Woning en Arbeid
ONZE VAKBEWEGING EIST VAN DE REGERING
KRACHTIG BELEID IN ZAKE WONINGBOUW
Et wordt in Nederland energiek
gebouwd. Voor de bewoner van
een grote stad is niets zo interes
sant en boeiend-als een wandeling
langs de rand van zijn woonplaats,
waar 't is alsof complete steden uit
de grond worden gestampt. De
bouwnijverheid heeft volop, werk
en de bouwvakkers verdienen een
goed stuk brood.-En toch......
Al zijn er sinds de oorlog enige
honderdduizenden woningen ge
bouwd, toch is er nog altijd een
schrijnend tekort. Wanneer van
daag de dag door. een of ander
mirakel 200.000 woningen uit de
grond zouden verrijzen, dan zou er
morgen niet één leeg staan; en
200.000 gezinnen zouden hun geluk
niet op kunnen.
Het Nederlandse bouwbedrijf kan
voorlopig uit de voeten; wanneer er
Jaarlijks 65.000 woningen worden ge
bouwd, dan is in 1960 het tekort op
geheven. Dat betekent dan het einde
van de samenwoning, die afschuwe
lijke bron van ergernis en ellende;
dat betekent het einde van de bittere
teleurstelling van jonge mensen, die
niet kunnen trouwen omdat een be
hoorlijke woongelegenheid ontbreekt.
Maar dat zal evenzeer betekenen
dat de ruime werkgelegenheid in het
bouwbedrijf ten einde zal zijn; en dat
betekent op zijn beurt weer werkloos
heid voor tienduizenden van onze
bouwvakkers.
En niet voor hen alleen! Voor het
bouwen van een woning heb je stenen
nodig, dakpannen, hout, metaal, verf,
allerlei leidingen, 'n behangetje en
vloerbedekking, om maar enkele din
gen te noemen. Al die behoeften
scheppen arbeid voor duizenden han
den, en als die behoeften wegvallen,
betekent dat werkloosheid in een zich
steeds verwijdende kring.
Wil. dit zeggen dat er geen andere
keuze is dan: óf kalmpjes aan
met de woningbouw óf binnen afzien
bare tijd werkloosheid? Het antwoord
op deze vraag moest klaar en duide
lijk worden gegeven en daarom hiel
den het N.V.V. en de Algem. Ned.
Bouwbedrijfsbond begin Mei een de
monstratief congres, waar de kwestie
„volkshuisvesting en werkgelegen
heid" diepgaand werd behandeld.
Natuurlijk is onze Bouwbedrijfsbond
het nauwst bij deze zaken betrokken,
doch waar het wel en wee van het
bouwbedrijf van invloed is op heel
onze nationale welvaart, was het van
belang dat ook de grootste vakcentrale
van Nederland zich er over uitsprak.
Dat men. in overheidskringen groot
gewicht aan deze uitspraak hechtte,
bleek wel uit het feit dat de regering
door de ministers Suurhoff. en Witte
was vertegenwoordigd. Heel begrijpe
lijk, want als onze vakbeweging
spreekt, doet zij dit namens meer dan
440.000 Nederlandse werknemers; en
zij volstaat dan niet met het uiten
van verlangens, maar geeft ook op
wetenschappelijk verantwoorde wijze
aan hoe deze verlangens vervuld kun
nen worden.
Welnu, N.V.V. en A.N.B. hebben in dit
congres uiting gegeven aan hun-onge
rustheid over de activiteit van de re
gering t.a.v. het huisvestingsprobleem
en de daarmee zo nauw verbonden
werkgelegenheid in het bouwbedrijf.
Wanneer in 1960 het woningtekort zal
zijn ingehaald, valt het bouwvolume
dat is de „productie" terug tot
35000 woningen per jaar, die voor de
bevolkingstoename nodig zijn. Dan
dreigt dus het gevaar dat zo'n hon
derdduizend bouwvakkers op straat
komen te staan en dat onze nationale
economie ook op andere wijze ernstig
zal worden aangetast.
Dit kan en mag niet gebeuren en
de oplossing, welke het congres
voor dit vraagstuk aangaf, was: krot
opruiming op grote schaal. Want er
zijn in ons land nog „woningen" die
een aanfluiting zijn van onze bescha
ving. Wij beschouwer, het verwijde
ren van die rotte plekken als eerste
menselijke plicht. En dat hiermee te
vens de werkloosheid kan worden be
streden is van secundair belang.
Men mene overigens niet dat het hier
om kleine aantallen huizen gaat.
Onlangs nog heeft de minister .van
Volkshuisvesting, ir Witte, gezegd
dat er op elke tien woningen in Neder
land één krot is. Het zal nodig zijn
hele wijken te „saneren". Hygiëne en
verkeer eisen dat de komen van oude
steden en dorpen vernieuwd worden,
willen zij niet steeds meer in verval
raken. Er is nog werk te over.
Oud-minister In 'tVeld, die dit punt
voor het congres inleidde, en daarbij
een raming van de kosten van 'tsane-
ringswerk gaf, wees er op, dat wan
neer de overheid 200 millioen 'sjaars
voor dit werk uitgeeft, dit een werk
gelegenheid betekent van 300 a 400
millioen gulden. Daarin zit een loon
som van 175 millioen en dat betekent
werk voor 40.000 arbeiders, voor wie
anders aan werklozenuitkering
125 millioen gulden nodig zou zijn!
Het blijkt niet bijster moeilijk hier
een keuze te doen
Van welke kant men deze vraagstuk
ken ook bekijkt, een oplossing is
slechts mogelijk wanneer men ze in
groot verband en over een lange reeks
van jaren ziet. Daarom wensen N.V.V.
en A.N.B. een wettelijk vastgesteld
„Rijksbouwplan" op lange termijn,
waarbij dan tevens d_ kapitaalsvoor
ziening gewaarborgd dient te worden.
De volkshuisvesting en de werkgele
genheid in de bouwnijverheid zijn
voor onze economie van té grote be
tekenis. dan dat men ze afhankelijk
mag laten van het vrije spel der
economische krachten. Die werkgele
genheid moet worden gestabiliseerd
en dat betekent dat er een einde moet
komen aan het „hollen of stilstaan"
in het bouwbedrijf.
Onverbrekelijk is de kwestie van de
huur met deze problemen verbonden.
Het NV.V. is vóór een verhoging van
de huur der voor de oorlog gebouwde
woningen en heeft dat ook in zijn
Welvaartsplan uitgesproken. Nu zijn
er ontegenzeggelijk betere manieren
om het N.V.V. bij de grote massa be
mind te maken dan het doen van
deze uitspraak; zelfs wanneer het
N V.V. aan die verhoging een compen
satie door loonsverhoging verbindt.
Maar met „populair doen" komt men
niet tot opheffing van de woningnood
en evenmin tot stabilisatie van de
werkgelegenheid in het bouwbedrijf.
Waarom is huurverhoging nood
zakelijk? Allereerst uit een oog
punt van rechtvaardigheid. De bouw--
kosten zijn enorm gestegen en der
halve zijn de huren'van nieuwe wo
ningen aanzienlijk hoger dan die van
oude. Bij onze geleide loonpolitiek zijn
de lonen gebaseerd op 'de huur van
de oude huizen en zij die nieuwe hui
zen betrekken, komen dus in een veel
ongunstiger positie, tenzij ze genoe
gen blijven npmen met samenwoning
of slechte behuizing. De groep die
nieuwe huizen bewoont, wordt eik
jaar groter. Door verhoging van de
huur der oude woningen wordt het
onrechtvaardige verschil verminderd.
Want beide groepen krijgen eenzelfde
looncompensatie, doch slechts de be
woners van voor 1940 gebouwde hui
zen zullen hogere huren betalen.
Zo verrijst in het Westen van Amster
dam. een vrijwel complete stad
Er is nog een ander motief voor huur
verhoging. De overheid subsidieert op
het ogenblik de huren van de nieuwe
huizen, ten einde deze or een voor de
huurders dragelijk peil te brengen.
Die subsidie neemt met elke nieuw
gebouwde woning toe en vormt op
den duur een té zware last voor de
gemeenschap.
In de derde plaats is huurverhoging
nodig voor een beter onderhoud van
de woningen. Waarbij dan natuurlijk
de garantie moet bestaan dat de
'huurverhoging ook werkelijk besteed
wordt voor dit onderhoud. Voor zover
de huurverhoging de kosten van een
beter onderhoud te boven gaat. die
nen deze bedragen te worden gestort
in een zgn egalisatiefonds, dat kan
bijdragen tot vermindering van de
subsidies op de nieuwbouw en daar
mee tot vermindering van de last, die
op de gemeenschap drukt.
Het congres heeft niet nagelaten
zijn ernstige verontrusting uit te
spreken over het beleid van de tegen
woordige minister van Volkshuisves
ting, over de vage regeringsvoorstellen
in zake de huurverhoging en.de daar
mee verband houdende compensatie
voor loontrekkers en sociaal zwakke
ren.
Maar hét congres heeft het daarbij
niet gelaten, doch de regering con
structieve denkbeelden aan de hand
gedaan voor de. verbetering van de
huisvesting en de stabilisatie van de
werkgelegenheid in het bouwbedrijf
en zijn vele nevenbedrijven. Wij me
nen 'dat het N.V.V. en de A.N.B. hier
mede een belangrijke bijdrage hebben
geleverd tot de oplossing van waarlijk
zorgwekkende problemen; een bij
drage die de regering niet naast zich
neer kan leggen.
Gord vacantienieuus
Het Reisbureau „De Vrije Wereld" be
richt ons. dat op enige van de mooiste
vacan tier eisen nog enkele plaatsen
vrij zijn. Een uitstekende sfeer, een
minimum aan kosten en een zeer goe
de verzorging maken de Vrije Wereld
reizen tot een onvergetelijk hoogte
punt in het leven van de Nederlandse
arbeider. Hebt u nog geen vastomlijnd
plan of nog geen keuze gemaakt, ga
dan naar het Reisbureau „De Vrije
Wereld", Reguliersgracht 80 of het He-
kelveld 15 te Amsterdam.
Ook schriftelijk ontvangt u volledige
inlichtingen. Een zeer uitvoerige reis
gids wordt u op verzoek gratis toege
zonden.
Schr. opl.v. NIJV. ONDERWIJSAKTEN.
Mijnsherenlaan 425 B. Rotterdam-Z. I
Vraagt inl. over Alg. Ontw. N.O.
