Ook Spierpijn
Academische feestzitting te
Nijmegen gehouden
Hulpverlening aan bonafide
vruchtboomkwekers
BEELDJES
Nederland protesteert fel
te Djakarta
Dinsdag 19 Mei 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Tweede bïad
Honderd jaar Kromstaf
Verhouding leergezag en wetenschap
onderwerp van beschouwingen
NIJMEGEN. Maandagmiddag luidden de klokken der stad Nijmegen bij de
blijde binnenkomst van Jozef kardinaal Van Roey, aartsbisschop van Mechelen,
die als Pauselijke delegaat de plechtige academische zitting van Nijmegen
kwam bijwonen.
Deze zitting, belegd ter gelegenheid van het eeuwfeest van het herstel der
bisschoppelijke hiërarchie in Nederland werd gehouden in de grote zaal van
het concertgebouw „De Vereniging".
Kardinaal Van Roey was bij aankomst te Nijmegen begroet door de deken,
drs C. van Dijck en de burgemeester van Nijmegen, mr Ch. Hustinx.
Aanwezig waren onder meer bijna alle leden van het Nederlandse episcopaat
en verder de ministers Beel, Cals en Witte, de hoogleraren uit Nijmegen,
Tilburg en andere plaatsen.
Na de entrada van prof. Hendrik Andriessen door het Collegium Musicum
Carolïnum sprak de rector magnificus, prof. mr Ch. Petit, het inleidingswoord.
Op behoefte-basis
Wijze van steun wordt van geval tot
geval bekeken
„In samensmelting ligt de
grote kracht"
De eerste rede werd uitgesproken
door prof. mag. dr G. Kreling O.P.
Deze behandelde het onderwerp: Ver
houding kerkelijk leergezag en weten
schap.
Het feit ligt er, zei prof. Kreling, dat
de Katholieke kerk de drang van de
mens tot weten nooit in de weg is ge
treden. De kerk heeft vanouds nooit
de pretentie getoond als wetenschap
pelijk supervisor op te treden. Het ka
tholicisme heeft, ondanks het leerge
zag, aan het menselijk denken nooit
een bepaalde denkvorm opgedrongen.
Op het terrein der theologie komen
zelfs allerlei denkvormen tot uiting.
De katholieke beoefenaar der we
tenschap ondergaat zijn geloof in het
leergezag als een aanslag op zijn geest.
De tweede spreker was prof. dr E.
A. D. E. Carp uit Leiden, die het on
derwerp Natuurwetenschap en leerge
zag behandelde.
Het leergezag, buiten en boven de
wetenschap geplaatst, heeft daarin in
te grijpen, zo zei prof. Carp, waar de
wetenschap in haar vorsen naar aard
en samenhang der dingen het spoor
bijster wordt door misschatting van
de betekenis van bepaalde ontdekkin
gen en vondsten. Het geldt hierbij niet
de beoordeling van de juistheid van de
vondst als zodanig. Deze taak kan aan
de wetenschap zelf worden overgela
ten.
c_ Kerknieuws
NED. HERV. KERK.
Aangenomen naar Benschop: A. v.
d. End te Werkhoven, die bedankte
voor Lienden.
Aangenomen naar Zweeloo: D. A.
Werner, candidaat te Rotterdam.
Aangenomen naar Hernhuïzen-
Klooster'ouren (toezegging): W. Hylke-
ma, candidaat te Den Dolder.
Beroepen te Amsterdam-West (toe
zegging): A. J. JÖrg te Almelo.
Beroepen te ftijverdal (derde predi
kantsplaats): E. H. Grolle te DrieL
Eeroepen te Ernst: A. Klein Kranen
burg te Kootwijk.
Beroepen te Grijpskerk: J. Strik-
werda, candidaat te Britswerd.
Beroepen te Nieuwleusen (toezeg
ging): H. C. Kranendonk te Wouds
end.
Bedankt voor IJselmuiden (toezeg
ging): J. de Lange te Nunspeet
Bedankt voor Bandoeng: Prot. kerk
in Indonesië: G. de Nee, reserve-
legerpredikant te Lonneker.
GEREF. KERKEN.
Beroepen te Amsterdam-Zuid: als
predikant voor de studenten van de
Vrije Universiteit; J. H. Mulder te
Voorburg.
Beroepen te Boven-Smilde: J. Knol
te Surhuisterveen.
Beroepen te Hoornsterzwaag: A.
Langeler te Pesse (Dr.).
Beroepen te Woldendorp: H. Dijk
stra, candidaat te Engwierum.
GEREF. KERKEN, ART. 31 K.O.
Beroepen te Grootegast-Gerkes-
klooster-Strobos: B. de Vos, candi
daat te Utrecht.
GEREF. GEMEENTEN.
Aangenomen naar Dirksland: H. van
Gilst, te Elspeet.
CHR. GEREF. KERKEN.
Bedankt voor Papendrecht: K. G.
van Smeden te Utrecht-Noord.
DOOPSGEZINDE BROEDER
SCHAP.
Beroepen te Winschoten: J. H. Ra-
wie te Zeist, die dit beroep ook aan
nam.
AVONDSMAALSSTEL VOOR
POTCHEFSTROOM
Van 24—29 Mei wordt te Potchef-
stroom het honderdjarig bestaan van
de Hervormde gemeente herdacht. Ter
gelegenheid hiervan zal dr K. H. E.
Gravemeyer namens de generale sy
node dèr Ned. Herv. Kerk een zilveren
avondmaalsstel aanbieden en een refe
raat houden over de prediking van
Kohlbrugge.
Aantasting der waardigheid
Wanneer 't natuurwetenschappelijk
denken tot resultaten komt, welke een
aantasting vormen van de menselijke
waardigheid, zoals dit bijv. bij het
propageren ener eugenetische sterili
satie het geval is, dan heeft het leer
gezag tot taak een waarschuwende en
zelfs veroordelende stem te doen ho
ren, aldus prof. Carp.
Prof. dr W. J. M. A. Asselbergs.
(Anton van Duinkerken), hoogleraar
te Nijmegen, sprak als derde redenaar
over het Kerkelijk leergezag en gees
teswetenschappen.
Temidden der beoefenaren van de
geesteswetenschappen, aldus spreker,
vertoont zich het kerkelijk leergezag
niet als een verstandelijk, wedijverend
lichaam, maar als de vertegenwoordi
ging van de onaantastbare zekerheid
van het menselijk tekort ten opzichte
van de volle omvang onzer bewust-
zijnsomringdheid. Het kerkelijk leer
gezag is niet in voortdurende twist
met wetenschappelijke vorsers. Het is
ook niet geroepen de wetenschappe
lijke arbeid te regelen met wetenschap
pelijke voorschriften. Het wil, zeide
professor Asselbergs, slechts die we
tenschappelijke arbeid richten naar de
eindbestemming van mens en mens
heid.
Slotwoord
Het slotwoord werd uitgesproken door
dr B. J. Alfrink, aartsbisschop-coad
jutor, van Utrecht, die o.m. zei: De
kerk hoezeer ook uitgekreten voor
achterlijk hanteerster van de domper
heeft altijd de wetenschap bevor
derd. Het geloof is geen vijand van
de wetenschap én de wetenschap niet
per se een tegenstandster van het ge
loof. Al wijst de mens die zonder ge
loof de wetenschap beoefent, de har
monie tussen geloof en wetenschap
vaak a priori af, en al kan de gelo
vige, die aan de wetenschap zijn hart
verpand heeft, soms moeite hebben om
de harmonie tussen geloof en weten
schap te vinden. Pas de samensmelting
van kennis en geloofsvisie vormt een
kracht die de kerk kan dienen en de
wereld kan hervormen in christelijke
geest.
Aan het slot van de zitting is een
kort dankgebed uitgesproken door de
rector magnificus.
Dader van aanslag
meldde zich
IJMUIDEN. Bij de politie te
Leeuwarden heeft zich gemeld de
invalide IJmuidense technische be
ambte S., die wordt verdacht een
moordaanslag te hebben gepleegd op
te 63-jarige weduwe T.D.
Hij bekende mevrouw T. met een
mes naar het leven te hebben ge
staan en na de aanslag te zgn ge
vlucht. De man is op transport ge
steld naar Velsen om aan een nader
verhoor te worden onderworpen.
FEUILLETON
De verdwenen
Dodelijk ongeval bij
tunnelbouw
VELSEN. Gistermiddag omstreeks
vier uur is in de bouwput van de tun
nelbouw te Velsén een zandtiein ont
spoord, als gevolg van een verzak
king in een stort. Daardoor zakten de
rails scheef en zes zware kipkarren
kantelden van de baan. De 24-jarige
arbeider C. M. uit Heiloo werd vrij
wel op slag gedood. Een ander brak
beide benen.
Nieuwe Tonge meldt
gestadig herstel
HERKINGEN. Het herstel van de
gemeente Nieuwe Tonge, een der
zwaar getroffen gemeenten in het
rampgebied, gaat gestadig voorl. De
Nederlands Hervormde kerk is geheel
schoon gemaakt, zodat daarin weer
diensten worden gehouden en ook het
verenigingsgebouw is weer voor zijn
oorspronkelijk doel beschikbaar. De
kerkgracht is door de Nederlandse
Heidemaatschappij uitgediept en wordt
van een nieuwe zandlaag op de bodem
voorzien. De Molendijk is herbestraat,
terwijl de werkzaamheden aan de
Zuiddijk, welke de meeste schade
heeft opgelopen, in volle gang zijn.
Met de rioleringswerkzaamheden in
het dorp, waarmee men voor de ramp
reeds bezig was, is opnieuw een begin
gemaakt.
en rkeuraatische pijnen
wrijft U weg met
Herstel in het rampgebied, van Zuid-
Holland en Zeeland. Overal, waai
de situatie dit toelaat, wordt weer
druk gebouwd, zodat het grootste deel
van de geëvacueerde inwoners nog
deze zomer hun intrek kunnen vemen
in hun oude haardsteden.
DEN HAAG. Tussen vertegenwoor
digers van het ministerie van Land
bouw en V3n de afdeling boomkwe
kerij van de Stichting voor de Land
bouw is overleg gepleegd inzake hulp
verlening aan de in moeilijkheden ver
kerende vruchtboomkwekery.
Het verzoek om van overheidswege
het overtollig geworden surplus aan
vruchtbomen door afkoop uit de markt
te nemen, ïs door de minister van
Landbouw niet aanvaard. De voor
naamste reden hiertoe was, dat door
afkoop niet de garantie wordt verkre
gen, dat ook werkelijk die kwekers ten
volle geholpen werden, die de hulp
het hardst nodig hebben. Afkoop ge
schiedt immers op basis van bij de
kweker aanwezige onverkoopbare
bomen en niet op basis van de be
hoefte van de kwekers.
Om aan deze bezwaren tegemoet te
komen heeft de minister een regeling
goed gevonden, krachtens welke spe
ciaal die kwekers zullen worden ge
holpen, die, door het ongunstige ver
loop bij de afzet van vruchtbomen, in
zodanige financiële moeilijkheden
zijn geraakt, dat zij hun bedrijf niet
of slechts zeer gebrekkig kunnen
voortzetten.
Van overheidswege kunnen deze
kwekers worden geholpen bij de aan
koop van materialen, grondstoffen e.d.
opdat zij van hun bedrijf weer een
rendabel geheel kunnen maken. Het is
daarbij geenszins noodzakelijk, dat de
'kweker zich in even sterke mate als
voorheen toelegt op de vruchtboom
kwekerij. Hij blijft vrij om zelf te be
palen, welke richting hij aan zijn be
drijf wil geven.
Er zal echter wel nauwlettend op
worden toegezien, dat alleen zij voor
hulp in aanmerking komen, die de
nodige vakbekwaamheid en geschikt
heid hebben om een bedrijf te lei
den. Het gaat er dus om de volkomen
vakbekwame en bona fide kwekers uit
de moeilijke positie te halen, waarin
zij thans verkeren.
De wijze waarop en de mate waarin
hulp zal worden geboden, zal van ge
val tot geval worden bezien aan de
hand van de behoefte van de kweker.
De geboden hulp zal niet geschieden
in de vorm van credietverlening, zo
dat de kweker geen extra lasten op
zich behoeft te nemen.
Vooruitgang van zes ton
in Rampenfonds
DEN HAAG. Tot heden is in
het Nationale Rampenfonds een be
drag bijeengebracht van 112.4 mil-
lioen gulden.
Dit betekent sedert de laatste op
gave van 16 Mei een vooruitgang
van zes ton.
Uitbreidingsplan niet
goedgekeurd
(Van onze correspondent)
DEVENTER. Het gemeentebestuur
van Diepenveen lieeft het vorige jaar
Juni bij het college van Gedeputeerde
Staten een uitbreidingsplan inge
diend. Een paar weken geleden heb
ben G. S. liet gemeentebestuur laten
weten, dat zij met verschillende
punten in het uitbreidingsplan niet
kunnen instemmen. De gemeente was
verzocht hierin verandering te bren
gen. De raad voelde daar maar heel
weinig voor. evenals Burgemeester
en Wethouders trouwens. Besloten
werd G. S. te berichten, dat men
geen veranderingen in het plan wenst
aan te brengen. De bezwaren van het
provinciaal bestuur hadden betrek
king op het voornemen van het ge
meentebestuur om de kernen Die
penveen en Borgele te verenigen, de
kern Oude Molen aan de rijksstraat
weg Deventer-Holten uit te breiden
en in de toekomst woningen te bou
wen aan de zuidkant van de straat
weg te Colmschate. Ged. Staten
vonden het geprojecteerde industrie
terrein ook te groot. De raad wenste,
een terrein van vier hectare. Ged.
Staten meenden, dat twee ha vol
doende was. In een groot industrie
terrein in Diepenveen zien Ged. Sta-
DEN HAAG. Het ministerie van
Buitenlandse Zaken deelt mede, dat de
minister zonder portefeuille, mr Luns,
aan de vvnd Hoge Commissaris van
Indonesië heeft medegedeeld, dat de
Nederlandse regering krachtig pros-
testcert tegen de op Nieuw-Guinea
door gewapende Indonesische militai
ren gedane poging tot infiltratie.
Overval op overste Harjono
Advocaat-generaal zal
2 ]uni conciuaeren
DEN HAAG. De Hoge Raad
heeft behandeld de cassatieberoepen
van M. Pot en F. A. Colson, die in
verband met de vorig jaar Mei plaats
gehad hebbende overval op de over
ste Harjono, militair attaché van In
donesië. in hoger beroep door het
gerechtshof te 's Gravenhage zijn
veroordeeld respectievelijk tot vier
jaren met aftrek en drie jaren ge
vangenisstraf met aftrek der pre
ventieve hechtenis.
Namens P. trad voor de Hoge
Raad op mr A. G. Veldhuis uit Am
sterdam, die zich conformeerde aan
een door hem ingediende memorie
van cassatie.
Mr L. de Groot te 's-Gravenhage
lichtte namens requirant C. een
vijftal cassatiemiddelen toe. Hij
kwam er o.m. tegen op, dat een com
missaris van politie, die zelf getuige
was in deze zaak, door de rechter
commissaris als griffier was aange
steld. Voorts betoogde h\j, dat van
afpersing geen sprake kon zijn, om
dat het geen delict tegen het ver
mogen betreft. In elk geval kan een
vermogensrechtelijk voordeel niet
worden afgeleid uit de bewijsmidde
len, Het hof heeft op ongeoorloofde
wijze feiten geconstrueerd, die niet
vaststaan.
De advocaat-generaal, prof. Lange-
meijer, zal in beide zaken conclu
deren op 2 Juni a.s.
Uitgaven gestegen
in Maart
AMSTERDAM. Na de grote daling
die gedurende Februari te constateren
viel in de consumptieve uitgaven van
de Nederlandse bevolking geeft de
maand Maart een belangrijk herstel
te zien. De waarde van de totale con
sumptie (basis 1949 is 100) steeg met
14 tot 114. Het prijs-indexcijfer ver
minderde met 1 tot 119, zodat het
hoeveelheidsindexcijfer van 83 tot 95
steeg, of per hoofd der bevolking van
79 tot 90.
De sector van de duurzame con
sumptiegoederen, die in Februari het
sterkt gedaald was, geeft thans ook
de grootste stijging te zien. Het waar
decijfer steeg met 27 tot 92.
Overleden. De bekende jazz-guita-
rist Django Reinhardt is te Parijs
plotseling overleden. Hij verkreeg
grote bekendheid met het quintet van
de Hot Club de France.
ten ongewenste concurrentie voor een
naburige industriegemeente. De re
strictie werd gemaakt, dat het ter
rein uitsluitend bestemd mocht wor
den voor verzorgende en agrarische
industrie.
De minister heeft voorts het verzoek
gedaan, dat de Indonesische regering
harerzijds een diepgaand onderzoek
zal instellen en de Nederlandse rege
ring op de hoogte zal brengen van de
maatregelen ter bestraffing van hen,
die voor deze infiltratiepoging verant
woordelijk kunnen worden gesteld,
alsmede van die ter voorkoming van
herhaling.
In de nacht van Zaterdag op Zondag
is nl. een groep gewapende Indone
siërs, naar thans blijkt deel uitmakend
van het geregelde leger, gesnapt op de
zg. vogelkop van Nieuw-Guinea.
Tegenzet?
Tot Maandagmiddag was er van of
ficiële zijde in Djakarta geen commen
taar te verkrijgen op het bericht be
treffende Indonesische infiltratie in
Nieuw Guinea. De mogelijkheid moet
niet uitgesloten worden geacht, dat re
acties van officiële zijde later op de
dag zullen worden gegeven.
Intussen hebben vooraanstaande po
litieke kringen verklaard, dal het. be
richt zou kunnen worden beschouwd
als een „tegenzet" van Nederlandse
zijde naar aanleiding van de recente
berichten als zou Nederland in de
Molukken hebben geïnfilteerd. Deze
tegenzet zou dan te beschouwen zijn
als een poging tot rechtvaardiging
voor de wereld, aldus deze polM'oke
kringen.
VERLIESLIJST
RODE KRUIS
Het Informatiebureau van het Ne-
derlandsche Roode Kruis heeft de 84e
lijst van geborgen en geïdentificeerde
slachtoffers uitgegeven.
OOSTERLAND
Van Driel—v. d. Klooster, Janna Ple-
ternella, geb. 14-8-1884. Laatste adres:
Groeneweg A 355.
Van Driel, Janna Pieternella, geb.
14-4-1949. Laatste adres: Groenewe®*
A 355.
Een fetas ol een gal? G U FA maakt 'l weer glad
KNEEDBAAR HOUT
VAN
CETA-BEVER
door Patricia Wentwortb
56
Na vriendelijk gekucht te hebben, zei juffrouw
Silver: „Ik geloof, dat ik daarvan iets afweet".
„Ja, dat doet iedereen, 't Zal altijd wel zo gaan.
maar je denkt er niet over na tot het je zelf
overkomt. De mensen kunnen je van alles vragen
en als je niet antwoordt, trekken ze er de een of
andere conclusie uit. Je hele privé-leven is weg".
„Komt dat er zoveel op aan, juffrouw Cray?"
„U bedoelt, of ik iets te verbergen heb? Ik denk
van wel. Ieder mens zal wel 't een en ander in zijn
leven hebben dat hij buiten 't bereik van de lief
hebbende wereld wil houden". De laatste woorden
waren nauwelijks hoorbaar, want Rietta's stem
begaf haar.
Juffrouw Silver keek Rietta bezorgd aan en zag
duidelijk blijken van een slapeloze nacht en voort
durende spanning; om de mooie ogen waren krin
gen zichtbaar. Op practische toon stelde ze de vraag:
„Waarmee hebt u ontbeten?"
„Ik weet het niet".
Juffrouw Silver kuchte even. „Het is precies één
uur. U hebt me op de lunch gevraagd", zei ze „en
ik vind, dat we ons gesprek moeten uitstellen tot
we wat gegeten hebben. Misschien kan ik u helpen".
Rietta was zowel verrast als opgelucht. Voor 't
ogenblik zou ze nog niet behoeven te praten. De
gedachte aan eten schrikte haar wel af, maar stelde
in elk geval de noodzakelijke mededelingen betref
fende James Lessiter nog wat uit.
„Alles is klaar. Fancy zal me wel helpen met
binnenbrengen. Ik bedoel het meisje, dat hier
logeertFrancis Bell. U zult haar en Carr hier
ontmoeten; dat is, geloof ik, juist goed".
In de loop van haar beroepsbezigheden had juf
frouw Silver maaltijden ais deze vaak meegemaakt.
Ze was gewend aan de algemene stemming van
angst en somberheid; aan de sporadische opflikke
ring van 't gesprek, die toch altijd weer uitdoofden
doordat de aanwezigen vreesden dingen te zeggen,
die beter verzwegen konden worden, aan de perio
dieke ogenblikken, waarin blijkbaar niemand woor
den kon vinden. Zij zelf was altijd wel bij machte
de conversatie gaande te houden, maar ze deed het
niet steeds, omdat ze het soms leerzamer vond, 't
gespannen stilzwijgen van anderen gade te slaan.
Vandaag had ze zich tot taak gesteld, te zorgen,
dat juffrouw Cray voldoende at en dit gelukte
haar ten slotte, 't Bleek gemakkelijker wat voedsel
tot zich te nemen dan om maar aldoor „neen" te
zeggen en na de eerste happen kwam Rietta tot de
ontdekking, dat ze trek had.
Wat meneer Robertson betreft, juffrouw Silver
was zich bewust, dat hij haar aanwezigheid af
keurde. Mannen, zo bedacht zij, waren doorgaans
niet in staat hun gevoelens te verbergen. Van den
beginne af aan lieten ze die dikwijls op de meest
naïeve manier blijken. Ongetwijfeld hield meneer
Carr haar voor een kwebbelende oude vrijster. Hij
herinnerde haar aan de kleine jongens, die zich
beledigd voelden omdat ze de lessen van hun zus
ters moesten bijwonenen ze was daarom toege
vend jegens hem gestemd.
Fancy Bell in haar rode jurk ontlokte juffrouw
Silver een vriendelijk glimlachje. Ze vond haar een
argeloos schepsel, een open boek voor ieder, die haar
tactvol zou ondervragen. Als Fancy iets wist, zou zij,
juffrouw Silver, het weldra eveneens weten. En wat
meneer Carr aanging.nu met hem had ze niet
onmiddellijk te maken.
Voor Rietta ging de tijd eensdeels te langzaam,
anderdeels te snel voorbij. Daar Carr en Fancy
aanboden om af te wassen, kon ze het gesprek niet
langer naar later verschuiven. Zo zat ze dan tegen
over juffrouw Silver, die zich al geheel thuis scheen
te gevoelen. Na zich van das en mantel te hebben
ontdaan, prijkte ze in een saliegroene wollen japon,
waarop van voren een paar vreemdsoortige borduur-
seltjes waren aangebracht. De hals van dit gewaad
werd lichtelijk omlaag gedrukt door haar geliefde
zwart eikenhouten broche, waarin een roos was
uitgesneden, die in 't midden een zg. Ierse parel
vertoonde. Ter linkerzijde was haar lorgnet, die ze
voor kleine letters of bij slecht licht gebruikte, aan
een fijn gouden kettinkje bevestigd. De omvangrijke
zwarte tas stond open naast haar en diende nu als
bewaarplaats voor het kluwen lichtblauwe wol,
waaruit ze een warm manteltje en broekje voor de
kleine Josephine van haar nichtje Ethel Burkett
breide. Ze hield de handen laag in haar schoot, want
ze volgde de breimethode, die zij en Cecilia indertijd
op school van hun Duitse lerares „Fraülein"
Stein, hadden geleerd. Slechts zelden keek ze naar
de vlug kletterende naalden of de steeds aangroeien
de blauwe strook. Haar gastvrouw ernstig aanziende,
begon ze: „Voor u me iets vertelt, zou ik willen weten
in welk opzicht ik u kan helpen".
(Wordt vervolgd)
Indonesische militairen infiltreerden in
Nieuw-Guinea
