MICHELIN
Ongerustheid omtrent de toekomst van
de ooievaar
pom-mo
ptmneos
DRUKKERIJ KEMINK TE UTRECHT
BESTAAT TWEE EEUWEN
Het geval
Hamid II
01 voor 1500 km
Giften voor het
Rampenfonds
TUSSEN PASEN
EN PINKSTEREN
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN ZATERDAG 25 APRIL 1953
3
(Van onze redacteur voor Indonesië)
Sultan Hamid II heeft zg'n straf aa
vaard, zonder een verzoek om gratie in
te dienen. Hoewel het niet mogelgk is
om op grond van de verslagen van het
proces een afdoend en ten volle verant
woord oordeel uit te spreken, mag men
toch. afgaande op de algemene indruk
aannemen, dat de Indonesische rechters
zich waardig hebben gekweten van hun
taak. Er moge dan veel corruptie zijn
in Indonesië, er is daar ook nog een jus
titie en dit kan de Indonesische burger
moed geven.
Wanneer wij dan mogen vaststellen,
dat Sultan Hamid op eerlgke wijze is
veroordeeld, dan zou voor ons in deze
zuiver Indonesische zaak ten hoogste nog
de vraag overblijven of de straf al dan
niet te zwaar moet worden geacht. Ech
ter daarmede kan ons gevoel niet ten
volle bevredigd zijn. Immers, al is Sultan
Hamid geheel en 'al Indonesiër geworden,
hij was eens een' Nederlands officier, die
loyaal in ons midden heeft geleefd. Zijn
kameraden, zijn vrienden en ook een groot
deel van het Nederlandse publiek zullen
daarom, zoal niet voor het .proces"-,
dan toch zeker voor het „geval"-Hamid
grote belangstelling hebben.
Zij zullen zich afvragen, hoe het mo
gelijk was dat een man met zoveel aan
trekkelijke kwaliteiten, als ruiterlijkheid
en loyauteit, er toe is gekomen, de op
dracht te geven de ministerraad te over
vallen en drie ministers te liquideren.
Met het woord „onbegrijpelijk" spookt
in het hoofd van vele Nederlanders nog
een onafgedaan „moreel" proces-Hamid
rond.
Wil men tot een menselijk begrip van
zijn geval komen, dan moet men beginnen
zich te herinneren, hoe deze nog jeugdige
luitenant in 1945 uit het Japanse kamp
werd gehaald om op stel en sprong te
worden bevorderd tot hoofdofficier, toen
hij in West-Borneo, waar al zijn verwan
ten waren vermoord, tot Indonesisch sul
tan werd geproclameerd zonder dat hij,
de Westers opgevoede officier, daartoe
geestelijk was voorbereid. Maar boven
dien werd deze politiek nog ongevormde
persoonlijkheid tegelijkertijd medege-
sleept in een uiterst ingewikkeld interna
tionaal staatkundig tournooi, waarin lie
den met grotere staat en grotere erva
ring dan hij hebben uitgemunt door hun
flaters en misgrepen. Bovendien was de
sfeer, waarin hij optrad vergiftigd door
gruwelen en gruwelcampagnes. Men zag
toen niet tegen een moord op. Indië trok
vele avonturiers aan en andere van na
ture constructieve persoonlijkheden wer
den door hun temperament tot avontuur
lijkheid geneigd. Bovendien, naarmate de
verbittering aan beide kanten steeg, daal
den de morele normen. De geest van de
guerilla, wreed en vals als zij van nature
is. greep de gemoederen aan. Men vocht
catch as catch can".
Dit alles kon niet op een dag, op 27
December 1949 verdwijnen.
Hamid was de zaak van Indonesië op
recht toegedaan. Wij herinneren ons nog
altijd een gesprek, dat wij met hem
voerden in het Batavia van 1946. Hij
sprak naar zijn aard. zo spontaan en zo
hartstochtelijk dat wij enige tijd nodig
hadden aleer, het scepticisme, dat hij
daardoor bij ons had opgewekt, was ver
dwenen. Maar toen bleek ook welk een
sterke indruk hg op ons gemaakt had.
Hij had ons doen beseffen, hoe diep en
wezenlijk de drang naar onafhankelijk
heid bij leidende Indonesiërs was, ook bij
hen, die ons genegen waren. Hij streefde
naar een synthese en dit is in een tg'd
van revolutie en dus van extreme anti
these een ondankbare en vaak gevaarlijke
taak. Hij werd daarbij het slachtoffer
van een Nederlandse politiek die welis
waar niet perfide, maar toch in hoge ma
te onbedachtzaam was. Het federalisme
dat Hamid aanhing, was in een land als
Indonesië, dat zich nog pas zo kort van
zijn eenheid was bewust geworden, een
gezonde politieke conceptie. Het feit ech
ter, dat de Nederlanders deze idee
voorstonden en haar zelfs ten dele ver
wezenlijkten, moest haar, vooral na het
federale overleg, dat in October 1948 in
Den Haag plaats vond, compromitteren
in de ogen van de republikeinen.
Een consequente, logisch doordachte
politiek eiste, toen Nederland op deze weg
zo ver was doorgegaan, vóór alles het
vasthouden aan een overgangstijd, aan
een periode dus, waarin wij in goede
samenwerking met de Indonesiërs bij het
verdere afbouwen van hun onafhankelijk
heid, de gelegenheid zouden hebben ge
had, deze gecompromitteerde idee weer
te zuiveren. Dit zouden wij verplicht zijn
geweest tegenover de talrijke Indonesi
ërs, die zich, te goeder trouw in onze
politiek hadden laten betrekken. Hoe
dilettantistisch het project, waarin de
vervroegde overdracht van de souverei-
nïteit als een ..trouvaille" werd gelan
ceerd, was. hebben de gebeurtenissen
bewezen. Wij lieten een verdachte federa
tie achter, zonder haar te kunnen be
schermen.
Hoeveel verder de Indonesiërs, die als
politici dachten, hebben gezien, dan onze
mensen die juridisch redeneerden, zullen
de historici later met veel belangstelling
opmerken, evenals het markante feit.
dat dit project oorspronkelijk in Makas
sar werd uitgebroed. De deelstaten gin
gen onder en de federalisten werden de
dupe, evenals de Ambonezen en alle min
derheden. Ook Hamid kwam voor de de
bacle te staan van een politiek, waaraan
hij zozeer had meegewerkt, dat hij er
door werd gecompromitteerd. Men kan
zich zijn ontgoocheling en verontwaardi
ging voorstellen, toen hij moest ervaren,
dat het deugdelijk in de grond vastge-
gestelde beginsel van het federalisme op
een volkomen onwettige wijze werd ter
zijde gesteld. In zijn pleidooi zeide hg,
nu nog verbitterd, dat hij door zijn land
genoten was bedrogen.
Velen van zgn medestanders berustten
en lieten zich min of meer smadelijk
verdringen, zoals in Oost-Indonesië, waar
een jong luitenant als Andi Azis de
zondenbok werd voor zijn wankelmoedige
meerderen. Het is niet aan ons om hen
die niet voor hun zaak stonden, aan te
vallen. Te pgnlijk klinken ons nog de
verwijten in de oren, die wij toen hoorden
van een hoogstaand en hooggeplaatst
Indonesiër, die vertrouwen in ons had
De onstuimige, spontane Hamid was
niet van dit kaliber. Hij kon zich bij het
de
handschoen op, niet als een bekwame ge
raffineerde politicus, daartoe was hg in
die dagen nog onvoldoende gevormd.
Hij verzette zich als een verontwaardigd
soldaat. Daardoor toonde hij meer karak
ter dan zij die eenvoudig versaagden.
Maar hg maakte daarbij een politieke
en psychologische fout, toen hij zich ver
bond met de in Indonesië verfoeide
vreemdeling, Westerling. Daardoor ge
raakte hij ook in een gezelschap waarin
hg niet paste en in een sfeer die tot
criminele zaken uitlokte. Onder deze om
standigheden was er voor hem onder
een hevige emotionele spanning weinig
toe nodig om te komen tot de „dolle
streek", die drie jaar later, toen zij werd
beoordeeld door een achtbaar college van
rechters, het karakter had aangenomen
van een ernstig misdrijf, waarover hij
terecht berouw betoonde en waarbij hij
zich verheugde, dat het niet tot uit
voering is gekomen.
De druppel, die toen bij hem de beker
deed overlopen, weegt nu wel zwaar in
de schaal der gerechtigheid. En ook de
straf is, als men let op de vele dolle
streken, die gedurende een revolutie wor
den uitgehaald en op de vele gruwelijke
afdwalingen van anderen die hun daden
volvoerden, niet gestraft werden en ook
Onheilsberich ten
uit Oostenrijk
VRIEND ADEBAR, de ooievaar is een graag geziene gast in vrijwel alle
Europese landen. Laat er een stuk bijgeloof in zitten, een uit oude
tijden stammend vertrouwen, dat een ooievaarsnest op bet dak de woning
tegen onheil beschermt, de uivers hebben er eeuwenlang van geprofiteerd.
Reeds in tijden dat er van vogelbescherming, in de betekenis die wij er
tlians aan hechten, nog geen sprake was, werden er strenge straffen afge
kondigd tegen onverlaten, die het zouden wagen een ooievaar ook maar
een veer te krenken.
Trouwens, laten we eerlijk zijn: als in het prille voorjaar de uiver weer
staat te klepperen op zijn nest op het kerkdak of achter de hoeve, dan
welen wij immers, dat de lente voor de deur staat, dat Thialf zelfs met
hagel en sneeuw zijn tanende macht niet zal kunnen handhaven, doch
weldra smadelijk de aftocht zal moeten blazen.
Maar het begint er bedenkelijk op te lijken, dat bet tijdstip nabij is,
aarop we vergeefs zullen uitzien naar de komst van de langbenige lente
boden. Steeds meer nesten blijven in het voorjaar onbewoond en zelfs als
een nest nog wel wordt betrokken, gebeurt het maar al te vaak, dat er geen
jongen worden groot gebracht. Kortom, er is gegronde reden voor ernstige
ongerustheid over de toekomst van de ooievaar als broedvogel in Neder
land.
OVER het algemeen is het heel moei
lijk om nauwkeurig vast te stellen
of het een vogelsoort niet voor de
wind gaat. Betrouwbare cijfers over hun
aantallen zijn maar zelden beschikbaar.
Wat het verleden betreft, geldt dit ook
voor de ooievaar. Uit oude geschriften
en van afbeeldingen van steden en dor
pen weten we. dat de ooievaar vroeger
een zeer talrgke broedvogel moet zijn
geweest. Vrijwel geen stad, of zij telde
meer dan één ooievaarsnest binnen haar
wallen en ook in de dorpen was de
ooievaar een graag geziene gast. Maar
hoe groot het aantal precies is geweest,
weten we niet. Wél, dat in 1769 en om
streeks 1857 een plotselinge, opvallende
achteruitgang is vastgesteld.
Nauwkeurige cijfers omtrent de in Ne
derland broedende ooievaars hebben we
pas uit 1934. Toen waren het 274 paar
tjes. Een getal dat. zodra het bekend
werd, bezorgdheid wekte bg de voge
laars, omdat niemand had verwacht, dat
het zó klein zou zgn.
Maar ziet: in de daarop vólgende
jaren steeg het aantal bewoonde
nesten, zonde rdat we precies wisten
waar we dit aan te danken hadden,
vrg opvallend. En toen in 1939 mr
Fr. Haverschmidt opnieuw een telling
organiseerde, bleken er 312 bewoonde
nesten te zijn. In Friesland, dat in
1931/ met een totaal van 60 nesten al
aan de kop ging, bleken er in 1939
zelfs 10 beiooonde nesten te zijn.
Ook 1940 is een goed jaar geweest
voor de uivers, al weten we niet precies,
hoeveel er toen in Nederland hebben
gebroed. Maar in de oorlogsjaren is het
hard bergafwaarts gegaan en naar
schatting waren er in 1945 nog maar
150 of 160 nesten bewoond.
De afdeling Natuur en Landschap
m het Staatsbosbeheer heeft in 1950
een nieuwe telling over het gehele land
georganiseerd, die zó nauwkeurig was,
dat we veilig mogen aannemen, dat vrij
wel geen enkel bewoond ooievaarsnest
onopgemerkt bleef. In geen geval is de
telling te hoog en in het ongunstigste ge
val is zij vgf pet te laag.
Dr M. F. Mörzer Bruyns was zo
welwillend ons inzage te verstrekken
van het rapport, dat eerlang over deze
telling zal worden gepubliceerd. Daar
uit blijkt, dat het aantal bewoonde
nesten in 1950 nog slechts 85 be
droeg, dat is iets meer dan 21 pet
van het aantal in 1939 getelde nesten.
Een achteruitgangdie werkelijk on
rustbarend moet worden genoemd.
HET vervelende is, dat we zelfs niet
bij benadering weten, waaraan deze
achteruitgang moet worden toege
schreven. Het verschijnsel is allerminst
beperkt tot Nederland. Ook elders is het
aantal ooievaars zeer sterk gedaald,
Natuurlijk zgn er vele veronderstellin-
(Ingez. med.-advertentie)
pijptabak
nooit gestraft zullen worden, zeer zwaar,
Maar volgens de normen van het
rechtsgevoel, zoals dit op het ogenblik
in Indonesië bestaat, was zij dit niet.
Evenwel, er kan een tgd komen, waarin
men in Indonesië zal beseffen, dat het
federalisme historisch moet worden ge
zien als een onafscheidelijk deel van de
evolutie der onafhankelijkheidsgedachte.
Begrgpt men daarginds eenmaal, dat een
deel van het Indonesische volk die weg
wel moest gaan, dan zullen ook de nor
men van het rechtsgevoel veranderen.
Men begint daar reeds tot dit besef te
komen. Immers, het ziet er naar uit.
alsof men Hamid niet ongaarne een ver
mindering van straf zou gunnen. Maar
dan zou hij door een verzoek om gratie
onderwerping moeten tonen. Voor Sultan
Hamid, die zgn fouten ruiterlijk heeft er
kend. zal dit moeilgk zijn. Immers zo
doende zou hg ook zgn karakter, zijn
houding, het recht dat hij aan zijn zijde
had er. de zaak die hg toen voorstond,
moeten verloochenen.
gen geuit omtrent de oorzaken van deze
achteruitgang. Een zeer aannemelijke
leek de mededeling, dat duizenden ooie
vaars in Afrika om het leven komen
door het eten van vergiftigde sprinkha
nen. De vogels plegen de wintermaanden
door te brengen in Zuid-Afrika en zowel
daar. als op de heen en terugreis, zouden
deze vogels, van wie bekend is dat zg
graag insecten eten, het slachtoffer
worden van insecticiden, die worden ge
bruikt ter bestrijding van sprinkhanen
plagen. Maar hoewel er een onderzoek is
ingesteld, is deze beschuldiging nooit be
wezen.
Nu komen er uit Oostenrgk, waar in
1934 nog 118 bewoonde nesten zgn ge
teld berichten, dat daar opvallend wei
nig ooievaars zijn teruggekeerd. En de
vogels die wél zijn verschenen, maken
Vlissingen wapent zich
tegen herhaling van
stormramp
Hoop op inschakeling in
helicopterverbinding
(Van onze correspondent)
In de vergadering van de Vlissingse
gemeenteraad bleek gisteren, dat de
gemoederen van vele Vlissingers zien
nog in sterke mate bezig houden met
de vraag, of een herhaling van de
stormramp te verwachten zou zgn en
vooral, of er iets gedaan kan worden
om dit te voorkomen. De wethouder
van gemeentewerken, de heer M. A.
van Popering, heeft gisteren uiteen
gezet, dat het gemeentebestuur de
brandende kwesties ernstig bestudeert.
Met name gaat het om de Vissershaven
en de afsluiting daarvan. De sluizen
voor deze haven zullen zeker moeten
worden verbeterd evenals het terrein
eromheen. In de rampnacht is namelijk
veel water over en om de sluizen heen
in de Vissershaven terecht gekomen,
die ten slotte overliep, waardoor de
laaggelegen delen van de stad daar
achter onder water kwamen te staan.
Ook de keermuren om de zgn. Voor
haven zullen moeten worden verhoogd
evenals de Marinedam, een laag ge
deelte in de zeewering tussen de oude
stad en het zgn. Eiland.
Er zal voorts op worden aangedron
gen de paalhoofden te herstellen.
Een andere belangrijke kwestie, welke
in deze raadsvergadering nog aan de
orde kwam, was die van de helicopter
verbinding RotterdamBelgië, waarin
men graag Vlissingen opgenomen zou
zien. De burgemeester deelde mede, dat
B. en W. reeds in Januari hierover con
tact hebben opgenomen met de Sabena
en de minister van Verkeer en Water
staat. Er is een terrein uitgekozen aan
de rand van de stad, dat zeer geschikt
zou zijn voor hel,copters. Voor de Vlis
singse bedrijfsleven acht men de verbin
ding van groot belang. Het wachten is
thans op het antwooi-d van de minister,
die het terrein als luchtvaartterrein zal
moeten aanwijzen, en van de Sabena die
zal moeten beslissen of Vlissingen een
tussenstation op haar lijn van Relgië
naar Rotterdam kan worden.
een lusteloze indruk en bouwen slordige
nesten, die ze vaak ernstig bevuilen.
Dit laatste wijst op een slechte ge
zondheidstoestand en natuurigk zgn ook
de vergiftigde sprinkhanen weer op de
proppen gekomen. Overigens nog altijd
zonder enig bewijs, hetzij van de juist
heid van de veronderstelling, hetzij van
het tegendeel.
Het is nog iets te vroeg om met ze
kerheid te kunnen zeggen, of ook de
Nederlandse ooievaarsbevolking een
nieuwe slachting heeft ondergaan. Zelfs
na de eerste Mei plegen er nog wel
ooievaars uit het Zuiden terug té keren.
Voorlopig weten we, in het Land van
Heusden en Altena en bij Utrecht zijn
reeds ooievaars op hun nesten gesigna
leerd. Met belangstelling zien wij echter
mededelingen over de overige Neder
landse nesten tegemoet. Wie daarom
trent gegevens kan verstrekken aan de
afdeling Natuurbescherming en Land
schap van het Staatsbosbeheer (J. H.
Kemperstraat 3, Utrecht), zal daarmee
deze dienst (en willicht ook de ooie
vaars) een dienst bewijzen.
Want we hopen nog altijd, dat er voor
de onrustbarende achteruitgang een
verklaring zal worden gevonden, die het
mogeigk zal maken de oorzaken weg te
nemen. Daarvoor zullen wij echter over
zoveel mogelijk nauwkeurige gegevens
moeten beschikken.
CANTECLEER
FEESTELIJKHEDEN
INLEIDEN
(Van onze correspondent)
Leiden, 25 April
Het lijkt wel, of het voorjaarsweer
althans de voorjaarstijd uitlokt
tot feestelg'kheden, maar voor Lelden
komen daar nog omstandigheden bg
Volgende week bestaat het Openbaar
Slachthuis vijftig jaar. welk feest
samenvalt met het zestigjarig bestaan
van de Keuringsdienst voor Waren. Ter
gelegenheid hiervan zal in het slacht
huis een grote slagersvaktentoonstelllng
worden gehouden.
In dezelfde week houdt de Leidse mid
denstand een bloemenbraderle.
Een ander jubileum is dat van de
Leidse Duinwatermaatschappij, die
75 jaar geleden werd opgericht. Ter
gelegenheid hiervan zal o.m. de Leidse
waterschuit een tocht maken, welke
schuit 75 jaar geleden dagelijks van
Kijkduin naar Leiden voer met 25 m3
water aan boord. Een van de water
schuitschippers is nog in leven, De
thans 94-jarige J. Schravendgk zal a.s.
Woensdag op de historische waterschuit
een ereplaats krijgen.
TOrSTN ROOKS De ingenaaide her-
IUL.51IN £>\JUJS.o drukken (Pocket,
Penguin. Signet, Bantam, etc.) hebben
de wereld veroverd. Daarnaast bestaan
er natuurigk nog altijd de degeigke,
stevig gebonden edities, doch steeds
meer komen de Engelse uitgevers tot de
conclusie dat er plaats is voor iets daar
tussen, dus in de geest van onze Sala
mander- en Nimmer-Dralend reeksen.
Verleden jaar hebben wij de zeer ge
slaagde Mermaid Books van Michael
Joseph aangekondigd (waarin intussen
reeds weer verscheidene nieuwe en vaak
zeer goede delen verschenen zijn) en
thans komt Heinemann/Nederland met
een speciaal voor het continent bestem
de reeks. Tocsin Books genaamd. Deze
boeken zg'n goed gedrukt op redelijk
papier en gebonden in een met een soort
verbandgaas overtrokken cartonnen
bandje. De prijs is dezelfde als de Mer
maid Books. Als eerste delen in de nieu
we reeks hebben wg" ontvangen Landfall,
a Shannel story van de populaire Nevil
Shute. een grote detective van Ellery
Queen, The king is dead, en een double-
volume: The naked and the dead van
Norman Mailer, dat geen commentaar
meer behoeft. Juist voor een aardig en
niet te kostbaar cadeautje lenen deze
boeken zich bij uitstek. G. S.
(Ingez. med.-advertentie)
Reis voordelig per spoor in
FRANKRIJK
door gebruik
making van de
TOERISTEN
RETOURS j
w met een
REDUCTIE
VSn Aw fleen en terug
0 I voor 2"®° km
V3I"I 3VI 0 fjeen en terug
REISROUTE NAAR KEUZE
(onderbreken van de reis mogelijk)
it
Het
retourgedeelte
MAG NIET vóór
de 6® DAG
worden gebruikt
f— Voor alle Inlichtingen wende men zich tot ae Reisbureaux en de
Franse Toeristen Service 128. Rokin.Amsterdam ta kus
i MUilt tM M(Dl R LAND A
Een en twintigste verantwoording
van alsnog aan het Algemeen
Handelsblad toegezonde bijdragen
Groot-Loge van Duitsland (W.) van
de orde van Odd Fellows 1355,85; Mw
W. J. G.. A'dam, ƒ500; Usïnes Bever.
St Dié (Vosges), ƒ380.10; Glens Falls
Insurance Company, New York, ƒ150,
bewoonsters van- „Zwaanwgek", Nigte-
vecht, ƒ25; M. L., A'dam. ƒ25; Anneke
en Tonko. Bilthoven, ƒ8.50; E. O.K..
A'dam, ƒ5: F. W. B., A'dam, ƒ2.50;
C. J. S.. A'dam, ƒ2.50; G. V., A'dam, ƒ3;
W. S., Haarlem, 2,40.
(Ingez. med.-advertentie)
K J||AA ■V*!
384 controles
gedurende de
productie maken
van de
MICHEUN BAND
De Nederlandse kwaliteitsband
GEFABRICEERD TE *S-HERTOGENBOSCH
EEN te Utrecht geves
tigde onderneming, die
vooral bekendheid ge-
bezit in de wetenschappe
lijke wereld, bestaat 10 Mei
a.s. tweehonderd jaar. Het
is de drukikerg en uit
geversmaatschappij v/h
Kemlnk en Zoon N.V. Van
de hand van de historicus
en bibliograaf G. A. Evers
zal dan een gedenkboekje
verschenen. Het betreft
immers een jubileum van
de oudste Utrechtse druk
kerij
Op twaalfjarige leeftgd
is Dirk Kemink, een van de
vijf zoons van de weduwe
KemlnkJanssen te Does
burg, als „letterzetter
knecht" begonnen. Zeer
waarsohgnlijk om zelf een
zaak te kunnen beginnen,
kocht hg twee jaar na aan
komst ln Utrecht (1751)
het burgerrecht der stad,
terwijl de jongere broer
Willem hem al spoedig in
de Domstad gezelschap
moet hebben gehouden. Be
gin 1757 ds er sprake van
een werkplaats, winkel en
woning van Derk Kemink
in de zhoutensteeg. Daar
overleed Derk op 80-jarige
leeftijd en werd hij de 2de
December 1798 uitgedragen
om in een eigen grafkelder
in de Geertekerk te worden
bijgezet.
In het begin van 177 was
de leiding van het druk-
kersbedrgf aan een zoon
Eens stond voor klanten in boek
winkel ook koffietafel gereed
van Derk overgedragen- In
het Centraal Museum te
Utrecht bevindt zich nog
een plano drukwerk in
zwart, geel en rood uitge
voerd. Het werd „tot lof
van de edele boek-druk-
konst, gezet ter gelegen
heid van het opnemen der
boekdrukkersproeve van
Hermanus Hendrikus Ke
mink door heren dekens en
overlieden binnen Utrecht."
Interessant ie de geschie
denis van het bedrijf in de
periode einde achttiende en
begin negentiende eeuw. In
de Franse tiid werd Kemink
beschuldigd van het druk
ken van „oproerige liedjes"
en in opdracht van de di
recteur-generaal van poli
tie te Amsterdam gevangen
gezet. Hermanus Hendri
kus stierf in 1832, nadat
hij sedert 1816 „buiten be
roep" had geleefd.
De zoon Ni col aas bracht
de zaak over naar een rui
mer pand aan de Neude en
de Haarlemse uitgever Kru-
seman, die begin negen
tiende eeuw de Nederlandse
boekhandel bereisde, rap
porteerde eens „Ons heugt
nog de tijd. dat er bij de
firma Kemlnk op markt
dagen niet te denken viel
aan afrekenen, omdat Ke
mink en zijn echtgenote
beide op die dagen veel te
veel te doen hadden met
boeren en boerinnen uit den
omtrek, die daar „testa
mentjes" kwamen kooipen
en zich onderwijl te goed
deden aan de toebereide
koffietafel".
De firma ging een nieuw
leven tegemoet, toen zg ge
vestigd werd in het monu
mentale pand Domkerkhof
(1840). Waren het in de
bijna negentig jaar, waarin
de Keminks te "Utrecht had
den gewerkt, voornamelijk
kleine uitgaven geweest en
dan vooral van orthodox-
godsdienstige aard, op het
Domplein zou een geheel
nieuwe periode beginnen.
De ligging dichtbij de uni
versiteit zal ertoe hebben
meegewerkt, dat de weten
schappelijke kringen in de
Domstad spoedig groot
vertrouwen aan de Keminks
schonken.
De godsdienstige uit
gaven genoten echter grote
vermaardheidgenoemd
mogen worden de herdruk
ken der Heldelbergse ca
techismus- Bekend is ook
het A.B.C. of Haneboekje,
een leerboekje, waarvan
slechts één druk van 1818
bewaard bleef.
De ultgeverg kreeg haar
ander karakter nadat dr H.
H- Kemlnk als deelgenoot
was opgetreden. Begonnen
met de geschriften van stu
diegenoten, groeide één
fonds, dank zij persoonlijke
relaties en omgang met ge
leerden tot één der beste in
den lande. Door geschrif
ten, m het bg zon der op
godgeleerd-historisch ge
bied, handhaafde Kemink
zijn naam in de weten-
schappeigke wereld.
Wegens het ontbreken
van een opvolger ln rechte
lg'n, ging de leiding over ln
handen van Keminks zwa
ger, de medisch doctor C.
C. J. de Ridder. Tot in
1936 is het bedrijf door
diens nakomelingen be
stuurd. Thans is de heer
S. A. de Jager directeur.
De kern der oude zaak.
in 1936 in een naamloze
vennootschap omgezet,
werd geheel gemoderni
seerd. Op onvergankelijke
wijze blg'ft daaraan verbon
den de naam van de eerste
president-commissaris de
heer K. H. Broekhoff. de
békende politie-deskundlge,
die in 1946 is overleden.
Thans zijn commissarissen
mr G- A. Diepenhorst en
mr W. Derks.
Ter gelegenheid van het
jubileum wordt een recep
tie gehouden op 11 Mei des
middags in hotel des Pays
B"c te Utrecht.
Portugese oppositie vraagt
rechten
72 vooraanstaande leden van de
Portugese oppositie hebben Donderdag
president Craveïro Lopes gevraagd het
wettige bestaan van een „oppositie
comité" te erkennen voor de algemene
verkiezingen in October. In een schrij
ven aan de president verzoeken zij om
opheffing van de perscensuur in de
verkiezingsperiode en om dezelfde rech
ten als aanhangers van de regering op
spreektijd voor de radio. Ook willen de
WIJ zijn in de tijd tussen Pasen en
Pinksteren. Wij denken aan wat
het laatste hoofdstuk van het
Johannes-evangelie vertelt: het is een
prachtig symbool van ons eigen leven.
Wij lezen daar. hoe de door Jezus' dood
ontmoedigde leerlingen weer moed
krijgen: door Zgn verschgning bij het
meer van Tiberias. Op voorstel van
Petrus hadden
Ter
overdenking
hun handwerk weer
opgevat, zij waren
opnieuw aan het
vissen gegaan.
Enerzijds was dit
goed. want ledig
heid is des duivels
oorkussen. Bij de
pakken gaan neerzitten is altgd
slopend voor de levensenergie. Ander
zijds is het. als een terugkeer tot het
•mde ambacht, een teken van hun
moedeloosheid, ja bgna van wanhoop.
En in dien nacht v-ngen zg' niets".
In daarmede zitten wij meteen midden
n de practgk: ploeteren en zwoegen
ledige netten. Iedere dag dezelfde
-.'gemeten plichten en resultaten
-ii al'en ervaren wel eens de tragiek
van dit aardse bestaan. De eentonig-
he d van het alledaagse en de kringloop
der dingen met ziin gedroomde kansen
en foutieve calculaties, dat alles te
zanten laat een weeë nasmaak achter.
En dan staat er een onbekende bede
laar aan de oever, die om eten vraagt
Dat moet er nog net bg komen. Bij
alle eigen misère moet ge ook nog aan
philanthropic gaan doen. Ja. dan is het
wel even heel moeilijk om niet kriegel
te worden. Maar als wg dan even door
die zure appel heen bijten, dan ont
dekken wij wat nieuws. De oproep in
de krant, de steun-aanvrage in de
brievenbus, de oogopslag van het kind,
dat naïef-brutaal, argeloos-moedig het
zijne komt opeisen, dat alles spreekt
ons van de onbekende bedelaar aan de
oever, die eenmaal predikte: „Armen
hebt gij altijd bij u".
Ach, de leerlingen wierpen een nacht
lang de netten uit en vingen niets. En
de wijsgeer doorvorst de diepten der
wereldraadselen en de netten blijven
leeg'. Menig mens is veel meer wgsgeer
dan het zo lijkt. En als ge dan peilt
en vorst om een antwoord op te diepen
op het waarom van uw kruis, dan is
daar telkens weer geen ander antwoord,
dan die ongenode gast met zijn heer
lijke onvermijdelijkheid,
Jezus vroeg: „hebt gg niets te eten?"
En hij gaf een vangst van 153 vissen.
Welk een symboliek! De onherkende
Jezus vraagt. Altijd weer dat gebedel
aarbg ge wrevelig wordt. De herkende
Jezus schenkt gaven, wordt Weldoener.
En ook: als wij het knagende ..waar-
Tin". dat zich vastbijt aan de ziel. los
scheuren en van ons werpen en ge-
■vMlig antwoordloos blijven, dan volgt
nr een blijde herkenning.
Geloven is vertrouwen, dat God altg'd
"og een laatste troef in handen heeft.
Het kreunende vaderhart van Abraham
vond een ram. De worste'ende Jacob
vond een verzoende broeder. Elia in
t>on?ersnood vond raven: altijd anders,
altiid onverwacht, altijd stimulerend.
Geloven is aanvaarden, dat God
achter Golcotha een Paasmorgen in
-?<=erve heeft.
De armzalige eentonigheid wordt
verdreven, en er komt weer doel. vaart
?n roening ln ons bestaan. De opstan-
i;ngsverhalen zijn het getuigenis, dat
de Zon er is achter de wolk, het ge
tuigenis der gouden randen.
Naarden-Bussum W. J. MANGER
oppositieleiders aan het toezicht op de
verkiezingen in dezelfde mate als de
regering deelnemen. Tot de groep be
horen professor Egas Monlz, winnaar
van de Nobelprijs 1952 voor genees
kunde en generaal Norton de Matos,
presidentscandidaat van de oppositie in
1949.
Dijkherstel in bloemenmozaiek
DE RAMP van 1 Februari inspireerde idijk, waar de golven Tegenaan rollen,
de makers van dit bloemenmozaiek telHet zal meedingen naar de prijzen w de
Hillegom, voorstellende een gedichte* wedstrijd om het fraaiste mozaïek.
