BATAVIS Marie Seton over Eisenstein Nieuws uit de Franse filmstudio's „Niggies en neeffies" dansten in Tropenmuseum Veenkluiten spoelden Brabantse land binnen Vietminh-offensief in Laos schijnt te zijn gestaakt Flying Dutchman „Niet grijparm der overheid van boven maar organisatie van onderen op" af, Dulles over het E.D.G.-verdrag ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DONDERDAG 7 MEI 1953 5 Dr F. Schmidt-Degener posthuum geëerd Beeld ter plaatsing in Rijks museum aangeboden In het Rijksmuseum te Amsterdam Is 'gistermiddag' een in torons uitge voerde kop van de in 1941 overleden oud-hoofddirecteur van het Rijksmu seum, dr F. SchmidtDegener, na mens een comité, dat hiervoor de gel den toijeen had gebracht, aan het ministerie va.n O., K. en W. overge dragen. Dr H. E. van Gelder, voor zitter van het comité, schetste ln zijn toespraak dé betékenis van de arbeid, die dr SchmidtDegener voor het museumwezen in ons land in het alge meen en voor het Rijksmuseum, waar van hij twintig jaar hoofddirecteur is geweest, in het bijzonder heeft ver richt, „Zonder zijn bezielende voor- arbeid was de verwezenlijking van de vorm van het museum, zoals het thans is geworden, niet mogelijk geweest", aldus spreker, die er aan herinnerde, dat dr SchmidtDegener ons land ook heeft verrijkt met een literaire na latenschap. Hierna bood hp de door de beeldhouwer L. H. Sondaar vervaar digde kop ter plaatsing in het museum aan het ministerie aan. Mr F. P. Th. Rohling, chef van de afdeling oudheidkunde en natuurbe scherming van het ministerie van O., K. en W., die ook woorden van waar dering en hulde sprak voor het be langrijke eri blijvende werk, dat dr SchmidtDegener voor het museum wezen heeft verricht, zelde met bijzon dere erkentelijkheid voor deze geste van het comité het geschenk te aan vaarden. Dr IT. SchmidtDegener, een broer van de oud-hoofddirecteur, sprak namens de familie woorden van dank voor de wijze waarop het comité zijn broer heeft willen eren. (Ingez. med.-adve-rtentie) Spectacle coupé van werk en leven in Filmmuseum (Van onze film-redactrice) MARIE SETON, schrijfster van de biografie van Sei-gei M. Eisenstein, heeft gisteravond in het Neder lands Filmmuseum de eerste van een serie lezingen in ons land gehouden over de grote Russische filmregisseur, met wie zij enige jaren zeer nauw heeft samengewerkt. Sedert Eisensteins dood in 1948 heeft zij gegevens verzameld voor een representatieve levensbeschrij ving en een studie van zijn kunst, die, aangevuld met haar persoonlijke erva ringen en inzichten, de historie van de mens Eisenstein, over wie naar verhou ding weinig bekend was. en een analyse en synthese van zijn prestaties, die door iedere filmminnaar heden nog even vurig worden bewonderd als een kwart eeuw geleden, als een levend geheel zouden bewaren. Haar lezing was een greep in de rijke stof van biografie (verschenen bij The Bodley Head in Londen 1; en als een door haar onderwerp bezielde, bijna bezeten spreekster kon Marie Seton haar toehoorders zelfs in zulk een beknopte versie enig inzicht verschaffen in de schrijnende problematiek van dit kun-, stenaarsleven, gegroeid uit een onbevre digend ouderlijk huis naar de meesle pende stormvlagen van de jonge revo lutie, verward en vaak verslagen in de maalstroom der politieke consolidaties in het binnenland en der soms hoop gevende, veel vaker ontgoochelende on dervindingen, die Eisenstein in het bui tenland heeft opgedaan. De tragische conflicten rond zijn voorgenomen Mexi caanse geluidsfilm Que" Viva Mexico! (19321 brachten hem tot de rand van de zelfpioord. Uit zijn Mexicaans materiaal heeft een Hollywoodse producent een verbas terde rolprent Thunder over Mexico ge trokken. Maar het is Marie Seton ge lukt, het grootste gedeelte van dit door Eisensteins camaraman Eduard Tissé gefotografeerde materiaal te redden en het te monteren tot een film Time in the Sun, die gisteravond voor het eerst in Nederland is vertoond: geen poging tot imitatie of ook maar tot een afgerond filmwerk, maar een bescheiden aandui ding van 'wat Eisensteins bedoeling moet zijn geweest met de indrukwekkende fragmenten, die in deze terughoudende montage nog een beeld geven van wat in Eisensteins handen een meesterwerii had kunnen worden. Met gedeelten uit Eisensteins befaam de werken de onvergetelijke trappen van Odessa uit Pantserkruiser Potem- kin, de even onvergetelijke centrifuge uit De Generale Lijn, een prachtig stuk uit October en de zwaar gestyleerde, maar veel mattere kroningsscène uit Iwan de Verschrikkelijke (van welke film slechts het eerste deel mocht wor den gepubliceei'den met foto's van toneel- en filmschetsen en flitsen uit Eisensteins leven heeft Marie Seton haar lezing op het projectiedoek ge- illustreerd. De invloeden, die deze veel zijdige figuur hebben helpen vormen schouwburg en circus, Leonardo da Vinei en Chinese hiëroglyphen, Japanse toneeltradities, internationale literatuur en beeldende kunst heeft zij zichtbaar toegelicht. Verspreide invloeden in een chaotisch tijdsgewricht, da,t voor Eisen stein noodlottig was, maar waarin hij genoeg scheppingskracht heeft kunnen ontplooien om een van de grondleggers der filmkunst te worden. Het is goed voor de toekomst van deze kunst, dat Marie Seton zich met fanatieke toewij ding in dienst heeft gesteld van Eisen steins artistieke nalatenschap. Engelands beste stem voor kroningsfih m Britse acteur Leo Genu, die onlangs in ons land de tekst voor de Engelse versie van Polygoons film over de watersnood heeft gesproken, stal ook als hoofd-commentator fungeren van Elizabeth is Queen, de hoofdfilm in Warnercolor, die Associated British-Pathé zal maken van de aanstaande kroning. Het London Philharmonic Orchestra onder leiding van Sir Adrian Bonlt zal voor de muzikale begeleiding zorgen. Leo Genu, wiens spreekstem veelal wordt geprezen als een van de fraaiste in de Angelsaksische filmwereld, begon zijn carrière als lid van- de balie-, en heeft ruime ervaring als toneelspeler en als spreker en acteur voor radio en televisie. DE directeur van het Franse centrum voor de cinematografie heeft een grote productie-campagne van de Franse filmindustrie aangekondigd, waarvan men vooral veel verwacht ten aanzien van de export, o.a. naar Noord- Amerika. Regisseurs van de eerste rang zijn reeds bezig met grote films; Marcel Carné leidt de opnemingen van Thérèse Raquin, Max Ophuls van Madame de... (met Dannielïe Darrieux en Vittorio de Sica in de hoofdrollen)terwijl ook Hen ri Vemeuil en Carlo Rim aan het werk zijn. Yves Allégret is in Mexico begon nen met Jean-Paul Sartre's Les Orgeuil- leux, en er zijn nieuwe films gereed en in de maak van Claude Autant Lara., Jacques Becker en Christian-Jaque (on der meer Nana). Robert Bresson, regis seur van Journal d'un Curé de Cam pagne, zal Les Chevaliers de la Table Ronde verfilmen en Georges Rouquier, de maker van Farrebique, zal in Spanje Sang et Lumière regisseren. Jean Delan- noy bereidt La Route de Napoléon voor,- met Pierre Fresnay in een hoofdrol, en een film naar het Faite en Nous sommes t.ous des Assasins) heeft drie films op stapel staan, die problemen van echt scheiding en jeugd behandelen. De jonge Michel Haddad zal onder leiding van Jean Cocteau Thomas L'Imposteur re gisseren, en Jean Renoir wil zijn terug keer in de Franse studio's beginnen met Premier Amour een toepasselijke titel! (H.'olad - U.P.-dienst) Het National Institute of Arts and Letters te New York heeft de benoe ming tot ereleden bekend gemaakt van de Britse wijsgeer Bertrand Russell, de Italiaanse componist Gian Carlo Menotti, de Frans-Zwitserse architect Charles ie Corbusier en de Franse schrijfster Colette. Twee soorten volksdans en een vergelijking DE honderd Zuidafrikaanse volks spelers, die dezer dagen een tournee door West-Europa en Scandinavië zijn begonnen, hebben gisteren een vrij talrijk publiek in het Amsterdamse Tropenmuseum op een uxtvoei'ing van hun volksdansen en -liedjes onthaald. Zij noemen zich „volksspelers" en niet „volksdansei's", om daarmee aan te dui den, dat hun dansen hun oorsprong vin den in de picknick-spelletjes in de open lucht, waar-mee de 'trekkende ZnidatTi- kaanse boeren zich een eeuw geleden de tijd koi'tten. Sinds enkele tientallen jaren is de belangstelling voor deze eigen folklore in Zuid-Afrika sterk toe genomen; met grote zorg heeft men de no'g te vinden dansen en melodietjes verzameld en de Uniale Raad vir Vollt- sang en Volkspele bevordert de weder invoering er van met kracht, daarbij ge steund door een grote aanhang van enthousiaste spelers. In de twaalf jaar, dat de beoefening der volksspelen nu officieel wordt gestimuleerd, is een zeer gi-oot deel van de blanke bevolking er voor gewonnen, zozeer zelfs dat bij allei'- lei feestelijke gelegenheden de oude volksspelen door kinderen en volwasse nen worden uitgevoerd. Dit bewijst, dat deze spelen, ondanks bet feit dat zij min of meer kunstmatig weer voor de dag zijn gehaald, wortelen in de aard van het Zuidafrikaanse volk en dat dit AMSTERDAM EN HET TONEELMUSEUM Aan het jaarverslag' over 1952 van de vereniging Het Toneel-musemn ontle nen wij, dat het bestuur zeer erkentelijk is jegens de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam voor de hulp en vooi'al voor de onderbrenging der collectie. Ruimte blijft broodnodig. Overbrenging naar Den Haag wox'dt niet overwogen. Nog steeds is de meerdeiTieid van het be stuur van mening dat Amsterdam het „eerstgeboorterecht" heeft, en dat een toneel-verzamel ing in een universiteits stad meer op haar plaats is. „De gemeentelijke overheid dient ons echter tegemoet te komen met de mo gelijkheid ons een passend onderdak te verschaffen, indien Amsterdam niet voor de zoveelste maal de ervaring wil op doen, dat een kostbare en belangrijke culturele verzameling uit de stad moet verdwijnen", aldus het verslag dat mel ding maakt van dertien schenkingen en van aankopen voor een bedrag van 206,09. volk ze als zijn natuurlijk eigendom aanvaardt (iets waar een Nederlander jaloers op kan zijn). De dansen, die wij gisteravond zagen, zijn eenvoudig en gracieus, „volksdansen" in de beste zin van het woord, op aardige wijsjes, Iedereen kan ze snel leren en meedan sen, en daarmee is op natuurlijke wijze de groeps- of gemeenschapsdans in ere hersteld, die wij zo jammerlijk xxxissen in deze tijd waarin alleen de parendans nog belangstelling schijnt te hebben. De aard van deze dansen en wijsjes is al even Nederlands als de namen en gezichten van deze „niggies en neefies", gekleed in het costuum uit de voortrek kerstijd dat als officiële kledij voor de volksspelen ingang heeft gevonden. Men herkent varianten op nog bestaande Ne derlandse volksliedjes, passen die ook hier te lande nog wel te vinden zijn, en kan het alleen maar betreux'en dat wat in Zuid-Afrika een nieuwe bloei tege moet schijnt te gaan, voor het stamland verloren is. Dergelijke frisse, ongecom pliceerde groepsdansen zijn eigenlijk broodnodig voor het ongekunsteld feest-1 vieren, waar ten slotte ieder gezond mens nog behoefte aan heeft. Waarschijnlijk had de Amstex-damse volksdansgroep, die na de pauze enige demonstraties gaf, geen ongelukkiger gelegenheid daarvoor kunnen vinden, dan juist deze avond, waarop de Zuid afrikaanse gasten zo overtuigend voor de gezonde volksdans hebben gepleit. Wat de Nederlandse volksdansers lieten zien, beantwoordde namelijk in vx-ijwel geen enkel opzicht aan de eisen van eenvoud en eigen-aard, waar de Zuid afrikaanse dansen welhaast een school- rbeeld van zijn. Niet alleen is er nau welijks één inderdaad Néderlandse dans aan bod gekomen, maar bovendien rkte het veel te hoge tempo talloze slordigheden en rhy'thmische onjuisthe den in de hand waardoor het toekijken dikwijls bepaald geen genoegen was. Het ware dwaas te beweren dat Neder land een rijk bezit aan mooie volksdan sen heeft, maar het zou toch altijd nog te vei'kiezen zijn wanneer xuen putte uit dit kleine arsenaal van eenvoudige dan sen, dan dat Franse en Engelse oude dansfiguren worden verbasterd en ver werkt op een wijze waar een Fransman of Engelsman een rood hoofd van zou krijgen. Een grove grap als de bewer king van de Engelse Zwaai'ddans waar mee het px-ogramma wex-d besloten zal nooit grote groepen van ons volk voor de volksdans kunnen winnen; de echt- NedexTandse zoals bijvoorbeeld de aardige Terschellinger figuren .waar schijnlijk wel. Maar misschien zal het aanschouwen van de traditionele fleur en goede smaak der Zuidafrikaanse volksspelen velen op de juiste gedachten hebben gebracht. W. B. ZAAK-CHRISTIE NAAR DE OLD BAILEY VERWEZEN Het vooi'onderzoek tegen John Chris tie is thans geëindigd. Hij zal nu voor de Old Bailey moeten verantwoorden voor de hem ten laste gelegde moord op vier vrouwen. Christie verklaart onschuldig te zijn. De geest van Thimothy Evans, die in 1950 door de strop werd terechtgesteld, waarde door de kleine rechtszaal, toen Christie daar voor de zesde maal ver scheen. Evans, een soldaat, werd veroor deeld wegens de moord op zijn vrouw en 14 maanden oude dochtertje. Hun ont zielde lichamen werden eind 1949 ge wurgd aangetroffen in een kamer, welke grensde aan de flat van Christie. Christie was de voornaamste getuige in het proces Evans. Evans, die aanvan kelijk had bekend schuldig te zijn aan de moorden, trok later in de getuigen bank zjjn bekentenis in en gaf Christie de schuld. Christie ontkende echter met kracht Evans' bescnuldigingen. Kunstmaand Amsterdam 40 NEDERLANDSE COMPOSITIES (Van een onzer verslaggevers) FN de Kunstmaand Amsterdam, die ook L dit jaar van 1 Juni t/m 1 Juli in de Bach zaal en Stadsschouwburg wordt gehouden, zullen in totaal ruim veertig werken van 27 Nederlandse componisten worden uitgevoerd. Verder geniet het oeuvre van Haydn en Schu bert dit jaar de bijzondere belangstel ling van de organisatoren en uitvoeren den. Zo zal in elk der orkestconcerten een solo-concert vgn Haydn worden uitgevoerd: Jo Juda speelt het viool concert in C, Joop Klemann het (aan Haydn toegeschreven) celloconcert, Trudelies Leonhardt het pianoconcert in D, Haakon Stotijn het hoboconcert en Nelly Boeree het trompetconcert. De vier pianisten die in de Kunstmaand een recital geven hebben ieder ook een werk van Haydn op hun programma ge nomen. Van Schubert worden o.a. het kwintet met de 2 celli, het Forellen- kwintet, het octet, Nachtgesang' in Walde (voor mannenkoor en vier hoorns), Auf dem Strom (sopraan, piano en obligaat-hoorn), de piano sonate in A- (op. posth.) en een gehele avond liederen op teksten van Goethe uitgevoerd. Omtrent de programma's valt voorts nog te melden, dat het Kunstmaand Kamerorkest o.l.v. Karei Mengelberg o.a. een symphonie van L. Smit en La Creation du Monde van Milhaud, Le Carnaval des Animaux van Saint Saëns en het concert voor viola d'anxore van Vivaldi (solist Johan van Helden) zal uitvoeren; dit laatste werk is een première voor Nederland. Het GEWA mannenkoor o.l.v. Joep Schreurs zingt op 6 Juni werken van Bruckner, Janacek, Kef, Van Delden, Schubert en Lesur uit. Het Nederlands Kamer koor heeft op zijn programma werken van Kef, Diepenbrock, Dresden, Wage naar en de Zes Nocturnes van Mozart, Op het concert van 19 Jxxni zal lxet Kamerorkest o.l.v. Bertus van Lier be halve de Derde Symphonie van Schubert en het vioolconcert in C 'van Haydn twee maal het Divertimento van Bartok spelen. Alma Musica geeft op 23 Juni het Concerto in G van Telemann, het Fluitkwartet van Mozart, Contra- punctus 1, 2, 3 en 4 uit Die Kunst der Fuge van Bach, het Sextuor van Lesur en een kwintet van Joh. Bach. Onder leiding van Toon Vranken zingt het Collegium Musxcum Amstelodamense oude madrigalen, stukken van Mozart, Jan Mul, Van Delden, Vredenburg, Roussel en Chabrier. De Kunstmaand wordt op 1 Juli besloten met een con cert o.l.v. Anton Kersjes, waar de Sinfonia Concertata van. Donizetti, het hoboconcert van Haydn, Féte dxam- pêtre van Frjd en de symphonie van Bizet worden gespeeld. Op een extra concert op 20 Juni treedt het Kossmann- kwartet op met werken van Haydn en Brahms en draagt WiJlemine Cornelius chansons voor. Wethouder De Roos zal de Kunst maand op l Juni in de Stadsschouw burg openen. Pan American maakte winst Uit het jaarverslag van de Pan American World Airways blijkt, dat de bruto-omzet in 1952 205.243.000 dollar bereikte; de winst bedroeg 6.673.000 dollar, 127.000 dollar meer dan in 1951. De P.A.A. heeft in 1952 28% van alle personen die op de een of andere manier naar de V.S. reisden of van de V.S. naar het buitenland ver voerd. Het to taalver voer van de P.A.A. bedroeg 1426 millioen betalende pas sagiers (11% meer dan in 1951). Bij De Havilland in Engeland bestelde de Pan American drie Comet-straalvlieg- tulgen van het type III, waarvan de aflevering in 1956 zal geschieden. Plannen om de vrachttarieven in het luchtverkeer tussen de V.S. en Europa nog dit jaar „zeer belangrijk" te "ver- lagen hoopt men uit te voeren. 'H Door de galen in de dijken langs het Hol- landsch Diep, ontstaan tijdens de overstro mingsramp begin Febr., heeft de kracht van het water grote veenklui ten op de weilanden rondom Willemstad ge worpen. Nu het water is verdwenenis men bezig deze kluiten waarvan sommige een gewicht van k tot 5 ton hebben, af te steken. Men wint er turf mee. Zijn deze kluiten opge ruimd, dan moet er nog een laag zand van een halve meter van de ■wei landen worden ver- Washington overweegt stappen bij de VN en h-eü zendt transportvliegtuigen naar Indo-China OET Franse opperbevel heeft be- kend gemaakt, dat de invasie troepen van de Vietminh zich in Noordelijke richting door Laos terug trekken in een manoeuvre, die er op kan duiden, dat het offensief tegen de Indo Chinese staat ten. einde is. De communistische terugtocht schijnt er op te wijzen, dat de Vietminh de in vasie opgeeft, nu het regenseizoen op het punt staat te beginnen. In de terugtocht der communisten zag de woordvoerder een rechtvaardiging van de tactiek van het opperbevel om over vele mijlen terug te trekken om van centrale bolwerken uit het hoofd aan de invasie te bieden. Het is nog te vroeg, om pi'ecies de be doelingen der Vietminh-troepen te kun nen vooi'spellen, maar het lijkt mogelijk dat zij zich terugtrekken naar bases in het Noorden van de staat, van waaruit zij zijn begonnen. Het communistische commando is waarschijnlijk tot de con clusie gekomen, dat de kale bergstreken moeilijk houdbaar zullen zijn wanneer de mossoen eenmaal begonnen is. Op het vliegveld van Hanoi zijn de eerste vier Amerikaanse „Vliegende goe derenwagons" aangekomen. Zij zullen worden gebruikt om versterkingen over te brengen naar de fronten in Indo- Clxina. Elk vliegtxxig kan 78 manschap pen en zelfs lichte tanks vei-voeren. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft Woensdag een verklaring gepubliceerd over een onder houd dat Dulles met de ambassadeur van Thailand heeft gehad. Dulles heeft beloofd een verzoek van Thailand om onmiddellijke levex-antie van militaire goederen „terstond in overweging te nemen". Minister Dulles heeft voorts vex'klaard, dat Amerika ovei'leg pleegt met ver scheidene bondgenoten over een mogelijk beroep op de Vei'enigde Naties inzake de invasie van Laos. Een subcommissie van de commissie voor buitenlandse aange legenheden van het Amerikaanse Huis van Afgevaai'digden heeft Woensdag aanbevolen dat de Vietminh-inval in Laos officieel ter kennis van de Vere nigde Naties zal worden gebracht. In Paiijse diplomatieke kringen is Woensdag verklaard dat Frankrijk aar zelt, een dergelijk beroep te doen, daar het vreest dat „internationalisatie" van de Indo-Chinese oorlog mogelijk tot een inval door Chinees-communistische „vrij willigers" zou leiden. „Ik maak mij ernstig ongerust over de communistische inval in Laos en de daax'door voor Thailand geschapen mili- taire bedreiging", zo zeide Dulles echter. „Indien de communisten er in zouden slagen ook Thailand in hun macht te krijgen, zou de positie van Burma een .bijzonder dringend vraagstuk" worden. Vooiris zou de Indonesische positie ge schokt worden en Japan zou zich op de lange duur voor ernstige economische moeilijkheden zien gesteld", verklaarde hij. „De Vietminh-inval in Laos heeft meer betekenis dan die van een Frans koloniaal vraagstuk. H\j is een recht streekse militaire aanval door troepen, die voor verreweg het grootste gedeelte in communistisch China zijn opgeleid en uitgerust." (Ingez. med.-advertentiej Licht en sierlijk, - een Batavus-sportfiets met 'n enorme gang. Met de Flying Dutchman maakt U de langste tochten zonder eèn spoor van vermoeidheid. In antwoord op vragen, van leden der commissie voor bultenla'ndse zaken van het Amerikaanse huis van afgevaardig den verklaarde minister Foster Dulles dat, indien het EDG-verdrag in de komende herfst nog niet door de volks vertegenwoordigingen der zes betrok ken Europese landen is bekrachtigd, de V. S. hun politiek van hulpverlening aan het buitenland zullen moeten herzien. „Ik ben er echter van overtuigd, dat de leidende Europese staatslieden alle mogelijke moeite doen om hun parle menten tot ratificatie te brengen", ver klaarde hg. Voorts deelde Dulles imede, dat de Amerikaanse regering de herbewape ning van het buitenland op dusdanige wijze tracht te reorganiseren dat de hulpverlening op zeker toekomstig tijd stip ingekort kan worden. Hg voegde hieraan toe dat hg de Europese autori teiten had laten weten dat het niet de taak van de V. S. behoorde te zijn „de economie en de begrotingen van die lan den te steunen" en dait de V. S. hun hulpverlening zouden beperken tot „spe- De enige liets met de 5 plussen VOORZITTER PROTEST. WERKGEVERS OVER RR.O. Rij fiscale politiek dient arbeidsmogel ijkheid nummer één le zijn DRIE jaren na de inwei-kingtreding van de wet op de P.B.O. is er nog geen enkel horizontaal bedrijfschap tot stand gekomen. Toch was steeds vx-ijwel ieder het er over eens, dat in de horizontale organen de kracht van de P.B.O. tot uitdnxkking moet komen, aldus de heer A. Borst Pzn., algemeen voorzitter van het Vei'bond van Pro- testants-Ghristélijke Werkgevers in de heden in de Wittebx-ug te 's-Gravenhage gehouden jaarvei-gadering van het ver bond. Nochtans, aldus ging de heer Borst verder spreekt men in Nederland over de groei der P.B.O. en zegt men in de kring van het bedrijfsleven, op een enkele uitzondering na, dat men deze groei van harte wil bevorderen. Dit al les is min'of meer onwezenlijk. Het °n" wezenlijke is vooral dit: dat men zich voox-stander verklaart van de P.B.O., maar dat men één der eei-ste en meest elementaire sociale bevoegdheden van dé horizontale bedrijfschappen, n.l. de regeling der arbeidsvoox-waarden, voox-- lopig aan deze bedrijfschappen wil ont houden. Daar, waar de bedrijfsorganisatie in p ri va at r e olx t e 1 ij k e vorm voor de be drijfstak reeds grote betekenis heeft ge kregen en men talrijke onderlinge rege len heeft gesteld, bestaat er vrees, dat het ambtelijk apparaat der overheid, dat reeds bij de oprichting van een be drijfschap in het raam der P.B.O. ach ter de schex-men dikwijls belangrijke in vloed oefent, de bepaling, welke be- dx'ijf regelingen ook voor het op te rich ten bedrijfscliap zullen gelden, niet aan de bedx-gfsgenoten zelf wenst over te laten, Begxijpelgk is, dat zowel ondenie- mingsleiders als ai-bei de rs gaan zeggen: dan liever geen P.B.O.! Wij laten in één handomdraai niet door de in ovexixeids- dienst staande ambtenaren om hals brengen, wat wij in jarenlang privaat- rechtelijk ovei'leg tot stand hebben ge bracht en wat gebleken is van grote be tekenis te zijn voor de bediijfstak. Het bedrijfsleven heeft liever een goede pri vaatrechtelijke organisatie, dan een slechte publiekrechtelijke. Een. andere factor is, dat veilen zich afvragen of de productschappen, die thans op het teri'ein d,er voedsel voorziening zullen komen, wel zuivere Bedrijfs-Organisaties zijn, of min of meer zullen ontaarden in vooruitge schoven posten van een overheid, die voor haar landbouwbeleid de moge lijkheid, die de wet op de P.B.O. open de, heeft aangegrepen om de bedrijf schappen voor de Voedselvoorziening, welke overeenkomstig dezelfde wet dienden te verdwijnen, in andere of ongeveer gelijke vorm te laten vooit- bestaan. De opbouw der P.B.O. in Nedexdand is, aldus de heer Borst verkeerd begonnen, n.l. van bovenaf en niet van beneclenaf, in. de verkeex-de richting dus... eerst het dak. daax-na de muren en tenslotte de fundamenten. Want zó voltrekt zich de volgoi'cle in Nederland. Het dak. de S.E.R,. is er; de muren, de product schappen, volgden voor een deel; de grondslagen, de hoi'izontale bedrijf schappen, zijn er nog niet. Bedrijfsorganisatie echter is het streven om te geraken tot lichamen van verschillende bedrijfstakken, be stuurd dioor vei-tegenwoordigers van werkgevers en arbeiders, die t.a.v. de sociale en economische vex-houdingen in de bedrijfstak regelend zullen kun nen optreden. Niet de grijparm der overheid van bovenaf, die alleen maar de werk zaamheid, der bedrijfsorganisatie wil subordineren aan het overheidsbe leid, maar de zelfwerkzaamheid der vrije bedxnjfsgenoten, leiders en arbei ders, zal op den duur moeten triom feren. Eveneens onwezenlijk DE heer Borst besprak daarna de fis cale lasten in verband met de werk gelegenheid. Zonder vooruit te lopen op de te nemen fiscale maatre- CONFERENTIES IN HET MIDDEN-OOSTEN Te Kaii'o begint heden een conferentie van de minister-s van Buitenlandse Zaken der Arabische landen. Onder leiding van een der Egyptische minister zal worden gesproken over de door Egypte geëiste terugtrekking der Britse troepen uit de Suez-kanaalzone. Naar men verwacht zullen de minister's voorts van gedach ten wisselen over de verdediging van het Midden-Oosten, het x-echt der Arabische landen om zichzelf te verdedigen en plannen voor hun collectieve veiligheid. Andex-e punten op de agenda zijn de be trekkingen tussen de Arabische landen en Israël, met inbegrip van grenskwes ties en het vraagstuk der Arabische vluchtelingen, en de gevolgen van de Westduitse herstelbetalingsovereenkomst met Israël voor het Midden-Oosten. Aan de conferentie wordt deelgenomen door de minister van Buitenlandse Zaken van Irak, Jordanië, Syrië, Libanon, Saoedi- Arabië, Egypte en Libye. In Bagdad begint vandaag een con ferentie van Iraanse diplomaten in de Arabische landen. De besprekingen wor den geleid door de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, dr Fateniï, die zgxx regeling bij de troonsbestijging van Koning Feisal II van Irak heeft verte genwoordigd. GhW is Woensdag door een hevige aardbeving geteisterd, waarbij tenmin ste acht personen het leven hebben ver loren. Vele hulzen zijn Ingestort. De verbindingen met het rampgebied zijn gestoord. Belastingverlaging in Duitsland De Westduitse bondsdag heeft Woens dag een verlaging van de inkomstenbe lasting met gemiddeld 15 procent goed gekeurd. De „kleine belastinghervor ming" werd in derde lezing goedgekeurd. Het wetsontwerp gaat thans naar de bondsraad, waar het. naar waarnemers verwachten, op moeilijkheden zal stui ten. cifieke" dingen die tegenover het con gres en het Amerikaanse volk „genoemd en getoond konden worden". Ook deelde hij mede dat in de Ame rikaanse zone van Berlijn voedsel, brandstof en bedrijfsgoederen zijn opge slagen om het hoofd te kunnen bieden aan. een eventuele nieuwe blokkade door de Russen. JOEGOSLAVIË HEEFT NOG HULP NODIG Joegoslavische regeringsambtenaren zijn het niet eens met Amerikaanse in stanties, die menen, dat Joegoslavië het in 1954 zonder westelijke hulp zal kun nen stellen, zo deelde Woensdag een hooggeplaatst ambtenaar mee. Het na deel, dat het land ondervonden heeft van de droogte van het vorig jaar is zo groot, dat het hoogst onwaai'schljnlijk is, dat Joegoslavië in het begrotingsjaar 1954-55 weer op eigen benen zal kun nen staan. De regering berust erin, dat de westelijke hulp voor het in Juli be ginnende begrotingsjaar zal worden ver minderd. Een vermindering van hulp zou in zekere mate kunnen worden goedgemaakt door het plaatsen van off shorecontracten in Joegoslavië. De strijd tegen de Mau Mau heeft Engeland tot eind Februari 1953 meer dan 1 millioen pond gekost. De kosten na Februari worden geschat op 250.000 pond per maand. gelen en de behandeling in de Staten- Genei'aal, aldus zeide hij, wil ik toch reeds de opmerking maken, dat het ge heel van maati'egelen met betrekking tot de bevordering van de werkgelegen heid. door middel van meerdere investe ringsmogelijkheid ernstig teleurstelt en ook weer iéts onwezenlijks heeft. De grote vraag is, of de door de rege ring bedoelde ruimere armslag voor het bedi'ijfsleven met een verlaging van het tarief der vennootschapsbelasting en tie afschaffing van extra inkomstenbelas ting op bedrijfswinsten, alles ten hoog ste 6 7 in betekenisvolle omvang inderdaad wordt gegeven. Eén ding is er, dat opnieuw iets on wezenlijk aandoet. Dat is het wetsont werp. dat beoogt de stichting van een garantiefonds ter grootte van 100 millioen gulden, welk bedrag uit gelden van de tegenwaarde-rekening zal wor den vexkregen. De bedoeling is, dat dit garantiefonds bestaande of op te ï'ichten financieringsmaatschappijen in de gele genheid zal stellen risico-mijdende mid delen op de kapitaalmarkt óp te nemen en deze middelen xisico-dx-agend in on dernemingen uit te zetten. Wat echter is, aldus vroeg de heer Borst, nu meer reëel en beantwoordt meer aan het wezen van de kapitaalsvorming in de onderneming... deze methode van omzetting en lening... of: de x'esolute viijstelling van ondernemingsbelasting van een primair dividend, gélijkgesteld aan de gemiddelde rente van lening of obligatie...? Naar mgn vaste overtui ging: het laatste. Het. is nodig en van grote beteke nis, dat de mogelijkheid wordt ge schapen om allereerst de in de onder neming blijvende winst te vergroten. Niet de financiële gevolgen voor de overheid, hoe belangrijk ook, dienen nummer één te zijn. Het eer ste is de arbeidsmogelijkheid en de op- en uitbouw der geestelijke en materiële vol'ksweüvaart. Wat de loonpolitiek betreft, verklaar de de heer Borst het onwezenlijk te achten oxxx het zwaartepunt van de loon politiek te stellen in handen van de ovei'heid in plaats van daar. waar dat •naar zijn aard behoort te liggen, n.l. bij de centrale organisaties en bij de vak organisaties van werkgevers en werk nemers, Door de gewijzigde omstandig heden acht ik aldus spr. een koerswij ziging in de tot nu toe gevolgde loon politiek noodzakelijk. Dit betekent ech ter geen pleidooi voor de terugkeei- naar vooi'ooi'logse omstandigheden, toen de loonvaststelling meer een zaak van macht dan van ï'echt was, zodat de ai-- beidei-s b.v. in de onbeschutte bedrijven, in de depi'essiejax'en een onevenredig deel van de lasten moesten dragen. Een dergelijke loonsvoxmiing is niet "reëel en draagt eveneens onwezenlijke kenmer ken in zich.- Het ergst* is dat men on recht doet. In dit verband past aldus spr. een woox-d van erkentelijkheid aan de be- stuux-ders der werknemersorganisaties, die in de afgelopen jaren ook toen een x-eële loonsverlaging van 5 moest worden geëffectueerd een groot ver- antwooi'delijkheidsgevoel aan de dag hebben gelegd. Spr. verklaarde zich warm voorstan der van het opheffen van de 5% consumptiebepexking. Dooi' medewer king en inspanning van de gezamenlijke onder-nemers in ons land moet het mogelgk zijn binnen afzienbare tijd zonder loonsveiTioging te komen tot een hei-stel van het vóór Maart 1951 be staande reële inkomen van de arbeider. Spr. achtte het een zaak van recht en lichtvaardigheid, dat een opheffing van de eonsumptiebeperking onvoorwaarde lijk genaard gaat met een verbetering van de positie van de achtergebleven groeperingen. Belastingverlaging noem de hij uitdrukkelijk n i e t als voorwaarde voor een opheffing van de 5% consump tiebeperking. onxdat dan twee volkomen ongelijkwaardige gi-ootheden aan elkaar worden gekoppeld.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2