Twee eeuwenoude kroningsattributen
Romantische en veelbewogen
geschiedenis
Zangersfeest in Berg en Bos
Wederom levenslang geëist
wegens drievoudige moord
Benelux moet niet
uitgesteld worden
lang'
er
Kostprijzen in België te hoog
om concurrerend te zijn
Nederland houdt voet bij stuk
Dijkgat gedicht
Vrtfdag 22 Mei 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Derde blad
De stoel en de steen
(Van onze Londense correspondent Link van Bruggen).
In het schaduwrijke en schilderachtige interieur van de Westminster
Abbey bevindt zich een typisch gewrochte en men zou haast zeggen:
ongemakkelijke stoel, die sinds meer dan zeshonderd jaar in het brand
punt der Engelse kroningsplechtigheden heeft gestaan. De zetel, niet
anders dan kroningsstoel genoemd en alleen voor de kroning van een
vorst of vorstin gebruikt, geldt als één van de kostbaarste meubelstuk
ken ter wereld. Toch heeft hij in het jaar 1300, het jaar, waarin koning
Edward II opdracht gaf deze „Coronation Chairte maken, niet meer
dan vijftig gulden gekost
Schots nationalisme
Zo op het eerste gezicht is de twee
meter hoge stoel niet zo indrukwek
kend als vele andere oude meubel
stukken. Het is eigenlijk niet meer
dan een eenvoudige, eikenhouten
zetel met naar beneden gerichte arm
leuning, een hoge, in een punt uitlo
pende rug en vier poten in de vorm
van een leeuw.
Nog vaag te herkennen sporen wij
zen er op, dat de Engelse kronings
stoel er vroeger heel wat imposanter
heeft uitgezien. Er zijn overblijfselen
van verguldsel en glas-mozaïek te
ontdekken en de binnenkanten schij
nen oorspronkelijk beschilderd te zijn
geweest. Volgens deskundigen zou
't rugpaneel een portret van Eduard
de Belijder hebben vertoond, zomede
dat van het symbool van het koning
schap: de leeuw.
Onder de zitting van de stoel be
vindt zich een soort vak, dat alleen
aan de voorkant open is. En in deze
ruimte ligt de zg. Stone of Scone,
de legendarische Engelse kronings
steen, welke in 1950 door Schotse na
tionalisten gestolen werd en na een
afwezigheid van 109 dagen naar zijn
plaats van herkomst terugkeerde.
De Steen
Ook de Stone of Scone ziet er on
aanzienlijk uit. Lelijk zelfs! Het is
een ruw gehakt stuk roodgx-ijs zand
steen met een lengte van ongeveer
zeventig centimeter en een breedte
en dikte van respectievelijk vijftig en
dertig centimeter. Aan beide zijden
zit een ijzeren ring waarschijnlijk
aangebracht om de steen aan een
paal te kunnen dragen en op de
bovenkant heeft een lekenhand een
monster van 'n Latijns kruis gekerfd.
Maar ondanks zijn onaantrekkelijk
heid en zijn onfraaie versieringen
heeft de Stone of Scone een roman
tische en veelbewogen geschiedenis
achter de rug. Sommigen beweren,
dat de steen aartsvader Jakob tot
hoofdkussen heeft gediexxd, toen hij
over die in de hemel reikende ladder
met engelen droomde. Volgens ande
ren is de Stone of Scone de door
druïden gebruikte „heilige steen" van
Ierland, welke later de zetel van de
pi'iester en dichter St. Columba zou
zijn geweest.
Al deze theorieën zijn echter met
geen mogelijkheid te bewijzen. De
Stone of Scone wordt voor het eerst
in 1249 genoemd, toen koning Alexan
der III van Schotland, zittend op het
ruwe gevaarte, gekroond werd. En
toen koning Eduard II Schotland aan
zich onderwierp, bracht hij de steen
naar de Westminster Abbey over
(1298), omdat hij vreesde, dat de ver
weerde reliquie het Schotse nationa
lisme wakker zou houden. De Abdij
van Scone, waar de Schotse konipgen
in het verleden werden gekroond,
mocht volgens hem geen pelgrimsbe
stemming worden, of een plaats, waar
de Schotten tegen hem konden sa
menspannen.
Twee jaar later gaf dezelfde
Eduard zijn goudsmid opdracht een
bronzen kroningstoel te smeden, wel
ke als rustplaats voor de Stone of
Scone zou kunnen dienen (de stoel
is tenslotte van hout gemaakt, omdat
Eduard op éen goed moment al zijn
geld voor 'n expeditie naar Frankx'ijk
nodig had). De steen behoort daarom
niet zo zeer bij de stoel, doch de
stoel eerder bij de steen.
De kroningsstoel heeft de West
minster Abbey slechts twee keer in
zijn lange leven verlaten. In 1657 is
hij naar de honderd meter verder
liggende Westminster Hall overge
bracht voor de „installatie" van Oli
ver Cromwell als Lox'd Protector van
Engeland. En in de tweede wereld
oorlog is hij in de kathedraal van
Gloucester opgeborgen geweest, om
dat men bevreesd was, dat de. West-
minster Abbey door Duitse bommen
geraakt zou worden.
Stroomlijn
In vroegere eeuwen heeft men be
slist minder goed op de waax-devolle
ki-oningsstoel gepast. In de zitting, de
rug en in de zijpanelen tenminste,
zijn tientallen namen gekerfd, terwijl
overal stukjes en hoekjes zijn afge
broken. Men beweert zelfs, dat het
ministerie van Openbare Werken in
1821 een paar uitstekende delen van
de rugleuning heeft laten afzagen,
omdat de toenmalige vorst, koning
George IV, er behoefte aan voelde de
stoel te moderniseren en wat te
troomlijnen
Een ieder, die de gevoeligheid der
Engelsen voor traditie en historie
kent, kan zich de beroering in het
land voorstellen, toen de Stone of
Scone op Kerstavond van het jaar
1950 gestolen werd. Alle opsporingen
bleven aanvankelijk vruchteloos
ook de in Nederland gewerkt heb
bende helderziende Peter Hurkos is
er nog aan te pas gekomen doch
meer dan drie maanden later werd
hij door de dieven, een aantal fana
tieke Schotse nationalisten, opgege
ven. De steen werd geheel onbe
schadigd in de Abdij van Arbroath
teruggevonden, dezelfde plaats, waar
de Schotse baronnen in 1330 bijeen
zijn gekomen teneinde zich tegen de
dominerende invloed van Engeland
te verklaren.
Een symbolischer plaats hadden de
Schotse nationalisten moeilijk kun
nen vinden. Maar hun met bedrei
gingen gepaard gaand verzoek, dat
de steen naar een kathedraal in Edin
burgh moest worden overgebracht, is
niet door de Britse regering ingewil
ligd. De Stone of Scone ligt nu weer
op zijn oude plaats, deze keer veran
kerd aan de stoel, waarop koningin J ontstoken, die de Westminster Abdij
Elizabeth II tijdens het hoogtepunt
van de kroningsplechtigheid zal zit- t"dens kronmgsteeslen zal .Ham.-
ten. I neren.
Vanaf heden is onze zaak weer ge
makkelijk te bereiken, ook voor hst
autoverkeer, via
HoofdstraatNieuwstraat.
In Londen werd de proef verlichting
„Kunst en Strijd" herdenkt 35-jarig bestaan
Ter gelegenheid van haar 35-jarig bestaan in de afgelopen wintei-, heeft de
gemengde zangvereniging „Kunst en Strijd", alhier, een zangersfeest georgani
seerd, dat Maandag 25 Mei, Tweede Pinksterdag, in het Openluchttheater van
Berg en Bos gehouden zal worden.
Aan dit feest, dat om half drie in de
middag begint, zullen deelnemen
„Kunst en Strijd", dir. Gerrit van de
Graaf! „De Stem des Volks" te
Ochten, dir. K. Goedings, „Ontwaakt"
te Gorssel, dir. J. A. Weyenberg,
„Kunst en Arbeid", te Rhenen, dir.
Willem Vermey, „De Vrije Stem" te
Renkum, dir. P. Verheyen, „Kunst na
Vergif in het eten van argeloos gezin
ARNHEM. De procureur-generaal van het gerechtshof, mr N. S. Hoekstra,
heeft tegen de 53-jarige landbouwer D. J. L., te Hcelweg bq Varsseveld wegens
drievoudige moord op zqn buren, bevestiging gerequireerd van het vonnxs van
de Arnhemse rechtbank, nl. levenslange gevangenisstraf.
Dader keek onbewogen
naar doodstrijd
L. heeft 29 Juli 1952 een hoeveelheid
Parathion gemengd in de andijvie-
stamppot van de boerenfamilie Te Lin-
dert. Door dit uitzonderlijk zware ver
gif stierven onder ontzettende pijnen
de 45-jarige Bernard, de 52-jarige
Mien en de 54-jarige Gerrit te Linde rt.
Het was de bedoeling van de cynische
dader zich de spaax-duitjes van deze
brave, eenvoudige boerenmensen toe
te eigenen, hoewel hij zelf een saldo
van f 500 op de spaarbank had.
Nadat L. onbewogen had staan
kijken naar de verschrikkelijke doods
strijd van zijn drie buren twee
broers en een zuster nam hij deel
aan het luiden van de doodsklok,
overeenkomstig de in deze streek be
staande „Noaberplicht" (nabuurplicht).
De psychiater dr J. Schnitzler achtte
het onaannemelijk dat verdachte zijn
slachtoffers alleen maar had willen
bedwelmen. Hij was te -berekend om
R.K.-vakbeweging adviseert
Geleidelijke aanpassing
echter gewenst
BRUSSEL Aan het einde van de
te Brussel gehouden bijeenkomst van
de Katholieke vakbonden der Bene-
luxlanden is een communiqué uitge
geven waarin o.a. wordt verklaard
dat de moeilijkheden, die zich de
laatste tijd in Beneluxverband voor
doen, slechts tendele een gevolg zijn
van de ongelijke concurrentievoor
waarden in Nederland en Belgic.
Deze moeilijkheden vloeien even
eens voort uit de door derde landen
gevoerde politiek alsmede uit struc
turele problemen welke samenhan
gen met de werkloosheid. Uit deze
overwegingen, aldus het communiqué
moet men de couclusie trekken, dat
de opzegging der reeds gesloten Be-
neluxaccooi'den ten sterkste is af te
raden. De huidige moeilijkheden wij
zen integendeel uit dat het tot stand
komen van de volledige economische
unie hetgeen met zich brengt de
oprichting van Benelux-organen
niet langer mag worden uitgesteld.
Om tijdelijke moeilijkheden, welke
zich in elk der landen met betrek
king tot bepaalde bedrijfssectoren
kunnen vooi-doen, op te lossen, is het
evenwel nodig in het definitieve ver
drag van de economische unie bepa
lingen op te nemen, die een geleide
lijke aanpasing van deze sectoren aan
de Beneluxmarkt, mogelijk moéten
maken. Ook een vrijere loonvoi'ming
in Nedei-land moet krachtig worden
nagestreefd. Aan het hoofd van de
Belgische afvaardiging stond de voor
zitter van het Belgische algemeen
Christelijk vakverbond, terwijl de
Nederlandse afvaax'diging werd ge
leid door de voorzitter van de Katho
lieke Arbeidersbeweging, de heer
Middelhuis.
niet te beseffen dat de verdenking
van diefstal, gezien zijn verleden,
meteen op hem zou zijn gevallen.
Daarvoor heeft L. zich veilig willen
stellen, aldus dr S.
Op een vi-aag van de president
waarom hij in hoger beroep was ge
gaan, zei L., die een gebroken indruk
maakte, dat hij de straf te hoog vond,
aangezien hij de dood van de familie
T. L. niet had bedoeld.
Hij bleef er bij, dat hij de mensen
alleen had willen verdoven tijdens hun
middagdutje. Hij zou dan het huis
ongestoord hebben kunnen doorzoeken
naar geld.
De procureur-generaal, mr H. S.
Hoekstra, noemde het ten laste ge
legde een verschrikkelijk misdrijf. Ge
lukkig komt iets dergelijks practisch
nooit voor. Wij mogen nog van geluk
spreken, dat er niet meer slachtoffers
zijn gevallen, onder wie verdachtes
bi-oer. Uit de stukken blijkt, aldus mr
Hoekstra, dat alles uit koude heb
zucht is gebeurd. Volgens het oordeel
van de procureur-generaal is ver
dachte volkomen toerekeningsvatbaar.
Dat hij de bedoeling zou hebben ge
had de mensen alleen maar te ver
doven wees de procureur-generaal
van de hand.
De verdediger-, mr Arnold, achtte het
een cardinale vraag of verdachte
heeft willen doden of bewusteloos wil
len maken. Het vonnis van de
Arnhemse rechtbank achtte pleiter niet
overtuigend!
Pleiter zeide sterk afwijzend te staan
tegenover de suggestie, dat hier de
dood een kans bood op veilige dièf-
stalpleging. De dader kende toch zijn
eigen verleden. Hij kon toch weten,
dat men hem terstond zou verdenken.
Pleiter was van oordeel, dat levens
lange gevangenisstraf te zwaar is en
gaf een speciaal psychiatrisch onder
zoek door prof. Baan in overweging.
Tramstaking in België
BERGEN. Het trampersoneel in- 't
Doornikse, de Borinage en het Cen
trum heeft een 24-urenstaking ingezet
als protest tegen de overplaatsing van
27 personeelsleden met meer dan 13
jaar dienst van Doox-nik naar Luik.
Deze staking, die onverwachts is ge
komen, heeft 't Henegouwse bedrijfs
leven ernstig verstoord.
Arbeid" te Tiel, dir. K. Goedings, „De
Stem des Volks" te Nijmegen, dir. Bart
van Mechelen, „Deventer Volksstem"
te Deventer-, dir. H. Renssen, „De Stem
des Volks" te Zutphen, dir. Gerrit van
de Graaff en „De Vrije Stem" te Arn
hem, dir. Jan van Beekum.
Aan het Zangersfeest gaat des mox--
gens eexx generale repetitie vooraf op
de weide, naast het Beekpax-k, aan de
Badhuisweg, Vandaar wandelen de
deelnemende verenigingen omstreeks
kwart voor twaalf naar het Raadhuis
plein, waar voor het Gemeentehuis,
onder leiding van Gerrit de Graaff, de
Strijd!iederenfantasie no. I, van S. Al-
tink, ten gehore zal worden gebracht.
Het muziekcorps „Crescendo" uit
Ax-xxhem, zal deze massazang, welke om
12 uur een aanvang neemt, begeleiden.
Om half één gaan de koren in op
tocht naar de congreszaal van Bei-g en
Bos. Route: Hoofdstraat-Korenstraat-
Asselsestraat-Jachtlaan-J. C. Wilslaan-
hoofdingang van B. en B.
Het zangersfeest wordt in het Open
luchttheater gehouden. Daarvoor is de
toegang aan het einde van de Asselse-
weg, bij boswachter Verschuur. Dit in
verband met een voetbalwedstrijd op
het A.G.O.V.V.terrein.
Het kinderkoor „De Jonge Stem" uit
Arnhem, vex-leent medewerking.
Nijma Nijmegen bestaat
vijf en twintig jaar
NIJMEGEN. Een industx-ie, die van
de geboorte in 1928 af, worstelend
tegen de ongunst van de crisistijd en
nadien tegen die van de oorlog, groot
geworden is, de N.V. kunstzijdespin
nerij NYMA, is een kwarteeuw oud.
De productie van de NYMA begon
op 10 October 1929 met een reeks proe
ven, die niet werden stopgezet op de
„zwarte Dinsdag" van 29 October, de
beurskrach van New York. Vechtend
tegen protectie en contingentering, de
valuaties en px-ijsbederf bleef het jonge
bedrijf in leven en groeide zelfs tegen
de verdrukking in. Voor oorlogsschade
bleef men gespaai-d.
Na de oorlog is het bedx-ijf enorm
uitgegroeid. Het systeem van continu-
spinnen, waarbij één machine alle be
werkingen van spinnen, nabehandelen,
drogen en twijnen in tien minuten
Weer per trein naar Goes
GOES. Voor het eerst na de ramp
is gistermiddag een geladen goederen
trein door de overstroomde Kruinin-
gerpolder gereden. Hiermede is het
goederenvervoer per spoor tussen Ber
gen op Zoom en Goes weer in beperk
te mate hersteld. De lijn is namelijk
wegens laag water slechts een uur
per dag vrij en er kan dan een trein
van en een trein naar Goes passeren.
Het veiwoer over de lijn is beperkt.
De trein, die voor het eerst heeft ge
reden, bestond uit vijftig goederen
wagens, waarvan er 28 met kolen wa
ren geladen. De ingebruikneming van
deze lijn geschiedde geheel onofficieel.
verricht, in plaats van in twee dagen,
werd ingevoerd.
Tal van vex-nieuwingen en uitbrei
dingen zijn thans gereed.
BRUSSEL. De voorzitter van het verbond der Belgische Nijverheid heeft
tijdens een lunch te Brussel verklaard, dat België in zijn geschiedenis nimmer
zo'n gunstige periode heeft gekend als thans het geval is. Sedert vorig jaar
overtreft het nationale inkomen de fr 300 milliard, terwijl de productie zich
stabiliseert op een niveau dat 20 procent hoger ligt dan voor de oorlog. In
1951 en 1952 bereikte de uitvoer recordcijfers en hoewel intussen een achter
uitgang intrad is het evenwicht van de betalingsbalans intussen bewaard
gebleven.
In hoogconjunctuur echter
nog 200.000 werklozen
De laatste maanden beginnen be
paalde industrieën zich echter te rea
liseren, dat zij met vx-ij hoge kost
prijzen werken en hun vex-koopspx-ij-
zen weinig concurrerend zijn. Het
was vooral pijnlijk te bemex-ken dat
de Benelux, welke ons een eenheids-
Wel Indonesische infiltratie op N.-Guinea
Naar aanleiding van de uit Indonesië ontvangen berichten waarin wordt
gezegd, dat de publicaties over de poging tot infiltratie in Nieuw-Guinea niet
logisch zijn en van iedere grond van waarheid zijn ontbloot, heeft het A.N.P.
zich voor nadere bijzonderheden gewend tot het ministerie van Buiteixlandse
Zaken te Den Haag.
Een woordvoerder van dit departement wees er allereerst op, dat het vreemd
aandoet, dat eexx zodanige pertinente ontkenning in Djakarta wordt gegeven
alvorens een onderzoek ter zake is ingesteld. De woordvoerder verklaarde
voorts, dat gedetailleerde gegevens betreffende de herkomst van de geïnfil
treerde Indonesische militairen bekend zijn.
Uit de verhoren van de gevangenen alsmede uit de in beslag genomen
bescheiden is namelijk komen vast te staan, tot welk territorium, regiment,
bataljon, detachement en compagnie de infiltranten behoren.
De woordvoerder wees er voorts op, dat uit cm aard van het optreden van
deze groep (de goed bewapende militairen wierpen onmiddellijk na de landing
een stelling op, die zij betrokken), blijkt, dat men hier niet te maken had
niet een bende, die slechts op roof uit was.
Silas Papare, lid van het centrale
Irian-comité heeft aan het dagblad
„Merdeka" ten aanzien van het be
richt van infiltratie in het Zxxiden van
de „Vogelkop" verklaai-d, dat dit door
de Nederlanders uit de duim gezogen
is als een der talrijke methoden om
de internationale wereld zand in de
ogen te stx'ooien in verband met de
infiltratie van Nederlanders vanuit
Westelijk Nieuw-Guinea naar de Mo-
lukken.
Moord op Hilversumse
boswachter berecht
ARNHEM. Het gerechtshof heeft de
33-jarige Bussumse los werkman M. C.
P. en de 44-jarlge Bussummer H. P.
veroordeeld tot respectievelijk 12 jaar
en 18 jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest. Beiden waren, zoals
bekend is er van beschuldigd, dat zij
op 17 Juni 1947 de 58-jax-ige boswach
ter A. van der Schag't te Hilversum
van het leven hadden beroofd. Boven
dien hadden zij zich schuldig gemaakt
aan inbraak in een villa te Laren in
het Gooi in October 1946.
Vlieger omgekomen
Vliegtuigen vielen
bij sproeien
EMMELOORD (Noord-Oostpolder).
Naar pas thans bekend is geworden, is
zowel gisteren als eergisteren een
vliegtuig, belast met het besproeien
van koolzaad, in de Noordoostpolder
neergestort. De bestuui'der van het
gistermiddag neergestorte toestel is om
het leven gekomen. De andere vlieger
is gewond, maar buiten levensgevaar.
Het besproeien geschiedde door een
sproeibedrijf uit Melissant.
Gistermiddag omstreeks vijf uur is
het vliegtuig, bestuurd door W., in de
bocht afgegleden en neergestort nabij
Nagele in de N. O. P., waarbij W. om
het leven kwam.
De vlieger M,, die eergisteren op
bijna dezelfde plaats met zijn toestel
neex-stortte, is opgenomen in een zie
kenhuis te Zwolle.
De vliegtuigen zijn het eigendom van
een particulier sproeibedrijf, dat in
totaal de beschikking had over vier
toestellen.
markt van 20 millioen verbruikers
moest geven, vele kwetsbare Belgi
sche industrietakken met de onder
gang bedreigde als gevolg van de
uiteenlopende loonpolitiek in België
en Nederland. Behalve Nederland zijn
echter ook andere concurrenten ko
men opdagen. Een ongunstige zijde
van de welvaart is ook de werkloos
heid. Zelfs in de jaren van hoog
conjunctuur telde België nog 200.000
tot 300.000 werklozen. Op het ogen
blik dat er sprake is van een een-
heidsmarkt, is België onvoldoende ge
wapend en voorbereid en men moet
zich afvragen of de Belgische econo
mische en sociale politiek wel vol
doende cohaesie vertoont en geleid
word.t door de idee van een gemeen
schappelijke inspanning.
Schildersuitwisseling
N ed erl and-Fr ankrij k
DEN HAAG In het laatste num
mer van Arts en auto, het officiële
orgaan van de vereniging van artsen
automobilisten, zijn een aantal arti
keltjes gewijd aan de schildersuit-
wisseling Nederland-Frankrijk.
Zoals bekend is, heeft dr R. van
Waard, algemeen voorzitter van de
Nederlandse Reisvereniging in 1950
een werkcomité (thans een staats
commissie) in het leven geroepen
voor de uitwisseling van kunstschil
ders tussen Nederland en Frankrijk
om zoveel mogelijk schilders in staat
te stellen er op uit te trekken en „la
douce France" uit te beelden.
Tot nu toe zijn er 140 schilders op
uit geweest. Daar sommige schilders,
die een uitnodiging hadden ontvaxx-
gen, verstek moesten laten gaan we
gens gebrek aan reisgeld, heeft de
arts J. P. Nagelhout uit Holten een
loterijclub opgericht, waardoor het
de schilders mogelijk zal zijn op een
reële en zakelijke manier hun reis
kosten geheel of gedeeltelijk te ver
dienen.
BRUINISSE. Opnieuw heeft men
in Zeeland een belangrijke overwin
ning op het water behaald. Heden
morgen kwam het gat bij Sirjansland
dicht. Dat betekent, dat de beide gaten
in de zeewering van de polder Oos-
tex-land en Sirjansland, die ruim 1.700
ha groot is, thans gesloten zijn en er
alleen nog water in de polder komt
door de gaten in de Binnendijk uit de
Vier Bannenpolder.
