi
teuren t.a.v. de goederen van eenzelfde
debiteur.
Prof. Oud kon zich hier echter niet mee
verenigen. In onze wet is juist het principe
Remonstrantse kerk plaats vindt.
Voorts zijn enkele toneelmanifestaties in
het program opgenomen, waarvan vooraï
de opvoering van Gabriel Marcel's „Le
signe de la Croix" onder regie van B. van
Hest op Zondagavond 7 Juni de aandacht
trekt.
Een bijzonder interessant denkbeeld was
•remgen. in onze wei ju.si d„ organlsalie van de tentoonstelling
neergelegd, dal bepaalde crediteuren zich Ejeen Huls Er is ,0l dusver m
een bevoorrechte positie kunnen verscnai-
fen boven andere. Met dat gelijkheids
beginsel moet prof. Meijers zich ook rich
ten tegen pand, hypotheek enz.,
de liberale leider.
Neen. antwoordde prof. Meyers,
n het
Eigen Huis. Er is tot dusver nimmer
speciale aandacht gewijd aan het aandeel
dat de katholieken vanaf de oprichting
"meende i der Leidse Alma Mater hier hebben uit-
I geoefend. En toch loont een dergelijk
wantonderzoek de moeite, zoals de gisteren
gepubliceerde zekerheidsrechten en op de
publicatie naar buiten komt het hier aan.
Kinderziekten
De misbruiken van de eigendomsover
dracht tot zekerheid door schijnakten
(akten, die in
het geheel niet
bedoeld zijn om
een recht van
de crediteur te
doch
igen.
boeken en prenten, dal de geschiedenis
van de katholieken in Leiden reeds in de
allereerste jaren aanvangt. Reeds drie jaar
na de oprichting (waarvan een brief van
Willem van Oranje en èen prent van de
inwijdingsoptocht getuigen) werd Justus
Lipsius hoogleraar in Leiden. Kort hierna
had Leiden zelfs een katholieke „curator"
in Paulus Buys (15311594). Bekende
katholieken te Leiden uit de 17e eeuw
waren de regent Petrus Bertius en diens
zoon de Carmeliet, Johan Stalpaert v. d.
dje enjge tjjd
die uitsluitend-
ten doel hebben
om in geval van j
faillissement
van de debiteur
deze te helpen
MEJ. ZEELENBERG dSkrSIÜÜfei
(P.v.d.A.) onttrekken),
...kinderziekten te boven... deze misbruiken
moet men zien
als kinderziekten, die het nieuwe instituut i
grotendeels te boven is, had mej. Zeelen- I
berg betoogd.
Als er nu minder misbruik van wordt j
gemaakt, dan is dat, omdat de economische I
toestand is verbeterd. Als er weer een j
crisis komt, dan keren de misbruiken uit i
de jaren dertig op dezelfde wijze terug,
aldus prof. Meijers. Deze wees ook nog op
een arrest van de Hoge Raad van 22 Mei
1953, waaruit blijkt, hoe wankel de basis
als student te Leiden was ingeschreven en
vooral de zeer bekwame hoogleraar Niels
Steensen (Nicolaas Stenonis), die door zijn
onderzoekingen op medisch en geologisch
gebied een grote reputatie verwierf en
later. Jcatholiek geworden, het tot aposto-
lisch-vicaris van Hannover bracht,
welke functie een olieverfportret hem
afbeeldt.
In de 17e eeuw, om precies te zijn in
1625, valt ook de oprichting van de eerste
R,K. studentenvereniging in Nederland,
zoals uit dc Acta Missionis Hollandicae
van dat jaar duidelijk blijkt. Wij geloven
niet, dat dit feit tot dusver buiten een zeer
beperkte kring bekendheid verwierf.
De bekendste figuur uit de 18e eeuw was
wellicht de katholieke privaat-docent te
Leiden, Gerardus van Swieten, de leerling
en commentator van Boerhaave; van hem
is een stenografisch dictaat van een van
Boerjiaave's colleges geëxposeerd. Merk
waardig is, dat op het eind van de 18e eeuw
in een jaar 8 geestelijken te Leiden als
student waren ingeschreven.
In portretten, brieven, inaugurale redes
en andere publicaties geeft de tentoonstel
ling verder een beeld van het vrij aanzien
lijke aantal katholieke hoogleraren dat
Leiden de laatste 100 jaar heeft gehad, te
beginnen met de priester-hoogleraar J. M.
Schrant en diens gelijknamige neef.
Namen als Van Kan, Barge, Keesom,
Welschen en van de huidige professoren
generatie mgr Sassen, bewijzen dat er
een duidelijke continuïteit bestaat in de
bezetting van Leidse leerstoelen door
katholieken
Tenslotte lag natuurlijk ook het wel en j enigingen, terwijl de jubileumweek van
wee der katholie"ke studentenvereniging1 „Semper Crescendo" dan besloten wordt
(in 1874 heette zij „Teneamus Confessio- met een concert van de Amsterdamse Po
nem". in 1879 viel zij uiteen maar in 1893 litiekapel. In het Waaggebouw wordt een
volgde de oprichting van Sanctus Augus- tiendaagse scheepvaarttentoonstelling in-
tlnus, gestimuleerd door Aalberse). in de gericht, terwijl op de plaats van het vroe-
belangstellingssfeer van de inrichters der gere haventje een Saksische boerderij
tentoonstelling. I wordt opgetrokken, waarin een zeer in-
ALMELO'S LIJDENSWEG
Reeds vóór de eerste wereldoorlog rezen
er plannen om via een groot kanaal de
Limburgse kolengebieden dichter bij de
fabrieksketels der Twentse industrie te
krijgen. Rond de jaren dertig kwam ein
delijk schot in de plannen. Het Twente-
Rijnkanaal bleef echter een luchtkasteel,
want men kwam niet verder dan 'n IJssel-
Enschede-verbinding, met een zijtak naar
Almelo. Borne en Oldenzaal kwamen er
nóg slechter af, want zij kregen niets,
hoewel oorspronkelijk ook aan zijtakken
naar deze textiel-centra was gedacht.
De Almelose zijtak werd intussen maar
tot aan de verkeersweg Almelo-Wïerden
voltooid. Burgemeester Sichterman en de
zijnen hebben dan ook heel wat moeten
praten en zwoegen om „de doortrekking"
„erdoor" te krijgen en toen 't zover was
brak opnieuw een oorlog uit
Na 1945 probeerde de nieuwe burgemees
ter. mr Ravesloot, het nog eens en het
kwam voor elkaar. Mr Ravesloot had een
beste dag, toen hij de eerste spade grond
verwerkte. Vier jaar later, de laatste dag
van Maart j.l., stak hij met dezelfde spade
de laatste dam in het nieuwe kanaalpand
door en kon de afwerking beginnen.
„Semper Crescendo
Het oude, pittoreske haventje in Alme-
lo's centrum is nu verdwenen. Er kwam
grotere pleïnruimie voor in de plaats,
waardoor weer een problem tot oplossing
was gebracht. Op dit, nu sterk vergrote
marktplein gaat zich een deel van de fees
telijkheden afspelen, welke Almelo orga
niseert om zijn uitbundige blijdschap over
de directe aansluiting op het Twente-ka-
naal te uiten.
Op Zaterdag 4«Juli vindt de officiële
openstelling van ksïnaal- en havenwer
ken plaats. Het nieuwe kanaal zal nog de
zelfde dag door studenten-roeiverenigin
gen worden getest op z'n geschiktheid als
roeibaan Ook de jubileum-week van Al-
melo's 60-jarige harmonie „Semper Cres
cendo" neemt op deze datum een aanvang.
Een bijzonder jubileum, want Louisr Som-
mer is dan tevens 60 jaren dirigent
Tijdens de eerste week van de feeste
lijkheden zal Almelo drie dagen als een
sprookjesstad zijn, want dan wordt ook de
vierde Braderie gehouden. Gondelvaart,
bloemencorso en de Sittardse Marotten
zullen dit verkoop-festijn opluisteren. De
tweede Zaterdag is gereserveerd voor een
groots défilé van alle Almelose sport'
teressante folkloristische expositie. Zeven
weken zal deze boerderij het middelpunt
zijn van een cyclus van folkloristische de
monstraties en opvoeringen.
Belangrijk zijn de plannen voor het
Twente-festival van 15 tot 22 Augustus,
wanneer zullen concerteren: het Over
ijssels Philharmonisch Orkest (op de
openingsdag), Almelo's Mannenkoor, de
Chr. oratoriumvereniging „Sursum Cor-
da", „Vrij en Blij", het Almelo's en het
R.K. Mannenkoor met het Kon. Symph.
Orkest „Sint Caecilia", Almelo's Kamer
koor met Kwartet en tot slot de Mari
nierskapel o.l.v. Gijsbert Nieuwland.
Verder komen in dit festival enkele ca
baretprogramma's voor en zal het Ballet
der Lage Landen optreden.
De bakende Almelcjse rijwiel-vierdaagse
valt midden in de feestelijkheden en be
looft nu reeds een record aantal inschrij
vingen te zullen boeken.
Het slot van de feestelijkheden omvat
een groots opgezette jeugd-dag, eindigend
in knallend vuurwerk. Als we dan nog
memoreren de vooravond van de Tubber-
gense TT-races die op 7 Augustus plaats
vinden en die voor Almelo steeds een bij
zonder feestelijke avond is, dan is het dui
delijk, dat „het Twentse Haagje" in de ko
mende zomer een levendige en voor ie
dere toerist aantrekkelijke stad zal zijn.
liezen, die uit lijfsongevallen kunnen
voortkomen.
Mr Arn. d'Ailly. burgemeester van Am
sterdam, schonk de vereniging de penning
van de stad. Dit was. zeide hij. een herha
ling van dezelfde schenking in 1929, waar
van de sporen in de oorlog verloren zijn
gegaan.
Vooraf had de voorzitter, dr E. Oter-
doom, een herdenkingsi-ede uitgesproken,
waarin hij de lotgevallen der vereniging
sinds 1393 de revue had laten passeren.
Aan dr J. Wagenaar en de heer Suur-
mond. secretaris van de vereniging tót in
standhouding van het hospitaal-kerkschip
„De Hoop", reikte hij de gouden Tilanus-
medaille uit en aan het bestuur van de
afdeling Amsterdam een plaquette, verge
zeld van een keten, waaraan de onder
scheiding bij passende gelegenheden kan
worden gedragen. Behalve de genoemden
voerde nog een keur van sprekers het
woord.
Nooddiik om Scharen-
ieff. d
dijke dicht
woordigen door haar kamerheer in bui- opamng nader terug te komen. Red.)
tengewone dienst, jhr mr E. Röell. De bij
eenkomst werd verder bijgewoond doo;
prof dr P. Muntendam, staatssecretcq*
voor de volksgezondheid, mr F. Mijnlieff,
vertegenwoordiger van de minister van
Binnenlandse Zaken en jhr F. Beelaerts
van Blokland, vertegenwoordiger van de
commissaris der Koningin in Noord-Hol
land.
Na afloop van de feeslvergadering is de
jubilerende vereniging in de zalen van
het stedelijk museum officieel ontvangen
door het gemeentebestuur van de hoofd
stad.
AANVULLINGSDETACHE
MENT NAAR KOREA
Een aanvullingsdetachement voor
Nederlands Detachement Verenigde f
ties op Korea, ter sterkte van 201 man, zal
Maandag 8 Juni a.s. uit Roosendaal naar
Marseille vertrekken, om aldaar te wor
den ingescheept met bestemming Poesan.
Vitaminekoek aan de
lopende band
(Van onze correspondent)
Ruim dertig jaar geleden begon de nu
wereldvermaarde Ligakoek, biscuit met
vitaminegehalte, van Bergen op Zoom uit
de wereld te veroveren. Via Duitsland
vond de koek zijn weg naar Italië, Indo
nesië, West-Indië. Ierland en tenslotte
Amerika.
Kort na de bevrijding, toen een nieuwe
toekomst open lag, bleek de ruimte te Ber-.
gen op Zoom niet groot genoeg vóór de
drastische uitbreiding die de directie van
de fabriek zich voorstelde. Burgemeester
wijlen dr mr Cl Prinsen had echter in
Roosendaal langs de spoorlijn naar Belgié
en Zeeland een nieuw industrieterrein
doen aanleggen, geknipt voor de Liga. Na
de bevrijding begon deze firma dan ook
met de bouw van een machinefabriek „De
Vuurslag" en dicht hierbij werd in 1950 al
begonnen met de bouw van de nieuwe
Ligafabriek.
„De Vuurslag" leverde de bakovens
waarin de Ligakoek aan de lopende band
gereed komt. Binnenkort wordt al de derde
oven in gebruik genomen. De nieuwe Liga
fabriek bestaat uit drie hallen en een
hoofdgebouw. Het geheel is ontworpen
door architect A. Rats te Amsterdam.
Vandaag heeft de commissaris der Ko
ningin in de provincie Noord-Brabant,
prof. De Quay, het nieuwe gebouwencom-
De Koningin had zich laten vertegen- plexjfficieel geopend. (Wij hopen op deze
Op 22 Juni a.s. wordt het Nederlandse
klokkenspel, het geschenk van het Ne
derlandse Volk aan de Verenigde Staten,
naar Rotterdam vervoerd, waar het zal
worden opgesteld en worden gekeurd
door een commissie van deskundigen.
Daarna zal het naar Amerika worden
verscheept. Ferdinand Timmermans,
Rotterdams beiaardier, zal in Washing
ton het inhuldigingsconcert geven. Het
carillon zal worden opgesteld in Was
hington, waar het het miniatuur caril
lon zal vervangen, dat door H.M. de
Koningin werd aangeboden tijdens haar
reis door de V.S. Drie klokkengieterijen
in Nederland werden belast met het ver
vaardigen van de klokken. Eén van de
klokken van de beiaard.
Congres van
.Brabantia Nostra
lik' I CJ JL j m Brabant vc
in economisch-sociaal opzicht
geeft
meer
sfeer!
f] Bredö
Ladiappelleslr. 12 Tel 8702 of
'VVWVW
i
6442 fc
Zijnvonkjes uit fabrieksschoorstenen de oorzaak f
T\ E dames die in de
I omgeving van de
N. 'V. Kon. Ned.
Giét- en Spiritusfabriek
en de oliefabrielcen „Cal-
vé-Delfl" te Delft wo
nen. klagen cr over, dat
haar nylons zo kort
.meegaan"De directies
van (le betrokken fabrie
ken zijn van deze klach
ten op de hoogte gesteld
en die van „Calvé" heeft
nu besloten met- ingang
van Maandag a.s. een
andere brandstof in haar
bedrijf te gaan gebruiken
teneinde te kunnen be
oordelen of het nylon
misschien wordt aange
tast door stoffen, welke
vit dc schoorstenen van
de fabriek Qntsnappen.
Zij wil hiermee echter
geenszins te kennen
geven, dat zij meent dat
'de schuld bij haar bedrijf
ligt.
Calvé gaat
andere brandstof
gebruiken
Bij informatie bij het
kunststoffeninstituut T.
N. O. te Delft vernemen
wy, dat nylon een grote
chemische bestendigheid
heeft. Het is echter
geenszins uitgesloten,
zo zei mendat het scha
de ondervindt van be
paalde stoffen, welke
uiteraard in de omgeving
van de grote industrieën
in de lucht zweven.
OK is het heel' goed
mogelijk, meende
men, dat de schade
wordt veroorzaakt door
kleine vonkjes uit de fa
brieksschoorstenen. Deze
vonkjes kunnen zo klein
zijn, dat zij op buiten
hangend wasgoed geen
nadelige invloed hebben,
doch wel het nylon, dat
veel minder bestand is
tegen warmte, aantas
ten.
Met deze laatste ver
onderstelling kloppen de
ervaringen welke men
heeft opgedaan bij een
kousen-reparatie-inrich
ting te Delft. Steeds
zijn het weer de dames,
wonend in de buurt van
(le. genoemde fabrieken,
zo vertelde men ons, die
kousen ter reparatie
brengen, waarin zich
brandgaatjes bevinden.
Soms is het. zo erg, dat
de kousen niet meer te
repareren zijn.
(Van onze speciale verslaggever)J
DE NOODZAAK VAN industrialisatie om onze groeiende bevolking bestaans
mogelijkheid te geven, geldt in het bijzonder voor Brabant. Een achtste van
Nederlands bevolking woont in Brabant, maar rond een vijfde gedeelte van de
Nederlandse jeugd groeit op in dit gewest; ongeveer een kwart van het aantal per-
sonen, die behoren tot de beroepsbevolking, voor wie in Nederland industriële werk-
gelegenheid moet worden geschapen, zullen alleen 3l in dit gewest aan de slag
j moeten komen.
In 1952 woonde in Brabant 12 pet van de Nederlandse bevolking, maar de werkloos
heid bedroeg hier 17 pet van het werkloosheidscijfer over het gehele land gerekend.
Uit een en ander is duidelijk, dat het niet slagen van een industrialisatie in Brabant
voor geheel Nederland zeer ernstige sociaal-economische en financiële gevolgen zou
hebben.
HET IS EEN GOEDE gedachte geweest van de stichting „Brabantia Nostra" met
een congres, dat gisteren in 's-Hertogenbossch werd gehouden en waar deskun
dige sprekers als prof. dr W. Heere en oud-minister mr E. Stassen over de toe
nemende bevolkingsdruk en de voorwaarden voor een welslagen van industrialisatie
inleidingen hebben gehouden, op de specifieke problemen van Brabant te wijzen,
waarbij tevens het nationale aspect daarvan duidelijk werd belicht.
In de samenvatting, die de commissaris der Koningin in N.-Brabant, prof. dr J4 de
Quay van de besprekingen gaf. heeft deze duidelijk doen uitkomen, dat door het uit
groeien van een Brabants probleem tot een Nederlands, de plaats van dit gewest in
het Nederlands en Europees bestel is gewijzigd. Brabant zal in zijn eigen belang uit
zijn geïsoleerde positie moeten geraken, maar daarbij moet ervoor gewaakt worden,
dat belangrijke geestelijke waarden niet geschonden worden. Het komt aan op een
innerlijke versterking en verhoging van de geestelijke weerbaarheid.
Noord-Brabant telde in 1880 470.000, in
1920: 734.000 en in 1950 1.267.000 inwoners,
levend op 3573 vierkante km. cultuur
grond. Toch mag men niet alleen kijken
naar het aantal bewoners op I vierkante
km., dat in genoemd jaar in Brabant 258.4
bedroeg tegen 309,5 in Nederland. Het
hangt af van de kwaliteit van de grond
en de kwaliteit van de mensen of er spra
ke is van meer -of minder bevolkingsdruk
en daarom waarschuwde prof. Heere tegen
een t'e overhaast gebruik van het woord
overbevolking.
NQord-Brabant bleef vóór 1895 onder het
rijksgeboortecijfer, daarna bleef het er
boven. De sterfte ligt vrijwel op rijks-
hoogte, zelfs iets er onder. De geboortetop
van 1946—1947 brengt extra moeilijkheden
met zich mee voor alle beleidsorganen.
Als prognose heeft men voor Noord-
Brabant in 1976 een maximumraming van
2.039.000 inwoners gegeven en een mini
mumraming van 1.884.000.
Van 1947 tot 1962 zal er in Nederland
Zware
verantwoordelijkheid
HET CONGRES werd bijgewoond door
minister mr F. van Thiel, minister
A. C. de Bruijn, minister ir Witte,
prelaat dr M. Ondersteyn O.Praem. van
de Abdij „Berne" te Heeswijk, de vicaris-
generaal van het bisdom 's Hertogembosch,
mgr F. Hendrikx en tal van burgemees
ters.
Na een kort inleidend woord van de
voorzitter van het congres, drs M. van
Heivoort, burgemeester van Boxtel, toon
de prof. Heere met cijfers aan de toene
mende bevolkingsdruk in Brabant, die de
leidende figuren in staat, provincie, ge
meente of wel particuliere personen voor
zware verantwoordelijkheid stelt. Naar 'n
oud volksgezegde geeft God immers wel
iedere vogel zijn voedsel, maar Hij legt
het niet in het nest
lelegenheid geschapen moe-
>or ongeveer 675.000 mannen,
voor ongeveer 122.000 of 18 pet
daarvan, waarbij emigratie buiten be
schouwing is gelaten. Gehoopt wordt op
het wegtrekken van de helft van hen. die
otn werk komen vragen in de volgende
jaren. In Brabant is dit percentage emi
granten nog niet bereikt. Verder moet er
voor hen. die uit het agrarisch bedrijf
wegvloeien of uit de industrie door toe
nemende rationalisatie, nieuw werk ge
zocht worden, wier aantal voor Brabant
ongeveer 6400 neerkomt. Vóór 1950
plaatste Brabant er gemiddeld 3900 per
jaar.
Taak voor geestelijke, dokter
en onderwijzer
Het industrialisatie-prob'eem weegt
zwaar, rtiet alleen uit economisch en tech
nisch standpunt bekeken. Veel verder rei
ken de psychologische, sociologische, mo
rele en religieuze problemen. Ieder. d:e
lociale autoriteit is. moet aan de oplos
sing van deze vraagstukken meewerken,
waarbij prof. Heere met name dacht aan
de geestelijke, de dokter en de onderwij
zer in het dorp.
Mr Van der Pul raakte bü de gedach-
tenwisseling een delicaat, doch hoogst be.
langrjjk onderwerp aan, toen hjj sprak
over de verantwoordelijkheid bjj gezins
uitbreiding, in welke richting de nodige
voorlichting gegeven moet worden.
Prof. Heere antwoordde, dat een com
missie van gynaecologen, moraal-theolo-
gen en een socioloog van dit vraagstuk
reeds jaren studie maakt en nu bezig i:
met een rapport.
Belangwekkend en op tal van punten
zeer concreet was het referaat van m:
Sassen, die de urgentie van meer werk
gelegenheid aantoonde. Hij achtte het ver
binden van uitbreiding van exportmoge
lijkheden met industrialisatie noodzakelijk.
Regeringsmaatregelen bleven
uit
Spr. vroeg zich met enige wrevel af,
waarom sy2 maand na de Troonrede 1952,
waarin maatregelen tot ontwikkeling van
het normale bedrijfsleven in het vooruit
zicht gesteld werden, nog niets is gedaan
en waarschuwde ervoor de ramp als argu
ment voor dit verzuim te gebruiken.
De bevolkingsgroei staat niet stil en eer
te vasthoudende, om niet te zeggen behou
dende politiek van de regering in dit op
zicht. zou voor de toekomstige werkgele
genheid gevolgen kunnen hebben, welke
die van de nationale ramp overtreffen,
maar die nog moeilijker zouden kunnen
worden geheeld.
Wat de huidige zware belastingdruk
betreft, wees de heer Sassen op een bij
zonder aspect, dat wederom niet uitslui
tend, maar wel in het bijzonder ook voor
Brabant van belang is, te weten de fis
caal ongunstige positie, waarin de fa
milie-vennootschap is komen te verke
ren. Men kan zich. aldus mr Sassen,
moeilijk aan de indruk onttrekken, dat
deze ongunstige positie is geschapen om
zoveel mogelijk aan de familie-vennoot
schap een einde te maken.
Vervolgens zou spr. wel eens willen
weten, hoe het met dollannvesterlr.gen in
Brabant staat.
Gezien de moeilijkheden van investerin
gen voor vestiging en uitbreiding van
kleine en middelgrote bedrijven, wenste
de heer Sassen goed functionnerende ver
takkingen van nationale apparaten als
Hersteltoank en Participatie-maatschappij
in dit gewest, waarbij hij zich voorshands
tegenstander van meer directe gewestelij
ke activiteit tot bevordering van industrie
financiering verklaarde.
Met klem dient de vraag te worden ge
steld of niet de gehele provincie tol ont
wikkelingsgebied moet worden verklaard,
met bepaalde delen lot noodgebied. Spre
kend over de positie van de arbeidsmarkt
pleitte de heer Sassen voor meer am
bachtsscholen en meer technische oplei
dingsinstituten. Met name moet worden
genoemd een middelbaar technische
school en een tweede Technische hoge
school. Moet ook niet de leerplichtige
leeftijd worden verhoogd?
Vervolgens dienen de verkeersverbin
dingen te worden verbeterd, terwijl, ont
sluiting van Brabant voor de burgerlucht
vaart verder van belang is. Mr Sassen
pleitte ook voor een regionaal industrie
schap.
De mens sta voorop
De veelheid van economische techni
sche. organisatorische en administratie
ve vraagstukken, die rond de industriali
satie rijzen, mag ons, zo verlangde mr
Sassen, geen ogenblik uit het oog doen
verliezen, dat het allereerst gaat om het
welzijn, zo geestelijk als stoffelijk, van
de werkende mens. De techniek der mo.
deme industriële productiemethoden
eist des te klemmender dat haar deper
sonaliserende invloeden in een verant
woorde vrije-tijdsbesteding worden ge
compenseerd.
Op dit terrein heeft de overheid alleen
een subsidiaire faak en de heer Sassen
ziet hier voor de standsorganisaties een
grootse, doch moeilijke taak.
Gaarne zou dc heer Sassen wensen, dat
vyü eensgezind en welbewust een eigen
tijds Nederlands, katholiek, economisch-
sociaal program hadden met als grondslag
vorming van particulier bezit voor de zeer
brede lagen van ons volk.
In dit verband maakte de heer Sassen
enige behartigenswaardige opmerkingen
over de noodzaak dc eenheid onder de ka
tholieken te herstellen, welke eis volgens
hem niet uitsluitend aan een politieke or
ganisatie gesteld kan worden.
Ook op de rede van mr Sassen volgde
een (levendige gedachtenwisseling.
Gisterenavond vroeg is onder de ge
meente Duivendijke de nooddijk gesloten
om het dorp Scharendijkc op Schouwen.
Nadat in het resterende gat, waardoor nog
een vrij sterke stroom ging, zandzakken
waren gelegd, wierpen twee graafmachines
kleizand in de opening. De dijk zal nog
worden verbreed en verhoogd tot drie me
ter plus.
Voorts zal nog een houten bekisting wor
den aangèbracht. Gisterenavond is nog met
hei droogmalen van de polder begonnen.
Verwacht wordt, dat 't gebied a.s. Woens
dag of Donderdag zal zijn leeggemalen.
Ongeveer 90 woningen zijn dan aan het gi
weid der golven onttrokken.
Advies i.z. Onderwijs,
aangelegenheden
Men bericht ons:
Voor een goede gang van zaken acht het
Hoogwaardig Episcopaat het raadzaam, dat
overheidsinstanties of burgerlijke autori-
ritelten hetzij schriftelijk hetzij mondeling
niet door de schoolbesturen omtrent on-
derwijsaangelegenheden worden benaderd,
alvorens deze besturen hieromtrent raad
en voorlichting hebben gevraagd aan het
R.K. Centraal Bureau voor Onderwijs en
Opvoeding te 's Qravenhage.
LOOLAAN-SCHEVENINGEN
De lezer, wie de titel wat vreemd
aandoet, zij meegedeeld dat hij de af
takking betreft van de spoorlijn Rotter
dam (Hofplein)-Den Haag, over de drei
gende opheffing van welke aftakking
reeds zoveel tot in de Eerste Kamer
toe is te doen geweest.
Zonder twijfel zullen velen met die
opheffing gedupeerd worden, niet het
minst menige bewoner van Wassenaar,
die dagelijks van de vlotte verbinding
met de Maassad gebruik placht te ma
ken. En men is geneigd hun bezwaren
bij te vallen. Er lijkt 'n zekere inconse
quentie te schuilen in het eerst jaren
na de bevrijding ondernomen herstel en
de ogenschijnlijk min of meer abrupte
afbraak, nog vóór de lijn voldoende kans
kreeg haar levensvatbaarheid te tonen
(waarbij vooral gedacht worde aan ds
toekomstige uitbreiding van Den Haag).
Wat dit laatste aangaat heeft de minis
ter van Verkeer en Waterstaat die
van een beleidsfout bij de Spoorwegen
niet horen wil doen weten, dat de
opheffing van de lijn juist stedebouw-
kundige voordelen biedt en dat zij bij
verwezenlijking van de uitbreidings
plannen, die Den Haag en Voorburg in
portefeuille hebben, zou moeten worden
opgehoogd of omgelegd, waarmee weer
vele millioenen gemoeid zouden zijn.
Al is dit voor in de plannen oningewij-
den niet zonder meer begrijpelijk, er
blijkt wel uit daj het voor en tegen in
de kwestie scherp tegenover elkander
komen te staan, met een zeker overwicht
ongetwijfeld naar de opheffing van de
lijn.
Of de behandeling van de motie-
Molenaar in de Senaat gezien het
standpunt van minister Algera nog
verandering in de situatie brengen zal?
QUAE VOLUMUS
Er bestaat een Latijns spreekwoord
dat zegt: Wat wij willen, geloven wa
graag. We moesten er aan denken toen
wij de beschouwing lazen in een sterk
links georiënteerd orgaan, die gewijd
was aan de pastorale taak der hervorm
de kerk, die te weinig contact meer zou
hebben met de bevolking en in zeer veel
gevallen niet veel anders is dan een
historisch museum en een uiterlijk bind
middel. Met name in de Hoeksche Waard
stemt minstens de helft der „kerkelijk
gebondenen" op de P. v. d. A.
Volgens de schrijver van het artikel
wil dit zeggen: „dat de hervormde kerk
in haar arbeid rekening moet houden
met het feit dat zeer zeker de jongeren
nimmer meer op een zogenaamde con
fessionele partij zullen stemmen".
Quae volumus, libenter credïmus! Het
zou ook kunnen betekenen dat de pasto
rale laak. in stede van zich bij het vol
dongen feit neer te leggen, zich erop
moet gaan richten de „kerkelijk gebon
denen van de dwalingen huns weegs
terug (e brengen. Zo niet, dan heeft het
alle schijn dat zij om misschien een tij
delijk gewin haar roeping ontrouw
wordt, waarvan alleen verdere groei der
onkerkelijkheid het gevolg kan zijn.
Want van een compromis met het tac
tisch verholen socialisme mag geen
kerkgemeenschap die er aan hecht
christelijk te heten ooit blijvende vruch
ten verwachten.
Er is andersoortige bemoeienis van de
kerk met het van de geloofspractijk ver
vreemde volk nodig, een bemoeienis, dia
mogelijk hier en daar te lang reeds is
verzuimd, om het besef weer in de
massa te wekken dat alleen de gods
dienst waard is het menselijk leven ;e
beheersen en op elk terrein tot gelding
verdient te kómen.
Alle stembusspeculaties zullen het bij
dit besef moeten afleggen.