De Territoriale Verdediging is punt een
Voor Benelux
Mayers voorstellen tamelijk
afwijzend ontvangen
Kremlin aan Churcliills zijde
NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
DINSDAG 19 MEI 1953
NEDERLANDS VERDEDIGING iv*)
De luchtverdediging
Van onze defensiemedewerker
tN het vorige artikel
-*■ werd aangekondigd, dat terug
gekomen zou worden op de mili
taire eisen, waaraan een goede
Territoriale verdediging (T.V.)
moet voldoen. Daartoe behoort in1
de eerste plaats een goed georga
niseerde en bewapende luchtver
dediging, bestaande uit een radar-
net, waarmede naderende vlieg
tuigen tijdig kunnen worden onder
kend, een voldoend sterke lucht
doelartillerie van middelbaar en
licht kaliber (met enkele zware
afdelingen), voorzien van radar
vuurleiding en een aantal dag- en
nacht jagers, waarmede men de
vijandelijke bombardeurs te lijf
kan gaan. Tenslotte is de lucht
wachtdienst nog even nodig als
vóór 1940.
Zoals bekend is, is het punt der
luchtverdediging wederom te Parijs
een onderwerp van bespreking ge
weest en heeft men' thans overeen
stemming bereikt over de kostenver
deling van de z.g. infrastructuur, die
de aanleg van vliegvelden, radarnet-
ten, verbindingsnetten en benzinelei
dingen omvat. Kennelijk is deze infra-
stuctuur dus nog in opbouw en de
klemmende vraag, die wij óók niet
kunnen beantwoorden is: „Hoe is het
nu eigenlijk met de luchtverdediging
van Nederland gesteld?"
Het enige feitelijke, wat daarover
werd gezegd, werd door het Tweede
Kamerlid, de héér Visch, gepension-
neerd vliegerofficier, in de volksver
tegenwoordiging te berde gebracht.
Wij citeren uit zijn betoog:
„Een volgend punt is de grote
noodzakelijkheid onze verouderde
Gloster-Meleors zo spoedig mogelijk
door nieuwe te vervangen".opdat.
„onze luchtverdediging zo spoedig
mogelijk over moderne jagers be
schikt, die het in geval van oorlog
volledig kunnen opnemen tegen de
vijandelijke vliegtuigen".
Voorts sprak de heer Visch over „on
ze verouderde .•adarinstallaties" en be
toogde hij: .Een spoedige modernise
ring van dit materieel in de eerste
waarschuwingslijn moge ik de minister
wel zeer op het hart drukken. Dit geldt
evenzeer met betrekking tot het spoe
dig tot stand komen van een goed functi-
onnerend net van luchtwachtposten
Wij moeten in dit verband wel beden
ken. dat al zijn de vliegtuigen nog
zo goed een gebrekkig net van radar
en waarschuwingsposten de oorzaak kan
zijn, dat de jagers niet op tijd kunnen
opstijgen, waardoor onnodig grote ver
liezen kunnen worden geleden."' Tenslot
te wees spreker op de noodzakelijkheid
om naast dagjagers ook over „all-
weather-fighters" te beschikken.
Kennelijk zijn er bij onze luchtstrijd
krachten nog wel enige wensen en wij
hebben zo het stille vermoeden, dat er
bij onze luchtdoelartilleristen wel geen
voldaan gevoel zal zijn over het aantal
.-Vuurmonden en aantal en constructie
der vuurleidingsapparaten.
De minister heeft op een en ander
wel iets geantwoord, „Radar-waarschu
wing en luchtwachtdienst hebben de vol
le belangstelling en de verwachting be-
Advertentie
De algemene drielandenraad van net
Comité voor Belgisch Nederlands
Luxemburgse samenwerking heeft t<
's-Gravenhage vergaderd onder voorzit
terschap van jhr. mr. F. Beelaerts van
Blokland. Uit het na afloop der beraac-
slagingen uitgegeven communiqué blijKt.
dat volgens de raad de samenwerking
der drie landen meer dan ooif noodzake
lijk is in de Europese en Atlantische
gemeenschap. De raad legt de nadruk
op de gunstige resultaten, welke sedert
de bevrijding in het ruilverkeer tussen
de drie landen zijn bereikt en spreekt
als zijn oordeel uit, dat moeilijkheden
in een economische unie steeds moeten
kunnen worden ondervangen door ge
paste maatregelen, eventueel van tijde
lijke aard.
De raad acht het wenselijk, dat ser
institutioneel gezagsorgaan, voorzien van
de nodige bevoegdheden, zal bijdragen
tot de coördinatie van de economische,
financiële en sociale politiek der drie
landen. In dit verband spreekt hij zich
uit voor het vormen van een consulta
tieve parlementaire raad der drie landen
De Europese politieke instellingen kun
nen. aldus de raad, slechts beantwoorden
aan het beoogde doel, als zij de nodige
waarborgen bieden voor de kleine lan
den.
Weer vervoersstaking
te Parijs
De communistische C.G.T. en versohei-
dene andere vakbonden hebben Maan
dagavond laat besloten voor vandaag
voor de employé's van de Parijse bus
sen en métro een staking van 24 uur
uit te schrijven. Deze staking is te mid
dernacht begonnen.
Op deze wijze wil men kracht bijzet
ten aan de twee jaar oude eisen voor
loonsverhoging. Vorige week heeft om
dezelfde redenen het verkeer per bus en
métro ook nagenoeg geheel stil gestaan.
Andere bonden overwegen ook stakin
gen, o.a. die van het personeel van gas-
en electriciteitsfabrieken en van de
spoorwegen. (A.P.Reuter).
Montels ontslag aanvaard
De Franse minister-president. René
Mayer, heeft het ontslag van zijn
minister voor luchtvaart, Pierre Mon-
tel, aanvaard, zo is gisteravond te
Parijs meegedeeld.
Montel, die sinds 1951 zijn post m
de opeenvolgende regeringen heeft be
kleed, had Zaterdag jl. zijn ontslag
ingediend, omdat de regering had
voorgesteld de begroting voor de
luchtmacht met vijf milliard frs. te
besnoeien.
De minister van defensie, Pleven,
zal voorlopig de portefeuille voor
luchtvaart beheren. (Reuter).
staat, dat wij de beschikking krijgen
over radar, welke ook laagvliegende
vliegtuigen zal waarnemen."
Vermoedelijk had de minister dit ant
woord ook al in 1951 kunnen geven.
Inmiddels is een order van zes millióen
gulden voor radarvuurleidingsapparaten
juist dezer dagen in de Nederlandse in
dustrie geplaatst!
Het toont wel aan. dat de heer Visch
geen sprookjes had verteld, zo dat wij
gevoeglijk mogen concluderen, dat onze
luchtverdediging, eerste eis voor een
goede territoriale verdediging, nog
geenszins de toets der critiek kan door
staan.
Verdere voorwaarden
T\E VRAAG rijst of onze regering
hierop in' Washington uit den
treure heeft gewezen en of zij dus in
voldoende mate pogingen heeft ge
daan om zo snel mogelijk uit de
oeilijkheden te komen. Want het
moet toch voor de Amerikanen duide
lijk zijn, dat een goede territoriale
verdediging ondenkbaar is, wanneer
men niet over een voldoende luchtaf
weer beschikt, mitsgaders over de no
dige luchtstrijdkrachten om tijdelijk
en plaatselijk bij aanvallende onder
nemingen het meesterschap in de
lucht te verwerven en te handhaven.
Indien aan vorenstaande eis is vol
daan, dan blijven er nog een' aantal
voorwaarden te stellen, waaraan de T.V
moet voldoen. Het zal duidelijk zijn
dat men niet in onbeperkte mate perso
nele en materiële hulpmiddelen voor de
ze verdediging kan bestemmen, aange
zien zij worden onttrokken aan de hoofd
opdracht: het verslaan van 's vijands
over de grond oprukkende legers en
van de daarboven agerende luchtstrijd
krachten.
Men zal dus met naar verhouding
zwakke krachten de T.V. moeten voe
ren. Dat is te onaangenamer, omdat
een veelheid van gevarieerde gevaren
het land kan bedreigen. Wij denken
daarbij aan ondernemingen met para
chutisten. al of niet in samenwerking
met luchtlandingstroepen, die per trans
port- of per zweefvliegtuig worden aan
gevoerd. Dergelijke acties zullen kun
nen worden ingezet tegen vliegbases,
radarstations, belangrijke wegenknoop
punten (b.v. in het polderland), sluizen,
het regeringscentrum of belangrijke
commandoposten, met het doel deze te
bezetten.
Op kleinere schaal kunnen parachu
tisten worden neergelaten voor het uit
voeren van sabotagehandelingen. al dan
niet in samenwerking met de vijfde co
lonne. Voorts kunnen zelfstandige acties
van die vijfde colonne worden ver
dacht van saboterende of alleen maar
.an onrustverwekkende aard. En ten
slotte zal rekening moeten worden ge
houden met de mogelijkheid van het op
treden van commandotroepen in het
kustgebied.
Uiterste paraatheid
TT IT het vorenstaande valt af te lei-
den, dat dergelijke en overeen
komstige acties overal en te allen tij
de zullen kunnen worden verwacht.
Zij dragen een typisch verrassend
karakter en vereisen een bliksem
snelle reactie.
Militaire Spectator
van deze maand heeft majoor van de
Generale Staf J. G. van der Glas een
zeer goed artikel het licht doen zien
over ..de verdediging tegen luchtlan
dingstroepen'', waarin hij in het bijzon
der grotere acties in beschouwing
neemt, maar zijn artikel is van even
grote betekenis voor de bestrijding van
kleinere ondernemingen, zowel van sa
boteurs als van commandotroepen. Wij
kunnen lezing van bedoelde studie aan
belangstellende lezers aanbevelen.
Wanneer de naar verhouding zwakke
territoriale troepen met enige redelijke
kans op succes zullen willen optreden
tegen de hiervoor beschreven acties,
zal het nodig zijn. dat de T.V. aan eni-
e noodzakelijke eisen voldoet:
Men zal zo weinig mogelijk troepen
moeten „vastspijkeren" aan bepaalde
objecten, doch moeten werken met
uiterst snel verplaatsbare, in het cen
trum van een bepaald rayon zodanig
opgestelde eenheden, dat deze snel in
alle richtingen kunnen worden ver
plaatst;
b. De tactische organisatie zal zodanig
moeten zijn aangepast aan de bijzon
dere terreinformaties, waarin de troe
pen moeten optreden, dat een maxi
mum aan rendement wordt verkregen
(om het met een voorbeeld uit de
oude doos te illustreren: geen huza
ren op paarden in polderland!);
c. er zal een perfect werkende waar
schuwingsdienst moeten zijn, die als
een netwerk met kleine mazen het ge
hele territoriale gebied overspant;
d. het zal van zeer grote en soms van
beslissende betekenis kunnen zijn, in
dien men direct na het waarnemen
der vijandelijke acties plaatselijk
zij het zwakke weerstand kan
bieden.
Ten aanzien van het onder b ge
stelde, valt het op, dat in de E.D.G.-
plannen de troepen voor de T.V. een
„Europese" organisatie zullen krijgen.
Wij achten dit onjuist, althans voor
Nederland met zijn uitzonderlijke
terreinconfiguratie. Zeer terecht heeft
Italië er op gestaan, dat het enkele
speciaal samengestelde bergbrigades
zal behouden voor de oorlogvoering
in de Alpen.
Even logisch is het, dat in ons water
rijke Nederland de territoriale forma
ties een aan het landschap aangepaste
samenstelling zullen moeten hebben,
waarin de verdediging te water een
grote rol zal moeten spelen en waarin
zeer veel brugmaterieel voorkomt. Die
samenstelling zal zelfs niet voor alle
Nederlandse T.V.-troepen hetzelfde kun
nen zijn; de Utrechtse heuvelrij stelt
heel andere eisen aan het optreden der
troepen dan het Hollandse polderland,
terwijl in Friesland weer heel anaere
factoren meespreken.
Goede waarschuwing
E1
de aanvallen, die door de lucht komen
zal men hiervoor een wissel kunnen
trekken op de posten van de luchtwacht
dienst, mits deze niet alleen met de or
ganen der luchtverdediging, doch te
vens met de territoriale troepen in de
nabijheid zullen zijn verbonden.
Maar op deze wijze worden nog geen
sabotageacties en ondernemingen van
commandotroepen gemeld en... wat het
voornaamste is. men bepaalt zich tot
„melden" en kan zelf niet tot actie
overgaan. Zeer terecht schrijft majoor
Van der Glas in zijn aangehaalde studie
(wij spatieren. Red.).
„Uit de analyse omtrent het optreden
der luchtlandingstroepen volgt, dat de
af w eermaatregelen in eer
ste aanleg moeten zijn gericht
op vernietiging van de eerst
gelande parachutisten, waarbij
de kans van slagen wordt verkregen
door de vijand aan te grijpen t ij d e n s
de „ve rza m elp er i od e", dat is
het tijdvak, gedurende het
welk hij nog niet in staat is
tot actie over te gaan. De kan
sen van de verdediger om binnen be
doeld tijdvak te kunnen ingrijpen zijn
afhankelijk van
a. het tijdig beschikbaar komen van de
nodige inlichtingen
b. de dislocatie van zijn strijdkrachten
c. de mobiliteit van zijn reserves.
Indien de verdediger er in slaagt,
binnen zeer korte tijd zijn troe
pen tegen de nog niet georganiseerde
parachutisten in te zetten, dan is
voor de laatste het p lei t b e-
sl e c h t".
Juist! Hoe kwetsbaar die pas gelande
parachutisten zijn. is op 10 Mei 1940 ge
bleken. toen depottroepen met 6 weken
opleiding grote successen tegen hen be
haalden. Maar., men moet er dan gauw
bij zijn. Anderzijds verzet het optreden
met krachtige reserves zich tegen het
„vastspijkeren" van troepen aan be
paalde punten.
Hier kan nu een goede Home Guard
van uitermate groot belang zijn. Als
in elke gemeente een aantal flin
ke, betrouwbare, vaderlandlievende
mannen zijn, licht bewapend en met
een gedetailleerde kennis van hun
woonplaats en omstreken, dan kunnen
deze onschatbare diensten bewijzen
door de sterkte der optredende tegen
standers te melden, hun bewegingen
te volgen en daarover berichten te
jenden en vooral door onmiddellijk met
de wapens in te grijpen, b.v. door het
bezetten van' een verdedigende opstel
ling. Door een en ander zal 's vijands
„verzamelperiode" worden verlengd
en wordt dus tijd gewonnen voor de
eigen territoriale troepen, die boven
dien geregeld blijven ingelicht over
's vijands positie en sterkte.
Onze Nationale Reserve achten wij
voor dit doel te zwak in getalsterkte.
Men zal over méér mannen moeten
beschikken,doch zal o.i. de physieke
en militaire eisen lager mogen stel
len'.
m in de N.R.C. van 16 Mei j.l.
Jlr wacht U ten hartelijk welkom en een sfeer
tan hoffelijke gastvrijheid op de luchtweg
naar Uw vacantiehestemming. De KLM stelt
er een eer in alle denkbare zorg aan U te
besteden en U een service te bieden, die geheel
en al op Uw comfort is gericht. Schenk Uzelf I
het genoegen per KLM te reizen. Het is dè
inzet van een goede vacantie
(Adv.)
EN ENKEL WOORD nog over het
sub c en d vermelde. Een der
meest onaangename herinneringen
aan onze vijf oorlogsdagen is, dat on-
troepen vooral in Zuid-Holland, af
gejakkerd werden, omdat zij door
valse berichten over parachut.elandin-
gen van het kastje naar de muur
werden gestuurd. Wij kennen daarvan
authentieke gevallen, die aan het on
gelofelijke grenzen. Men zal er met
alle middelen tegen moeten waken,
dat dit uitputtingsproces zich ook
gaat afspelen bij onze (toch al zwak
ke) territoriale troepen. Elke onnodi
ge vermoeienis zal men deze troepen
moeten besparen.
Het rapport van de
financiële commissie
Het debat in de Franse Nationale
Vergadering over de bezuinigings
voorstellen van de regering is gister
avond begonnen. Men verwacht dat
het debat tot Donderdag zal duren.
Men kent de bedoelingen van premier
Mayer niet, men weet slechts, dat hij
door de overige leden van de regering
gemachtigd is de kwestie van vertrou
wen zo vaak te stellen, als hij nood
zakelijk acht. De ontvangst van de
voorstellen was over het algemeen
nogal afwijzend. Een communistische
motie om de voorstellen niet te be
spreken werd verworpen. Leden van
de commissie van economische zaken,
vervoer en landbouw werden toege
juicht, toen zij critiek oefenden op de
voorstellen van Mayer. Deze critiek
was vooral gericht tegen het voorstel
het wegtransport zwaarder te belasten
en de vrijdom van belasting voor
privé-distillateurs te beperken.
Het is in ieder geval plezierig voor de
regering, dat de financiële commissie
vorige week de regeringsvoorstellen in
hun geheel heeft aangenomen, op enkele
onderdelen na. Zo is Mayers verzoek
voor volmachten om hervormingen en
bezuinigingen in het bestuursapparaat
aan te brengen met een kleine meerder
heid van communisten, socialisten en
boeren verworpen. Het wordt niet uit
gesloten geacht, dat Mayer aan deze eis
de kwestie van vertrouwen zal verbin
den.
Gistermiddag is het rapport van de
financiële commissie over de voorstellen
aan de parlementsleden overhandigd.
Barangé (M.R.P.). de rapporteur, zegt
hierin: Toen het parlement in Januari
1952 iedere nieuwe verhoging van de
belastingen weigerde., zijn wij het tijd
perk van de vervaldagen ingetreden. De
noodzaak het budgetaire evenwicht te
herstellen werd duidelijk: verminderin;.
van de uitgaven, hervorming van het
belastingstelsel, verhoging van de pro
ductie schenen in het begin van 1952 de
doelen, die in de loop van hét jaar be-
ieikt moesten worden. Ongelukkerwijze
heeft het tegendeel zich voorgedaan, De
uitgaven zijn gestegen, een belastingher
vorming is het stadium van project niet
te boven gekomen en de industriële be
drijvigheid is vrij ernstig afgenomen. In
Maart 1952 was het indexcijfer 15 pun
ten hoger dan in Maart 1951. In Maart
1953 was hel 9 punten lager dan het
juar tevoren. De rapporteur brengt hul
de aan oud-premier Pinay wegens zijn
werk voor prijsverlagingen, waardoor
hij een psychologische omzwaai heeft
veroorzaakt, die ten gunste van het geld
heeft gewerkt. De heer Barangé betreurt
echter, dat hei, vorige jaar bijna uitslui
tend aandacht is besteed aan de index
van de prijzen. Deze index schijnt ook
voornamelijk het ontwerp van een be
lastinghervorming geïnspireerd te heb
ben. De conclusie van de rapporteur i«.
dat de regering zich onvoldoende bezig
heeft gehouden met het economiscne
leven van de natie en zich niet voldoen
de heeft laten gelden op het terrein van
de staatsfinanciën,
Tenslotte verklaart de rapporteur:
Een financiële saneringspolitiek, die tot
doel heeft het evenwicht op de begro
ting, de economische expansie en de con
solidatie van het geld is des te moei
lijker "te volgen, daar iedereen, in open
bare diensten als wel in het particu
liere bedrijfsleven, zich grondig heeft
aangepast aan een vorm van economie,
waarvan de inflatie een permanente fac
tor uitmaakt.
Daartoe zal het nodig zijn, dat. overal Hier lean men twee vragen stellen:
waar een vijandelijke actie begint, deze het gaat er niet alleen om te weten, of
onmiddellijk wordt gesignaleerd. Voor I de door Mayer voorgestelde hervormin
gen in staat zijn een doeltreffend en
duurzaam herstel te verzekeren, maar
of het land bereid Is zich de inspanning
te getroosten, die de hervormingen van
Mayer betekenen.
De reeds volgens reglementaire weg
genomen besluiten getuigen van de kant
van de regering van een uitgesproken wil
geen genoegen te nemen met gemakke
lijke oplossingen. De aan de commissie
voorgelegde voorstellen ademen dezelf
de geest. Zij zijn evenwel niet meer dan
een eerste etappe: de hervormingen, die
zij voorstellen zijn een begin en geen
eindpunt. Zij brengen geen heul voor
de verkwijnïng, waar onze economie aan
lijdt. Wat de inspanning voor het nood
zakelijke herstel betreft, de toekomst zal
ons zeggen, of het land bereid is deze
inspanning op zich te nemen.
Socialisten stellen
Maier voorwaarde
Na besprekingen van het kabinet
van de Westduitse deelstaat Würt-
temberg-Baden, welke acht uur heb
ben geduurd, hebben de sociaal-de
mocratische ministers besloten zich
niet uit de regering terug te trekken,
zoals zij na de laatste zitting van de
Bondsraad hadden aangekondigd. Zij
hebben aan hun besluit echter de
voorwaarde verbonden, dat de mi
nister-president van de staat, Rein-
hold Maier, in het vervolg in de
Bondsraad zal moeten stemmen over
eenkomstig de beslissingen van het
kabinet van zijn staat.
De sociaal-democraten hadden d(
premier van Württemberg na de goed
keuring van de Duits-geallieerde ver
dragen in de Bondsraad er van be
schuldigd, te hebben gestemd tegen
de beslissing van zijn kabinetsraad
in. (A.F.P.)
Karl Gruber te Bonn
Dr. Karl Gruber, de Oostenrijkse
minister van buitenlandse zaken, is
gisteravond te Bonn aangekomen. Hij
komt een officieel bezoek brengen.
(A.F.P.)
Verklaring van Oatis
te New Vork
William Oatis. de Amerikaanse jour
nalist, die twee jaar in Tsjechische
gevangenissen heeft doorgebracht, heeft
Maandag na zijn aankomst te New York
verklaard, dat zijn arrestatie van
Tsjechisch standpunt enigszins te recht
vaardigen was. „De Tsjechen staan op
een ander standpunt dan wij", aldus
Oatis. „zekere maatstaven van journa
listiek komen bij hen neer op spionnage.
Als voorbeeld vertelde hij, dat hij eens
had gehoord, dat de Russen een Tsjechi
sche mijn te Jackymow zouden leiden.
Toen hij op het ministerie van voorlich
ting te Praag een bevestiging van dit
bericht vroeg, zei een functionaris
hem: „als ik een dergelijke vraag
Washington zou stellen, zou ik de vol
gende dag in de gevangenis zitten."
Toen men Oatis vroeg of hij thans zijn
destijds afgelegde bekentenis zou bestr'j-
Zuidslavische ontkenning
Geen wijziging in
Moskou's houding
In Zuidslavische kringen te Londen
heeft men de persberichten, dat de
Russische houding tegenover Zuid-
slavië minder vijandig is geworden,
tegengesproken. Men ontkende, dat er
een speciale betekenis moet worden
toegekend aan de jongste samen
komst van de Zuidslavische zaakge
lastigde te Moskou met de Russische
minister van buitenlandse zaken, Mo-
lotow. Dit bezoek, zo werd in ge
noemde kringen verklaard, was lou
ter formeel en protocollair.
Verder wordt van Zuidslavische
zijde te Londen ontkenddat cle Sov
jetunie heeft voorgesteld, de normale
diplomatieke betrekkingen met Zuid-
slavië te hervatten. Ook de vijandige
propaganda van de landen der Komin-
form zou niet gestaakt zijn. Dit. was
ook het geval met grensincidenten.
Van bevoegde Zuidslavische zijde
wordt vernomen, dat Zuidslavië Zon
dag bij de geallieerde raad te Wenen
geprotesteerd heeft tegen een onhof
felijkheid, die tegen zijn gezant in
Oostenrijk door Russische wachten
zou zijn begaan. (Reuter)
Benoeming te Kairo
Kolonel Gamal Abdel Nasser is be
noemd tot vice-president van de uii
elf man bestaande revolutionnaire
raad, aldus wordt te Kairo bekend
gemaakt. De afgelopen weken heeft
kolonel Nasser, bij afwezigheid van de
voorzitter, generaal Nagib, bijeen
komsten van de raad voorgezeten.
Nasser is ook secretaris-generaal van
de bevrijdingsorganisatie. Nagib is be
halve eerste-minister militair gouver
neur-generaal, minister van oorlog en
marine en opperbevelhebber van de
strijdkrachten.
Nasser is de sterke man van het
militaire bewind in Egypte en de rech
terhand van Nagib. (Reuter).
Churchill waarschuwt
tegen vitten
Sir Winston Churchill, de Britse pre
mier, heeft in antwoord op een reeks
vragen in het Lagerhuis verklaard, dat
men niet op de Ver. Staten moet vitten
wat betreft hun houding tijdens de be
standsbesprekingen in Korea, te minder
daar Engeland „er niet voor terug
schrikt" zijn standpunt via de daartoe
dienende kanalen kenbaar te maken.
De voormalige Labour-minister van
oorlog John Strachey had o.a. de me
ning geuit, dat de Britse oorlogsinspan
ning in Korea moeilijker wordt, wan
neer voorstellen, welke Engeland rede
lijk acht, door onze onderhandelaars
van de hand worden gewezen. (Reuter).
Scandinavische staten
steunen Churchill
Van gezaghebbende zijde is vernomen,
dat de ministers van buitenlandse za
ken van Zweden, Noorwegen en Dene
marken hebben besloten Church ills
voorstel voor het houden van besprekin
gen op het hoogste plan met de Sowjet-
unie. te steunen.
Het voorstel hiertoe is op een minister
conferentie te Oslo gedaan door de
Deense minister van buitenlandse za
ken. Ole Björn Kraft. Deze zeide, dat
alle Deense politieke partijen het er over
eens zijn, dat de Deense regering Chur-
chills voorstel dient te steunen. Men
verwacht vanavond een communiqué
over deze kwestie. (Reuter).
Noors crediet voor Zuidslavië. Op
voorstel van de voedsel- en landbouw
organisatie der Ver. Naties (F.A.O.) heeft
Noorwegen aan Zuidslavië een crediet
verleend van twee millioen Noorse kr.
voor de aankoop van margarine, castor-
- - - - olie en visolie. zo is Zaterdag te Belgrado
den. antwooraae hij, dat hij eerst net bekendgemaakt. Het renteloze crediet
stenografisch verslag van de rechtzittin
«cn hetgeen hiervan in de Ver. Staten
bekend is geworden, wilde zien.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken tracht thans de vrij
lating van John Hvasta, een Amerikaan
van Tsjechische afkomst, die wegens
spionnage tot 10 jaar gevangenisstraf is
veroordeeld, te verkrijgen. (Reuter.)
heeft een looptijd van 5 jaar. (Reuter).
Turkije ratificeert BaJkan-pact. Het
Turkse parlement heeft gisteren met al
gemene stemmen het nieuwe Balkan
pact ter regeling van het militaire en
oiplomatieke overleg tussen Turkije,
Griekenland en Zuidslavië geratificeerd.
Het pact is reeds geratificeerd door de
Griekse en Zuidslavische parlementen.
Overeenstemming tussen
Ver. Stalen en Spanje
De Amerikaanse regering heeft in
grote trekken haar goedkeuring ge
hecht aan de jongste voorstellen dei-
Spaanse regering betreffende het ge
bruik van Spaanse bases door de Ver.
Staten, irf ruil voor economische en
militaire hulpverlening.
Het plan zal in de- komende dagen
aan de Amerikaanse congrescommissies
worden voorgelegd. De voornaamste
bepalingen zijn:
1) Spanje zal economische en mili
taire hulp tot een bedrag van 225 mil
lioen dollar ontvangen. Deze gelden
zullen worden gebruik voor vernieu
wing en uitrusting van het Spaanse
leger en voor verbetering van het
wegen- en spoorwegnet.
2> Spanje zal een aantal vloot- en
luchtbases ter beschikking stellen.
Hierop zal zo min mogelijk Amerikaans
personeel worden gelegerd.
De overeenkomst, welke men in Juni
hoopt te ondertekenen, is een com
promis tussen de huidige militaire af
gezonderdheid van Spanje en een toe
treden van dit land tot de Noordatlan-
tisohe verdragsorganisatie. (AJT.F.)
Van onze correspondent
BERLIJN, 19 Mei. De Russische
reactie weerspiegelt nauwelijks de be
tekenis, die het jongste plan-Churehill
voor Moskou heeft. De commentaren
zijn opzettelijk terughoudend, hoewei
het voorstel varf Sir Winston, een ver
drag naar de geest van Locarno, zoals
de Oostelijke politici het althans zien,
ongeveer beantwoordt aan het stre
ven van het Kremlin: een garantie
pact tussen West en Oost, dat de status
quo bevestigt en elke inmenging in
de binnenlandse aangelegenheden van
de partners zoals de bevrijdirfg van
Oost-Europa uitsluit.
De overeenstemming van Churchills
suggesties met de Russische conceptie
van het ogenblik is groot, meent men
in Oostelijke politieke kring. Volgens
deze conceptie is de enige weg om"hst
dilemma van de laatste acht jaar te
overwinnen, de aanvaarding van de be
staande toestand. Nu Churchill ongeveer
een regeling in dezelfde geest heeft
voorgesteld, is men overtuigd, dat Mos
kou langs diplomatieke weg aan Londen
te kennen heeft gegeven onder welke
voorwaarden het bereid is met het Wes
ten tot een accoord te geraken. Het pleit
voor de kwaliteit van het onderhande
lingsmateriaal, aldus combineert men
verder, dat men het aan Britse zijde
heeft overgenomen. Als een andere re
den, waarom de Russische voorstellen
aan een nader onderzoek zijn onderwor
pen, geldt het feit, dat Moskou vol
komen duidelijk heeft te kennen gegeven
de voorwaarden van Eisenhower
bevrijdingsprogramma
niet te zullen erkennen.
Oost-Europa
Stap bij de Ver. Naties
Siam vestigt de aandacht
op communistische dreiging
Het Siamese kabinet heeft Dinsdag be
sloten de aandacht der Ver. Naties te
vestigen op „de communistische dreiging
in Zuid-Oosï-Azië". De Siamese stap zal
gebaseerd worden op artikel 34 van het
Handvest der Ver. Naties, dat handelt
over „toestanden, welke een bedreiging
van de wereldvrede kunnen vormen".
Aanvankelijk was Siam voornemens
een klacht bij de Ver. Naties in te dienen
over „de communistische inval in Laos,
welke een bedreiging is van de veilig
heid van Siam". (A.F.P.)
Voor Moskou is Engeland op het ogen
blik een belangrijke troef in het spel:
des te sterker de zelfbewustheid van
Washington, des te meer acht men het
te Moskou noodzakelijk met de Engelsen
in contact te blijven op de bodem der
realiteit. De Engelse belangen alom, met
name in Azië, bieden voor dit doel,
meent men, genoeg aanknopingspunten.
Evenwel, gaat men voort, veiligheids
verdrag naar de geest van Locarno zou
niet meer voldoende zijn om alle punten
van spanning in de wereld onder con
trole te houden. Wil een dergelijk ver
drag werkelijk effect hebben, dan is
naar Oostelijke opvatting, een deelne
ming van Rood-China een conditio sine
qua non. Men moet. aldus deze opvat
ting. de nadelen inzien van een ignore
ren van China (Indo-China. Malakka,
Birma en Korea), en oog hebben voor
de vooruitzichten, die opdoemen als
Rood-China niet meer buiten de kring
van „verantwoordelijke" naties staat.
Koreaanse besprekingen
verder uitgesteld
De wapenstilstandsbesprekingen ir
Korea, die aanvankelijk Woensdag her
vat zouden worden, zijn op verzoek
van de geallieerden uitgesteld tot aan
staande Maandag. Men vermoedt, dat
zij met een nieuw voorstel ter tafel
zullen komen.
In de nacht van Maandag op Dins
dag hebben bijna 2000 Chinezen twee
door Zuid-Koreanen verdedigde stellin
gen aan het centrale front aangevallen.
Bij het aanbreken van de dag werden
de aanvallers met achterlating van on
geveer 400 doden uit de aanvankelijk
door hen veroverde posities verdreven.
Elders aan het centrale front werden
300 Chinezen, die een aanval deden,
teruggedreven.
Geallieerde vliegtuigen hebben in
Mei tot dusverre 39 Mig-toestellen
vernietigd. (ReuterA.P.)
Tsjechische C-47 zal worden terug
gegeven. Te Frankfort is officieel mee
gedeeld, dat de Tsjechoslowaakse C-47,
het toestel, dat in Maart naar de Ameri
kaanse zone van Duitsland was gevlogen
met enige politieke vluchtelingen aan
boord, aan Tsjechoslowakije teruggege
ven zal worden. (A.F.P.)
Inval in Westduitse drukkerij. De
Westduitse politie heeft Maandag te Ful-
da een inval gedaan in de drukkerij,
waar de Deutse Volkszeitung, een or
gaan. dat sterke sympathiën heeft voor
het Oostduitse bewind, wordt gedrukt.
De Toestand
Na lang aarzelen
C PANJE zou thans hebben toege-
stemd in het afstaan van vlieg
velden en havens ten behoeve van de
Amerikaanse luchtmacht en vloot.
Vlot is het met de onderhandelingen
hierover niet gegaarf. Reeds in
Februari 1951, hadden de Verenigde
Staten aan hun bondgenoten te ken
nen gegeven, dat zij met Spanje een
verdrag wilden sluiten tot het ver
krijgen van steunpunten voor hun
zee- en luchtmacht. In Juli 1951 volgde
daarop een bezoek aan Franco van
admiraal Sherman, het toenmalige
hoofd van de Amerikaanse vlootope-
raties. Aanvanke
lijk moet in Ame
rika de gedachte
geleefd hebben aan
het opnemen van
Spanje in de Noord-
atlantische Verdragsovereenkomst
(N.A.V.O.) doch hiertegen rees dade
lijk verzet, zowel van Britse als van
Franse kant. Het is trouwens zeer
de vraag of Franco en zijn raadslieden
daar zelf wel op gebrand waren. Zo
lang Spanje op zichzelf blijft staan,
kan het waarschijnlijk een hogere
prijs bedingen voor het verlenen van
diensten als de hier bedoelde dan
wanneer het deel van de N.A.V.O. zou
uitmaken. Sinds in Januari 1952 de
diplomatieke betrekkingen met de
Westerse wereld hersteld zijn, is er te
minder reden voor het land zich
nauwer aan het democratische Westen
te binden dan voor zijn economie
onmisbaar is.
Reeds een jaar geleden heette
het, dat de onderhandelingen goede
vorderingen maakten. Toch duurde
het nog een jaar eer zij voltooid wa
ren. Men kan daaruit opmaken, dat
Spanje er op uit is geweest zijn gun
sten zo duur mogelijk te verkopen.
Daarbij kwam. dat er onder de bevol
king niet de minste neiging naar een
nauwere verbintenis met Amerika
heerste. De economische nood in
Spanje werd er echter niet minder op.
Men had wel een crediet van 125 mil
lioen dollar van de Import-Export
Bank gekregen, doch daarmee was
men er nog lang niet. Heeft Spanje
daarom zijn eisen wat gematigd? Is
Amerika het verder tegemoetgekomen
vanwege zijn teleurstelling over de
langzame gang van zaken met de her
wapening in West-Europa? Heeft mis
schien de onzekere toestand in het
Naburige Oosten en in Noord-Afrika
beide landen tot tegemoetkoming be
wogen? De onderhandelingen zijn zo
in het geheim gevoerd, dat hier voor
lopig geen antwoord op te geven is.
Volgens hetgeen het Franse pers
bureau Agence France Presse weet te
melden, moet Amerika aan de Spaan
se verlangens in hoge mate tegemoet
zijn gekomen. Het land zou voor 225
millioen dollar economische en mili
taire hulp krijgen, waarvoor de uit
rusting van het leger zou worden ver
beterd en de spoorwegen die, naar
onze lezers uit onze correspondenties
uit Lissabon bekend is. in zeer slechte
staat verkeren en havens in goede
staat zouden worden gebracht. Daar
voor zouden de Verenigde Staten
vlootHases en vliegvelden mogen aan
leggen. Het Amerikaanse personeel zou
echter tot een minimum beperkt moe
ten blijven en er mogen geen grond
troepen gestationneerd worden voor
de verdediging der bases. Spanje be
houdt dus voor het grootste deel ziin
militaire zelfstandigheid.
Met de ontwikkeling van de Ver
enigde Staten als grote mogendheid
is hun belangstelling voor de oude
wereldzee toegenomen, waarbij de
ontwikkeling van de Arabische olie
velden nog een extra-duit in het zakje
gooit. Het feit, dat de Amerikanen
niet hebben willen afzien van het op
percommando in de Middellandse Zee
spreekt voldoende voor de strategische
waarde, welke zij aan dit gebied hech
ten. Hoewel zij, krachtens de Navo
over de Italiaanse havens kunnen be
schikken schijnen zij er behoefte aan
te gevoelen voor hun vloot ook buiten
het enge Middelandse Zeebekken, doch
dicht bij de poort van Gibraltar over
steunpunten te beschikken. Trou
wens ook aan de Golf van Biscaye
hebben zij gedacht, want Cadiz en
La Coruna werden genoemd. Beide
havens liggen, zoals de mari
tieme medewerker van de Londense
Times deze dagen opmerkte, ideaal
voor de bescherming van convooien,
die op weg zijn naar de Middellandse
Zee. De zesde vloot, die voor een goed
deel uit vliegdekschepen bestaat, had
tot dusver haar basis in de Verenigde
Staten. Zij werd overzee van het be
nodigde voorzien, doch keerdo voor
reparaties en onderhoud naar de Ame
rikaanse basis terug. Daarin kan nu
verandering komen, al zal er, volgens
deze deskundige nog heel wat aan de
beide havens moeten gebeuren, willen
zij voor de grote Amerikaanse schepen
geschikt zijn. Volledigheidshalve zij
opgemerkt, dat ook Cartagena aan de
Middellandse Zee zelf ais verdrags
haven genoemd is. doch het schijnt in
het voornemen te liggen voorlopig
slechts een der bases aan de Atlanti
sche Oceaan in gereedheid te brengen,
hetzij Cadiz, hetzij La Coruna.
Over de luchtbases wordt gezwegen.
Een mogelijke latere vijand behoeft
niet bij voorbaat te weten, waar zij
zullen worden aangelegd. Hun bestaan
kan natuurlijk niet verborgen blijven,
maar hoe rustiger de aanleg geschiedt,
hoe beter. De Spanjaarden zijn toch al
bang, dat er economische moeilijk
heden zullen ontstaan doordat de Ame
rikanen te royaal zijn met hun lonen.
In Noord-Afrika heeft men daar al
last mee gehad.
Toen de onderhandelingen met
Spanje begonnen dacht men varf Ame
rikaanse zijde vooral aan een voorpost
op het contingent bij het verloren
gaan van overig West-Europa. Mis
schien denkt men daar nog aan
generaal Ridgway acht immers West-
Europa's paraatheid tegen een inval
uit het Oosten nog volstrekt onvol
doende doch ongetwijfeld zullen de
bedoelde bases goede diensten bewij
zen voor de bewaking van de zee
wegen naar en op de Middellandse
Zee. Maltha kan, naar in de jongste
oorlog is gebleken, best een aanvul
ling gebruiken.
Grote politieke gevolgen zal de over
eenkomst voorlopig wel niet hebben.
Spanje ziet de voordelen van zijn
zelfstandigheidspolitiek bevestigd en
houdt armslag om later voor verdere
concessies ziin prijs te bepalen. Daar
zijn anti-communisme vaststaat, be
hoeft dat de Amerikanen ook geen
zorg te baren. Eerst als er werkelijk
eens een oorlog zou uitbreken zou
Spanje als bondgenoot grote waarde
krijgen.
