Tunesische impasse bedreigt
Europa 's invloed in Afrika
WjozaieL
EUROPEES
r
v
Prov. Utrechtse Genootschap voor
Kunsten en Wetenschappen
Verhoging der staalprijzen
binnen Schuman-pool
ife
•ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN VRIJDAG 22 MEI 1953
tienmaal in
Straatsburg
dachten wij "pré-
dés als de Ameri
kaanse dame, van
wie wij gewaag
den) ,-Kom, laten
wij eens gaan hij-
ken, hoe de acht
millioen worden
besteedWelke wij
dit jaar ten laste
leggen aan de
Raad van Europa
en wat er Zo mee
samen hangt." Het
„Maison de l'Euro
pe" was niet be
paald een stilisti
sche openbaring,
maar dat komt
waarschijnlijk
voort uit de wens,
elke schaduw van
enige nationale
stijl angstvallig te weren. Öngeriefelijlc
bleek het van binnen geenszins, wat
wellicht, het vuur verklaart, waarmee
de gedelegeerden zich weerden. Indien
men bedenkt., dat zij (afgezien van de
kleine publieke tribune en wat betaalde
toehoorders, als daar zijn; boden, ver
talers en journalisten) slechts praten
tegen elkaar-, zich moeten storten in
commissies en in de bergen papier
welke deze macMne opslurpt en uit
spuit, dan is de inspanning schier
bovenmenselijk. Des te meer, omdat dc
regeringen zelden zijn vertegenwoor
digd, en de ministers slechts van tijd
tot tijd een oog slaan in de resoluties,
waarvan zij de helft in de prullenmand
en de andere helftin de doofpot stop
pen, uit welk somber graf zij in een
vrij ogenblik eens een velletje halen om
de inhoud daarvan goed te keuren, hoe
wel nog geen enkel besluit in die vier
jaar door allen is geratificeerd. Tegen
over deze tegenspoed is de propagandis
tische yver al uit die zich vaalc iti
elkaar kruisende vuurwerk-sissers
een gelukwens waard. Een der behulp
(Van een onzer redacteuren)
Tunis, Mei.
VAN een trede autoweg even tuiten deze stad, overziet men een
gedeelte van de Tunesische kust en de heuvels daarachter: een liefelijk
landschap waar eens Carthago stond. Op de voorgrond steekt een rood
:onglomeraa:t van gehouwen, waarhoven de rode vlag niet de halve maan
waait, af tegen de hlauwe Middellandse Zee, Operette-soldaten met wijde
rode broeken en koperen knopen marcheren iedere ochtend in ongelijke
pas naar de binnenplaats om de Bey van Tunesië een ochtend-aubade te
brengen. Achter het palcis verheffen zich machtige Romeinse pilaren en
poorten, blokken wit marmer en afgebroken zuilen: de baden van An-
tonius. Een herinnering aan het feit, dat de heirscharen der Phoeniciërs,
Romeinen, Vandalen, Byzantijnen, Arabieren, Turken, Spanjaarden en
Fransen in de loop der eeuwen deze kust aantrekkelijk vonden. Nog verder
naar achteren ligt onder de blauwe hemel een groene heuvel waarop, om-
L-ingd.door palmen en Eucaliptus-bomen, de moderne landhuizen der Fran
sen zijn gebouwd. Links van de weg, tegenover het paleis, staat in een tro
pische tuin een witte villa met de Amerikaanse vlag in top: de woning van
de Amerikaanse consul.
Dit alles zijn de elementen die een rol spelen in de worsteling, welke
van Tunesië een land in revolutie heeft gemaakt.
Het Maison de l'Europe,
Orangerie en Lohengrin
name bodes leek het, in dezen niet ge
heel met ons eens. ,JHet beste van het
Maison de l'Europe is de prachtige tuin
van de Orangerie er tegenover" zei hij.
Inderdaad is dit park zeer schoon.
Napoleon liet het aanleggen ter ere van
Josephine. De keizer sprak veel over
Europese eenheid en dacht blijkbaar
meer aan Josêphine. Zijn ongelukkig
einde mag echter geen voorbeeld heten,
en dus hielden wij het op Europa.
r>E Europese hoofdstad bezit eei
delijk theater, als twee druppels wa
ter gelijkend op alle andere van de
.vorige eeuw, en het is jammer, dat naar
onze ervaring de ijverige g edele geer den-
het te druk hebben om hier verpozing
-te zoeken. De stad is evenzeer Frans
als Duits, wat haar talenhaar geschie
denis, haar bier en haar worst betreft,
maar haar theater is eenvoudig Euro
pees. Gebrek aam omvang alleen verhin
dert het programma, in meer dan twee
talen le verschijnen. Wat de artisten
betreft, die komen uit vele landen. Wij
zagen er een comédie lyriqne, waarin
de medewerkers Franse, Duitse, Ita
liaanse, Spaanse en Vlaamse namen
hadden, hoewel zij allen Frans zongen:
het Pwrijse ideaal van een verenigd
Europa. Dg schoonheid der deelnemers
liet wel wat te wensen. Schoonheid is,
zo men weet, louter een kwestie van
afmetingen. Gewoonlijk heeft iedereen
het kwantum organen dat de anatomi
sche wetenschap als voorwaarde stelt,
maar de onderlinge afstanden en de
grootte zijn beslissend. Zo moet de
lengte van de neus van Cleopatra een
b el a oi gr ijk e rol hebben gespeeld
in de wereldgeschiedenis. Voor zoiets
behoefde men die avond weinig te vre
zen. Van een daaropvolgende Wagner-
uit,voering iets m,eer. Het was een zin
nebeeldig stuk. Elsa kwam uit Straats
burg en zong afwisselend Fransen Duits,
Lohengrin kwam de Rijn afvaren uit
Basel (Duits) en de boze Frederik u-i-t
Monte Carlo speelde (foei!) vals en
zong uitsluitend Frans. Dat de redder
der bedreigde onschuld, hoewel de
legende keltisch is en dus Brits-Frans,
zich bediende van het Duits, leek ons
een gevaarlijke poging tot machts
usurpatie van over de Rijn. In de Duitse
tekst van het programma lazen wij. „De
tragedie van Lohengrin, de Graalrid
der, is voor Richard Wagner tegelijk
zinnebeeldig de tragedie van het genie,
dat zijn eigen'weg gaat, en het schep
pende geheim van zijn zending niet wil
prijs geven." Dat was zo duidelijk een
toespeling op Adenauer, dat zij ons
meer stof tot denken gaf dan alle rede
voeringen, welke wij die dag hadden ge
hoord.
Muiden viert duizend
jarig bestaan
Vier dagen feest
Van 2325 Juli 1953 viert de stad
Huiden 'haar 1000-jarig- bestaan.
Het programma is als volgt:
Woensdag 22 Juli. 19.00 uur Her-
ddenkingsbfjeeenkomsten in de kerken.
20X10. Opvoering van (het toneelspel
Elikerlijc door de gelijknamige toneel
groep uit Amsterdam onder regie van
Henk Schaer in de Ridderzaal van !het
Muiderslot.
Eveneens om 20.00 uur Opening van
de Braderie van de Muidense Midden
stand,
Donderdag 23 Juli. 10.00 uur. Rond
gang van plaatselijke muziekverenigin
gen. 10.30 ontvangst van gasten op
(het Gemeentehuis door de Burgemeester.
Daarna buitengewone vergadering van
de Gemeenteraad waar de festiviteiten
officieel zuilen worden geopend.
12.00. Défilé der plaaatselijke verent
gingen.
14.30 Historische optocht.
20.00 Openluchtconcert.
Vrijdag 24 Juli. 9.00, Sportwedstrijden
voor de jeugd op het voetbalterrein.
14.00 Ringsteken.
16,00 Gecostumeerde kdnderoptocfht.
17.0018,00. Poppenkast en gooche
laar voor de'laagste klassen der scholen,
NOTITIES UIT DE MAGHREB XI
De Hauteclocques politiek van kracht leed een gevoelige nederlaag
BEY SIDI LAMINE
toverspeelde de Franse
diplomaten
JN de achter ons liggende Zondagen
zijn de gemeenteraadsverkiezingen
volgens het Franse hervormingsplan
gehouden: de eerste in de geschiedenis
van Tunesië. Tachtig procent der
Tunesiërs volgde -de oproep der natio
nalistische partijen om niet naar de
stembus te gaan. Veertig procent der
Franse kiezers bracht geen stem uit
omdat zij de hervormingen te vér
gaand achtten. In vele plaatsen had
den alle Tunesische candidaten zich
teruggetrokken uit angst voor natio
nalistische represailles. Al met al geen
succes voor de Franse politiek die
door de resident De Hauteolocque
wordt gevoerd.
Reeds in 1906 verzet een krachtig
nationalisme, met Sheikh Taalbi, de
grote pan-Arabische voorvechter aan
het hoofd, zich tegen een ontwikkeling
van protectoraat tot kolonie Reeds
in 1922 eist de Bey van de Fransen een
constitutie. Toen in 1934 de neo-Destour
onder Bourguiba zich losmaakte uit de
oude. religieus en pan-Arabisch getinte
beweging, was de modernste der Noord-
Afrikaanse na tionalistische partijen ge
boren. Resident Peyrouton, die krach
tige maatregelen had genomen en de
leiders 'onmiddellijk had laten arreste
ren, werd vervangen door Gulllon, die
de nationalisten weer vrij liet. de staat
van beleg ophief en een politiek van her
vormingen inleidde. Zelfs Bourguiba
werd toen gewonnen voor samenwer
king met de Fransen, totdat... ja, totdat
het wiel weer een,slag draalde en op
verzoek der Franse kolonisten, Labonne
naar Tunis werd geroepen, welke resi
dent weer met de meeste gestrengheid
optrad.
yo is het ook na de oorlog voortge-
gaan. Telkenmale als hervor
mingen werden afgekondigd, werden
zij óf onvoldoende geacht door de
nationalisten óf bestreden dooir_ de
Franse kolonisten. Een progressieve
resident werd dan vervangen door
„un dur", diie het de kolonisten meer
naar de zin maakte en de nationalisten
opsloot.
In 1946 voert generaal Mast een
streng bewind. Masts opvolger Mons
laat de Bey een gematigd nationalistisch
kabinet vormen. Protest-telegrammen
der Fransen in Tunesië zijn het gevolg.
Mons moet vertrekken, De nieuwe resi
dent Pérlllier verklaart in 1950, dat her
vormingen moeten worden uitgevoerd en
dat het protectoraatsverdrag van 1881
gerespecteerd dient te worden. Hij
laat het nationalistische kabinet-Chenik
vormen, dat zou moeten onderhandelen
over de hervormingen. De Franse co
lons" beginnen een perscampagne en hun
vertegenwoordiger in Parijs, de heer
Colonna (what's in a name) weet aan
zoveel touwtjes te trekken, dat Périllier
zich genoodzaakt ziet, ,,een pauze in de
ontwikkeling" in te schakelen. Stakin
gen en relletjes zijn het gevolg. Toen in
1951 de hervormingen eindelijk werden1
uitgevoerd, bleek dat de machtigste post
in dit land, de post van secretaris-gene
raal in Franse handen zou blijven en dat
het kabinet half om half uit Tunesische
ministers en Franse directeuren zou be
staan. Toch achtte Chenik dit een „ac
ceptabele stap op de weg van de
étappepolitiek". Toen bleek dat zekere
delen van het accoord niet werden ver
werkelijkt, moest Chenik naar Parijs
reizen om door directe onderhandelingen
meer garanties te verkrijgen. Hij vroeg
zelf-regering en interne souvereiniteit.
De „colons" telegrafeerden en publi
ceerden hun „non catégorique". Minis
ter Schuman ondertekende op 15 De
cember een antwoordbrief, waarin
slechts over co-souvereiniteit werd ge
sproken.
jN deze brief van 15 December 1951
wordt slechts gerept van de rechten
van de Fransen en de eerder beloofde
„interne- autonomie" wordt niet ge
noemd. Het wiel was voor de zoveelste
maal een slag gedraaid, zelfs de gema
tigde Tunesiërs spraken over een stap
terug". Périllier wiens naam verbonden-
was dam de hervormingen, werd vervan
gen door de Hauteolocque, die vooraan
staande nationalisten liet opsluiten. He
vige relletjes ivoren het gevolg. De
lawine die zolang had- gedreigd-, was aan
het rollen gegaan. De nationalisten
wendden zich tot de V.N. Maar Colonna
en zijn colonsjuichten over de strenge
politiek-, die nu kennelijk was begonnen.
Op 20 Maart werd het rose speelgoed
paleis van de Bey omsingeld, een oor
logsschip kruiste door de baai en richtte
zijn kanonnen op de residentie van de
nog altijd souvereine vorst, die intussen
evenzeer partij had gekozen als zijn
voorganger welke door de Fransen was
afgezet. Terwijl vliegtuigen boven hun
hoofden gierden spra.lt de diplomaat de
Hauteclocque met de Bey Sldi Lamine en
bewoog hem het kabinet Chenik, dat in
middels gearresteerd werd, te ontslaan.
Het werd opgevolgd door het pro-Franse
kabinet-Baccöuche, waarvoor moeilijk
ministers te vinden waren geweest. Zo
zeide ons Hedi Nouira, een gematigd
nationalist.
Intussen werd ook de druk van
buiten af op Frankrijk vergroot. Daai'
was hét protest van het Internatio
naal Verbond van Vrije Vakvereni
gingen tegen arrestatie van Tune
sische vakbondsleiders en het debat in
de V.N.... De Amerikaanse gedele
geerde, Gross, sprak daarbij over
„onderhandelingen die moeten leiden
tot Home Rule" en Acheson voegde
daaraan toe, dat indien deze onder
handelingen niet zouden slagen
„another situation is created". Toen
de Amerikaanse delegatie zich om
Frankrijk te redden bij de laatste
stemming te New York onthield van
stemmen, was de Slechte Amerikaanse
pers, die daarop volgde, wel zeer
onaangenaam voor Parijs.
yo staat dus dit landje, dat als toets
steen wordt beschouwd door alle
Noord-Afrikanen, voor het oude
dilemma. De Tunesiërs menendat zij
economisch en sociaal ver genoeg zijn
19.00 Volksspelen op het feestterrein.
21.00 Lampionoptocht.
Zaterdag 25 Juli. 10.00 Zwemwedstrijd
in de Veoht.
14.00. Sportfeest.
14.30 Start wandeltocht.
20.00 Motorkozailüken
22.00 Vuurwerk op de Westzeedyk,
Tijdens de feesten herleving van de
Goolsohe Stoomtram.
Italië heeft gerechtelijke stappen
daan bij het Internationale Gerechtshof
te Den Haag tegen Frankrijk, Engeland
en de V.S., om het Albanese goud t.e
verkrijgen dat de Duitsers in 1943 te
Rome in beslag hebben genomen. Italië
verzoekt het Hof haar het goud on
geveer 2.338 kilo toe te wijzen op
grond van het feit dat het toebehoorde
aan de nationale bank van Albanië, die
in 1925 met Italiaans kapitaal werd op
gericht.
BEY SIDI LAMINE VAN TUNIS
i iOosterse diplomatie
ontwikkeld om in technische samen
werking voor sociale, economische en
defensieve doeleinden met de Fransen
tot een zelfregering te komen. De
Fransen menen, dat hun bijdrage
tot de ontwikkeling van hel land hun-
politieke en morele, zo niet juridische
rechten geeft op een co-souvereinr
teit. Naarmate de impasse langer
duurt, zal het moeilijker zijn weer tot
een gesprek te komen. Een gespreks
partner die van de gevangenis naar de
conferentiezaal wordt geroepen, is nu
eenmaal niet bijzonder toegevvngs-
gezind.
Een groot deel van de schuld moet
zéker gedragen worden door de onver
antwoordelijke elementen (zowel aan de
kant van de „colons" als aan Nationa
listische zijde), die geweld prefereren
boven de conferentïetafel. Doch ander
zijds heeft de onstandvastigheid der
politiek van de Qüai d'Orsay er zeker
toe bijgedragen, dat de eisen der natio
nalisten voortdurend werden opge
schroefd. Wél verklaarde minister Schu
man, dat directe Franse administratie in
Tunesië zou eindigen en dat Périllier de
..eg naar de onafhankelijkheid moest
voorbereiden, doch anderzijds onder
tekende hij de brief van 15 December,
waarin terug werd gevallen op het daar
vóór reeds prijsgegeven idee van de co-
souvereiniteit, welke door het Franse
hoogste gerechtshof al in 1908 als in
strijd met de Frans-Tunesïsche verdra
gen werd beschouwd. Schuman be
noemde bovendien tot resident een man
als de Hauteclocque, die door een Britse
waarnemer hier werd gekarakteriseerd
als „a man with courage, but nothing
else". De Hauteclocque meende enige
maanden geleden nog te moeten opmer
ken „dat de Tunesiërs Bourguiba al
waren vergeten". Een blik In de huls
kamers zou hem van het tegendeel heb
ben kunnen overtuigen,
Ook in Franse kring wórdt de onhoud
baarheid van de situatie hier wel erkend.
Het, is dus niet verwonderlijk, dat inge
wijden reeds fluisteren over een moge
lijk („met, ere") heengaan van de Haute
clocque en een komende zwenking in
de Franse politiek, die het aanknopen
van een gesprek mogelijk zou moeten
maken. Inderdaad lijkt dit de enige
vawrdbare oplossing. Slechts door een
hervatting der normale Frans-Tune-
sische besprekingen, die dan onder ge
heel veranderde uiterlijke omstandig
heden plaats zouden moeten hebben kan
worden voorkomen dat de „koude" bur
geroorlog hier uitgroeit tot een „i
revolutie. Een revolutie, die niet alleen
de Franse invloed in Tunesië, doch daar
boven- uit het goede werlc der Fransen in
Noord-Afrika grote schade zou toe
brengen.
RESIDENT-GENERAAL BARON
DE HAUTECLOCQUE
s ipolitiek van lcrdcht
(LItornt: Oh. Andfó J'vil)ion, L'Afrique du
Nord on Mwrche; Problèmes soclaux on
Tunlsie; René Bouvien, Tunlsie 1952:
Cahiers du Tómolgnagc Chretien; Car
troux, Dans In. Bataille: Montéty, Don-
nées du Priblcme Tunlsien: H. Cambon,
Ilistóke do la Riigence: Sllvora, Réforme
Gouvernomontnle IMS; ld., Les Réformes
Tunisiennes do Fówior 1951.)
(Ingez. med,-advertentie),..
DRINKT GEREGELD
NATUURLIJK BRONWATER
Uniteitsconferentie Hernhutters
Beslissingen over het
zendingswerk
Gedurende twee weken hebben ver
tegenwoordigers van. de Broedergemeen
ten der Hernhutters in Europa en.Ame
rika te Zeist hun uniteitsconferentie ge
houden, en o.m. besloten, bij de Wereld
raad van Kerken aangesloten Le blijven,
al is er in sommige landen wel een zeke
re aarzeling. Vooral voor het zendings-
veld acht men de oecumenische verbon
denheid van grote waarde, opdat de
jonge Kerken zelf haar lijn bij de op
bouw van een eigen volkskerk zullen
bepalen. Er kwamen speciale vragen ter
tafel van het zcndingsveld in Oost-Afri-
ka, waar de verhouding tot de Lutherse
zending moest worden bepaald. Ook
werd de leiding en de hulp, die de Ca-
raïbische eilanden in West-Indië nog
nodig hebben, opnieuw onder de oude
kerkprovincies verdeeld. Het werk on
der de melaatsen te Jeruzalem heeft men
móeten opgeven; besloten werd, het asyl
naar Siloam buiten Jeruzalem (in
Transjordanië) te verplaatsen, waar
twee diaconessen het werk zullen voort
zetten onder leiding van de Europese
Province. Ook beloofde men nog enige
hulp aan de zorg voor melaatsen ir
Suriname en Oost-Afrika.
Voor de Nederlandse Broedergemeen
te heeft men de positie van het Zeister
Zendingsbestuur opnieuw bepaald, zo
wel in de Europese kerkprovincie als ten
opzichte van de jonge Surinaamse Kerk;
het zendingsbestuur is voortaan verant
woording schuldig aan de continentale
Synode in West-Europa., en aldus In
eén nauwer kerkelijk verband gebracht.
Aan de kerk in Suriname verleende men
een nog iets grotere vrijheid van eigen
bestuur; het zendingswerk onder de
Aziaten en in het Bosland blijft een ge
meenschappelijke taak van ons land en
Suriname.
Hebreeuwse Evangelisatie-
Vereniging
Van a.s. Zaterdag lot en mei: Maandag
zal in dc Vrlj-Evangelische kerk. 3c Weto-
i'ingsdwarsstraat 18—20 te Amsterdam de
Hebreeuwse Evangelisatie-Vereniging een
Pinksterconferentie houden, hoofdthema:
Pinksterfeest, eendrachtiglijk bijeen in de
Gekruisigde en Opgestane Christus, geliefd
door de Vader, getuigend door de Geest.
Tien joodse en niet-,joodse .sprekers zullen
referaten houden. De samenkomsten Zijn
Zaterdag om 10, 3 en 7.30 uur. Zondag om
3 en 7.30 uur (van S.30 tot 9.30 uur bid
stond), Maan dam om 10, 3 en 7.30
Bulgaarse Kerk scheidt
zich af
De Oosters-Orbhodokse Kerk In Bul
garije heeft zich met goedvinden van
de communisten onafhankelijk ver
klaard en zich achter het ijzeren gor
dijn teruggetrokken, zo wordt uit Istan-
boel bericht; patriarch Athanagoras I
te Istanhoel, 'het nominale hoofd van de
Oost-Orthodokse Kerken, heeft deze
daad een „staatsgreep op het terrein
van de godsdienst" genoemd. De Syno
de van Bulgaarse bisschoppen lieeft
onlangs Cyrillus I tot eerste patriarch
van de Bulgaarse Kerk benoemd, en
deze Kerk onafhankelijk van het pa
triarchaat te Istanboel verklaard. In
1944 hadden de communisten deze Cy
rillus in de gevangenis geworpen, maar
in de laatstverlopen jaren heeft hij zich
b\j hen gezien .gemaakt. Zo heeft 'hij op
de dag voor de bekendmaking van zijn
verheffing in een boodschap aan de
premier (Tsjerverakof) deze als de
„vader van het Bulgaarse volk" gepre
zen en hem beloofd, dat de Bulgaarse
Kerk nauw met de regering- zal samen
werken. Hij had Athanagoras uitgeno
digd een delegatie naar zijn verkiezing
en installatie te zenden, en ook andere
Orthodoxse patriarchen daarbij uitge
nodigd; Athanagoras weigerde én advi
seerde de andere Orthodoxe Kerken de
plechtigheden te negeren.
Zoals men zich zal herinneren is
Athanagoras tot een paar jaar na de
oorlog aartsbisschop der Oosters-Ortho-
doxe Kerk in Amerika geweest.
Ds J. BEHRENDS
Op het gisteravond te Arnhem ge
vierde zilveren feest van het Geref.
Tractaatgenóotschap „Fllippus" heeft
ds J. J. Berends, de 87-jarige geref. em.-
predikant, die van 1914 tot 1947 lid van
het bestuur is geweest en nu erelid is,
zijn benoeming tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau ontvangen. Prof. Den
Hartogh reikte de versierselen uit.
Ned. I-Ierv. ICerk. Beroepen. Te Balie,
H. de Lier, vie. le Harich.
Aangenomen. Naar Doetinchei» (Ned.
Herv. zendingsgemeenle), dr P. J. Fokkenia,
am. prèd. te Oegstgeèst, en (als predikante
met bij/-, opdracht) inej. A. J. Fokkenia,
cand. te Ooegstgeesl.
Bedankt. Voor Oldebroek, K. van der Pol
te Veenendnal.
Geref. Kerken, Beroepen. Te Boos
ter/waag. B. Berends, cand. te Noord-Slem.
Te Castricurn, J. H. van Halsamq, te Thoio»
en Poortvliet.
Aangenomen. Naar Monster, S. van Bek-
kum te Giessen-Nlouwkerk.
Bedankt. Voor Poortugaal, J. H, Ilalseina
te Tliolen.
Dn classis 's-Gravenliage-Oost beeft di
heer C. W. de Vries te Voorburg, cand. aan
de V.U., beroepbaar verklaard.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.). Be.
roepen. Te Hoogeveen. Joh. Francke le Rnt.
terdam-Delfshaven.'To Oversóhild, H. Scholte-
te Nieuw-Leusden,
E v a n g. Lu tb IC e r k. Beroepen.
Leeuwarden (tweede maal), L. G. Cnr.
brandt te Wildérvank-Veendam.
Nieuwe leden benoemd
IN de universiteit te Utrecht heeft gis
teren het Provinciaal Utrechts Ge
nootschap van Kunsten en Weten
schappen. zijn 176e jaarvergadering ge
houden. De voorzitter, ir J. L. A. Cupe
nis, hield een rede over de betekenis van
de mislukking voor de wetenschap; mis
lukking door bijvoorbeeld een onjuist in
zicht, een gemaakte vergissing, een
foutieve beslissing of handeling, een
ongeval, enz. Spreker herinnerde aan
zulk een mislukking, waarbij een reeds
dertig jaar in gebruik zijnde spoorbaan
plotseling verzakte, die sedert de aan
leg geen zorg had gebaard. Dit geval
heeft in hoge mate de belangstelling
voor vraagstukken omtrent de grond
mechanica in het algemeen gaande ge
maakt met als gevolg de geboorte van
een bouwgrondcommissie in 1920. Een
diepgaand onderzoek leidde in 1930 tot
oprichting van het laboratorium voor
grondmechanica te Delft. Bouw- en
grondconstructies kunnen nu over het
algemeen veiliger en meer economisch
worden ontworpen dan dit dertig jaar
geleden het geval was; toch zullen ook
in thans en in de toekomst soortgelijke
mislukkingen blijven voorkomen; wij be
hoeven maar een ogenblik terug te
denken aan de ramp van Februari 1953.
Indien deze mislukkingen goed worden
begrepen, zullen zij de wetenschap voor
uitbrengen, Voorwaarde is echter, dat
het onderzoek omtrent oorzaak en ge
volg op de juiste tijd en plaats openbaar
wordt gemaakt, opdat ieder, die belang
stellend is in positieve zin, zich in het
gebeurde kan verdiepen en zodoende de
mislukking ten goede kan. gebruiken.
Helaas komt het dikwijls voor, dat de
gemeenschap een negatief ingestelde
aandacht aan mislukkingen schenkt, dat
deze aandacht zich behalve op de feiten
ook op de personen richt, die bij de mis
lukkingen zijn betrokken.
Na. deze rede werden de namen
nieuwbenoemde leden van het genoot
schap bekendgemaakt. Buiten de leden,
die door de vergadering zijn gekozen,
heeft, krachtens artikel 15 van de Wet
van 'het Genootschap, de directie tot
nieuwe leden benoemd: in de sectie van
natuur- en geneeskundige wetenschap-
ien mej. prof. dr L. C. P. Kerling, hoog-
.eraar in de plantenziekten te Utrecht en
directrice van het phytopatologisch la
boratorium te Baarn; voorts prof. dr S.
R. Numans, hoogleraar in de Veterinaire
heelkunde te Utrecht, prof. ir C. G. J.
Vredenburgh, idem in de plasticiteits-
leer en bijzondere bouwconstructies te
Delft, en ir J. Lobman, chef van de
dienst Weg en Werken der Nederlandse
Spoorwegen. In de sectie van letterkun
de, wijsbegeerte en geschiedenis: de
heren A. Oosterlee, raadsadviseur aan
het ministerie van Onderwijs, mr H. F.
W. Weitjes te Amsterdam en dr K.
Sprey, concretor van het Chr. Lyceum
te Hilversum, en mevrouw Charley
Toorop te Bergen, In de sectie van
rechtsgeleerdheid en staatswetenschap,
pen mr S, J. baron van Tuyll van Se-
rooskerken, secretaris-eeneraal van het
ministerie van Buitenlandse Zaken, mi-
Th. L. van Berckel, president van het
Gerechtshof te Den Haag, dr H, M.
Hirschfeld, oud-hoge commissaris, en
prof. mr W. G. Vegting, hoogleraar in
het administratief recht aan de univer
siteit van Amsterdam. Voorts tot bui
tenlandse leden de heren prof. dr K. von
Frlsch, hoogleraar in de physiologie te
MUnchen, Julien Kuvpers, oud-secreta
ris-generaal van Onderwas van België,
prof, dr Fred. A. Pottle, hoogleraar in
de literatuurwetenschap aan de Yale
University te Washington, prof; dr E.
Blancquart, idem in de taalkunde te
Gent. en dr Plinio Bolla, oud-president
van het Zwitserse Federale Gerechtshof
te Moreote (Zw.). Het genootschap telde
op 1 Januari il, 1309 leden, van wie 59
buitenlandse. In 1952 heeft het subsidies
uitgereikt voor het eerste deel van een
studie over Simon Stevin, voor de Stich
ting Wetenschaopeliik Duinonderzoek
aan de Friese Academie, aan dr J. C
Onstelten voor een studie over Sopho-
eles en het Griekse nessimisme, en aan
de Franse organisatie voor natuurweten
schappen.
Westduitse critiek op het Hoge Gezagsorgaan en
O
beschuldigingen van discriminatie
|P 1 Mei, toen de gemeenschappelijke staataarkt van kracht werd, be
sloot de Hoge Autoriteit der Kollen en Staal Gemeenschap voorlopig
de prijzen vrij te laten. Zij verzocht de producenten der zes landen van
de gemeenschap echter, voor 20 Mei te willen opgeven, welke prijzen zij
dachten te berekenen. Dinsdag jl. hebben de Belgische staalfabrikanten
hun opgave ingediend en hieruit blijkt, dat zij het voornemen hebben,
hun noteringen met niet minder dan 9% te verhogen. Het voornaamste
argument is, dat sedert 10 Februari de kosten voor vervoer van staal
gestegen zijn met 20%.
Het Westduitse vakverbond heeft
scherpe critiek geoefend op de Schu-
man-pool, die alléén voor Frankrijk
voordelig zou zijn, omdat Monnet de
Franse industrie zou bevoordelen. Voorts
bericht A.N.P., dat men zich in West-
Duitsland ongerust maakt over de prijs
verhogingen binnen de gemeenschap dei-
zes landen. De kostprijzen van staal stij
gen nu met tien mark per ton. De West
duitse staalindustrie moet 85 millioen
mark meer betalen aan kolen (die in
prijs zijn verhoogd) 12 millioen voor het
verevenigihgsfonds ten bate van de Bel-
fische industrie en 45 millioen aan hef
ingen voor het Hoge Gezagsorgaan.
Er wordt op gewezen, dat West-Duits-
land grote investeringsbehoeften heeft,
omdat Frankrijk van 1948-1952 voor 980
millioen dollar heeft belegd en West-
Duitsland (afgezien van demontages)
slechts voor 280 millioen dollar. Het
Ruhrgebied wenst uitbreiding tot een
productie van 18 millioen ton per Jaar
(thans bedraagt zq 15 millioen ton)
en wil daartoe binnen vier jaar 5000
millioen mark investeren. Het wil recht
streeks contact behouden met de Euro
pese Beta.lings-Unie, met de Wereldbank
en met het sterlingblok, en zelfstandig
kapitaal kunnen aantrekken, ongehin
derd door het Hoge Gezagsorgaan.
Aa,n een rapport van de Europese
Economische Commissie der V.N. is ont
leend, dat West-Europa in 1951 elf mil
lioen ton staal exporteerde, vooral naar
minder ontwikkelde gebieden buiten
Europa. De export zou tot 16 millioen
ton per jaar zijn op te voeren, mits het
concurrentie-vermogen behouden blijft.
De grootste reserves aan ijzererts lig
gen overigens buiten Europa, naar
schatting in Canada 20.000 millioen ton,
Brazalië 15.000 millioen ton. Die van
Engeland worden geraamd op 3400, die
van de Sowjet-Unie op 4500 millioen
ton, terwijl de ertsvoorfaden der V.S.
(de grootste staalproducenten) binnen
een kwart eeuw uitgeput zouden kunnen
zijn. De voor de staalproductie onont
beerlijke steenkoolreserves zouden het
grootst zijn in de V.S. en de S.U.,
namelijk respectievelijk 2.000.000 en
1.654.000 millioen ton.
DIEFSTALLEN IN HET
RAMPGEBIED
Gisteren heeft de Haagse politie twee
bekenden van haar aangehouden: een
25-jarige los-werkman en een 22-jarige
havenarbeider, toen zrj met een vracht
auto met oud ijzer in de stad reden. Uit
deze arrestatie kwam de aanhouding van
twee andere mannen voort, een 31-jarige
kqopman en een 41-jarige muzikant.
Alle vier. worden zij ervan verdacht oud
ijzer en oude metalen gebruiksvoorwer
pen uit het rampgebied, en wel uit
Oude- en Nieuwe-Tonge en omgeving, te
hebben ontvreemd.
Beslissing in loonkwestie
bij WiltonFijenoord
Het College van Rijksbemiddelaars
heeft een beslissing genomen in zake de
kwestie van de uitkering van geblok
keerde gelden ten behoeve van de extra-
loonuren in verband met de uitkering
van 11 pet dividend van de werf Wilton-
Fijenoórd. Zoals wij reeds meldden, is
daar deze week een sit-downstaking uit
gebroken. De beslissing houdt in, dat de
eerste 50 pet van het extra-uurloon zal
worden uitgekeerd na negen maanden
en de rest binnen twee jaar; een en
ander op grond van de tegenwoordige
loonpolitiek, die geen uitkering direct
toelaat. De regeling geldt niet alleen
voor Wilton-Fijenoord, maar is landelijk
en zal dus ook voor andere metaalbe
drijven gelden'.
Aanvaring Maasdam-Ellen
Schuld aan de Ellen
(Van
t onzer verslaggevers)
De Raad voor de Scheepvaart te Am
sterdam heeft uitspraak gedaan inzake
de aanvaring op 10 Dec. 1.1. van het
s.s. Maasdam van de HollandAm er i ka-
lijn met het Duitse s.s. Ellen (268 ton)
op de Nieuwe Waterweg. De Ellen zonk
vrijwel onmiddellijk na de aanvaring, en
zes opvarenden kwamen om het leven.
De Maasdam voer de Waterweg af en
was op weg naar New York. Het Duitse
tankstoomschip Ellen was eveneens op
weg naar zee en juist van de steiger
Pakhuismeesteren vertrokken.
De Raad is van oordeel dat de aan
varing is veroorzaakt doordat de Ellen
in strijd met het Binnenaanvaringsregle-
ment na het verlaten van haar ligplaats
in de 1ste Petroleumhaven de rivier zo
ver is overgestoken, dat zij de koers van
de afvarende Maasdam sneed. De Maas
dam werd verplicht volle kracht achter
uit te slaan, maar kon een aanvaring
niet voorkomen.
De Raad neemt aan, dat de Maasdam
normaal heeft gevaren; haar vaart was
niet te hoog; zij gaf tijdig attentieseinen
en heeft goed gemanoeuvreerd toen de
aanvaring dreigde.
Hoewel de Raad aanneemt, dat de
Ellen naar de aslijn is gevaren, staat niet
vast wat daarvan de reden is geweest.
Zeker zal het langzaam varende en
moeilijk sturende schip bij de doorstaan
de vloed een veel grotere bocht hebben
gemaakt over bakboord dan de loods ver
moedde. Misschien is zij daardoor vóór
de boeg van de Maasdam geraakt.
De Raad is van mening, dat de loods
te kort geschoten is in zijn plicht. De
loods, die zegt, dat hij vóór vertrek de
Maasdam zag naderen, had zeker ook op
dit schip moeten letten en zou beter
hebben gedaan de kapitein daarop te
wijzen en te adviseren het vertrek nog
enige minuten uit te stellen.
De Raad acht het een onbevredigende
toestand, dat zelfs de kapitein van een
buitenlands schip zonder een havenloods
te gebruiken zijn schip te Rotterdam uit
een haven op de rivier mag brengen.
WAGENINGSE UNITAS
Sociëteit Eugeia verbouwd
De volgende week Zaterdag te twe©
uur zal de Wagenlngsc Studenten-Uni-
tas haar verbouwde sociëteit Eugeia in
gebruik nemen en deze tevens aan liet
Eugeia-Fonds overdragen. Dit fonds is
van een groep van oud-leden van de
vroegere Wageningse Studentenbond,
waarvoor de Unitas in dc plaats is ge
komen, en voorts oud-leden van de Uni
tas en deze zelf.
Prof, W; J. Dewez zal als waarne
mend rector magnificus de openingsrede
houden. Om halfvyf zal een buitenge
wone reünisten- en oiid-ledcnvergade-
ring worden gehouden onder leiding van
prof..dr H. J. C, Tendeloo, president der
Dr J. W. Wicherinksbichting. In' deze
vergadering zal hét verlijden - van de
Stlchtiögsaotc van .het Eugciafonds en
van de sc-henkingsacte .plaats vinden.
Om ilalfzes is er een feestelijke maal
tijd op Eugeia; des avonds om acht uur
wordt in de schouwburg Junushoff een
vertoning gegeven door de Wageningse
Studenten Toneelvereniging Abigone
van het toneelstuk Maandag a.s. (On
Monday Next)..van Philip King. Bal na,
Paedagogische conferentie
te Baarn
Werkuiijze der Wereldbroeder
schap in Amerika
(Van onze correspondent)
De heer William Johnson, aïg. secre
taris van de Europese sectie van de We-
reldbroederschap, heeft gisteren tijdens
de te Baarn gehouden paedagogische
conferentie iets over de methoden ven-
teld, die men in de Ver. Staten gebruikt
om meer begrip voor de noodzaak van
de internationale saamhorigheid aan te
kweken. De geldmiddelen van de Ame
rikaanse sectie zyn ruimer, al komen ze
ook daar alleen uit particuliere bijdra
gen. Tiet ruime fonds stelt deskundigen:
in' de gelegenheid om al hun krachten
voor de verspreiding van internationaal
begrip in te zetten. Behalve het „ge
wone" werk dat de plaatselijke secreta
rissen en commissies doen, geeft men
in z.g. „workshops" aan vele onderwijs
mensen les om hun bij te brengen hoe de
ideeën in practijk moeten worden ge
bracht. Die „workshops" zijn zes weke
lijkse cursussen dié in de zomermaanden
nu al in meer dan zestig universiteiten
en colleges in het gehele land worden
gehouden en zo jaarlijks 900-1200 do
centen instrueren. Deze dragen op hun
beurt de ideeën over op een nieuw ge
slacht, dat weer een nieuwe generatie
voortbrengt en opvoedt; zo wint- 'de
geest van de World Brotherhood lang
zaam maar zeker terrein, aldus de heer
Johnson.
Op onze vraag,-hoe hij de houding van
de Nederlander gewoonlijk tegenover de
praktijk van de methode vond, beaamde
de heer Johnson enerzijds de mening dat
de Nederlanders, vooral de onderwijs
mensen, over hét algemeen nogal ge
reserveerd zrjn, maar anderszijds. zo ze
eenmaal gewonnen zijn, ze ook blijven
meedoen met al hun vermogen; „aan dit
volhouden ontbrak het nogal eens in
Amerika", besloot de heer Johnson, -
Tijdens de bespreking van gistermor
gen vestigde prof. Ramseyer uit
Neuchatèl de aandacht van de aanwe-
zigen'op een Franse uitgave vanwege
de Fratêrnité Mön'diale, een bundel ver
halen uit alle werelddelen voor kinderen
en zo gekozen dat elk zedekundigë of
folkloristische bijzonderheden weergeeft
van het land. waarin het zich afspeelt.
De wereld van het verhaal, het kinder
verhaal. is-internationaal; zij kent geert
essentiële verschillen en kan daarom tot
vergroting van kennis en inzicht van
kinderen van één land in de leefwijze
van die uit een ander bijdragen. Laten
wji ruim uit deze bron van toenadering
putten", aldus prof. Ramseyer.
De Luxemburgse en Nederlandse deel
nemers aan de paedagogische Benelux*
conferentie vanwege de Wereldbroeder
schap de Belgen waren nog niet aan
gekomen. hebben gisteren met de Franse
pp Zwitserse gasten, de hoogleraren
Dainnal en Ramseyer een tegenbezoek
aan burgemeester v. Beeck Calkoen ge
bracht. In aanwezigheid van de wet-
houdster van onderwijs, mevr. Wafel
bakker.. en de gemeente-seci'etaris, de'
heer Verbaek, sprak de burgemeester
een hartelijk woord van welkomen de
heren W'llard Johnson, Gregorius, dele
gatie-leider dér Luxemburgers, en prof.
Ramseyer antwoordden.
Chr. voorbereidend onderwijs
De Bond van Verenigingen voor Chr.
Kleuteronderwijs, heeft gisteren onder
praesidium van ds M. G. Blauw uit
Overveen zijn jaarvergadering gehouden.
In zijn openingswoord gewaagde .ds
Blauw van een groei van de Bond, die
van 494 besturen van 616 scholen in 1949
is gegroeid tot 554 besturen van. 708
scholen. In samenwerking tussen, da
Bond en de twee andere landelijke orga
nisaties op het. gebied van het chr. kleu
teronderwijs heeft men de minister- van
Onderwijs een adres gezonden'naar aan
leiding van het feit, dat, na de behati«
deling van het wetsontwerp op dit on
derwijs in de Kamer,, de. nieuwe wet nog
steeds op zich laat wachten. Spr. achtte
voorts het aantal voorbereidende 'scho-.
len, vooral op het platteland, te gering,
en de inrichting onvoldoende.
Aan het einde van de vergadeiing
hield de hoofdinspecteur van het lage»
onderwijs, de heer E. H. Bos uit Den
Haag, een referaat over de betekenis
van het chr. kleuteronderwijs.
ACADEMISCHE EXAMENS
A in s t e t d a m. Bcv. tot doctor in dé ge
neeskunde, op proefschrift Ueber die Ent»
st.ehung und Hlstogenese der Lungentutaer-
kulome, de heer H. J. G. Scheler, Gand.
rechten de heren J. F. F. van. Willige, en
M. Albrecht. Accountants-ex,, de heren. A.
Mallee en N. J. do Vries.
L e.i d e n, Cand. rechten de heer R. w d.
Laken. Bev. tot doctor in de geneeskunde,
op proefschrift Over een virusreeeptorver*
nietigende eigenschap von speeksel en.haar.
mogelijke betekenis voor de infectie met
poliomyelitisvirus, de heer B, Hofman.
Groningen. Cand. theol. de heren mr
C. E. F. Giesberts en P. Post. Doet. Duits
de heer D. Bajema, ld. klass. lett. .de heer
J. B, Evenhuis. Semiarts-ex, de heren M.
N. Rohn en B. van der Velde. Bev, tot arts
de heren J. M. L. 'Jansen, J.' W. Lüdivig,
F. Roorda, D. van der Wérff en A. van der
Woude.
Vooral van buitenlandse kapiteins kan
moeilijk worden aangenomen, dat zij het
Binnenaanvaringsreglement en bijzon
dere bepalingen, op de vaart betrekking
hebbende, kennen. Het doet daarbij
vreemd aan, dat een aan boord aan
wezige rivierloods in een dergelijk geval
alleen op verzoek van de kapitein als
adviseur mag optreden, maar hoogstens
mag waarschuwen, wanneer ongelukken
dreigen. Deze loods treedt volgens de
bestaande instructies eerst -in functie,
wanneer het schip' slaags in.de rivie»
ligt, vrij van alles..
