b
RANG
Engeland deed goed werk
in Kenya
INDONESIË
l'* - Xi 'i
Middenstand ongerust over
schaderegeling
Von Manstein
vrijgelaten
Vrüdag 8 Mei 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Derde blad
Mau Mau is een terugval tot het
ergste barbarisme van donker Afrika
HET BRITSE KOLONIALE BEWIND IN KENYA heeft heel wat
deugdelijke argumenten tegenover de aanklachten, die de Mau Mau, met
de felheid en de eenzijdige overdrijving van iedere revolutionnaire
beweging, tegen de regeerders in Londen en Nairobi inbrengt. Het
sterkste, overtuigendste argument achten de Engelsen zelf, dat Brit-
tannië door zijn medische zorgen en zijn sociale diensten de zwarte
bevolking in vijftig jaren tijds heeft laten uitgroeien van twee tot vijf
millioen en dat door de stichting van 2900 lagere scholen de strijd tegen
onkunde en analfabetisme reeds een goed eind gevorderd is. Er zijn
voorts opleidingsinstituten voor ambtenaren, er is een school voor vak
onderwijs, er is een handelsschool en voor tientallen bekwame jongelui
wordt de weg gebaand tot het volgen van een universitaire studie. Een
en ander kost tien millioen gulden per jaar.
Het gaat de Indiërs
uitstekend
Bnttannië heeft vrede gebracht (af
gedacht dan van de thans aan de gang
zijnde „politiële actie") in een land
van eeuwigdurende stamgevechten,
hel heeft een deugdelijke rechtspraak
ingevoerd, die met het traditierecht
der stammen rekening houdt, hel heeft
ziekenhuizen gesticht („apart" voor
blank en zwart), het heeft schepen in
de vaart gebracht op de grote meren,
het heeft zeehavens geslicht, een mijn
wezen gecreëerd, malaria, slaapziekte
en sprinkhanen bestreden, de binnen
landse visserij bevorderd, bossen aan
geplant, nieuwe landbouwmethoden
ingevoerd, wegen aangelegd en brug
gen gebouwd. Kortom: het koloniaal
bestuur heeft Kenya uit de staat van
primitief barbarisme en diepste on
kunde opgeheven tot een nog wel niet
hoog maar in ieder geval voor Oost-
afrikaanse verhoudingen tamelijk be
vredigend peil.
Het Britse bestuur is er echter niet
in geslaagd, de zwarte bevolking te
vrijwaren voor bittere armoede en het
blijft weigeren haar, door de een of
andere vorm van kiesrecht, politieke
invloed te doen uitoefenen. Dit gemis
aan enigerlei politieke medezeggen
schap wordt door de kleine kring van
ontwikkelde inboorlingen des te ster
ker gevoeld omdat de immigranten uit
India (waarvan er reeds 90.000 zijn!)
en de Arabieren wèl stemrecht en
wél gekozen vertegenwoordigers in de
Wetgevende Raad hebben.
Weliswaar hebben er zes inboorlin
gen zitting in de Raad, maar die wor
den door de Gouverneur benoemd en
niet door de bevolking gekozen. En
weliswaar is er, onder de leiding van
„chiefs", overal in het naturellen-
gebied een grote male van zelfrege
ring (naar de richtlijnen van het ko
loniale bestuur) maar de revolution
naire elementen in de Kikuyu-stam
noemen vele hunner stamverwanten,
die daarbij functies bekleden, verra
ders van het volk en collaborateurs.
Bloedig geweld
Deze woorden zijn ongetwijfeld mis
plaatst; vele zwarte leiders, die zich
terdege van hun verantwoordelijkheid
bewust zijn, zien veel meer heil in een
politiek van geleidelijke ontwikkeling
onder Engelse bescherming (en des
noods af en toe versneld door het uit
oefenen van druk op Londen langs
constitutionele weg) dan in een re
volutionnaire actie, die diepe bloed
sporen moet trekken aan beide zijden
van de kleurgrens. Vele van deze ge
matigde figuren die slechts het
waarachtig belang van hun volk be
ogen zijn reeds door de Mau Mau
vermoord.
De Mau Mau wil met praten maar
schieten, niet onderhandelen maar
slaan, niet confereren maar steken,
niet wachten maar slachten.
Gruwelijkheid en domheid zijn de
twee voornaamste kenmerken van de
Mau Mau, die nu reeds gedurende
meer dan zes maanden in Kenya de
staat van alarm heeft nodig gemaakt
en die het, door haar afgrijselijke da-
VAN EN OVER
het indonesische kabinet
Zoals reeds gemeld is heeft de In
donesische regering besloten geen ver
trouwensvotum te vragen aan het par
lement over haar beleid in de kwestie
van de 17 Octoberaffaire.
Intussen doet zich een nieuwe com
plicatie voor. Het hoofdbestuur van de
Partaï Serikat Islam Indonesia besloot
aan de min. van Soc. Zaken Anwar
Tjokroaminto, die lid is van deze par
tij, instructie te geven als „vertegen
woordiger van de P.S.I.I. in het kabi-
net-Wilopo zich aan het standpunt van
zijn partij aan te passen". Dat zou be
tekenen, dat minister Anwar zijn por
tefeuille ter beschikking dient te stel
len. Het is nog niet bekend, welke con
sequenties deze stap zal hebben.
staking opgeheven
De bond van bankarbeiders te
Djakarta heeft in e»n vergadering be
sloten de stakingsorder in te trekken.
Waarheen Kenya?
Met dit vierde artikel besluit
onze correspondent in Zuid-Afrika
zijn beschouwingen over de oor
zaken van de onrust in Kenya af.
Hij beschrijft het vele goede werk
van Groot-Brittannië, maar con
cludeert, dat de armoede der in
boorlingen desniettemin bijzonder
ernstig bleef. De afgrijselijke
wreedheden, die de Mau Mau be
drijft en de eventuele* gevolgen
daarvan worden met gretige be
langstelling gadegeslagen door de
communistische groepen in Afrika
en door een klein aantal ver-
vooruitziende figuren in India.
den van geweld, noodzakelijk maakte
dat zes duizend man troepen (en een
aantal bommenwerpers) uit Engeland
werden gezonden voor een totdus-
ver overigens mislukte poging om
rust en orde te herstellen.
De Mau Mau wier naam vermoe
delijk herinnert aan een der vroegere
goden of aan een beruchte rovers
bende uit de vorige eeuw is de on
dergrondse voortzetting van twee
voormalige politieke organisaties dei-
zwarte intelligentsia, die gedurende de
afgelopen twintig jaren, tot zekere
wasdom kwamen, maar zulk een re-
volutionnair karakter aannamen, dat
de koloniale overheid hen verbood.
Jomo Kenyatta, de thans tot zeven
jaar dwangarbeid veroordeelde slimme
politieke vos die in Londen stu
deerde en in Moskou de finishing touch
aan zijn opleiding gaf had in beide
organisaties een grote rol gespeeld.
Toen zij verboden werden en hij dus
geen instrument meer had voor de
openlijke verbreiding van zijn poli
tieke ideeën, dook hij, politiek gespro
ken, onder in een nieuwe, geheime or
ganisatie: de Mau Mau. Hij en zijn
naaste medewerkers waren onmisken
baar de braintrust achter de moorden
de horden. Sluipmoord was van den
beginne af het voornaamste punt op
het programma van de Mau Mau!
Met gebruikmaking van het bijge
loof der inboorlingen en van hun ont
zag voor toverdokters en geestenbe
zweerders dat tachtig jaren missie
en zending nooit geheel hebben kun
nen uitroeien met dwang en inti
midatie, met bedreiging en geweld
smeedde Jomo Kenyatta (die zijn vol
gelingen „Brandende Speer" hebben
genoemd) zijn geheime sluipleger aan
een. Ieder lid van de organisatie moest
een eed afleggen, die hem in alle
eeuwigheid bond tot volstrekte zwijg
zaamheid, tot absolute gehoorzaam
heid en tot gedisciplineerde medewer
king aan het grote doel der Mau Mau:
de uitroeiing van alle blanken.
Wie de eed verbrak, wie de organi
satie verried, wie tegen enig lid ge
tuigenis durfde afleggen zou worden
gedood. En de Mau Mau liet het niet
bij dreigementen!
Vele duizenden Kikuyu's werden ge
dwongen deel te nemen aan inzwe-
ringsplechtigheden, hoezeer ook vaak
tegen hun zin. En als zij eenmaal de
eed hadden afgelegd, dan moesten zij
wel in het gruwelijk spel van moord
en brandstichting meespelen.
Toverdokters
Het was deze praclijk van eedsafne
ming en bedreiging, die vooral in het
begin van haar activiteit dat is nu
twee jaar geleden de strijd tegen
de Mau Mau zo moeilijk maakte. De
politie had soms vijf of zes arrestan
ten, dié vrijwel op heterdaad betrapt
waren, maar die men, door het plot
seling en spoorloos verdwijnen van de
getuigen, moest loslaten. Die getuigen
waren óf bijtijds vermoord óf in de
wilde bossen en bergen verdwenen om
rechtszitting, getuigenverhoor en
de latere wraak van de Mau Mau te
ontgaan.
De overheid begon langzamerhand in
te zien, dat zij de Mau Mau óók op
het gebied van de psychologische oor
logsvoering partij moest geven. En als
gevolg daarvan hebben wij het nogal
vreemde ding zien gebeuren, dat de
ambtenaren van Hare Majesteit Ko
ningin Elizabeth II „Verdedigster
van het Geloof" op zoek gingen
naar toverdokters, die voor geld en
goede woorden bereid waren om de
Kikuyu's, die tegen wil en dank de
Mau Mau-eed gezworen hadden, van
die eed te bevrijden!
Zulke zuiveringsplechtigheden wer
den en masse georganiseerd; tover
spreuken, geestenconta:t, geitenbloed
en rammelaars kwamen er aan te pas
en het hielp! De inboorlingen, die
de bewerking ondergingen, voelden
zich lekker opgelucht en zij waren
meteen lijzonder spraakzaam tegen
over de politie-autoriteiten, die uiter
aard gaarne bereid bleken om alle
mededelingen welwillend aan te
horen
De Mau Mau incasseerde deze te
genslag en ging voort met het plegen
van overvallen op eenzaam wonende
boeren, op kleine politieposten, op hut
ten van „chiefs", op ambtenaren, op
mensen die getuigenis hadden afge
legd en op mensen, die er alleen maar
van verdacht werden tegen de Mau
Mau te zijn.
Geheel Kenya werd (en is!) een oord
van verminking en moord, van af
schuw en angst.
Donkere toekomst
Als de leiders van de Mau Mau ge
dacht hebben door deze bloedige tèr-
reur het Britse koloniale bewind om
ver te kunnen werpen, dan getuigt
dat slechts van hun infantiliteit. Ik
geloof echter, dat hun terreur, door
ondisciplinair optreden of door het
voorbarig bekend worden van de
plannen, niet de kolossale omvang cn
niet de bliksemsnelle trefkracht heeft
kunnen bereiken die zij beoogd had
den. Zij hebben, naar men thans uit
allerlei gegevens kan afleiden, een to
tale opstand willen voorbex-eiden. Dat
is mislukt. En daardoor is het werk
van de Mau Mau hoeveel bloed er
ook nog zal vloeien aleer zij totaal
verslagen is in wezen óók reeds
mislukt.
Want de regering zal, hoezeer zij
ook getalmd en geaai-zeld moge heb
ben in het verleden, thans niet kun
nen en niet willen rusten voor het
kwaad met wortel en tak uitgeroeid is.
Het geleidelijk uiteenslaan van de
organisatie zal intussen niet beteke
nen, dat de toestanden, waartegen zij
zulke bloedige protesten aantekende,
zijn verbeterd. De armoede, de onrust,
het wantrouwen en de haat zullen
voortkankeren zolang de economische
en sociale toestanden niet verbeterd
zijn.
Kenya heeft méér nodig dan zes
duizend soldaten en een groep bom
menwerpers. De zwarte massa, die
van haar extremistische leiders heeft
geleerd dat zij bestolen en ontrecht
werd, vraagt arbeid en brood en een
toekomst.
Zal Groot-Brittannië die arbeid, dat
brood en die toekomst kunnen ver
zekeren? De waarheid is veeleer, dal
de toekomst donker is.
Moskou cn New Delhi
Twee outsiders zijn er bij dit drama
van mislukking cn armoede, die de
ontwikkeling met gretige belangstel
ling gadeslaan: de Afrikaanse agen
ten van vredesengel Malenkof en de
bewindhebbers in India, die i-eeds
490.000 mensen uit hun overbevolkte
land een bestaan zagen vinden in een
der gebieden aan de Oostkust van
Afrika. De 90.000 Indiërs in Kenya
hebben zich goede posities verworven
in de Britse regeringsdienst (als ge op
het vliegveld van Nairobi aankomt
waant ge u in New Delhi, want vrij
wel alle officials zijn Indiërs!), in het
hotelwezen, in allerlei beroepen cn op
de meest uitgebreide schaal in letter
lijk geheel de handel, en gros en cn
détail.
Het gaat de Indiërs uitstekend, hun
aantal, hun invloed en hun vermogen
neemt elk jaar toe.
Het internationale communisme en
Vol sprankelend zonlicht.
Verrassend fijne smaken.
U herkent RANG aan de
vrolijke kleurentinteling en
aan de naam RANG. die op
het beschermend omhulsel
staat.
Op jacht naar de
oervis
DEN HAAG. Prof. Smith, de ont
dekker van de Coëlacanth, zal binnen
kort een reis naar de oostkust van
Afrika ondernemen om te trachten een
Coëlacanth, de naar men aanneemt
uitgeste ven oervis, levend te vangen.
De tocht wordt ondernomen met een
spec1 aal uitgeruste motorboot. Aan
boord bevinden zich koelruimten om
eventueel gevangen vissen te bewaren,
terw.w. peciale netten met electrische
signaalapparaten we den meegenomen
voor de vangst van deze zeldzame vis
sen. De onderneming wordt gefinan
cierd door de Zuidafrikaanse weten
schappelijke en industriële navorsings-
raad. De reis zal verscheidene maan
den duren, terwijl een afstand van
meer dan 3000 mijl wordt afgelegd.
Noormannen naar
Enschede
DEN HAAG. Een twintigtal als
Vikingen uitgedoste Denen zal op 13
Mei voor een kort bezoek in Enschede
arriveren. De Denen maken een rond
reis door Europa om bekendheid te
geven aan het Vikingspel, dat jaarlijks
in de kleine Deense gemeente Frede-
rikssund op het eiland Sjaeland wordt
opgevoerd. Dat de modex-ne Vikingen
ditmaal niet op strooptocht zijn hopen
zij de bevolking van Enschede te kun
nen bewijzen. In originele kledij en
andere attributen, die herinneringen
aan de Noormannen wakker roepen,
zullen de Denen op 18 Mei in een fees
telijke stoet door Enschede trekken.
Zij zullen tijdens een officiële ont
vangst door het gemeentebestuur van
Enschede de stad een symbolisch
cadeau aanbieden. De volgende dag
vertrekken de Vikingen naar Brussel.
Ongeval kostte militair
het leven
ROTTERDAM. Op de Pastoriedijk
is een motor tegen een boom gereden,
tengevolge waai-van de bestuurder, de
25-jdrige K. Elzinga uit Arnhem om
het leven is gekomen. De duo-passa
gier, de 24-jax-ige R. de Groot uit Am
sterdam, werd licht gewond. Beiden
waren in militaire dienst. Het slacht
offer, dat een vrouw en kind achter
laat, wei'kte bij de marine op het vlieg
veld Valkenburg.
.hel ontwakende Afrika-imperialisme
van het nieuwe India ontmoeten el
kaar, zoals overal aan de Oostkust van
Afrika, ook in Kenya. Zij vechten hun
ondergrondse voorpostengevechten uil
op de magere ruggen der arme inboor
lingen. En Groot-Brittannië is voor
alle betrokken partijen de zondebok.
In Londen denkt men daar in het al
gemeen anders over.
En dat is, bij al de huidige onrust
in Kenya en elders in Afrika, een ge
ruststellend teken voor allen die be
seffen, dat Europa en Afrika in de we
reld van morgen hoogstwaarschijnlijk
op méér gebieden dan het economische
alleen eikaars complementen zullen
hebben te zijn.
Door de stormramp z\jn ontzettend
grote veenkluiten met een gewicht van
4 a 5 ton door het stroomgat op de
weilanden bij Willemstad terecht ge
komen Op het ogenblik worden deze
veenkluiten afgestoken, waardoor turf
voor huisbrand wordt verkregen. Wan
neer de veenkluiten zijn verwijderd,
moet nog een laag zand van 50 cm,
die op de weilanden is achtergebleven,
worden weggeschept. Daarna pas kan
men weer gaan spreken van weiland.
W atersnood-commissie
Meer samenwerking tussen departementen
vereist
DEN HAAG. Overeenkomstig haar bedoeling om regelmatig korte verslagen
aan de Kamer uit te brengen, heeft de commissie voor de watersnood uit de
Tweede Kamer een overzicht gegeven van de besprekingen, welke gevoerd zijn
met de staatssecretaris van Economische Zaken over een aantal aangelegen
heden, de middenstand in het rampgebied betreffende.
Aanleiding tot deze bespreking was de ongerustheid in de middenstand over
het uitblijven van de schaderegeling.
van de verschillende departementen
zou kunnen kloppen.
Van de zijde van de commissie werd
bovendien opgemerkt, dat in de
meeste gevallen de slachtoffers niet
eens weten tot welke instantie zij zich
hebben te wenden en ook de ambte
naren zelf in de diverse gemeenten
hiervan niet op de hoogte waren.
De staatssecretaris was bereid met
andere departementen te overleggen,
of het niet mogelijk is een eenvou
dige publicatie samen te stellen ten
behoeve van rampslachtoffers, waarin
de diverse getroffen regelingen wor
den samengevat.
Deze zorg betreft niet de vraag óf
er schadevergoeding zal worden uit
gekeerd immers, daarvan is ieder
een wel overtuigd maar wel de
wijze waarop, de snelheid, waarmede,
en langs welke wegen tot een bevre
digende oplossing van deze problemen
kan worden gekomen.
Bij de commissie bestond de in
druk, dat het als een gebrek aange-
mei'kt moet worden, dat verschil
lende ministeries, zoals die van Finan
ciën, van Maatschappelijk Werk en
van Economische Zaken, bij deze pro
blemen zijn betrokken.
Het is de commissie van verschil
lende zijden onder het oog gebracht,
dat op vele plaatsen de schade nog
niet eens is opgenomen.
De staatssecretaris verklaarde, dat,
ofschoon kort na de ramp de coördi
natie minder goed was, deze thans in
de top zeer goed genoemd mag wor
den. Er is naar zijn mening voldoende
overleg.
atcrsnoodschadewet.
Het wachten is op de totstand
koming van de watersnoodschadewet.
De commissie opperde de mogelijk
heid, dat de interdepartementale com
missie voor de middenstand, waarvan
de staatssecretaris voorzitter is, zacht
zinnig indien het kan doch hard
indien hel moet op de deuren
Gestapo-leiders te
Bordeaux berecht
BORDEAUX. Drie gewezen Gesta
po-leiders. de Duitsers Hans Luther
en Friedrich Dose en de Oostenrijker
Anton Enzelsberger, bijgenaamd „Tony
de bokser", zijn te Bordeaux door een
militair gerechtshof tot respectievelijk
vijf jaar eenzame opsluiting, zeven
jaar dwangarbeid en vier jaar gevan
genisstraf vexoordeeld.
De veroordeelden was marteling en
doden van duizenden Franse burgers
ten laste gelegd. Drie andere voor
malige SS'ers werden bij verstek tol
gevangenisstraffen veroordeeld.
ALLMENDINGEN. De voormalige
Duitse veldmaarschalk Von Manstein
is door Britse autoriteiten er van in
kennis gesteld, dat hem van Don
derdag af de rest van zijn gevan
genisstraf van twaalf jaar voor oor
logsmisdaden is kwijtgescholden.
Von Manstein woont sedert ver
scheidene weken in een kasteel in de
omgeving van Allmendingen. Hem
werd op medische gronden toege
staan de gevangenis te verlaten.
De tijding van zijn vrijlating werd
Von Manstein door de burgemeester
van Allmendingen medegedeeld.
Later in de ochtend begaf zich een
afvaardiging van de plaatselijke be
volking naar Von Manstein. Van de
afvaardiging maakten onder meer de
burgemeester, onderwijzers, Katholie
ke geestelijken en de dorpsfanfare
deel uit. Schoolkinderen brachten
bloemen mee
De vroegere veldmaarschalk zeide
in een dankwoord, dat hij hoopte op
verzoening tussen de volken en een
wording van Europa, en dat allen die
nog niet vrijgelaten zijn, spoedig de
vi-ijheid zullen herkrijgen.
Toen Von Manstein zijn toespraak
had geëindigd, hief de menigte spon
taan het „Deutschland, Deutschland
über alles" aan.