Azis veroordeeld tot 14 jaar
V onnis tegen Hamid wekt
geen beroering
Holland-Avond teKaratsji ten
bate van het Rampenfonds
Wessel
flM/
Burgemeester van Stellendam legt
noden aan adoptie-comité voor
Evacuatiebevel
KAN BURGEMEESTER ZICH OP
GEMEENTEWET BFROEPEN?
DE
Productie van turf
neemt snel af
MENKES
52e Lijst slachtoffers watersnood
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DONDERDAG 9 APRIL 1953
3
TELKENJARE sinds de bevrijding
moeten er by het naderen van Ko
ninginnedag en de herdenking der
bevrijding „beslissingen" worden geno
men. Dat wil zeggen, dat de Stichting
van de Ai-beid, het College van Rijksbe-
middelaars en de Regering moeten advi
seren en moeizaam tot een besluit moe
ten komen, welke gedragslijn men dit
maal weer zal volgen. In de ontredde
ring van de eerste jaren na de oorlog
was het begrijpelijk, dat men zich over
de viering van deze dagen telkens op
nieuw moest beraden. Nu wij echter in
Nederland tot een stabieler situatie zijn
teruggekeerd, is het moeilijk aanvaard-
baai-, dat men bij deze nationale hoogtij
dagen met opportuniteits-decisies zou
volstaan. Ook hier behoort men een vaste
lijn te volgen. Het is dan ook de hoogste
tijd om ten minste de grondslag te
leggen voor een traditie.
Wanneer men kijkt naar de simpele
realiteit, moet men erkennen, dat het
vieren van de bevrijdingsdag op de vijfde
Mei geen algemeen weerklank heeft ge
vonden in ons volk. Al heeft men dan
fezucht onder de bezetting, al heeft men
an gejuicht bij de bevrijding, niettemin
heeft het Nederlandse volk blijkbaar niet
het gevoel kunnen opbrengen om zijn
dankbaarheid te projecteren in de viering
van één nationale bevrijdingsdag. Na
tuurlijk zijn hiervoor diverse „verzach
tende'' omstandigheden. De bevrijding in
het Zuiden, in het Oosten en in het Wes
ten van ons land heeft op verschillende
data plaats gehad. De verjaardag van
koningin Juliana, de „officiële" bevrij
dingsdag van de vijfde Mei, liggen, wat
de kalender betreft, zeer dicht bij elkaar.
En de economische omstandigheden,
vooral van de eerste jaren na de oorlog,
waven dusdanig, dat het productie-proces
extra vrije dagen niet lijden kon. Wel
licht zette het uitblijven van een werke
lijke vrede en de zórgen over de koude
oorlog ook een domper op het feestge
juich van de bevrijdingsdag. Vaststaat,
dat de herdenking van de doden op de
avond van de bevrijding ieder jaar met
eerbied en sober, indrukwekkend cere
monieel geschiedt.
DIT jaar heeft de Stichting van de
Arbeid het College van Rijksbemid
delaars verzocht, op de dertigste
April een halve vrije dag te geven ter
viering van de Koninginnedag. Het be
stuur van de Stichting van de Arbeid
gaat daarbij uit van het streven in ons
land te komen tot één feestdag van
waarlijk nationaal karakter. Op grond
van dit verzoek heeft het College van
Rijksbemiddelaars beslist, dat de tot nog
toe geldende vergunning van een halve
vrije dag met behoud van loon op de
vijfde Mei, voortaan zal gelden voor de
Koninginnedag. Intussen kwam er van
de zijde van de regering een zeer vaag
en zeer onduidelijk communiqué. Daarin
wees de regering er op, „dat hiermede
weliswaar een sterker accent wordt ge
legd op de feestviering op 30 April, doch
dat de 5de Mei als de nationale bevrij
dingsdag zal blijven worden gevierd." Op
die dag aldus de regering zal wor
den gevlagd en de radio zal een speciaal
programma uitzenden. Of bij deze ma
gere vinding nog sprake is van een wer
kelijk feest wagen wij te betwijfelen. In
tussen heeft het Tweede-Kamerlid, de
heer Nederhorst (P.v.d.A.) in een schrif
telijke vraag aan de regering handhaving
van de 5de Mei als feestdag bepleit. Van
de in deze vraag tot uiting gekomen
critiek kunnen wij vooral onderschrijven,
dat een wisselend beleid ook in dit op
zicht uit den boze is.
DE vorige zomer op een bijeenkomst
van Oranjecomité's te Breda en
ook kortgeleden zijn er stemmen
opgegaan om o.a. met het oog op de
weersomstandigheden, te geraken tot
één nationale feestdag, te plaatsen op
het einde van de zomer. Al levert hier
het bevriende Engeland een illuster voor
beeld. toch kunnen wij slechts weinig
sympathie gevoelen voor dit „rangeren"
met Koninginnedag. Trouwens, op de
vergadering te Breda kwam destijds dui
delijk tot uiting, dat de suggestie van
één Oranjedag op de 6de September,
door het Koninklijk Huis was afgewezen.
Hoe dit ook zij. de gedachte van een
nationale feestdag op de 5de Mei, blijkt
moeilijk wortel te schieten bij ons volk.
Daarom menen wij, dat men met volledig
intact laten van de indrukwekkende her
denking op de bevrijdingsavond, in ieder
geval de verjaardag van koningin
Juliana, dus de 30e April, moet maken
tot een waarlijk nationale feestdag.
Maar laat men dan tevens breken met
het systeem van een halve dag en half
werk. Evenals vóór de oorlog behoren
zowel de overheid als het bedrijfsleven
op Koninginnedag „royaal" te zijn met
het geven van een vrije dag. Wij be
twijfelen ten zeerste, of het productie
proces niet in staat is voor een werkelijk
nationale gedenkdag deze volle „uitval"-
dag te dragen. Trouwens, een werkelijk
levende, nationale feestdag mag men
niet met materiële maatstaven meten.
In het Huis van Oranje ziet Nederland
het symbool van de bescherming en de
verdediging van zijn rechten en vrij
heden. Aan het Huis van Oranie dankt
Nederland zijn bestaan als zelfstandig
volk. Het i3 ermede verbonden in een
prachtige traditie. Daarom gaat de vie
ring van de Koninginnedag uit boven
het persoonlijke. Wat men ook moge be
slissen over de herdenking der bevrij
ding, wij vertrouwen dat, evenals vóór
de oorlog, de Koninginnedag zal worden
tot een feestdag voor het gehele volk.
Maar dan ook geen halve maatregelen,
doch een volledige feestviering als mar
kant teken van onze nationale sar
horigheid.
De Amerikaanse ambassadeur in ons
land. de heer Selden Chapin, reikte gis
termorgen i» zijn ambtswoning in Den
Haag een aantal Medals of Freedom uit
aan personen, die zich in het verzet ver
dienstelijk hebben gemaakt.. De direc
teur van het Kabinet der Koningin,
Verzoek om gratie wordt ingediend
Met een pijl in het oog
geschoten
„Zal ik je petje eens van je hoofd
schieten?", vroeg een met een pijl en
boog gewapend meisje van negen te
Delft aan een jongetje van vijf jaar.
„Ja", zei het jongetje en het meisje
schoot. Zij raakte echter niet het petje,
doch een oog van het ventje en wel zo
danig dat het door een oogarts in be
handeling moest worden genomen. De
oogarts deelde mee dat dit reeds het
vijfde geval was van die aard, dat hij
onder behandeling kreeg.
Vakschool voor kleermakers
bestaat halve eeuw
De Vakschool voor Kleermakers te
Utrecht (sinds enkele aren „technische
school voor het kledingbedrijf" geheten
bestaat 15 April vijftig jaar. De school
telt thans ongeveer honderdtwïntig leer
lingen en de avondschool vijf en zestig.
De opleiding op de dagschool duurt vier
jaar: de vakgroep kleermakerij neemt
de examens af. Plannen voor de bouw
van een nieuwe vakschool verkeren
een vergevorderd stadium. Er moeten
nog enkele zaken met het rijk geregeld
worden. Het is de bedoeling dat begin
1954 met de bouw zal worden begonnen
Deze nieuwe school komt in het zoge
naamde plan-Lauwerecht, ten zuiden
van het W. van Abcoudeplein te Utrecht
De kosten zullen ruim zes ton bedragen,
Ter gelegenheid van het gouden feest
sal een tentoonstelling worden gehouden.
In vele Indonesische kringen acht men AZIS
te zwaar gestraft
mej. mr M. A. Teilegen, zien wij hier
de onderscheiding in ontvangst nemen.
Geheel links de directeur-generaal van
de PTT, de heer L. Neher, geheel rechts
de commissaris der Koningin in Zee
land, jhr mr A. F. C. de Casembroot,
die beiden eveneens deze medaille ont-
DE Krijgsraad te Djokja heeft Woens
dag Andi Abdul Azis, tegen wie 16
jaar was geëist, veroordeeld tot een
gevangenisstraf van 14 jaar met aftrek
van het voorarrest. In het vonnis over
woog de rechter, dat als verzachtende
omstandigheid in aanmerking kon wor
den eenomen. dat destijds de staat van
oorlog en beleg in Oost-Indonesië niet
van kracht was. Voorts duidde de rech
ter er op. dat Azis in een Nederlands
milieu was opgevoed, waardoor hij ver
vreemdde van de Indonesische nationali
teit. Hij had bovendien onder de invloed
gestaan van de federalisten en van voor
aanstaande leden van het K.N.I.L.
Bovendien had verdachte het ten laste
gelegde eerlijk bekend.
Volgens het vonnis gold als bezwaren
de omstandigheid, dat Azis, die een
militaire opstand voerde, enkele malen
weigerde gevolg te geven aan de oproep
naar Djakarta te komen. Hjj pleegde in-
surbordinatie en voerde zijn actie kort
na de overdracht van de souvereiniteit
toen de A.P.R.I.S. juist tot taak had de
veiligheid te handhaven. De naam var
Indonesia in de internationale werelc'
Kon. Shell laboratorium
bestond kwart eeuw
Zeer velen kwamen gisteren prof. ir
J. J. Broeze en diens naaste medewer
kers gelukwensen met het zilveren ju
bileum van het Koninklijke Shell labora
torium te Delft. Dit laboratorium, waar
ongeveer 200 personen werken, hield
zich oorspronkelijk in hoofdzaak bezig met
technische problemen rondom het ver-
brandings- en smeringsonderzoek. La
ter volgden mechanische vraagstukken
voor raffinaderij- en andere installaties.
Studie over de techniek van aardolie
winning en verbetering en ontwikkeling
van apparaturen behoren thans mede tot
zijn taken, alsook de techniek van het
verwerken van aardolieproducten, in
het bijzonder stromingsproblemen en
raagstukken betreffende stof- en
•armte-overdracht. Personeel voor het
regelen en meten in productieprocessen
wordt in het laboratorium opgeleid
Het personeel van het laboratorium
heeft ter gelegenheid van het jubileum
door de Delftse kunstenaar G. L. M. de
Brauwere in het trappenhuis van het
hoofdgebouw twee wandschilderingen
laten maken. Het zijn symbolische vi
stellingen van de bevrijding en opgang
van de menselijke geest en van de daar
aan gepaard gaande technische ontwik
keling en beheersing van de hulpbron
nen in dit geval aardolie van
Moeder Aarde.
Burgemeester Reuter
over brief van de
Koningin
„Een teken van menselijke gevoelens,
dat de Duitsers bijzonder treft zo heeft
de burgemeester van West-Berlijn prof.
Ernst Reuter, de brief van koningin
Juliana aan de president der Verenigde
Staten genoemd, waarin zij verzocht
heeft een internationale hulpactie ten
behoeve van de Oostduitse vluchtelingen
te organiseren.
In een brief aan de Nederlandse con
sul-generaal in Berlijn, de heer A. Mil-
lenaar, zegt de burgemeester: „De brief
van Hare Majesteit zal er zeker toe bij
dragen, dat de toenemende bereidwil
ligheid van de gehele wereld om het
vluchtelingenprobleem als een verschijn
sel van de crisis, waarin wij leven, te
zien verder wordt gestimuleerd." Prof.
Reuter spreekt ten slotte de overtuiging
uit, dat dit vraagstuk op den duur niet
slechts als een Duits, maar ook als een
internationale kwestie moet worden be
schouwd.
Kind speelde met lucifers:
Boerderij in de as gelegd
Gistermiddag is te Steentil, gemeente
Aduard, een boerderij in de as gelegd.
Slechts het woonhuis bleef gespaard.
Ook het vee, de landbouwgereedschap
pen en het meubilair uit de boerderij
konden worden gered. De brand is ont
staan doordat het vierjarig dochtertje
van de bewoner in de schuur met een
doosje lucifers het hooi in brand had
gestoken. De schade is zeer aanzienlijk.
Neem, als U last hebt van een
SLECHTE SPIJS VER TERING
's avonds vóór hel slapen gaan,
VICHY PILLEN
Zij regelen de galafschciding en
rorgen voor normale ontlasting.
Let vooral op de juiste naam en
het blauwe doosje
VICHY PILLEN
had hij besmeurd. De rechter herinnerde
in dit verband aan de uitspraak van nu-
Van Kleffens in de Veiligheidsraad, vol
gens welke duizend sultans Indonesië
niet veilig konden maken. Hetgeen Azis
deed was even erg, als hetgeen Wester
ling in West-Java volvoerde, al ver
klaarde Azis ook, dat er tussen beide
gebeurtenissen geen verband bestond.
Dj verdachte had. naar de rechter meen
de. op de hoogte moeten zijn van het
streven om de beweging van Westerlin;
uit te breiden tot Oost-Indonesië.
Azis deelde mede, dat hij zich zou
neerleggen bij het vonnis en niet in
hoger beroep zou gaan, maar de Presi
dent gratie zou vragen.
Generaal Hasselman naar
de V.S.
Luitenant-generaal Hasselman, chef
van de generale staf, zal in Mei a.s. een
bezoek van drie weken aan de Verenig
de Staten brengen, zo vernam A. P. Hij
zal besprekingen voeren op het Ameri
kaanse ministerie van Defensie over het
programma voor de wederzijdse veilij,
heid. Hij zal generaal Omar Bradley,
voorzitter van de gezamenlijke staf
chefs, en generaal L. Lawtin Collins,
staf che£ van het leger-, ontmoeten. Ver
der brengt hij een bezoek aan het
National War College te Washington en
aan verschillende militaire werken el
ders in de Verenigde Staten.
(Van onze correspondent)
Djakarta, 9 April
HET vonnis, dat het Hooggerechtshof
over Sultan Hamid II heeft uitge
sproken veroorzaakte te Djakarta
generlei beroering. Wel tracht Merdeka
de indruk te vestigen, dat het vonnis
onrust verwekt, doch daarvoor is geen
enkel teken aanwezig. Merdeka oefende
destijds scherpe critiek uit op de eis van
18 jaar gevangenisstraf, die het blad
veel te laag achtte. Het blad gaf thans
een suggestief verslag van de eind zit
ting. waardoor het de schijn wekte,
alsof het te verwachten zou zyn. dat het
vonnis grote beweging zou veroorzaken.
De commentaren van de pers weer
spiegelden uiteenlopende meningen,
doch zij verraden al evenmin enige op
gewondenheid. De Mimbar Indonesia
noemt het vonnis vrij redelijk, doch
meent, dat het enigszins aan de zware
kant is uitgevallen vergeleken bij de
vonnissen, die destijds tegen de aan
hangers van Tan Malakka werden ge
wezen. Het blad meent, dat een juiste
vergelijking pas dan mogelijk zal zijn,
wanneer de aanstichters van de 17 Oc
tober-affaire worden gevonnist, hetgeen
thans helaas nog niet het geval is.
Abadii achtte het vonnis redelijk,
doch aan de lichte kant. Het blad prijst
het Hof voor de correcte behandeling.
Pemendangan gispt de houding van de
President als te zacht en het vonnis
als te licht. Het blad maakt een oryp-
tische toespeling op de gang van het
proces door te zeggen, dat ter terecht
zitting bleek, dat er in Indonesië nog
vele aanhangers van Westerling werden
gevonden, zelfs in regeringskringen.
De reacties van de pers geven de pu-
Dr POS KOMT NAAR
NEDERLAND
De vertegenwoordiger van Suriname
in Nederland dr Pos, die is aangezocht
voor het premierschap in Suriname, zal
zich op 16 April naar Nederland be
geven. De fractie van de nationale partij
Suriname heeft medegedeeld, dat zij
zich pas na de behandeling van de be
groting zal uitspreken over het door dr
Pos opgestelde regeringsprogramma.
„Het Nieuws" vernam, dat de be
groting waarschijnlijk pas na de ope
ning van het nieuwe zittingsiaar zal
worden behandeld, dat is na 12 April.
Het blad levert critiek op de fractie die
dr Pos zes maanden in Suriname liet
verblijven, alvorens deze mededeling te
doen.
President Perón heeft een nieuwe mi
nister van Arbeid benoemd, namelijk
Giavarini. een oud en verdienstelijk vak
verenigingsleider en vanouds een pero
nist, aldus het communiqué.
blieke mening vrij goed weèr. De alge
mene verwachting was intussen dat er
een lichtere straf zou vodgen. Deze in
druk heerste ook ter terechtzitting,
toen bleek dat het Hof niet bereid was
de primaire tenlastelegging als bewe
zen te aanvaarden. Sommige waarne
mers zijn de mening toegedaan, dat het
Hof niet onwelwillend zou staan, te
genover een eventueel door Sultan Ha
mid II in te dienen verzoek om gratie.
Opvallend was inderdaad de nadruk
waarmede de President de Sultan op
deze mogelijkheid wees. De algemene
indruk is dan ook, dat een dergelijk ver
zoek niet kansloos zou zijn.
Dieper indruk dan het vonnis, dat
over Sultan Hamid werd gestreken
maakte het vonnis tegen Azis. Welke
reacties dit in het nog altijd onrustige
en sterk provincialistische Zuid-Celebes
zal maken, valt op het ogenblik uiter
aard niet te zeggen. Terwijl Hamid
slechts weinig persoonlijke populariteit
genoot en zijn zaak wel grote belang
stelling wekte, doch de gevoelens vrij
wel onberoerd liet, geniet Azis in be
paalde kringen wel populariteit en deze
is door zijn houding voor de Krijgsraad
niet gedaald, doch eerder nog versterkt.
Velen achten het vonnis tegen Azis dan
ook bepaald zeer zwaar. Echter ook in
zijn geval rekent men met de mogelijk
heid van het verlenen van gratie.
HERINNERINGSPENNING
WATERSNOOD
De firma C. J. Begeer te Utrecht
heeft een herinneringspenning van de
beeldhouwer Maarten Pauw in brons en
in zilver uitgegeven. De netto-opbrengst
komt geheel ten bate van het Nationaal
Rampenfonds. De uitgave is een groot
succes geworden. Op de voorzijde van de
penning is de waterwolf afgebeeld met
het randschrift „na harde, ongelijke
strijd", dat op de keerzijde wordt ver
volgd:" „bouwt Holland met verbeten
heid" om de afbeelding van twee arbei
ders die een zandzak vullen.
(Ingez. med.-advertentie)
en de Gauss'se kromming
Eeuwenlang had de meetkunde geteerd
op het 5e axioma, maar„Hoe zit
dat met gebogen vlakken?" zei toen
Gauss. Voor ons niet zo best. Want
prompt stond er in onze leerboeken,
dat de som der hoeken van een drie
hoek niet altijd 180" behoeft te zijn.
Hoeveel aangenamer zijn ons dan de
verrassingen van WESSEL. Ook een
meetkundige, maar een die veel meer in
onze „lijn" ligt. Zie bijv. nu Wessel's
uitgebreide collectie multicolor-
costuums. Het nieuwste van het
nieuwste in Engelse kamgarens en met
de rijke, vlotte snit, die elk Wessel-
costuum kenmerkt. Wessel's prijs
kaartjes missen echter elke „rijkdom".
Bewijs:
Multicolor-costuums v
Sportcolberts vanaf
Sportpantalons vanaf
naf f. 145. -
f. 56. -
f. 39.75
Exclusieve herenkleding
Kalverstraat 208, Amsterdam
(Van een c
verslaggevers)
In de gistermiddag in de Oude Raad
zaal van het stadhuis op de Groenmarkt
te 's Gravenhage gehouden vergadering
van het Haagse adoptiecomité Goede-
reede-Ouddorp-Stellendam heeft de bur
gemeester van Goedereede en Stellendam
J. baron van Knobelsdorff een kort
overzicht gegeven van de ramp, die op
1 Februari zijn beide gemeenten heeft
;etroffen. Stellendam is nu geheel droog
_n bevrijd van modder, wrakhout en
cadavers, zodat binnenkort 60 procent
van de inwoners kan terugkeren. De rest
van de bevolking zal nog moeten wach
ten in verband met de ontstane woning
nood. Men hoopt hiervoor een oplossing
te vinden, door voor ongeveer veertig ge
zinnen woonbarakken op te zetten.
Een ander probleem betreft het meubi
lair. 99 procent van de inwoners van
Stellendam heeft zijn meubilair ver
speeld. Aan onmiddellijke vervanging
kan in deze gemeente, waar geen meubel
zaken zijn, niet gedacht worden, ook al
omdat de woningen, die bijna twee
maanden onder water hebben gestaan
nog vochtig zijn. zodat nieuw meubilair
spoedig weer zou bederven. Tenslotte
zijn er nog de problemen van electrici-
teit, gas en watervoorziening.
Een ander vraagstuk van de eerste
orde betreft de recreatie. Er zijn plannen
om, in samenwerking met de plaatse
lijke afdeling van het Groene Kruis, een
recreatiehuis te bouwen; voor de inrich
ting hoopt men op steun van het
Rampenfonds.
De burgemeester van Den Haag
M. A. Schokking verklaarde, dat Den
Haag bereid is in de ruimste zin des
woords te helpen bij de wederopbouw.
Tijdens de korte discussie, die op de
uiteenzetting volgde, werd besloten het
vraagstuk van de meubelvoorziening van
de terugkerende Stellendammers en de
bouw en inrichting van woonbarakken
en de mogelijke hulp, die Den Haag
daarbij kan verlenen, in een vergadering
van het kleine adoptiecomité onder het
oog te zien. De grote vraag is echter nog
steeds: Wat geeft het Rampenfonds en
wat vergoedt het Rijk, want adoptiehulp
moet alleen aanvullende hulp zijn. Hier
over zal op korte termijn met het
Rampenfonds overleg moeten worden ge
pleegd.
In de aanvang van de vergadering had
de'burgemeester van 's-Gravenhage nog
meegedeeld, dat de Haagse Maatschappij
voor Pharmacie deze week zal beginnen
met de herinrichting van de apotheek
van de plaatselijke arts in Stellendam,
opdat deze onmiddellijk na de terugkeer
van de bevolking zijn praktijk zal kunnen
hervatten. Ten aanzien van de gemeente
Ouddorp deelde mr Schokking mede, dat
de hulp van Den Haag zich hier wj
schijnlijk in de naaste toekomst zal be
perken tot technische hulp van het Ge
meentelijk Waterleidingbedrijf voor de
aanleg van een waterleiding die Oud
dorp niet bezat. De ramp heeft dus voor
deze gemeente ook nog een verbetering
opgeleverd.
De Nederlandse kolonie te Karatsji,
ongeveer honderd man, heeft 19 Maart
een Holland Evening gehouden ten bate
van het Rampenfonds. Er werden een
straatje met zeven Hollandse huisjes en
een herberg „gebouwd", waarin echte
jenever werd geschonken. In de huisjes
werden typisch Nederlandse artikelen
verkocht, waarvan vooral de Goudse
pijpen en het Delfts Blauw onder het
Pakistaanse publiek belangstelling von
den. De avond bracht ongeveer fl8.l/00
den. De avond bracht ongeveer 18.400 op.
Argumenten in hoger
beroep
(Van onze Haagse redacteur)
TAE noodzaak van het ogenblik eiste
evacuatie. Het gemeentebestuur
van Zierikzee is volkomen te goeder
trouw tot de conclusie gekomen, dat
evacuatie nodig was.
Aldus F. W. Adriaanse, die voor
het gemeentebestuur van Zierikzee
ais pleiter optrad in het kort geding,
dat gisteren in hoger beroep diende
voor de civiele kamer van het Haagse
gerechtshof.
Vóór de advocaat van het gemeente
bestuur echter na de schorsing aan het
woord kwam, heeft de pleiter van de
middenstanders, die het kort geding
hadden aangebonden, mr K. A. Keuning
nog een aantal juridische argumenten
tegen het evacuatie-bevel naar voren
gebracht. Hij betoogde, dat de burge
meester gebruik heeft gemaakt van
bevoegdheden, die hem in de verste
verte niet toekomen. De gemeentelijke
overheid heeft gezocht naar een middel
om de evacuatie te bewerkstelligen en
men heeft daarvoor gegrepen naar de
Gemeentewet, met name, waar bevoegd
heden aan de burgemeester worden
toegekend met betrekking tot de hand
having van de openbare orde.
Volgens pl. heeft de burgemeester
zich ten onrechte op de gemeentewet
beroepen. De burgemeester heeft zich
van argumenten bediend, waarop de
Gemeentewet niet doelt. Indien art. 217
van deze wet Inderdaad de panacée zou
zjjn voor alle omstandigheden met be
trekking tot de openbare orde, waarom
heeft de wetgever dan de wet regelende
de Staat van oorlog en beleg, de wet Bul-
H
tengewoon burgerlijk gezag en de wet
Verplaatsing burgerbevolking in het
leven geroepen, zo vroeg mr Keuning
zich af; het kwam hem vreemd voor,
dat de burgemeester onder geringere
omstandigheden, dan in deze wetten
voorzien, meer bevoegdheden zou heb
ben. Volgens pl. heeft de burgemeester
van Zierikzee dan ook gehandeld ln
strijd met de bedoeling van art. 217 van
de Gemeentewet.
Mr Keunings' t%veede grief was, dat
ln deze kwestie sprake Is van détourne-
ment de pouvoir. De burgemeester heeft
als doel evacuatie gehad en toen gegre
pen naar de Gemeentewet. Maar die wet
is er niet voor evacuatie. Bij verstoring
van de openbare orde geeft men het
bevel: „Gehoorzaamheid aan de wet,
naar huis of geweld zal worden ge
bruikt", maar in dit geval luidde het
bevel niet naar huis, doch van huls.
1AD mr Keuning betoogd, dat ln
wezen bij de wijziging van de
Gemeentewet in 1931 geen ver
andering van opzet bedoeld ls,
mr Adriaanse, voor het gemeentebestuur
van Zierikzee pleitende, was van een
tegenovergesteld oordeel. Hij sprak als
zijn mening uit, dat ln de wét regelende
de Staat van oorlog en beleg, aan het
militaire gezag bevoegdheden worden
toegekend, die ln eerste aanleg zeker
ook bij de burgemeester liggen. Er was
wel degelijk van een noodtoestand
sprake, volgens mr Adriaanse. „Als
vijfentwintig halve garen blijven zitten,
moet de burgemeester dan niet zeggen,
dat zij uit hun huizen moeten gaan?"
Mr Adriaanse beantwoordde deze vraag
bevestigend. Er zou volgens pl. wel
degelijk verrtorlng van de openbare orde
zijn opgetreden. Indien de burgemeester
had toegelaten, dat de bevolking van
Zierikzee op een klein deel van de stad
was samengedrongen. Er zouden aller
lei ongewenste toestanden uit voortge
komen zjjn. Openbare orde dient als een
zeer ruim begrip te worden opgevat en
zéker moet daaronder worden gerekend
de veiligheid van het maatschappelijk
leven. De gemeentewet spreekt van
bewaring van orde, rust en veiligheid.
Als geheel zal men moeten aannemen,
dat de Gemeentewet evacuatie toestaat.
Uitvoerig ging mr Adriaanse vervol-
Eens na, dat de toestand' ln en om
lerikzee Inderdaad evacuatie vereiste.
Ter staving van dit betoog legde
mr Adriaanse aan het hof talrijke kaar
ten van de Rijkswaterstaat en door hem
zelf gemaakte foto's van de toestand
ln Zierikzee voor. Zierikzee verkeerde
op de tweede dag reeds ln een uitzon
deringspositie en er was voor het ge
meentebestuur dus zeker alle reden voor
grote bezorgdheid. Tijdens het hoogtij
op Maandag 30 Maart jl. stond het
water al weer tot aan de kerk. Volgens
opgave van het Centraal bureau v. d.
Statistiek is nog maar een kwart van
het aantal woningen ln Zierikzee be
woonbaar. Het zou onverantwoord zijn
geweest, de bevolking daarin samen tr
brengen. Inderdaad ls het thans In
Zierikzee rustig, maar dat komt, omdat
de burgemeester tjjdlg heeft Ingegrepen
De pleiter van de middenstanders heeft
de uitvoeringsmaatregelen van het
evacuatie-bevel gecrltiseerd, maar in
wezen gaat het alleen om de rechtma
tigheid van dit bevel.
Men heeft betoogd, dat de verzanding
van de haven niet is doorgegaan. Inder
daad, maar een waterstaatsautoriteit
had de burgemeester op dit gevaar ge
wezen. Had de burgemeester dit advies
ln de wind moeten slaan?
De nu ln aanleg zijnde zakkendam
om de stadskern van Zierikzee betekent
niet, dat er voldoende bescherming tegen
het buitenwater ontstaat. Deze zakken
dam kan wellicht de nog bewoonbare
hulzen tegen verder verval beschermen.
Of er noodzaak tot evacuatie was, was
een zaak ter beoordeling van het bur
gerlijk gezag en niet van de bewoners.
Na re- en dupliek bepaalde de presi
dent van 'het hof de uitspraak op
13 Mei a.s.
Ds A. H. Algra visum voor
Indonesië geweigerd
Aan ds A. H. Algra, die door de zes
samenwerkende Geref. kerken (art. 31
K.O.) in de provincie Groningen als
missionnair predikant naar West-Borneo
zou worden uitgezonden, maar wegens
insubordinatie werd afgezet, is een
visum voor Indonesië geweigerd.
VERBLIJFSVERGUNNING
NEDERLANDERS IN
INDONESIË
(Van onze correspondent)
S o e r a b a j a, 9 April.
De Nederlandse gemeenschap te Soe-
rabaja heeft met bevreemding kennis
genomen van de uitlating van minister
Luns in de Tweede Kamer, volgens
welke hem geen gevallen bekend waren,
waarin Nederlanders, die voor de over
dracht van de souvereiniteit in Indonesië
hun dienstplicht vervulden, de toegan:
of het verder veiblijf in Indonesië wei-
ontzegd. De Vrije Pers schlijft, dat de
minister merkwaardigerwijs de oorlogs
vrijwilligers geheel en al buiten be
schouwing laat. Juist aan oud-militairen
van deze groep werd in verschillende
gevallen het z.g. re-entry permit gewei
gerd, dan wel de verblijfsvergunning in
getrokken. Het is trouwens ook niet
zeker dat dit bij dienstplichtigen niet
het geval is geweest. Zo was bijv. de
planter Dumas, die enkele maanden
leden in Tandjong Priok van de iir
gratiedienst te horen kreeg, dat hij
terug moest keren naar Nederland, of
schoon al zijn papieren in orde waren,
een oud K.N.I.L.-man en geen oorlogs
vrijwilliger. Het blad schrijft, dat het
zeer benieuwd is te vernemen of de
Kamer met het in elk geval onvolledige
ministeriële antwoord genoegen
Ernstige bezorgdheid in Emmen
(Van onze correspondent)
Emmen, 9 April
In vervenerskringen te Emmen zijn.
besprekingen gaande om te komen tot
een aanzienlijke productiebeperking ge
durende het komende seizoen. 89 van
de verveners in het middenrayon heeft
zich inmiddels bereid verklaard de pro
ductie tot 60 in het noordelijk en 40
in het middenrayon te beperken. Deze
maatregelen zijn nodig, doordat de afzet
van de turf voortdurend en in snel
tempo slechter wordt.
De voorgestelde productieverminde
ring komt neer op een verminderde
werkgelegenheid van ruim 38.000 man-
weken in de gemeenten Emmen, Odoom
en Schoonebeek. De hieruit voort
vloeiende werkloosheid zal men dit jaar
in Emmen nog voor een belangrijk deel
kunnen opvangen door het uitvoeren
van een groot aantal belangrijke werken.
Voor de toekomst baart deze ontwikke
ling echter ernstige zorgen.
NEDERLANDER TE
SOERABAIA
VERWOND
(Van onze correspondent)
Soerabaja, 9 April.
Dinsdagavond is op de 30-jarige Neder
landse employé van de B.P.M., de heer
Lank Schuurman, ten huize van
een kennis door een onbekende, vermoe
delijk een Indonesiër, met een revolver
geschoten, nadat op hem een poging tot
afpersing was gedaan. De heer Elink
Schuurman werd getroffen in de rech
terarm en in de rug. Zijn toestand is
niet ernstig. De aanslag was te midden
van de bijna volmaakte rust die in
Soerabaja heerst, als men de in verband
met de Lebaran toenemende diefstallen
niet mederekent, een verrassing. In het
Banjoewangise is enige onrust gewekt
door een overval op de rubberonderne
ming van Francis Peek, waarbij 3500
roepia werd geroofd, maar waarbij
niemand werd verwond. Deze aanslag
zou, naar men zegt, uitgevoerd zijn door
dezelfde bende, die onlangs de Neder
landse planter Timmermans vermoordde,
Gemeenteprogram van de
C.H.U. vastgesteld
In de gisteren te Amsterdam voortge
zette vergadering van de Christelijk-
Historische Unie is het ontwerp gemeen
teprogram. zoals dat na verwerking van
de verscheidene amendementen der
kiesverenigingen was samengesteld,
aangenomen. In de plaats van de af
tredende hoofdbestuursleden de heren
W. J. van Muiswinkel, W. Nauta en
prof. dr G. C. van Niftrik, werden ge
kozen de heren J. Richter (Rijswijk),
M. Gerbrandy (Nijland-Fr.) en ds
van Harten (Delft). Prof. Van Nif
trik werd tot adviserend lid van het be
stuur benoemd.
De vergadering nam het voorstel van
de kiesvereniging in de C.H. Kamer
kring Den Helder aan. dat een commis
sie zal nagaan welke de mogelijkheden
zijn voor de Unie om een eigen dagblad
te verkrijgen. Het hoofdbestuur had in
zjjn advies op dit voorstel o.m. opge
merkt, dat het gezien de ervaringen in
het jongste verleden het weinig vrucht
dragend achtte thans een dergelijk
onderzoek te doen instellen. Voorts
kwam nog aan de orde een voorstel
van de kiesvereniging Wassenaar om
de mogelijkheid te onderzoeken van de
oprichting van een studiecentrum. Het
hoofdbestuur had geen bezwaar, hoe
wel het de voordélen niet aanstonds
vond opwegen tegen de aan een studie
centrum verbonden nadelen van een
zijdige politieke voorlichting, om aan
het verzoek van Wassenaar te voldoen.
Kasteel Twickel aan een
Stichting overgedragen
(Van onze correspondent)
D e 1 d e n, 9 April.
Op 7 April is ten overstaan van nota
ris Zwart te Amsterdam de schenkings-
acte gepasseerd, waarbij het kasteel
Twickel met de daaronder behorende
grondeigendommen in de gemeenten
Ambt- en Stad Delden, Hengelo en
Borne door Vrouwe M. baronesse van
Heeckeren van Wassenaar geboren
gravin Bentlnck van Zuvlestein. werden
overgedragen aan de „Stichting
Twickel". Het doel hiervan is om
kasteel, park en landgoed, de waarde
volle inhoud van het kasteel en het om
vangrijke archief, als één samenhangend
geheel als een historisch en natuur
monument voor het nageslacht te be
waren. De Vrouwe van Twickel wordt
presidente van de Stichting.
Dr J. H. van Heek te *s Heerenberg
heeft in October een beroep gedaan op
de minister van Financiën om vrijstel
ling van schenkingsrecht te verlenen,
aan welk verzoek de minister heeft vol
daan.
Zes jaar geleden zijn de besprekingen
over deze zaak begonnen. De vrees be
stond, dat het gehele bezit van Twickel,
dat 4000 ha bedraagt, het lot zou onder
gaan van. zovele andere landgoederen in
Nederland.
Het kasteel is ontstaan in verschil
lende bouwperioden, maar de rijkdom
der 18e eeuw is dominerend. In dat ttfd-
nerk is ook de zeer belangrijke biblio
theek ontstaan.
f Ingez. med.-advertentie)
Het informatiebureau van het Rode
Kruis heeft de 52e lijst van geborgen en
geïdentificeerde slachtoffers van de
watersnood uitgegeven.
DREISCHOR
Janna Maart je Goemans-Verhulst,
geb. 30-1-20, echtgenote van J. H.
Goemans. laatste adres: Helleweg P 85.
ELLEMEET
Margaretha de Kater-Gast. geb. 29-
4-83 te Ellemeet, echtgenote van Nico-
laas de Kater, laatste adres: no. 63.
's GRAVENDEEL
Willem Gijs Heyden, geb. 22-3-40 te
's Gravendeel, laatste adres Molendijk
90; Maria Verdonk, geb. 24-5-10 te
's Gravendeel, gescheiden van Herman
Jacob Heijden, laatste adres: Molendijk
70.
KRUININGEN
Neeitje Hendrlka Balkenende-de Dreu,
geb, 10-8-02 te Driewegen, echtgenote
van Dirk Balkenende, laatste adres;
Wittesteeweg 1.
OUDE TONGE
Herbert Fris, geb. 16-5-03, laatste
adres B 66; Nelly Groenendijk, geb. 13-
11-31, laatste adres: Julianastraat 2;
Jacomina Holleman-Gebraad, geb. 7-6-
98. echtgenote van Laurens Holleman,
laatste adres: Julianastraat 5; Adrianus
van Peperstraten, geb. 21-11-83. laatste
adres B 69; Hubertus van Peperstraten,
geb. 23-8-35, laatste adres: B 54
HONTENISSE
Aanvulling op de le verlieslost, dd.
4-2-53. Thans geborgen. Agnes Maria
de Smit, geb. 25-9-28 te Hontenisse,
laatste adres: Hulst, Langebellingstraat
44; Desiré de Smit, geb. 19-11-S4 te
Graauw en Langendam, laatste adres;
Dulvenhoehseweg 9; Réné Geraphus de
Smit, geb. 24-2-15 te Hontenisse, laatste
adres Dulvenihoekseweg 9; Louisa de
Smit-Maas, geb. 2-6-86 te Hontenisse,
laatste adres: Duivenhoekseweg 9.