Algiers ligt in Frankrijk
MUZIEKLEVEN TE
AMSTERDAM
Paul Brandt veilt prenten
en tekeningen
(J3elialue de ^Jdaójba die zich in -Afrib ci leuin di
NATIONAAL PLAATWERK „DE RAMP
is aangrijpend document geworden
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN VRIJDAG 24 APRIL 1953
3
Ejotltiei uit de flktU IV
(Van een onzer redacteuren)
Algiers, April.
TAE buitenlander, die door deze stad dwaalt, kan een gevoel van teleur-
stelling niet onderdrukken. Dit immers is een Franse stad, die in veel
gelijkt op Marseille, of op bepaalde delen van Lyon. De vale, hoge kantoor
gebouwen, die bier tegen de rotskust zijn geplakt, de lange drukke straten
evenwijdig boven elkaar liggend langs de steile helling, de smalle stegen en
trappen, die deze hoofdstraten onderling verbinden, de kleine bistro'tjes,
de grote ongezellige brasserieën, die in zoveel gelijken op stationswacht
kamers, de hoger gelegen Europese woonwijken met hun over het algemeen
foei-lelijke villa's uit het jaar 1910, opgetrokken in neo-Moorse stijl: het is
Frankrijk. Slechts een voorbijganger met roze fez op het hoofd en de
trolley-bussen, die met meters ijzerdraad en kilometers optimisme worden
bijeen gehouden, wijzen er op, dat men toch net aan de andere kant van
de Middellandse Zee, in Afrika, is.
Het is ook de officiële visie duizendmaal herhaald door burgers en amb
tenaren: dit is Frankrijk. Algerije besaat uit drie Franse departementen,
de Algerijnen zijn Franse burgers en het land is verfranst; met Franse cul
tuur en Franse geest doordrenkt. „...En daar waar het nog niet zo is,
daar zal het zo moeten worden, goedschiks, of kwaadschiks", zoals de baas
van het café'tje, waar wij vanochtend op zijn Frans met zwarte koffie
en een stuk droog brood ontbeten, verklaarde.
Van (file gebieden- in
Noord-Afrika is Algerije
het land, waar Frank
rijk het langst is, en
cynici beweren zelfs, dat
men, nadat Algerije tus
sen 1830 en 1838 werd
gepacificeerd, ook Ma
rokko en Tunesië bezet
te „slechts om de Alge
rijnse flanken" te dek
ken. Inderdaad, het is
te merken, dat de Fran
sen sinds meer dan 120
jaar in dit land aan het
werk zijn. Het spreekt
vanzelf, dat hun pene
tratie werd vergemak
kelijkt door het feit, dat
de ,JDey", die eigenlijk
een Turks stadhouder
was, zich onmiddellijk
na 1830 terugtrok en
dat de Franse pioniers
hier niet, zoals in Ma
rokko of Tunesië, een
geordende staat en een
oude dynastie aantrof
fen. Ook is het Franse
deel der bevolking hier
groter dan in de andere
Frans-Noord-Afrikaanse
landen. Er wonen thans
ruim 1 millioen Fran
senof met hen gelijk
gestelde Joden, Malthe-
zers en. Spanjaarden, zo
dat het Europese deel
der bevolking ruim een
tiende van het Arabische
deel bedraagt.
TWEE WERELDEN
LEVEN NAAST
ELKAAR
HOOG en toch midden in de stad, staat
het grootste kantoorgebouw van
Algerije: Het Gouvernement-Gene
raal. Het front van het gebouw is naai
de zee. en naar Frankrijk daarachter,
toegekeerd. Van de bureaux uit heeft
men een strategisch overzicht over de
benedenstad en de havens met links de
Arabische wijk en rechts de Europese
woonbuurten. En in dit gebouw zitten
vele Franse ambtenaren, die gaarne be
reid zijn aan de wereld de balans van
120 jaar „présence frangaise en Algérie"
te tonen.
Van 2 millioen in 1830 groeide de
autochthone bevolking tot 8 millioen. Het
bevolkingsoverschot bedraagt nu 250.000
per jaar. Het geboortecijfer steeg van
25 tot 35 per duizend van 1920 tot 1953.
Het sterftecijfer daalde van 20 op 13 per
duizend. De fruit- en groenteproductie
verdubbelde sinds 1937. De graanpro-
ductie, waarvan 50% gerst, steeg in die
periode van 850.000 ton tot 1.025.000
ton. Sinds 1920 werden door grootse
waterbouwwerken 138.000 ha land
vruchtbaar gemaakt. Thans zorgen
meer dan 10 grote stuwdammen ervoor,
dat 480 millioen m3 Water per jaar voor
irrigatie-doeleinden kunnen worden ge
bruikt. De electriciteitsproductie steeg
in de periode '38 tot '52 van 270 millioen
tot 700 millioen kw/uur. Het aantal af
nemers nam toe van 250.000 tot 350.000.
De ijzerproductie bedraagt thans twee
en een half millioen ton per jaar. Van
de fosfaatproductie 700.000 ton wordt
60.000 ton ter plaatse verwerkt, de rest
STRAATJE IN DE KASJBA
wordt geëxporteerd. In 1938 gebruikte
de gemiddelde bewoner van Algerije
11 kg suiker per jaar, thans 13 kg. In
'38 waren er 85.000 radiotoestellen,
thans 220.000. Het aantal abonné's op
de telefoon is verdubbeld; 400.000 ge-
salarieerden profiteren thans van de
kinderbijslag, die thans gemiddeld 300
gulden per vader per jaar bedraagt.
Zelfs op het gebied van de volksgezond
heid is de toestand heel wat beter dan
die in de andere Noord-Afrikaanse ge
bieden. In 1938 waren er 6000 hospitaal
bedden thans zijn er 24.000. Het aantal
artsen laat echter nog te wensen over:
er zijn er thans 1786, dat is één op de
5151 inwoners. Ook de handelsbalans is
nog niet gunstiger: er wordt per jaar
voor 223 milliard franc geïmporteerd,
voor 74% uit Frankrijk, doch slechts
voor 143 milliard franc geëxporteerd,
waarvan 69% naar Frankrijk gaat.
DE Fransen zijn trots op deze presta
ties en zy steken deze trots niet
onder stoelen of banken. De natio
nalisten? ,,Een onbelangrijke groep op
roerkraaiers, half-ontwikkelden, die
betere baantjes wensen of agenten van
Moskou." Het is allemaal zeer duidelijk
en zeer eenvoudig, indien men zo de
ambtenaren hoort spreken, In dit hoofd
kwartier van het Franse bestuur in
Algerije.
Als men dan enigszins duizelig van
al die cijfers in de richting van de
Kasjba, de Arabische wijk van Algiers,
gaat, waar de winkelstegen voller zijn
dan de Kalverstraa,, op Koninginnedag,
dan komt men weer in Afrika terecht.
Nog voordat men de wijk heeft bereikt,
vallen tientallen tegen de muren ge
vleide bedelaars op. die in vodden ge
kleed, hun verminkingen en afwijkingen
ten toon spreiden om hun recht op een
aalmoes te bewijzen. Nauwelijks is men
enige meters in de hoofdstraat gevor
derd of een kolkende, kleurige zee van
Arabische handelsbedrijvigheid sluit de
vreemdeling in. Tienduizenden schijnen
rond te slenteren zonder bepaald doel,
een cijfer over de werkloosheid was op
de „mairie" niet te krijgen. Dan gaat
het naar boven door steile en zich steeds
weer krommende straatjes, de „stillere"
wijken tegemoet. De bevolkingsdichtheid
bedraagt hier 2000 per ha. In de prach
tige oude huizen, waarvan de vooruit
springende eerste verdiepingen worden
gesteund door rijk bewerkte schuine
houten balken, wonen thans veelal tien
families, terwijl zij gebouwd zijn voor
één gezin. Veel blinde muren ook hier,
doch ook veel Spaans aandoende balkons
en vensters, voorzien van kunstig ijzer-
smeedwerk en prachtig met koper be
werkte houten deuren.
JN deze doolhof van straten en stegen
leeft het grootste deel van de
Arabische bevolking der stad. Doch
dagelijks komen nieuwe stromen op
de stad af, op zoek naar werk en
geluk. Even boven de Kasjba begint
de eerste „Bidonville", waar in de
afzichtelijkste armoede duizenden
leven... in huisjes van oude benzine-
blikken, planken of stukken oud
roest. De holen zijn niet groot genoeg
om er in te kunnen staan, het eten
wordt toebereid op een vuurtje vóór
de ingang. Het krioelt van de half
naakte kinderen. De vrouwen zijn in,
vodden gekleed. Het is het probleem
van Noord-Afrikade steden kunnen
de toestromende plattelandsbevol
king niet opnemen en dagelijks groeit
daardoor het aantal dergenen, die tot
een haveloc's en werkloos grote stads-
proletariaat verworden. 500.000 Al
gerijnen leven thans in de Bidonvilles
der steden. Dat zijn er dus 500.000,
die voor het grauwe Niets in het leven
staan.
In de avond dalen we weer af naar de
Kasjba., verliezen ons in de doolhof dei-
stegen, ontmoeten vloeiend Frans spre
kende Arabische studenten, die ons de
volle Arabische café's binnenleiden,
waar behalve alcohol alles is te krijgen.
Van coca-cofa tot hasjisj, welk verdo
vend middel in sigaretten-vorm wordt
gerookt.
In een bepaalde winkelstraat beginnen
we te tellen hoeveel winkeliers de foto
van generaal Naguib, die hier als een
Kemal Ataturk van Noord-Afrika wordt
vereerd, hebben uitgestald. We telden
tot vijftig en toen werd onze aandacht
gegrepen door de op een prominente
ALGIERS
its opgehangen foto's van de Sultan
van Marokko, die het de Fransen daar
ginds zo lastig maakt. De in zoete kleu
ren uitgevoerde foto's van Naguib en
de Sultan brachten ons weer de woor
den in herinnering, die vanochtend zijn
gevallen in dat moderne ruime kantoor
van het gouvernement-generaal... op
roerkraaiers.
Bij terugkomst in ons Franse hotel
vroeg een Franse kennis, waar wij toch
zo laat hadden gezeten. Toen wij
hem antwoordden, dat wij de kasjba
hadden bezocht, schrok hii en verzeker
de ons dat 'hij nu al 25 jaar in Algerije
en het dus kon weten: de kasjba
bezoeken na zes uur 's avonds, dat was
zo iets als zelfmoord. Die Arabieren
daar waren allemaal halsafsnijders. Wij
hebben hem toen gevraagd, hoe lang
geleden hg het laatst in de kasjba was
geweest... Hij was er sinds vóór de
oorlog niet meer geweest. We zjjn toen
maar naar bed gegaan... in Frankrijk.
(Ingez. med.-advertentie)
Pakjes voor johan Maurits en
vrijwilligers
Gedurende het tijdvak van 27 April
t/m 9 Mei a.s. wordt de mogelijkheid
geboden om ter gelegenheid van Pink
steren aan de opvarenden van hr ms
Johan Maurits van Nassau en aan de
militairen van het Nederlands Detache
ment Verenigde Naties in Korea niet-
aangetekende pakjes tot een maximum
gewicht van 500 gram per luchtpost te
verzenden tegen betaling van het zee
posttarief k 8 cent per 50 gram (mini
mum 40 cent).
Voor Verenigd Europa
Jeugdmeetings op het
Drielandenpunt
(Van onze correspondent)
Kerkrade, 24 April.
Op het Drielandenpunt bij Vaals zal
op Zondag 17 Mei een jeugdmeeting
worden gehouden, tfjdens welke o.m.
Duitse, Nederlandse èn Belgische deel
nemers aan een Katholieke Jeugdweek,
die van 13 tot 17 Mei in Aken wordt
gehouden, zullen demonstreren voor een
Verenigd Europa. Deze bijeenkomst
sluit aan op een plechtigheid in het
Akense stadhuis, tijdens welke aan Jean
Monnet. de president van de Hoge Auto
riteit der Europese Kolen- en Staalge
meenschap, de ter stimulering van de
Europese eenheid bedoelde „Karlspreis
1953" van de stad Aken wordt uitge
reikt. Jean Monnet zal op de bijeen
komst op het Drielandenpunt het woord
voeren. Tevens wordt dan gesproken
door Prof. Lenz-Medoc uit Parijs en
door vertegenwoordigers van de Neder
landse, de Duitse en de Belgische jeugd.
Een andere jeugdmeeting wordt begin
Mei op het Drielandenpunt gehouden in
het kader van een Europese Week. wel
ke van 2 tot 10 Mei te Luik wordt ge
organiseerd.
Twee vissersschepen naar
Noorwegen verkocht
(Van onze correspondent)
IJ m u i d e n, 24 April.
Het Centraal Verkoop Kantoor te
Amsterdam heeft de motorlogger Com.
de Boer IJM 268 van de N.V. Visserg-
Onderaeming De VEM te IJmuiden, ver
kocht naar Noorwegen.
De stoomtreiler Bruinvisch IJM 97
van de rederij Marezaten, die al ge
ruime tijd was opgelegd, is door het
zelfde kantoor eveneens naar Noorwe
gen verkocht.
CAISSONS IN ZIERIKZEE
AANGEKOMEN
De 3d er caissons, elk 8 ton wegende,
van de eerste sleep van acht voor het
dijkherstel in Zeeland bestemd, die
Maandagavond uit Amsterdam waren
vertrokken, zijn gistermiddag op de rede
voor Zierikzee aangekomen.
Driejarig knaapje verdronken
Gistermorgen zag een koopman uit
Schiedam, die diergaarde Blijdorp pas
seerde, in een der vijvers van het Vroe-
senpark een knaapje drijven, dat kenne
lijk het bewustzijn had verloren. Hij trok
het kind, de 3-jarige A. E. Koorae, op de
kant. doch het mocht niet meer geluk
ken het jongetje tot het leven terug te
brengen. De kleine was met een even
oud vriendje ter plaatse aan het spelen
geweest en te water geraakt. Toen dit
gebeurde was het vriendje van schrik op
de vlucht geslagen.
Acht jaar geëist tegen
Poolse zeeman
„Dit is een jongen van een andere pla
neet. Toen hij zes jaar was. werd hij met
een ijzeren stok geslagen. Zijn jeugd was
zeer moeilijk. Ikzelf ben tgdens de ge
vechten om Warschau uit een vliegtuig
gesprongen en heb er meegevochten.
Mannen, vrouwen en kinderen lagen
dood in de straten en 750.000 mensen
verloren toen het leven. Vandaag is het
zijn naamdag. Zijn hele leven is hij ge
slagen. toen h;i genegenheid zocht." Al
dus sprak drs E. Dobrowolski, die als
tolk optrad bg de Rotterdamse Recht
bank. waarvoor zijn landgenoot, een 22-
.ïange radio-telegrafist, terechtstond, die
ervan werd verdacht een vrouw van het
leven te hebben beroofd.
Acht jaar gevangenisstraf met aftrek
eiste de officier van Justitie tegen hem.
Hij was van oordeel, dat verdachte
waarschijnlii k niet de bedoeling had ge
had de vrouw te doden, doch hij meende,
dat verdachte doodslag ten laste kon
worden gelegd.
De verdediger merkte op, dat niet van
een lustmoord kon worden gesproken.
Helsinki zendt hout voor
rampgebieden
De gemeenteraad van Helsinki heeft
besloten Nederland honderd standaards
hout te zenden, ter waarde van ongeveer
5 millioen mark, ten behoeve van de
slachtoffers van de watersnood.
(Ingez. med.-advertentie)
Beethoven-cyclus
CONCERTGEBOUWORKEST
ONDER PAUL KLECKI
DER traditie getrouw is het Concert
gebouworkest aan het slot van zijn
seizoen weer teruggekeerd tot Beet
hoven. teruggekeerd tot de schepper
van het hedendaags symphonie-orkest.
Het is goed deze traditie te handhaven,
omdat de geestelijke en muzikale om
wenteling, die Beethoven teweeg heeft
gebracht nog niets aan waarde heeft
verloren. Bij Beethoven is de muziek
niet meer een aangenaam divertisse
ment. maar zij wordt de directe afdruk
van het leven zelf. Beethoven is de ge
niale incarnatie van een nieuw willen en
denken, dat een ieder vandaag den dag
nog bezig houdt.
De Beethovencyclus staat dit jaar on
der leiding van de Pools-Zwitserse diri
gent Paul Klecki, met wie Amsterdam
gisteren voor het eerst heeft kennisge-
(Ingez. med .-advertentie)
Een verstandig man
scheert zich met een
HMs
Prijzen van 69.50 tot 181.—
Vraagt prospectus No. 25 en adres van de dichtst
bijzijnde handelaar bij: KOBLER-I MPORT,
Laan Copes van Cattenburch 54 Den Haag
Buitengewoon groot
is het aantal inschrij
vingen geweest, dade
lijk nadat was bekend ge
worden, dat de ramp van
1 Februari 1953 in een rijk
geïllustreerd gedenkboek,
een authentiek fotoverslag,
een nationaal plaatwerk
zou worden vastgelegd. De
totale oplaag werd vastge
steld op 675.000 exempla
ren. met Inbegrip van de
Engelse uitgave en de bij
lagen In de Franse en Duit
se taal. Het behoeft niet te
verwonderen, dat de distri
butie van deze voor ons
land ongekend grote oplage
een aantal weken zal vor
deren. Niettemin kan thans
de verschijning van het
aangrijpende werk worden
vermeld. De verwachtingen
waren hoog gespannen en
de vervulling ervan ligt
duidelijk vóór ons; ze zijn
zelfs overtroffen door de
spanning die van het boek
uitgaat een spanning,
die de benauwenis van de
eerste week na de catastro
phe weer actueel maakt.
Reeds de omslag, die gol
vende watermassa's met de
twee kleine paardenfiguren
onder de rauwe zwarte
onderkastletters van de
titel, met aan de achter-
zgde de zielige ontoerei
kendheid van een brug die
geen brug meer kan zijn, is
zó veelzeggend dat men
„niets meer behoeft te vra
gen". Het is een boek, dat
stil maakt; een boek dat
van de eerste tot de laatste
bladzijde alles vertelt wat
Nederland van deze ramp
wil onthouden want we
ten dóet men het al. Er is
niet veel tekst In. Wè.t er
is dient ter verduidelijking;
het behoort erbij. Maar
niets behoort zó bij dit
plaatwerk als de inleiding
van H.M. de Koningin, een
facsimile van haar hand
schrift, waarin zij o.m.
sehrjjft: „Moge deze uit
gave, ontstaan uit de spon
tane samenwerking der ge
hele Nederlandse Boeken
wereld, haar aandeel heb
ben in de leniging van de
nood; een herinnering zijn
aan de schokkende Fe
bruaridagenen tevens een
klein monument vormen
voor het saamhorigheids
gevoel van ons volk." Na
een bladzijde kernachtige
samenvatting van dit ver
schrikkelijke stukje vader
landse geschiedenis komen
er twee foto's, waarvoor
een zestiental regels telex
kopij de eerste beriohten,
die op die stormachtige
ochtend de kranten bereik
ten als onderschrift die
nen; ook hier een-fascimile
en juist daardoor, met alle
tikfouten, een documentje
op zichzelf. Ontroerender
nog dan de foto's, die het
geweld van het overrompe
lende water weergeven, zgn
die van de reacties der
mensen op deze invasie: de
wanhoop op de gezichten,
de angst, de afmatting,
maar vooral ook de blijd
schap om redding en ver
zorging, de forsheid waar
mee hulp werd verleend,
uit eigen land en uit het
buitenland. Het zijn geen
„mooie" foto's, de meeste
zijn zomaar terloops geno
men, ln 't voorbijgaan
korte notities zou men kun
nen zeggen, doch dit maakt
dat ze levendiger zijn en
directer spreken dan wat
gefatsoeneerd en aesthe-
tisch berekend fotograferen
ooit kan bereiken.
Aan het boek. dat iedere
Nederlander zou moeten
bezitten niet zozeer voor
zichzelf maar vooral voor
het nageslacht is een
zeer duidelijke vijfkleuren-
kaart van het gehele nood-
gebied toegevoegd; en ook
daarvoor past erkentelijk
heid jegens de Vereniging
ter Bevordering van de Be
langen des Boekhandels,
die met deze uitgaaf iets
tot stand heeft gebracht dat
waard is te worden gere
kend tot een van de goede
uitvloeisels van de nood:
inniger samenwerking, óók
wat voorlichting betreft.
Bslr
Componist Mojsisovics
overleden
In Graz is op 22 April de Oostenrijkse
componist Roderick Mojsisovics overle
den. Hij werd in Graz op 10 Mei 181
geboren, studeerde aan het conservato
rium te Keulen bij Müllner en Klauwell
en later bij Thuille in München. Sinds
1912 was Mojsisovics directeur van de
Stiermarkensè muziekvereniging in
Graz. Hij schreef enige opera's orkest
werken, koren en kamermuziekwerken.
Van zijn hand verwierf een biografie
over Max Reger enige bekendheid.
DERDE ORGELCONCOURS
TE HAARLEM
Van 16 tot 18 Juli zal te Haarlem
onder auspiciën van de stichting Haar
lems Bloei, in samenwerking met de
N-C.R.V., het derde internationale orgel
concours worden gehouden. De winnaar
van het vorige jaar, Anton Heiier uit
Wenen, zal zijn prijs dan moeten verde
digen tegen een Belg, twee Nederlanders
en een Duitser, de jury van het concours
bestaat uit Susi Jeans (Engeland), Alf
Linden (Zweden) en Albert de Klerk
(Nederland), die eveneens op het orgel
van de Grote Kerk zullen concerteren.
Zaterdag 18 Juli zal Albert de Klerk
in de gemeentelijke concertzaal met
medewerking van de Haarlemse Orkest
Vereniging onder leiding van Antoon
Verheg de eerste uitvoering geven van
een concert voor orgel en orkest van
Sem Dresden.
Moeilijkheden over Enschedese
schouwburg
(Van onze correspondent)
Enschede, 23 April
B. en W. van Enschede hebben aan
de gemeenteraad medegedeeld, dat de
minister van Onderwijs nie't aecoord
gaat met de vorm, waarop de N.V.
Twentse Schouwburg zou worden be
heerd. De minister Is nl. niet bereid
de bevoegdheidsverklaring voor de
Stichting van Kunst en Ontspanning
te verlenen. De minister motiveert zgn
besluit met de argumentatie, dat de
wet gemeenschappelijke regelingen een
nieuwe rechtsorde ln de publieke sfeer
Inleidt, welke nog niet valt te overzien
en daarom z. i. met grote voorzichtig
heid dient te worden gehanteerd. De
minister heeft het gemeentebestuur
alle mogelijke steun toegezegd om ver
traging in de bouw van de schouwburg
te voorkomen.
Voorgesteld wordt nu. dat de sta
tuten van de N.V. Grote Sociëteit,
welke haar grote gebouwencomplex In
brengt, moeten worden gewijzigd. Het
maatschappelijk kapitaal zal moeten
worden verhoogd van 165.000 tot
800.000 De gemeente zal daarvan
401 aandelen van 1000 ter beschik
king krijgen. Verder zal zij aan de
N.V. een lening verstrekken van maxi
maal twee millioen gulden.
Morgen vertrekt uit Amsterdam het
gemengde koor Collegium Musicum
Amstelodamense naar Parijs. Het is er
uitgenodigd onder leiding van Toon
Vranken uitsluitend Nederlandse mu
ziek ten gehore te brengen. Van een
aantal Nederlandse koorcomposities
zullen op 29 April voor de Franse radio
omroep opnemingen worden gemaakt.
Oude en moderne kunst vertegenwoordigd
in een fraaie collectie
(Van een onzer verslaggevers)
DE collectie prenten en tekeningen,
die van 27 April tot en met 1 Mei
bij Paul Brandt te Amsterdam
wordt geveild, is zeer uitgebreid en be
vat belangrijke bladen van zeer bekende
kunstenaars. Uit de aard der zaak ho
ren daar veel Franse kunstenaars bij.
Een uitzonderlijk mooi stuk is de ets
van Felix Bracquemond, een zeer leven
dig portret van Edmond de Goncourt.
Bonnard, Vuillard, Toulovse Lautrec zijn
met enige uitstekende litho's vertegen
woordigd. Altijd weer opnieuw bewon
dert men de rake observatie en de gees
tigheid waarmee Lautrec de toneelartis-
ten heeft weergegeven. Ook van Dela
croix treft men een mooie litho aan met
antieke medailles. Dat Kees van Dongen
in zijn vlotte allure meer Fransman is
dan Hollander ziet men duidelijk in de
kleurige litho van de Are de Triomphe
en in de streng decoratieve en zeer ge
spannen ets met vliegende meeuwen.
Duitse grafiek ziet men minder vaak
op veilingen. Des te opmerkelijker is het
hier etsen van Kirchner en Klee aan te
treffen en litho's zowel van de zeer
poëtische Klee als van de vrij felle
Kokoschka. De werken van Kèithe Koll-
nitz zijn wat opvatting betreft reeds ge
heel geschiedenis.
Natuurlijk zijn zij die landschappen
uitbeelden rijkelijk vertegenwoordigd.
Degene die de tijd neemt om rustig alle
bladen te bestuderen kan hier een zeer
aardig overzicht krijgen van de opvat
tingen omtrent dit onderwerp vanaf de
17e tot de 20e eeuw. Van Goyen, Potter,
Segentini, Jongkind. Vlaminck, Witsen
De Zwart, Noordhoek en vele anderen
hebben ieder iets getoond zowel van de
schoonheid van de natuur als van hun
eigen persoonlijkheid.
De hedendaagse kunstenaars zijn met
verscheidene goede werken vertegen
woordigd; er is overigens slechts weinig
abstract werk bij. Picasso en Zadkine
zijn in deze verzameling het meest
reactionnair. Wim Beuning toont ook
zeer vatbaar te zijn voor problemen van
deze tijd. Proost en Noordhoek zijn rus
tiger. Een grote reeks topografische
prenten biedt interessant vergelijkings
materiaal met de hedendaagse gesteld
heid en geeft een indruk van de stads
ontwikkeling. De gehele collectie omvat
belangrijk materiaal, zowel voor min
naars van de oude kunst als voor mo
derner georiënteerden.
Kon. Liedertafel Gruno
honderd jaar
Feestweek in Mei
(Van onze Groningse correspondent)
De Koninklijke Liedertafel „Gruno"
te Groningen, een der grootste en oud
ste mannenkoren ln ons land. bestaat
3 Mei 100 jaar. Van Zaterdag 2 Mei
tot en met Vrijdag 8 Mei wordt een
eeuwfeestweek gehouden.
Zaterdag 2 Mei wordt van 46 uur
ln de Harmonie een officiële receptie
gehouden en vindt de officiële opening
van het eeuwfeest plaats. Des avonds
staat allereerst een carillonconcert van
de Martinitoren op het programma,
waarna een fakkeloptocht met alle
leden ln landauers en auto's met twee
muziekcorpsen (Gruno's Postharmonie
en Patrimonium) naar het stadhuis
volgt, voor ontvangst door het ge
meentebestuur. Meer dan 100 padvin
ders zullen de fakkels dragen. De
Martinitoren zal worden verlicht. Des
nachts wordt een eeuwfeestbal ge
houden.
Zondag 3 Mei wordt een krans gelegd
bij het monument op Esserveld ter
herdenking van gevallenen en overleden
leden.
's Middags zal „Gruno" ln de Akerk
onder leiding van Johan van der Meer
een concert geven. Dinsdag 5 Mei ver
leent de Kon. Liedertafel „Gruno"
onder het motto „Gymnastiek en Zang"
haar medewerking aan de door de
Turnkring Groningen van het K.N.G.V.
te organiseren 5 Mei-uitvoering, mede
ter herdenking van Gruno's eeuwfeest.
Alb. Geraerts, die reeds 40 jaar diri
gent la geweest en „Gruno" heeft
maakt. Hg ig een uiterst bekwaam en
nauwgezet musicus, die zich alleszins
rekenschap heeft gegeven van het feit,
dat Beethoven nog steeds de toetssteen
voor de bepaling van het artistieke ge
halte van een reproducerend kunstenaar
is gebleven. Reeds in de ouverture Co-
riolan gaf Klecki blijk, dat hij de the
ma's een uitdrukking wilde geven die
meer inhoud bezat dan uitsluitend mu
zikale charme's. Maar hij ging wel iet3
te ver. want het stuk klonk wat hoekig,
al t.e verbeten, grimmig en verbitterd.
Die elementen zgn weliswaar in de
ouverture Coriolan verweven, maar uit
deze woelige conflicten moet ten slotte
een synthese van voornaam en edel ka
rakter worden gegeven. Klecki gaf de
strijdende Beethoven, niet de overwin
nende hg gaf een cynische „Coriolan",
geen bevrgdende. Niettemin dwong zijn
opvatting tot respect.
Na de pauze was Paul Klecki tijdens
de vertolking van de Eroïca zich geheel
meester. Hij toonde in elk geval, dat zijn
opvatting consequent volgens een be
paald en doordacht plan was opgebouwd
Geen enkele weifeling verstoorde het
eerste deel. dat gelijk bekend zeer
moeiliik los van de noten is te krjjgen.
in het Scherzo liep de spanning even
terug, maar in de Marcia funebre kwam
Klecki tot bijzonder treffende, zelfs ver
voerende momenten. En zodra een diri
gent deze vrgheid in expressie bereikt
zonder te vervallen in goedkope effecten,
dan spitst men de oren: dan is hij van
het goede hout gesneden.
Ook de Finale bezat vaart en overtui
gende kracht .Overdreven was evenwel
m de tutti vgf hoorns te laten spelen,
hetgeen overigens een ingeslopen ge
bruik is.
Cor de Groot was solist in het Vijfde
Pianoconcert. Zijn perfect spel, fel 'van
klank, helder tot in het kleinste detail
en uiterst brillant in de finale, verwierf
geestdriftige betuigingen van bijval,
waarin hij de dirigent en bet orkest aan
stonds betrok. Wie van de overtalr;ike
toehoorders evenwel van mening is. dat
h;j Cor de Groot wel eens meer ge
ïnspireerd heeft gehoord, heeft gelijk.
Maar is het wel billijk om van een
solist, die dagelijks optreedt, altijd het
allerhoogste te eisen?
P. T.
Schietoefeningen
veroorzaakten
heidebrand
Als gevolg van schietoefeningen, die
door militairen van het garnizoen Steen-
wijk in de gemeente Havelte werden ge
houden, Is een oppervlakte heide van on
geveer 50 ha afgebrand, alsmede enig
bos. De vlammenzee kon juist voor het
mooie Ooster- en Westerveld aan de weg
HavelteWapsterveen tot staan worden
gebracht door de te hulp geroepen
brandweer, die geholpen werd door een
groot aantal militairen.
Beeld van Nederland
op Curacao
Het, beeld, dat de beeldhouwer Ter-
mote in opdracht van de Nederlandse
regering heeft vervaardigd om de dank
van het Nederlandse volk uit te druk
ken voor hetgeen de bevolking der An
tillen in de oorlog voor Nederland heeft
gedaan, zal een plaats krijgen op het'
gouvemementsplein, voor het paleis van
de gouverneur, aldus meldt het A.N.P.
EERBIED VOOR DE VLAG
GEVRAAGD
(Van onze correspondent)
groot gemaakt, zal ook deze avond als
dirigent optreden.
Woensdag 6 Mei heeft ln de Stads
schouwburg een ere-avond plaats, waar
leden van „Gruno" een opvoering zul
len geven van „Figaro, de Barbier van
Sevilla", onder leiding van Alb.
Geraerts.
Donderdag 7 Mei heeft in „Suisse"
een feestrepetltle plaats ln kledij anno
1853, gevolgd door een herensouper.
Vrijdag 8 Mei wordt in het Stads
park voor de Groninger burgerg een
concert gegeven met rhythmische gym
nastiek door een damesgroep van
„Vlugheid en Kracht" op een verlicht
podium. Ook het Polittemuzlekcorps
werkt hieraan mee. Ter gelegenheid
van dit concert zal op de grote Stads
parkvijver een watervuurwerk worden
afgestoken. Na afloop heeft ln
„Frigge" een slultingsfeest plaats.
Op 9 October a.s. zal een jubileum
concert worden gegeven, waarna op
10 October een galaconcert volgt.
Russische dundruk-bibliotheek
Er zal binnenkort bij G. A. van Oor
schot, Amsterdam een serie Russische
literatuur verschijnen onder de titel Rus
sische bibliotheek. Deze serie zal de be
langrijkste werken uit de 19e eeuwse
Russische literatuur omvatten in de ver
taling van Charles B. Timmer. Deze
dundenk-editie zal in het najaar, typo
grafisch verzorgd door H. Salden, begin
nen te verschijnen met het verzameld
Voorts verschgnen nog in deze serie, die
werk van Anton Tsjechow in vgf delen,
drie en dertig delen zal omvatten, wer
ken van Dostojewski, Iwan Toergenew,
Poesjkin, Lermantow, Gogol, Gontsja-
row, Pisemski, Saltykow en Leskow.
Hengelo, 24 April
Bij de Thiemsbrug te Hengelo bevindt
zich een oorlogsmonument, waarop een
verbleekte vlag is geplaatst. Twee jonge
mannen ergerden zich er aan, dat de
vlag dag en nacht buiten hmg. Als sol
daten moesten ze vaak bg het ceremo
nieel van het hijsen en strijken van de
vlag aanwezig zijn. Deze week, toen ze
langs het monument kwamen, besloten
ze, hoewel het middernachtelijk uur al
naderde, de vlag te strgken. Ze brachten
die naar het politiebureau. Daar ver
zochten zij de dienstdoende inspecteur
maatregelen te willen nemen, dat voort
aan aan de nationale driekleur de nodige
eer zal worden bewezen.
VERZAMELDE WERKEN
VAN LECLAIR
Mare Pincherle, voorzitter van de
Société Frangaise de Musicologie, zai
met medewerking van een groot aantal
musici alle werken van Jean Marie
Leclair (16971764) bij Heugel in Parijs
uitgeven. De meeste werken van Leclair
ziin voor viool met becijferde bas ge
schreven. maar ook de concerten voor
drie violen en de opera Scylla et Glaucus
zullen in deze publicatie, bestaande uit
16 delen, worden opgenomen.
Landbouwschuur afgebrand
(Van onze correspondent)
Gistermiddag is brand uitgebroken in
de boerderij van de landbouwer Hillen
te Kessel (L.). Een groep mijnwerkers,
die met een autobus passeerden, toege
schoten omwonenden en de onmiddellijk
gerequireerde brandweer bestreden het
vuur. De grote landbouwschuur met
voorraden en landbouwwerktuigen ging
verloren. Het woonhuis bleef gespaard.
Verzekering dekt de schade.