^6
zij waren rijkelijk voorzien van beeld
houwwerk. Het schijnt, dat de totem
paal hiervan afgeleid is. Aan het einde
van het grote plateau begonnen de
tempels.
Overheersend was de pyramidebouw.
Deze pyramiden waren van boven af
geplat, daarop bevond zich de eigen
lijke tempel; een trap bestaande uit
een eindeloos aantal treden, met aan
weerszijden rijk versierde opstaande
kanten, leidde naar de ingang van de
tempel.
Verscheidene tempels van nagenoeg ge
lijke constructie, aan verschillende
goden gewijd, vormden tezamen een
hoog opgetrokken geheel. Daarachter
bevonden zich weer grote pleinen, met
in het midden de hoofdtempel, de aller
hoogste. Vele bijgebouwen en hoge
muren, in trapvorm aangebracht, om
sloten het achtergedeelte. Ook hier
weer vele stenen trappen, die naar
lager gelegen oorden voerden, waar
zich eveneens vele gebouwen bevonden,
rechthoekig van vorm, die voor allerlei
doeleinden gebruikt werden, zoals wo
ningen voor priesters, kloosters, les- en
speellokalen, vergaderzalen. Het geheel
was op wiskundige principes geconstru
eerd.
Het moet een toneel van ongemene
schoonheid zijn geweest, deze verzame
ling van evenwichtige en massale
bouwwerken, wit glanzend in het zon
licht, met de rijk geornamenteerde en
met goud bedekte omlijstingen.
Het „Oude imperium" van de Maya's
strekte zich uit van Honduras via
Guatemala in de richting van Yucatan
aan de Golf van Mexico. Later, na de
10de eeuw, kwam er een trek van
Maya-Mexicanen uit noordelijker stre
ken in dezelfde richting. Na de 12de
eeuw ontstond het „nieuwe imperium",
met als belangrijkste centrum Chichen
Itza. Daar ligt de*grote tempel van de
krijgslieden, waarvan hierboven een
afbeelding in het huidige stadium.
Deze grootse groep van tempels en ge
bouwen vormde een staatkundig, eco
nomisch en religieus centnim.
In de tempel op de afgeknotte pyra-
mide bevinden zich het altaar en de
offerandesteen. De colonnaden zijn
overblijfselen van gebouwen voor ver
schillende doeleinden, zoals troonzalen,
zalen waar staatsaangelegenheden wer
den besproken, verblijfplaatsen voor
priesters; tevens was er een gedeelte
bestemd voor openbare markten.
Er zijn te Chichen Itza overblijfselen
gevonden van een rond gebouw, staan
de op een ommuurde verhoging, waarin
een trap naar de ingang voerde. Dit
moet een sterrekundig observatorium
zijn geweest. Ook waren er zeer lange
rechthoekige bouwsels, tegen welker
muren een balspel werd beoefend.
De cultuur van de Maya's stond hoog,
hoger dan die van de Azteken, waaraan
zij wel verwant was. De oudste over
blijfselen dateren van ongeveer 100
jaar v. Chr. en de bloeitijd was 600 jaar
n. Chr.
De Maya's waren, zoals alle toenmalige
Indiaanse volken, uitstekende beeld
houwers, bouwmeesters en lcunstnij-
veraars.
Heden ten dage bestaan nog ongeveer
twee millioen afstammelingen van de
Maya's, die uitmunten in het vervaar
digen van geweven stoffen. Zij beoefe
nen de landbouw. Taal en vele gebrui
ken in hun landbouw en o.a. bij het
bouwen van hun huizen zijn terug te
JD IJ DE ILLUSTRATIES: links Maya-
JD indianen uit de tegenwoordige tijd.
Daarachter het stenen beeld ener vrouw
van Copan uit het oude imperium. Achter
deze een reliëf beeld, dat een voor een god
knielende priester voorstelt. In het midden
de grote tempel van Chichen Itza met op
de voorgrond enige kolommen. Een der ko
lommen ziet men rechts gedetailleerd. Ge
heel onderaan rechtsbeeldhouwwerk, zoals
dat werd gebruikt als voetstuk van een
pilaar; het is de open bek van een draak,
waarin een mannenhoofd.
brengen tot de oorspronkelijke Maya's
en hun religie is een mengsel van
Maya- en Katholieke elementen.
Een andere grote cultuur was die der
Inca's, die gevestigd waren in het
noorden van Zuid-Amerika, in Peru,
met als centrum de stad Cuzco. Ook
hier worden zeer oude tempels gevon
den, van 2700 jaar vóór Christus ge
boorte en ouder. Hier is sprake van een
der oudste beschavingen, waarvan wei
nig bekend is.
Er is een mythe. Een vrouw kreeg op
bovennatuurlijke wijze een zoon. Isi ge
naamd. Het kind werd verborgen ge
houden. Als volwassene openbaarde Isi
zich en werd herkend als de Messias
(voorchristelijk)
Ongeveer 1100 na Chr. leefde .de grote
Manco Capac. Het heet, dat deze van
de zon de opdracht kreeg de mensen
wetten te geven en de beschaving om
hoog te brengen. Manco Capac betekent
„almachtig kind" en werd Inca ge
noemd. welke naam wil zeggen: Zoon
van de Zon.
(Zie vervolg op pagina 10)
9
